ÜNLÜ MENKUL DEĞERLER A.Ş. ( ÜNLÜ Menkul )

Transkript

1 ÜNLÜ MENKUL DEĞERLER A.Ş. ( ÜNLÜ Menkul ) Politika Adı : Emir Gerçekleştirme Yürürlüğe Girme Tarihi : Gözden Geçirme Tarihi : Güncellemeden Sorumlu : İç Kontrol / Uyum BirimiYöneticisi 1. Belge Sınıflandırılması Bu belge sadece ÜNLÜ Menkul a mahsustur ve olarak sınıflandırılmıştır. ÜNLÜ Menkul ün İç Kontrol / Uyum Birimi Yöneticisi ya da CEO nun veya CEO Vekili nin yazılı onayı olmadan üçüncü taraflarla paylaşılmamalıdır. 2. Politika Beyanı ÜNLÜ Menkul; 2.1. Faaliyette olduğu piyasaların güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil ve rekabetçi bir ortamda işlemesi ve gelişmesi için faaliyetlerini profesyonellik, güven, etik anlayış çerçevesinde, bütünlük içinde ve uluslararası en iyi uygulama standartlarına uygun olarak yürütmeye kararlıdır Faaliyetlerini yürütürken, müşterileriyle olan ilişkilerinde kaydi sistem ve yatırımcıyı korumaya ilişkin diğer düzenlemeler ile müşteriyi ilgilendiren tüm konularda yeterli bilgilendirme ve şeffaflığı sağlamayı, onların çıkarlarını ve piyasanın bütünlüğünü gözeterek adil ve dürüst davranmayı hedeflemektedir Faaliyetlerini yürütürken basiretli bir tacir gibi davranacak, işin gerektirdiği mesleki dikkat ve özeni gösterecek ve bu kapsamda gerekli önlemleri alacak, emir gerçekleştirirken Sermaye Piyasası Mevzuatına uygun hareket edecektir SPK nın III 39.1 sayılı Yatırım Kuruluşlarının Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ in ( Yatırım Kuruluşları Tebliği ) hükümleri gereğince, faaliyetlerini, müşteriyle imzalanan çerçeve sözleşmesinde belirtilen esaslar, müşteri emrini en iyi şekilde gerçekleştirme yükümlülüğü ile özen ve sadakat borcu çerçevesinde yürütecektir ÜNLÜ Menkul, müşterileri adına onların emirlerini gerçekleştirirken veya müşteri emirlerini kabul edip bunları ilgili borsaya/piyasaya iletirken mümkün olan en iyi sonucu elde etmek için makul adımları atmalıdır. 3. Politikanın Amaç ve Kapsamı 3.1. ÜNLÜ Menkul, Sermaye Piyasası Kurulu nun III 37.1 sayılı Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri İle Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ ( Yatırım Hizmetleri Tebliği ) hükümleri gereğince, işlemlerin gerçekleştirileceği piyasalar ile varsa birlikte çalışacağı emir iletimine aracılığa ve portföy aracılığına yetkili kuruluşların listesi ile bu sürecin nasıl işleyeceğine ilişkin emir gerçekleştirme politikasını belirlemiş olmalıdır İşbu Politikanın amacı, Sermaye Piyasası mevzuatı uyarınca, yurtiçindeki piyasalarda gerçekleştirilecek olan İşlem Aracılığı ve Portföy Aracılığı faaliyetleri kapsamında, müşterilerin sermaye piyasası araçlarıyla ilgili alım veya satım emirlerinin kabulüne, işleme konulmasına ve yerine getirilmesine yönelik genel esasları belirlemektir İşbu politika, müşteriler için en iyi gerçekleştirmenin nasıl sağlanacağı ve onlara uygun bilgilendirmenin nasıl yapılacağını düzenlemektedir.

