T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TANITMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
|
|
- Pembe Yerli
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TANITMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EKOTURİZMİN SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM POLİTİKASINDAKİ YERİ: DÜNYADAKİ EKOTURİZM DESTİNASYONLARININ İNCELENMESİ UZMANLIK TEZİ Pınar KOÇOĞLU Mart ANKARA
2 T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TANITMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ EKOTURİZMİN SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM POLİTİKASINDAKİ YERİ: DÜNYADAKİ EKOTURİZM DESTİNASYONLARININ İNCELENMESİ UZMANLIK TEZİ Pınar KOÇOĞLU Tez Danışmanı Dr. Filiz KÖSE MART ANKARA
3 ÖNSÖZ Bu çalışma, zengin doğal ve kültürel kaynaklarıyla önemli bir ekoturizm potansiyeline sahip olan Türkiye nin ekoturizm potansiyelini etkin bir şekilde kullanabilmesinde ve dünyadaki önemli ekoturizm destinasyonları arasında yer alabilmesinde etkili olacak unsurların belirlenmesi amacı ile yapılmıştır. Tezde, ekoturizmin sürdürülebilir turizm politikasındaki önemi üzerinde durularak dünyada ekoturizmin önemli gelişme gösterdiği Avustralya ve Costa Rica ile Avrupa ülkelerinden Bulgaristan, Yunanistan, Fransa ve İtalya daki ekoturizm konusundaki girişimler ve ekoturizm uygulamaları incelenmiştir. Bu çalışmanın hazırlanmasında bilgi ve tecrübeleri ile bana yol gösteren Danışmanım Dr. Filiz KÖSE ye, Tanıtma Genel Müdürlüğü nün değerli yöneticilerine, Ufuk KAFALI ya, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü nden Erdoğan TOLAN a, Candan BAL a, Pelin BOZOĞLU na, Ferhat ÖZKAN a, Tayfun TERZİOĞLU na ve Ferah ELDEM e teşekkürü bir borç bilirim. Ayrıca, verdikleri moral ve destekten ötürü arkadaşlarım Kevser UZUNAL a, İjlal KASTAL a ve aileme teşekkür ederim. i
4 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... Hata! Yer işareti tanımlanmamış. İÇİNDEKİLER... ii KISALTMALAR CETVELİ... iv TABLO VE ŞEKİLLER CETVELİ...v GİRİŞ... 1 I. BÖLÜM... 3 TURİZM OLGUSU VE EKOLOJİK ÇEVRE İLE İLİŞKİSİ... 3 II. BÖLÜM...11 KURAMSAL ÇERÇEVE Sürdürülebilirlik ve Turizm Kavramları Arasındaki İlişki Sürdürdürülebilir Turizm Kavramı Sürdürülebilir Turizmin Tanımı Sürdürülebilir Turizmin İlkeleri Ekoturizm Sürdürülebilirlik Kavramı ile İlişkisi Ekoturizmin Tanımı Ekoturizmin Ortaya Çıkış Nedenleri Ekoturizmin İlkeleri Ekoturizm Türleri Ekoturizmin Sektörel ve Sosyal Yapısı Ekoturizm Endüstrisi Ulusal ve Yerel Yönetimler Yerel Toplum Ekoturistler Sivil Toplum Örgütleri Uluslararası Kuruluşlar Ekoturizmde Sertifikasyon Programları...36 III. BÖLÜM...43 DÜNYADA EKOTURİZM ENDÜSTRİSİNİN GELİŞİMİ Ekoturizm Pazar Profili Dünyadaki Ekoturizm Uygulamaları Avustralya Costa Rica Yunanistan Bulgaristan Fransa İtalya...69 IV.BÖLÜM...71 TÜRKİYE DE EKOTURİZM ENDÜSTRİSİNİN GELİŞİMİ T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı nın Çevrenin Korunmasına Yönelik Projeleri Güney Antalya Turizm Gelişim Projesi (GATAP) Akdeniz-Ege Turizm Altyapısı ve Kıyı Yönetimi (ATAK) Projesi Mavi Bayrak Projesi...74 ii
5 Çevre Dostu İşletme Plaketleri T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı nın Turizmin Çeşitlendirilmesine Yönelik Projeleri Yayla Turizmi Dağcılık ve Doğa Yürüyüşü (Trekking) Akarsu Turizmi (Kano-Rafting) Bisiklet Turizmi Atlı Doğa Yürüyüşü Mağara Turizmi Kuş Gözlemciliği (Ornitoloji) Botanik (Bitki İnceleme) Turizmi Av Turizmi Su Altı Dalış Turizmi T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı nın 2023 Turizm Stratejisinde Ekoturizm Turizmin Çeşitlendirilmesi Stratejisi Turizm Gelişim Bölgeleri Stratejisi Ekoturizm Bölgeleri Stratejisi...86 SONUÇ...89 ÖZET ABSTRACT iii
6 KISALTMALAR CETVELİ ATAK CESD CST FEE FEEE GATAB GATAP GNTO IUCN NC TIES Akdeniz-Ege Turizm Altyapısı ve Kıyı Yönetimi Ekoturizm ve Sürdürülebilir Kalkınma Merkezi (Center For Ecotourism and Sustainable Development) Sürdürülebilir Turizm Sertifikası (Certificate For Sustainable Tourism) Uluslararası Çevre Eğitim Vakfı Avrupa Çevre Eğitim Vakfı Güney Antalya Turizmi Geliştirme ve Altyapı İşletme Birliği Güney Antalya Turizm Gelişim Projesi Yunanistan Ulusal Turizm Örgütü (Greek National Tourism Organization) Uluslar arası Doğa Koruma Birliği (International Union for Conservation of Nature) Doğa Koruma Kurulu (The Nature Conservancy) Uluslarararası Ekoturizm Topluluğu (The International Ecotourism Society) TÜRÇEV Türkiye Çevre Eğitim Vakfı UN UNDP UNEP UNWTO USAID WB Birleşmiş Milletler (United Nations) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (United Nations Development Programme) Birleşmiş Milletler Çevre Programı (United Nations Environment Programme) Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (United Nations World Tourism Organization) Amerika Uluslararası Kalkınma Örgütü (United States Agency for International Development) Dünya Bankası (World Bank) iv
7 TABLO VE ŞEKİLLER CETVELİ Tablo 1. Yıllara Göre Dünya Turist Sayısı ve Turizm Gelirleri... 5 Tablo 2. Turizmin Doğal Çevre Üzerindeki Olumsuz Etkileri... 6 Tablo 3. Turizmde Sürdürülebilir ve Sürdürülebilir Olmayan Gelişme...17 Tablo 4. Sürdürülebilir Turizm ve Diğer Turizm Şekilleri...18 Tablo 5. Ekoturizmin Özellikleri...22 Tablo 6. Kitle Turizmi ile Ekoturizmin Karşılaştırılması...27 Tablo 7. Kitle Turizmi ile Ekoturizmin Karşılaştırılması...28 Tablo 8. Ekoturizm Türleri...29 Tablo 9. Mavi Bayrak Programına Dahil Olan Ülkeler...41 Tablo 10. Doğaya Dayalı Destinasyonların Ziyaret Oranları...44 Tablo Öncesi ve Sonrası Turistler ve Turizmin Temel Nitelikleri...46 Tablo 12. Ekoturist Profili...46 Tablo 13. Ekoturist Gönderen Ülkeler...47 Tablo 14. Avustralya Milli Parklarını Ziyaret Eden Kişi Sayısı...51 Tablo 15. Türkiye deki Korunan Alanlar...71 Tablo 16. Ülkelere Göre Mavi Bayraklı Plaj ve Marina Sayısı...76 Tablo 17. Yayla Turizm Merkezleri...80 Şekil 1. Sürdürülebilir Kalkınma Süreci...10 Şekil 2. Sürdürülebilir Turizm Kavramının Kronolojik Gelişimi...13 Şekil 3. Geleneksel Turizm ve Sürdürülebilir Turizm Arasındaki Fark...19 Şekil 4. Sürdürülebilir Gelişme Kavramı Olarak Ekoturizm...20 Şekil 5. Turizmin Çeşitlendirilmesi Projesi...78 Grafik 1. Sertifikasyon Programlarının Coğrafi Dağılımı...38 Grafik 2. Sertifikasyon Programlarının Sektörlere Göre Dağılımı...38 Grafik 3. Türkiye de Yıllara Göre Mavi Bayrak Sayıları...75 Figür 1. Avusturalya Ekoturizm Sertifikası...53 Figür 2. Eko Rehberlere Verilen Sertifika...54 Figür 3. Costa Rica Logosu...56 Figür 4. Costa Rica Sürdürülebilir Turizm Sertifikası...58 Figür 5. Bulgaristan ın Ekoturizm Sloganı...66 Figür 6. Mavi Bayrak Logosu...75 Harita 1. Yayla Turizm Merkezi Bulunan İller...79 v
8 GİRİŞ İnsanların, sürekli olarak oturdukları ve çalıştıkları yerlerin dışına seyahat etmeleri ve gittikleri yerlerdeki turizm işletmelerinin ürün ve hizmetlerini kullandıkları geçici konaklamalarından doğan olaylar ve ilişkiler bütünü olarak tanımlanan turizm, dünyadaki en büyük ve en hızlı gelişen sektörlerin başında yer almaktadır yılında dünya turist sayısı 846 Milyon kişi, turizm geliri ise 733 Milyar Dolar olarak gerçekleşmiştir. Dünya Turizm Örgütü nün tahminlerine göre 2020 yılında dünya turist sayısı 1.6 Milyar kişiye, turizm geliri ise 2 Trilyon Dolara ulaşacaktır. Turizm, dünyada büyüyen bir sektör olmaya ve ekonomik önemi artmaya devam ederken beraberinde bir takım olumsuz sonuçlar getirmiştir. Kitle turizminin yükselişine paralel olarak turizm faaliyetlerindeki artış, turizmin varlığı için gerekli temel kaynağı oluşturan çevre üzerinde olumsuz etkiler yaratmıştır. Turizmin çevre üzerinde meydana getirdiği olumsuz sonuçlar, çevrenin korunması konusunda artan uluslararası bilinç ve doğaya dayalı turizm türlerine olan talebin artması; koruma-kullanma dengesine dayanan sürdürülebilir turizm, ekoturizm, alternatif turizm, sorumlu turizm, yeşil turizm, yumuşak turizm gibi kavramları gündeme getirmiştir. Sürdürülebilir turizmin bir alt bölümünü oluşturan ekoturizm, turizmde sürdürülebilir gelişmenin sağlanmasında önemli bir araç niteliği taşımaktadır. Ekoturizmin temel amacı, turizm faaliyetlerinin çevre üzerindeki olumsuz etkilerini önlemek, kaynakların sürdürülebilir kullanımını sağlamak ve yerel toplumun kalkınmasına katkıda bulunmaktır. Ekoturizm dünya genelinde önemi giderek artan bir turizm türü olarak dikkat çekmektedir. Günümüzde, birçok ülkede ekoturizmin gelişimi için çeşitli girişimlerin olduğu görülmektedir. Birleşmiş Milletlerin 2002 yılını Ekoturizm Yılı olarak ilan
9 etmesi dünyada ekoturizme verilen önemi göstermektedir Ekoturizm Yılı çerçevesinde Mayıs 2002 tarihinde Kanada nın Quebec kentinde Dünya Ekoturizm Zirvesi gerçekleştirilmiştir. Zirve sonunda bir bildirge yayınlanarak ülkelerde ekoturizmin doğru ve etkin bir şekilde yaygınlaştırılması hedeflenmiştir. Türkiye, zengin doğal ve kültürel kaynaklarıyla, biyolojik çeşitliliğiyle önemli bir ekoturizm potansiyeline sahiptir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye de ekoturizmin gelişmesi ve dünyadaki önemli ekoturizm destinasyonları arasında yer alabilmesi için neler yapılması gerektiğini ortaya koymaktır. Gelişmiş ve dinamik turizm endüstrisine sahip olan Türkiye de turizmin çeşitlendirilmesine yönelik çalışmalar yürütülmesine rağmen; Türkiye nin dünyada örnek teşkil edecek bir ekoturizm destinasyonu olarak ön plana çıkamaması bu tez çalışmasının araştırma problemini oluşturmaktadır. Çalışmada, yöntem olarak genel tarama modeli, veri toplama tekniği olarak ise literatür taraması ve karşılaştırmalı analiz kullanılmıştır. Tez çalışması 4 bölümden oluşmaktadır. Tezin birinci bölümde, turizm olgusu ve ekolojik çevre ile ilişkisi açıklanmıştır. İkinci bölümde, sürdürülebilir turizm, ekoturizm kavramları ve önemli bir ekoturizm uygulaması olan sertifikasyon programları üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde, Avustralya, Costa Rica, Bulgaristan, Yunanistan, İtalya ve Fransa daki ekoturizm konusundaki girişimler ve ekoturizm uygulamaları incelenmiştir. Tezin son bölümü olan dördüncü bölümde; Türkiye de ekoturizm endüstrisinin gelişimi kapsamında, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı nın çevrenin korunmasına ve turizmin çeşitlendirilmesine yönelik projelerine yer verilmiştir. Tezin sonuç bölümünde ise, tez çalışması sonucunda elde edilen bilgilerin genel değerlendirilmesi yapılmış ve Türkiye de ekoturizm endüstrisinin gelişmesine yönelik önerilere yer verilmiştir. 2
