Doğum Sonrası Doğum Kontrolü

Transkript

1 Lothian Cinsel ve Üreme Sağlığı Hizmetleri Doğum Sonrası Doğum Kontrolü Sizin için en uygun doğum kontrol yöntemini seçmenize yardımcı oluyoruz

2 Doğum kontrol seçenekleri Yeni doğum yapmış olan ve hamileliklerine ara vermek isteyen ya da uzun dönem doğum kontrolü isteyen bayanlar için son derece uygun olan, etkili ve güvenilir doğum kontrol metodları mevcuttur. Önce bu metodları tanıyalım. Hormonlu RİA (Rahim İçi Araç) (Spiral) Hormonsuz RİA (Rahim İçi Araç) (SPİRAL) Deri Altı Çubuk (İmplant) İğne RİA ve implant kullanan bayanlarda plansız gebe kalma olasılığının diğer metodları kullanan bayanlara göre dört defa daha az olduğunu biliyoruz. Eğer kesinlikle bir daha gebe kalmak istemediğinizden eminseniz, kısırlaştırma seçeneğini düşünebilirsiniz. Genelde erkeğin kısırlaştırılması en uygun seçenek olmaktadır (vazektomi). Bayanların sıklıkla başvurduğu bir dizi doğum kontrol yöntemi mevcuttur.

3 Bunlar da etkilidir ancak fark şudur: bunları özenle kullanmanız gerekiyor. Yalnız başına Progesteron (1 Hormon) Hap Kombine metodlar > (2 Hormon) > Hap > Doğum Kontrol Bandı > Vaginal Halka Kondom (Prezervatif) - Bunlar aynı zamanda cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları önleyebilir. Her bir yöntem hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek ve sizin için en uygun olacak yöntem hakkında fikir edinmek için bu broşürü okuyunuz. Ebeniz, doğum sonrası ziyaretlerinizin birinde sizinle doğum kontrol konusunu konuşacaktır ve bunun neticesinde bebeğiniz doğar doğmaz gebelikten korunmuş olabileceksiniz. Hastanede ya da yöresel kliniklerde çalışan sağlık elemanları, seçtiğiniz metoda kolaylıkla ve hızla erişmenizi sağlayacaktır. Bebeğinizin doğumunu takiben üç hafta içinde gebelikten korunma yöntemlerinden birini kullanmaya başlamış olmanız gerekmektedir.

4 Hormonlu RİA (Spiral) Hormonlu RİA, küçük, t harfi şeklinde bir araç olup rahminize yerleştirilir. Spermin serviks yoluyla rahime geçip yumurtayla birleşmesini engelleyen, progesteron adında az miktarda bir hormon salgılar. Adetlerinizin daha hafif geçmesine neden olabilir. Advantages Beş yıla kadar etkilidir Koruyuculuğu %99 dan fazladır Kolaylıkla çıkartılabilir Hormon güvenli olup seviyesi düşüktür Doğurganlık hızla geri gelir Adet kanamaları daha hafif olabilir Emziren bayanlar için uygundur Taktırın, bir daha düşünmeyin. Dezavantajları Adet kanamaları bir kaç ay düzensiz olabilir Bir hekim tarafından takılmalıdır. Hormonlu RİA, doğumdan sonraki ilk 48 saat içinde ya da doğumdan dört hafta sonra takılabilir. Ebe veya doktorunuz en uygun olan zamanı sizinle konuşacaktır. Eğer sezeryanla doğum planlanmışsa, bunun aynı zamanda takılması mümkün olabilir.

