Transkript

1 Unıgraphics CAD-CAM / CAE programı Hybrid modelleme özelliği sayesinde yapısında 4 ana modelleme tekniğini aynı ortamda kullanılacak biçimde barındırmaktadır. Bu modelleme teknikleri ; TEL KAFES MODELLEME (wıreframe), KATI MODELLEME (solid), YÜZEY MODELLEME (free form), ve PARAMETRİK (sketch) MODELLEMEDİR. WIREFRAME MODELING (TEL KAFES MODELLEME) Tel kafes modelleme 2 veya 3 boyutlu eğrilerle yapılan modellemeyi belirtmektedir. Tel kafes modelleme yapabilmek için; UNİGRAPHICS ile çalışmaya başlama-dan önce mutlaka FILE menüsünden New seçenegi ile yeni bir çalışma dosyası açınız. Burada yeni bir dosya açarken dikkat edilecek husus, dosya adının Türkçe karekter içermemesidir. Dosya ismini verdikten sonra onaylamadan önce çalışma dosyamımızın inches veya milimetrik mi lacağına karar veriyoruz. Artık çalışma dosyamız hazır onaylaya biliriz. Curve menüsüne ulaşmak için ilk önce Start menüsü altından Modeling i tıklayarak yada klavyeden( Ctrl + M ) Seçilerek modelleme tool larına erişilebilirsiniz

2 BASIC CURVES Modelleme komutlarına INSERT menüsü altından ulaşarak kullanacağız. Modelleme tool ları ANA tool lar ve OPERATION TOOL ları olarak ikiye ayırıldı. Örnegin CURVE modelleme tool u; CURVE ve CURVE OPERATION olarak iki ayrı gruba ayrıldı bu sayede toolara erişim ve kullanım kolaylığı daha iyi duruma getirildi. Basic Curve komutlarına INSERT menusu altından yada ekrandan Customize Edilen Toolları kullanarak ulaşabilirsiniz. Line Arc Circle Fillet Trim Edit Curve LİNE Unigraphics te çizilen şekiller parametriktir, daha sonra şekiller üzerinde Edit işlemi yapılması gerektiğinde bu parametrelere ulaşılarak gereken değişiklikler kolaylıkla yapılabilir. Eğer bunlarla ilişkili şekiller varsa bu şekillerde kendilerini edit edilen şeklin son haline uydururlar. Dört yöntemle line çizebiliriz: - 2 -

3 - Koordinat değerleri girerek - Uzunluk, açı vererek - XC, YC veya ZC doğrultularını kitleyerek - Delta seçeneğini açıp, koordinat değerleri yerine ilerleme değerleri girerek. Koordinat sistemi yardımıyla, yaratacağımız Line nın başlanğıç ve son noktasının koordinatlarını belirterek. ( Kartezyen ve Polar Koordinat sistemleri kullanılabilir.) Basic Curves komutuna girdiğimizde ekranın alt kısmında aşağıda görülen diyalog bar ile karşılaşırız. Kartezyen koordinat sistemi Polar koordinat sistemi Ofset ikonu Kartezyen koordinat sisteminde çizginin önce başlangıç noktasının koordinatları yukarıdaki X, Y, Z bölgelerine yazılır ve ENTER Tuşuna basılır, (buralara değer girmek için mouse ile tıklayıp rengini siyah yapınız,aralarında Tab tuşu ile geçiş yapılabilir) sonra bitiş noktasının koordinatları aynı yöntemle yazılarak ENTER tuşuna basılır. X1, Y1, Z1 X2, Y2, Z2 NOT: XC, YC, ZC de çıkan değerleri sıfırlamak için PREFERENSES menüsü altından User Interface içerisinden Tracking seçeneği kapatılmalıdır. Tracking seçeneği, cursor un ekrandaki pozisyonunu izler. Tracking açık Çalışma birimi noktadan sonra kaç hane oluşunu ayarlar Polar koordinat sisteminde önce noktanın başlangıcı belirtilir, daha sonra oluşturulacak çizginin boyu ve X ekseni ile yapacağı açı belirtilerek çizgi oluşturulur. Polar koordinat sisteminde çizgi boyunun girileceği ekran

