Makine Emniyeti ve Risk Değerlendirmesi

Transkript

1 Makine Emniyeti ve Risk Değerlendirmesi Çerkezköy Ticaret ve Sanayi Odası İş Güvenliği Semineri Uygulamaları Necmi Türer Makine Emniyeti Uzmanı BSH Çerkezköy (RTU-S) B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P

2 Sunum İçeriği Risk değerlendirmesi ve örnek uygulamalar Makine emniyeti ve otomasyonda emniyet çözümleri Makine kabulleri ve CE gereksinimleri Bakımcılar için ISG uygulamaları (Kilitle-Etiketle) B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 2

3 Risk Değerlendirmesi ve Azaltılması Risk Değerlendirmesi Risk Azaltımı B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 3

4 Emniyet Revizyonu aşamaları Üretim çevrimi Planlanan revizyonun aşamaları Risk Değerlendirmesi Emniyet Konsepti Emniyet Tasarımı Planlanan Revizyon Emniyet Revizyonu Emniyet Doğrulaması B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 4

5 Risk Değerlendirmesi, EN Standardı EN Risk Değerlendirmesi (1996) EN Risk Azaltma-Temel Terimler ve Metot (1991) EN Risk Azaltma- Teknik Prensipler ve Özellikler (1991) EN ISO Risk Değerlendirme (2007) EN ISO Risk Azaltma-Temel Terimler ve Metot (2003) EN ISO Risk Azaltma- Teknik Prensipler (2003) EN ISO Risk Değerlendirmesi ve Risk Azaltılması (11/2010) B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 5

6 Risk Değerlendirmesi, EN Standardı EN Avrupa Standardı TS EN Uyarlanmış TS Standardı B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 6

7 EN ISO Değerlendirmesi Başla Makinenin limitlerinin belirlenmesi Tehlikenin tanımlanması Risk Analizi Risk tahmini Riskin değerlendirmesi Risk Değerlendirmesi Risk Risk azaltma prosedürü Hayır yeteri kadar azaltılmış mı? Evet Son B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 7

8 Tehlikelerin tanımlanması & risklerin tayini (EN ISO 12100) - 1 Tehlike : kesici parçalar Tehlike : nesnelerin düşmesi Potansiyel risk kesilme kopma Potansiyel Risk çarpma sıkışma - ezilme Tehlike : hareketli elemanlar Tehlike : hareketli elemanlar Potansiyel Risk çarpma sıkışma kesilme Potansiyel Risk dolanma sürtünme, aşınma çarpma B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 8

9 Tehlikelerin tanımlanması & risklerin tayini (EN ISO 12100) - 2 Tehlike : yerçekimine karşı havada tutulan ekipmanlar Tehlike : hareketli kısımlarla sabit kısımlar arasında kalma Potansiyel Risk çarpma altında kalma Potansiyel Risk çarpma - sıkışma Tehlike : nesnelerin dönerek hareket etmesi Potansiyel Risk dolanma kopma Tehlike : hareketli parçalar Potansiyel Risk çarpma sürtünme, aşınma sıkışma kopma B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 9

10 Tehlikelerin tanımlanması & risklerin tayini (EN ISO 12100) - 3 Tehlike : açık elektrik bağlantıları Potansiyel Risk çarpılma yanma delinme Tehlike : çok düşük veya çok yüksek sıcaklıkta nesneler veya malzemeler Potansiyel Risk yanma Tehlike : vibrasyonlu ekipmanlar Potansiyel Risk eklem ve kemik rahatsızlıkları damar problemleri Tehlike : havada bekleyen katılaşmış malzemeler Potansiyel Risk çökme, düşme çarpma kayma, eğilme boğulma sıkışma,mahsur kalma B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 10

11 Tehlikelerin tanımlanması & risklerin tayini (EN ISO 12100) - 4 Tehlike : lazer ışını Potansiyel Risk yanma gözlerde hasar Tehlike : kontrol cihazlarının karmaşık yapısı Potansiyel Risk insan hatasına yol açan durumlarla oluşan riskler stres Tehlike : uygunsuz duruş pozisyonları Potansiyel Risk rahatsız duruşlar yorgunluk kas iskelet rahatsızlıkları Tehlike : duman Potansiyel Risk soluma yetersizliği tahriş zehirlenme B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 11

