SUNUCU. Saygı değer konuklar;

Transkript

1

2 SUNUCU Saygı değer konuklar; Gaziantep Kent Konseyi tarafından Gaziantep Üniversitesi işbirliği ile düzenlenen Göç ve Gaziantep Üniversitesi Toplumsal Duyarlılık Projeleri Çalıştayı na hoş geldiniz diyor; saygılar sunuyorum. Değerli konuklar sizleri cumhuriyetimizin kurucusu büyük önder Atatürk ve ebediyete intikal etmiş tüm Türk büyüklerimiz ile aziz şehitlerimizin manevi huzurunda saygı duruşuna ve müteakiben İstiklal marşımızı söylemeye davet ediyorum, arz ederim. SAYGI DURUŞU VE İSTİKLAL MARŞININ OKUNMASI Kıymetli misafirlerimiz açılış konuşmalarını yapmak üzere üniversitemiz Rektörü ve Kent Konseyi Başkanı Sayın Prof. Dr. YAVUZ COŞKUN u sahneye davetimi arz ederim. GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ REKTÖRÜ PROF. DR. M. YAVUZ COŞKUN Sayın Vekillerim, Sayın Kaymakamlarım, Sayın Belediye Başkanlarım, Çok değerli Kent Konseyinin Yürütme Kurulu Üyeleri, Çalışma Grubu Başkanları Ve Kent Konseyinin değerli temsilcileri, Sevgili misafirler, Sevgili hanımefendiler ve beyefendiler

3 Tabi bir cumartesi günü toplantı yapmanın biraz dezavantajı da var ama her halükarda ilerleyen saatlerde biraz daha kalabalı k olacağımızı düşünüyorum. Ben Kent Konseyi toplantımıza geldikleri için, bize her konuda desteklerinin yanı sıra bu toplantılarda gelip katılımları için tüm ekiplerimize yürekten teşekkür ediyorum ve bundan sonra da her konuda bize desteklerinin devam edeceğini zaten bilerek tekrar katılımlarınız için teşekkür ediyorum. Şimdi sevgili dostlar sevgili arkadaşlar kent konseyi başkanı seçilmemden bu yana çalışma gruplarının teşkili ve arkasından bu ilk geniş kapsamlı toplantımızda karşınızdayız. Kent konseyinin başkanı olarak şehirde neler yapılabilirin çabasını yürütme kurulundaki arkadaşlarımla birlikte yeniden ele almakla birlikte öbür taraftan da üniversitenin bir üst yöneticisi olma kimliğimin bulunması hasebiyle iki şapkanın bir arada bulunması nedeniyle bu toplantının o anlamda üniversite de kent konseyinin birlikte bir çalıştay formatında olmasına çalıştık. Gerçekte bir çalıştay formatında bir toplantı değil ama adını çalıştay koyduk ve üniversitedeki bazı etkinlikleri kent konseyinde ve kent konseyince de bazı fikirlerin üniversitede paylaşması noktasında bir buluşma amacını içeriyordu. Diğer bir amaç ise özellikle Gaziantep in önemli sorunlardan birisi olan herhangi bir temada bir bilgi sahibi olmak ve üyelerimizi, kentlerimizi bu konuda bilgi sahibi kılmak için konunun uzmanları tarafından bir bilgilendirme toplantısını yapmayı amaçladık. O da zaten göç ve getirdiği sorunlar ve buna dair çözüm önerileri konusunda; gerçekten konusunda uzman olan, daha önce bu konuda hem teorik hem saha çalışmaları ile temayüz etmiş; sevgili dostlarımızı,

4 arkadaşlarımızı panel yapmak üzere davet ettik onlar da geldiler bize biraz sonra sunumlarını yapacaklar. Onlara da çok teşekkür ediyorum. Yani şunu; altıncı büyük bir kent olarak Gaziantep, Türkiye nin en önemli kentlerinden biri olarak tarihiyle, kültürüyle, sanayisiyle, ticaretiyle, coğrafi yerleşimi itibariyle baktığımız zaman mutlaka bu kentte sivil toplum kuruluşlarının, devlet kuruluşları kadar aktif olması ve kente bir şeyler katması noktasında mutlaka etkin olması elbette gerekir. Kent konseyi bunun çok önemli bir enstrümanıdır, aracıdır diye düşünüyorum. Temelde istişari bir danışma organı olan kent konseyinin elbette ki ürettiği fikir ve projelerle tabi ki sadece fikir ve proje noktasında kalmamakla birlikte kimi zaman hayata da geçen aktif hale gelen projeleriyle hem devlet erkinin hem de şehirdeki erkleri harekete geçirerek şehre yeni çözümler yeni ufuklar getirmesi elbette gerekir. Bu zaviyeden bakarak biz kent konseyinin ilk önemli birlikteliğini belki üniversiteyle sağlama noktasında başladığını söylemek üzere bu toplantıyı düzenledik. Üniversite noktasından baktığımızda da hep söylediğim üzere artık yaşayan, nefes alan bir üniversite Toplumun içerisinde olan bir üniversite Ve toplumla hemhal olan ama mutlaka topluma bir katma değer üreten bir üniversite anlayışıyla yola çıktığımızı ve bu şekilde devam ettiğimizi seslendirdik. Bu bağlamda zaten toplumsal duyarlılık projeleri diye bir dersi koyduk birinci sınıftaki öğrencilerimize Bu hayalimizdi doğrusu ve altı bin öğrencinin bugün bu dersi teorik olarak alıyor birinci dönem İkinci dönem de bir danışma ve şehirden bir sivil toplum kuruluşu veya bir devlet kuruluşuyla ortak olarak sahada şehrin içerisinde aktif olarak projeleri hayata geçirdiğini görüyoruz. Ve bu çerçevede hem devlet kurumları ile belediyelerimiz olsun; daha iki gün önce Şahinbey, Şehitkâmil dün belediyeleri ve kaymakamlıklarıyla birlikte, pazartesi günü Nizip, İslahiye ilçelerimizi de dahil etmek üzere tüm toplumsal duyarlık projelerine şehre ve ilçelerinin tümüne hemen hemen yayabileceğimiz bir yeni anlayışı ortaya koyuyoruz. Bu Türkiye de bir ilktir! Üniversitelerin ortaya koyduğu bir projeler bağlamında ilktir. Ve bu zorunlu ama gönüllü bir proje Bir yandan öğrencilerimize topluma karşı duyarlılık bilincini geliştirmek ve onların insani hassasiyetlerini ortaya koyma noktasında bir eğitim anlayışı

5 sergilemekle birlikte; öbür taraftan da şehrin sorunlarına çözüm noktasında bu sevgili gençlerimizin birer uzman nezaretinde şehrin sorunlarına çare olma noktasında Şehrin sorunlarını tespit etme noktasında bir çalışma bilinci sergilemek, bir çalışma ortamı ortaya koymak istedik. Ve bunu hayata geçiriyoruz. Bugün öğleden sonraki kısımda işte burada çok güzel projelerimiz var. Benim çok değerli çalışma arkadaşlarım, başlarında TDP koordinatörümüz Mehmet Mutaf beyle birlikte hazırlanan çok güzel projeler, 250 ye yakın proje Burada silahsız düğün projesinden tutun işte Düğün Evi Şölen Evi belki Şölen Çikolata ile ortak yapılabilecek bir proje ki anlaşmaya varıldı. Öbür taraftan Şahinbey Belediyesiyle, Şehitkâmil Belediyesiyle işte Büyükşehir Belediyesiyle, Kaymakamlıklarımızla, Sanayiyle, Ticaret Odasıyla onlarca proje hayata geçiyor ve kıpır kıpır bu öğrencilerimiz şehrin her noktasında; en uzak, en ücra gecekondulardan işte İbrahimli denen modern semtlerdeki trafik sorunlarını ele alan, trafik bilincini ve çevre bilincini ele alan çok değişik projelerle karşınızda olacaklar. Ve üniversite o zaman gerçekten sadece sanayi işbirliği; hep söylediğimiz veyahut da üniversite sanayi işbirliği bağlamında değil ama sosyal, eğitim diğer bütün meselelerde ve toplum sorunlarına sahip çıkan ve onlara çözüm üreten bir gerçek üniversite anlayışını ortaya koyan bir üniversite haline gelecektir diye düşünüyorum. İşte bu toplantı kent konseyi ve üniversitemizin bu toplumsal duyarlılık projelerinin paylaşıldığı öğleden sonraki bu toplantının gerçekten çok verimli olacağına inanıyorum. Kaldı ki öğleden sonra ki toplantıda yeni proje önerileri ile birlikte öğleden sonraki toplantıda bunun çok daha geliştirilerek, çok daha yeni ufuklara yol alacağımızı düşünüyorum. Sabah kısmında da gerçekten çok önemli bir konuda bilgilendirileceğimiz bu toplantının hayırlı olmasını diliyor; önümüzdeki dönemde sık sık bu toplantıları yapacağız Buna benzer çalıştayları yapacağız ama sonuçta şunu yapmak istiyoruz yani Kent Konseyi sadece siyasi ve yahut da kişisel fikirlerin konuşulduğu bir toplantı olmaktan öte kente, kentin

