TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ 2015 SORU ÖNERGELERİ

Transkript

1

2 BİRGÜL AYMAN GÜLER Bağımsız İzmir Milletvekili TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ 2015 SORU ÖNERGELERİ Ankara, Ocak 2015

3 KİTAP HAKKINDA Bu kitap, TBMM Soru Önergeleri başlıklı çoğaltma kitabın üçüncü cildidir. 26 Ocak 2015 te başlayan Bağımsız İzmir Milletvekili olarak verilmiş önergeleri kapsar. Metin, İzmir Milletvekili Prof. Dr. Birgül AYMAN GÜLER tarafından verilen soru önergeleriyle yanıtları içermektedir. Sorular, milletvekili tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı aracılığıyla Hükümet yetkililerine yöneltilmiştir. Konular, İzmir ili ve ilçeleriyle ülkemizin değişik yerlerinde ortaya çıkan sorunlarla ilgilidir. Soru önergelerinin ilk 37 si birinci cilttedir. Önergelerin 38. sinden başlayarak 70. önergeye kadar olan kısım, ikinci cilttedir. Bu cilt 71. Soru Önergesi nden başlamaktadır. Önergeler, verildikleri tarih sırasına göre dizilmiştir. Her biri önce soru, sonra eğer gelmişse yanıtı biçiminde verilmiştir. Yanıtların başındaki baloncuklarda, Hükümet in ne kadar süre içinde yanıt verdiği bilgisi vardır. Eğer yanıt gelmemişse, bu da sorunun hemen altında ayrıca belirtilmiştir. Bu kitapla ilgili olarak ya da yöredeki başka sorunların gündeme getirilmesi için şu iletişim bilgileri kullanılabilir: Birgül Ayman Güler, Bağımsız İzmir Milletvekili TBMM Tel: / 43 TBMM Faks: Eposta: birgulayman.guler@tbmm.gov.tr Web Sitesi: Çoğaltmadır. Ocak-Haziran 2015, Ankara. i

4 İÇİNDEKİLER Sayfa SUNUŞ Önerge 71 TTIP Görüşmeleri Süreciyle İlgili Olarak Ülkemizde Yapılan Çalışmalar Nelerdir? Önerge 72 Ödemişli Patates Üreticilerinin Mağduriyeti Önerge 73 Özgecan ın Vahşice Katli Devlet Kusurudur Önerge 74 TTIP Sürecinde AB Yurttaşları Endişeliyken, Türkiye nin Bu Anlaşmadan Karı Ne Olacak? Önerge 75 Toplu Ulaşım Alanında Yaşanan Sorunlar ii

5 SUNUŞ Bu metin, TBMM 24. Dönemi nde milletvekilliği görev süremin Ocak Haziran 2015 döneminde verdiğim yazılı soru önergeleriyle yanıtlarını içermektedir. Daha önce verdiğim önergeler, TBMM Soru Önergeleri ve başlıklarıyla hazırlanmıştır. İlk iki yılda, 12 Haziran Temmuz 2013 tarihleri arasında verilmiş toplam 37 yazılı soru önergesi vardır. 4 Temmuz tarihlerinde verilenler, sayılı önergeler olarak ikinci ciltte yer almıştır. Bu cilt Ocak Haziran 2015 dönemine ait olanları 71. Soru Önergesi nden başlayarak Bağımsız İzmir Milletvekili dönemini kapsamaktadır. Yazılı soru önergelerinin işlevi, yasama organının yürütme organını denetlemesini sağlamaktır. Bunun yanı sıra, milletvekilleriyle yurttaşların seçmenin parti örgütünün doğrudan sıcak temas halinde ve giderek birlikte çalışması gibi verimli bir çalışma düzeni kurma etkisi vardır. Önergeye konu olan soruların çok büyük bölümü, yurttaşlarla ve örgütle buluşmalarda dile getirilen sorunlardır. Bu görüşmelerde TBMM gündemine taşınmasında yarar olduğu sonucuna varılan başlıklar için gerekiyorsa yerinde inceleme için birlikte ziyaretler yapılmış; gerek duyulduysa ek araştırmalar gerçekleştirilmiştir. Çoğu kez, TBMM başkanlığına sunulan soru basın yayın organlarıyla paylaşılmış; yanıt geldiğinde yönetimin açıklaması da aynı yoldan kamuoyuna duyurulmuştur. Bu arada, hem soru hem de gelen yanıt, ortaklaşa çalışılan yurttaşlara ve parti örgütüne de gönderilmiştir. Yazılı soru önergelerini yetkililerden gelen yanıtlarıyla birlikte, soruların tarih sırasına göre, yanıtların başında yanıtlama süresini gösteren baloncuklar ve birkaç basın kupürü örnekleriyle bir tür rapor olarak, temsil mazbatası veren yurttaşların ilgi ve değerlendirmelerine sunuyorum. Prof. Dr. Birgül AYMAN GÜLER Bağımsız İzmir Milletvekili 1