4 Polar koordinat sisteminde çizginin X ekseni ile yaptığı açının girileceği ekran. (R, φ ) R 30 X1, Y1, Z1 Basic Curve menüsünde basit OFFSET alma; Ofset işlemine başlamadan önce dikkat edilmesi gereken; string modun işaretli olmaması ve akıllı mod da olmamızdır. Verilen ofset değeri, seçilen ilk line ile olan mesafedir. Verilen ofset değeri, oluşan son line ile olacak mesafedir. mesafedir. Angle Incerement metin kutusuna yazacağımız açı değeri kadar doğrultular yakalamamızı sağlar ve böylelikle istediğimiz açıda line llar çizebiliriz. Selection pickball u ofset atılacak çizginin üzerine, aşağıdaki şekilde olduğu gibi getiririz. Burada pickball un merkezi ofset yönünü tayin eder. Eğer ters tarafa doğru offset almak istenirse ( - ) değer girilmelidir. Özellikle bir CURVE nin çoklu offsetini alırken istenen sonuca ulaşmak için yukarıda açıklanan original ve new özelliklerine dikkat etmelidir. Burada mausumuzu sağ tıklıyarak ofset yönü belirlenmiş olur. Artık yapmamız gereken ofset ikonuna ofset değeriyazarak enter lamak.offset işlemi tamam

5 POINT METHOD Bazen çizim yaparken nesnelere kenetlenmemiz gerekebilir ve bu şekilde birline nın başlangıç orta veya son noktasına kenetlenerek yada birnesneyi taşırken, diğer geometrik şekilleri oluştururken vb nesne kenetleme ikonlarını kullanarak daha hızlı çizimler yapabiliriz. Bu şekilde çizgiler oluşturabilmek için nokta yakalama metodu belirtmemiz gerekir. Aşağıdaki menüde Point Metod kısmı seçildiğinde Aşağıdaki seçenekler ile karşılaşırız. String Mode seçili ise zincirleme şeklinde çizgi çizme yapılır, yani ilk çizgi çizildikten sonra komut hala aktif haldedir verilen koordinatlara göre sürekli çizgi çizilebilir. String Mode kapatılırsa ilk çizgi çizildikten sonra bizden diğer çizilecek çizginin ilk ve ikinci koordinatlarının ikisini birden belirtmemiz istenir. Break string zincirleme şeklideki çizim şeklinden çıkmak için Kullanılır, mouse un orta tuşuna basmakta aynı işlemi yapar. Infer Çizgilerin,eğrilerin, katı-yüzey kenarlarının son, orta, control, teğet, noktalarının yakalanmasını sağlar. Bir çok fonksiyonu içeren çok kullanışlı bir komutdur. Yukarıdaki özelliklerin yanı sıra paralel ve dik çizgi çizme ve iki çizginin açı ortayını bulma özelliklerine de sahiptir. Diğer nokta metodlarının bir çok özelliğine sahip çok kullanışlı bir komutdur. Cursor Location Ekrandaki işaretlenen serbest notaları yakalar. Existing Point End Point Ekranda var olan nokta yakalar. Çizgi, eğri ve kenarların son noktalarını yakalar. End point yakalama - 5 -

6 Control Point Çizgilerde orta ve son noktaları, spline lar da control noktalarının yakalanmasını sağlar. Kontrol point yakalama. Intersection Point Kesişim noktalarını yakalar. Şekillerin üst üste kesişmesi gerekli değildir, uzayda herhangi bir yerde kesişse bile bu noktalarını yakalayabilirsiniz. İki curve kesişim noktası yakalama. Arc / Ellipse Center Arc veya elipsin merkezini yakalamaya yarar. Merkezi yakalanacak daire, yay, yada elipslerin üzerine mouse ile tıklanır. Arc ve daire merkez yakalama. Quadrant Point Arc veya elipslerin çeyrek noktalarını yakalamaya yarar. Daire ve arc ların Quadrant noktalarını yakalamak için Çeyrek noktalarına yakın kısımları seçilir. Seçilen dairenin yakalanan Quadrant pointi. Select Face Başlangıç noktası belli olan ve seçilecek bir yüzeye dik ( normal ) Çizgi çizmeye yarar