6 sorunlarına çözüm bulma noktasında daha çok bir duruş sergileyen ve bu konuda da hakikaten etkin olan bir yer haline gelsin istiyoruz. Bu da elbette tüm katılımcıların başta ekürilerimiz olmak üzere çok büyük katkıları olacaktır Ben geldiğiniz ve katılımınız için çok teşekkür ediyor; hepinize en derin saygılarımı arz ediyorum. SUNUCU Kıymetli misafirlerimiz sayın rektörümüzden istirham ediyoruz kendisine Gaziantep ve Göç Olgusu konulu panelini belirtmek üzere sahneden bırakmıyoruz iyi seyirler. GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ REKTÖRÜ PROF. DR. M. YAVUZ COŞKUN: Çok değerli konuşmacıları buraya davet etmek istiyorum. Panelist arkadaşlarımızı Sayın Filiz HÖSÜKOĞLU hanımefendi; Ekonomik ve Sosyal Entegrasyon Projesi İl Koordinatörü, Ekonomik ve Sosyal Entegrasyon Projesi Takım Lideri Sayın Nejat KOCABAY ı davet etmek istiyorum, Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Settar ÇANLIOĞLU zannediyorum bir mazereti nedeniyle katılamıyor. Onun yerine Sayın Necati BİNİCİ yi davet ediyorum. Ekonomik ve Sosyal Entegrasyon Projesi Stratejik Plan Uzmanı Sayın Serdar NİZAMOĞLU nu buraya davet etmek istiyorum, buyurun Ve Gaziantep Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdür Vekili Sayın İHSAN CANBOLAT ı da sahneye davet ediyorum. Toplantıyı başlatmak istiyorum. Tabiî ki pozitif ayrımcılık yapalım ve ilk konuşmayı Filiz HÖSÜKOĞLU hanımefendiye vermeden önce toplantımızın toplam süresi yaklaşık 1,5 saat bu yüzden konuşmacıların 20 dakika ile sınırlı kalmalarını özellikle rica ediyorum. Arkasından belki bir tartışma, soru cevap bölümü olması faydalı olacak. O yüzden 20 dakikayı geçmeyecek şekilde Sayın Filiz HÖSÜKOĞLU hanımefendiye sözü takdim ediyorum, buyurun

7 FİLİZ HÖSÜKOĞLU / EKONOMİK VE SOSYAL ENTEGRASYON PROJESİ - EKOSEP- İL KOORDİNATÖRÜ KONU: EKOSEP KASPAMINDA GAZİANTEP'TE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR Sayın protokol üyeleri, Değerli misafirler, katılımcılar günaydın. Ben Filiz HÖSÜKOĞLU, 2 yıl EKOSEP Ekonomik Ve Sosyal Entegrasyon Projesinde İl Koordinatörü olarak çalıştım. Bugün ki çalıştayda; Göç - Gaziantep Üniversitesi Toplumsal Duyarlılık Projeleri çalıştayında projemiz hakkı nda bilgi vereceğim. Öncelikle bugün ki sunumum konusunda ve içeriği konusunda bilgilendirmek istiyorum. Hedefimiz, süremiz, hedef grupları m ı z, pilot projelerimiz, yapılan çalışmalar, verilen eğitimler, açık forum çalıştaylar ve projeden beklenen sonuçlarla sunumum sona erecektir. Ekonomik ve sosyal entegrasyon projesinin genel hedefi göç sorununun Gaziantep, Diyarbakır, Erzurum, Şanlıurfa kentlerinde olumsuz etkilerini azaltmak. Özel hedefleri ise kırdan kente hızlı göçün yarattığı sorunlarla mücadele edebilmek için bu adı geçen dört ilin içinde planlama, operasyon kapasitelerinin geliştirilmesi. Projemiz 2007; on ikinci ay, Aralık ayında başladı, 2009 Kasım ayında sona erdi Projemizde hedef gruplarımız kimlerdi? Göçle gelenler; Diyarbakır, Gaziantep, Erzurum, Şanlıurfa illerindeki belediyeler ve valilikler, ilgili dillerde daha önce belirlenmiş pilot projelerin yönetim ekipleri, toplumsal ortaklar ve sivil toplum kuruluşları...

8 Gaziantep teki pilot projelerimiz hangisiydi? Akınal Çocuk Gençlik ve Aile Merkezi, Münir Onat Çocuk Gençlik Merkezi, Güçsüzler Evi Şehit Üsteğmen Hakan Özcan Gençlik Merkezi. Akınal Çocuk Gençlik ve Aile Merkezi Karagöz mahallesinde bulunmakta. 200 metre karelik bir kullanım alanı var. 4 katlı bir bina. Bu merkezlerde neler yapıldı? Neler yapılıyor? Daha sonraki sunumda bilgi vereceğim. Münir Onat Çocuk ve Gençlik Merkezi; Bahçelievler mahallesinde, 200 metre kare kullanım alanı olan, 300 metre kare açık alanda 3 katlı bir binamız Güçsüzler Evi; Osmangazi mahallesinde, 2000 metrekare kullanım alanı, 8000 metre kare açık alanlık tek katlı bir bina. Şehit Üsteğmen Hakan Özcan Gençlik Merkezi; Karaoğlan mahallesinde, 2950 metrekare kullanım alanı olan, dört katlı bir binamız. Akınal çocuk gençlik ve aile merkezi daha önce rehabilitasyon; sokak çocuklarıyla ilgili bir çalışma yapılıyordu. Proje kapsamında binanın bakım ve onarımı yapıldı. Kırdan kente göçle gelen; yoksul, çocukları sokakta çalışan, uçucu madde bağımlısı olan ailelerin güçlendirilmesi ve bu ailelerin çocuklarının bakımını üstlenmelerine destek olmak üzere hizmet veren bir merkeze dönüştürüldü. Merkez kapsamındaki faaliyetlerle çocukları sokakta çalışan ve okuyan 100 aileye temel beceri geliştirme eğitimleri, uçucu madde bağımlısı çocukların ailelerini güçlendirerek çocuklarının tedavilerinin sürmesini ve temiz kalmalarının sağlanmasına çalışıldı. Bu riskli ailelerin İş-Kurla işbirliği yapılarak %50 istihdam garantili mesleki eğitim kurslarından yararlanması ve böylelikle çocuklarının sokakta çalışmasının engellenmesi amaçlandı. Proje kapsamında binası tadilattan geçirilen ve onarılan Münir Onat Çocuk ve Gençlik merkezinde ise yaş arası, nadiren de 18 yaş üzeri gençler barınmakta. Bu merkezde 25 çocuğumuza aynı anda barınma imkânı verilmekte, yine bu merkezde çocukların ya da gençlerin örgün mesleki eğitime yönlendirilmesi; sağlanacak psiko-sosyal destek ile bu gençlerin sosyal ve psikolojik gelişmelerinin devamlılığının sağlanması amaçlanmaktaydı. Yine projemiz kapsamında risk altında bulunan sokakta çalışan ya da sokakta çalışma ihtimali, riski olan çocuklar için bir iletişim noktası oluşturulması ve bu çocuklara ve ailelere ait bir veri tabanı oluşturulması öngörüldü. Hakan Özcan Gençlik Merkezimizde ise yalnızca