6 71-TTIP SÜRECİYLE İLGİLİ OLARAK ÜLKEMİZDE YAPILAN ÇALIŞMALAR NELERDİR? TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Aşağıdaki sorularımın Ekonomi Bakanı Nihat ZEYBEKÇİ tarafından yazılı olarak yanıtlanmasını ilgilerinize sunarım. Saygılarımla, Birgül AYMAN GÜLER İzmir Milletvekili ABD ve AB arasında, Transatlantic Trade and Investment Partnership, kısa adıyla TTIP görüşmeleri sürmektedir. Basında, Ekonomi Bakanı Nihat ZEYBEKÇİ nin TTIP in ticari ve siyasi entegrasyon süreci olduğunu söylediği, bu süreçte Türkiye nin yer alması için girişimlerde bulunulduğu, ABD, AB ve Türkiye üçlü görüşmesi talep edildiği, bunun 2014 Eylül ayında Brüksel, İtalya ya da İstanbul da gerçekleştirileceği bilgilerini verdiği yer almıştır. Yalnızca ticari değil aynı zamanda siyasi bir bütünleşme süreci söz konusu edildiğine göre, yalnızca iş dünyasını değil aynı zamanda tüm toplumu doğrudan ilgilendiren böyle bir konuda kamuoyunun bilgilendirilmemesi önemli bir eksikliktir. Türkiye nin hem iktisadi hem sosyopolitik çıkarlarını doğrudan ilgilendiren bu süreçle ilgili olarak bürokratik çalışmaların neler olduğu ve hangi aşamada bulunduğu gün ışığına kavuşturulmalıdır. Bu çerçevede; 1-)TTIP görüşmeleri süreciyle ilgili olarak ülkemizde yapılan çalışmalar nelerdir? Yürütülen teknik ve siyasi ortak çalışmalar nelerdir? 2-)Türkiye TTIP e katıldığı takdirde, bunun ülke ekonomisi üzerinde yaratacağı olumlu ve olumsuz etkiler analize tabi tutulmuş mudur? Etki analizi kamuoyu bilgisine açılacak mıdır? 3-)TTIP gerçekleşir ve Türkiye TTIP e dahil olmazsa Amerikan mallarının Türkiye ye gümrüksüz gireceği, bu pazarlarda Türk mallarına yüzde 40 vergi uygulanacağı doğru mudur? Bu sonuç nereden kaynaklanmaktadır? 4-)TTIP süreci, Türkiye nin AB ile Gümrük Birliği Anlaşması nın kurallarını ve sonuçlarını değiştirme etkisine sahip midir? 5-)TTIP süreciyle ilgili olarak, Türkiye nin AB ile Gümrük Birliği Anlaşması nda herhangi bir değişiklik yapılması düşünülmekte midir? 6-)Türkiye ABD arasında herhangi bir Serbest Ticaret Anlaşması yapılması düşünülmekte midir? Böyle bir girişim var mıdır? 2

7 7-)TTIP, ABD-AB tarafından dünya ticaretini etkileyecek yeni kurallar getirilmesi anlamına gelmektedir. Bu durumda mal-hizmet standartlarının bu merkezce belirlenmesi ve vergi kurallarının tek taraflı olarak değiştirilmesi beklenmektedir. Söz konusu gelişmeye ilişkin olarak ne tür önlemler alınması düşünülmektedir? 8-)AB yurttaşları, TTIP görüşmelerinin hukukun üstünlüğü, adalet, haksız rekabet, iş kayıpları, büyük iş gruplarının doğrudan etkisi, sürecin gizli yürütülmesi, kamu hizmetlerinde geri dönülmez serbestleştirme ve özelleştirme gibi sonuçlar yaratacağı gerekçesiyle durdurulması için çeşitli ve sürekli protesto gösterileri yapmaktadır. Bu gerçek göz önünde bulundurularak, Türkiye nin bu özelliklere sahip bir anlaşma çerçevesinden karlı çıkacağına ilişkin göstergeler nelerdir? 3