2 4. Kavramlar İşbu politika; müşterilerin herhangi bir sermaye piyasası aracı ve ÜNLÜ Menkul ün sunduğu hizmetlere ilişkin yazılı, sözlü ve sözlü emir niteliğindeki faks, telefon veya işlem platformlarından elektronik ortamdaki alım satıma ilişkin tüm emirlerini kapsamaktadır. Emirler, borsa veya teşkilatlanmış diğer pazar yerlerine ya da tezgahüstü piyasalara iletilir veya ÜNLÜ Menkul nezdinde gerçekleştirilebilir. Herhangi bir sermaye piyasası aracı veya ÜNLÜ Menkul ün hizmetleri kapsamına girmeyen, alım satım niteliğinde olmayan EFT, havale, virman, teminat yatırma, teminat çekme, talep toplama süreciyle borsa dışında halka arzlara katılım ve benzeri müşteri talepleri ise, talimat olarak değerlendirilecektir. Talimatlar, bu politika kapsamında yer almamakta olup, emir iletimine özvarlık teşkil etmesi, takas veya teminat yükümlülüğün yerine getirilmesi gibi sebeplerle; hızlı, adil ve müşteriler arasında çıkar çatışmasına yol açmayacak şekilde, operasyonel süreçler ve sınırlamalar göz önünde bulundurularak en kısa sürede yerine getirilir. ÜNLÜ Menkul ün emir kabulü ve emir iletimi sürecinde yer alan personel ile görevi gereği bilgi sahibi olan tüm personel, müşteri emirlerinin gizliliğini korumakla yükümlüdür. Müşteriye ait emir bilgileri, herhangi bir üçüncü şahsa, müşteri aleyhine ve üçüncü şahıs lehine müşterinin bilgisi olmaksızın aktarılamaz ve kullanılamaz. 5. Emirlerin Kabulüne İlişkin Esaslar 5.1. Yatırım hizmetleri, faaliyetleri ve yan hizmetlere ilişkin müşteri emirleri, ilgili hizmet türüne göre belirlenmiş esaslar çerçevesinde kabul edilir Borsada işlem yapmayı gerektiren emirler, sermaye piyasası aracı, piyasa ve pazara ilişkin SPK ve BIST düzenlemelerinde belirlenen esaslar çerçevesinde alınır ve yerine getirilir Söz konusu emirler, ÜNLÜ Menkul ün ilgili hizmetlere ilişkin iş akışları çerçevesinde kabul edilir Borçlanma araçlarına, paylara, türev araçlara ve tezgahüstü türev araçlara ilişkin emirler, BIST Pay Piyasası ile VİOP emirleri ve yatırım fonu katılma belgesi emirleri yazılı veya sözlü olarak iletilebilir Yazılı ve sözlü emirler yetkili Müşteri Temsilcileri aracılığıyla iletilebilir. Yazılı emirler, ÜNLÜ Menkul ün her hizmet için belirlediği asgari içeriğe sahip olmalıdır. Sözlü emirler (telefon ve faks yoluyla iletilenler), açık, net ve anlaşılır olmalıdır. ÜNLÜ Menkul ün yetkilendirdiği Müşteri Temsilcileri ne telefon aracılığıyla iletilen sözlü emirler kayıtlı telefonlar kullanılarak kabul edilir. Sözlü müşteri emirleri, gerekçesi bildirilerek kısmen veya tamamen reddedilebilir Sadece işlem aracılığına ilişkin yabancı kurumsal müşterilerin emirleri, elektronik ortamda (bilgi güvenliği sağlanmış yazılımlar aracılığıyla) kabul edilebilmektedir. Bunun dışında, veri yayın ekranları veya internet sitesi kullanılarak emir kabul edilmemektedir Elektronik ortamda, müşterilerin hizmet türüne veya sermaye piyasası aracına göre belirlenmiş işlem limitleri, saatleri, tutarları, geçerlilik süresi, emir tipi, fiyat tipi, pay senedi, varant, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmesi bazında sınırlamalar söz konusu olabilir Müşterilerin daha evvel ilettikleri gerçekleşmemiş emirlerin iptaline ve düzeltmesine ilişkin emir ve taleplerinin alındığı sırada iptal ya da düzeltmeye yönelik talebin yerine getirilemeden, emrin kısmen ya da tamamen gerçekleşmesi söz konusu olabilir Müşteri emirlerinin kabulünde çıkar çatışmalarından kaçınılması esas olup, çıkar çatışmalarının kaçınılmaz olması durumunda, söz konusu durum müşteriye açıklanır Elektronik ortamda alınan emirler için yazılı veya sözlü olarak kabul edilen diğer emirlerin iletilmesinde uyulması gereken öncelik kurallarına riayet edilir. Elektronik ortamda emir ileten yabancı kurumsal müşteriler ile diğer yollarla emir ileten müşteriler arasında eşitsizliklerin ortaya çıkmasına engel olunur.