12 EN ISO Değerlendirmesi Başla Makinenin limitlerinin belirlenmesi Tehlikenin tanımlanması Risk Analizi Risk tahmini Riskin değerlendirmesi Risk Değerlendirmesi Risk Risk azaltma prosedürü Hayır yeteri kadar azaltılmış mı? Evet Son B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 12

13 5 x 5 Matris Risk Değerlendirmesi ve dezavantajları Olasılık x Şiddet = Risk Olasılık Şiddet OLASILIK ŞİDDET 1 (Çok 5 (Çok 2 (Hafif) 3 (Orta) 4 (Ciddi) Hafif) Ciddi) 1 (çok küçük) 1 (çok hafif) 1(Çok Küçük) 1 Önemsiz 2 Düşük 3 Düşük 4 Düşük 5 Düşük 2 (küçük) 2 (hafif) 2 (Küçük) 2 Düşük 4 Düşük 6 Düşük 8 Orta 10 Orta 3 (orta) 3 (orta) 3 (Orta) 3 Düşük 6 Düşük 9 Orta 12 Orta 15 Yüksek 4 (yüksek) 4 (ciddi) 4 (Yüksek) 4 Düşük 8 Orta 12 Orta 16 Yüksek 20 Yüksek 5 (çok yüksek) 5 (çok ciddi) 5 (Çok Yüksek) 5 Düşük 10 Orta 15 Yüksek 20 Yüksek 25 Tolere Edilemez B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 13

14 Risk Değerlendirmesi Hazard Rating Number system (HRN) BSH Çerkezköy fabrikalarında Risk Değerlendirme Metodolojisi olarak tercih edilmiştir. Tehlike ile ilgili risklerin değerlendirilmesinde ve aksiyonlarının belirlenmesinde kullanılmak üzere belirlenen tehlikenin rakamsal değeri HRN = LO x FE x NP x DPH Olayın meydana gelme olasılığı (LO) Tehlikeli bölgede bulunma sıkılığı/süresi (FE) Risk altında kalan kişi sayısı (NP) Yaralanmanın şiddeti (DPH) Bu rakamsal değerin bulunmasındaki amaç; Risk kabul edilebilir boyutta mı? Yoksa aksiyon gerektirir mi?. HRN değeri, 0 ve arasında olabilir. B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 14

15 Olasılık x Şiddet HRN = LO x FE x NP x DPH Likelihood Olayın meydana of gelme Occurrence olasılığı Frequency Tehlikeli bölgede of Exposure bulunma sıklığı Number Risk altında of kalan Persons kişi sayısı at Risk Degree Olası yaralanmanın of Possible şiddeti Harm Almost Neredeyse impossible imkansız 0.5 Annually Yılda persons kişi 0.1 Scratch Çizilme, / sıyrılma Bruise 1 Highly Çok zor Unlikely olasılık 1 Ayda Monthly persons kişi 0.5 Laceration Kesilme, yırtılma / cut / mild ill health effect 1.5 Unlikely Zor olasılık 1.5 Haftada Weekly persons kişi 1 Fracture Küçük kemik minor kırılması bone (parmak) fingers, toes 2 Possible Olası 5 Muhtemelen Even Chance 8 8 Mümkün Probable Likely Yüksek ihtimalle Certain Kesin 2.5 Günde Daily 1 4 Saatte Hourly 1 5 Sürekli Constantly persons kişi > 50 persons kişi 2 Fracture Büyük kemik major kırılması bone (el, hand, kol, arm, bacak) leg 4 Loss 1 veya of 21 parmak or 2 fingers kaybı / toes 8 Leg El, kol, / hand bacak amputation, kaybı, kısmen partial görme loss of hearing veya işitme or eye el, kol, bacak kaybı, tamamen Amputation of 2 legs / hands, total loss of hearing/ işitme veya sight görme in both kaybı ears/ eyes Critical Ciddi kalıcı or permanent hastalık illness 15 Ölümcül 15 Fatality B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 15

16 EN ISO Değerlendirmesi Başla Makinenin limitlerinin belirlenmesi Tehlikenin tanımlanması Risk Analizi Risk tahmini Riskin değerlendirmesi Risk Değerlendirmesi Risk Risk azaltma prosedürü Hayır yeteri kadar azaltılmış mı? Evet Son B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 16