8 49 Gün Sonra Yanıtlandı. TC EKONOMİ BAKANLIĞI TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA İZMİR MİLLETVEKİLİ SAYIN BİRGÜL AYMAN GÜLER İN Esas No: 7/60157 TBMM ESAS SAYILI YAZILI SORU ÖNERGESİNE CEVABI Dünya GSYİH'nın %47'sini ve küresel ticaret akışının %30'unu gerçekleştiren Avrupa Birliği (AB) ile Amerika Birleşik Devletleri (ABD) arasında Serbest Ticaret Anlaşması (STA) unsurunu da içeren kapsamlı bir Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) tesis edilmesine yönelik müzakereler 2013 yılı Temmuz ayında başlatılmış, bugüne kadar sekiz tur müzakere gerçekleştirilmiştir. Söz konusu sürece paralel şekilde, gerek AB ile mevcut Gümrük Birliğimizin (GB) hukuki bir sonucu olarak AB'nin üçüncü ülkeler ile akdettiği STA" lamı üstlenilmesi kapsamında, gerekse ABD ile "Model Ortaklık" ilişkimizin ekonomik boyutunun ihtiyaç duyduğu hukuki ve somut mekanizmaya yanıt olması bakımından ülkemiz de ABD ile STA akdedilmesi yönündeki somut iradesini ve kararlılığını hem siyasi hem de teknik seviyede en üst düzeyde ortaya koymuş bulunmaktadır. Türkiye'nin TTIP'e yönelik talepleri çerçevesinde Türkiye ile ABD arasında ihdas edilmiş olan Yüksek Düzeyli Komite, alt komitelerin kurulması ile teknik çalışmalarına başlamış bulunmaktadır. Halihazırda bahse konu Komite, Bakanlar düzeyinde iki toplantı gerçekleştirmiştir. Türkiye'nin TTIP'in bir parçası olması durumunda; ülkemiz ihracatçıları ABD pazarında AB'li rakipleri ile eşit rekabet koşullarına ve bu pazara avantajlı şartlarda girme imkanına sahip olacaktır. Ayrıca, ABD mallarının AB üzerinden vergisiz olarak ülkemize girmesi ihtimali» bir başka deyişle trafik sapması önlenmiş olacaktır. İlaveten, ABD ile muhtemel bir STA, ABD kaynaklı doğrudan yatırımların geliştirilmesine ivme kazandırabilecektir. 21. yüzyılın ticaret kurallarının belirleneceği bu Anlaşma'ya paralel bir STA'nın ABD ile gerçekleştirilmesi yoluyla ülkemiz, iki blok arasında tesis edilecek mal ve hizmet ticareti alanındaki yüksek standartlara en basından taraf olacak ve bu durum, GB'nin yarattığı etkiye benzer bir biçimde, ülkemizin küresel ekonomideki rekabet gücüne olumlu bir katkı sağlayacaktır. Türkiye'nin ABD ile paralel bir STA imzalaması, TTIP sürecinin dışında kalması ya da Anlaşmanın nihai haline katılım sağlaması durumlarının ülkemiz ekonomisi üzerine etkilerini inceleyen bir etki analizi çalışması bağımsız bir kuruluş tarafından sürdürülmektedir. 4

9 Türkiye'nin TTIP'e dahil olmaması ve ABD mallarının AB üzerinden gümrüksüz olarak ülkemize girmesi durumunda Türkiye'nin Gümrük Birliği Kararından kaynaklanan telafi edici vergi uygulama hakkı bulunmaktadır. Söz konusu uygulama ile ABD mallarının ülkemize gümrüksüz girişi engellenebilecektir. Türkiye menşeli mallara yönelik olarak ise %40 vergi uygulaması söz konusu değildir. TTIP sürecinin Türkiye'nin AB ile mevcut GB ilişkisinin kurallarını ve sonuçlarını değiştirme etkisi yoktur. Ülkemizin TTIP süreci dışında kalması riski, GB'nin mevcut sorunlarını daha belirgin hale getiren unsurlardan biri olması nedeniyle, GB'nin güncellenmesi sürecinde önem arz etmektedir. Bununla birlikte, GB'nin güncellenmesi gerekliliğinin, bizatihi TTIP sürecinin kendisinden kaynaklandığını söylemek mümkün değildir. GB bundan 20 yıl önce, AB'ye tam üyelik sürecinin bir aşaması olarak geçici bir süre için tasarlanmıştır. Türkiye'nin AB'ye uyum sağladığı ancak, karar alma süreçlerinin dışında tutulduğu bir yapı söz konusudur. GB'nin güncellenmesi çalışmaları bu temel sorunların giderilmesine yöneliktir. GB, tercihli ticaret anlaşmalarının eş zamanlı bir şekilde üstlenilmesi için bağlayıcı bir mekanizma da içermemektedir fakat Türkiye'nin TTIP sürecine katılımının sağlanması STA'ların eş zamanlı üstlenilmesi bağlamında gündemdedir. Nihat ZEYBEKÇİ Ekonomi Bakanı 5

