ÖĞRETMEN ADAYLARININ İNTERNET KULLANMA DURUMLARI The Internet Usage of Teachers Candidates

Transkript

1 XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya ÖĞRETMEN ADAYLARININ İNTERNET KULLANMA DURUMLARI The Internet Usage of Teachers Candidates Yrd. Doç. Dr. Behçet ORAL Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Özet Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının interneti kullanma durumlarını belirlemektir. Araştırmanın evreni D. Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi ne devam eden öğrencilerden (öğretmen adaylarından) oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise, veri toplama aracının uygulandığı gün derste bulunan toplam 421 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma için toplanan veriler bilgisayar ortamında SPSS paket istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Veriler, % (yüzde), t-testi ve ortalamalardan yararlanılarak yorumlanmıştır. Araştırma bulguları öğretmen adaylarının; internetin öğretimde kullanımı, araştırmada kullanımı, öğretimde kullanımından hoşlanma, iletişimde kullanımı ve bilgi paylaşımında kullanımına yönelik tutum puanları arasında gözlenen farkın p<0.05 düzeyinde anlamlı olduğunu göstermektedir. Yine bu araştırmanın bulgularına göre, öğretmen adayları interneti en fazla (%51.5) araştırma ve ödev yapma amacıyla kullanmaktadırlar. Anahtar sözcükler:internet, internet kullanma Abstract The purpose of this investigation is to determine the internet usage status of teacher candidates. The population of the study consists of the students attending Dicle University, Ziya Gökalp Education Faculty (teacher candidates). The sample of the study, on the other hand, consists of the 421 students who were present on the day of the administration of the instrument. The data that were collected for the study have been analyzed with the SPSS statistical package and evaluated by means of percentages, averages and t-test. The findings of the study have revealed a statistically significant difference at the.05 level among the attitudes of teacher candidates towards the usage of internet in education, research, communication, and information exchange. The results have also indicated that the teacher candidates commonly use the internet for research and the preparation of assignments (51.5%) Key Words: Internet, Internet Usage 1. GİRİŞ

2 2 Hızla gelişen teknolojiye paralel olarak, diğer alanlarda olduğu gibi, eğitim alanında da değişim ve gelişimin aynı hızla gerçekleştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Eğitim alanında değişimin ve gelişimin gerçekleşmesi çok sayıda faktöre bağlıdır. Bu faktörlerin en önemlilerinden biri öğretmendir. Öğretmenlerin eğitim kurumlarında değişimi gerçekleştirebilmeleri için her şeyden önce kendilerinin değişimi kabul etmeleri ve özellikle eğitim teknolojisi alanında meydana gelen gelişmelerden haberdar olmaları gerekir. Alkan ın (1998:47) da belirttiği gibi eğitim teknolojisinden yararlanarak, eğitimin genel yönetim, öğretim, değerlendirme ve benzeri tüm uzmanlık alanları daha verimli hale getirilebilir. Bu sayede öğretmen bilgi aktarma ve tek düze hizmet işlevlerinden kurtarılarak kişisel etkileşim için daha fazla zaman ayırabilecek duruma getirilebilir. Öğrenci de yetenek ve beklentilerine