10 I. BÖLÜM TURİZM OLGUSU VE EKOLOJİK ÇEVRE İLE İLİŞKİSİ Uluslararası Bilimsel Turizm Uzmanları Birliği (1980) ne göre turizm, insanların sürekli olarak oturdukları ve çalıştıkları yerlerin dışına seyahat etmeleri ve gittikleri yerlerdeki turizm işletmelerinin ürün ve hizmetlerini kullandıkları geçici konaklamalarından doğan olaylar ve ilişkiler bütünüdür (Kozak ve diğerleri, 2006:3). Birleşmiş Milletler (1963) in tanımına göre turizm, 24 saatten az olmamak, sürekli kalışa dönüşmemek, gelir sağlayıcı herhangi bir uğraşıda bulunmamak koşulu ile bireylerin yolculuk ve/veya konaklamalarından doğan olay ve ilişkilerin tümüdür (Erdoğan, 2003a:77). Ekonomist Hermann Von Schullar turizmi, başka ülkelerden ve bölgelerden yabancıların gelmesiyle ve geçici bir süre konaklamalarıyla ortaya çıkan hareketin ekonomik yönünü ilgilendiren faaliyetlerin tümü olarak tanımlamıştır (İnce, 1998:1). Picard a göre turizmin temel işlevi, ülkeye yabancı döviz kaynaklarının girişini sağlamak ve turist harcamalarının ekonomiye yaptığı katkıları araştırmaktır (Kozak ve diğerleri, 2006:2). Yukarıda belirtilen turizme ilişkin tanımlarda aşağıdaki unsurlar ön plana çıkmaktadır: Seyahatin sürekli ikamet edilen yer dışında gerçekleşmesi. Gidilen yerlerdeki turizm işletmelerinin ürün ve hizmetlerinin kullanılması. Konaklamanın geçici olması. Gelir getirici herhangi bir uğraşıda bulunulmaması. Turizmin ticari değeri olan bir endüstri olması. 3
11 İnsanlar yüzyıllar boyunca bulundukları yerlerden başka yerlere çeşitli nedenlerle seyahat etmişlerdir. Gezginlerin Mısır a piramitleri görmek amacıyla gelmesi, Orta Çağ da dini yerlere olan seyahatlerin artması, Rönesans döneminde özellikle sanatsal çalışmaların yoğunlaştığı şehir merkezlerine olan ziyaretlerin artması turizmin çok eski çağlarda başlayan bir faaliyet olduğunu göstermektedir (Kozak ve diğerleri, 2006:27-28). Turizm sektörü dünyadaki en hızlı gelişen sektörlerin başında yer almaktadır. Turizmin dünyadaki gelişimini ve bugünkü çağdaş yapısına ulaşmasını sağlayan temel etken 19. yüzyılın 2. yarısında Avrupa da gerçekleşen endüstri devrimi olmuştur. Endüstri devrimi sonucunda; boş zamanların çoğalması, kültür ve eğitim düzeyinin yükselmesi, gelir düzeyinin artması, sosyal güvenlik, kentleşme sonucu insanların tatil istek ve ihtiyaçlarının artması, teknolojik gelişmeler, ücretli tatil hakkı ve insan ömrünün uzaması gibi gelişmeler turizmin dünyadaki gelişimini sağlayan temel etmenler olmuştur. Tarihte bilinen ilk paket tur organizasyonu endüstri devriminin yaşandığı dönemlerde Thomas Cook tarafından gerçekleştirilmiştir. (Kozak ve diğerleri, 2006:31). Turizmdeki asıl gelişme II. Dünya savaşından sonra olmuş, turizm hızlı bir yükseliş eğilimine girmiştir. Savaş sonrası gelişen ekonomik durum, ulusal gelirin artması, refah düzeyinin yükselmesi, satın alma güçlerinin artması, ulaşım araçlarının ve olanaklarının gelişmesi gibi nedenler insanların seyahate olan eğilimlerini arttırmıştır. Yoğunlaşan bu sehayahat hareketleri sonucunda, turizm alanında yapılan yatırımlar artmaya başlamıştır (Boz, 2002:21). İnsanların toplu gruplar halinde seyahat etmeye başlaması kitle turizmi kavramını doğurmuştur. Bu gelişmeler sonucu turizm hareketleri hızlanmış ve turizm önemli bir sektör olarak gelişmeye başlamıştır. Günümüzde turizm küreselleşme, teknolojik gelişmeler ve gelişen reklam endüstrisinin etkisi ile büyük bir sektör haline gelmiştir. 4
12 1950 yılında dünya turist sayısı 23.5 Milyon iken bu rakam 2006 yılına gelindiğinde 846 Milyon kişiye ulaşmıştır. Turizm geliri ise 2.1 Milyar Dolardan 733 Milyar Dolara ulaşmıştır. Aşağıdaki tabloda yıllara göre dünya turist sayısı ve turizm geliri yer almaktadır. Dünya Turizm Örgütü nün tahminlerine göre 2020 yılında dünya turist sayısı 1.6 Milyar kişiye, turizm geliri ise 2 Trilyon Dolara ulaşacaktır. Tablo 1. Yıllara Göre Dünya Turist Sayısı ve Turizm Geliri YILLAR TURİST SAYISI (Milyon Kişi) TURİZM GELİRİ (Milyar Dolar) Kaynak: Dünya Turizm Örgütü Turizm, dünyada büyümeye ve ekonomik önemi artmaya devam ederken beraberinde bir takım olumlu ve olumsuz sonuçlar getirmiştir. Turizm, doğal alanların korunması, çevre kalitesinin yükseltilmesi, altyapıların gelişmesi, arkeolojik ve tarihi değerlerin korunması açısından olumlu sonuçlar doğurmuştur. Ancak, kitle turizminin yükselişine paralel olarak turizm faaliyetlerindeki artış doğal kaynaklara aşırı yüklenmelere yol açmış ve doğal çevre üzerinde olumsuz etkiler yaratmıştır (Demir ve Çevirgen, 2006a:87-88). 5
13 Aşağıdaki tabloda turizmin doğal çevre üzerindeki olumsuz etkileri yer almaktadır. (WTO 1997, aktaran Kahraman ve Türkay, 2004:46) Tablo 2. Turizmin Doğal Çevre Üzerindeki Olumsuz Etkileri Etmenler Doğal Çevre Üzerine Etkisi Açıklama Aşırı Kalabalık Çevresel stres Rahatsızlık, kalitede azalma, daha iyi düzenlemeye veya kapasite sınırlandırılmasına duyulan gereksinim Aşırı Gelişme Köy, kentlerin ortaya çıkışı Aşırı Yapılaşma Plansız kentleşmenin getirdiği sorunlar Rekreasyon Yabani yaşamın yok Aşırı kullanma, yavrulama edilmesi Kaynakları tüketme dönemlerinde daha korunmasız olma Kirlenme Doğal seslerin bozumu Yabani yaşam unsurlarını Doğal Çevrenin yok edilmesi rahatsız etme Yabani Yaşam Yerlerini Türleri tehlikeye atma Çöplüğe Dönüştürme Doğal özellliklerin yok edilmesi Yaban Hayvanlarının Beslenmesi Motorlu Araçlar Hızlı Kullanım Oto yollar harici kullanım Davranış değişikliği Turistler için tehlike arz etme Doğal yaşamın yok olması Toprak ve bitki örtüsüne zarar Orada yaşayan hayvanların bölgeden ayrılmaları Ekolojik değişiklikler Yabani yaşam üzerinde rahatsızlık 6
14 Turizm doğal çevresel sistemler ile sürekli etkileşim içerisindedir. Çevre, dünyanın canlı varlıkları ile bu varlıkların yaşadığı ortamdaki hava, su, toprak ve doğal kaynaklardan oluşmuş bir sistemdir (Demir ve Çevirgen, 2006a:72). Çevre, turizmin varlığı için gerekli olan temel kaynağı oluşturur. Turizm bir yandan çevreyi kullanırken aynı zamanda onu korumak zorunda olan bir endüstridir (Demir ve Çevirgen, 2006a:85). Turizmin çevreyi olumsuz etkilemesi kendi geleceğini tehlikeye sokarkan, çevresel değerleri koruması sürdürülebilirliğini sağlamasına katkıda bulunur (Kahraman ve Türkay, 2004:45). Geçmişte turizm ekonomik açıdan yararlı, ekonomik kalkınmaya yardımcı bir sektör olarak görülürken; çevre üzerine olan olumsuz etkileri sonucu turizm ile gelişmenin olabilmesi için çevrenin korunması gerektiğinin bilincine varılmış ve bu konuda tartışmalar başlamıştır (Erdoğan, 2003a:83). Çevrenin korunması tartışmaları 1960 lı yıllarda başlamıştır. Çevre konusunda bilinçlenme artmış, turizmin meydana getirdiği çevre sorunları üzerinde tartışılmaya başlanmıştır li yıllarda kirlenme etkenlerinin ve zararlarının ülkelerin sınırları dışında da zararlı etkiler ortaya çıkardığının farkına varılmasıyla uluslararası kuruluşlar çevre sorunlarına çözüm bulma çabalarına girişmişlerdir. Bunun sonucunda 1972 Stockholm Konferansı toplanmıştır. Stockholm Konferansı ile çevre sorunları uluslararası bir nitelik kazanmıştır (Erdoğan, 2003a: ) yılında Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu tarafından Ortak Geleceğimiz (Brundland Raporu) isimli rapor yayınlanmıştır. Brundland raporu çevre koruma tartışmalarına sürdürülebilirlik yaklaşımını getirerek farklı bir boyut kazandırmıştır den sonra çevre tartışmalarında sürdürülebilirlik temel konu olmuştur (Erdoğan, 2003a:242). Raporda, giderek artan çevresel sorunlar karşısında, çözüm yolu olarak çevresel gelişme ile ekonomik kalkınma arasında denge sağlanması ve gelişmenin sürdürülebilir olması gerektiği vurgulanmıştır ( 7
15 1992 yılında Rio De Janerio da Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı, diğer adıyla Dünya Zirvesi düzenlenmiştir. Konferansta toplumsal, ekonomik ve çevresel öğelerin birbiriyle etkileşim içinde olduğu, sürdürülebilir sonuçların elde edilebilmesi için bu öğeler arasındaki dengenin sağlanması gerektiği vurgulanmıştır ( Rio Zirvesi, yerel, ulusal, bölgesel veya küresel düzeyde, tüm dünya için bir amaç olarak sürdürülebilir kalkınma kavramını ön plana çıkarmıştır. Konferans sonucunda, hükümetler Gündem 21, Rio Deklarasyonu, Orman Prensipleri Raporu olmak üzere geleneksel kalkınma anlayışını değiştirmeyi amaçlayan üç önemli anlaşmaya imza atmışlardır. Gündem 21, sürdürülebilir kalkınmanın her aşamasını kapsayan bir eylem planıdır. Sosyal ve ekonomik alandaki yoksullukla mücadele ve tüketim biçimlerinin değiştirilmesi gibi eylemlerin yanısıra doğal kaynakların korunup işletilmesi konusunda öneriler sunmaktadır (Erdoğan, 2003a: ). 26 Ağustos - 4 Eylül 2002 tarihleri arasında ise Güney Afrika nın Johannesburg kentinde Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi gerçekleştirilmiştir. Zirvede 10 yıl önce gerçekleştirilen 1992 Rio Zirvesi sonrasındaki gelişmelerin ve uygulamaların değerlendirilmesi yapılmıştır. Çevre koruma tartışmaları ile birlikte gündeme gelen sürdürülebilirlik, sürdürülebilir kalkınma kavramları turizme de yansımış turizm de bu çerçevede tartışılmaya başlanmıştır. Kitle turizmi hareketlerinin kaynakların aşırı kullanımına yol açması ve çevre üzerinde olumsuz etkiler yaratması, çevre kalitesinin bozulmasına neden olmuş ve bu sorunlara çözüm getirecek yeni arayışlara gidilmiştir. Bunun sonucunda turizmden kaynaklanan olumsuzlukların giderilmesine ve kaynakların korunmasına çözüm olarak sürdürülebilirlik yaklaşımı gündeme gelmiştir li yıllarda sürdürülebilir turizm kavramı ortaya çıkmış ve turizmin bu anlamda çeşitlendirilmesi politikaları gündeme gelmiştir (Altıparmak, 2002:275). 8
16 modelidir. Sürdürülebilir turizm, sürdürülebilir kalkınmayı sağlayan bir turizm Sürdürülebilir kalkınma; temel çevresel, sosyal ve ekonomik hizmetlerin, bu hizmetlerin dayandığı ekolojik ve toplumsal sistemlerin varlığını tehdit etmeksizin herkese sunalabildiği gelişmedir (Kahraman ve Türkay, 2004:69). Bu kavram, ülkenin gelişme hedeflerine doğal ve kültürel değerlerini yitirmeden ve çevreye zarar vermeden ulaşılmasını ifade etmektedir. Sürdürülebilir kalkınmanın üç önemli prensibi aşağıda yer almaktadır (Erkut, 2005:71). Ekolojik veya Çevresel Sürdürülebilirlik: Kalkınmanın ekoloji, biyolojik çeşitlilik ve kaynakların uzun dönem yönetimi ile uyumlu olmasını garanti eder. Sosyal ve Kültürel Sürdürülebilirlik: Kişilerin hayatları üzerindeki kontrolü garanti eder. Kişilerin kültür ve değerleriyle uyumludur ve toplumsal kimliği güçlendirir. Ekonomik Sürdürülebilirlik: Mevcut kaynakların gelecek nesillere aktarımını sağlamak için iyi bir şekilde yönetilmesini garanti eder. 9