10 72- ÖDEMİŞLİ PATATES ÜRETİCİLERİNİN MAĞDURİYETİ TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Aşağıdaki sorularımın Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Sayın Mehmet Mehdi EKER tarafından yazılı olarak yanıtlanmasını bilgilerinize sunarım. Saygılarımla. Birgül AYMAN GÜLER İzmir Milletvekili Küçük Menderes Havzası nın en büyük ilçesi olan, tarım hayvancılık ve buna bağlı ticaretin temel gelir geçim kaynağını oluşturduğu Ödemiş, ülkemiz patates üretiminin en önemli merkezlerinden biridir. Ödemişte yaklaşık aile patates üretimi yapmaktadır. Geçtiğimiz günlerde yaşanan aşırı soğuk ve don olayı nedeniyle, 15 bin dekarlık bir alanda güz dönemi patates üretiminin yapıldığı ilçede, patatesler hasat edilemeden çürümüştür. Ödemiş başta olmak üzere çevre ilçelerle birlikte yaklaşık 60 bin ton patates zarar görmüştür. Üretici hasat edemediği patatesin büyük bir bölümünü kaybetmiştir. Vatandaşlar, bir yıllık harcamasını karşılayacak ürünün gelirinden olduğu gibi, giderlerini karşılayamamanın çaresizliği içinde bulunmaktadır. Binlerce çiftçimizin mağduriyetlerinin giderilmesi Tarım Kredi Kooperatifi, Ziraat Bankası kredileri ile elektrik, su vb. borçları uygun koşullarda yapılandırılmalı; önümüzdeki dönem tarımsal faaliyetinin koşulları sağlanmalıdır. Bu bağlamda; 1-)Don olayı nedeniyle mağduriyet yaşayan çiftçilerimizin zararlarının tespitine yönelik herhangi bir çalışma yapılmış mıdır? Yapmayı düşünüyor musunuz? 2-)Mağdur olan patates üreticisinin ne kadarı tarımsal sigorta güvencesi kapsamındadır? Mağduriyetin giderilmesinde sigortalı sigortasız ayrımı yapmadan tüm üreticileri güvence altına alacak bir çalışma yapılmakta mıdır? 3-)Ödemişli patates üreticilerinin Tarım Kredi Kooperatifi ve Ziraat Bankası ndan kullandıkları kredileri faizsiz ve uygun ödeme koşulu ile yapılandırmaya yönelik bir çalışma var mıdır? Yapmayı planlıyor musunuz? 4-) Çiftçilerin patates üretiminde kullandığı elektrik, su vb. giderlerin borçlarının faizsiz ve uygun ödeme koşullarında ertelenmesi konusunda bir çalışma var mıdır? 6

11 5-) Mağdur olan patates üreticisine, önümüzdeki döneme yönelik tarımsal faaliyetlerini sağlayacak gübre, tohum, ilaç, mazot vb. alanlarda ne gibi destek sağlamayı planlıyorsunuz? 51Gün Sonra Yanıtlandı. TC GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI Strateji Geliştirme Başkanlığı TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA İZMİR MİLLETVEKİLİ SAYIN BİRGÜL AYMAN GÜLER İN Esas No: 7/60173 TBMM ESAS SAYILI YAZILI SORU ÖNERGESİNE CEVABI CEVAP ) Bakanlığımız İzmir İl Müdürlüğünün yaptığı tespitlere göre; İzmir İli Ödemiş İlçesinde Ocak 2015 tarihlerinde meydana gelen don olayı sonrasında patates ekili alanların değişen oranlarda etkilendiği görülmüştür. Tarla ürünlerinde don riski tarım sigortalan teminatı altında olmayıp, 2090 Sayılı Tabu Afetlerden Zarar Gören Çiftçilere Yapılacak Yardımlar Hakkındaki Kanun kapsamında işlem yapılmaktadır. Konu ile ilgili il ve ilçe hasar tespit komisyonu çalışmaları halen devam etmektedir. 7