3 5.11. Müşteri sınıflandırması kapsamında (Genel ve Nitelikli Yatırımcılar dahil Profesyonel müşteriler,) sermaye piyasası araçlarında, pazar ve piyasalarda, emirler, yatırımcının uygunluk veya yerindelik testi sonucu dikkate alınarak kabul edilir Kabul edilen tüm emirler, SPK nın düzenlemelerine uygun olarak muhafaza edilir. Tüm emirler alınış zamanına göre sıralanır ve BIST deki ilgili piyasaya / pazara ait emir iletim saatlerine uygun olarak BIST in emir kabul ettiği zaman dilimi başlangıcında iletilir Emir kabulünde teknik problemler yaşanması durumunda gerekli tedbirler en kısa sürede alınır, müşteriler hızlı bir biçimde bilgilendirilir ve alternatif iletim kanallarını kullanmaları sağlanır. 6. Emirlerin Gerçekleştirilmesine İlişkin Esaslar 6.1. ÜNLÜ Menkul, i. Sermaye piyasası araçlarının alım satım emirlerini müşteri adına ve hesabına veya kendi adına ve müşteri hesabına borsalarda ya da diğer teşkilatlandırılmış pazar yerlerinde gerçekleştirebilir veya ii. Sermaye piyasası mevzuatının izin verdiği sermaye piyasasıaraçlarına ilişkin alım satım emirlerini karşı taraf olarak gerçekleştirebilir ÜNLÜ Menkul, tüm yatırım hizmetleri ve faaliyetlerine ilişkin müşteri emirlerini, emir gerçekleştirme politikası, çerçeve sözleşmesinde belirtilen esaslar, müşteri emrini en iyi gerçekleştirme yükümlülüğü, özen ve sadakat borcu çerçevesinde kabul eder ve yerine getirir ÜNLÜ Menkul, alım satım aracılığı faaliyetlerinin icrası sırasında, müşterilerin fiyat, maliyet, hız, takas, saklama, karşı taraf ve benzeri hususlardaki tercihleri göz önüne alınarak müşteri için mümkün olan en iyi sonucu verecek şekilde emirleri yerine getirmeye çalışır ÜNLÜ Menkul, müşterilerine ait hesap ve işlemleri kendi nezdinde müşteri bazında izler. Müşteriye ait emirleri, müşteriye ait hesap numarası ile iletir ve sonuçları yine hesap numarası ile takip eder Müşterinin yazılı bir emri olmadan borsalarda işlem görmeyen ve rayiç değerinin üstündeki varlıkları alıp satmazr. Rayiç değer olarak da, borsada işlem gören varlıklar için borsa fiyatı, borsada işlem görmeyenler için işlem gününde yatırımcı lehine alımda en düşük, satımda ise en yüksek fiyat uygulaması yapar Tüm müşteri emirleri, işlem türüne bağlı olarak zaman ve emir önceliği esasıyla adil ve hızlı bir şekilde işleme konulur. Birbirine benzer müşteri talimatları, mevcut piyasa koşulları ve müşterilerin çıkarları da göz önünde bulundurularak talimat sırasına göre gerçekleştirilir Müşteri emirleri, ÜNLÜ Menkul hesabına veya ilişkili kişilerin hesabına verilen aynı fiyatlı emirlerden öncelikli olarak yerine getirilir BIST piyasa ve pazarlarına gönderilen emirlerin eşleşmesinde genel esas; fiyat ve zaman önceliğidir. Fiyat önceliği kuralında; daha düşük fiyatlı satım emirleri, daha yüksek fiyatlı satım emirlerinden; daha yüksek fiyatlı alım emirleri, daha düşük fiyatlı alım emirlerinden önce karşılanır. Zaman önceliği kuralında ise; verilen emirlerde fiyat eşitliği olması halinde, zaman açısından daha önce girilen emirlerin önce karşılanmasıdır. Birincil piyasada yapılan pay senedi halka arzlarındaki gibi özel uygulamalar bu kapsamda yer almaz. Müşteriler, tüm emir iletim kanallarından ilettikleri emirlerle ilgili olarak, kısmen ya da tamamen gerçekleşme bilgilerini, iptal, fiyat ve miktar değişiklikleri içeren emirlerine ilişkin sonuçlarını Yetkili Müşteri Temsilcisi aracılığıyla takip edebilirler. Müşteri, Müşteri Temsilcisi aracılığıyla kendi işlemleriyle ilgili işlem teyidi dahil tüm portföy bilgilerine, varlık durumuna yazılı ve sözlü olarak ulaşabilir.

