2.1. Çalışmaya neden ihtiyaç duyulduğu

Transkript

1 OKULLAR OYUNA DOYSUN PROJESİ 1. Giriş 1.1. Çalışmanın özgünlüğü Sosyoekonomik, kültürel ve eğitim düzeyinin nispeten düşük olduğu bir bölgede bulunan okulumuzda kendi imkanlarımızla oluşturduğumuz, öğrenci (çocuk) merkezli ve önleyici rehberlik sistemine dayanan projemiz, çocukların eğlenerek öğrenecekleri, okula severek gelmelerini sağlayıcı, onların dünyalarına hitap edebilen bir ortam oluşturma ve bu ortamda gerçekleştirilecek faaliyetleri düzenlemesi bakımından özgün bir çalışma olduğu düşünülmektedir. Oyun çocuğun yaşamında önemli bir yere sahiptir. İlkokullar sadece dört duvar arasında öğretimin yapıldığı yerler olmamalı, aynı zamanda çocuğun ilk okul algısını hafızasında olumlu hale getirme misyonunu edinen kurumlar olmalıdır. Çocuklarda bunu gerçekleştirebilmenin en önemli koşullarından biri ilkokullarda gelişim alanlarını destekleyici oyun oynama ve ona uygun ortamın sağlanmasıdır. Projemizdeki oyun odasında sadece zeka ve mantık oyunları oynatarak sadece bilişsel gelişime önem verilmemiş, aynı zamanda serbest oyunlar (bebeklerle, kuklalarla,oyuncaklarla oyun kurma vb.),dikkat güçlendirici oyunlar(bu amaçla alınan setler ve oyunlar),eğlenceli grup oyunları(bu amaçla alınan özel oyunlar),drama oyunları(bu yaş grubu çocuklarla oynanacak dramalar hakkında sınıf öğretmenlerine müşavirlik yapılması),sanatsal faaliyetler (resim,tasarım, hamur, kil vb.), yumuşak top ile oynanabilecek eğlenceli oyunlar,eğlenceli okuma köşesi gibi faaliyet imkanları sağlanmıştır Çalışmaya neden ihtiyaç duyulduğu Okulumuz bulunduğu bölge itibarıyla veli profili olarak sosyoekonomik ve eğitim düzeyi geride olan bir devlet ilkokuludur. Maddi imkansızlıklar, maddi durumuna göre çok çocuklu geniş aileler, eşler arasında anlaşmazlıklar gibi sebepler ailelerin çocuklarına yeterince ilgi gösteremeyip çocukların kaliteli zaman geçirememesi, çocukların bilgisayar,telefon gibi teknolojik aletler dışında farklı ilgi alanlarının yeterince olmaması dikkat ve düşünme becerilerinin giderek zayıflamasına ve olumsuz dikkat çekme amacı ile gerçekleşen davranış sorunlarına neden olmaktadır. Okul öncesi eğitimin yaygın olmadığı bölge okulumuzda çoğu öğrencimizin ilk büyük sosyal ortamı olan ilkokulların, çocuk için sadece okuma-yazma ve matematik derslerinin öğrenildiği yerler olmayıp onların eğlendiği ve kendi iç dünyalarına uygun hale getirilmesi başlangıç noktamızı oluşturmuştur. Okul rehberlik komisyonu toplantımızda problemleri konuşup çözüm yolları üretmek amacı ile komisyondaki öğretmenlerimize okulumuzun ihtiyacı olan unsurları belirlemek amacı ile anket çalışması Bu çalışmanın sonucunda ilk okullarda çocuklar için öğretici faaliyetlerin yanında eğitici ve eğlendirici faaliyetlerin çocukların dünyalarına uygun bir ortamda yapılması, çocukların oyun ihtiyacının karşılanması, okula oyun ihtiyacının karşılanması amacı ile gerekli materyallerin alınması, çocukların okullarını sevmesi gibi konularda bir çalışmaya ihtiyaç olduğu belirlenmiştir. Çalışmamıza temel aldığımız anlayış çocukların dünyasının oyun olduğu anlayışıdır. Davranış problemleri yaşayan ya da yaşamadan önleme amaçlı çocukla yapılan çalışmalar, genellikle oyun yolu ile olmakta, çocukla terapilerde bile oyun kullanılmaktadır. Bu düşünceler çocuklarla çalıştığımız ilkokulumuzda çalışmamıza ışık tutan fikirler olmuştur. Planlamaları yaparken idare, rehberlik, öğretmenler, veliler, öğrenciler arasında yüz yüze görüşme, beyin fırtınası ve ihtiyaç analizi teknikleri kullanılmıştır. 1