12 Bakanlık olarak, ülkemizde 1 Ocak 2015 tarihinden itibaren meydana gelen tüm doğal afetlerden etkilenen üreticilerimizin, tarımsal kredi borçlarının ertelenmesi için, Hazine Müsteşarlığı nezdinde girişimde bulunulmuştur. Bakanlık olarak, 2014 yılı patates ürünü için üreticilerimize; 4,60 TL/da mazot desteği, 6 TL/da gübre desteği, 2,50 TL/da toprak analiz desteği, 40 TL/da yurtiçi sertifikalı tohumluk kullanım desteği, 0,08 TL/kg yurtiçi sertifikalı tohum üretim desteği ve 10 TL/da organik tarım desteği verilmektedir. Konuya ilişkin Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Müdürlüğümden alınan cevabi bilgiler aşağıda ver almaktadır. Tarım Kredi Kooperatifleri ortaklarının tarımsal kredi borçlarının ertelenmesi, yürürlüğe konulan Kanun ve/veya Kararnamelerle Kurumumuza verilen görevler doğrultusunda yapılmaktadır. Tarım Kredi Kooperatiflerince, icra takibinde olan ortaklarımız da dahil olmak üzere, Kooperatiflerimize vadesi geçen borçlarım ödeme istek ve gayreti içerisinde olan ortaklarımıza, borçlarım ödeyebilmelerini teminen kolaylıklar sağlanmaktadır tarihi itibariyle takip hesaplarında borcu bulunan ortaklar ve borçla ilgililerin (kefiller, varisler, teminat borçluları vb.), tarihine kadar müracaat etmeleri halinde, alacağın idari takipteki krediler hesabına aktarıldığı tarihten ödeme tarihine kadar temerrüt faiz oranı yerine ilgili dönemlerde geçerli normal faiz oram üzerinden basit usulde faiz uygulanmak suretiyle indirim sağlanarak hesaplanan yeni borçlarını, defaten ve/veya taksitli olarak ödeme imkanı sağlanmıştır. Tarım Kredi Kooperatifleri ortaklarının kooperatiflere olan borçlarının en az % 25'ini peşin ödemeleri kaydıyla, kalan borçları için gelecek ürün hasat dönemine kadar 1 yılı geçmeyecek şekilde bir veya birden fazla taksitle ödeme imkânı sağlanabilmektedir. Tarım Kredi Kooperatifleri ortaklarının kooperatiflere olan vadesi geçen borçlarının asgari %60'ını ödemeleri kaydıyla, kalan kısmı için yeni kredi kullandırılarak borçlarına mahsup edilebilmektedir. Konuyla ilgili T.C. Ziraat Bankası A.S.'den alman cevabi görüş aşağıda ver almaktadır: 2013/5199 ve 2014/6355 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnameleri dahilinde ile tarihleri arasında meydana gelen çeşitli afetler nedeniyle ekilişleri, ürünleri, hayvan varlıkları, tesisleri veya seraları en az %30 oranında zarar gören ve bu durumları il veya ilçe hasar tespit komisyonlarınca belirlenen gerçek ve tüzel kişi üreticilerin Bankamıza ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan sübvansiyonlu (indirimli faizli) tarımsal kredi borçlan erteleme kapsamına alınmaktadır. Diğer taraftan, üreticilerimizin kredilerinin yeniden yapılandırılmasına yönelik olarak, Bankalarca Kredilerin ve Diğer Alacakların Niteliklerinin Belirlenmesi ve Bunlar îçin Ayrılacak Karşılıklara İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ve diğer bankacılık mevzuatı dikkate alınarak gerekli kolaylıklar sağlanmaktadır. Mehmet Mehdi EKER/Bakan 8

13 73- ÖZGECAN IN KATLİ DEVLET KUSURUDUR TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Aşağıdaki sorularımın Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Sayın Lütfü ELVAN tarafından yazılı olarak yanıtlanmasını bilgilerinize sunarım. Saygılarımla. Birgül AYMAN GÜLER İzmir Milletvekili Geçtiğimiz günlerde, minibüsle yaptığı yolculuk sırasında minibüs şoförü tarafından hunharca katledilen üniversite öğrencisi Özgecan Arslan olayı, özel sektörce yürütülen toplu taşıma sisteminin güvenilirliğini büyük bir kuşku ve endişe gölgesi altında bırakmıştır. Özel sektör tarafından yürütülen taksicilik - minibüsçülük - halk otobüsçülüğü, toplu taşımacılık kapsamında temel bir ihtiyacı karşılamaktadır. Açıktır ki, kent içi - dışı toplu taşımada özel sektörün gördüğü işler, niteliği bakımından "kamu hizmetidir. Nitekim kent-içi taşımacılığın belediyelere verilmiş bir imtiyaz yetkisi olarak tanımlanmış olması, hizmetin bu niteliği sonucudur. Kent-içi taşımacılık standartlarını belirlemek, mülki ve mahalli yönetimleri bu standartlar temelinde çalışmakla yükümlü kılmak, idari olarak merkezi yönetimin ve siyasal olarak hükümetin görevidir. Kamu hizmetleri, Anayasa da emredilen eşitlik ilkesi gereğince, ülkenin her bölgesinde ve yerel biriminde, hizmetin görülmesi mülki ya da mahalli yönetim birimlerine verilmiş olsa da, aynı temel standartlara göre yürütülmelidir. Bunun başında hizmet süresince can ve mal güvenliğinin sağlanması, hizmete tüm yurttaşların eşitçe erişmesinin ve hizmetin ihtiyaca uygun nitelikli biçimde sunumunun güvence altına alınması ilkeleri gelir. 30 Mart 2014 yerel seçimlerinden başlanarak, ülkemizde nüfusun dörtte üçünü kapsayan 30 ilimiz büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür. Bu illerin büyük bir bölümü, gerçekte bütünleşik bir kent yerleşmesi özelliği göstermemektedir. Kırsal kentsel yerleşmeler tek birim haline getirilmiş, ancak bu düzenlemeye kadar şehirlerarası taşımacılık temelinde yürütülen hizmetlerin kent-içi taşımacılık olarak nasıl düzenleneceği konusu üzerinde hiçbir uyarlama ve hazırlık yapılmamıştır. Özel sektörce yürütülen bir kamu hizmeti sırasında yaşanan vahşetin nedenlerini kişisel suçlar a yükleyip, olayı adi cinayet vakası olarak İŞLEMDE 20 Ocak 2015 den beri. 9