17 HRN (Hazard Rating Number) K e y HRN Risk Açıklama İhmal Edilebilir Risk Çok Düşük Risk Mevcut durumda sağlık ve güvenliği tehlikeye atacak risk yok, ilave emniyet tedbirine ihtiyaç yok Mevcut durumda sağlığı ve güvenliği tehlikeye atan çok az risk var, ilave olarak kayda değer bir emniyet tedbirine gerek olmayabilir. Personel koruma ekipmanları kullanılabilir ve eğitimlerle risk azaltılabilir Düşük Risk Az da olsa risk vardır. Emniyet tedbiri için gerekli kontrol ekipmanlarının kullanılması önerilmelidir Dikkate Değer Risk Emniyet tedbirinin alınmasını gerektirecek seviyede risk vardır. İlk fırsatta bu tedbirler uygulanmalıdır Yüksek Risk Acil olarak emniyet tedbirlerinin alınması gerekecek kadar potansiyel tehlike vardır. Bu tedbirler acil olarak uygulanmalıdır Çok Yüksek Risk Aşırı Yüksek Risk Çok acil olarak emniyet tedbirleri alınmalıdr. İlgili yönetim birimleri haberdar edilmelidir. Çok acil olarak emniyet tedbirlieri alınmalı, yeterli kontrol tedbirleri alınıncaya kadar ekipmanlar kullanılmamalı, insanlar uzak tutulmalı ve ilgili yönetim birimleri haberdar edilmelidir. B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 17

18 EN ISO Limitlerin Belirlenmesi Başla Limitlerinin belirlenmesi İsmi : Kaplan Doğum Tarihi : Tehlikenin tanımlanması Uzunluk Kilo : 3 Metre : 300 Kg Risk tahmini Eğitim : Yok Talimat : Yok Riskin değerlendirmesi Ömrü : 20 Yıl Hızı : 80 km/h Risk azaltma prosedürü Hayır Risk yeteri kadar azaltılmış mı? Evet Son Ham Madde : Et B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 18

19 Risk Azaltma Hiyerarşisi 1 Ortadan Kaldırmak 4 Eğitim vermek 2 Daha az riskli olan ile değiştirmek 5 Yönetimsel çözümler, uyarı işaretleri 3 Mühendislik Çözümleri uygulamak 6 Kişisel Koruyucu Ekipmanlar kullanmak B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 19

20 EN ISO Risklerin Azaltılması Başla Limitlerinin belirlenmesi Tehlikenin tanımlanması Yüksek Sesle Kükreme İşitme kaybı, stres,korku düşük risk KKD kullanmak Keskin Dişler Isırılarak yaralanma, ölüm çok yüksek risk uygun kafes kullanmak Risk tahmini Riskin değerlendirmesi Parazitler hastalık düşük risk KKD ve aşı Risk azaltma prosedürü Hayır Risk yeteri kadar azaltılmış mı? Evet Son Keskin Tırnaklar Kesilme, ciddi yaralanma yüksek risk uygun kafes kullanmak B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 20

21 EN ISO Makine üzerinde Risklerin Değerlendirilmesi Yüksek Risk Düşük Risk İhmal Edilebilir Risk LO -> FE -> DPH -> NP -> ,5 1 1 X X X 1 5 0,1 1 HRN -> ,5 0,5 B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 21

22 CE işareti tarihinden itibaren Türkiye de zorunludur te.gov.tr/eskiler/2002/01/ htm B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 22

23 CE İşaretinin Zorunlu Olduğu Ülkeler AB Üye Ülkeler Austria Hungary Poland Belgium Portugal Bulgaria Ireland Romania Cyprus Italy Slovakia Czech Republic Latvia Slovenia Denmark Spain Estonia Lithuania Sweden Finland Luxembourg France Malta Germany Netherlands United Kingdom Greece AB Üyeliği Aday Ülkeler Iceland Macedonia Croatia Montenegro Türkiye (2002) Diğer Ülkeler Liechtenstein Switzerland Norway Listede yer almayan diğer ülkeler ulusal mevzuatlarla zorunlu hale getirmiş olabilir. B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 23