5 Hormonsuz RİA Bakır RİA, t harfi şeklinde küçük bir araç olup rahminize yerleştirilir ve spermanın hareketlerini etkiler. Bu etki, spermanın yumurtayı döllemesine engel olur. Bu tür RİA, güvenli ve doğal az miktarda bakır içerir. 100% hormonsuz olup adet kanamalarınızı etkilemez. Advantages 10 yıla kadar etkilidir Koruyuculuğu %99 dan fazladır Kolaylıkla çıkartılabilir Hormonsuzdur Taktırın, bir daha düşünmeyin. Adet kanamaları düzenli olmaya devam eder Doğurganlık hızla geri gelir Emziren bayanlar için uygundur. Dezavantajları Daha ağır ve kramplı adet kanamaları olabilir Bir hekim tarafından takılmalıdır. Bakırlı RİA, doğumdan sonraki ilk 48 saat içinde ya da doğumdan dört hafta sonra takılabilir. Ebe veya doktorunuz en uygun olan zamanı sizinle konuşacaktır. Eğer sezeryanla doğum planlanmışsa bunun aynı zamanda takılması mümkün olabilir.

6 İmplantlar İmplant, kolunuzun üst kısmındaki derinin altına yerleştirilen esnek, kibrit çöpü büyüklüğünde ufak bir çubuktur. İmplant, progesteron adında bir hormon salgılar; bu hormon hem yumurtalıklarınızdan yumurta salınmasını engeller hem de rahim ağzı salgısını kalınlaştırır. Bu da spermin yumurtaya ulaşmasını engelleyen bir durumdur. Avantajları Üç yıl etkilidir Koruyuculuğu %99 dan fazladır Doğurganlık hızla geri gelir Adet kanamaları daha hafif olabilir Emziren bayanlar için uygundur Taktırın, bir daha düşünmeyin. 40mm Dezavantajları Adet kanamaları düzensiz olabilir (ya da tamamıyla durabilir). İsterseniz hemen. Sezeryan sırasında ya da evinize dönmeden önce doğum servisinde bunu yerleştirmemiz mümkün olabilir. Bebeğinizin doğumundan üç hafta sonra kesinlikle gebelikten korunmaya ihtiyacınız olacaktır.

7 İğne Bu gebeliği önleyici bir iğnedir. İğne, progesteron adında bir hormon içerir; bu hormon hem yumurtalıklarınızdan yumurta salınmasını engeller hem de rahim ağzı salgısını koyulaştırır. Bu da spermin yumurtaya ulaşmasını engelleyen bir durumdur. Avantajları Etkisi 3 ay sürer Koruyuculuğu %94 tür Adet kanamalarınız düzensiz olabilir ya da tamamıyla durabilir. Dezavantajları İğnenin yapılması için bir sağlık uzmanına her üç ayda bir görünmeniz gerekmektedir Doğurganlığın geri gelmesi gecikebilir Düzensiz adet kanamaları. Eğer sağlığınız yerinde ise ve hamileliğiniz ya da doğum sırasında sağlığınızı etkileyen bir komplikasyon olmadıysa buna hemen başlayabilirsiniz. Aksi takdirde 21. günde iğnenizi olabilirsiniz. Doktorunuz sizin için en uygun seçeneği tavsiye edecektir.

8 Sadece progesteron içeren hap Bu haplarda sadece progesteron adında bir hormon mevcuttur. Bu yöntem, hap almak isteyen, ancak östrojen alamayan bayanlar için uygundur. Sadece progesteron içeren iki çeşit hap vardır: geleneksel olanları rahim ağzı salgısını koyulaştırır ve spermin yumurtaya ulaşmasını engeller. Daha yeni olanları ise yumurtalıklardan yumurtanın salınmasını önler. Doktor ya da hemşireniz sizin için hangisinin daha iyi olacağına karar vermenize yardımcı olacaktır. Avantajları Koruyuculuğu %91 dir Bıraktıktan sonra doğurganlık normale döner Emziren bayanlar için uygundur Östrojen alamayan bayanlar için güvenlidir Adet kanamaları kesilebilir. Dezavantajları Adet kanamaları düzensiz olabili Her gün aynı saatte alınması gerektiğinin unutulmaması gerekir. İsterseniz hemen. Bebeğinizin doğumunu takiben üç hafta içinde etkili doğum kontrol yöntemlerden birini kesinlikle kullanmaya başlamanız gerekmektedir.