14 kapatmak mümkün değildir. Bu olayın adi cinayet vakası bölümü, büyük bir soruna göstergedir. Göstergenin gündeme getirdiği sorun, bir kamu hizmeti olan toplu taşıma işinde devletin merkezi mülki mahalli yönetim birimlerinin planlama, kural-standart, denetim, yaptırım görevlerini yerine getirme bakımından var olan sistem ve uygulama bozukluklarıdır. Mevcut durumda var olan merkezi standart ve sorumlu kurum boşluğu, büyükşehir belediyeciliğinde illeri kaplayan yeni modelin hazırlıksız biçimde uygulamaya koyulmasıyla, Özgecan Arslan ın vahşice katledilmesinde yaşadığımız gibi, ortaya büyük bir devlet kusuru çıkarmıştır. Kent-içi toplu taşımacılık, münferit eksikliklerin saptanmasıyla yetinmeyen kapsamlı bir yeniden yapılandırmaya konu edilmelidir. Bu bağlamda; 1-) Özgecan Aslan ın hunharca katli bir adi cinayet vakası olarak soruşturulmanın ötesinde, bu hizmeti ihale ederek katil ve katillere kamu hizmeti görme yetkisi veren kurumları kapsayan bir idari suç soruşturmasına konu edilmiş midir? Bu çerçevede yapılan işlemler nelerdir? 2-)Ülkemizde son beş yılda toplu taşıma hizmetinde, minibüs sürücülerinin hizmet sırasında karıştığı kaç olay meydana gelmiştir? Olaylara karışan minibüs sürücülerinin işledikleri suça göre sayısal dağılımı nedir? 3-)Minibüsler için hatlarda çalışacak araçların sayısı, güzergahlar, duraklar, hareket-varış saatleri ve sürücü çalışma saatleri kimler tarafından belirlenmektedir? Bunun denetimi ve sorumluluğu kime aittir? 4-) Hizmetteki minibüslerin güzergah dışı seyirleri olağan mıdır? Değilse, izleme nasıl yapılmaktadır? Bu tür keyfilikleri önleyecek teknolojik izleme yapmayı amaçlayan düzenleme çalışmaları var mıdır? 5-) Sektörde çalışan minibüs sürücülerinin adli sicil kayıtları süreli denetime bağlı mıdır? Bağlıysa, hangi aralıklarla ve hangi kurum tarafından gerçekleştirilmektedir? 6-)Minibüs sürücüleri, hizmet sırasında taşıtlarını herhangi bir başka kişiye verip kullandırma durumunda suç işlemiş sayılmakta mıdır? Böyle bir keyfiliğin yaptırımı nedir? 7-) Minibüslerde sürücü olarak görev yapacak kimselerin mesleki yeterlikleri hangi kurum ya da kuruluş tarafından belirlenmektedir? Bu görevleri üstlenecek olanların ayrı bir sınav ya da denetim sistemi var mıdır? Bu koşullar işe başlangıç sonrası dönemlerde de süreli olarak kontrol edilmekte midir? 9-) Belediyelerin toplu taşımacılıktaki imtiyaz yetkilerini kullanarak yaptıkları ihale sisteminde standart ve kurallar belediyelerin kendileri tarafından mı belirlenmektedir? Uymakla yükümlü oldukları bir tip-ihale çerçevesi var mıdır? İŞLEMDE 26 Şubat 2015 den beri. 10