2 2. Problem Durumu Çocukların kendi özelliklerini, kapasitelerini tanıması, anlaması ve geliştirmesine fırsat vermeyen okul ve aile ortamı, dikkat ve düşünme becerilerinin giderek zayıflamasına bağlı olarak sınıfta konsantrasyon düşüklüğüne, öğretmen-öğrenci ilişkisinin ders dışı ilgi çekici oyun faaliyetlerinin olmamasına da bağlı olarak zedelenmesine, sınıfta ve okulda olumsuz dikkat çekme davranışlarının artmasına sebep olmaktaydı. Ayrıca çocukların okul algılayışı sıkıcı ve kendini oraya ait hissetmeme şeklinde olabiliyordu. Örneğin dersleri iyi olmayan bir çocuk öğretmeninden ve okulundan hoşnut olmama ve buna bağlı olarak da başarı ve motivasyonunun giderek düşmesine neden olan bir kısır döngüye girebiliyordu. Bu tür şikayetlerle rehberlik servisine ve idareye fazlası ile öğrenci ve aile gelmekteydi. Bunların neticesinde proje koordinatörlerince yüz yüze görüşme,ihtiyaç analizi,anket,beyin fırtınası, anlatma gibi yöntem ve tekniklerle proje oluşturuldu. 3. Çalışmanın Amaç ve Hedefleri 3.1. Çalışmanın amacı 6-11 yaş arasındaki öğrencilerimizin kendi dünyalarına uygun, severek bulunacakları, eğlenerek öğrenecekleri, arkadaşları ile serbest etkinlik saatlerinde ve grup çalışması gerektiren derslerde öğretmeni ile kaliteli zaman geçirecekleri bir ortam hazırlayarak çocukların ilk okul algısını olumlu yönde geliştirmek ve oyun yolu ile gelişim alanlarının hemen hemen hepsini destekleyerek gelişimlerinin bir bütün halinde devam etmesine katkıda bulunmak projemizin temel amacıdır Çalışmanın hedefleri Hedeflerimiz arasında Bilgisayar ve televizyon ile zaman geçiren çocuklara kaliteli zaman geçirmeyi deneyimleyerek öğretip bunu evlerine de taşımasını sağlama, ailelere bu konuda model olma Oyun yolu ile korku, kaygı ve öfkenin, biriken enerjinin dışa vurumunun sağlanması Çocukların dikkat ve düşünme becerilerinin geliştirilmesi Kendi ilgi, yetenek ve kapasitelerini yaparak deneyerek yaşayarak farkına varmalarını sağlamak Oluşturacağımız ortamla çocukların okulumuza aidiyet duygularını güçlendirme Sınıf öğretmenleri ve öğrencileri arasındaki bağı kuvvetlendirme Dikkat ve düşünme becerilerini geliştirme İşbirlikli öğrenmeyi güçlendirme 2016 Ocak ve 2016 Mayıs ayları arasında okulda dönüştürülecek olan odanın çocukları cezbedecek şekilde hazırlanması için fikirler üzerinde çalışma ve hazırlama, gerekli materyallerin alınması, faaliyetlerin planlanması ve öğretmenlere anlatılması ve 2016 eylül ayından itibaren de ortamın çocukların kullanımına açılması hedeflenmiştir. 2