24 Makinede kaza sonrası sorumlulukların paylaşılması Makine İmalatçısının Sorumluluğu (2006/42/EC) 100% riskli Makinenin Risk Seviyesi 100% emniyetli Bazı makine kullanıcıları (Son Kullanıcılar) şöyle düşünür; CE işareti olan makinedeki kazadan kimse bizi sorumlu tutamaz! B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 24

25 Resim görüntülenemiyor. Bilgisayarınızda resmi açmak için yeterli bellek olmayabilir veya resim bozulmuş olabilir. Bilgisayarınızı yeniden başlatın ve sonra dosyayı yeniden açın. Kırmızı x yine görünürse, resmi silip yeniden eklemeniz gerekebilir. Makinede kaza sonrası sorumlulukların paylaşılması EHSR Makine İmalatçısının Sorumluluğu (2006/42/AT) Artık Risk Kullanma talimatlarına da yazıldığı üzere üreticilerin makine kullanıcısına bıraktığı sorumluluk 100% riskli Makinenin Risk Seviyesi 100% emniyetli Son Kullanıcı tarafından yapılan revizyonlar sonucu oluşan RİSKLER üretici tarafından bırakılan uygulama eksiklikleri uyarı levhaları talimatlar eğitimler kişisel davranışlar, manipülasyona karşı kontrol ve denetim Makine Kullanıcısının Sorumlulukları 89/391/EEC Çerçeve Direktif ve 6331-ISG Kanunu Madde 4 B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 25

26 Emniyetle ilgili tedbirlerde öncelik sırası 1. Fiziksel kapaklar 2. Koruma Otomasyon Ekipmanları 3. Personel Koruma Ekipmanları 4. Yasaklamalar Talimatlar Eğitimler Kayıtlar 5. Denetimler Yaptırımlar Uygulamak öncelikle imalatçının sorumluluğu altında uygulamak son kullanıcı sorumluluğu altında B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 26

27 Kanun ve Direktifler Emniyet ve Sağlık Direktifi 89/391/EEC Personel koruma Ekipmanları D. 89/686/EEC İş ve çalışma ekipmanları için Emniyet ve Sağlık Direktifi 95/63/EEC (89/655/EEC, 2001/45/EC) Makine Direktifi 2006/42/EC Düşük Gerilim Direktifi 2006/95/EC EMC direktifi 2004/108/EC ISG Kanunu Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği /42/AT Makine Emniyeti Direktifi Belirli Gerilim Sınırları Dahilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat Elektromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 27

28 Direktifler Standartlar Emniyet ve Sağlık Direktifi 89/391/EWG Personel koruma Ekipmanları D. 89/686/EWG İş ve çalışma ekipmanları için Emniyet ve Sağlık Direktifi 95/63/EWG Makine Direktifi 2006/42/EG EN ISO EN ISO EN 349 EN ISO Düşük Gerilim Direktifi 2006/95/EG EMC direktifi 2004/108/EG Zorunluluklar Çözüm Yöntemleri B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 28

29 Direktifler Standartlar Emniyet ve Sağlık Direktifi 2006/42/AT 89/391/EWG Personel koruma Ekipmanları D Hareketli parçaların neden olduğu riskler 89/686/EWG Makinaların İş ve çalışma hareketli ekipmanları parçaları bir için kazaya neden Emniyet ve Sağlık Direktifi 95/63/EWG olabilecek temas etme risklerini önleyecek biçimde Makine Direktifi tasarımlanmalı 2006/42/EG ve imal edilmeli veya riskin devam ettiği durumlarda, Düşük mahfazalar Gerilim Direktifi veya koruyucu tertibatlarla teçhiz 2006/95/EG edilmelidir. EMC direktifi 2004/108/EG EN ISO EN ISO EN ISO EN 349 EN ISO Zorunluluklar Çözüm Yöntemleri B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 29

30 Emniyet Fonksiyonlarının uygulama alanları B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 30

31 EN 349 Asgari Açıklıklar B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 31

32 EN 349 Asgari Açıklıklar B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 32

33 EN ISO Kol ve Bacakların Ulaşabileceği Bölgelerde Tehlikelerin Önlenmesi İçin Emniyet Mesafesi B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 33

34 EN ISO Kol ve Bacakların Ulaşabileceği Bölgelerde Tehlikelerin Önlenmesi İçin Emniyet Mesafesi B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 34