15 74-TTIP SÜRECİNDE AB YURTTAŞLARI ENDİŞELİYKEN, TÜRKİYE NİN BU ANLAŞMADAN KARI NE OLACAK? TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Aşağıdaki sorularımın Avrupa Birliği Bakanı Volkan BOZKIR tarafından yazılı olarak yanıtlanmasını ilgilerinize sunarım. Saygılarımla. Birgül AYMAN GÜLER İzmir Milletvekili ABD ve AB arasında, Transatlantic Trade and Investment Partnership, kısa adıyla TTIP görüşmeleri sürmektedir. Topluluk ile ABD arasında Serbest Ticaret Anlaşmasını öngören düzenleme, AB ye üyelik müzakerelerini sürdüren Türkiye için de büyük önem taşımaktadır. TTIP, görüşmeleri, AB yurttaşları tarafından endişeyle karşılanmakta, görüşmelerin kamuoyuna kapalı yürütülmesine karşı eleştiriler Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nde dava açılmasına varmış bulunmaktadır. Bu görüşmeler bizim için, AB için olduğundan daha da büyük bir önem taşımaktadır. Türkiye nin AB üyesi olmaması ve bu yapıya Gümrük Birliği anlaşmasıyla eklenmiş olması, TTIP görüşmelerinin önemini farklı bir biçimde artırmıştır. Hükümetin, Türkiye nin TTIP anlaşması içinde yer almaya karar vermiş olduğu, süreçle ilgili çeşitli temas ve çalışmalar içinde olduğu görülmektedir. Ancak AB ülkelerinde olduğu gibi, Türkiye de de bu tercih ve çalışmalara ilişkin bilgilendirme eksikliği vardır. Türkiye nin hem iktisadi hem sosyo-politik çıkarlarını doğrudan ilgilendiren bu süreçle ilgili olarak bürokratik çalışmaların neler olduğu ve hangi aşamada bulunduğu gün ışığına kavuşturulmalıdır. 11

16 Bu bağlamda; 1-) Türkiye nin TTIP kapsamında yer alması gerektiği yönündeki siyasal tercih, ne zaman ve hangi kurum tarafından yapılmıştır? Bu tercihi karara bağlayan herhangi bir prensip kararı alınmış mıdır? 2-) Ülkemizin TTIP dışında kalması durumunda, Türkiye ekonomisi üzerine etkilerini araştıran ve inceleyen bir çalışma yapılmış mıdır? Yapıldıysa hangi kurum/kim tarafından ve ne zaman yapılmıştır? Sonucu nedir? 3-) AB yurttaşları, TTIP görüşmelerinin hukukun üstünlüğü, adalet, haksız rekabet, iş kayıpları, büyük iş gruplarının doğrudan etkisi, sürecin gizli yürütülmesi, kamu hizmetlerinde geri dönülmez serbestleştirme ve özelleştirme gibi sonuçlar yaratacağı gerekçesiyle durdurulması için çeşitli ve sürekli protesto gösterileri yapmaktadır. Bu gerçek göz önünde bulundurularak, Türkiye nin bu özelliklere sahip bir anlaşma çerçevesinden karlı çıkacağına ilişkin göstergeler nelerdir? 4-) TTIP in yürürlüğe girmesi durumunda, Türkiye nin Gümrük Birliği Anlaşmasının varlığı nedeniyle nasıl etkileneceğini açıklığa kavuşturan çalışmalar yapılmış mıdır? Bu tür çalışmalar var ise nelerdir? 5-) TTIP in uygulamaya girmesi durumunda, Gümrük Birliği Anlaşmasında, Türkiye pazarının ABD mallarına sıfır gümrükle açılmasına karşı önleyici ve telafi edici düzenleme olanakları var mıdır? Bunlar nedir, ne şekilde uygulanır? Konu hakkında ayrı bir çalışma yapılmakta mıdır? 6-) Türkiye AB arasında TTIP e yönelik talepler çerçevesini görüşmek amacıyla herhangi bir komite ya da benzeri bir mekanizma kurulmuş mudur? Kurulmuş ise ne tür çalışmalar yürütmektedir? 7-) Basında, Türkiye ABD arasında, iki ülke arasındaki ticareti serbestleştirmek amacıyla Yüksek Düzeyli Çalışma Komitesi kurulduğu, bu komitenin Avrupa Birliği ile Gümrük Birliği Anlaşması bulunması dolayısıyla, TTIP in Türkiye üzerindeki etkilerini değerlendirmek ile de görevli olduğu bilgisi yer almaktadır. Adı geçen Komite nin belirtilen konuya ilişkin olarak ulaştığı sonuçlar nelerdir? 8-) TTIP Anlaşmasının Türkiye nin taleplerinin dikkate alınmaksızın yürürlüğe girmesi durumunda Bakanlığınız Hükümetiniz ne gibi önlemler alacaktır? Bu konuda atılacak siyasal ve teknik adımlar ne olacaktır? İŞLEMDE 13 Mart 2015 den beri. 12