uygun öğrenme olanaklarına kavuşabilir. Öğretim, öğrenmelerin gerçekleşmesi için bilginin ve ortamın düzenlenmesi olarak tanımlanabilir. Ortam denilince yalnızca öğretimin yapılacağı yer değil, bilginin aktarılmasında ve (öğrenen) bireylere çalışmalarına rehberlik edilmesinde kullanılacak yöntemler, araç-gereçler ve materyaller de kastedilmektedir (Demirel, Seferoğlu ve Yağcı, 2002:13-14). Cobun a göre, insanlar öğrendiklerinin %83 ünü görme, %11 ini işitme, %3.5 i koklama, %1.5 i dokunma ve %1 ini tatma duyuları ile edinilen yaşantılar yoluyla öğrenir (Ergin, 1995:66; Şahin ve Yıldırım, 1999:14). Öğretimin çok sayıda duyu organına hitap eden materyal ve etkinliklerle desteklenmesi öğrenmenin daha kolay gerçekleşmesini ve kalıcı olmasını da sağlayabilir. Öğretimde araç-gereç kullanımının sağlayacağı yararlar şöyle sıralanabilir: (1) çoklu öğrenme ortamı sağlar, (2) öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarının karşılanmasına yardımcı olur, (3) dikkat çeker, (4) hatırlamayı kolaylaştırır, (5) soyut şeyleri somutlaştırır, (6) zamandan tasarruf sağlar, (7) güvenli gözlem yapma imkanı sağlar, (8) farklı zamanlarda birbiriyle tutarlı içeriğin sunulmasını sağlar, (9) tekrar tekrar kullanılabilir ve (10) içeriği basitleştirerek anlaşılmasını kolaylaştırır (Yalın, 2000:79-81; Tan ve Erdoğan, 2004:94-95). Teknolojik bir ürün olan internetin çok çeşitli kullanım alanları bulunmaktadır. Bunlar; öğretim, araştırma, sosyal etkileşim, iletişim, bilgiyi paylaşma vb. şeklinde sıralanabilir. Günümüzde internet artık bir öğretim materyali olarak kullanılmakta ve diğer öğretim materyallerine göre, daha çok üstünlük sağladığı belirtilmektedir. Bilgi iletişim teknolojilerinin öğrenme-öğretme sürecinde kullanılması öğrencilerin rollerini de etkilemektedir. Bilgi iletişim teknolojilerinin öğrenme-öğretme ortamında kullanılması durumunda; öğrencilerin aktif bir rol üstlenecekleri, ders tartışmalarının daha detaylı olacağı, öğrencilerin daha çok bağımsız özelliklere sahip olacakları, öğretmenlerle iletişim yolunda daha çok eşitlik sağlanacağı ve direkt iletişim kurulacağı, eğitimin daha çok öğrenci merkezli olmasıyla öğrencilerin öğretimi yönlendirebilecekleri, öğrencilerin internete girerek daha çok bilgi toplamasıyla ortaya yeni bilgiler koyabilme yeteneklerinin artacağı, öğretmen ve öğrenci arasında var olan hiyerarşik yapının bozularak daha esneklik kazanacağı (İşman, 1998; aktaran: Özcan ve Özcan, 2003: ) belirtilmektedir. Gürol un da belirttiği gibi bilim ve teknolojinin hızlı gelişimi ve bilginin hızla artması, bir yandan eğitimin görev alanını genişletirken diğer yandan da eğitim için hem yeni gereksinimler oluşturmakta hem de yeni olanaklar sunmaktadır (Demirli ve Dikici, 2003:822). Teknolojik gelişmelerin bir ürünü olan internet, günümüzde bilginin yayılmasında ve paylaşılmasında önemli araçlardan biri olduğu açıktır. Bilginin sunum

3 3 çeşitliliği, sunum hızı, sunum kapasitesi ve benzeri olanaklar açısından internetin diğer araçlara oranla daha üstün olduğu bilinen bir gerçektir. Veri toplama, dinamik pencerelerin aracılığı ile düşüncelerin paylaşımı; Web tabanlı verilerden ve elektronik dergilerden literatür tarama, internetin eğitim amaçlı kullanım alanlarından bazılarıdır (Ekiz, Bayam ve Ünal, 2003:665). İnternet teknolojilerinin gelişmesi ve yaygınlaşması eğitime ayrı bir hız kazandırmıştır ve son yıllarda internet ortamında eğitim veren okulların ve kurumların sayılarının artmasıyla e-öğrenme (elearning) hayatımıza kadar girmiştir (Çallı, Torkul ve Taşbaş, 2003:563). Calishain, internetin insanların her geçen gün gittikçe artan üretilen bilgiyi saklama, paylaşma ve ona kolayca ulaşma istekleri sonrasında ortaya çıkmış bir teknoloji olduğunu ve global bağlantılar sağlaması, kullanımının kolaylığı, ucuz maliyeti ve çoklu ortam olanağı sunması internetin yaygınlaşmasını kolaylaştırdığını (Arslan ve Bayram, ) belirtmektedir. İnternetin klasik eğitim ortamlarını destekleme amacıyla kullanım şekillerinden biri de Ders Web sayfalarının oluşturulması ve internet ortamında yayınlanmasıdır (Yavuz ve Karaman, 2003:239). Callan ve Oddie, yaptıkları bir çalışmada web ortamlı ve kağıt ortamlı materyalleri karşılaştırmışlar, öğrenmeyi arttırmada önemli bir fark oluşmamasına rağmen öğrencileri web tabanlı materyalleri daha etkili ve zevkli bulduklarını ve web tabanlı materyallerin yönetim, güncelleme ve dağıtım bakımından daha ucuz ve kolay olduğunu ortaya koymuşlardır (Yavuz ve Karaman, 2003:239). İnternetin eğitimde kullanılmasıyla birlikte, geleneksel öğrenci ve öğretmen kavramları değişmiştir. Öğrencinin rolü artık sadece kendisine sunulan bilgiyi almak değil, aynı zamanda bilgiyi arayıp bulmak, günlük hayatta kullanılabilecek duruma getirmek ve ondan yararlanmaktır. Bu sayede, yaşam boyu öğrenme de daha yaygın bir şekilde gerçekleşebilir. Böylece de kısa zamanda toplumun büyük bir bölümü, yaşam boyu öğrenme durumuna gelebilecektir. İnternet sayesinde yer kavramı eğitim hizmetlerinden yararlanıp yararlanmamayı belirleyen bir kavram olmaktan çıkmıştır (Karasar, 2003:348). İnternetin yaşam boyu öğrenme aracı olarak kullanılması her şeyden önce internetten yararlanma bilgi ve becerisine sahip olmayı gerektirmektedir. Bu durumda denilebilir ki, bir öğrenme kaynağı olarak internetten yararlanma, çağdaş bir yenilik ve gerekliliktir. Ancak herhangi bir kaynaktan yararlanmada bilgi ve beceri tek başına belirleyici bir faktör değildir. Kullanım bilgi ve becerisi yanında yararlanma isteği, obje ile olumlu duyuşsal özellikler içinde olma, ilgi duyma gibi özellikler de önemli birer faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Scott ve O Sullivan internetin sınıf, cinsiyet, ırk ve ulus gibi farklar olmaksızın tüm insanların doğrudan iletişim kurabilmelerine olanak veren, yaşama demokratik katılımı zenginleştiren, dünyayı adeta tek bir sanal toplum haline getiren bir olgu olduğunu ileri sürmektedirler. İnternetin en ayırıcı özelliklerinden birisi olarak kimsenin tekelinde ya da denetiminde olmayışı gösterilmektedir (Deryakulu ve Eşgi, 2001: 52). İnternet, üretilen bilginin hızlı bir şekilde yaygınlaşmasını sağlamak ve paylaşımını kolaylaştırmak için kullanılabilecek en önemli teknolojik araçlardan biridir. Bu teknolojik araçtan etkili bir şekilde yararlanmayı sağlamada eğitimin önemi büyüktür. Eğitim yoluyla interneti etkili bir şekilde kullanma düzeyini arttırmada öğretmenlerin katkısı elbette büyük olacaktır. Bu durum, öğretmenlerin interneti kullanma bilgi ve becerisi yanında, olumlu tutuma sahip olmaları ile mümkün olabilecektir.