7 Point Subfunction Nokta alt menüsüne giriş sağlar. Bu menü koordinat sistemi ve ekran üzerinde diğer objelerin son, orta, control vb. noktalarının yakalanması metodlarını içinde barındıran komple bir menüdür. Bunlar dışında silindirik, küresel vb. koordinat sistemlerinin uygulanmasını sağlar. Yanda point subfunction menüsünün fonksiyonları görünmektedir. Nokta seçim fonksiyonları yukarıda anlatılanlarla aynıdır. Tek farklı Angle on arc/ellipse komutunun eklenmesidir. BASİT CURVE OFFSET ŞEKİLLERİ Angle Arc/Ellipse Bu nokta yakalama komutu ile daire, arc, elipslerin üzerinde açısını kendimizin belirlediğimiz noktalarını yakalamaya yarar. Offset menüsü aşağıda açıklanmıştır. Rectangular Bu yöntem ile seçilen herhangi bir nota baz alınarak,diğer noktanın koordinatlarını delta XC, YC, ZC kısımlarında belirterek istenen yerlerde noktalar yakalamaya yarar. Rectangular offset seçeneğinde gidilecek ofset mesafesinin girileceği ekran. Rectangular offset - 7 -

8 Nokta koordinatları girilirken WCS seçili ise Unigraphics ilk açıldığında mevcut bulunan WCS e göre girilen nokta mesafeleri hesaplanır. Absolute seçeneğinde ise WSC herhangi bir noktaya taşınmış ise girilen nokta mesafeleri taşınan yeni WSC e göre hesaplanır. CYLINDRICAL Mevcut bulunan silindirlerin üzerinde belirtilen noktadan açı, radius ve yükseklik girilerek istenen noktalar yakalamaya yarar. Cylindrical ofset alma ekranı. SPHERICAL Spheric ofset mevcut küre üzerinden girilen 2 adet açı değeri ve radius miktarı kadar küre üzerinde istenilen noktanın ofsetini alır

9 VECTOR Vector offset almak; seçilen bir noktadan, doğrultusu alınmak istenen çizginin yakalanan noktasının uzantısı boyunca girilen mesafe kadar uzaklıkta bir nokta yakalamaya yarar. Vector ofset uzaklık mesafesi ALONG CURVE Along Curve offset almak, seçilen eğrilerin girilen mesafe veya % si kadar belirlenen yönde (bu yön eğrinin seçilen ucuna göre değişir,eğer beliren yön istenen yönün tersi ise arc length mesafesi (-) değer girilerek istenen sonuç elde edilebilir.) eğrilerin yakalanan noktasından itibaren yeni bir curve oluşturmada kullanılır. Eğrinin yüzde miktarı kadar. Along Curve mesafe belirtme şekilleri iki çeşittir. Girilen uzaklık mesafesi kadar. Parallel to seçeneği belirtilen koordinattan ( XC, YC, ZC ) yada baz alınan bir noktadan, seçilen (X, Y, Z) eksenine paralel çizgi çizmede kullanılır. Çizgi çizme eksenini seçilen eksen doğrultusunda olmaya zorlar. Unbounded seçenegi seçilerek çizilen çizgilerin boyu ekran sınırlarına kadar uzar. Seçilen koordinat noktasını baz alarak, girilen X, Y, Z mesafesi kadar uzaklıkta çizgi çizmeye yarar. Girilen nokta koordinatları (X, Y, Z) mesafeleri hesaplanırken WCS e göre değil belirtilen noktaya göre hesaplanır. Bu seçenekler sadece eğrilerin ofsetlerini alırken kullanılır. Orijinal seçilir ise ofseti alınacak eğrinin ofset miktarı girildikten sonra Enter tuşuna basılış miktarı kadar ofset mesafesinde eğriler oluşur (Aynı yerde üst üste). New seçeneği seçilir ise eğri seçilip ofset mesafesi girildikten sonra onaylama yapıldıktan sonra her onaylamada ofset alınacak sekil yeni oluşan ofset eğrisi baz alınarak oluşur