9 Kombine hormonlarla doğum kontrolü Bu yöntemlerde, yumurtalıklarınızdan yumurta salınmasını engelleyen östrojen ve progesteron adında iki hormon kullanılır. Genellikle bu hapı her gün aynı saatte almanız gerekmektedir. Piyasada çok çeşit hap mevcuttur. Sağlık uzmanınızın size reçeteyle vermesi gerekiyor. Bazı bayanlar, aynı hap gibi iş gören doğum kontrol bandı ya da vajinal halka kullanırlar. Bu metodların avantajları Koruyuculuğu %91 dir Daha kısa süren, daha hafif ve daha az ağrılı adet kanamaları olur Bıraktıktan sonra doğurganlık normale döner Ergenlik sivilcelerine iyi gelebilir. Dezavantajları Düzensiz adet kanamaları söz konusu olabilir, genellikle zamanla bu durum düzelir Yöntemi doğru kullanmanız gerekir Bazı bayanlar sağlık nedenleriyle östrojen alamazlar Emziren bayanlar için uygun değildir. Eğer emzirmiyorsanız, bebeğiniz doğduktan üç hafta sonra. Bebeğiniz sütten kesilinceye kadar başka bir yöntem kullanmalısınız.

10 Kadının kısırlaştırılması Kadının fallop tüpleri bağlanarak spermle yumurtanın bir araya gelmesi engellenmiş olur. Bunu yapmanın çeşitli yolları vardır. Hastanede yapılması gereken bir işlemdir. Eğer kadının kısırlaştırılması yöntemini düşünüyorsanız, seçenekleriniz konusunda size bilgi verebilmesi açısından bir an önce doktorunuzla görüşünüz. Bayanın kısırlaştırılması yönteminin, bu broşürde bahsedilen RİA ve implant yöntemleri kadar etkili olduğunu unutmayın. Advantages Kalıcıdır Koruyuculuğu %99 dan fazladır Adet kanamalarınızda bir değişiklik olmaz. Disadvantages Sezeryan ameliyatı sırasında yapıldığında başarısızlık oranı daha yüksektir Geri dönüştürülemez Bir daha hamile kalmak istemediğinizden iyice emin olmanız gerekmektedir Cerrahi işlem gerektirir Genel anestezi gerekebilir Komplikasyon riski mevcuttur. Normalde en küçük çocuğunuz bir yaşına gelene kadar ameliyatı beklemeniz tavsiye edilir. Eğer planlanmış sezeryan ameliyatınız varsa, bu işlemin aynı zamanda yapılması söz konusu olabilir.

11 Erkeğin kısırlaştırılması Vazektomi Bu yöntemde, spermleri testislerden penise taşıyan tüplerin (vas deferens) kapatılması söz konusudur. Lokal anestezi altında gerçekleştirilen kısa bir işlemdir. Bir halk kliniğinde yapılabilir. Ayarlamak için, aile doktorunuzun (GP niz) sizi Chalmers Cinsel Sağlık Servisi (Chalmers Sexual Health Service) ne sevk etmesini isteyin. Erkeğin kısırlaştırılması, kadının kısırlaştırılmasından daha etkilidir ve çok daha basit bir işlemdir. Erkeğin kısırlaştırılması yönteminin, bu broşürde bahsedilen RİA ve implant yöntemleri kadar etkili olduğunu unutmayın. Advantages Kalıcıdır Koruyuculuğu %99 dan fazladır Lokal anestezi ile yapılır. Dezavantajları Geri dönüştürülemez Cerrahi işlem gerektirir Komplikasyon riski mevcuttur. Normalde en küçük çocuğunuz bir yaşına gelene kadar vazektomiyi beklemeniz tavsiye edilir. Bebeğiniz 6-9 aylıkken aile doktorunuzun sizi sevk etmesini isteyin.