9 ekipman alımı yapıldı. Kente göçle gelen yoksul ailelerin çocuklarının eğitim, psiko-sosyal destek yoluyla bireysel gelişimlerinin desteklenmesi ve bu sayede kentle uyumlarının kolaylaştırılması amaçlandı. Bu merkezimizde yaş arası gençler için bir gençlik destek birimi kuruldu. Sosyal faaliyetler için bir mekân oluşturuldu ve 1500 gence ulaşılması öngörüldü. Proje kapsamında bina bakım ve onarımı yapılan Güçsüzler evinde aileleri tarafından bakılamayan, devlete ait kurumlarda bakılma şansı olmayan bedensel ve zihinsel bireylere hizmet verilmektedir. Bu merkezde el sanatları gibi atölye çalışmaları ve sosyal faaliyetler sayesinde yararlanıcıların yaşama bağlılıklarının artırılması ve yaşam kalitelerinin yükseltilmesi hedeflendi. Proje kapsamında diğer çalışmalarımız 2007 Aralık tarihinde teknik destek ekibi kuruldu. Büyükşehir Belediyesi ve Valilikten 4 kişinin katılımıyla proje koordinasyon birimi oluşturuldu. Kamu özel kurumlar ve STK lar içinde bulunduğu sosyal ortaklarımız için projemizi tanıtıcı bilgilendirme toplantıları yapıldı. Projemiz kapsamında çalışan kısa dönem uzmanlarımızla pilot proje yönetim ekiplerimiz koordineli çalışarak kayıt formları ve yönetim planları hazırladılar. Büyükşehir Belediyesi ve Valiliğimizin personeline yönelik gerçekleştirilen eğitim ihtiyaç analizi çalışmaları sonucu belli başlıklar belirlendi, eğitim başlıkları ve bu eğitim başlıklarından Valilik ve Belediye personelleri yanı sıra şehrimizde çocuk kadın ve dezavantajlı gruplar konusunda çalışan STK lara da eğitim verildi. Eğitim başlıkları; proje döngüsü yönetimi, sosyal hizmet sunumu, satın alma ve kontrat yönetimi, stratejik planlama, iletişim stratejileri eğitimi, rehberlik-danışmanlık, yönetim becerileri eğitimi, sağlık ve sosyal hizmetler eğitimi. Burada da değişik mekânlarda; İl Özel İdaresi, Valilik, kendi proje ofisimiz, Belediyenin değişik mekânlarında verilen eğitimlerden görüntüler sunmaktayım. Satın alma, kontrat yönetimi eğitimi, stratejik planlama, iletişim stratejileri, yönetim becerileri eğitimi, Valilik toplantı salonunda bir açık forum gerçekleştirdik.

10 Daha sonra 2. göç ve göçten kaynaklı sorunlar konulu yine bir açıklama gerçekleştirdik. Bunu Serdar Bey yönetti. Kendileri birazdan sunum yapacaklar. Göçle gelenlerin ihtiyacını belirlemek amacıyla 1500 hane ve bireyle saha çalışması yapıldı. 3 ilimizde eş zamanlı gelişen anket sonuçlarının veri girişi Gaziantep Ekoseb bünyesinde oluşturulan bir ekip tarafından gerçekleştirildi. Saha araştırmasını yaparken 75 küme ve her kümede de 20 hane belirlendi. Bunlar adrese dayalı nüfus kayıt sisteminden hareketle oluşturuldu. Burada kendilerine teşekkür ediyorum TÜİK Bölge Müdürümüz Dr. Ahmet Tan hiçbir emeğini esirgemedi. Ekibimize her kümede görüşülmesi gereken hanelerin adreslerini içeren bir liste gönderildi. Bu liste uyarınca anket çalışmasını yapan gençlerimiz 1500 haneye ulaşarak anket çalışmasını sonuçlandırdılar. Burada Hakan Özcan Gençlik Merkezinde bir salonda saha araştırması yapan arkadaşlarımızın ekip çalışmasını görmektesiniz yıllık projeksiyonu temel alan hedefin göçle gelen nüfusun kentin ekonomik ve sosyal yaşama uyum ve katılım süreçleri olan stratejik eylem planı uzmanımız Serdar NİZAMOĞLU ve ekibi tarafından hazırlandı. 3 proje teklifi hazırlandı. Bunlar hazır Ulusal ve uluslar arası form kuruluşlarına sunulabilecek. Nelerdir bu projelerimiz? Toplum merkezlerinin yapılandırılması ve koordinasyonu ile göçle gelen nüfusa yerinde hizmet sunumunun yaygınlaştırılması. Gaziantep tarihi kent merkezi koruma yoluyla kentsel yeniden oluşum ve hayat boyu mesleki eğitim kampusu. Projeden beklenen sonuçlar hızla artan nüfusun ihtiyacını karşılayacak kamu hizmetlerinin planlanması, düzenlenmesi, sunulması ve yönetilmesi için kapasite geliştirilmesi. İllerde önceden tasarlanmış 18 pilot proje aracılığı ile göçle gelen nüfusun kentsel yaşama katılımlarının sağlanması. Proje konsorsiyumu WYG İnternational, TEPAV, TESEV vakfı ve Hollanda merkezli Hollanda daki belediyeler arası işbirliğini sağlayan VNG international. Projemize değerli katkıları için Sayın Mehmet OKUR Vali Yardımcımız, Büyükşehir den Settar ÇANLIOĞLU, İbrahim EVRİM, Proje Koordinasyon Birimi Valilik; Ali Aslan ÖZASLAN, Özgün DEMİREZER, Proje Koordinasyon Birimi Büyükşehir Belediyesi; Muhtar AKYOL, Fatih YILMAZOĞLU, Murat PEKMEZCİ, Mutlu KILIÇ, Didem ÇELEBİ, Özge ATEŞ, Ezgi ÖZTOSUN, Pilot Proje Yöneticilerimiz Ali KANDEMİR, Kamil BÜYÜR

11 Oya ÖZDEMİR, Mehmet SARI, Ali PARLAK ve Stratejik Plan Üyelerimiz Dr. Ahmet TAN, İhsan CANBOLAT, Dr. Gökhan ÜRKMEZ, Arif ŞIRAZ, Murat BAĞLIBEL ve Behçet BATIR a en içten teşekkürlerimi sunuyorum. GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ REKTÖRÜ PROF. DR. M. YAVUZ COŞKUN: İkinci konuşmacı olarak Sayın Nejat KOCABAY, EKOSEP takım lideri olarak sunuşlarını yapacaklar. EKOSEP e Genel Bir Bakış başlıklı konuşmalarını yapmak için Sayın KOCABAY ı davet ediyorum. Buyurun. NEJAT KOCABAY: Günaydın efendim, Değerli Vekillerimiz, Değerli ev sahibimiz Gaziantep Üniversitesi Rektörü, Değerli Kaymakamlarımız, Belediye başkanlarımız, Gaziantep Büyükş ehir Belediyesinin değerli temsilcileri, Kent konseyinin değerli üyeleri, Değerli akademisyenler, Değerli basın mensupları, Sevgili öğrenciler sizleri şahsım adına ve sona ermiş bir proje olan EKOSEP adına saygıyla selamlıyorum. Gaziantep de bulunma ayrıcalığını bize tekrar bahşettiğiniz için sona ermiş bir projeden dört ay geçtikten sonra bizim için bir değerlendirme özelliği de taşıyabilecek bir toplantıda bu toplantının kent konseyi düzeyinde yapılmasının da önemine atıfla yer almaktan duyduğum memnuniyeti açık yüreklilikle ifade etmeliyim.

12 EKOSEP projesi iki yıllık süreli bir projeydi. Türkiye de iç göç sorununu temel alan bu soruna yönelik çözüm önerilerini geliştirmeye şekillendirmeye ve politika yapanlara yol göstermeye yönelik çıktılar elde etmeyi hedefleyen bir projeydi. Filiz hanım Gaziantep il koordinatörümüz çok sistematik bir şekilde proje hedeflerini bizlerle paylaştı. Bu proje hedeflerine proje perspektifinden baktığımızda ulaştık mı dediğimizde biz ulaştığımızı görüyoruz. Fakat uluslar arası fon kaynakları aracılığıyla başta Türkiye de şu anda en yoğun kaynak sunucusu olarak da Avrupa birliği, Avrupa birliğine katılım sürecinde Avrupa birliği fonları göz önüne alındığında bu fonlardan yararlanarak gerekli değişimi yapmaya çalıştığımızı söylüyoruz fakat sorun aslında bu fonların ne kadar geldiği ne kadar kullanıldığı değil. Biz bu sorunun farkına vardığımız an itibari ile bölge olarak, ülke olarak, kent olarak, daha küçük düzeyde hatta mahalle olarak bunu çözecek çok büyük kaynaklara sahibiz. Dolayısı ile uluslar arası fonları küçük bir katalizör olarak görmek, bunları büyük sorunların çözümündeki büyük araçlar gibi bakmamak gerektiğini düşünüyorum. Bu uluslar arası kaynaklı bir proje de çalışmış; çalışmaya devam eden bir kişinin samimi görüşleri olarak değerlendirebilirsiniz. Göç olgusuna baktığımızda; göç neden ilgilenilmesi gereken bir sorun diye düşündüğümüzde sorun mu diye de yazında bir tartışma var. Göç sorun mudur? Değil midir? Kimi düşünürler diyorlar ki; göç bir sorun değildir. Göç hatta çok önemli bir fırsattır. Kimi diyor; bir sorundur. Bu sorunun farklı boyutları vardır. Bu boyutlara yönelik çeşitli çözüm önerileri getirilmesi gerekir ve buradan baktığımızda Türkiye ye geldiğimizde de Türkiye de yine TÜİK verilerinden son yılına baktığımızda iki milyon iki yüz elli bin kişinin yer değiştirdiğini görüyoruz. Bir şekilde, ya zorunlu nedenlerle, ekonomik zorunluluklar nedeniyle, aile nedeniyle, istihdam nedeniyle bir şekilde yer değiştirdiğini görüyoruz. Ve yine güncele baktığımızda bu yüzde yetmişlik bölümünün o iki milyon iki yüz elli bin nüfusun kentten kente yer değiştirdiğini görüyoruz. Dolayısıyla 1950 lerden sonraki göç sürecine baktığımızda önce kırdan kente göç ile başlayan daha sonra kentten kente göçe dönüşen bir dönem uluslararası göçe de ülkemizin aracılık ettiği bir göç profilinden söz etmek olanaklıdır.

13 Bu durumda kırdan kente gelen göçün hem kentte yarattığı en önemli sorun nedir diye baktığımızda kent mesleklerine uyumlu bir profilde göçün gelmeyişi diye tanımlayabiliyoruz. Dolayısı ile kentte istihdam edilebilirliği zor, kendi zanaatını uygulama olanakları kısıtlı bir kitlenin kentte emilme sürecinden bahsediyoruz ama bu süreç tabi karşılıklı bir süreç. Kente geldiği için kente gelen kişiyi suçlayamayacağımız gibi onu karşılayan kişinin iyi karşıladığı veya karşılamadığı şeklinde de suçlayamayacağımız bir yapıyı oluşturuyor. Bizim projemizde biz bunu birlikte yaşama dinamiği olarak hayata geçirdik ve bu dinamiğe hangi kurum ve kuruluşların aracılık ettiği üzerinde de kısaca sizlerle fikirlerimi paylaşmak istiyorum. Öncelikle dört ilde yürüyen bir projeydi. Gaziantep te başlayıp; Diyarbakır, Erzurum, Gaziantep, Şanlıurfa dört proje ilimizdi ve bu dört proje ilinde Gaziantep in farklılığı neydi diye baktığımızda Büyükşehir Belediyesinin ve Valiliğin bağlı kuruluşlarının yararlanıcısı olduğu bir proje Ve bu iki yapımı birbiri ile çok iyi etkileştiği, çok iyi paylaştığı, örnek bir model yarattığı bir çalışmaya aracılık ettik. Bunu ilerleyen sunumlarda yakından gerek valilik temsilcimizin sunumları gerek belediye temsilcimizin sunumlarında gerek projemizin stratejik planlama kilit uzmanının sunumlarıyla biraz daha yakından izleme ve gözleme olanağı bulacağız. Bu neden önemliydi çünkü karşımızda tek başına bir belediyenin veya tek başına bir sivil toplum kuruluşunun veya yalnızca valiliğin bağlı bir kuruluşunun çalışarak altından kalkabileceği bir durum yoktu. El ele verildiği takdirde bu eğitimlerin sonuncunda nihai kitle hedef kitleye yönelik olarak elde edilen sonuçların nasıl kazanıldığını görebilecektik ve bunu gördüğümüzü memnuniyetle ifade edebilirim. Bu dört ilde yürüyen projenin bir sonraki aşaması yeni bir dört ilde Ankara, İstanbul, Bursa ve İzmir hâlihazırda yürütülen; İGEP İç Görüşme Entegrasyon Projesi adlı bir proje ve bu projede sadece yararlanıcılar belediyeler Yararlanıcıların bu büyük ölçekteki Büyükşehir Belediyelerinin olduğu bir projede valilikler ve valilik bağlı kuruluşları yararlanıcı da değil paydaş ve ortak olarak adlandırılıyorlar, fakat sürece katılamıyorlar. Belki ölçeğin büyüklüğünden belki başka yönetsel nedenlerden fakat biz Gaziantep de sağladığımızı iddia ettiğimiz ve bunun da kanıtını şu an da hep birlikte yaşadığımız ortamı dört büyük kentte sağlayamıyoruz. Sağlayamama nedenlerini belki bir fırsatta da tartışmanın yollarını birlikte

14 bulacağız. Şunun için sağlayamıyoruz benim gözümden baktığımızda diyor ki büyük şehirlerdeki belediyeler; biz İç İşleri Bakanlığına arz edelim, İç İşleri Bakanlığı Genel Yönetime talimat versin, o talimata binaen de belediyeyle valilik iş birliği tesis edilsin. Şimdi bu sisteme baktığımızda kamu erki açısından son derece anlamlı bir önerme fakat bu önerme yerine geliyor mu bu büyük ölçekte bir projede Ankara da, İstanbul da, İzmir de, Bursa da yerine gelemiyor. Böyle bir talimat gelse bile pratikte uygulamada bir yerde bu talimatın bir aksamaya uğradığı başka yoğunluklar nedeniyle geçerlilik kazanamadığını görüyoruz. Gaziantep te bu farklılığı yaratan neydi diye baktığımızda Filiz hanımın işte teşekkürlerini ilettiği, bizim de yardımda şükranlarımızı derinlemesine sunmak zorunda olduğumuz Gaziantep Valiliğini, Vali Yardımcısı Sayın Mehmet OKUR un ve İhsan Beyin üstlendiği bir yapı Hiçbir şekilde herhangi bir yönlendirme, talimat olmaksızın doğrudan Büyükşehir Belediyesi ile işbirliğine istekli ve bu istekliliği sağlayan, her toplantıya, her çalışmaya birlikte emek koyan, buradan da Ankara ya; politika böyle yapılmalı, böyle yapılır! mesajını ileten bir yapı kuruldu Gaziantep te. Bunun için de çok heyecanla kutlamak gerekiyor Gaziantepli yetkilileri. Ben toparlarken; bir uluslararası projenin başarısı nasıl değerlendirilir? Nasıl değerlendirilmeliydi? Yine Gaziantep özeline gelerek sizlerle paylaşmak istiyorum; projenin belli süreleri var. Bu süreler içinde ulaşmaya çalıştığı hedefler var. Bu hedeflerin de ölçülebilir göstergelere dayandırıldığı söyleniyor. Bu göstergelere bakarak da proje başarılıdır, başarılı değildir Bir süre zarfında yapılmış, uygulanmış ve bitmiştir. Sonuçları da yayınlanmıştır. Yararlanan yararlanır, şeklinde bir yaklaşım olduğunu ifade edebiliriz. Ama Gaziantep te yine farklı olan bunun bu şekilde olmadığı ve gerçek bir değerlendirmenin nasıl yapılabileceğine de örnek teşkil eden bir yapı içinde olduğumuzu ifade etmeliyim. Şöyle ki projenin bir takımı var, projenin profesyonel olarak görevlendirilen personeli var, bu personelin performansı mıdır değerlendirilmesi gereken? Projenin yararlanıcı bu personelle birlikte çalışan Belediye yetkilileri var, Valilik bağlı kurum ve kuruluşları yetkilileri var, onların performansı mıdır başarıyı değerlendirmenin bir diğer ölçütü? Nihai yararlanıcılar var, sokakta çalışan çocuklar merkezinde çalışan çocuklar var Onların öğretmenleri midir bu değerlendirmenin ölçütü? Stratejik planlarımız var, bu stratejik planların başarıya ulaştığını