10 UNIGRAPHICS NX4 CAD ARC Yarı çapı bilinenn ve iki noktadan geçen veya merkezi bilinen ve iki noktadann geçen daire parçaları oluşturmaya yarar. Eğer oluşan arkın tümlerini elde etmek isterseniz; edit curve komutundan complement arc Seçeneğini seçerek arc üzerine mouse ile tıklayınız. Nokta koordinat girme kutuları yarı çap Çap Baş. Açısı Bitiş Açısı Yay parçaları ve daire çizerken bunların başlangıç ve bitiş açı değerlerini görmemizee yayar. Bu sayede açısal uzunluk değerlerini kolaylıkla görebiliriz. Başlangıç, bitiş noktası ve yarı çapını girerek Yay çizme. Merkezi, başlangıç ve bitiş noktasını girerek Yay çizme. Çizilen yay parçalarını daireye tamamlar. İki nokta belirtildikten sonra o noktalardan geçecek uygun yay parçasını diğer noktayı tanımlamadan oluşur. Center, Start, End point Belirterek çizilen arc. Normal 3 nokta belirterek çizilen Arc 3.nokta olarak bir eğri belirtilirse çizilen arc seçilen eğriye teğet olur

11 UNIGRAPHICS NX4 CAD CİRCLE Daire oluşturmak için kullanılan bir komutdur. 3 çeşit daire çizme yöntemi vardır. 1- Merkez noktası, yarı çapı belirtmedee kullanılan ekran üzerinde bir nokta. 2- Merkez noktası ve belirtilen yarı çap, yada çap değeri. 3- Merkez noktası ve dairenin teğet olması istenen eğri. Yarı çap Birden fazla daire çizilmesindee kullanılır. İlk daire çizildikten sonra belirtilen noktalar dairenin merkezi olarak kabul edilip ilk çizilen daireninn kopyası o noktada da oluşur, bu istenen sayıda devam eder, aynı özellikte dairelerr çizmek için kolay bir seçenektir. Merkez nokta, ekran üzerindee belirtilen nokta. Çap Başlangıç Açısı Bitiş Açısı Merkez nokta, girilen yarıçap, çap değeri. Merkez nokta ve daireninn teğet olması belirtilen eğri

12 FİLLET Eğrilerin köşelerinde yuvarlatma yapmaya, aynı zamanda iki curve arasına radiusunu kendimizin belirlediği teğet arclar oluşturmaya yarar. Çizim esnasında iki curve arasına teğet ve yarı çapını kendimizin belirlediği yay parçaları çizmek gerektiğinde 2 Curve Fillet yöntemini kullanınız. Fillet komutuna girilince ekrana gelen menü ekranı aşağıdaki gibidir. Simple fillet 2 Curve fillet 3 Curve fillet Fillet oluşturma şekilleri 3 çeşittir. Basit Fillet 2 Curve Fillet 3 Curve Fillet Simple fillet Belirtilen radius miktarı kadar iki eğrinin köşelerini yuvarlatır. Seçme işleminde kürsörün ucundaki dairenin içine giren uçlar seçilir

13 Simple fillet yaparken radüs değerini girdikten sonra yapmamız gereken pickball merkezinin filletin merkez yönünde olması, artık sadece enter lamanız yeterli olacaktır. Radius merkezi seçiminden sonra filletin oluşum şekillerine dikkat ediniz. 2 Curve fillet Seçilen iki eğrinin köşelerini belirtilen radius miktarı kadar yuvarlatır. Burada eğri seçerken seçim sırasına dikkat edilmelidir, (seçim sırasına göre belirtilen Trim opsiyonları uygulanabilir.) eğriler seçildikten sonra radiusun merkezinin bulunacağı yer belirtilmelidir. Fillet komutunda seçim yaparken mutlaka saat yönünün tersine doğru seçim yapılması zorunludur. Trim options seçeneğinde seçilen curve lerin fillet yapıldıktan sonra uçlarının trim yapılıp, yapılmayacağını 2 curve için ayrı ayrı belirtmemize imkan verir ve bu yöntemle iki curve arasına teğet olan yarıçapını kendimizin belirlediği yay parçaları kolaylıkla çizilebilir. Inherit seçeneği radius belirtmede kullanılır, bu seçenek ile ekranda var olan herhangi bir yayın üzerine mouse ile tıklayarak o yayın radius değerini fillet radius değeri olarak alınabilir