4 4 Müfredata dayalı ve öğretmen merkezli klasik ders anlatımı ve laboratuar uygulamalarının, hareketli ve karmaşık sistemlerin öğrenciye anlatımında yetersiz kaldığı görülmektedir. Bu alanlarda kullanılan örnekler, metotlar ve aletler öğrenciler tarafından yeterince incelenememekte veya test edilememekte, dolayısı ile konunun kavranmasında güçlük çekilmektedir. Yine farklı kişilik ve alt yapıdan gelen öğrencilerin, bir konuyu belirli bir zaman diliminde anlayabilme ve konuyu kavrayabilmeleri, her birinin sahip olduğu farklı anlama kabiliyetleri ve anlama hızlarından dolayı farklılık arz ettiğinden, hedeflenen seviye klasik yöntemlerle sağlanamamakta veya yetersiz kalmaktadır (Baki, 2000; Schmid, akt.: Ekiz, Bayam ve Ünal, 2003:666). Etkileşim özelliği sayesinde internet, öğrenmeye katkı getirmekte ve doğrudan derslerde kullanılacak hemen her konu alanına yönelik kaynak ve materyaller sağlamaktadır. Bu nedenle resimli ve grafikli bir tasarım sağlaması nedeniyle öğrenme ortamlarının görünümü ve değerlendirme yöntemleri kökten değiştirdiği (Sünbül, 2002:171) ileri sürülmektedir. İnternetin; yaşam boyu eğitim imkanı sağlama, teknoloji ile eğitimi birleştirme, kendi kendine öğrenme, öğrencilerin geri bildirimlerini kolayca yapabilmeleri, tüm bireylerin eğitimden eşit yararlanmasının sağlanması, eğitim materyalinin uygunluğu ve doğruluğunun sürekli olarak gözden geçirilip gerekli değişikliklerin kısa sürede yapılmasına imkan verme, teknolojik imkanlar sayesinde zengin işitsel ve görsel tasarımların eğitimi çekici hale getirmesi ve öğrenmeyi arttırması, bilgi ve birikimlerin hızlı bir şekilde elde edilmesi ile çalışanların hızlı değişen iş dünyasına uyumunu artırması ve geleneksel eğitim uygulamalarındaki aksaklıkları giderici yeni seçenekler yaratılmasını sağlaması (Albayrak, Tonguç ve Pağaçlı, 2003:637) ve kişiler arasındaki mesafe, yaş, cinsiyet, ırk, kültür vb. gibi gerçek dünyada önemli olabilecek pek çok özelliği de ortadan kaldırdırması (Aslan, 2000:50). gibi çok sayıda yararı yanında bazı sınırlılıkları ve olumsuzlukları da olduğu belirtilmektedir. Her şeyden önce internetin; yüzyüze etkileşim ortam ve olanaklarının tam olarak elde edilememesi, öğrenme sürecinde karşılaşılan öğrenme güçlüklerinin anında çözülememesi, kendi kendine çalışma alışkanlığı olmayan ve bu yeteneği geliştirmemiş bireyler için planlama zorluğu, çalışan bireylerin kendilerine ayıracakları vakitte ders çalışma zorunluluğu, öğrenci sayısındaki fazlalık nedeni ile iletişimdeki yetersizlikler (Albayrak, Tonguç ve Pağaçlı, 2003:638) gibi sınırlılıkları olduğu ve kullanıcıların sosyal yaşamlarında hem olumlu hem de olumsuz etkiler oluşturma özelliğine sahip olduğu ve gerçek dünyadan farklı bir ortamda yani sanal dünyada, insanlar arası ilişkilerin değiştiği (Aslan, 2000:50) gibi sınırlılıkları olduğu belirtilmektedir. İnternet üzerinden ulaşılan bilginin doğruluğu ve geçerliliğini test etmek önemli bir sorundur. Yani internet ortamında mevcut olan bilginin doğruluk, geçerlik, işe yararlık, güncellik, nesnellik, sorumluluk, bilimsellik gibi ölçütler açısından test edilmeye ihtiyacı vardır. Sonuç olarak çeşitli kullanım alanları ile internetin çağdaş yaşamın ayrılmaz bir parçası olduğunu kabul etmek durumundayız. Bu nedenle öğretmen adaylarının, teknolojik bir araç olan internete yönelik tutumları ve interneti kullanma amaçlarını belirleme önemli görülmüştür.