17 Aşağıdaki şekilde sürdürülebilir kalkınma süreci yer almaktadır (Kahraman ve Türkay, 2004:73). Şekil 1. Sürdürülebilir Kalkınma Süreci Ekonomik Gelişme Gerekler: Ekonomik büyümeyi sürdürmek Özel karı en üst düzeye çıkarmak Pazarları genişletmek Sürdürülebilir Gelişme Toplumsal Gelişme Ekolojik Gelişme Gerekler: Yerel düzeyde kendi kendine yetebilmek Temel insani gereksinmeleri sağlamak Eşit Paylaşımı arttırmak Katılımı ve sorumluluğu garanti etmek Uygun Teknoloji kullanmak Gerekler: Taşıma kapasitesine uymak Kaynakları korumak ve geri dönüştürmek Atık miktarını azaltmak Türkiye nin de içinde bulunduğu turizm sektörünün büyük önem taşıdığı gelişmekte olan ülkelerde, sürdürülebilir turizm sürdürülebilir kalkınmanın sağlanmasında önemli bir araç niteliği taşımaktadır. 10
18 II. BÖLÜM KURAMSAL ÇERÇEVE 2.1. Sürdürülebilirlik ve Turizm Kavramları Arasındaki İlişki Sürdürülebilirlik, bir toplumun, ekosistemin ya da sürekliliği olan herhangi bir sistemin faaliyetlerinin, sistemin hayati bağı olan ana kaynaklara aşırı yüklenilmeden sürdürülmesi yeteneğidir (Karaman 1996, aktaran Demir ve Çevirgen, 2006a:95). Sürdürülebilirlik kavramının kökeni 1960 li yıllarda başlayan çevrenin korunmasına yönelik tartışmalara dayanmaktadır. Sürdürülebilirlik kavramı, ilk kez 1987 yılında Brundland Raporu ile gündeme gelmiştir. Raporda sürdürülebilir gelişme; bugünün ihtiyaçlarının, gelecek kuşakların kendi ihtiyaçlarını karşılama imkanlarını yok etmeden karşılanması olarak tanımlanmıştır (Çorakçı 1991, aktaran Demir ve Çevirgen, 2006a:96). Brundland Raporuna göre sürdürülebilirlik düşüncesinin 4 temel ilkesi bulunmaktadır (Erdoğan, 2003a:99): Tüm sektörleri içine alan bütüncül planlama. Temel ekolojik süreçleri koruma. Biyolojik çeşitliliği koruma. Verimliliğin uzun döneme yayılması ve gelecek kuşaklara ulaştırılması. Sürdürülebilirlik yaklaşımının temelinde ekonomik, sosyal ve çevresel amaçlar arasında bir denge sağlanması yatmaktadır. Bu üç unsur arasında denge sağlanması, bugünün kaynaklarının korunarak gelecek kuşaklara aktarılmasını, dolayısıyla sürdürülebilir kalkınmanın gerçekleştirilmesini sağlayacaktır. 11
19 Turizm açısından sürdürülebilirlik kavramı, turizmin kaynağı olan doğal, tarihi, kültürel ve sosyal değerlerin korunup geliştirilerek devamlılığının sağlanmasını ifade etmektedir (Demir ve Çevirgen, 2006b:16). Sürdürülebilirlik kavramı; turizm faaliyetlerinin doğal ve kültürel kaynaklar üzerindeki olumsuz etkileri ve bu etkilerin turizmin kendi geleceğini tehlikeye attığının anlaşılmaya başlanması sonucunda koruma-kullanma dengesine dayanan sürdürülebilir turizm, alternatif turizm, ekoturizm, sorumlu turizm, yeşil turizm, yumuşak turizm ve doğa turizmi gibi kavramları gündeme getirmiştir (Erdoğan, 2003a:99) Sürdürdürülebilir Turizm Kavramı Sürdürülebilir Turizmin Tanımı Sürdürülebilir turizm kavramının ortaya çıkmasında 1960 lı yıllarda kitle turizminin hızlı yükselişinden başlayarak, günümüze kadar turizmin geçirdiği tarihsel gelişim süreçleri etkili olmuştur. Turizmin olumsuz ekonomik, çevresel ve sosyal etkileri konusunda artan tartışmalarla birlikte yeşil turizm kavramı ortaya çıkmıştır. Sürdürülebilir turizm kavramı ise Brundland Raporu nun etkisi ile 1980 li yılların sonlarına doğru kullanılmaya başlanmıştır. Sürdürülebilir turizm kavramının ortaya çıkmasındaki kronolojik süreç Şekil 2 de yer almaktadır (Demir ve Çevirgen, 2006a:100). 12
20 Şekil 2. Sürdürülebilir Turizm Kavramının Kronolojik Gelişimi Kitle turizmindeki hızlı gelişmenin potansiyel etkilerinin tanınması Yeşil turizm kavramının ortaya çıkması Sürdürülebilir turizm kavramının gelişimi Ziyaretçi yönetimi kavramının gelişimi Sürdürülebilir turizm; sürdürülebilir kalkınma ilkeleri çerçevesinde, gelecek için fırsatları koruyup geliştirirken turistlerin ve misafir kabul eden bölgelerin gereksinimlerini karşılayan turizm gelişmesidir (Erdoğan, 2003a:100). Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) ne göre sürdürülebilir turizm, ev sahibi ülkenin yaşam kalitesini geliştiren, misafirler için yüksek kaliteli hizmet tecrübesi sağlayan ve alanların çevre kalitesini yükselten bir turizm biçimidir (Erdoğan, 2003a:100). Fennell e göre sürdürülebilir turizm, sürdürülebilir turizm ilkelerinin belirli bir turizm çevresine uygulanmasını ifade eden kavram olarak açıklamıştır (Fennell, 2002:27). Bir başka tanıma göre ise sürdürülebilir turizm, sektörü besleyen doğal çevre ve insan kaynaklarını olumsuz yönde etkilemeden, turizm kapasitesini ve turizm ürünlerinin kalitesini arttırmaktır (Akış 1999, aktaran Kahraman ve Türkay, 2004:87). 13
21 Sürdürülebilir turizm, ekolojik duyarlılığı, toplumsal sorumluluğu ve ekonomik verimliliği içeren bir turizm modelidir (Beyhan ve Ünügür, 2005:80). Sürdürülebilir turizm, tüm turizm çeşitleri için, turizmin temel kaynağı olan çevrenin korunmasını, turizm faaliyetlerinin çevreye sorumlu bir şekilde yürütülmesini ve turizmin ekonomik gelişmesi ile çevresel değerlerin korunması arasında denge kurulmasını ifade etmektedir (Uçkun ve Türkay, 2003:6). Sürdürülebilir turizm için yapılan tanımlardan yola çıkarak sürdürülebilir turizmin özellikleri aşağıda yer almaktadır (Erdoğan, 2003a:103): Olumlu bir yaklaşıma sahiptir. Doğal ve kültürel değerlerin korunmasını amaçlar. Turizmin faaliyetlerinin çevreye ve insana olan etkilerin azaltılmasını sağlar. Ziyaret edilen yerlerin doğal ve kültürel değerlerinin tahribinden kaçınarak endüstrinin uzun dönemli kalıcılığını sağlar. Turizmi bir amaç olarak değil, bir araç olarak kabul eder. Turizm sektörü doğal ve kültürel kaynaklara bağımlı bir sektördür. Sürdürülebilir turizmin başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi gelişmekte olan ülkeler açısından büyük önem taşımaktadır Sürdürülebilir Turizmin İlkeleri Sürdürülebilir turizmde amaç; turizmin varlığı için temel kaynağı oluşturan doğal çevreyi olumsuz yönde etkilemeden kaynakların sürdürülebilir kullanımının sağlanması, yerel ekonominin desteklenmesi ve böylece turizmin sürdürülebilir gelişmesinin sağlanmasıdır. 14
22 Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) ve Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü sürdürülebilir turizmin amaçlarını aşağıdaki gibi belirlemişlerdir (UNEP ve UNWTO, 2005:20). Sürdürülebilir Turizmin Amaçları Ekonomik Uygulanabilirlik: İşletmelerin uzun vadede varlıklarını sürdürmelerine yardımcı olmak, rekabet gücünü arttırmak. Yerel Toplumun Refahı: Turizm etkinliklerinden yerel ekonominin faydalanmasını sağlamak ve yerel toplumun yaşam kalitesini yükseltmek. İstihdam Kalitesi: Yerel iş gücünün sayısının ve kalitesinin arttırılması. Sosyal Eşitlik: Turizmin ekonomik ve sosyal faydalarının topluma eşit olarak dağıtılması. Ziyaretçi Memnuniyeti: Cinsiyet, ırk, engellilik vb. durumlar gözetilmeksizin tüm ziyaretçilere güvenli ve tatmin edici deneyimler sağlanması. Yerel Denetim: Yerel halkın, bulundukları çevrenin turizm gelişimi hakkındaki planlama ve karar verme aşamalarına katılımının sağlanması. Kültürel Zenginlik: Yerel toplumun kültür ve geleneklerine, tarihsel mirasına saygılı olmak. Fiziksel Bütünlük: Çevrenin fiziksel ve görsel olarak bozulmasının önlenmesi. Biyolojik Çeşitlilik: Doğal alanların, habitatların, yaban hayatının korunması ve bunlara olabilecek zararların en aza indirilmesi. Kaynak Verimliliği: Turizm faaliyetlerinde yenilenemez kaynakların kullanımının en aza indirgenmesi. Çevresel Temizlik: Turizm işletmeleri ve ziyaretçilerden kaynaklanan kirlilik ve atıkların en aza indirgenmesi. 15
23 Sürdürülebilir turizmin amaçlarından yola çıkarak sürdürülebilir turizmin ilkeleri aşağıda yer almaktadır (Demir ve Çevirgen, 2006a:107). Sürdürülebilir Turizmin İlkeleri Kaynakların Sürdürülebilir Kullanımı: Gelecek nesiller için doğal, sosyal ve kültürel kaynakların korunması. Aşırı Kullanım ve Atıkların Azaltılması: Çevre kalitesinin arttırılması. Çeşitliliğin Korunması: Uzun dönemde turizmin sürdürülebilirliliği için doğal, kültürel ve sosyal çeşitliliğin devamının sağlanması ve geliştirilmesi. Yerel toplumu karar alma süreçlerine dahil etme ve yerel ekonominin desteklenmesi. Turizm endüstrisi ve kamu arasında işbirliğinin sağlanması. Personel eğitim yolu ile turizm ürünlerinin kalitesini arttırılması. Çevre duyarlı pazarlama yaklaşımı. Bir turizm türünün sürdürülebilir niteliğini taşıyabilmesi, sürdürülebilir turizmin ilkelerini kendi uygulamalarına yansıtması ile mümkün olabilir (Erdoğan, 2003b:1). Tablo 3 te turizmde sürdürülebilir ile sürdürülebilir olmayan gelişmenin karşılaştırılması yer almaktadır. Tabloda görüldüğü gibi sürdürülebilir turizm, kontrollü, yavaş, planlı ve yerel topluma saygılı bir biçimde gelişme göstermektedir (Demir ve Çevirgen, 2006a:112). 16
24 Tablo 3. Turizmde Sürdürülebilir ve Sürdürülebilir Olmayan Gelişme Sürdürülebilir Sürdürülebilir Olmayan Genel Kavramlar Yavaş Gelişme Hızlı gelişme Kontrollü Gelişme Kontrolsüz gelişme Uygun Ölçekli Uygun Olmayan ölçekte Uzun dönemli Kısa dönemli Kaliteye yönelik Miktara yönelik Yerel Kontrol Uzaktan kontrol Gelişme Stratejileri Önce plan sonra gelişme Plansız gelişme Kavrama dayalı plan Projeye dayalı plan Tüm çevreyi gözönüne alan Sadece çekiciliğe sahip kısmına Baskıların ve faydaların odaklı yayılması Kapasitelerin arttırılması Yerel yatırımcılar Yabancı yatırımcılar Yerel mimari Yerel olmayan mimari Turist Davranışları Küçük gruplarla seyahat Kalabalık gruplarla seyahat Yerel dili öğrenme isteği Yerel dili öğrenme çabası yok Saygılı ve hassas Yoğun ve hassas olmayan Sessiz Gürültülü Tekrar ziyaret eden Muhtemelen tekrar gelmeyen Bu bağlamda, sürdürülebilir turizm kavramına uygun ve uygun olmayan bazı turizm şekilleri Tablo 4 de yer almaktadır. Tabloda, ekoturizm sürdürülebilir turizm modeline uygun bir turizm türü olurken, kitle turizmi sürdürülebilir turizm modeline uygun olmayan bir turizm türü olarak görülmektedir. 17