4 6.9. Müşteri emirlerinin gerçekleştirilmesinde ÜNLÜ Menkul müşterileri için mümkün olan en iyi fiyatı ve sonucu elde etmek için, mevcut piyasa bilgilerinin ışığında kendi ticari yargı ve tecrübesine de dayanarak azami gayreti gösterir Müşteriye, ÜNLÜ Menkul tarafından tahsis edilen tüm işlem limitleri, emirn kabulü, gerçekleşmesi, düzeltilmesi veya iptal edilmesi durumunda anlık olarak muhasebe sisteminde güncellenir Gerçekleşmeyen, iptal edilen veya değiştirilen emirler dahil, gerçekleştirilen tüm işlemlere ilişkin tarih, zaman, miktar, fiyat ve diğer tüm unsurlar zaman bilgisini içerecek şekilde muhafaza edilir Takasbank, BIST VİOP da gerçekleştirilen vadeli işlemler için müşteri portföyü bazında teminatlandırma için Standart Portfolio Analysis of Risk (SPAN) algoritmasını kullanmaktadır. Başlangıç Teminatı, SPAN müşteri portföyü bazında belirlenir. ÜNLÜ Menkul emirleri gerçekleştirmeden önce, mutlaka teminat durumunu kontrol eder ve müşterilerini bilgilendirir, teminat eksikliği var ise tamamlattırır.aksi durumda emir gerçekleştirilmez. 7. Emirlerin Gerçekleştirilmesindeki Özel Durumlara İlişkin Esaslar 7.1. SPK ve BIST tarafından müşteri, sermaye piyasası aracı, emir iletim kanalı bazında ve benzeri kriterlerle getirilen; brüt takas, önceden depo, boykot, açılacak pozisyon büyüklüğünün sınırlandırılması gibi özel tedbirler sonrasında, emir kabulü ve gerçekleştirilmesinde bu tedbirlere uygun hareket edilir. Takası birleştirilmiş yarım iş günlerinde de bu hususlara ayrıca dikkat edilir Çerçeve sözleşmelerde bulunan hükümler ve ilgili mevzuat gereğince; Müşterinin nakit ve/veya sermaye piyasası aracı takas yükümlülüğünü yerine getirmediği durumlarda, borçların tasfiyesine ilişkin işlemler, Kredili işlem, açığa satış ve ödünç işlemlerinde özkaynak tamamlama süreci dolmasına rağmen, müşterinin özkaynak yükümlülüklerini yerine getirmediği durumlarda; yükümlülük tamamlamaya yönelik işlemler, Türev araçlar, tezgahüstü türev araçlar alım satım işlemlerinde teminat tamamlama süreci sona erdiği halde; teminatların tamamlanmadığı durumlarda, teminat tamamlamaya yönelik işlemler, ÜNLÜ Menkul tarafından otomatik ve/veya müşteri temsilcileri yoluyla re sen gerçekleştirilen işlemler söz konusu olabilir. Bu işlemlerin gerçekleştirilmesinde müşteri talimatı aranmaz Türev araçlar, varant ve varant benzeri gibi belirli bir vadede sona erecek finansal ürünlerde; vade sonunda otomatik pozisyon kapatma veya itfa süreçleri yürütülerek gerçekleştirilen işlemler; müşteri talimatı aranmaksızın, ilgili ürünün yasal mevzuatı kapsamında ÜNLÜ Menkul tarafından yerine getirilir Portföy aracılığı faaliyeti kapsamına giren, ÜNLÜ Menkul ün, müşterinin karşı tarafı olduğu işlemlerin gerçekleştirileceği fiyatlar, genel piyasa koşulları ve gerçeğe uygun değerleri ile uyumlu olarak nesnel bir biçimde belirlenir Tezgahüstü türev araç piyasalarında gerçekleşen işlemlerle ilgili olarak, müşterilerin kesinleşmiş nakit alacakları müşteri talebi üzerine, en geç 3 iş günü içinde tam ve nakden ödenir. 8. Gerçekleştirilen İşlemlerin Takasının Genel İşleyişi 8.1. BIST deki piyasalarda gerçekleştirilen işlemlerin takası kaydi olarak yapılmaktadır. Takas işlemlerinin nakit tarafı İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank) nezdinde bulunan hesaplar aracılığı ile, menkul kıymet tarafı ise Takasbank ın Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. (MKK) nezdinde bulunan hesaplar aracılığı ile gerçekleştirilir İşlem gerçekleştiğinde bu işlemler elektronik olarak Takasbank sistemine aktarılır. Üye yükümlülüklerine ilişkin BIST ile elektronik ortamda mutabakat sağlanır, netleştirme yapılarak üye bazında borç alacak bilgisi oluşturulur.

5 8.3. Takas işlemlerinde teslim karşılığı ödeme prensibi (Delivery versus Payment DvP) geçerlidir. BIST daki piyasalarda, T günü işlemlerinden dolayı ilgili takas gününde borcu olan yatırım kuruluşları borçlarını; müşteri hesabından veya başka bir kurum hesabından virman yoluyla kapatırlar. Yatırım Kuruluşları, nakit yükümlülüklerini nakden, başka bir bankadan EFT, Takasbank nezdindeki başka bir hesaptan virman veya diğer piyasalardan olan alacaklarının mahsubu yollarından birini veya birkaçını kullanarak kapatabilirler. Kıymet ve nakit yükümlülüklerinin takas günü saat 16:30 a kadar yerine getirilmesi gerekir. 9. Gerçekleşen Emirlerin İptaline İlişkin Esaslar 9.1. SPK ve BIST tarafından, BIST piyasa ve pazarlarında gerçekleşmiş işlemlerin kısmen veya tamamen iptali söz konusu olabilir. Bu durumda; ÜNLÜ Menkul, kendisine BIST tarafından bildirilen iptal edilen gerçekleşmiş işlemlere ilişkin kayıtlarını değiştirerek BIST ile mutabakata varmak zorundadır. Bu kapsamdaki iptal edilen emirlerin hesap sahiplerine en kısa sürede ulaşılarak bilgi verilir. Müşteri, işlemin gerçekleştiğini düşünerek, yaptığı işlemler nedeniyle ÜNLÜ Menkul den tazmin talebinde bulunamaz İşlemlerin alış ya da satış yönünde veya her ikisinde de iptal söz konusu olabileceği için, takas yükümlülüğünün yerine getirilmesinde oluşacak sorunlarda, müşterilere iyi niyetle ve özen borcu çerçevesinde yardımcı olunur. 10. Kanıtlama Müşteriler emirlerini ıslak imzalı, yazılı olarak veya kayıtlı telefon hatlarıyla veya elektronik ortamda veya benzeri iletişim araçlarıyla, doğrudan sözlü olarak verebilir. Alınan müşteri emirleri, belge ve kayıt düzenine ilişkin yasal mevzuat çerçevesinde kaydedilmek suretiyle belirlenen sürelerle saklanır Müşteriler emirlerini imzalanan çerçeve sözleşmesindeki belirttikleri telefon numaralarından gönderebileceği gibi bu numaralar dışındaki başka numara ve adreslerden de gönderebilir. Çerçeve sözleşmesinde belirtilen numaraların dışındaki bir numaradan emir gönderilmesi durumunda, ÜNLÜ Menkul, kendi takdir yetkisine göre talimatı yerine getirip getirmemekte serbest olacaktır ÜNLÜ Menkul, müşterilerinin talep etmesi durumunda, emir gerçekleştirme politikasına uygun olarak müşteri emirlerini gerçekleştirdiğini ve bu politikanın kurallarını izlendiğini gösterilebilmelidir. O yüzden de her gerçekleştirilen işlemin detayları ÜNLÜ Menkul sistemlerine derhal kaydedilecektir. 11. Politikanın Yürürlüğe Girmesi, İzlenmesi ve Güncellenmesi İşbu politika; Yönetim Kurulu kararıyla yürürlüğe girer ve çalışanlara duyurulur Minimum gereklilikleri kapsar ve gerektiğinde ilave gereklilikler eklenebilir İki yılda bir veya ÜNLÜ Menkul ün müşteri emirlerini en iyi gerçekleştirme kapasitesini etkileyecek önemli değişiklik meydana geldiğinde İç Kontrol / Uyum Birimi tarafından güncellenecektir. 12. Politikayı Bilmesi Gerekenler Ünlü Menkul Değerler A.Ş. nin müşteri emirlerini alan, ileten ve gerçekleştiren tüm birimlerindeki tüm çalışanların (yöneticiler, bölüm sorumluları, direktörler dahil) bu politikayı bilmeleri gerekir İşbu politika minimum gereklilikleri kapsamaktadır ve gerektiğinde ilave gereklilikler eklenebilir. 13. Politikanın İhlali Bu Politikanın ihlal edilmesi, çalışanlar için aşağıdaki sonuçları doğurabilir: Müşterilerin uğradıkları zararlar konusunda hukuki davalar açması; Hizmet akdinin sona erdirilmesi ile sonuçlanabilecek dahili disiplin sürecinin işletilmesi;

6 13.3. ÜNLÜ Menkul ün olduğu kadar çalışanlarının cezai kovuşturmaya uğraması ve düzenleyici otoriteler tarafından adli ve/veya idari yaptırımlar verilmesi 14. İlgili Politika ve Prosedürler Çıkar Çatışmaları Politikası Yatırım Danışmanlığı Prosedürü Halka Arza Aracılık Prosedürü İşlem Aracılığı Prosedürü Bireysel Portföy Yöneticiliği Prosedürü Araştırma Prosedürü Portföy Aracılığı Prosedürü