3 4. Yöntem ve Plan 4.1. Yöntem Projemizin ana teması ve yapılan her şey; çocukların okulda daha mutlu olması üzerine kurulmuştur. Öğretmenlerimiz, idare ve rehberlik servisi olarak ilham aldığımız şey, çocuklarda mutluluk duygusunun artırılarak üzüntü ve öfke duygusunun getirebildiği davranış sorunlarını azaltılabilmektir. Nitekim projenin oluşturulma aşaması bitip kullanım aşamasına geçildiğinde; çocuklardaki mutluluk gözlemlenmiştir. Proje yapılış ve uygulama aşamalarında kullanılan yöntemler şunlar olmuştur: Beyin Fırtınası- Öğretmenler arası görüşmelerde öncelikle bu yöntem kullanılarak projenin ismi üzerine bir çok isimler söylenmiş ve eleme yöntemi çoğunluğun istediği en uygun isim belirlenmiştir. Oyunlar belirlenirken proje ekibi ile görüşmeler yapılmış ve hangi oyunların tercih edilmesi gerektiği belirlenmiştir. Yaparak-Yaşayarak Öğrenme- Özellikle oyunların anlaşılması aşamasında birebir oynanarak faaliyetler yürütülmüştür. Demonstrasyon (Gösterme Yöntemi)-Proje ekibinde bulunan öğretmenler tarafından oyunlar iyice araştırılmış olup, daha sonraki süreçte diğer öğretmenlere bunların yöntemleri gösterilmiş ve denetilmiştir. Buluş ve Sunuş Yoluyla Öğrenme-Odada kullanılacak olan materyallerin yöntemleri sunularak anlaşılması sağlanmıştır. Araştırma ve İnceleme-Proje ekibindeki öğretmenlere farklı oyunlar verilerek araştırmaları ve incelemeleri istenmiştir. Tartışma (İşbirliğine Dayalı) : Oyunlar belirlenirken proje ekibi ile görüşmeler yapılmış ve hangi oyunların tercih edilmesi gerektiği belirlenmiştir. Yüz yüze görüşme-öğrenci ve öğretmenlerle yapılan görüşmelerde böyle bir odanın varlığı ile neler hissedebilecekleri hakkında zaman zaman görüşmeler sağlanmıştır. Anlatım tekniği-öğretmenlere yapılan anlatımların ardından, öğretmenlerinde öğrencilerine anlatımları sağlanmıştır. İhtiyaç analizi yapma-ihtiyaç analizi yapılarak hangi çalışmaların yürütülebileceği sorgulanıştır. Anket uygulama-yapılan anket çalışmaları ile öğretmen ve öğrencilerin çalışma öncesinde neler düşündükleri ve daha sonra da çalışma alanı ile ilgili hangi fikirlere ulaştıkları tespit edilmiştir. 3

4 Faaliyet-1 fikrinin çıkması planlanması Proje ortaya ve Faaliyet-2 Kütüphanenin yeni yapılacak oda için boşaltılması Faaliyet-3 Dikkat ve zeka Geliştirici Oyunların Araştırılması ve Temin Edilmesi Faaliyet-4 Çocuklara uygun oyunların belirlenmesi ve alınması Faaliyet-5 Oyunların proje ekibi tarafından oynanması Faaliyet-6 Proje ekibi ile toplantı yapılması Faaliyet-7 Uygulayacak olan arkadaşlara oyunların tanıtımının yapılması Faaliyet-8 Oyun odası köşelerinin planlanması Başlama tarihi Bitiş tarihi Sorumlu Açıklamalar 21/12/ /01/2016 Müdür Rehberlik yürütme komisyonu toplantısında ihtiyaç analizi yapılarak proje fikrinin ortaya çıkması ve planlanması 04/01/ /01/2016 Müdür 08/02/ /02/2016 Müdür 15/02/ /02/2016 Müdür 01/03/ /03/2016 Müdür 10/03/ /03/2016 Müdür Proje ekibi öğretmenleri 14/03/ /03/2016 Müdür 01/04/ /04/2016 Müdür Kütüphanedeki kitapların yaş düzeylerine uygun bir şekilde seçimi yapıldı ve uygun olmayanlar boşaltıldı yaş aralığında olan öğrencilerimize uygun dikkat ve zeka oyunlarının değişik yerlerden araştırılması yapılmış ve bir çok oyun tercih edilmiş, kendi imkanlarımızla temin edilmiştir yaş aralığında olan öğrencilerimize uygun alınabilecek oyunlar,materyaller,oyuncaklar belirlendi ve okul tarafından temin edildi. Oyunların tek tek oynama kılavuzları okunup araştırılarak, aktif olarak oynanması ve internetten püf noktaları izlenerek öğrenilmesi sağlanmıştır. Proje ekibi ile sonraki süreç hakkında planlama toplantısı Alınan oyunlar öğretmenlere tanıtılmış ve kullanma kılavuzları fotokopi çekilerek öğretmenlere verilmiştir. Oyunlar tek tek sunum yolu ile anlatılarak gösterme amaçlı oynanmış ve internetten izlettirilmiştir. Hangi köşenin hangi amaçla kullanılacağının tespiti yapıldı. 4

5 Faaliyet-9 Köşelere çizilecek resimlerin belirlenmesi Faaliyet-10 Proje ekibi ile toplantı yapılması Faaliyet-11 Odanın elektrik kontrollerinin yaptırılması. Faaliyet-12 Tanıtım Toplantısının düzenlenmesi. Faaliyet-13 Odanın duvarlarının köşelere uygun boyatılması. Faaliyet-14 Odaya uygun olabilecek araç-gereçlerin araştırılması Faaliyet-15 Duvarlara uygun alanlara göre çizimlerin yapılması 18/04/ /04/2016 Müdür 26/04/ /04/2016 Müdür Proje ekibi öğretmenleri 27/04/ /05/2016 Okul İdaresi Hizmetliler 02/05/ /05/2016 Proje Ekibi/ Tüm öğretmenler 03/05/ /05/2016 Okul İdaresi Hizmetliler 16/05/ /05/2016 Müdür 01/06/ /06/2016 Müdür Serbest oyun köşesi, drama, el becerileri, dikkat ve zeka güçlendirici oyunlar, eğlenceli kutu oyunları ve okuma köşesi gibi köşeler belirlenerek köşelere uygun eğlenceli çizimler tasarlanmıştır. Ekip ile oyunlar hakkında konuşmak ve süreç planlaması yapmak amacı ile toplantı Odadaki güvenlik önlemleri olarak elektrik durumu kontrol edilmiştir. Öğretmenlere odada yapılabilecek serbest oyun yöntemleri, dramatik yöntemler, gerçekleştirilebilecek el becerileri ve sanatsal faaliyetler,eğlenceli oyunlar hakkında bilgi verilmiş ve tanıtım Oluşturulan köşelere uygun renklerde duvarlar boyanmıştır. Odaya uygun halı, minderler, grup çalışmalarına uygun masalar, dolap, raflar okulun kendi imkanları ile temin edilip canlı renklere boyanmıştır. Köşelere uygun çizimler tasarlanarak duvarlara çizimleri Faaliyet-16 Öğretmenlerin çizim ve boyama çalışmalarına katılması. Faaliyet-17 Yer parkesinin döşenmesi 13/06/ /06/2016 Faaliyete katılan gönüllü öğretmenler Çizilen görseller, alınan renk renk boyalar ile boyama işlemi okulumuz öğretmenlerinin emekleri ile gerçekleştirilmiştir. 01/07/ /07/2016 Okul İdaresi Okulun kendi imkanları ile yer parkesi 5

6 Araç- Faaliyet-18 gereçlerin yerleştirilmesi. 19/09/ /09/2016 Okul İdaresi Müdür Hizmetliler Temin edilen masa, tabure, kitaplık, dolap, halı ve minderler gerekli yenilemeler yapılarak odaya yerleştirilmiştir. Faaliyet-19 Haftalık 26/09/ /09/2016 Müdür Serbest etkinlik saatlerine göre olarak kullanacak sınıfların odayı kullanım sınıfların tespiti saatleri belirlendi Oluşturulan odamız öğrencilerin kullanımına açılarak halen keyifle kullanılmaktadır. Faaliyet-20 Projemiz Müdür Projemizin yararlılığı hakkında hakkında somut veriler elde etmek geribildirim almak amacı ile öğretmen ve öğrencilere anket amacı ile öğrencilerimiz ve öğretmenlerimizden amaçlarımıza uygun soruların uygulanması. sorulduğu anket çalışması Faaliyet-21 Yapılan anket sonuçlarının değerlendirilmesi Müdür Anket sonuçları sayısal veri tabloları çıkarılarak değerlendirilmiştir. 6