25 Tablo 4. Sürdürülebilir Turizm ve Diğer Turizm Şekilleri Sürdürülebilir Turizm Modeline Uygun Turizm Şekilleri Sürdürülebilir Turizm Modeline Uygun Olmayan Turizm Şekilleri Ekoturizm Kitle turizmi Kültür Turizmi (Ziyaret ettikleri yörenin tarihine ve kültürüne ilgi Fiziksel çevreye hasar veren aktivitelere dayalı seyahatler duyan ziyaretçileri kapsar) Hassas çevrelere yapılan kitlesel Küçük ölçekli kırsal çiftlik turizmi ziyaretler (Çiftliklere gelir sağlar) Sorumlu Turizm (Turistlerin çevrenin korunması ile ilgili faaliyetlere katılması) Kaynak:(Demir ve Çevirgen, 2006a:109). Kitle turizmi, insanların turizme büyük kitleler halinde katıldıkları bir turizm türüdür (Kozak ve diğerleri, 2006:12). Sürdürülebilir turizm, kitle turizminin aksine, bireysel veya daha küçük gruplar halinde gelecek turistleri hedefler ve turizmin çeşitlendirilerek belli bir döneme değil yılın tamamına yayılmasını içerir (Yılmaz, 2006:244). Kitle turizmi ile sürdürülebilir turizm arasındaki bir diğer önemli fark, sürdürülebilir turizmde yerel halkın ve turizm endüstrisinin işbirliği içerisinde olmasıdır. Sürdürülebilir turizmde, yerel halk planlama, karar verme vb. aşamalarda yer alarak turizm endüstrisinin gelişmesine katkı sağlamakta aynı zamanda bundan da bir takım faydalar sağlamaktadır. Şekil 3 te görüldüğü gibi geleneksel turizmde, turizm endüstrisi, halk ve çevre destekçileri birbirinden bağımsızdır. Sürdürülebilir turizmde ise halkın, turizm endüstrisinin ve çevre destekçilerinin birbiriyle dayanışma içerinde oldukları görülmektedir. Bu dayanışma sonucunda sürdürülebilir turizm gelişmesini sağlamaktadırlar (Demir ve Çevirgen, 2006b:19-20). 18
26 Şekil 3. Geleneksel Turizm ve Sürdürülebilir Turizm Arasındaki Fark Geleneksel Turizm Sürdürülebilir Turizm Turizm Endüstrisi Çevre Destekçileri Turizm Endüstrisi Çevre Destekçileri Halk Halk Sürdürülebilir turizmin amaç, ilke ve özelliklerine bakıldığında, sürdürülebilir turizm modeline en uygun turizm türünün ekoturizm olduğu görülmektedir Ekoturizm Sürdürülebilirlik Kavramı ile İlişkisi Ekoturizm, turizm faaliyetlerinin çevre üzerinde yarattığı olumsuz etkilere karşı alternatif olarak ortaya çıkan, sürdürülebilir turizmin alt bölümünü oluşturan bir sürdürülebilirlik yaklaşımıdır. Turizm sektörü, insanlarda artan çevre duyarlılığı ve sosyal bilinç duygusu ile sürdürülebilirliğe doğru kaymaktadır. (Weaver 1999, aktaran Erdoğan, 2003a:114) Ekoturizmin temelinde sürdürülebilirlik vardır. Ekoturizmde, kaynakların korunarak kullanılması amaçlanırken, yeni kaynakların kullanıma açılması yerine, öncelikle kullanılmış kaynakların tekrar değerlendirilmesi ve yeni kaynak kullanımının en aza indirgenmesi söz konusudur (Bakırcı, 2002:243). 19
27 Ekoturizm doğayı temel alan, sürdürülebilir turizm modeline uyumlu olan bir sürdürülebilir turizm türüdür. Aşağıdaki şekil turizmin daha sürdürülebilir türlerini geliştime sürecinde ekoturizmin yerini göstermektedir. Şekle göre ekoturizm kültürel ve kırsal turizmi içermekle birlikte doğa turizminin sürdürülebilir bir türüdür (Wood; 2002: 9-10). Şekil 4. Sürdürülebilir Gelişme Kavramı Olarak Ekoturizm İş Seyahatleri Sürdürülebilir Olmayan Turizm Şekilleri Kıyı Turizmi Kırsal Turizm Doğa Turizmi Kültür Turizmi Ekoturizm Sürdürülebilir Turizm Weaver (1999) a göre ekoturizm doğaya yönelik olması, doğal ve kültürel kaynakları koruması bağlamında sürdürülebilir turizm karakteri taşımaktadır (Erdoğan, 2003a:110). Tüm turizm türlerinin sürdürülebilir olması gerekirken, ekoturizmin sürdürülebilir olması bir zorunluluktur. Çünkü ekoturizm, sürdürülebilirlik ilkelerine dayalı olarak ortaya çıkmış ve sürdürülebilir turizm için araç niteliği taşıyan bir turizm türüdür (Demir ve Çevirgen, 2006b: 67) Ekoturizmin Tanımı Ekoturizm kavramının kökeni Yunanca oikos (ev) ve logos (kelime) a dayanan, organizmalar ve onların çevresi ile ilişkilerini inceleyen ve ekoloji olarak adlandırılan kelimeden ortaya çıkmıştır. Hetzel (1965) ekoturizm kavramını ilk kullanan kişi olarak kabul edilir (Demir ve Çevirgen, 2006b:50-51). Ekoturizmin ilk 20
28 tanımı ise Cabellos-Lascurain (1983) tarafından yapılmıştır. Cabellos-Lascurain ekoturizmi, doğadan zevk alma ve doğanın kıymetini bilme şeklinde tanımlamıştır (Erdoğan, 2003a:109). Uluslararası Ekoturizm Topluluğu (TIES) ekoturizmi, çevreyi koruyan ve yerel halkın refahını gözeten doğal alanlara doğru yapılan sorumlu seyahat olarak tanımlamıştır. Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) nin tanımına göre ekoturizm, doğayı ve kültürel kaynakları anlayarak korumayı destekleyen, düşük ziyaretçi etkisi olan ve yerel halka sosyo-ekonomik fayda sağlayan, bozulmamış doğal alanlara çevresel açıdan sorumlu seyahattir (Yurik, 2003:1). Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü ise ekoturizmi, doğal bölgelere yapılan, çevreyi korumayı ve yöre halkının refahını arttırmayı amaçlayan sorumlu bir seyahat olarak tanımlamaktadır. Fennell (2003:25) e göre ekoturizm, kontrol, yarar ve denge üzerine odaklanmış, hukuki alt yapı gerektiren, doğa üzerine eğitim ve çaba isteyen, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımına dayanan bir turizm türüdür yılında Kanada da düzenlenen Dünya Ekoturizm Zirvesi nde ise ekoturizm, yeryüzünün doğal kaynaklarının sürdürülebilirliğini güvence altına alan, yerel halkın ekonomik kalkınmasına destek olan, sosyal ve kültürel bütünlüklerini koruyup gözeten bir yaklaşım olarak tanımlanmıştır (Akın, 2006:36). Ekoturizmin tanımlarında iki önemli unsur dikkat çekmektedir. Birincisi, doğal çevrenin korunması ikincisi ise yerel halka fayda sağlanmasıdır. Ekoturizmin temel amacı, turizm faaliyetlerinin çevre üzerindeki olumsuz etkilerini önlemek ve yerel halkın kalkınmasına katkıda bulunmaktır. 21
29 Bu çalışmada ekoturizm, doğal alanlara yapılan, çevreyi korumayı ve gidilen yerdeki halka sosyo-ekonomik fayda sağlamayı amaçlayan, turizmin sürdürülebilir gelişimine katkıda bulunan sorumlu bir turizm türü olarak ele alınacaktır. Saygı, sorumluluk, sürdürülebilirlik ekoturizmin temel öğelerini oluşturmaktadır. Ekoturizm çevreye karşı sorumlu olmayı, yerel halkın kültürüne ve toplumsal değerlerine saygılı olmayı ve kaynakların sürdürülebilir kullanımını içeririr. Aşağıdaki tabloda ekoturizmin özellikleri yer almaktadır (Pratiwi 2000, aktaran Demir ve Çevirgen, 2006b:56). Tablo 5. Ekoturizmin Özellikleri Turist Tipi Doğal alanlara ve kültürel çevrelere seyahati seven, yerel kültürleri ve bölgeleri öğrenme ve değerini anlama istediğinde olan insanlar. Yer Genellikle doğal, bazen koruma alanları veya kültürel çekicilikleri kapsar. Faaliyetler Çevreye en düşük etki ile kaynakların kullanılması ve çevresel eğitimin desteklenmesine dayanır. Olanaklar Çevre dostu teknolojilerin ve yerel kaynakların kullanımını gerektirir. Gelişme Yaklaşımı Ekonomik gelişme ile koruma amaçlarının birleştirilmesine dayanır. Gelişme Süreçleri Toplum ve çevre üzerindeki olumsuz etkileri en aza indirir ve yerel topluma sosyo-ekonomik fayda sağlar. Ekoturizm ile ilgili yapılan tanımlardan da anlaşılacağı gibi ekoturizm doğada yapılan (doğa temelli) doğayı korumayı amaçlayan ve sürdürülebilir turizmin gelişmesine katkıda bulunan bir turizm türüdür. Ancak doğada yapılan her etkinlik ekoturizm değildir. Ekoturizmle ilgili, doğa turizmi, macera turizmi, yeşil turizm, yumuşak turizm vb. gibi kavramlar kullanılsa da bu etkinliklerde doğrudan doğayı koruma amacı yoksa, ekoturizm olarak nitelendirilemez. Örneğin; yörenin taşıma kapasitesinin üzerinde etkinlikte bulunmak, ziyaret edilen yerlerde bırakılan atıklar çevre kirliliğine yol açmaktadır (Ozaner, 2002:319). Ekoturizm iyi planlanmadığı 22
30 durumlarda, ekoturizm destinasyonlarının hassas ekosistemler olmasından dolayı kitle turizmi gibi çevreyi olumsuz yönde etkileyebilir (Yurik, 2003:3) Ekoturizmin Ortaya Çıkış Nedenleri Ekoturizm dünya genelinde önemi giderek artan ve hızla gelişen bir turizm türü olarak dikkat çekmektedir. Ekoturizmin ortaya çıkmasında ve gelişmesinde etkili olan föktörlerin başında, kitle turizminin çevre üzerinde yaratmış olduğu olumsuz sonuçlar, kaynakların sürdürülebilir kullanımı konusunda artan uluslararası bilinç ve doğaya dayalı turizm türlerine olan talebinin artması olmuştur yılında Uluslararası Ekoturizm Topluluğu (TIES) nun kuruluşu, Birleşmiş Milletlerin 2002 yılını Uluslararası Ekoturizm Yılı olarak ilan etmesi dünyada ekoturizme verilen önemi göstermektedir Uluslararası Ekoturizm Yılı çerçevesinde, Mayıs 2002 tarihinde Kanada nın Quebec kentinde Dünya Ekoturizm Zirvesi gerçekleştirilmiştir. Zirve sonunda yayınlanan bildirgede ulusal, bölgesel ve yerel yönetimlere, özel sektöre, sivil toplum örgütlerine, uluslarası kuruluşlara ve yerel topluma tavsiyelere yer verilerek ülkelerde ekoturizmin doğru ve etkin bir şekilde yaygınlaştırılması hedeflenmiştir ( ration) Ekoturizmin İlkeleri Ekoturizm olgusu, çevresel, ekonomik ve sosyal ilişkiler bütünüdür ( Ekoturizmin temel amacı çevreye saygı ve duyarlılık çerçevesinde, turizm kaynaklarının gelecek nesillere aktarımını sağlamaktır. Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü ekoturizmin bileşenlerini aşağıdaki gibi tanımlamıştır (Yurik, 2003:2). Biyolojik çeşitliliğin korunmasına katkıda bulunması, 23
31 Yerel halkın refahının gözetilmesi, turistlerin ve yerel halkın bilinçlendirilmesinin sağlanması, Küçük ölçekli işletmeler tarafından küçük turist gruplarına hizmet verilmesi, Turistlerin ve yerel halkın turizm endüstrisi hakkında sorumlu hareket etmesinin sağlanması, Yenilenemez kaynakların kullanımının en aza indirgenmesi, Turizm yönetimine yerel düzeyde katılımın önemsenmesi, İş fırsatlarının ve mülkiyetin yerel halk lehinde gelişmesinin gözetilmesidir yılında Kanada da gerçekleştirilen Dünya Ekoturizm Zirvesi nde Dünya Turizm Örgütü ekoturizmin amaçlarını aşağıdaki gibi belirlemiştir (Akın, 2006:43): Turizmin doğal ve sosyo-kültürel çevreye verdiği tahribatın en alt düzeye indirilmesi, Turistlere ve yerel halka doğanın ve sosyo-kültürel çevrenin korunmasına yönelik eğitim verilmesi, Turizmin, yerel halkın ihtiyaçlarını karşılayan, yerel yönetim ve halkla işbirliği içinde gelişen sorumlu bir ticaret olarak özendirilmesinin sağlanması, Koruma kapsamındaki alanların yönetimi için kaynak ayrılması, Turizmin olumsuz etkilerinin en alt düzeye indirilmesi amacıyla sosyokültürel ve doğal çevreye yönelik uzun vadeli izleme ve değerlendirme programlarının desteklenmesi, Turizmin yerel halkın refahına katkıda bulunmasını sağlayacak şekilde gelişmesinin temini, Turizmin yörenin sosyal ve çevresel kapasitesini artıracak şekilde gelişmesinin sağlanması, Doğal ve sosyo-kültürel çevreyle uyumlu, yöresel bitki örtüsünü ve yaban hayatını koruyan alt yapı yatırımlarının gerçekleştirilmesidir. 24
32 Uluslararası Ekoturizm Topluluğu, 1991 yılında, sivil toplum örgütleri, devletler, akademisyenler, özel sektör ve yerel halktan katılımcılarla beraber ekoturizm için aşağıdaki ilkeleri belirlemişlerdir (Demir ve Çevirgen, 2006b:58-59). Destinasyona zarar verebilecek olumsuz doğal ve kültürel etkileri en aza indirmek. Ziyaretçileri çevrenin korunması konusunda eğitmek. Yerel gereksinimleri karşılayacak, yerel yönetimler ve toplum ile işbirliği içerisinde çalışacak sorumlu bir işletmeciliğin önemini vurgulamak. Koruma alanlarının yönetimi ve korunması için doğrudan gelir yaratmak. Ekoturizm destinasyonu olması düşünülen bölgeler veya doğal alanlar için ziyaretçi yönetim planlarının ve turizm gelişme alanlarının düzenlenmesi gereğini ortaya koymak. Etkilerin değerlendirilmesi ve olumsuz olanların en aza indirilmesi için uzun dönemli kontrol programlarının yanı sıra, toplum ve çevre temeline dayalı çalışmaların kullanılmasını teşvik etmek. Özellikle doğal ve koruma alanlarının içinde ve çevresinde yaşayan toplulukların, yerel işletmelerin ve ev sahibi ülkenin ekonomik faydalarını arttırmak için çaba göstermek. Araştırmacıların yerel halk ile işbirliği içerisinde belirledikleri çevresel ve sosyal olarak kabul edilebilir değişim sınırlarını aşmayacak bir turistik gelişmeyi sağlamak. Petrol kaynaklarının kullanımını azaltacak, yerel bitki örtüsü ve yaban hayatını koruyacak, doğal ve kültürel çevre ile uyumlu bir altyapının geliştirilmesini sağlamak. Kitle turizmine karşı ekoturizmi savunanlar, ekoturizmi doğanın sürdürülebilirliği için kitle turizmininin olumsuz çevresel etkilerine karşı alternatif bir turizm türü olarak tanımlamaktadırlar (Erdoğan, 2003a:114). Ekoturizm kitle turizmden farklı olarak doğrudan doğayı korumayı amaçlar ve yerel halkın refahına katkıda bulunur. Ekoturizm, turizmin belli bir döneme değil yıl içerisine yayılmasını, 25
33 turizmin çevre üzerindeki olumsuz etkilerini önlemeyi ve uzun dönemli ekonomik fayda sağlamayı hedeflemektedir (Yurik, 2003:3). Tablo 6 ve Tablo 7 de kitle turizmi ve ekoturizmin karşılaştırması yer almaktadır. Tablolarda da görüldüğü gibi ekoturizm kitle turizminin aksine daha küçük ölçekli, daha az sayıda grup ile yapılan aktif bir turizm türüdür. Mimari, genellikle yerel malzemeden yapılan küçük yeni binalar şeklindedir. Ekoturizm, çevreye, yerel toplumun kültür ve geleneklerine saygılı bir yaklaşım içermektedir. Ekoturizmde yerel toplum ile karşılıklı iletişim ve yakın ilişki söz konusudur. Turistler, yerel halkın yaşam tarzlarına ilgili duymaktadırlar ve insanların nerede ve nasıl yaşadıklarının öğrenilmesi ile farklı, uzun dönemli bir deneyim elde etmektedirler. Ekoturizmde işgücü çoğunlukla yerel toplumdan karşılanmaktadır ve turizm gelirlerinin büyük bir kısmı yerel ekonomide kalmaktadır. 26
34 Tablo 6. Kitle Turizmi ile Ekoturizmin Karşılaştırılması Kitle Turizm Ekoturizm Ölçek Büyük ölçekli, yöreye uygun Turistlerin destinasyona zarar olmayan vermeyecek şekilde küçük ölçekli Fiziksel Yeni, gelişmiş çekici olmayan Küçük yeni binalar Çevreye binalar Etkiler Aşırı yapılaşmanın yol açtığı kirlilik Ev Sahibi Resmi İlişkiler Samimi İlişkiler Toplumla Turizm faaliyetlerine katılmayan Yerel halkın tümü ile karşılıklı iletişim İlişkiler yerel halkla sınırlı ilişkiler Sosyo- Kültürel İlişkiler Yerel kültüre dışarıdan transfer Bölge dışından işgücü göçü Yerel kültüre çok az etki İşgücünün tamamen yerel toplumdan karşılanması Ekonomik Turizm gelirlerinin çoğu Turizm gelirlerinin çoğu yerel Etkiler destinasyon dışındaki işletmelere ekonomide kalır gider Turizmden elde edilen ek gelir Turizm baskın bir ekonomik geleneksel faaliyetleri tamamlar aktivitedir Yörenin Özel bir yer olması önemli değildir Özel bir alanda, özgün deneyimler Önemi sunar Turistlerin Kısa süreli rahatlama ve Gidilen yerlerde insanların nerede ve Deneyim Kalitesi bronzlaşma nasıl yaşadıklarının öğrenilmesi ile uzun dönemli bir deneyim elde etme Turist Davranışları Yerel kültür ve geleneklere karşı hassas olmama Yerel insanların yaşayışına ilgi olmaması Yerel kültür ve geleneklere karşı hassas davranma Yerel insanların yaşayışı ile ilgilenme Sorumlu Zevkine düşkün Kaynak: (Demir ve Çevirgen, 2006b: 62) 27
35 Tablo 7. Kitle Turizmi ile Ekoturizmin Karşılaştırılması KİTLE TURİZMİ EKOTURİZM 1. İhtiyaç Programları Dinlendirmeye veya eğlendirmeye yönelik Yürüyüşler, balıkçılık vb. aktif turizm pasif aktiviteler Daha küçük yatak kapasiteleri Binlerle anlatılan yatak kapasiteleri Yayla, dağ, nehir aktiviteleri Daha çok deniz ve kum aktiviteleri Sınırsız, bina dışı aktiviteler Tatil köyünün içine dönük aktiviteler 2. Yerleşme Özellikle dar sahil şeritleri Doğanın içine yayılmış Küçük bölgelerde yoğun Az yoğun 3. Biçimler Uluslararası Çizgiler Yöresel, basit, mütevazi, gelişmeye açık Karmaşık, ithal biçimler Yerel biçimler Mevcut yapı stokunun terk edilmesi Mevcut yapı stokunun kullanılması Endüstrileşmiş yapım, karmaşık dekorasyon Sade dekorasyon ve mobilya Prefabrike malzeme, karmaşık tasarım Yerel malzeme, sade çözümler 4. Peyzaj Çevreye aşırı müdahele Doğal peyzaj Sert zeminler (Beton spor alanları) Doğal yürüyüş yolları, yumuşak sahalar İthal bitkiler Yerel Bitkiler Kaynak: (Erkut, 2005:64) Ekoturizm Türleri Daha önce de belirtildiği gibi, ekoturizm doğa turizminin bir alt bölümünü oluşturan doğada yapılan bir turizm türüdür. Ekoturizm; kullanılan araçlar, gidilen yerin doğası, yapılan etkinliğin özelliği gibi çeşitli kriterlere göre gruplandırılmaktadır. Ekoturizm kapsamında yer alan başlıca ekoturizm türleri Tablo 8 de yer almaktadır (Erdoğan, 2003a:120). 28
36 Tablo 8. Ekoturizm Türleri Yayla Turizmi Atlı Doğa Yürüyüşü Dağ Turizmi Bisiklet Turizmi Mağara Turizmi Akarsu Turizmi Tarım ve Çiftlik Turizmi Av turizmi Doğa Yürüyüşü (Trekking) Foto Safari Kuş Gözlemciliği (Ornitnoloji) Sportif Olta Balıkçılığı Yaban Hayatı (Fauna) Gözlemciliği Kamp, Karavan Turizmi Botanik Turizmi Ekoturizmin Sektörel ve Sosyal Yapısı Ekoturizm yapısında çeşitli unsurları barındırmaktadır. Ekoturizm endüstrisi (eko konaklama tesisleri, tur operatörleri), yerel toplum, turistler (ekoturist), sivil toplum örgütleri, uluslararası kuruluşlar ekoturizmi oluşturan ana belirleyicilerdir. Ekoturizmin gelişmesinde bu unsurlar arasında işbirliği ve koordinasyonun sağlanması büyük önem taşımaktadır Ekoturizm Endüstrisi Eko konaklama tesisleri, tur operatörleri ve seyahat acentaları ekoturizm endüstrisini oluşturan temel unsurlardır. Eko Konaklama Tesisleri Eko konaklama tesisleri kitle turizmindeki konaklama işletmelerinden farklı olarak, daha küçük ölçekli ve aile işletmeleri şeklinde olan, özellikle hassas destinasyonlarda kurulan, bulundukları yerin doğal kaynaklarına zarar vermeyen, bu kaynakları koruyup sürdürülebilirliğinin sağlanmasına katkı sağlamak sorumluluğunda olan işletmelerdir (Demir ve Çevirgen, 2006b:88-89). Ekoturizm 29
37 destinasyonlarında yer alan konaklama tesisleri genellikle yerel mimariye uygun, yerel işçilik yöntemleri ve yerel malzeme kullanılarak inşa edilen, mütevazi bir görünüm sergileyen işletmelerdir. Eko konaklama tesisi (ecolodge) kavramı ilk olarak 1994 yılında Amerika Virgin Adaları nda düzenlenen I. Uluslararası Eko Konaklama Forumu ve Alan Semineri nde ortaya çıkmıştır yılında ise Costa Rica da düzenlenen uluslararası bir konferans sonucunda eko konaklama tesisinin ilk uluslararası tanımının yer aldığı Uluslarası Eko Konaklama Tesisi Rehberi yayınlanmıştır. Bu rehber kitaba göre eko konaklama işletmelerinin sağlaması gereken kriterler aşağıda yer almaktadır (Wood, 2002:27-28). Doğal ve kültürel çevreye zarar vermemelidir. İnşası sırasında doğal çevreye vereceği olumsuz etkiler minimize edilmelidir. İnşaa edilecek eko konaklama tesisinin fiziksel ve kültürel yapısı, yerel mimariye ve bulunduğu çevreye uygun olmalıdır. Su tüketimini azaltacak alternatifleri kullanmalı, katı ve sıvı atık sistemlerinin kurulmasını ve etkili yönetimini sağlamalı, enerji gereksinimini sürdürülebilir kullanım sağlayacak modern donanımlarla karşılamalıdır. Yerel toplum ile işbirliği içerisinde çalışmalıdır (Gerekli hizmetlerin yerel toplumdan sağlanması, yerel ürünlerin satılması, yerel halkın istihdam edilmesi vb. gibi ). Bulundukları destinasyonun doğal ve kültürel çevresi hakkında çalışanlarını ve turistleri bilgilendirecek eğitim programları sunmalıdır. Araştırma programları aracılığı ile sürdürülebilir yerel gelişmeye katkı sağlamalıdır. 30
İÇİNDEKİLER. Önsöz... iii Sunuş... iv İçindekiler...v Tablolar Listesi...xi Şekiller Listesi... xii Kısaltmalar Listesi... xiii GİRİŞ...
v İÇİNDEKİLER Önsöz... iii Sunuş... iv İçindekiler...v Tablolar Listesi...xi Şekiller Listesi... xii Kısaltmalar Listesi... xiii GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM GENEL TURİZM KAVRAMLARI 1. GENEL TURİZM KAVRAMLARI...5
DetaylıSerbest zaman etkinlikleri. Alternatif serbest zaman etkinlikleri. Alternatif Sporlar. Alternatif Turizm... Ekstrem sporlar Yaşam tarzı sporları
Serbest zaman etkinlikleri Alternatif serbest zaman etkinlikleri 1 2 Alternatif Sporlar Geleneksel sporlardan farklı olma, onları farklılaştırma Futbol, basketbol, voleybol. Geleneksel sporlara meydan
Detaylı2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bursa Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 29.05.2013
2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Bursa Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 29.05.2013 Küresel Turizm Sektörü Dünya daki turist sayısı 2011 yılında bir önceki yıla göre % 4,6 ve 2012 de %4 artışla 1,035 milyar
DetaylıKuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Ülkesel Fizik Planı. Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı)
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ülkesel Fizik Planı Bölüm III. Vizyon, Amaç ve Hedefler (Tasarı) Şehir Planlama Dairesi İçişleri Bakanlığı Lefkoşa - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti 2014 İçindekiler 1. Giriş...
DetaylıÇAKÜ Orman Fakültesi Havza Yönetimi ABD 1
Uymanız gereken zorunluluklar ÇEVRE KORUMA Dr. Semih EDİŞ Uymanız gereken zorunluluklar Neden bu dersteyiz? Orman Mühendisi adayı olarak çevre konusunda bilgi sahibi olmak Merak etmek Mezun olmak için
DetaylıDOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3
DOĞA - İNSAN İLİŞKİLERİ VE ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ DERS 3 İnsan yaşamı ve refahı tarihsel süreç içinde hep doğa ve doğal kaynaklarla kurduğu ilişki ile gelişmiştir. Özellikle sanayi devrimine kadar
DetaylıKitle turizmine alternatif turizm türleri
Kitle turizmine alternatif turizm türleri Sürdürülebilir Turizmdeki Gelişme Süreci 1997 de Jackie Clarke, sürdürülebilir turizm kavramındaki gelişmeyi kronolojik olarak dört aşamada özetlemiştir: Clarke,
DetaylıEKOTURİZM. Ekoturizm, oldukça yeni bir kavram. İlk kez 1992 Rio Çevre Zirvesi'nde sürdürülebilir bir dünya ve çevre için kriterler ortaya konmuştu.
EKOTURİZM Ekoturizm, oldukça yeni bir kavram. İlk kez 1992 Rio Çevre Zirvesi'nde sürdürülebilir bir dünya ve çevre için kriterler ortaya konmuştu. Bu kriterler, turizme de uyarlanarak, çevreye zarar vermeden,
DetaylıDoğa, Çevre, Doğal Kaynak ve Biyolojik Çeşitlilik
TEMEL KAVRAMLAR Doğa, çevre, Doğal Kaynak ve Biyolojik Çeşitlilik Kavramları Yabanıl Alan, Yabanıllık ve Yaban Hayatı Kavramları Doğa Koruma Kavramı ve Kapsamı Doğal Kaynak Yönetiminin Genel Kapsamı Doğa,
Detaylıİlgi Grupları ve Yerel Organizasyon. Samsun İli Doğa Turizmi Değerleri
1 Sürdürülebilir Doğa Turizmi İlgi Grupları ve Yerel Organizasyon Samsun İli Genel Özellikleri Samsun İli Doğa Turizmi Değerleri Doğa Turizmi Stratejileri Sonuç ve Öneriler 2 Nispeten bozulmamış, dokunulmamış
DetaylıDr. Müge ŞANAL. Ziraat Mühendisi Antalya
Dr. Müge ŞANAL Ziraat Mühendisi 06.04.2017 Antalya 1 Ülkemiz binlerce yıllık kültürel birikimi ve doğal güzellikleri ile dünyanın önemli kültür ve turizm merkezleri arasında yer almaktadır. 2 Kültür ve
DetaylıSürdürülebilir Kırsal Planlamada Doğa Turizmi ve Yerellik
Sürdürülebilir Kırsal Planlamada Doğa Turizmi ve Yerellik Yrd.Doç.Dr. Gül GÜNEŞ Atılım Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Müdürü Turizm ve Otel İşletmeciliği Bölümü İşletme Fakültesi ggunes@atilim.edu.tr
DetaylıİÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...11
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...11 1. BÖLÜM TURİZM KAVRAMI VE KAPSAMI / Yrd. Doç. Dr. Emine Kale I. TURİZMİN TANIMI VE GENEL ÖZELLİKLERİ...15 A. Turizm Kavramının Tanımı...15 B. Turizmin Özellikleri ve Sınıflandırılması...18
DetaylıDTO TURİZM VE ÇEVRE DERS NOTLARI ÖĞR.GÖR. ŞULE KIYCI
DTO TURİZM VE ÇEVRE DERS NOTLARI ÖĞR.GÖR. ŞULE KIYCI BİRİNCİ HAFTA 2 TURİZM OLAYI VE GELİŞİMİ Turizm kelimesinin Latincede dönmek, etrafını dolaşmak, geri dönmek anlamına gelen tornus kökünden türetildiği
DetaylıTuristik Ürün, Turistik Ürün Çeşitlendirmesi ve Alternatif Turizm 1.Hafta Öğr. Gör. Özer Yılmaz
Turistik Ürün, Turistik Ürün Çeşitlendirmesi ve Alternatif Turizm 1.Hafta Öğr. Gör. Özer Yılmaz Turistik Ürün; turistin seyahati boyunca yararlandığı konaklama, yeme-içme, ulaştırma, eğlence ve diğer birçok
DetaylıTarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 14.Hafta SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI. Dr. Osman Orkan Özer
Tarım Tarihi ve Deontolojisi Dersi 14.Hafta SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI Dr. Osman Orkan Özer SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM VE GİRDİ KULLANIMI Sürdürülebilir tarım; Günümüz kuşağının besin gereksinimi
DetaylıÇEV 219 Biyoçeşitlilik. Sürdürülebilir Kalkınma & Çevre Yönetimi
ÇEV 219 Biyoçeşitlilik Sürdürülebilir Kalkınma & Çevre Yönetimi Öğr. Gör. Özgür ZEYDAN http://cevre.beun.edu.tr/zeydan/ Birleşmiş Milletler ve Çevre Faaliyetleri 1 Birleşmiş Milletler (BM) Birleşmiş Milletler
DetaylıÇEVRE SORUNLARININ TOPLUMLARIN GÜNDEMİNE YERLEŞMESİ
ÇEVRE SORUNLARININ TOPLUMLARIN GÜNDEMİNE YERLEŞMESİ 1970 yılında Roma Kulübü, insanlığın ikilemi adlı projesinde dünya bağlamında Nüfus artışı, Gıda üretimi, Endüstrileşme Doğal kaynakların tüketilmesi
DetaylıULUSLARARASI ÇEVRE MEVZUATI
ULUSLARARASI ÇEVRE MEVZUATI 1. Viyana Anlaşmalar Hukuku Sözleşmesi (1969) Viyana Anlaşmalar Hukuku Sözleşmesi (The Vienna Convention on the Law of Treaties, 1969 (VCLT)), uluslararası hukuk araçlarının
DetaylıAKDENİZ EYLEM PLANI SEKRETARYASI (AEP)
AKDENİZ EYLEM PLANI SEKRETARYASI (AEP) Türkçe Adı Akdeniz Eylem Planı Sekretaryası (AEP) İngilizce Adı Secretariat on Mediterrenaen Action Plan (MAP) Logo Resmi İnternet Sitesi http://www.unepmap.org Kuruluş
Detaylıİçindekiler. İçindekiler
İçindekiler v İçindekiler 17. Baskıya Önsöz...iii İçindekiler...v Tablolar Listesi...xiii Şekiller Listesi...xiv Haritalar Listesi...xiv Kısaltmalar Listesi...xv 1. BÖLÜM: TURİZM VE TURİST KAVRAMLARI TURİZMİN
DetaylıTURİZMİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ VE EKOTURİZM
TURİZMİN SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİ VE EKOTURİZM Yrd.Doç.Dr. Gül GÜNEŞ Atılım Üniversitesi İşletme Fakültesi Turizm İşletmeciliği Bölüm Başkanı E-posta: ggunes@atilim.edu.tr Turizm, insanların yaşadıkları ve çalıştıkları
DetaylıDoğu Anadolu Turizm Geliştirme Projesi (DATUR)
Doğu Anadolu Turizm Geliştirme Projesi (DATUR) 1. Dönem İlerlemesi ve 2. Dönem Önerileri Proje neyi hedefledi? Temel vurgu Çoruh vadisinde turizm aracılığıyla yerel ekonomik kalkınmanın sağlanması için
DetaylıİÇİNDEKİLER. Önsöz... v İçindekiler... ix Tablolar Listesi... xv Şekiller Listesi... xv BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİ VE TURİZM SOSYOLOJİSİ
İÇİNDEKİLER Önsöz... v İçindekiler... ix Tablolar Listesi... xv Şekiller Listesi... xv BİRİNCİ BÖLÜM SOSYOLOJİ VE TURİZM SOSYOLOJİSİ SOSYOLOJİNİN TANIMI VE KONUSU... 1 SOSYOLOJİNİN GENEL AMAÇLARI... 3
DetaylıSürdürülebilir turizmin uygulanmasında Türk turizminin avantajları olarak nitelendirilen unsuları şu şekilde sıralayabiliriz.
TÜRKİYE DE EKOTURİZM UYGULAMALARI VE EKONOMİYE KATKILARI Kalkınma, gelişme ve kentleşme kavramları sürdürülebilirlikle beraber kullanılarak; kavramsal ve anlamsal olarak birbirini bütünlemektedir. Sürdürülebilir
DetaylıSürdürülebilir Kalkınma - Yeşil Büyüme. 30 Mayıs 2012
Sürdürülebilir Kalkınma - Yeşil Büyüme 30 Mayıs 2012 Sürdürülebilir Kalkınma gelecek kuşakların kendi ihtiyaçlarını karşılayabilme olanağından ödün vermeksizin bugünün ihtiyaçlarını karşılayabilecek kalkınma
Detaylı3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği Konutu, Ankara Saat: 16:00. Çevre ve Orman Bakanlığı nın Saygıdeğer Müsteşar Yardımcısı,
Türkiye nin İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı nın Geliştirilmesi Projesi nin Açılış Toplantısında Ulrika Richardson-Golinski a.i. Tarafından Yapılan Açılış Konuşması 3 Temmuz 2009 İngiltere Büyükelçiliği
DetaylıTURİZM SOSYOLOJİSİ SOS1019U KISA ÖZET
TURİZM SOSYOLOJİSİ SOS1019U KISA ÖZET DİKKAT Burada ilk 4 sahife gösterilmektedir. Özetin tamamı için sipariş veriniz www.kolayaof.com 1 1-Turizm Sosyolojisinin Ortaya Çıkışı, Gelişimi ve Genel Çerçevesi
Detaylı1.Turizm Coğrafyası ve Planlama. 2.Doğal Coğrafi Kaynaklar ve Turizm Türleri. 3.Beşeri Kaynaklar ve Turizm Türleri
1.Turizm Coğrafyası ve Planlama 2.Doğal Coğrafi Kaynaklar ve Turizm Türleri 3.Beşeri Kaynaklar ve Turizm Türleri 4.Uluslararası Turizm Ulaştırması ve Turist Akışı 5.Dünya Turizm Bölgeleri 6.Türkiye nin
DetaylıSayın Mehmet CEYLAN BakanYardımcısı Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Sayın Mehmet CEYLAN BakanYardımcısı Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Üçüncü Birleşmiş Milletler Konut ve Sürdürülebilir Kentsel Gelişme Konferansı Habitat III 17-20 Ekim 2016, Kito Sayfa1
DetaylıSürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve 2030 Sonrası Kalkınma Gündemi
Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri ve 2030 Sonrası Kalkınma Gündemi Musa Rahmanlar Ankara/2016 Çevre ve Sürdürülebilir Kalkınma Dairesi/Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü İçerik 1. Sürdürülebilir
DetaylıİÇİNDEKİLER. ÖNSÖZ... v BİRİNCİ BÖLÜM TURİZMDE TEMEL KAVRAMLAR
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ... v BİRİNCİ BÖLÜM TURİZMDE TEMEL KAVRAMLAR 1.1. Turizm Sistemi...1 1.2. Turizm ve Bilimler...5 1.2.1. Turizm ve Ekonomi...5 1.2.2. Turizm ve Coğrafya...6 1.2.3. Turizm ve İşletme...6
DetaylıT.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK HALKBİLİMİ ANABİLİM DALI
T.C. GAZİ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ TÜRK HALKBİLİMİ ANABİLİM DALI UNESCO YAŞAYAN İNSAN HAZİNELERİ ULUSAL SİSTEMLERİ NİN, SOMUT OLMAYAN KÜLTÜREL MİRASIN YAŞATILMASINA VE GELECEK KUŞAKLARA AKTARILMASINA
DetaylıİKLİM MÜCADELELERİ. bu küresel sorunlarla yüzleşmede kilit bir rol oynayacak, eğitme, tecrübeye ve uzmanlığa sahiptir.
İKLİM MÜCADELELERİ 20. yüzyılın ikinci yarısından başlayarak, iklimdeki değişimler daha belirgin hale gelmiştir. Günümüzde, hava sıcaklığındaki ve yağış miktarındaki değişimler, deniz seviyesinin yükselmesi,
Detaylı1 MEKÂN-EKOSİSTEM-ÇEVRE-EKOLOJİ- ÇEVREBİLİM: KAVRAMSAL TARTIŞMA
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 MEKÂN-EKOSİSTEM-ÇEVRE-EKOLOJİ- ÇEVREBİLİM: KAVRAMSAL TARTIŞMA 11 1.1. Giriş 12 1.2. İnsan- Çevre İlişkilerinin Tarihi Arka Planı 12 1.2.1.Teknoloji, Tüketim ve Çevre 13 1.2.2.İnsan-
DetaylıTürkiye dönüşüm geçirerek kırsal bir tarım ekonomisinden küresel ölçekte. 1950 yılında Türkiye nin kentsel nüfusu ülkenin toplam nüfusunun sadece
SİLİVRİ 2014 DÜNYA VE AVRUPA KENTİ Türkiye dönüşüm geçirerek kırsal bir tarım ekonomisinden küresel ölçekte rekabetçi bir sanayi ekonomisi haline gelmiştir. 1950 yılında Türkiye nin kentsel nüfusu ülkenin
DetaylıBİR DOĞAL ALANIN DEĞERİ VE DOĞAYI KORUMANIN GEREKÇELERİ DERS 2
BİR DOĞAL ALANIN DEĞERİ VE DOĞAYI KORUMANIN GEREKÇELERİ DERS 2 Bir doğal alanın toplam ekonomik ve toplumsal değeri kullanım (aktif kullanım) ve kullanım dışı (pasif kullanım) değerlerinin toplamına eşittir.
DetaylıHavza Rehabilitasyon Projeleri Planlaması, Uygulaması ve Çıkarımlar. Halil AGAH Kırsal Kalkınma Uzmanı Şanlıurfa, 2013
Havza Rehabilitasyon Projeleri Planlaması, Uygulaması ve Çıkarımlar Halil AGAH Kırsal Kalkınma Uzmanı Şanlıurfa, 2013 Havza Rehabilitasyonu Planlaması İÇERİK Tanımlar (Havza, Yönetim ve Rehabilitasyon)
DetaylıTABİAT VARLIKLARINI KORUMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENERJİ VE ÇEVRE POLİTİKALARI AÇISINDAN RESLER VE KORUNAN ALANLAR. Osman İYİMAYA Genel Müdür
TABİAT VARLIKLARINI KORUMA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ENERJİ VE ÇEVRE POLİTİKALARI AÇISINDAN RESLER VE KORUNAN ALANLAR Osman İYİMAYA Genel Müdür Enerji hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olarak başta sanayi, teknoloji,
DetaylıİÇİNDEKİLER. Sayfa ÖNSÖZ..
İÇİNDEKİLER Sayfa ÖNSÖZ.. İÇİNDEKİLER. ŞEKİLLER VE TABLOLAR LİSTESİ. GİRİŞ.. Birinci Bölüm TURİZME GİRİŞ 1.1. TURİZM KAVRAMI VE TANIMI 1.2. TURİZMİN ÖZELLİKLERİ 1.3. TURİSTİN TANIMI, ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ
DetaylıSürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Sürdürülebilir Tarım Yöntemleri Prof.Dr.Emine Olhan Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi TARIMSAL FAALİYETİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİSİ Toprak işleme (Organik madde miktarında azalma) Sulama (Taban suyu yükselmesi
DetaylıBU YIL ULUSLARARASI KOOPERATİFLER YILI!
BU YIL ULUSLARARASI KOOPERATİFLER YILI! Birleşmiş Milletler Genel Kurulu; kooperatiflerin sosyo-ekonomik kalkınmaya, özellikle yoksulluğun azaltılmasına, istihdam yaratılmasına ve sosyal bütünleşmeye olan
DetaylıİÇİNDEKİLER. Önsöz BÖLÜM SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VE TURİZM
İÇİNDEKİLER Önsöz... v 1. BÖLÜM SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK VE TURİZM 1.1. Sürdürülebilirlik Kavramı... 2 1.1.1. Sürdürülebilirlik Kavramı, Ortaya Çıkışı ve Gelişimi... 2 1.1.2. Kalkınma ve Sürdürülebilir Kalkınma...
DetaylıSürdürülebilir Turizm
Sürdürülebilir Turizm Kitle turizmindeki patlamanın potansiyel etkilerinin farkına varma Yeşil turizm kavramının doğuşu Sürdürülebilir turizm kavramının gelişimi Ziyaretçi yönetimi kavramındaki gelişme
Detaylıİçindekiler. Birinci Bölüm TURİZM OLAYI
Birinci Bölüm TURİZM OLAYI 1.1. TURİZM OLAYI VE GELİŞİMİ... 1 1.2. TURİZMİN DÜNYADA VE TÜRKİYE DE GELİŞİMİ... 3 1.2.1. TÜRKİYE NİN YERLİ TURİST TALEBİNİN GELİŞİMİ... 4 1.2.2. TÜRKİYE NİN YABANCI TURİST
DetaylıTUROB - Selanik Philoxenia 2014 Turizm Fuarı Sonuç Raporu. 2. Istanbul CD 3. İstanbul Haritası 4. Katılımcı otellerin sağladığı promosyonlar
TUROB - Selanik Philoxenia 2014 Turizm Fuarı Sonuç Raporu Fuar Tarihleri 13-16.11.2014 Fuarın Açık Olduğu saatler 11.00 20.00 Dağıtılan Malzemeler 1. Istanbul Guide 2. Istanbul CD 3. İstanbul Haritası
DetaylıİÇİNDEKİLER. Birinci Bölüm TURİZME GENEL YAKLAŞIMLAR
İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm TURİZME GENEL YAKLAŞIMLAR I TURİZM KAVRAMI VE KAPSAMI... 1 A- TURİZM OLAYI VE ÖNEMİ... 2 B- TURİZMİN DİĞER BİLİMLERLE İLİŞKİSİ... 3 1-Turizm ve Ekonomi... 4 2-Turizm ve Coğrafya...
DetaylıSürdürülebilir Kalkınma ve Tarım. DR. TAYLAN KıYMAZ KALKıNMA BAKANLıĞı
Sürdürülebilir Kalkınma ve Tarım DR. TAYLAN KıYMAZ KALKıNMA BAKANLıĞı Kalkınma ve Sürdürülebilir Kalkınma Kalkınmanın amacı; ekonomik büyüme olmayıp, temel olarak insan yaşam kalitesinin arttırılmasıdır.
DetaylıMMKD Stratejik İletişim Planı Araştırma Sonuçları
MMKD Stratejik İletişim Planı Araştırma Sonuçları 29 Mayıs 2013 tarihinde MMKD Stratejik İletişim Planı nı oluşturmak amacıyla bir toplantı yapıldı. Toplantının ardından, dernek amaç ve faaliyetlerinin
DetaylıSULAMA VE ÇEVRE. Küresel Su Bütçesi. PDF created with pdffactory trial version www.pdffactory.com. Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ
Sulama? Çevre? SULAMA VE ÇEVRE Yrd. Doç. Dr. Hakan BÜYÜKCANGAZ SULAMA: Bitkinin gereksinimi olan ancak doğal yağışlarla karşılanamayan suyun toprağa yapay yollarla verilmesidir ÇEVRE: En kısa tanımıyla
DetaylıMESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ
VİZYON BELGESİ (TASLAK) Türkiye 2053 Stratejik Lokomotif Sektörler MESLEKİ EĞİTİM, SANAYİ VE YÜKSEK TEKNOLOJİ Millet Hafızası ve Devlet Aklının bize bıraktığı miras ve tarihî misyon, İstanbul un Fethinin
DetaylıTÜRKİYE TURİZM STRATEJİSİ 2023 VE MALATYA İLİ TURİZMİ
TÜRKİYE TURİZM STRATEJİSİ 2023 VE MALATYA İLİ TURİZMİ Dr. ADNAN ASLAN 27 MART 2013 ANKARA KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI YATIRIM ve İŞLETMELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İÇERİK 1.Dünyada ve Türkiye de Turizm 2. Türkiye
DetaylıYGS-LYS ALAN SIRA DERS İÇERİK SINIF
MART 1. Nüfus LYS-1 Nüfus politikaları *Nüfus politikası nedir, niçin uygulanır *Nüfus politikaları LYS-2 Nüfus ve ekonomi *Nüfusun dağılışını etkileyen faktörler *Yerleşme doku ve tipleri *Yapı tipleri
DetaylıHedef 1: KAPASİTE GELİŞTİRME
Proje, Küresel Çevre Fonu (GEF) mali desteğiyle, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Gıda Tarım ve Hayvancılık
DetaylıTTGV Çevre Projeleri Grubu 13 Aralık k 2006, Ankara
Sürdürülebilir Kalkınma ve İnovasyon: Gelişmeler, EğilimlerE TTGV Çevre Projeleri Grubu 13 Aralık k 2006, Ankara İÇERİK Kavramlar:Sürdürülebilir Kalkınma ve Eko-İnovasyon Çevre Konusunda Gelişmeler AB
DetaylıÇEVRE VE DOĞA KORUMAYLA İLGİLİ ULUSAL VE
TÜRKİYE NİN TARAF OLDUĞU ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER ÇEVRE VE DOĞA KORUMAYLA İLGİLİ ULUSAL VE ULUSLARARASI ÖRGÜTLER DERS 5 TÜRKİYE NİN TARAF OLDUĞU ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER 1-Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının
DetaylıSAĞLIK TURİZMİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROGRAMI VE POLİTİKALAR. Dr. H. Ömer Tontuş Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü
SAĞLIK TURİZMİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROGRAMI VE POLİTİKALAR Dr. H. Ömer Tontuş Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü Programın Amacı ve Kapsamı-1 2 Tıbbi tedavinin alınması, termal kaynakların kullanılması,
DetaylıHerhangi bir yerin ya da ülkenin turist çekebilme potansiyelinin bağlı olduğu unsurlar
TURİZMDE ARZ Herhangi bir yerin ya da ülkenin turist çekebilme potansiyelinin bağlı olduğu unsurlar Bir yerin turist çekebilme potansiyelinin bağlı olduğu unsurlar Çekicilikler (Attractions) Erişim (Accessibility)
Detaylı2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ ÇEŞME SONUÇ RAPORU
1 2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ ÇEŞME SONUÇ RAPORU Tarih: 7 Ocak 2011 Yaklaşık Katılımcı Sayısı: 50 Katılımcı listesindeki Sayı: 46 Katılımcı Düzeyi ve Profili: 2 3 4 5 Dağıtılan Belgeler:
DetaylıBursa Yakın Çevresi Deprem Tehlikesi ve Kentsel Dönüşüm
Bursa Yakın Çevresi Deprem Tehlikesi ve Kentsel Dönüşüm Oğuz Gündoğdu ACİL DURUMLAR PANELİ KalDer Bursa Şubesi Çevre ve İş Güvenliği Kalite Uzmanlık Grubu 27 Mayıs 2015 Ülkemizde çağdaş anlamda Afet Yönetimi
DetaylıİKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSAL BİLDİRİMLERİNİN HAZIRLANMASI PROJESİ 6. ULUSAL BİLDİRİM TURİZM BÖLÜMÜ
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ULUSAL BİLDİRİMLERİNİN HAZIRLANMASI PROJESİ 6. ULUSAL BİLDİRİM TURİZM BÖLÜMÜ Özgür ZEYDAN Öğr. Gör. Dr. Kasım 2014 Ankara Sunum Planı Önceki bildirimlerde Turizm bölümleri İklim Değişikliği
DetaylıYURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ
2014 OCAK SEKTÖREL YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK HİZMETLERİ Nurel KILIÇ Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri sektörü, ekonomiye döviz girdisi, yurt dışında istihdam imkanları, teknoloji transferi ve lojistikten ihracata
DetaylıTURİZMİN GENEL DEĞERLENDİRİLMESİ. Necip BOZ Koordinatör TÜROFED Türkiye Otelciler Federasyonu
TURİZMİN GENEL DEĞERLENDİRİLMESİ Necip BOZ Koordinatör TÜROFED Türkiye Otelciler Federasyonu 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 199 1991 1992 2 25 Turizm İşletmesi Belgeli Tesis Sayısı 1982-1992 2
DetaylıBiyosistem Mühendisliğine Giriş
Biyosistem Mühendisliğine Giriş TARIM Nedir? Yeryüzünde insan yaşamının sürdürülmesi ve iyileştirilmesi için gerekli olan gıda, lif, biyoyakıt, ilaç vb. diğer ürünlerin sağlanması için hayvanlar, bitkiler,
DetaylıSÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM VE YEREL EKONOMİK KALKINMA
SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM VE YEREL EKONOMİK KALKINMA DÜNYA TURİZM SEKTÖRÜNDEKİ HIZLI GELİŞME 2000 yılında yaklaşık 700 milyar ABD Doları olan Dünya turizm gelirinin, 2020 yılında 1 trilyon beş yüz milyar dolara
DetaylıTEB KOBİ AKADEMİ İLLER GELECEKLERİNİŞEKİLLENDİRİYOR: ADANA GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI 5 ARALIK 2007
TEB KOBİ AKADEMİ İLLER GELECEKLERİNİŞEKİLLENDİRİYOR: ADANA GELECEK STRATEJİSİ KONFERANSI 5 ARALIK 2007 1 Adana Gelecek Stratejisi Konferansı Çalışmanın amacı: Adana ilinin ekonomik, ticari ve sosyal gelişmelerinde
DetaylıTurizmin boyutları. Turizm
TURİZM COĞRAFYASI Turizmin boyutları Turizm Ekonomik Sosyal TURİZM SİSTEMİ Turistlerin çıkışı Turist gönderen bölgeler Transit bölge Turistlerin geri dönüşü Turist kabul eden bölgeler Uzun yıllardır gösterdiği
DetaylıİÇİNDEKİLER. ÖN SÖZ...III İÇİNDEKİLER...V TABLOLAR ve ŞEKİLLER LİSTESİ...XIII GİRİŞ...XV
İÇİNDEKİLER ÖN SÖZ...III İÇİNDEKİLER...V TABLOLAR ve ŞEKİLLER LİSTESİ...XIII GİRİŞ...XV BÖLÜM 1 TEMEL KAVRAMLAR 1.1. TURİZM KAVRAMI VE TANIMI...3 1.2. TURİZMİN ÖZELLİKLERİ...4 1.3. TURİSTİN TANIMI, ÇEŞİTLERİ
DetaylıTemiz Üretim Süreçlerine Geçişte Hibe Programlarının KOBİ lere Katkısı. Ertuğrul Ayrancı Doğu Marmara Kalkınma Ajansı 07.10.2015
Temiz Üretim Süreçlerine Geçişte Hibe Programlarının KOBİ lere Katkısı Ertuğrul Ayrancı Doğu Marmara Kalkınma Ajansı 07.10.2015 KOBİ lere Yönelik Destekler -Kalkınma Ajansları -KOSGEB -TÜBİTAK -Bilim Sanayi
DetaylıTürkiye de Dünya Bankası: Öncelikler ve Programlar
Türkiye de Dünya Bankası: Öncelikler ve Programlar Dünya Bankası Grubu Hakkında Dünya Bankası nedir? 1944 te kurulan Banka, kalkınma desteği konusunda dünyanın en büyük kaynağıdır 184 üye ülke sahibidir
DetaylıUNESCO Dünya Mirası. http://whc.unesco.org/en/list/
UNESCO Dünya Mirası UNESCO Dünya Miras Listesi, Dünya Miras Komitesi nin üstün evrensel değere sahip olduğunu onayladığı kültürel, doğal ve karma miras alanlarını içermektedir. 802 si kültürel, 197 si
DetaylıSOSYAL SORUMLULUK POLİTİKASI
SOSYAL SORUMLULUK POLİTİKASI Bu politika prosedürü ile Mioro Hediyelik Eşya San.ve Tic. A.Ş., kurumsal sosyal sorumluluk ilkelerimizin,topluluğumuz için önemini ve önceliğini vurgular. Mioro A.Ş. sahip
DetaylıTUROB Vakantiebeurs / Utrecht - HOLLANDA 2013 Turizm Fuarı Sonuç Raporu
TUROB Vakantiebeurs / Utrecht - HOLLANDA 2013 Turizm Fuarı Sonuç Raporu Fuar Tarihleri 08.01.2013 13.01.2013 2014 Yılı Fuar Tarihleri 07-12.01.2014 Fuarın Açık Olduğu saatler 08/09/10/12/13.01.2013 10:00-18:00
DetaylıAlanın Gelişimi ile İlgili Kriterler
KORUNAN ALANLAR Korunan alanlar incelenip, değerlendirilirken ve ilan edilirken yalnız alanın yeri ile ilgili ve ekolojik kriterler değil, onların yanında tarih, kültürel ya da bilimsel değerleri de dikkate
DetaylıSAĞLIK DİPLOMASİSİ Sektörel Diplomasi İnşası
STRATEJİK VİZYON BELGESİ SAĞLIK DİPLOMASİSİ Sektörel Diplomasi İnşası Yakın geçmişte yaşanan küresel durgunluklar ve ekonomik krizlerden dünyanın birçok ülkesi ve bölgesi etkilenmiştir. Bu süreçlerde zarar
DetaylıORMANCILIK POLİTİKASI AMAÇ VE ARAÇLARI
ORMANCILIK POLİTİKASI AMAÇ VE ARAÇLARI ORMANCILIK POLİTİKASI AMAÇLARI Politikalar, hükümet, birey ya da kurumların herhangi bir alanda izlediği ve belli bir amaç taşıyan bir amaç taşıyan yol ve yöntemler
DetaylıKENTSEL PLANLAMANIN TEMEL NİTELİKLERİ
KENTSEL PLANLAMANIN TEMEL NİTELİKLERİ Kentsel planlama toplum yararını esas alan güvenli ve sürdürülebilir yaşam çevresi oluşturmaya yönelik bir kamu hizmetidir. Kent planlama, mekan oluşumunun nedenlerini,
DetaylıEĞİTİM ÖĞRETİM YILI SORGULAMA PROGRAMI
3-4 Aile bireyleri birbirlerine yardımcı olurlar. Anahtar kavramlar: şekil, işlev, roller, haklar, Aileyi aile yapan unsurlar Aileler arasındaki benzerlikler ve farklılıklar Aile üyelerinin farklı rolleri
DetaylıSÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK Yönetimine Giriş Eğitimi İÇDAŞ A.Ş. Sürdürülebilirlik Yönetim Birimi Amaç ve İçerik Bu eğitim sunumu ile paydaşlarımıza Sürdürülebilirliği tanıtmak ve şirketimizin Sürdürülebilirlik alanında
DetaylıORMAN KAYNAKLARININ TURİZM AMAÇLI TAHSİSİNE İLİŞKİN SORUNLAR VE ÇÖZÜMLERİ ODC: 906
ISBN: 978-605-4610-19-8 ORMAN KAYNAKLARININ TURİZM AMAÇLI TAHSİSİNE İLİŞKİN SORUNLAR VE ÇÖZÜMLERİ ODC: 906 The Determinition of The Problems and Solution ways, Interested in Allocated Forest Resources
Detaylı24 HAZİRAN 2014 İSTANBUL
24 HAZİRAN 2014 İSTANBUL UNCTAD Dünya Yatırım Raporu Türkiye Lansmanı Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Örgütü «UNCTAD» ın Uluslararası Doğrudan Yatırımlara ilişkin olarak hazırladığı Dünya Yatırım
DetaylıWWW.GREENıNDUSTRYPLATFORM.ORG. YEŞİL ENDÜSTRİ PLATFORMU İlk Danışma Kurulu Toplantısı 3 Nisan 2013 Paris, Fransa
YEŞİL ENDÜSTRİ PLATFORMU İlk Danışma Kurulu Toplantısı 3 Nisan 2013 Paris, Fransa DÜNYA DAKİ DURUM GSYİH nın Dünya daki eğilimleri, nüfus ve malzeme kullanımı Source: Dittrich, M. et al., Green Economies
DetaylıKORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI
KORUNAN ALANLARIN PLANLANMASI V. Hafta Yrd. Doç. Uzay KARAHALİL Uzun Devreli Gelişme Planı-Uludağ MP Uludağ, 6831 sayılı Orman Kanunu nun 25. maddesi gereğince, 20.09.1961 tarih ve 6119-5 sayılı Bakanlık
DetaylıSivil Yaşam Derneği. 4. Ulusal Gençlik Zirvesi Sonuç Bildirgesi
Sivil Yaşam Derneği 4. Ulusal Gençlik Zirvesi Sonuç Bildirgesi GİRİŞ Sivil Yaşam Derneği 21-23 Ekim 2016 tarihleri arasında Konya da 4. Ulusal Gençlik Zirvesi ni düzenlemiştir. Zirve Sürdürülebilir Kalkınma
DetaylıAB 2020 Stratejisi ve Türk Eğitim Politikasına Yansımaları
AB 2020 Stratejisi ve Türk Eğitim Politikasına Yansımaları Y. Doç. Dr. Tamer Atabarut Boğaziçi Üniversitesi Yaşamboyu Eğitim Merkezi Müdürü atabarut@boun.edu.tr Avrupa 2020 Stratejisi: Akıllı, Sürdürülebilir
DetaylıTürkiye de Stratejik Çevresel Değerlendirme: İhtiyaçlar, Zorluklar ve Fırsatlar
Technical Assistance for Implementation of the By-Law on Strategic Environmental Assessment EuropeAid/133447/D/SER/TR Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği'nin Uygulanması Teknik Yardım Projesi
DetaylıGÜNEY EGE BÖLGE PLANI 2010-2013
GÜNEY EGE BÖLGE PLANI 2010-2013 SUNUM AKIŞI Bölge Planı Hazırlık Süreci Paydaş Analizi Atölye Çalışmalarının Gerçekleştirilmesi Mevcut Durum Analizi Yerleşim Yapısı ve Yerleşmeler Arası İlişki Analizi
DetaylıC.Can Aktan (ed), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını, 2002.
C.Can Aktan (ed), Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayını, 2002. DEVLET PLANLAMA TEŞKİLATI NIN GELİR DAĞILIMINDA ADALETSİZLİK VE YOKSULLUK SORUNUNA YAKLAŞIMI (SEKİZİNCİ
Detaylı2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı. 10.04.2013 Anadolu Üniversitesi
2014-2023 BÖLGE PLANI SÜRECİ Eskişehir Turizm İhtisas Komisyonu Toplantısı 10.04.2013 Anadolu Üniversitesi Küresel Turizm Sektörü Dünya daki turist sayısı 2011 yılında bir önceki yıla göre % 4,6 ve 2012
Detaylı2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ FOÇA SONUÇ RAPORU
1 2010-2013 İZMİR BÖLGE PLANI İLÇE LANSMAN SÜRECİ FOÇA SONUÇ RAPORU Tarih: 12 Ocak 2011 Yaklaşık Katılımcı Sayısı: 25 Katılımcı listesindeki Sayı: 23 Katılımcı Düzeyi ve Profili: 2 3 4 Dağıtılan Belgeler:
DetaylıKırsal Alan ve Özellikleri, Kırsal Kalkınmanın Tanımı ve Önemi. Doç.Dr.Tufan BAL
Kırsal Alan ve Özellikleri, Kırsal Kalkınmanın Tanımı ve Önemi Doç.Dr.Tufan BAL Dersin İçeriği Kırsal Kalkınma Kavramının Tarihçesi Kırsal Kalkınmada Temel Amaç Kırsal Alan Kalkınma Politikaları Kırsal
DetaylıMAVİ BAYRAK ARAŞTIRMA SONUÇLARI
MAVİ BAYRAK ARAŞTIRMA SONUÇLARI FEE nin 2011 yılında Mavi Bayraklı plaj ve marina yöneticilerine yönelik olarak düzenlenen anket sonuçları açıklandı. Toplamda 33 ülkeden 1151 plaj ve marina yöneticisinin
DetaylıGIDA GÜVENCESİ-GIDA GÜVENLİĞİ
GIDA GÜVENLİĞİ GIDA GÜVENCESİ-GIDA GÜVENLİĞİ Dünyada 800 Milyon İnsan Kronik Yetersiz Beslenme, 1.2 Milyar İnsan Açlık Korkusu Yaşamakta, 2 Milyar İnsan Sağlıklı, Yeterli ve Güvenli Gıda Bulma Konusunda
DetaylıII. KKTC KOBİ ZİRVESİ GİRİŞİMCİLİK EKOSİSTEMİ GELECEK STRATEJİLERİ KONFERANSI
II. KKTC KOBİ ZİRVESİ GİRİŞİMCİLİK EKOSİSTEMİ GELECEK STRATEJİLERİ KONFERANSI KKTC GENEL VE EKONOMİK BİLGİLER 2 KKTC Genel ve Ekonomik Bilgiler Nüfus (2014); 313.626 Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (2015); 10,2
DetaylıTURİZM VE ÇEVRE (Çevre Koruma)
TURİZM VE ÇEVRE (Çevre Koruma) Öğr. Gör. Bahar KINACI Gaziantep Üniversitesi Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksekokulu Öğr. Gör. Nalan ALBUZ PEHLİVAN Gaziantep Üniversitesi Turizm ve Otelcilik Meslek Yüksekokulu
DetaylıSÜRDÜRÜLEBİLİR ARAZİ YÖNETİMİ İŞ FORUMU. Ankara Deklarasyonu
SÜRDÜRÜLEBİLİR ARAZİ YÖNETİMİ İŞ FORUMU Ankara Deklarasyonu Özet 2015 yılının Eylül ayında, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi kapsamında Arazi Bozulumunun Dengelenmesi
DetaylıBirleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Gelecek Turizmde Çoruh Vadisi Deneyimi
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) Gelecek Turizmde Çoruh Vadisi Deneyimi 12.12.12 Atılım Üniversitesi, Ankara Pelin Kihtir Öztürk pelin.kihtir@undp.org UNDP Türkiye üç alanda çalışıyor: 1. Demokratik
DetaylıGAP BÖLGESİ NDE TARIM VE TARIMA DAYALI SANAYİDE ENTEGRE KAYNAK VERİMLİLİĞİ PROJESİ
GAP BÖLGESİ NDE TARIM VE TARIMA DAYALI SANAYİDE ENTEGRE KAYNAK VERİMLİLİĞİ PROJESİ PROJENİN GEREKÇESİ VE AMACI Tarım sektörü Türkiye nin Gayri Safi Katma Değerinin yaklaşık %9 unu oluştururken, bu oran
DetaylıZORLUKLAR, FIRSATLAR VE STRATEJĐLER
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası FĐNANSAL EĞĐTĐM VE FĐNANSAL FARKINDALIK: ZORLUKLAR, FIRSATLAR VE STRATEJĐLER Durmuş YILMAZ Başkan Mart 2011 Đstanbul Sayın Bakanım, Saygıdeğer Katılımcılar, Değerli Konuklar
DetaylıYEREL ÇEVRESEL PLANLAMA
YEREL ÇEVRESEL PLANLAMA M. SİNAN ÖZDEN 2 AĞUSTOS 2017 İSTANBUL PLAN Plan, yapılacak bir işin tasarıları toplamıdır. Plan, bir amaca ulaşmada izlenecek yol ve davranış biçimini gösterir. Plan, bir düşünceyi,
Detaylı