5 5 Araştırmanın Amacı Bu araştırma ile; (1) öğretmen adaylarının interneti kullanma durumlarına göre internete yönelik tutumları ve (2) öğretmen adaylarının branşlarına göre interneti kullanma amaçlarını belirlemeye çalışılmaktadır. 2. YÖNTEM Araştırma, öğretim yılında, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi ne devam eden toplam 421 öğrenci (öğretmen adayı) üzerinde gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracının uygulandığı gün derste bulunan bütün öğrenciler araştırma kapsamına alınmıştır. Veri Toplama Aracı ve Uygulanması Veri toplama aracı olarak Tavşancıl ve Keser (2002) tarafından "İnternet Kullanımına Yönelik Likert Tipi Bir Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi" amacıyla geliştirilen ölçek kullanılmıştır. Tavşancıl ve Keser (2002) tarafından geliştirilen tutum ölçeğinde 7 olumsuz ve 26 olumlu olmak üzere toplam 31 madde ve 6 boyut yer almaktadır. Ölçeğin orijinal formunun Cronbach Alpha iç tutarlılık kat sayısı: 0.89 olarak hesaplanmıştır. Verilerin Analizi Bilgisayar ortamında SPSS 11.0 programından yararlanılarak veriler çözümlenmiştir. Verilerin çözümlenmesinde t-testi, varyans analizi (one-way) ve anlamlılık testlerinden scheffé testi kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi.05 olarak alınmıştır. Veri toplama aracının orijinal formunda yer alan ifadeler için "tamamen katılırım(5)", katılırım (4), "kararsızım (3)", "katılmam (2)" ve "hiç katılmam (1)" dereceleri kullanılmıştır. Aritmetik ortalamalar yorumlanırken, arasındaki ortalama değerlerin "hiç katılmam", arasında bulunanların "katılmam", arasındakilerin "kararsızım", arasındakilerin "katılırım" ve arasındakilerin ise tamamen katılırım derecede değer taşıdığı kabul edilmiştir. Düzeylerin yer aldığı bu aralıklar, seçeneklere verilen en düşük değer olan 1 ile en yüksek değer olan 5 arasındaki seri genişliğinin seçenek (düzey) sayısına bölünmesi ile elde edilmiştir. 3. BULGULAR Bu bölümde öğretmen adaylarının internet kullanma durumlarına göre internete yönelik tutumları ile interneti kullanma amaçlarına ilişkin bulgulara yer verilmiştir İnternete Yönelik Tutum Bu araştırmanın temel amaçlarından biri öğretmen adaylarının interneti kullanma durumlarına göre internetin çeşitli kullanım alanlarına yönelik tutumları arasında anlamlı fark olup olmadığını belirlemektir. Bu amaçla yapılan analizler Tablo 1 de sunulmuştur.

6 Tablo 1 Öğretmen Adaylarının İnterneti Kullanma Durumlarına Göre İnternete İlişkin Ortalama, Standart Sapma ve t-testi Sonuçları N Ortalama SS Sonuç Öğretimde İnternet Kullanan t = 4.62 Kullanımı İnterneti Kullanmayan p < Araştırmada İnternet Kullanan t = 4.06 Kullanımı İnterneti Kullanmayan P < Sosyal Etkileşimde İnternet Kullanan t = 0.05 Kullanımı İnterneti Kullanmayan P > 0.05 Öğr. Kullanımından İnternet Kullanan t = 3.32 Hoşlanma İnterneti Kullanmayan P < İletişimde Kullanımı İnternet Kullanan t = 5.33 İnterneti Kullanmayan P < Bilgi Paylaşımında İnternet Kullanan t = 2.19 Kullanımı İnterneti Kullanmayan P < 0.05 Bütün İnternet Kullanan t = 4.33 İnterneti Kullanmayan P < Tablo 1 incelendiğinde öğretmen adaylarının interneti kullanma durumlarına göre; internetin öğretimde kullanımı, araştırmada kullanımı, öğretimde kullanımından hoşlanma ve iletişimde kullanımı na yönelik tutumları arasında gözlenen farkın p<0.001 düzeyinde ve bilgi paylaşımında kullanımı na yönelik tutum puanları arasında gözlenen farkın ise p<0.05 düzeyinde anlamlı olduğu görülmektedir. Öğretmen adaylarının interneti kullanma durumlarına göre, interneti sosyal etkileşimde kullanmaya yönelik tutum puanları arasında gözlenen farkın ise p>0.05 düzeyinde anlamlı olmadığı görülmektedir. Tablo 1 deki bulgular incelendiğinde bütün boyutlarda interneti kullanan öğretmen adaylarının internete yönelik tutumlarının daha yüksek olduğu görülmektedir. Yine aynı tablodaki bulgulara göre, bütün öğretmen adaylarının (interneti kullanan ve kullanmayan dahil); internetin öğretimde ve araştırmada kullanımına yönelik tutum puanları en yüksek ve katılırım düzeyinde saptanmıştır. İnternetin öğretimde kullanımından hoşlanma ve bilgi paylaşımında kullanımında ise interneti kullanan öğretmen adaylarının tutumları katılırım düzeyinde iken kullanmayanların tutumları ise kararsızım düzeyindedir. İnterneti kullanan ve kullanmayan öğretmen adaylarının, internetin iletişimde ve sosyal etkileşimde kullanımına yönelik tutumlarının da kararsızım düzeyinde olduğu görülmektedir İnterneti Kullanma Amacı Bu araştırmanın diğer bir amacı ise, öğretmen adaylarının branşlarına göre, interneti kullanma amaçlarının farklı olup olmadığını belirlemektir. Araştırmanın bu amacına yönelik elde edilen bulgular Tablo 2 de yer almaktadır.

7 Branşlar Tablo 2 Öğretmen Adaylarının Branşlarına Göre İnterneti Kullanma Amaçları Araştırma ve Ödev Yapma İletişim Alanındaki Yenilikleri İzleme Diğer Toplam N % N % N % N % N % 7 Fen Bil. Öğret.* Matematik Öğr Sosyal Bil. Öğr Sınıf Öğret Resim Öğret İngilizce Öğret Beden Eğitimi Türkçe Öğret Toplam * Fen Bilimleri Öğretmenliği Alanları (Biyoloji, Fizik, Kimya) Tablo 2 incelendiğinde öğretmen adaylarının %51.5 i interneti araştırma ve ödev yapma, %21.0 i iletişim, %11.8 i alanındaki yenilikleri izleme ve %15.7 si ise diğer bir nedenden dolayı interneti kullandıkları görülmektedir. Araştırma ve ödev yapmak amacıyla interneti en fazla kullanan İngilizce (%85.1), ikinci sırada ise Resim öğretmenliğine (%81.3) devam eden öğretmen adayları gelmektedir. Beden Eğitimi ve Spor öğretmenliğine (%26.7) devam eden öğretmen adayları araştırma ve ödev yapmak macıyla interneti en az kullanan gruptur. Fen Bilimleri öğretmenliği (%40.4) ve Beden Eğitimi ve Spor öğretmenliğine (%33.3) devam eden öğretmen adaylarının, iletişim amacıyla interneti en fazla kullandıkları Tablo 2 deki bulgulardan anlaşılmaktadır. Alanındaki yenilikleri izlemek amacıyla; beden eğitimi ve spor öğretmenliğine devam eden öğretmen adaylarının %23.3, resim öğretmenliğine devam edenlerin %18.8, sınıf öğretmenliğine devam edenlerin ise %14.3 ü tarafından internet kullanılmaktadır. Alanındaki yenilikleri izlemek amacıyla internet en az İngilizce (%6.4), Türkçe (%7.4) ve Matematik (%7.5) öğretmenliğine devam eden öğretmen adayları tarafından kullanılmaktadır. 4. SONUÇ VE TARTIŞMA Öğretmen adaylarının; internete yönelik tutumları ile interneti kullanma amaçlarını belirlemeyi amaçlayan bu araştırmada elde edilen bazı önemli bulgular şöyle özetlenebilir: Öğretmen adaylarının internet kullanma durumlarına göre, internetin sosyal etkileşimde kullanımına yönelik tutumları dışında, diğer bütün kullanım alanlarına yönelik tutum puanları arasında gözlenen fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Araştırma bulguları incelendiğinde; öğretmen adaylarının en fazla

8 8 interneti öğretimde (4.05) ve araştırmada kullanımı (4.02) boyutlarına yönelik tutumlarının yüksek olduğu görülmektedir (Tablo 1). Bu sonuç, öğretmen adaylarının interneti kullanma amacına ilişkin bulgular tarafından da desteklenmektedir. Öğretmen adaylarının interneti en fazla (%51.%) araştırma ve ödev yapma amacıyla kullandıkları saptanmıştır (Tablo 2). İşlevsel kuramlara göre, birey kendi ihtiyaçlarına uygun objelere olumlu tutum geliştirir. Bireyin tutumunu değiştirmek için de onun ihtiyaçlarının ne olduğunu belirlemek gerekir. Bu görüşe göre, bireyin bir objeye yönelik tutumları olumlu ise o obje onun ihtiyaçlarını karşılıyor demektir (Erden, 1995: 100). Öğretmen adaylarının internetin öğretimde kullanımı ve araştırmada kullanımına yönelik tutumlarının yüksek olması ve yine araştırma ve ödev yapma amacıyla interneti kullanmaları interneti bir ihtiyaç olarak algıladıkları söylenebilir. Araştırmada elde edilen bu sonuç, internetin öğrenme amacıyla kullanılmasını yaygınlaştırma ve yaşam boyu öğrenmeyi sağlama açısından önemli bir gelişme olarak kabul edilebilir. Bu durumda öğretmen adaylarının, internetin eğitim amaçlı olarak önerilen alanlarda kullandıkları ya da kullanmaya taraftar oldukları söylenebilir. Araştırmada ulaşılan diğer önemli bir sonuç ise, öğretmen adaylarının internetin sosyal etkileşimde ve iletişimde kullanımına yönelik tutumlarının kararsızım düzeyinde olduğudur. Bunun nedenlerinden biri, öğretmen adaylarının interneti sosyal etkileşim ve iletişimde kullanımı, yüz yüze ve birincil derecede iletişimde bulunma şeklinde algılamış olabilme olasılığıdır. Mevcut durumu ile internet böyle bir olanak sağlamadığından öğretmen adaylarının bu kullanım alanlarına yönelik tutumları tam olarak şekillenmemiş olabilir. Bu durumda öğretmen adaylarının internetin yüz yüze ve birinci derecede iletişimden ibaret olmadığı konusunda bilgilendirilmelerine ihtiyaçları olduğu görülmektedir. Sonuç olarak, öğretmen adaylarının internete yönelik tutumlarının daha yüksek düzeye çıkarılması ve farklı kullanım alanları konusunda bilinçlendirilmeleri gerektiği