7 5. Uygulama 5.1. Çalışmanın uygulanması Kütüphanedeki kitapların çocukların ya/gelişim düzeyine uygun şekilde seçimi ve kütüphane ortamının boşaltılması yapıldı. Badana, elektrik tesisatı gibi ortamla ilgili fiziksel yenilemeler yapıldı. Odaya gerekli materyallerin, oyunların seçimi, araştırılması ve okul bütçesinden yararlanılarak alımı yapıldı. Alınan oyunların proje koordinatörleri tarafından incelenerek nasıl oynanacağının öğrenilmesi ve çokça pratik yapılması sağlandı. Okula alınan oyunların odayı kullanacak olan öğretmenlere öğretilmesi ve oynatılması sağlandı. Odada çocuğun gelişim alanlarına uygun köşeler yapmak amacıyla uygun çizimler belirlendi ve projedeki öğretmenlerimizce çizimi yapıldı. Çizilen görseller alınan boyalarla çocukların ilgisini cezp edecek şekilde boyandı. Odaya parke yapıldı. Okulda kullanılmayan masa, dolap, tabure, raf vb. eşyaların toparlanarak sağlamlaştırma, renkli hale getirme, çocukların ilgisini çekecek şekilde düzenleme ve odaya yerleştirmesi yapıldı. Kitapların ve alınan materyallerin, oyunların odaya yerleştirilmesi yapıldı. Öğretmenlere odada yapılabilecek sanatsal faaliyetler, dramatizasyon tekniklerine ilişkin kitaplar ve oyunları anlatan belgeler odaya yerleştirildi. Öğretmenlere çocuk için oyunun önemi hakkında rehberlik servisi tarafından eğitimler verildi ve müşavirlik edildi. Okulda odayı kullanacak sınıfların haftalık ders programına göre serbest etkinlik saatlerinde haftada bir saat olmak üzere, oda kullanıma açıldı ve uygulamalara başlandı. Çocuklar evlerinden kendi oyuncaklarını da getirip oyun kurma imkanı sağlandı. Resim : Sırası ile uygulama aşamaları 5.2. İzleme ve değerlendirme Öğrencilere kendilerini geliştirebilecekleri oyunlar öğretilerek yeni beceriler kazandırıldı. Oyunları çok sevdiler ve sınıf içi davranış sorunları olan öğrenciler bu oyunlarla sınıfta aidiyet duygusu yaşayıp kendini önemli ve değerli hissetti, öğretmen ve velilerden alınan geribildirimler çok olumlu oldu. Çocuklar evlerine de bu oyunların alınmasını talep ettiler. Odada sanatsal faaliyetler kapsamında çeşitli konularda resim faaliyetleri yapıldı ve okul duvarlarında sergilendi. Müzik alanında öğrencilerimizin her öğrencinin bir müzik aleti var kapsamında belirlenen 2.sınıf öğrencileri ile gitar öğrenmeye başladık. Öğrencilerin tiyatral faaliyetlerini ön plana çıkarabilmek amacıyla drama çalışmalarımızı burada yürütmeye başladık. Çeşitli oyunlarla roller verilerek kendilerini ifade etme ve kendilerine güven duymaları sağlanmaya çalışıldı. Öğrencilerimizi kitapların iç dünyalarına dalarak farklı bakış açıları geliştirmeleri, öğrenme ve kendilerini ifade etmeleri amacıyla değişik bir ortamda kitapla tanışmaları ve bu lezzeti tatmaları amaçlandı. 7

8 Resim : Uygulamadan sonraki görüntüler Sonuçlar 6.1.Paydaşlara sağlanan katkılar, amaç ve hedeflere ulaşma düzeyi Sınıf öğretmenlerimize yapılan proje değerlendirme anketine göre; Projenin çocuklarda okula karşı olumlu yönde tutum değişikliği oluşturmuştur ifadesine tamamen katılıyorum diyenlerin oranı %87, katılıyorum diyenlerin oranı %13 olmuştur. Yapılan proje ile öğrencilerin işbirliği yapabilme becerileri artmıştır ifadesine tamamen katılıyorum diyenlerin oranı % 77, katılıyorum diyenlerin oranı % 23 olmuştur. Öğrencilerin kişisel ve ailesel problemlerinin yarattığı gerginlik durumunun azaltılmasında oyunların öneminin büyük olduğuna