14 UNIGRAPHICS NX4 CAD Bu seçenek nokta seçim menüsüne geçiş sağlar, bu sayede iki curve arasına teğet radiusu belli arclarr oluştururken bu teğetliğin başlayacağı yada biteceği sabit noktalar tanımlamada kullanılır. Kullanılışı basic curve çizerken kullandığımız nokta yakalama menüsünün aynısıdır. 2 Curve fillet örneğindekii curve seçim sırasına dikkat ediniz. 3 Curve fillet Seçilen 3 eğriyee teğet olan yay yaratılmasını sağlar. 3 Curve fillet seçeneğinde seçilen 2 eğri arasına 3. Eğriye teğet olacak şekilde bir yay oluşur. Seçilen 1. Curve nin trim edilip, edilmeyeceğinii seçme. Seçilen 2. Curve nin silinip, silinmeyeceğini belirtir. Seçilen 3. Curve nin trim edilip, edilmeyeceğini seçme Yukarıdaki seçimleree uygun 3 Curve fillet seçenegine dikkat ediniz. Unutulmamalıdır ki eğer iki curve arasına yarı çapını kendimizin belirlediği teğet bağlantı yayları oluştururken mutlaka fillet operasyonunu kullanınız. Bu gibi durumlarda fillet komutunu kullanmak sizler için daha iyi sonuçlar verecektir

15 Trim Curve lerin seçilen kısımlarının istenen yerlerinden kırpmaya yarar. Tirim işlemi için curve lerin kesişmesi gerekmez,kesişmeyen farklı düzlemlerde olan curveler üzerinde de trim yapabiliriz. progression kapatılmalıdır. 1.Sınır Obje Trimlenecek Trimlenecek nesneyi seçilir. 2.Sınır Obje Vektör Doğrultusu Sınır olarak tanımlanacak curveleri bu komutlar ile seçeriz. Birinci komut ile birinci sınır curve, ikinci komut ile ikinci sınır curve seçilir. Filter seçeneği ile detaylı olarak seçim yapılır. Automatic Progression komutu açık ise birinci sınır obje seçildikten sonra komut otomatik olarak ikinci sınır obje seçilecek komuta geçer ve bu da seçildikten sonra diğer komutlara otomatik olarak kendisi geçer. Eğer sınır olacak curveler birden fazla seçilecek ise automatic Trim operasyonunda plane tanımlamak için kullanılır. Bu plane ler baz alınarak trim işlemi uygulanabilir. Trim komutunda aynı zaman Extend (uzatma) işlemleride yapılır. Bu komut ile extend (uzatma) ları ayarlarız. Trim yapılacak curveler arasında ki kesişimi ayarlayan Menüdür. Kesişim noktalarını sistem bu seçeneklere göre hesaplar. 3D üç boyuttaki en kısa yoldan kesişimi hesaplar

16 Kesişim noktasını görünüş normallerine göre ayarlar. Kesişim noktasını kendimizin belirlediği bir vektöre göre hesaplar. Genelde farklı düzlemlerde olan kesişmeyen curvelerin trim operasyonlarında kullanılır. Bu komut seçilinse Vector Direction komutu aktif hale gelir. Vector Direction komutu farklı düzlemlerde kesişmeyen curvelerin trim operasyonlarında kullanılır. Eğer farklı düzlemlerde kesişmeyen eğriler üzerinde trim operasyonu uygulayacak iseniz ilk önce Along a Vector seçeneğini seçiniz, bu seçenek seçilince Vector Direction komutu aktif hale gelir ve kendimi zin tanımlayacağı bir vector ile bu trim işlemlerini de yapabiliriz. Vector Method ile farklı düzlemlerde bulunan eğrilerin kesişeceği bir vector tanımlanır. Bu seçenek açılırsa Bounding (sınır) obje olarak seçilen eğrileri de trim operasyona dahil edebilirsiniz. Spline Extension seçeneği ile spline lar da extend (uzatma) yaparken bu uzamanın yönlenme şeklini belirleyebiliriz. Natural (serbest), Linear (doğrusal), Circular (dairesel), uzatma yapmaya yarar. Eğer None Seçerseniz uzatma yapmaz. Bu seçenek açılırsa trim operasyonunda oluşan eğrilerle, trim yapılan eğriler arasında ilişki kurulur, Trim yapılan eğriler üzerinde edit işlemleri yapıldığında trim operasyonu yeni oluşan şekillere göre otomatik olarak update (düzenleme) olur. Input Curves seçeneği trim sonucu oluşan şekillerin ortamda mı kalacağı yoksa Blank e gideceğini ayarlamaya yarar. Blank çizim yaptığınız ekranı bir kağıt olarak kabul edersek onun arka yüzü olarak basit tarif edilebilir. Edit menüsü altından ulaşılarak kullanılabilir

