Ekonomi Bülteni. 25 Eylül 2017, Sayı: 38. Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı

Transkript

1 Ekonomi Bülteni, Sayı: 38 Yurt Dışı Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Finansal Göstergeler Haftalık Veri Akışı Ekonomik Araştırma ve Strateji Dr. Saruhan Özel Ezgi Gülbaş Orhan Kaya Deniz Bayram 1

2 DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt Dışı Gelişmeler Fed Ekim'de bilanço küçültmeye başlıyor. Fed Eylül ayı toplantısında beklentilere paralel faiz oranını %1.00 % 1.25 aralığında bıraktı. Karar oybirliğiyle alındı. Fed üyelerinin güncel ekonomik projeksiyonları yayımlandı. Fed üyeleri 2017 yılının devamında bir faiz artırımı ve 2018 de 3 faiz artırımı beklemeye devam ediyor. Uzun vadeli politika faizi tahminini %3 ten %2.8 e indirilmiş çekirdek PCE enflasyonu tahmini %1.7 den %1.5 e, 2018 tahmini %2 den %1.9 a çekilmiş büyüme tahmini %2.2 den %2.4 e yükseltilmiş. Fed in Eylül ayı faiz kararı metninde, bilanço küçültmeye ilişkin açıklama dışında Temmuz ayına kıyasla önemli bir değişiklik yok. Harvey, Irma ve Maria kasırgalarının yakın vadede ekonomik aktiviteyi etkileyebileceği ve enflasyon üzerinde geçici bir yukarı yönlü baskı yaratabileceği, ancak orta vadeli ekonomik projeksiyonları değiştirmeyeceği belirtiliyor. Yellen ayrıca, Temmuz da %1.4 e gerileyen PCE enflasyonundaki zayıf seyrin genel ekonomik şartlarla ilişkili olmadığını ve geçici olduğunu tekrarladı. Fed, beklentilere paralel, Haziran ayında açıkladığı plan doğrultusunda Ekim de tahvil alımını azaltmaya başlayacak. Plana göre Fed, portföyünde bulunan hazine tahvilleri ve konut kredisine dayalı menkullerin itfası geldiğinde elde edilen rakamın hazine tahvillerinde 6 milyar $, diğer menkuller 4 milyar $ a kadarlık kısmını yeniden menkul alımına yönlendirmeyecek. 6 milyar $ lık limit 30 milyar $ a ulaşana kadar, 4 milyar $ lık limit 20 milyar $ a kadar ulaşana kadar 3 ayda bir 4 milyar $ miktarında artırılacak. Fed in bu yıl sonunda bilanço küçültmeye başlayacak olmasının son birkaç aydır beklentiler dahilinde olması, bilançoda küçülmenin kademeli olacak olması ve diğer merkez bankalarının tahvil alımına devam etmesi nedeniyle piyasalar karara fazla tepki vermedi. Diğer yandan çekirdek enflasyondaki zayıf seyrin yaz aylarında da devam etmesine rağmen Yellen in bu seyrin geçici olduğunu tekrarlaması ve üyelerin faiz artırımı projeksiyonlarında değişiklik olmaması, Fed in Aralık ta faiz artırma ihtimalinin hâlâ masada olduğunu gösteriyor. Japonya Merkez Bankası (BOJ) faiz oranlarında ve varlık alım miktarında değişikliğe gitmedi. BOJ kısa vadeli politika faiz oranını -%0.1 seviyesinde bıraktı. Hükümet tahvili alımlarını 10 yıllık Japon devlet tahvili getirisini %0 seviyesinde tutacak şekilde devam edeceği, alım miktarının da yılda 80 trilyon yen (~710 milyar $) seviyesinde tuttu. Japon ekonomisine dair değerlendirmede küresel ekonomideki olumlu seyrin ihracata olumlu yansıdığı, kamu yatırımlarının artışta olduğu belirtilmiş. Hane halkı harcamaları ve özel sektör yatırımlarında ise ılımlı bir toparlamadan söz ediliyor. Japonya da önemli bir gelişme Başbakan Abe nin Ekim sonunda bir erken seçime gidebileceği yönünde haberlerin artması. Uluslararası basında çıkan haberler, Abe nin 25 Eylül tarihinde erken seçime gitme kararını açıklayabileceğini belirtiyor. Shinzo Abe liderliğindeki Liberal Demokrat Parti 2012 ve 2014 teki seçim galibiyetlerinden sonra olası seçimden de ilk sırada çıkabileceği öngörülüyor. Seçim vaatleri arasında 2019 sonunda tüketim vergisi artırmasının da olabileceği yönünde gelen haberler, yeni dönemde mali politikanın önceki dönemlerdeki kadar destekleyici olmayabileceği yönünde beklentilerin artmasına neden oldu. PMI verileri Euro Bölgesi nde ekonomik aktivitede olumlu seyrin devam ettiğine işaret ediyor. PMI imalat endeksi 2011 den bu yana en yüksek seviyesi olan 58.2 ye yükseldi. Hizmet sektörü PMI verisi de 55.6 ile Mayıs ayından bu yana en yüksek seviyesine ulaştı ve sektörde ekonomik aktivitenin artmaya devamına işaret etti. PMI anketinde dikkat çeken başka bir unsur son iki aydır girdi ve satış fiyatlarında artışın devam etmesi. Fiyat artışının Nisan 2017 den bu yana en yüksek seviyeye ulaştığı belirtiliyor. Euro Bölgesi nde yıllık enflasyon Ağustos ta %1.5 seviyesinde gerçekleşti, Avrupa Merkez Bankası nın yılsonu tahmini de %1.5 seviyesinde. PMI anketi sonuçları enflasyon beklentisinde aşağı yönlü risklerin kısıtlı olabileceğini gösteriyor Euro Bölgesi PMI (50 üstü = ekonomik aktivitede artış) İmalat PMI Hizmet PMI Bileşik Endeks Eyl.14 Eyl.15 Eyl.16 Eyl.17 Kaynak: Bloomberg 2

3 % -10% -20% -30% -40% -50% DenizBank Ekonomi Bülteni Yurt İçi Gelişmeler Yurt İçi Gelişmeler Uluslararası Yatırım Pozisyonu, Temmuz Şubat Eylül 2017 Türkiye nin uluslararası yatırım açığı, 2016 sonunda 362 milyar $ dan (GSYH nin %41 i) 2017 Temmuz ayında 450 milyar $ a (2017 GSYH tahmininin %54 ü, en yüksek seviye) yükseldi ( ortalama: %42). Bu artış, Türkiye nin varlıkları 2016 sonundan bu yana sınırlı (%2.6) artarken, yükümlülüklerinin sert artış göstermesinden (%16.1) kaynaklandı de Türkiye nin yabancı varlıklarındaki 5.5 milyar $ lık artış rezerv birikimi, yurtdışına verilen ticari krediler ve bankaların yurtdışı mevduatlarındaki artıştan kaynaklanıyor. Yükümlülüklerin tarafında ise, 93 milyar $ lık artışın yaklaşık yarısı yurtdışına doğrudan yatırımlar, üçte biri ise portföy yatırımlarındaki artıştan kaynaklandı. Türkiye'nin Uluslararası Yatırım Pozisyonu % -34.9% -37.5% -37.8% -42.6% -41.6% -46.3% -46.8% -48.6% -47.4% -43.9%-41.4% -54.0%-60% Uluslararası Yatırım Pozisyonu, net Uluslararası Net Yatırım Pozisyonu/GSYH 2017 nin ilk 7 ayında, küresel faiz beklentilerinin gerilemesiyle GOÜ lere talebin artması, TCMB nin sıkı duruşu ve referandum sonrası politik belirsizliğin azalmasıyla Türkiye ye portföy girişleri 18 milyar $ ile 2011 den bu yana en yüksek seviyeye çıkmıştı. Bu dönemde BIST teki %38 lik değer artışı da, portföy yatırımlarının uluslararası yükümlülükleri artırmasına sebep oldu. Diğer yandan yılın ilk 7 ayında doğrudan yatırım girişinin 4 milyar $ seviyesinde gerçekleşmesi ve TL deki değer kazancının sınırlı olmasına rağmen Türkiye deki doğrudan yabancı yatırımlarda artış yaşanması, mevcut yatırım stokunda güçlü bir değer artışı yaşanmış olabileceğine işaret ediyor. Tüketici Güven Endeksi, Eylül 2017 Tüketici güven endeksi, Eylül ayında bir önceki aya göre % 3,4 oranında azalarak son 6 ayın en düşük seviyesi olan 68.7 ye geriledi. Endeksteki gerileme, gelecek 12 aydaki genel ekonomik durum beklentisi, tasarruf etme ve otomobil/konut satın alma ihtimalindeki azalmadan kaynaklandı. Yılın ilk yarısında artış eğiliminde olan tüketici güven endeksinde Eylül ayındaki gerileme, gelecek 12 aya ilişkin beklentilerde bozulma olduğunu gösteriyor. Kısa Vadeli Dış Borç, Temmuz Tüketici Güven Endeksi Temmuz 2017 itibarıyla Türkiye nin kısa vadeli dış borcu 2016 sonundaki 98 milyar $ seviyesinden milyar $ seviyesine yükseldi. Bu dönemde bankaların kısa vadeli dış borcu 2.4 milyar $ artarken, diğer sektörlerde artış 8.4 milyar $ oldu. Diğer sektörlerdeki artışta ithalat borçlarının 38.7 milyar $ seviyesine yükselmesi etkili oldu. (2016 sonu: 32.8 milyar $) Borcun döviz türlerine göre dağılımında Amerikan doları cinsinden borçlar toplamın %52 sini, Euro %30 unu, Türk Lirası ise %15 ini oluşturuyor. Vadesine 12 ay ya da daha kısa kalan borç miktarı 2016 sonundaki 160 milyar $ seviyesinden, 170 milyar $ a yükselmiş durumda. Bu rakamda bankaların payı 94.4 milyar $ da yavaşlayan kredi büyüme hızına paralel kısa vadeli dış borçta da bir miktar gerileme yaşanmıştı. Ekonomik aktivite ve kredi talebindeki toparlanmaya paralel olarak kısa vadeli dış borçta da ivmelenme gözlemleniyor. Artışın yılın 3. çeyreğinde devam etmesi, 4. çeyrekte ise yatay seyre dönmesi beklenebilir. 3

4 H. Senedi Piyasaları Para Piyasaları Haftalık ve Aylık Getiri DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler 5 Günlük Değ (%, $ Bazında) 1 Aylık Değ (%, $ Bazında) Emtia End. Altın -1.9 Emtia End. Altın TL-Basket -1.5 TL-Basket -0.8 EURO/$ EURO/$ 1.9 MSCI Türkiye -5.2 MSCI Türkiye -4.7 MSCI EM MSCI EM 3.3 -S&P 0.2 -S&P Geçtiğimiz hafta Türk Lirası ve yerli hisse senetleri değer kaybetti. USD Libor 1 ay, 3 ay, 6 ay ve 12 ay (%) Aylık USD Libor 6 Aylık USD Libor 3 3 Aylık USD Libor 2 1 Aylık USD Libor Aylık Libor Faizi (%) 1.5 USD JPY EUR %2 %-0.03 %-8 6 ve 12 aylık dolar libor arttı. 3 aylık liborda yatay seyir devam ediyor. Endonezya-JCI Kore-Kospi Hindistan-Sensex Çin-Shangai TR- BIST100 Mac-Bux Rus-Micex Cz-Prague Pol-WIG Br-Bovespa Meks-Bolsa MSCI GOÜ Endeksi ($) Jp-Nikkei225 Ger-Dax Fr-Cac40 UK-FTSE 100 EU-DJ Stoxx 50 -DJ Indus -S&P G-7 Ortalama MSCI Global ($) -3.1 Hisse Senedi Endeksleri Gelişmiş ülke hisse senedi piyasaları değer kazandı. Türkiye diğer GOÜ lerin üzerinde değer kaybetti. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:30 itibarı ile güncellenmiştir. 4

5 Emtia Piyasaları Döviz Piyasaları Tahvil Piyasaları DenizBank Ekonomi Bülteni Finansal Göstergeler Politika Faiz Oranları (%) GLP Borç Verme Oranı Gösterge Tahvil Faiz Oranı 6 Gecelik Borç Alma ve Borç Verme Faiz 4 Koridoru 2 MB Haftalık Repo Faizi MB Ağırlıklı Ortalama Fonlama Faizi 0 Ocak 13 Ocak 14 Ocak 15 Ocak 16 Ocak 17 GOÜ CDS'leri ve Ratingler (5 Yıl; Fitch, LT FX) TR, BB+ Rus, BBB- Bra, BB Pol, A Ocak 13 Ocak 14 Ocak 15 Ocak 16 Ocak 17 TCMB ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %11.99, gösterge tahvil getirisi %11.72 seviyesinde. GOÜ CDS leri yükseldi. USD'ye Karşı Değişim (%, Pozitif Değerler= $'a karşı değerleniyor) BRL CZK HUF KRW MXN PLN RUB TRY ZAR JPY GBP EURO Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) 5.6 GOÜ Para Birimleri ($'a Karşı Ocak-13=100) TL GOÜ Ortalaması Değerleniyor Değer Kaybediyor Küresel para birimleri dolara karşı ağırlıklı olarak değer kaybetti. Euro ve diğer Avrupa para birimleri ise değer kazandı. Emtia Endekslerinde Değişim (%) 1.5 Tarım Aylık Değ (%) 5 Günlük Değ (%) Tem. Maden Değ. Maden Enerji 5.0 Top. Endeks Endişe (VIX) Endeksi 5 Oca 15 Tem 15 Oca 16 Tem 16 Oca 17 Tem 17 Değerli maden fiyatları geriledi. Endişe (VIX) endeksi yatay seyretti. Not: Tüm veriler raporun çıktığı Cuma günü saat 12:30 itibarı ile güncellenmiştir. 5

6 DenizBank Ekonomi Bülteni Veri Akışı Haftalık Veri Takvimi Ülke Veri Saat Beklenti Gerçekleşen Önceki Revize Önem 25 Eylül Pazartesi Almanya IFO Beklenti Endeksi (Eylül) 11: Orta Almanya IFO İş ortamı endeksi (Eylül) 11: Orta Türkiye Kapasite Kullanım Oranı (Eylül) 14: % -- Orta Türkiye Reel Kesim Güven Endeksi (Eylül) 14: Orta 26 Eylül Salı S&P Case Schiller Konut Fiyat Endeksi (Yıllık Değişim, %) (Temmuz) 16: % -- Orta Yeni Konut Satışları (Aylık Değişim, % ) (Ağustos) 17: % % -- Orta Yeni Konut Satışları (Ağustos) 17:00 590k k -- Orta 27 Eylül Çarşamba Dayanıklı Tüketim Malı Siparişleri (Ağustos, Geçici) 15: % % -- Orta Bekleyen Konut Satışı (Yıllık Değişim, %) (Ağustos) 17: % -- Orta 28 Eylül Perşembe Almanya Tüketici Güveni (Ekim) 09: Orta Almanya TÜFE (Yıllık Değişim %) (Eylül, Geçici) 15: Yüksek Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamları (Çeyreklik Değişim, %) (2. Çeyrek, Nihai) 15: k -- Orta Haftalık İşsizlik Başvuruları (23 Eylül) 15: Orta 29 Eylül Cuma GSYH (Yıllıklandırılmış) (Çeyreklik Değişim, %) (2. Çeyrek, Nihai) 15: % % -- Yüksek Almanya Perakende Satışlar (Yıllık Değişim, %) (Ağustos) 3.30% % -- Orta Türkiye Dış Ticaret Açığı (Ağustos) 10: b -- Orta İngiltere GSYH (Yıllık Değişim, %) (2. Çeyrek, Nihai) 11: % % -- Yüksek İngiltere GSYH (Çeyreklik Değişim, %) (2. Çeyrek, Nihai) 11:30 0% -- 0% -- Yüksek Euro Bölgesi TÜFE Tahmini (Yıllık Değişim, %) (Eylül) 12: % % -- Yüksek Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları (Yıllık Değişim, %) (Ağustos) Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları (Aylık Değişim, %) (Ağustos) 15: % % -- Yüksek 15: % % -- Yüksek Michigan Üniversitesi Güven Endeksi (Eylül, Nihai) 17: Orta Not: Tüm veriler ve beklentiler Bloomberg den alınmıştır. 6