söylenebilir. KAYNAKLAR Alkan, Cevat (1998). Eğitim Teknolojisi. Ankara: Anı Yayıncılık. Arslan, Ahmet ve Servet Bayram (2003). Web Ortamında Bilgiye Ulaşmada Arama Motorlarının etkin Kullanılması, Third International Education Technologies Symposium (28-30 May 2003), Turkish Republic of Northern Cyprus: vol:ii, pp Albayrak, Mehmet, Güray Tonguç ve Dilek Pağaçlı (2003). Kamu Kurumlarında Yeni Bir Hizmet İçi Eğitim Modeli: E-Eğitim. Third International Education Technologies Symposium (28-30 May 2003), Turkish Republic of Northern Cyprus: vol:i, pp Çallı, İsmail, Orhan Torkul ve Nevzat Taşbaş (2003). İnternet Destekli Öğretimde Kullanılmak Üzere Web- Erişimli Veri Tabanı Yönetim Sistemleri İle Ölçme ve Değerlendirme Sistemi Tasarımı. Third International Education Technologies Symposium (28-30 May 2003), Turkish Republic of Northern Cyprus: vol:i, pp Demirel, Özcan, Sadi Seferoğlu, ve Esed Yağcı (2002). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: PegemA Yayıncılık.

9 9 Demirel, Cihad ve Abdullah Dikici (2003). Öğretimde Web Tabanlı Uygulamaların Öğrenci Başarısına Etkisi. Third International Education Technologies Symposium (28-30 May 2003), Turkish Republic of Northern Cyprus: vol:ii, pp Deryakulu, Deniz ve Necmi Eşgi (2001). İnternet Kafelerinin Ortam ve Kullanıcı Profili-Eğitimde İnternet Kullanımına İlişkin Kullanıcı Görüşleri. Eğitim Araştırmaları, sayı:5, ss Ekiz, Hüseyin, Yavuz Bayam ve Hüseyin Ünal (2003). Mantık Devreleri Dersine Yönelik İnternet Destekli Uzaktan Eğitim Uygulaması. Third International Education Technologies Symposium (28-30 May 2003), Turkish Republic of Northern Cyprus: vol:ii, pp Erden, M. (1995). "Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Sertifikası Derslerine Yönelik Tutumları." Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, s. 11, Ankara. Ergin, akif (1995). Öğretim Teknolojisi- İletişim. Ankara: PegemA Yayıncılık. İnan, Aslan (2000). İnternet El Kitabı. Ankara: Sistem Yayıncılık. Karasar, Şahin (2003). Eğitimde Yeni İletişim Teknolojileri-İnternet ve Sanal Yüksek Öğretim. Third International Education Technologies Symposium (28-30 May 2003), Turkish Republic of Northern Cyprus: vol:i, pp Özcan, Kenan ve Ozan Özcan (2003). Okul Yöneticisi Adaylarının Bilgi Okur yazarlığına İnternetin Katkısı. Third International Education Technologies Symposium (28-30 May 2003), Turkish Republic of Northern Cyprus: vol:ii, pp Sünbül, Murat vd. (2002). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. (editör: Rauf Yıldız), Konya: Mikro Yayınları. Şahin, Tuğba Yanpar ve Soner Yıldırım (1999). Öğretim teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Anı Yayıncılık. Tan, Şeref ve Alaattin Erdoğan (2004). Öğretimi Planlama ve Değerlendirme. Ankara: PegemA Yayınları. Tavşancıl, Ezel ve Hafize Keser (2002). İnternet Kullanımına Yönelik Likert Tipi Bir Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, sayı:1, ss Uğur, Yavuz ve Selçuk Karaman (2003). Ders Web Sayfalarının Oluşturulması ve Yönetimi İçin Bir Yazılım. Third International Education Technologies Symposium (28-30 May 2003), Turkish Republic of Northern Cyprus: vol:i, pp Yalın, Halil İbrahim (2000). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Ankara: Nobel Yayınları.