17 ARAŞTIRMA ÖNERGESİ 75- TOPLU ULAŞIM ALANINDA YAŞANAN SORUNLAR TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA Şehir - içi toplu taşıma sektöründe yurttaşların can güvenliğini tehdide varmış olan sorunların araştırılması; merkezi, mülki, mahalli yönetim kademlerinde alınması gereken önlemlerin, temel hizmet kurallarıyla standartların belirlenmesi amacıyla, Anayasa nın 98, Meclis İçtüzüğü nün 104 ve 105 maddeleri gereği, Şehir içi Toplu Taşımacılıkta Yapı, Örgütlenme ve Hizmet Sunumu Sistemi Araştırma Komisyonu kurulmasını bilgilerinize sunarız. Saygılarımızla. Birgül AYMAN GÜLER İzmir Milletvekili 13

18 GEREKÇE 11 Şubat 2015 günü Tarsus ta, minibüsle yaptığı yolculuk sırasında minibüs şoförü tarafından hunharca katledilen üniversite öğrencisi Özgecan Arslan olayı, özel sektörce yürütülen toplu taşıma sisteminin güvenilirliğini büyük bir kuşku ve endişe gölgesi altında bırakmıştır. Yaşanan bu ve benzeri olaylar kadına şiddet ya da adi cinayet vakası ötesinde, toplu ulaşım alanında yaşanan sorunlara da can alıcı bir şekilde işaret etmektedir. Değişik zamanlarda, yurdun pek çok yerinde, akla gelebilecek her türden suç haberine konusu olan toplu ulaşım araç sürücülerinin karıştığı olaylar toplumsal travmaya yol açmaktadır. Kamuoyu vicdanını yaralayan bu olaylar; sorunun hangi boyutta olduğu; nereden kaynaklandığı soruları kapsamlı bir şekilde el alınmalıdır. Bu nedenle Meclis in Şehir içi Toplu Taşımacılıkta Yapı, Örgütlenme ve Hizmet Sunumu Sistemi Araştırma Komisyonu kurması, konunun mevzuat ve uygulama alanları boşluk bırakmaksızın araştırma için harekete geçmesi gerekmektedir. Özel sektör tarafından yürütülen taksicilik - minibüsçülük - halk otobüsçülüğü, toplu ulaşım kapsamında temel bir ihtiyacı karşılamaktadır. Açıktır ki, kent içi - dışı toplu ulaşımda özel sektörün gördüğü işler, niteliği bakımından "kamu hizmetidir. Nitekim kent-içi ulaşımın belediyelere verilmiş bir imtiyaz yetkisi olarak tanımlanmış olması, hizmetin bu niteliği sonucudur. Kent-içi ulaşım standartlarını belirlemek, mülki ve mahalli yönetimleri bu standartlar temelinde çalışmakla yükümlü kılmak, idari olarak merkezi yönetimin ve siyasal olarak hükümetin görevidir. Kamu hizmetleri, Anayasa da emredilen eşitlik ilkesi gereğince, ülkenin her bölgesinde ve yerel biriminde, hizmetin görülmesi mülki ya da mahalli yönetim birimlerine verilmiş olsa da, aynı temel standartlara göre yürütülmelidir. Bunun başında hizmet süresince can ve mal güvenliğinin sağlanması, hizmete tüm yurttaşların eşitçe erişmesinin ve hizmetin ihtiyaca uygun nitelikli biçimde sunumunun güvence altına alınması ilkeleri gelir. 30 Mart 2014 yerel seçimlerinden başlanarak, ülkemizde nüfusun dörtte üçünü kapsayan 30 ilimiz büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür. Bu illerin büyük bir bölümü, gerçekte bütünleşik bir kent yerleşmesi özelliği göstermemektedir. Kırsal kentsel yerleşmeler tek birim haline getirilmiş, ancak bu düzenlemeye kadar şehirlerarası taşımacılık temelinde yürütülen hizmetlerin kent-içi taşımacılık olarak nasıl düzenleneceği konusu üzerinde hiçbir uyarlama ve hazırlık yapılmamıştır. 14

19 İZMİR İLİ ve İLÇELERİ 15