12 Doğum Kontrolu ve Emzirme Bebeğinizi emzirirken, bebeğinizi ve sütünüzün salınımını etkilemeyecek bir kaç doğum kontrol seçeneği vardır. Emzirme, güvenilir bir doğum kontrol yöntemi değildir. Buna rağmen eğer: Bebeğiniz altı aylıktan küçükse ve Adet kanamalarınız henüz geri gelmemişse ve Gece gündüz tamamıyla emziriyor ve hiç mama vermiyorsanız; hamile kalma olasılığınız daha azdır. Eğer emzirme veya sütünüzün miktarı konularında sorun yaşıyorsanız tavsiye için hastanenizdeki bebek beslenme birimine başvurunuz.

13 Acil Doğum Kontrolü Bebeğinizin doğumundan sonraki üç hafta içinde korunmasız cinsel ilişkide bulunursanız, acil korunmaya ihtiyacınız olmaz. Bu 21 günlük süreden sonra eğer etkili her hangi bir doğum kontrol yöntemi kullanmadan cinsel ilişkide bulunursanız hamile kalabilirisiniz. İki çeşit acil doğum kontrol yöntemi vardır - biri bakır RİA (SPIRAL), diğeri ise hormon haplarıdır. Bakır RİA (SPIRAL) RİA konusunda ilave bilgi için bir sonraki sayfaya bakınız. Acil doğum kontrol yöntemlerinin en etkili olanıdır (%99 etkili). Korunmasız cinsel ilişkiden sonraki 5 güne kadar acil RİA taktırabilirsiniz. Genelde taktırılması kolay olup her yaştaki bayan için uygundur. Acil doğum kontrolü açısından aracın en az bir sonraki adet kanamanıza kadar rahiminizde kalması gerekir, ancak esas doğum kontrol yönteminiz olarak yerinde bırakmayı tercih edebilirsiniz. Emziren bayanlar için uygundur.

14 Progestojen hapı (Levonelle ) Etkinliği, korunmasız cinsel ilişkiden sonraki 24 saat içinde alındığında en fazla olduğundan ertesi sabah hapı olarak bilinmektedir. Eğer henüz yumurtlama gerçekleşmemişse, etkisini yumurtanın salınımını geciktirerek gösterir ve her üç hamileliğin ikisini önler. Korunmasız cinsel ilişkiden sonraki beş gün içinde alınabilir ancak almakta ne kadar gecikirseniz etkinliği o derece azalmış olur. Emziren bayanlar için uygundur. Bebeğinizi ve sütünüzün miktarını etkilemez. Eğer bir aile doktoru (GP) ile kayıtlı iseniz, Levonelle i, İskoçya daki eczanelerden ücretsiz olarak alabilirsiniz. Ulipristal Asetat (ella-one ) Korunmasız cinsel ilişkiden sonraki beş gün içinde alınabilir. Yumurtanın salınmasını geciktererek etkisini gösterir. Levonelle den biraz daha etkilidir. Bunun bir doktor tarafından reçeteyle verilmesi gerekmektedir. Hormonlu doğum kontrol yöntemlerinin bazılarını etkileyebildiğinden, aldıktan sonraki 14 gün için kondom kullanmanız gerekmektedir. Emziren bayanların, aldıktan sonraki 36 saat için sütlerini sağıp atmaları tavsiye edilir.

15 Hizmetlerimiz Lothian bölgesindeki doğum kontrol işlemlerinin çoğu aile doktorunuzun kliniği tarafından sağlanır. Hangi hizmetlerin mevcut olduğunu öğrenmek için aile doktorunuzun kliniğine sormanızda fayda vardır. Aşağıdakiler dahil olmak üzere Chalmers Centre (Chalmers Merkezi) nde kapsamlı cinsel sağlık hizmeti verilir: Doğum kontrolü bilgileri ve tedariği RİA ve RİS yerleştirilmesi ve çıkartılması Implant yerleştirilmesi ve çıkartılması. Randevu, bilgi ve tavsiye almak için i arayınız. Hatlarımız Pazartesi - Perşembe günleri sabah 9 tan akşam 5 e kadar, Cuma günleri ise sabah 9 tan öğleden sonra 4 e kadar açıktır. Ayrıca, internet sitemizi ziyaret edebilirsiniz: