6306 Sayılı Kentsel Dönüşüm Kapsamında Riskli Yapı Süreci ve Finansal Destekler

Transkript

1 6306 Sayılı Kentsel Dönüşüm Kapsamında Riskli Yapı Süreci ve Finansal Destekler 1. VATANDAŞIN RİSK TESPİTİ YAPTIRMASI Vatandaşlar yapılarını, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yetkilendirilen lisanslandırılan kurum ve kuruluşlara tespit ettirebilirler. Bu aşamada herhangi bir çoğunluk aranmaz. Maliklerden birinin veya kanuni temsilcisinin müracaatı ile bu tespit yapılabilir. Müracaat için tapu belgesinin ve kimlik belgesinin fotokopisi gereklidir. 2. RİSK TESPİTİ ONAYI Yapılan tespitler neticesinde Riskli olduğu tespit edilen yapılar, tespiti yapanlar tarafından Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne bildirilir. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri raporları inceler, raporlarda eksik veyahut yanlış hususların bulunması halinde raporlar ilgilisine iade edilir, diğer raporlar ise ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir. 3. MALİKLERE TEBLİGAT İlgili tapu müdürlüğünce, tapu kütüğüne işlenen belirtmeler, riskli yapı tespitine karşı tebligat tarihinden itibaren onbeş gün içinde riskli yapının bulunduğu yerdeki Müdürlüğe dilekçe ile itiraz edilebileceği, aksi takdirde tebligat tarihinden itibaren İdarece altmış günden az olmamak üzere belirlenen süre içinde yapının yıktırılması gerektiği de belirtilmek suretiyle, aynî ve şahsî hak sahiplerine tebliğ edilir ve yapılan bu tebligat Müdürlüğe bildirilir. 4. RİSKLİ YAPI TESPİTİNE İTİRAZ Itirazlari inceleyecek olan teknik heyet, üniversitelerden bildirilen dört üye ile en az ikisi inşaat mühendisi olmak üzere, Bakanlik teşkilâtinda görev yapan üç üyenin istiraki ile teşkil edilir.

2 Riskli yapı tespitinin, itiraz üzerine değişmesi halinde, durum aynı şekilde ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir. 5. RİSKLİ YAPILARIN YIKTIRILMASI Riskli yapı olarak tapu kütüğüne kaydedilen taşınmazların maliklerine, altmış günden az olmamak üzere süre verilerek riskli yapıların yıktırılması istenilir. 6. YIKIM SÜRECİ VE KONTROLÜ Riskli yapıların altmış günlük süre içinde maliklerince yıktırılıp yıktırılmadığı, Müdürlükçe mahallinde kontrol edilir ve riskli yapı, malik tarafından yıktırılmamış ise, yapının idarî makamlarca yıktırılacağı belirtilerek ve otuz günden az olmak üzere ek süre verilerek tebligatta bulunulur. Bu süre sonunda da riskli yapıların maliklerince yıktırılmaması halinde, riskli yapıların insandan ve eşyadan tahliyesi ve yıktırma işlemleri; yıktırma masrafı öncelikle dönüşüm projeleri özel hesabından karşılanmak üzere, mahallî idarelerin de iştiraki ile mülki amirler tarafından yapılır veya yaptırılır. 7. BAKANLIKÇA YIKIM KARARI Riskli yapının yine de yıktırılmadığı tespit durumlarda Bakanlıkça yazılı olarak İdareye bildirilir. Buna rağmen yıktırılmadığı tespit edilen yapılar, Bakanlıkça yıkılır veya yıktırılır. Bakanlık veya İdare tarafından yapılan yıktırmanın masrafları, ilgili tapu müdürlüğüne bildirilir. Tapu müdürlüğü, yıkılan binanın paydaşlarının müteselsil sorumlu olmalarını sağlamak üzere tapu kaydındaki arsa payları üzerine masraf tutarında müşterek ipotek belirtmesinde bulunarak Bakanlığa veya İdareye ve binanın aynî ve şahsî hak sahiplerine bilgi verir. 8. YIKIM SONRASI UYGULAMAYöneticinin veya denetçinin veya kat maliklerinin üçte birinin istemi üzerine, noter vasıtası ile yapılacak tebligat ile kat malikleri kurulu toplantıya çağrılır. Bu toplantıda yürütülecek uygulamalar konusunda bütün maliklerce oybirliği ile anlaşma sağlanamaması halinde, öncelikle riskli yapının değeri, Sermaye Piyasası Kuruluna kayıtlı olarak faaliyet gösteren lisanslı değerleme kuruluşlarına tespit ettirilir ve bu değer gözetilerek oybirliği ile anlaşmaya çalışılır, anlaşma sağlanamaması durumunda, yapılacak uygulamaya sahip oldukları hisseleri oranında paydaşların en az üçte iki çoğunluğu ile karar verilir. Bu karar tutanağa bağlanır ve toplantıda bulunan bütün kat maliklerince imzalanır. En az üçte iki çoğunluk ile alınan karar, karara katılmayanlara ve kat malikleri kurulu toplantısına iştirak etmeyenlere noter vasıtasıyla tebliğ edilir ve bu tebliğde, onbeş gün içinde bu kararın kabul edilmemesi halinde bağımsız bölümlerine ilişkin arsa paylarının, Bakanlıkça tesbit edilecek rayiç değerden az olmamak üzere anlaşma sağlayan diğer paydaşlara açık artırma usulü ile satılacağı, bu suretle paydaşlara satış gerçekleştirilemediği takdirde, bu payların, rayiç bedeli Bakanlıkça ödenmek kaydı ile tapuda Hazine adına resen tescil edileceği bildirilir 9. NİTELİKLİ ÇOĞUNLUĞUN SAĞLANMASI En az üçte iki çoğunluk ile alınacak kararlar ve anlaşma şartları Müdürlüğe bildirilir. Anlaşmaya katılmayan maliklerin bağımsız bölümlerine ilişkin arsa payları; Bakanlıkça tespit ettirilen arsa payı değeri üzerinden anlaşma sağlayan diğer paydaşlara açık artırma usulü ile satılır. Bu suretle paydaşlara satış gerçekleştirilemediği takdirde, bu paylar, Bakanlığın talebi üzerine, tespit edilen rayiç bedeli de Bakanlıkça ödenmek kaydı ile tapuda Hazine adına resen tescil edilir ve yapılan anlaşma çerçevesinde değerlendirilmek üzere Bakanlığa tahsis edilmiş sayılır.

3 11. SATIŞ VE TAHSİS İŞLEMLERİ Satış ve tahsis işlemleri sonlanınca uygulamaya geçilir. KENTSEL DÖNÜŞÜMDE FİNANSAL DESTEKLER TESPİT KREDİSİ: Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca yapılacak RİSKLİ YAPI tespitleri için, özel hesaptan tespit kredisi verilebilir. Kredi tutarının hak sahibinin hesabına aktarıldığı tarihten itibaren üç ay içerisinde tespitin yaptırılması ve Bakanlığa gönderilmesi zorunludur. Özel hesaptan kredi kullanmak isteyen hak sahiplerince, bulundukları yerdeki Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine başvurulur. Kredinin geri ödeme süresi 24 aydır. Geri ödemeler kredinin verildiği tarihi takip eden ay başlar. 100 m2 daire için 600 ( üst limit )TL'dir. YIKIM KREDİSİ: Riskli alanda yer alan veya riskli olduğu tespit edilen yapılar için, Bakanlıkça özel hesaptan yıkım kredisi verilebilir. Kredi tutarının hak sahibinin hesabına aktarıldığı tarihten itibaren altı ay içerisinde yıkım işleminin yaptırılarak enkazının kaldırılması ve Bakanlığa bilgi verilmesi zorunludur. Kredi kullanmak isteyen hak sahiplerince, bulundukları yerdeki Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerine başvurulur. Kredinin geri ödeme süresi 24 aydır. Geri ödemeler kredinin verildiği tarihi takip eden ay başlar m2 yapı için TL'dir

4 YAPIM KREDİSİ: Yapım kredisi için anlaşmalı bankalar ile görüşülür. FAİZ DESTEĞİ: Kanun kapsamında kredi kullanacak gerçek veya tüzel kişilerin bankalardan kullanacağı kredilere; Hazine Müsteşarlığının bağlı bulunduğu Bakanın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenen oranlarda Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından karşılanmak üzere faiz desteği verilebilir. FAİZ DESTEĞİ ESASLARI Bakanlık kendisine başvuran bankalarla protokol imzalar. Banka, kredi başvurularını protokol hükümleri ve bankanın kredilendirme usul, esas ve mevzuatı çerçevesinde değerlendirir. Banka kredi vermeyi uygun gördüğü hak sahiplerinin listesini Bakanlığa bildirir. Bakanlıkça başvuru 6306 sayılı Kanun kapsamında değerlendirilir. Faiz desteğinden yararlandırılacaklar Bankaya bildirilir. Faiz desteği sağlanacak krediler için bankalar tarafından talep edilecek ücret, sigorta ve benzeri giderler hak sahipleri tarafından ödenir. FAİZ DESTEĞİ GERİ ÖDEMESİ Bankalar tarafından sağlanacak kredilere verilecek faiz desteği ödemeleri, bankanın kullandırılan kredilere ilişkin taksit vadesi sonuna kadar hesaplanan ve her ay kendi kayıtlarına göre kesinleşmiş aylık faiz desteği tutarlarını Bakanlığa bildirmesini takiben Bakanlıkça hesaptan gerçekleştirilir. Hak sahipleri tarafından geri ödemesi gerçekleştirilmeyen krediler için faiz desteği ödemeleri durdurulur. Hak sahiplerinin bankalar ile yapılacak olan protokoller kapsamında kullanacakları kredinin anapara riski ile faiz desteği dışında kalan faiz ödemelerinden doğan risk tamamen bankaya aittir.

5 BAKANLIKÇA VERİLECEK YAPIM KREDİSİ Özel hesaptan kredi kullanmak isteyen hak sahiplerinin anlaşmalı olduğumuz bankalarca kredi kullanım talepleri olumsuz değerlendirildiği taktirde TÜFE endeksli Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından kullanmak üzere bulundukları yerdeki Çevre ve Şehircilik il müdürlüklerine başvurması gerekir. (Kredi kullananlar ile Bakanlık arasında borçlanma sözleşmesi düzenlenir. Gerekli ipotek tesis ve tescil işlemleri yapılır) KİRA YARDIMI: Anlaşma ile tahliye edilen uygulama alanındaki yapılar ile uygulama alanı dışındaki riskli yapıların maliklerine tahliye tarihinden itibaren konut ve işyerlerinin teslim tarihine veya ilgili kurumca belirlenecek tarihe kadar, mümkün olması hâlinde geçici konut veya işyeri tahsisi, mümkün olmaması hâlinde ise, Bakanlıkça kararlaştırılacak aylık kira yardımı yapılabilir. Kira yardımı aylık 600 Türk Lirasını, yardım süresi ise, 18 ayı geçemez. Aylık kira bedeli, her yıl Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan Tüketici Fiyatları Endeksi oranında güncellenir. Yapılacak kira yardımının ilk beş aya kadar olan kısmı, taşınma masrafları da dikkate alınarak peşin olarak ödenebilir. Yapılarda kiracı veya sınırlı aynî hak sahibi olarak ikamet edenlere veya işyeri işletenlere, Bakanlıkça belirlenecek oranda defaten kira yardımı yapılabilir. Kira yardımı başvuruları; Uygulama alanında, riskli alan veya rezerv alanı belirlenmesine ilişkin karar ve tapu belgesine istinaden ilgili kuruma, Uygulama alanı dışındaki riskli yapılarda, riskli yapı tespitine ilişkin rapor ve tapu belgesine istinaden Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğe yapılır. Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından yapılacak kira yardımları; Uygulama alanında kira yardımı talebinin uygulamayı yapan İdare veya TOKİ ce uygun görülmesi ve onaylanmak üzere Bakanlığa gönderilmesi üzerine, ilgililerine ödenmek üzere İdare veya TOKİ nin hesabına, Uygulama alanı dışındaki riskli yapılarda kira yardımı talebinin Müdürlükçe uygun görülmesi ve onaylanmak üzere Bakanlığa gönderilmesi üzerine, doğrudan riskli yapı maliklerinin hesap numaralarına yapılır. Dönüşüm Projeleri Özel Hesabından aynı kişiye hem kira yardımı ve hem de faiz desteği yapılamaz. Kira yardımından faydalananlar faiz desteğinden, faiz desteğinden faydalananlar ise kira yardımından faydalanamaz.

6 Bakanlıktan banka ve noterlere dönüşüm harcı uyarısı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, kentsel dönüşüm uygulaması ile ilgili bugün çok önemli bir uyarı yaptı. Vatandaşlardan giden çok sayıda şikayete göre kentsel dönüşüm kapsamındaki işlemlerde 8 bin lirayı bulan harcın alındığı ifade edildi. Bakanlık, söz konusu harcın alınmaması konusunda ilgili kurumları uyardı. Kentsel dönüşümde vatandaşlara her türlü maddi destekte bulunan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, dönüşüm suiistimallerinin önüne geçmek için de çalışmalarını sürdürüyor. Vatandaşlardan, yasaya aykırı şekilde harç ve ücret alındığı yönünde şikayetler gelmesi üzerine harekete geçen Bakanlık Türkiye Noterler Birliği, Türkiye Bankalar Birliği, Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ile tüm valiliklere uyarı yazısı gönderdi. Yazıda, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında yapılacak işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamalarda vatandaşlardan noter, belediye ve tapu harçları ile bazı ücretlerin istendiği yönünde şikayetlerin geldiği belirtilerek şu ifadelere yer verildi: "6306 sayılı Kanun un 7 nci maddesinin 9 uncu bendinde Bu Kanun uyarınca yapılacak işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamalar, noter harcı, tapu harcı, belediyelerce alınan harçlar, damga vergisi, veraset ve intikal vergisi, döner sermaye ücreti ve diğer ücretlerden; kullandırılan krediler sebebiyle lehe alınacak paralar ise banka ve sigorta muameleleri vergisinden müstesnadır denilmektedir. Zikredilen hüküm sebebiyle, 6306 sayılı Kanun kapsamında yapılacak işlem, sözleşme, devir ve tesciller ile uygulamalarda hiçbir şekilde kanunun saydığı bu nevi harç, vergi ve ücretlerin alınmaması gerekmektedir." Yazıda, bu durumun, bütün noterlere, bankalara, tapu taşra teşkilatına, il özel idareleri ve belediyelere duyurulması istendi. Yeni KDV muafiyeti uygulaması kentsel dönüşümün yıldızını parlattı Kentsel dönüşüm sürecinin başlaması ve KDV'deki yeni düzenlemeyle birlikte inşaat firmaları, merkezdeki semtleri yakın markaja aldı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi hakkında kanun gereğince riskli alan veya riskli yapı olarak ilan edilen binalarda ve o bölgelerde konut alım-satımlarında KDV oranı eski düzenlemeye tabi tutuluyor. Yani Afet Riski yasasına göre riskli yapı ilan edilen bir binanın yeniden yapımı sonrasında satılırken KDV oranı 150 metrekare altı konutlarda yine yüzde 1, 150 metrekare üzeri olanlarda ise yüzde 18 olarak geçerli olacak. Ocak 2013'te yürürlüğe giren bu yeni düzenlemeyle birlikte kentsel dönüşüm projeleri hızlanacak. İstanbul, Ankara, İzmir gibi metropollerin yanı sıra; Konya, Bursa, Gaziantep, Şanlıurfa gibi birçok şehirde kentsel yenilenme yapılırken, en büyük payı İstanbul'daki projeler alacak gibi görünüyor.

7 GECEKONDU BÖLGELERİNDE ALAN DÖNÜŞÜMÜ