35 EN ISO Kol ve Bacakların Ulaşabileceği Bölgelerde Tehlikelerin Önlenmesi İçin Emniyet Mesafesi C B A B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 35

36 EN ISO Kol ve Bacakların Ulaşabileceği Bölgelerde Tehlikelerin Önlenmesi İçin Emniyet Mesafesi B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 36

37 EN ISO Kol ve Bacakların Ulaşabileceği Bölgelerde Tehlikelerin Önlenmesi İçin Emniyet Mesafesi B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 37

38 EN ISO Kol ve Bacakların Ulaşabileceği Bölgelerde Tehlikelerin Önlenmesi İçin Emniyet Mesafesi B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 38

39 EN ISO ,2,3,4 Platformlar, Merdivenler, Korkuluklar,.. B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 39

40 EN ISO ,2,3,4 Platformlar, Merdivenler, Korkuluklar,.. B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 40

41 EN ISO ,2,3,4 Platformlar, Merdivenler, Korkuluklar,.. B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 41

42 EN ISO Kumanda sistemlerinin güvenlikle ilgili kısımları B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P

43 EN < > EN ISO S1 B S2 F1 F2 P1 P2 P1 P2 B 43 O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P

44 EN ISO Kumanda sistemlerinin güvenlikle ilgili kısımları Emniyet fonksiyonları için PLr nin saptanması S yaralanmanın şiddeti S1 hafif (normalde geri dönüşü mümkün olanlar) S2 ciddi (normalde geri dönüşümü olmayan veya ölümlü) F etkisinde kalma sıklığı yada süresi F1 nadiren ve/veya kısa süreli bulunma F2 sık-sık ve/veya uzun süreli bulunma P - tehlikeden kaçınabilme olasılığı P1 özel şartlar altında mümkün olabilir P2 neredeyse mümkün değil B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P

45 EN 692 Mekanik Preslerde Emniyet B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 45

46 Mekanik Preste bir Risk Değerlendirmesi Örneği Kapakta emniyet şalteri Işık Perdesi Acil Stop Butonu Çift-el butonu B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 46

47 Mekanik Preste bir Risk Değerlendirmesi Örneği CPU CPU B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 47

48 Mekanik Preste bir Risk Değerlendirmesi Örneği +24Vdc CPU Kavrama Valfi CPU B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 48

49 Mekanik Preste bir Risk Değerlendirmesi Örneği EN Kavrama/fren kumanda sistemine ait yedekleme ve izleme işlevi gerekliyse, aşağıdaki kurallar karşılanmalıdır: a) Pres, en az iki tekli vanayla veya çalışan kavrama ve fren devresindeki akışkanı doğrudan kumanda eden çift gövdeli bir solenoid vanayla. CPU Valf-1 CPU Valf-2 B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 49

50 Mekanik Preste bir Risk Değerlendirmesi Örneği B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 50

51 EN 692 Mekanik Preslerde Emniyet Çizelge 2 - Farklı çalıştırma türlerine ait takımlarla ilgili olarak operatörün emniyete alınmasına ilişkin kuralların özeti B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 51

52 EN 692 Mekanik Preslerde Emniyet Kalıp Bölgesi emniyet tedbirleri B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 52

53 B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 53

54 EN Hidrolik Abkant Presler B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 54

55 EN Hidrolik Abkant Presler B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 55

56 EN Hidrolik Abkant Presler Arka Koruma Arka Konum ışık perdesi Üst Kalıp Hidrolik / elektrik sürüşü Valflerin izlenmesi / Motor - Stop (Kategori 4) Yan Korumalar Standart birim - Hata bilgi raporu Kalıp çevresi (Kategori 4) Hareketli Koruma sistemi Işık Perdesi ( BWS ) Otomasyon / Kumanda Arka dayama Çalışma Konum Şalteri Çift el E-Stop Ayak Pedalı B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 56

57 EN Preslerin Kalıp-takım ve ilgili alanlarındaki mekanik tehlikeler B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 57

58 EN Giyotin Makaslarda Emniyet B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 58

59 EN Giyotin Makaslarda Emniyet Emniyet Valfi Acil Stop Işık Perdesi Arka koruma bariyerleri Pedal Emniyet Rölesi B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 59