tamamen katılıyorum diyenlerin oranı %69; katılıyorum diyenlerin oranı % 31 olarak belirlenmiştir. Bu ortamda yapılan geniş kapsamlı çalışmalar çocukların sosyal, duygusal, zihinsel, fiziksel gelişim alanlarını destekleyici olmuştur ifadesine tamamen katılıyorum diyenlerin oranı % 63, katılıyorum diyenlerin oranı % 37 olarak bulunmuştur. Tamamen katılmıyorum, katılmıyorum ve kararsızım seçenekleri hiç işaretlenmemiştir soru 1 soru 2 soru 3 soru 4 soru 5 soru 6 soru 7 soru 8 soru 9 soru 10 soru 11 soru 12 soru 13 soru 14 soru 15 tamamen katılıyorum katılıyorum kararsızım katılmıyorum tamamen katılmıyorum Öğrencilere yaptığımız proje değerlendirme anketinde; Oyun odasını sevdim diyenlerin oranı %98, Oyun odası okula daha istekli gelmemi sağladı diyenlerin oranı % 91, Oyun odasında yapılan faaliyetleri eğlenceli ve öğretici buldum diyenlerin oranı % 98, Serbest etkinlik saatlerine ilgim arttı diyenlerin oranı % 97, Oyun oynamanın yaşadığı gerginlik ve üzüntüleri rahatlatmada etkili olduğunu ifade edenlerin oranı % 92 olarak belirlenmiştir. 8

9 Soru 1 Soru 2 Soru 3 Soru 4 Soru 5 Soru 6 Soru 7 Soru 8 Soru 9 Soru 10 Evet Hayır Öğretmenlere Sağlanan Katkılar: Çocuklarla onların dünyalarına uygun bir ortamda ilgi çekici faaliyetler yaparak öğrencilerle aralarındaki ilişkiyi güçlendirmişlerdir. İlkokul çağı çocuklarda dikkat ve düşünme becerilerini geliştirici etkinlikler hakkında bilgi sahibi olmuşlardır. Öğrencilere Sağlanan Katkılar: Özellikle okula ilgi duymayan öğrenciler, daha istekle ve hevesle okula gelmeye başlamışlardır. Çocukların okulu sadece ders öğrenilen yer olarak görme algısı kırılmıştır. Dikkat ve düşünme etkinlikleri, farklı bakış açısı kazanma, farklı ilgi alanları edinme ve konsantrasyon üzerinde olumlu etkiler bırakmıştır. Arkadaşları ile işbirliği içinde öğrenebilme becerisinde olumlu değişiklikler gözlemlenmiştir. Velilere Sağlanan Katkılar: Oyunları evlerine alarak çocuğu ile kaliteli zaman geçirme üzerine farkındalıkları artmış ve uygulamaya başlamışlardır Sürdürülebilirlik ve Yaygınlaştırılabilirlik Öğretmenlere yaptığımız proje değerlendirme anketinde, Projenin diğer okullarda da uygulanmasını isterim ifadesine tamamen katılıyorum diyenlerin oranı % 91, katılıyorum diyenlerin oranı %9 olmuştur. Öğrencilere yaptığımız proje değerlendirme anketinde Bu projeyi diğer ilkokulların da gerçekleştirmesini isterim ifadesini onaylayanların oranı % 96 olarak belirlenmiştir. Okulumuz oluşturduğumuz proje kapsamındaki faaliyetlerine devam etmektedir. Özellikle ilkokul ortamlarında çocukların yaş ve gelişim düzeylerine uygun, okul ortamında doyasıya oyunun da keyfini alabilecek ortamın varlığı; çocuklarda okul fobisi, isteksizlik ve motivasyonda azalma gibi durumları azaltabileceği öngörülmektedir. Diğer ilkokullarda da böyle bir ortamın varlığı bu tip durumların önüne geçilmesi bakımından olumlu olacağı düşünülmektedir. Okulumuzca bu ortam kendi maddi imkanlarımızla destek alınmadan Ancak uygun desteklerle bu ortamın her ilkokula sağlanması ve özellikle serbest etkinlik vakitlerinin bu ortamda çeşitli faaliyetlerle ve oyunlarla geçirilmesi ülkemiz ilkokullarına yaygınlaştırılabilir ve sürdürülebilir olarak görülmektedir 9