15 tesis edecek, temin edecek kurum ve kuruluşlar mıdır? Stratejik planda görevler üstlenmiş kurum ve kuruluşların bu plandaki yükümlülüklerini yerine getirip getirmedikleri midir değerlendirme ölçütü? Diye biraz kafanızı karıştırabilecek düzeyde bir çerçeve sunduktan sonra aslında projenin başarısının değerlendirilme ölçütünün sonuçlarının izlendiği, izlenen sonuçların da bir şekilde sorumluluk yüklenen kurumlar kuruluşlar tarafından yerine getirildiğinin; gerek kamuoyu gerek de diğer düşünenler çalışanlar nezdinde teyidi olarak değerlendiriyorum. Ve kent konseyinin bu tip bir çalışmanın aslında tartışıldığı değerlendirildiği bir yer olması itibarıyla da proje başarılı mıydı? Değil miydi? Kent konseyine bütün bulguları sunulmalı bu bulgulardan kent konseyi kendi üstüne düşen izleme değerlendirme yönünü almalı ve sorumluları projeden sonra izlemeye ve gerekiyorsa sıkıştırmaya devam etmeli diye düşünüyorum. Bu şekilde sözlerimi toparladıktan sonra tekrar davetiniz için teşekkür ediyorum. NECATİ BİNİCİ Ben de tabi iki arkadaşımızla EKOSEP in bütün detaylarını anlatalım. Ben de belediye olarak ne yaptığımızı, hangi konularda bu EKOSEP in projesine katıldığımızı kısaca belirttikten sonra, son olarak da görüş lerimi ayrı ca dile getireceğim. Değerli arkadaşlarım, öncelikle Belediye Başkanımız burada olacaktı ancak yurt dışında olduğu için gelemedi. Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Asım GÜZELBEY in toplantıya katılanlara selamlarını iletmek istiyorum. Bu proje, az önce arkadaşlarım da söyledi; Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Erzurum u kapsayan ekonomik ve sosyal sorunların çözümüne destek projesi amaçlı; kentsel bölgelere göçle gelen insanların şehir yaşamına entegrasyonunun sağlanması ve göçün sosyal etkilerinin

16 azaltılması projesi Burada Büyükşehir Belediyesi olarak yine arkadaşlarımın bahsettiği hemen kısa 4 projenin, kapsamındaki 4 özellikle merkezleri söylemek istiyorum; Akınal Rehabilitasyon Merkezimiz, Münir Onat Çocuk Gençlik Merkezi, Güçsüzler Evi, Şehit Üsteğmen Hakan Özcan Gençlik Merkezi. Bu merkezler, tabi projelerin toplam maliyeti inşaat 1946 milyon avro, destek 4 milyon avro ama Gaziantep e gelen miktar inşaata 437 ye 587 avro destek de avro olarak proje değerlendirildi. Bu 2007 Aralıkla 2009 Kasım arasında gerçekleşti. Burada bu proje ile ilgili Büyükşehir Belediyemiz Akınal Çocuk Gençlik ve Aile Merkezinde bina tadilatı, bina tefrişatı, ekipman ve malzeme alımıyla katıldı, bu projeyi kullandı. Yine Münir Onat ta aynı şekilde, Düşkünler yurdunda yine malzeme alımı gerçekleşti ve Şehit Üsteğmen de de bilgisayar alımı gerçekleşti. Muhakkak bu projeleri arkadaşlar detaylı olarak anlattı ben farklı bir şey söylemek istiyorum. Bugün öncelikle Gaziantep in 1970 ten başlayan göç handikabı 1990 lı yıllarda hızla artarak devam etti. Bugünkü rakamlara baktığımızda Gaziantep in nüfusunun %10.3 ü 8 ve daha yukarı aileden oluşan daha doğrusu hane halkından oluşan aileler oldu. 8 ve daha yukarısı %12 si Gaziantep in taşra ilçe ve köylerinden, köylerde doğmuş; daha sonra merkeze gelenlerden oluştuğu ve %25 lik bir dilim ki bu en büyük dilim, taşradan kent merkezine göç eden ve özellikle Urfa, Maraş, Adıyaman, Kilis ve yakın diğer illerimizden göçmen olarak gelenler oluşturuyor. Dolayısıyla Gaziantep göçte Türkiye ortalamasına baktığımızda çok göç alan illerin başında gelmektedir. Bu gelen göçleri tasnif ettiğiniz zaman hangi nedenlerle geldiğini sorduğumuz zaman, ekonomik nedenlerle göç edenlerin sayısı en büyük rakamı oluşturuyor; 69.5 Bunlar içerisinde ailevi nedenlerle gelenlere baktığımız zaman % 16.7 Bireysel nedenlerle gelenlerin sayısı da % 9.6 Değerli arkadaşlar bu proje devam ediyor. Ve sonuçlandı. Başarıyla sonuçlandı. Katkı sağlayan herkese şükranlarımı arz ediyorum. Bunu Gaziantep te Büyükşehir Belediyesi olarak biz biraz daha farklı bir yöne gittik. Bu projeler devam ederken onlarla nasıl kaynaşırım hesabı yapmaya başladık. Daha doğrusu Gaziantep te bulunan hemşeri dernekleriyle yakın bir temasımız başladı. İlk toplantıyı yaptık. Ardından 2. toplantımızı gerçekleştireceğiz ve çok kısa zamanda, yaz başında da bütün hemşeri dernekleriyle birlikte festival havasında veyahut bir panel havasında o illerden Gaziantep e göç eden bütün etnik grupların kendi

17 bölgelerindeki kültürel yaşamlarını, sanatsal yaşamlarını, sosyal yaşamlarını, yemeklerini, sanatkârlarını, zanaatkârlarını, folklorunu Gaziantep e taşıyıp; Gaziantep le bütünleştirmek için bir çaba içerisine girdik. Burada amacımız hem Gaziantep dışından Gaziantep e göç edenler, hem de Gaziantep in taşrasında yaşayıp da Gaziantep e göç edenler Gaziantep te iki ayrı grup var. Bir tanesi Gaziantep in taşrasında yaşayarak gelenler, köylerinden, kasabalarından gelen grupların oluşturduğu hemşeri dernekleri var. Bir diğer tarafta da Gaziantep dışından Gaziantep e göç edenlerin oluşturduğu bir grup var. Bizim amacımız iki: 1. Hem Gaziantep in çevresinden gelen insanlarla, hem de Gaziantep in dışından gelen insanları bir araya getirmek, dolayısıyla da Gaziantep te bu olayı bütünleştirerek; onların Gaziantep le olan ilişkilerinin, ekonomik ilişkilerinin biraz da sosyal ve kültürel anlamda ilişkiye dönüşmesi için bir çaba içerisindeyiz. Kısmet olursa bunu çok kısa zamanda yapacağız ve devamını da getireceğiz. Bütün hale getireceğiz. Dolayısıyla çok göç alan kentimizin eğer birazcık rahat yaşayabiliyorsak, sorunları aza indirebiliyorsak; bu yaptığımız çalışmaların tümü bunda etkendir diye düşünüyorum. Ayrıca bugünkü toplantı bir şey daha gösterdi; kent konseyi yürütme kurulu olarak herhalde biz bu konu ile ilgili de bir çalışma grubu konusunda bir karar almalıyız. Ve böyle bir çalışma grubu oluşturmalıyız diye düşünüyorum. Ben bütün herkese teşekkür ediyorum. Herkese saygılar sunuyorum. GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ REKTÖRÜ PROF. DR. M. YAVUZ COŞKUN: Sayın BİNİCİ çok teşekkür ediyoruz. Serdar NİZAMOĞLU, EKOSEP strateji plan uzmanı ve EKOSEP Güç Odaklı Stratejik Plan çalışması konusunda bize sunumunu yapacaklar. Sayın NİZAMOĞLU buyurun lütfen.

18 SERDAR NİZAMOĞLU: Davetiniz için ben de teşekkür ediyorum. Tekrar Antep te bulunmak heyecan verici bir duygu Dört ilde çalışırken Antep benim içinde çok farklı bir yer olarak bütün süreçte çalışmaların sürdürüldüğü ama zaman zaman projenin kurgulanış biçiminden de kaynaklı yeterli ilgiyi veremediğimiz bir alan olarak da bizi üzen bir sürecin de parçasıydı. Antep, aslında bu dört il içinde kentsel karakteri en belirgin olan il idi. Diyarbakır, Urfa ve Erzurum la karşılaştırıldığında gerek aldığı göç heterojenliği, gerek kentin ulaşmış olduğu büyüklük, bunun yanı sıra kurumsal yapı, elde bulunan personel, insan kaynakları, bunlar aslında bu dört yıl içinde Antep in göç sorununu çözmeye en yakın aday il olduğunu da gösteriyordu. Burada yapılan bütün çalıştaylarda ve atölye çalışmalarında en katılımlı ve en verimli toplantılar Antep te yürütüldü. Aslında genel stratejik eylem planının gövdesi, ana gövdesi Gaziantep te sürdürülen çalışmaların verimliliği üzerinden şekillenmiştir. Ama tekrar ilave ediyorum; proje aslında iki evreli bir projedir. Bunun ikinci evresinde bir tempo kazanmıştır. Takım lideri Nejat KOCABAY ın projeye dahiliyetiyle birlikte ilerleyen süreçte Bu sürede aslında projenin temel çıktılarının üretildiği süreç yaşanmıştır. Şimdi sürenin aslında çok fazla slayt var kabaca aslında buradaki baştaki slaytları hızlıca geçmek istiyorum. Stratejik eylem planı için aslında belli ilkesel yaklaşımlar ortaya konmuştu. Burada slâytta görüyorsunuz genel amacı aslında birbirinden farklı planlar arasında aslında bir tutarlılık sağlaması gerekir. Bir stratejik eylem, yani bir kalkınma planıyla, bir bölgenin, ilin kendi toplumsal stratejik planıyla uyumlu olması beklenir. Yani onunla bütünleşebilen plan yapısına sahip olması gerekir. Aslında yerelde sürdürülen bir çalışma olduğu için de aslında yerel kalkınmaya önem vermesi beklenir. Kentte aslında göçten en ağırlıklı etkilenen dezavantajlı konumda olduğu için de aslında onların lehine pozitif ayrımcı bir yaklaşım içermesi gerekir. Bu alanın özgür sorunlarına yönelik stratejiler üretmesi gerekir. Bir sosyal dışlanma sürecine karşı aslında sosyal içerme politikaları

19 tanımlaması gerekir. Katılımcı olması gerekir. Koordinasyon gereksinimleri, sürdürülebilir olması gerekir. Çünkü göç devam eden bir süreçtir. Bu nedenle projenin sürdürebilirliği sadece projenin sürdürüldüğü iki yıl boyunca değil bundan sonra devam eden sürecin tamamında aslında projenin sürdürülebilir olması bütün, daha sonra göreceğimiz ana sorun alanının çözümünde yardımcı olabilecektir. İzlenilebilmesi, değerlendirilebilmesi ve kimi kesimler tarafından da aslında stratejik eylem planının denetlenmesini gerektirir. Şimdi kapsamına baktığımızda aslında genel olarak; istihdam sorunları, barınma sorunları, sosyal hizmetler, sosyal yardımlar, eğitim hizmetleri, sağlık alt yapı, ulaşım ve dezavantajlı grupları kapsadığını görüyoruz. Şimdi temel yayın yöntemi olarak işte burada aktarıldığı üzere bir kere sahadaki verileri toplamanız gerekir. Bunları işlemeniz, bunları analiz etmeniz ve kamu kurumlarına aslında gelecekte onları bekleyen riskler, göç büyüklükleri hakkında uyarmanız; olasılıklar hakkında önceden önlem alabilmesine yol gösterecek olması beklenir. Bu nedenle de bu proje kapsamında bir nüfus projeksiyonu, bir saha araştırması, bir kurumsal analiz çalışması, stratejik planlama girişimi içerisinde yapılmıştır. Kurumsal analizde aslında kurumların içinde bulundukları durum göç algıları tespit etmiştir. Saha araştırmasıyla göç nüfusunun mevcut durumu hakkında durum tespitleri yapılmıştır. Nüfus projeksiyonu ile de gelecekte kentin 20 yıllık süreç içerisinde karşı karşıya kalacağı göç büyüklükleri, kentin karşı karşıya kalacağı çalışma çağındaki nüfus, okul çağındaki nüfus, yoksulluk riski altındaki nüfus, bununla ilgili çeşitli tespitlerin yapılması için de bir nüfus projeksiyonuna ihtiyacınız vardır. Proje kapsamında da bunları analiz eden ve bunları kestirebilen stratejik eylem planının ana hedeflerini 5, 10, 20 yıllık perspektiflerde kamu kurum ve yöneticilerine, tabi ki sivil toplum örgütlerine, meslek odalarına, yetkilisine aslında karşı karşıya kalınan sorunun gelecekte de devam edeceği ve bunun için önlemlerin alınması gerektiği konusunda uyarıcı bir rol üstlenmiştir. Bunun yanı sıra siz bir eğer stratejik eylem planı yapıyorsanız; bir mevcut durum göstergelerine ihtiyacınız vardır. Kentinizin şuan ki durumu nedir bilmek zorundasınız. Bunu tabii ki kıyaslayabilmeniz gerekir. Yani diğer kentlerle, ülkenin içerisindeki durumuyla kentin mevcut kentsel yaşam göstergelerini ve bu göçle gelen nüfusun göstergelerini kıyaslayabilmeniz ve bunlar için aslında ölçülebilir bazı değerler oluşturmanız gerekir ki

20 süreç içerisinde yaptığınız etkinliklerin faaliyetlerin bu göstergeler üzerinde olumlu bir değişiklik yaratıp yaratmadığını test edebilesiniz. O yüzden de stratejik eylem planı bir dizi kentsel yaşam göstergesini de oluşturma gayretini göstermiştir. Katılımcı bir süreçle yapılmaya çalışmıştır. Yaklaşık yüze yakın paydaş proje ortağı projenin şuan aranızda da görüyorum ben, önemli bir kısmını projenin süreçlerinde tartışmaların içerisinde olmuş; sorun alanlarının tespitinde yardımcı olmuş ve çözüm önerilerinin birlikte tartışılmasını sağlamıştır, projeyi sahiplenmiştir. Şimdi nüfusuna baktığımızda Gaziantep in aslında il nüfusunun hızlı bir şekilde arttığını 1950 lerden 2008 yılına geldiğinde aslında nüfusun katlanarak göçle büyüdüğünü, yüksek doğurganlık oranlarıyla büyüdüğünü, geniş bir hane halkı sayısına sahip olduğunu görüyoruz. Ve il nüfusu içerisinde Antep kent nüfusunun aslında ana gövdeyi oluşturduğunu, kendi kırsalındaki nüfusun nerdeyse önemli bir bölümünü çözdüğünü ve kente göç ile geldiğini görüyoruz. Kentin genel nüfus büyüklüğüne baktığımızda aslında genç bir nüfusumuz var. Ağırlıkta baktığımızda 0-4 yaş grubu %12 sini, 5-9 yaş grubu gene %12 sini, 9-14 yaş grubu %11 ini oluşturuyor. Okul çağındaki nüfus toplam nüfusun % 33 ne geliyor. Bu aslında çeşitli hizmetlerin karşılanmasında duyarlı olmamız gerektiğinin de, gelecekte de duyarlı olmamızın gerekliliğini de ortaya koyan bir durum. Çalışma çağındaki nüfusun toplam nüfus içindeki oranı da %50 ye tekabül ediyor. Göç ve göçmenlerin durumuna baktığımızda aslında saha araştırmasına göre %80 i Gaziantep il sınırları içerisinde doğmuş gözüküyor nüfus sayımına göre bu oran % 75, daha çok gördüğünüz gibi tablodan okuyabiliyor musunuz bilmiyorum ama ilçe bucak merkezlerinde % 3,5 bucak, köyler % 8,5 oranında kente dâhil olmuş bir nüfus var. Bunun yanı sıra ağırlıklı göç odakları Gaziantep in Kilis, Kahraman Maraş, Adıyaman, Şanlı Urfa ve diğer iller oluşturuyor. Diğer illerin saçıldığı bir grup aslında Doğu ve Güneydoğu Anadolu nun tamamından küçük, irili ufaklı da olsa göç aldığını biliyoruz Antep in Bu yapısı aslında projenin sürdürüldüğü diğer üç ilden farklılık gösteriyor. Diyarbakır ın, Urfa nın ve Erzurum un aslında daha çok kendi il sınırından göç alıyorlar. Göstergelere de baktığımızda onu göreceğiz. Yani bu oran aslında Antep in daha kentsel bir karaktere sahip olduğunu da, heterojen bir nüfus yapısına sahip olduğunun da göstergesi... Gaziantep nüfusunun 3 te 2 si kent sınırları içinde doğmuş, 3 te 1 lik bölümü ise çevre il ve ilçe köylerden Gaziantep e göç

21 etmiştir. Nüfusun sosyoekonomik yapısına baktığımızda aslında 4.80 oranında; EKOSEP bulgusuna göre, saha araştırması bulgusuna göre bir hane halkı büyüklüğü var. Bu, Türkiye kentsel ortalamasından daha yüksek... Ancak bu, tabi kent ortalaması... Göç yoğunluğu olan mahallelerde bu oran yüksek, 6 ortalamalarına denk geliyor. Biraz önce Necati Beyin söylediği gibi hane halkı büyüklüğü 8 olan haneler var. Bunlar sayıca fazla. Bunlar kentsel ortalamaya baktığımızda bu haliyle de eni Türkiye kentsel ortalamasının üstündedir. Eğitim düzeyine baktığımızda, okuma yazma bilmeyen, kentimizde % 7, 2 oranında bir nüfusun olduğunu görüyoruz. Kadın nüfusunda bu, erkek nüfusun % 7,2 si kadın nüfusunun ise % 21.4 ünün okur yazar olmadığını biliyoruz Antep te. Bunlar kadın grubu için baktığımızda 55 yaş ve üzerinde. Aslında okuryazar oranının önemli oranda düşmüş olduğunu, genç yaş gruplarında bu oranın azaldığını görüyoruz ama yaşlı nüfusun okuryazarlık sorunun olduğu; gerek erkeklerde gerek kadınlarda önemli bir problem alanı. Eğitim kurumlarına baktığımızda mevcut okullaşma oranlarını ilköğretim okullaşma oranında aslında Türkiye ortalamasına yakın bir ortalama var. % 99,12. Fakat ortaöğretime baktığımızda bu da ana sorunlardan bir tanesi aslında. Türkiye ortalamasının gerisinde % 45 oranında bir okullaşma oranı görüyoruz. Nerdeyse ortaokul çağındaki çocukların ortaöğretimini yüzde 50 sini okullaştırıyoruz diğerini okullaştıramıyoruz. İlköğretim açma oranlarına baktığımızda aslında bu oranlar da iyiyiz, il düzeyinde ve kent düzeyinde. Fakat derslik başına düşen öğrenci sayısı öğretmen başına düşen öğrenci sayılarına baktığımızda; 55 öğrenci derslik başına düştüğünü, öğretmen başına 33 öğrenci düştüğünü görüyoruz. Ve Türkiye deki kent ortalamasının oldukça üstünde olduğunu ve buradaki eğitim kalitesinin de sorunlu olduğunu görüyoruz. Ortaöğretimde önce şunu hatırlayalım yeterince okullaştıramıyoruz, okullaştırdığımız nüfus içerisinde ise derslik başına düşen öğrenci sayısı 45, köylerde, kırsalda ise 25. öğretmen başına düşen öğrenci sayısı daha pozitif, 22 olarak gözüküyor. Sağlık hizmetlerine baktığımızda ise, doktor başına düşen hasta sayısının yüksek olduğunu, Türkiye ortalamasının üstünde olduğunu görüyoruz. Bir doktor başına 5069 hasta düştüğünü görüyoruz. İlk kademe sağlık hizmetlerimizin iyileştirilmesi gerektiğini aslında bu sayısal

22 gösterge ortaya koyuyor. Yeşil kart oranları açısından baktığımızda da aslında bu genel olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesinin temel bir sorunu olduğunu görüyoruz. Türkiye nin yeşil kart kullananlarının % 2,6 sı Gaziantep te sayıları; 2009 rakamlarına göre 243 bin kişi. GAP ve doğu illeri toplamına baktığımızda % 42 si yeşil kart kullananların aslında %42 si GAP illeri ve doğu illerinin toplamından oluşan kentlerde yaşıyor. Nüfusun istihdamlı erişimine baktığımızda aslında 2000 sayımına göre istihdama katılan % 57 oranında tüm Türkiye deki orandan daha iyi bir orana sahibiz. Kadın iş gücünün istihdama katılımında ise sadece % 5,8 oranında bir iş gücüne katılım görüyoruz. Türkiye de bu ortalama % 12,6 ağırlıkta Gaziantep te kadınlarımız kendilerini % 78 oranında ev kadını olarak tarif ediyorlar. İş gücünün yaptığı bu EKOSEP araştırmasının sonucudur. İş gücünün yaptığı işlere baktığımızda temel ağırlığın % 51 oranında işçilerin oluşturduğunu görüyoruz. Aslında bir işçi kentken işsizliğin genel içyapısını değerlendirdiğimizde ise okuma yazma bilmeyenlerin işsizlik sorununu daha fazla yaşadığını gerek erkeklerde gerek kadınlarda, işsiz kadınların 15 yaş üzerinde % 54 un 55 ın okuma yazma bilmediğini görüyoruz. Ama oysaki yıllardır yani biz kurslar açıyoruz mesleki edindirme kursları açıyoruz. Okuma yazma bilmeyenler bu kurslara dâhil oluyorlar. Bu gene EKOSEP araştırması sonucuna göre erkeklerden, okuma yazma bilmeyenlerden nerdeyse hiç biri kurslarımıza dâhil olmamış. Kadınlardan okuma yazma bilmeyenlerden sadece 1,1 i kurslara dâhil olmuştur. Ağırlıkta ilköğretim ve üzeri grupların bu bizim açtığımız kurslara dâhil olduklarını görüyoruz. Şimdi bu bulguların kentsel haritalar üzerine işlediğimizde aslında kentin kale çevresinde bulunan ana tarihi kentsel çeperini kentin eski yerli nüfusu diye adlandırılan nüfus ağırlıkla barındırdığını koyu renkli olan bölgelerin aslında Gaziantep kenti dışında bu doğmuş nüfusu ağırlıklı olarak barındırdıklarını ve kentin dış çeperine doğru bu renklerin arttığını görüyoruz. Ortalama aynı büyüklükte benzer karakter gösteriyor. Sadece kentin batı bölgesi, daha üst gelir gruplarını yaşadığı batı bölgesinin daha düşük hangi gruplarının sahip olduklarını görüyoruz. Kadın nüfusunun okuma yazma bilmeyenlerinin aslında bir önceki haritayla benzerlik arz ettiğini görüyoruz. Yani bu aslında sorunumuzun mekânsal bulgularını bize bir

23 süre sorunumuzun belli sayısal büyüklükler olarak görülse de kentte sorun alanlarımız aslında belli mekâna toplanmış durumda yani bu araştırma bizi belli mahallelerin sorunun daha yoğun olarak yaşandığı bu problemlerin ağırlıklı olarak yaşandığı mahalleler olduğunu gösteriyor. İşsiz olanların kentsel mekândaki dağılımına baktığımızda benzer yapıyı görüyoruz. Şimdi saha araştırmasının sonuçlarından, TÜİK in verilerinden hazırladığımız yoksulluk izleri var. Bu başka bir analiz yöntemi 2009 verilerine dayalı burada biz, bir örneğini görüyorsunuz. Şimdi mahalleleri bulduk. Biraz önce görüyoruz. Bu mahallelerde neler olduğunu fakat bu mahalleler arasında bir eşitsizlik olduğunu biliyoruz. Bu eşitsizliği nasıl ortaya koyabiliriz. Buradaki endekslerini ve buradan bir yoksulluk sıralı dizimi yaratmaktaki amacımız bu mahalleler arasında sorun öncelikli mahalleleri tespit etmek bu sorunların en yoğun olarak yaşandığı mahalleleri bulmak ve bu mahallelere odaklanmak ve bunların önceliklerini yani bunlara yönelik bir acil eylem planı ortaya koyabilmek. Şimdi mesela sosyoekonomik yoksulluk sıralama hali dizimi diye adlandırdığımız bu dizimde biz hanelerin ortalama eğitim düzeyi, hane halkı büyüklüğü, kişi başına aylık harcamaları ve tüketim endekslerini benzer bir sepetin içine alıp; ve bunları milli bir puan verip ve bu puanları da mahallelerin puanlar üzerindeki değerlerine dağıttığımızda aslında kentin sosyoekonomik yoksunluğu yaşadığı bu başlıklar altında yaşadığını söyleyen mahalleleri Umut Mahallesi Alleben Mahallesi, Bayramlı Mahallesi, Yeşilova, Kaya Önü, Mevlana, Beydili Mahallesi ve bütün mahallelerimizi aslında sıralıyoruz. Ben bu sunumumda size sadece bundan belli örnekler veriyorum. Bu işte diyelim ki sosyoekonomik düzey endeksini kentte tekrar baktığımızda aslında sorunları en yoğun yaşayan, en koyu mahalleler bunların sayısının aslında beşten fazla olduğunu görüyoruz. Onun altında ki yine benzer sorunları yaşayan 21 mahalle olduğunu görüyoruz. Göçmen nüfusun kent içerisinde oranlarına baktığımızda en çok göç olan mahalle Karacaoğlan, Güneş, Barak, Kurban, Fırat olduğunu bunu arasındaki oranda kentte 14 mahallede olduğunu görüyoruz. Ve sorunun aslında belli alanda odaklandığı yani bütün sorunu bir kere de çözme şansınız yoksa elinizde ki kaynaklar kıtsa, şu bir seçme yapmak zorundasınız. Burada ki amaç o seçmede bir adalet ve doğru karar verme yetisine götürmeyi amaçlar. Kaynaklarımızı belli odaklara yöneltmenizin sorunları acil olarak yaşayan, bu mahalle gruplarına yönelmeniz ve tespit edilen sorunun çözümünde sivil toplum örgütleri,

24 kamu kurumları birlikte hareket edeceği bir ortak projelerin hangi alanlarda sürdürmesi gerektiğini, bulmasını amaçlıyor. Konut içi elektrik, su kanalizasyon olanaklarına hangi mahallelerimiz en faz erişebilir diye baktığımızda aslında sorunumuzun belli mahallelerde yoğunlaştığını görüyoruz. Diğer birçok mahallemizde aslında bu sorunu çözmüş olduğumuzu buradaki Vatan, Fırat gibi mahallelerde ise bu sorunların en fazla görülen mahalleler olduğunu görüyoruz. Kim kentte kentsel hizmetleri erişim yoksulluğu çekiyor. Yani kimin sokağı süpürülmüyor, kimin sokak lambası değiştirilmiyor, kimin sokağın lambasında sorun var. Bununla ilgili evinde hangisinde bu sorunlarla karşı karşıya Bu kentsel hizmetleri gelişemediği söylenen mahallelere baktığımızda buradaki dizimdeki mahalleleri görüyoruz ve bunların kent içerisinde ki bunlar bir önceki mahallelerde aslında yani kimin nüfus sayımında da gördüğümüz mahallelerde aynı mahalle de ama şimdi bunların sorun alanlarını yani farklı sorunları var. Farklı önem verdikleri sorunları var. Birbirinden farklılaşan sorunları var. İlköğretim ve toplumun temel toplumsal hizmetlere erişim yoksunluğu bunun için bilgiye erişim yoksunluğu, yani internet, telefon, uydu, bu tür hizmetlere baktığımızda nerdeyse mahallelerimizin büyük bir bölümünde bu hizmetlere erişemediğini görüyoruz. Şimdi en son aslında bütün bu ağırlandırılmış endekslerden en son bir kentsel yoksunluk mahalle dizimi yaratabilir miyiz diye baktığımızda bu ağırlıklandırdığımız endeksleri tekrar sosyoekonomik endekse belli bir oran konut içi hizmete, bilgiye erişime belli bir oran verdiğimizde biz bir bütünleşik endeks elde edebilir miyiz diye baktığımızda aslında bu birleşik problemleri en fazla yaşayan mahalle hangileri diye baktığımızda bunlar yüz üzerinden değerlendirilmişti. Bu puan yüz üzerinden 76 puan almıştır bu yoksulluk dizimi içinde. Vatan Mahallesi, Fırat Mahallesi ilk beşlik dizim, kentte bu yoksunluğu en fazla çeken mahallelerdir. Bütün bunlar sonrasında biz strateji alanlarımız bizim nelerdir diye sorduğumuzda o kadar da bir şey olmadığını biliyorum ancak bu paydaşlarımızı gösteren listede bu yüze yakın ortaklık paydaşlarının listesidir. Burada kadın, engelli, çocuk atölyeleri, genç atölyeleri düzenlenmiştir. Sivil toplum örgütleri, meslek odaları, onların temsilcileri, kamu kurumları, belediye birlikte atölyelerde yer almış ve sonunda birlikte tartışmıştır. Biz stratejik eylem planı için bu dar sürede bir durum analizi sırasında bir GSFD yapmanız önerilir. Biz EKOSEP stratejik eylem planı için üç farklı çalıştay düzenledik. Biri ekonomik diye adlandırdığımız, diğeri mekânsal diye

25 adlandırdığımız, diğeri de sosyal politikalar çalıştayı diye adlandırdığımız üç çalıştay düzenledik ve bu çalıştay da katılımcılara kentin bu sorunlarda güçlü olan yönleri nelerdir? Fırsatları nelerdir bu kentin? Kenti tehdit eden unsurlar nelerdir? Ve kentin güçlü yönleri ve zayıf yönleri nelerdir? Bunlar bu çalıştaylarda tartışılmış ve projenin raporuna bunlar aktarılmıştır. Bütün bunlar sonrasında bir sorun analizi diye adlandırdığımız ve strateji alanlarını belirlediğimiz bir ana çark oluşturduk. Bu çark aslında iki bölümden oluşuyor. Bir tanesi göçe neden olan sorunlar neler? Ve bu nedenler hangi sonuçlar üretiyor? Tablonun ortasından ikiye bölünmüş altında ki dizimler göçe neden olan sorunların yani tarımda makineleşmeden tutun işte kentte insanın göç etmesini, işe alınma amaçları, kentsel yaşama katılma arzuları, ekonomik neden göçleri bunları ifade etmektedir. Üst tarafta da o zaman bunlarla karşılaşırsanız yukarda bu tür nedenler o zaman nasıl sonuçlar doğurur bunlar analiz edilmiştir. Ve bununla ana sorun alanlarının aslında kente göçle gelen nüfusun kentsel yaşama katılımında büyük sorun olduğu tespit edilmiştir. Göçle gelen nüfusun istihdam edilmesinde bir sorun vardır. Kent aslında taşıyabileceğinden daha fazla göç almıştır. Taşıma kapasitesi sorunu vardır. Asgari yaşam standardı diye adlandırdığınız asgari düzey de bile göçle gelen ve bu kentte yaşayan nüfusun aslında asgari yaşam standardını sağlayamama sorunu vardır. Sosyal yardımlarla yaşayan nüfusta bir artış oranı ana sorunlarındandır. Bu kadar yükselmiş taşıma kapasitesi artmış bir kentte eğitim, sağlık ve sosyal hizmetlerin sunumundan niceliklerinde, niteliklerinde ve kapsama alanlarında sizin sorunlarınız vardır. Ne zaman karşı grupların toplumsal yaşama katılımda sorunlarınız vardır. Göçle gelen nüfusun barınma sorunu vardır ve bu ana sorunlarımız olarak adlanlandırdığımız bu çalıştayda ve atölyelerde paydaşlarımız ve ortaklarımızla bulunduğumuz ana sorunlardır. Şimdi saha araştırmasının sonuçlarından derlediğimiz kentsel göstergeleri görüyoruz. Bunlar karşılaştırılabilir göstergelerdir. Raporda Türkiye içerisinde Gaziantep in göstergeleri vardır. Burada sadece proje geleneğinde aynı tipte uygulanmış anket formları aynı yöntem uygulanmış ve üç ilde ki karşılaştırmayı görüyoruz. Diyarbakır ın son formu farklı olduğu için raporumuzda vardı ama ben okuyamadım. Bu kentlerin birbirleriyle göç alan kentlerin birbiriyle kıyaslanmasını sağlamaktadır. Göç nedenine baktığımızda Gaziantep te ekonomik nedenli % 37 oranında ekonomik nedenli göç etmiş nüfus oranı, bu Şanlıurfa da % 41 dir. Güvenlik nedenli ya da kan davası nedenli göçler orada sıralanıyor. Ortalama olan halkın büyük değer açısından baktığımızda Gaziantep 4,8 Şanlıurfa 5,42 Erzurum 4,7 gibi şeyler