60 EN Giyotin Makaslarda Emniyet B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 60

61 Kabul Prosedürü Aktörleri 1x Proje Mühendisi 1x Üretim Sorumlusu 1x Bakım Mühendisi 1x İş Güvenliği Uzmanı FxxI RTE A glance during Pre-acceptance for a machine in Italy. B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 61

62 Makine Emniyet Kabulleri Çerkezköy Ticaret ve Sanayi Odası İş Güvenliği Semineri Uygulamaları Necmi Türer Makine Emniyeti Uzmanı BSH Çerkezköy (RTU-S) B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P

63 BAŞLA Yeni Makine Tasarım Aşamaları Tasarım Toplantısı Şema kontrolleri Ön Kabül CA Raporu Emniyet Revizyonu BSH ta son kabül Doğrulama SON B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 63

64 BAŞLA Yeni Makine Tasarım Aşamaları Tasarım Toplantısı Şema kontrolleri Ön Kabül CA Raporu Emniyet Revizyonu BSH ta son kabül Doğrulama SON B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 64

65 BAŞLA Yeni Makine Tasarım Aşamaları Tasarım Toplantısı Şema kontrolleri Ön Kabül CA Raporu Emniyet Revizyonu BSH ta son kabül Doğrulama SON B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 65

66 BAŞLA Yeni Makine Tasarım Aşamaları Tasarım Toplantısı Şema kontrolleri Ön Kabül CA Raporu Emniyet Revizyonu BSH ta son kabül Doğrulama SON B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 66

67 BAŞLA Yeni Makine Tasarım Aşamaları Tasarım Toplantısı Şema kontrolleri Ön Kabül CA Raporu Emniyet Revizyonu BSH ta son kabül Doğrulama SON B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 67

68 BAŞLA Yeni Makine Tasarım Aşamaları Tasarım Toplantısı Şema kontrolleri Ön Kabül CA Raporu Emniyet Revizyonu BSH ta son kabül Doğrulama SON B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 68

69 BAŞLA Yeni Makine Tasarım Aşamaları Tasarım Toplantısı Şema kontrolleri Checklist Ön Kabül CA Raporu Emniyet Revizyonu BSH ta son kabül Doğrulama SON B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 69

70 Makine Kabullerinde Onay Kriterleri Makine İmalatçısının Sorumlulukları (2006/42/EC) EHSR Artık RiskRisk 100% Riskli Makinedeki Risk Seviyesi 100% Emniyetli not release limited release release çok zayıf zayıf zayıf yeterli mükemmel (fatal) (major) (minor) (EHSR) Makine Kullanıcısı İşverenin Sorumlulukları (89/391/EEC /30/EC 6331 İSG Kanunu madde 4) B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 70

71 Makine Kabullerinde Onay Kriterleri Yasaklayıcı işaretler bir tedbir değildir Olası bir kaza durumunda, Teknik bir tedbir alınmadığından dolayı işveren sorumlu olacaktır. not release limited release release çok zayıf zayıf zayıf yeterli mükemmel (fatal) (majör) (minör) (EHSR) Makinenin kullanılmasına İzin verilmez B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 71

72 Makine Kabullerinde Onay Kriterleri Koruyucunun yüksekliği 1m. den düşükse Olası bir kaza durumunda, -Teknik tedbirler yetersiz olduğu için sorumlu olur -Talimatlara uymadığından dolayı çalışan da sorumlu olur not release limited release release çok zayıf zayıf zayıf yeterli mükemmel (fatal) (majör) (minör) (EHSR) Makine durdurulur veya Geçici olarak ilave tedbirlerle Risk Yönetilir B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 72

73 Makine Kabullerinde Onay Kriterleri Koruyucunun yüksekliği 1m ise, (emniyet mesafesi ve açıklıkların yeterli olması durumunda) Olası bir kaza durumunda, - İşveren denetim yükümlülüğünden dolayı sorumlu olacaktır. -MANIPULATION dan dolayı çalışan da sorumlu olacaktır. not release limited release release çok zayıf zayıf zayıf yeterli mükemmel (fatal) (majör) (minör) (EHSR) Makinenin kullanma ve güvenlik talimatların uygun olarak kullanılması şartıyla onay verilir B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 73

74 Kilitle - Etiketle Çerkezköy Ticaret ve Sanayi Odası İş Güvenliği Semineri Uygulamaları Necmi Türer Makine Emniyeti Uzmanı BSH Çerkezköy (RTU-S) necmi.turer@bshg.com B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P

75 B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 75

76 Tehlikeli Temas Gerilimi Đnsan için Tehlikeli Gerilim Sınır Değeri 65 Volt Uluslar arası kabul edilen IEC ve VDE Volt Đş Sağlığı ve Güvenliği Tüzüğü (mülga) 42 Volt B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 76

77 Mekanik muhafaza ile kapatılması ve izole edilmesi B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 77

78 Panoların Topraklamasının yapılması Topraklama, mümkün olduğunca kablo boyu kısa kalın kesit yıldız bağlantılı mutlaka pabuç üzerinden. sıkıca sabitlenmelidir B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 78

79 Kaçak akım rölesinin kullanılması B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 79

80 Hareketli bir ekipmanın parçasına elinizi uzatır mısınız? Ayar yaparken, bakımlarda, vs ne yaparsınız? B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 80

81 Makine üzerinde arta kalmış basınçlı havayı veya sıkıştırılmış yay kuvveti SIKIŞTIRILMIŞ SERBEST B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 81

82 Bakımcılar için 5 Emniyet Kuralı 1- Enerjiyi Ana Girişten Kes 2- Şalteri/Vanayı Kilitle ve Etiketle 3- Şalter/Vananın Çıkışını ve ilgili noktaları Ölç 4- Bağlantı noktalarını kısa devre et ve toprakla 5- Çevrede ve çalışma yerinde gerekli tedbir ve uyarı levhalarını koy Bakım veya onarım işlemleri tamamlandıktan sonra bu adımlar ters yönde izlenerek sistem tekrar devreye alınır. B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 82

83 1- Enerjiyi Ana Girişten Kes Çalışma yapılacak bölgeyi besleyen ana şalter, sigorta, vana ve diğer koruma ekipmanları gerilimi kesecek yönde uygun pozisyona getirilir B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 83

84 2- Şalteri/Vanayı Kilitle ve Etiketle, LOTO (Lock-out Tag-out) Çalışma esnasında bir başkası tarafından enerjinin tekrar verilmesini engellemek için kilitleme yapılmalı ve gerekli tedbirlerin alınması gerekir. Kilidin çıkarılmaması için uyarı ve kilitleme yapılan yere kimin ve ne amaçla kilitlediğine dair bilgi notu asılır. Uyarılar kolayca yerinde çıkmaması için gerekli tedbir alınır. B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 84

85 3- Şalter/Vana Çıkışını ve ilgili noktaları Ölç Ana şalterden veya diğer ekipmanlardan beslemenin kesilmiş olmasına rağmen yine de şalter çıkış noktasında ve çalışma yapılacak bölgelerde açık uçlara dokunmadan önce uygun bir ölçü alet ile ölçülmelidir. B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 85

86 4- Bağlantı noktalarını kısa devre et ve toprakla Gerilimi kesilen hat uygun kablo veya ekipmanları ile köprülenerek kısa devre edilmeli. Bu nokta aynı zamanda toprağa bağlanmalıdır. B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 86

87 5- Çevrede ve çalışma yerinde gerekli tedbir ve uyarı levhalarını koy Çalışma yapılacak bölge uygun bariyer ve uyarı levhaları ile çevrilerek bu bölgeye yetkili olmayan kişilerin girmesi engellenmelidir. B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 87

88 LOTO gerçekten de gerekli midir? B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 88

89 Acil durdurma veya kontrol paneli butonları LOTO için uygun değildir. B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 89

90 LOTO uygulama ürünleri? Kişisel kilitler B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 90

91 Kilitle Etiketle Prosedürü Elektrik Bakım Çalışanları Mekanik Bakım Çalışanları Elektik Bakım Personeli Elektrik Bakım Yöneticisi Mekanik Bakım Yöneticisi Mekanik Bakım Personeli İş Güvenliği Uzmanı Operatör (TPM çalışmaları) B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P

92 -Bakım ISG Talimatları- - Çalışanın onay yazısı- B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P

93 Next Step B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P

94 B O S C H A N D S I E M E N S H O M E A P P L I A N C E S G R O U P Necmi Türer I RTE I I Slide: 94