17 Retain: seçilen sınır çizgileri ve trimlenen nesne seçildikten sonra, orijinal nesneleri ve sınır bölgelerinden ayrılacak şekilde trimlenecek nesneyi farklı nesneler haline getirir ve hepsini bir arada gösterir sanki hiç budanmamış gibi. Sakın buna aldanmayın aslında budandığını fakat nesnelerin üst üste olduğunu göreceksiniz. Blank: Trim işlemi sonucunda, seçilen nesneyi sınırladan budar fakat trim için seçilen nesnenin budanmamış bir kopyasını blank e gönderir. Sürekli blank den söz ediyoruz isterseniz gelin şu blank in ne olduğunu ögrenelim. Blank çizim yaptığınız ekranı bir kağıt olarak kabul edersek onun arka yüzü olarak basitce tarif edilebilir. Böylelikle çizim esnasında gereksiz veya o anda kalabıktan kurtulmak için bazı nesneleri kağıdın arka tarafına göndeririz ve gerektiğinde tekrardan arka yüze yani blank e gönderilen nesneleri tekrardan kağıdımızın ön yüzüne getirip çalışamamıza devam edebiliriz. Tavsiye ederim mutlaka alışkanlık haline getirin oldukça faydasını göreceksiniz. Blank e klavyeden Ctrl+B tuşlarına aynı anda basarak karşımıza gelen bu menü ile balnk e gönderilecek nesneyi seçtikten sonra OK ikonuna basar gönderebilirsiniz. Blank e yani saysanın arka yüzübe geçmek için klavyeden Ctrl+Sift+B tuşlarına aynı anda basarak geçebiliriz. Blank deyken çalışma sayfasına nesneleri almak için tekrardan yukarıdaki işlemi gerçekleştirerek önyüzüne alabiliriz. Yukarıdaki menü Edit menüsü altından ulaşılarak kullanılabilir. Delete:Trimlenecek nesnenin seçilen yerini siler. Replace: seçilen sınır çizgileri ve trimlenen nesne seçildikten sonra, orijinal nesneye dokunmaz fakat seçilen yani budanacak kısmda yeni nesne oluşturur. Eğer bu seçenek açılırsa Apply (uygula) seçeneği seçildiğinde bize bir menü ile tekrar onaylama yapmamızı ister. Şimdi birazda örnekleri inceleyelim böylelikle farklı uygulamaları daha iyi öğrenebiliriz

18 Trim Bounding Objects seçeneği açılırsa sınırlayan objelerinde trimlene bildiği görülür. Trimlenecek daire ve trimlenecek bölge 1.curve 2.curve Trimlenen nesnenin son hali Yan tarafta bir doğru ile biryay görüyoruz. Burada 1. sınır curve ü seçtikten sonra başka bir sınır Curve ü olmadığı için 2. basamağı onaylıyarak geçiyoruz ve son olarak trimlenecek bölge seçilerek trimleme işlemini tamamlıyoruz. Trimlenecek daire ve trimlenecek bölge Daireleri tek sınır curve ü seçerek budadığımız zaman bazen istediğimiz gibi tam sınırdan budanmadığını göreceksiniz. Yandaki şekilde de görüldüğü gibi buradaki püf nokta 1.sınır çizgisinden sonra ikinci sınır olarak programın sıfır nokatasını seçmesidir. Buradaki sıfır noktası dairenin mekezinden eksen geirirsek, sağ taraftaki daitenin bu ekseni kestiği noktadır. Bununla ilgili daire üzerinde farklı yerler seçerek nasıl bir trim işlemi gerçekleştiğini açıkca göre bilirsiniz

19 Edit curve Parameters Iconu Unigraphics parametrik olarak çalışan bir programdır, çizilen şekiller üzerinde değişiklik yapılması gerektiğinde bu parametrelere daha sonra ulaşarak kolaylıkla edit işlemleri yapılabilir. Çizilen eğrilerin parametrelerini yada bir noktasını yakalayarak serbest olarak bir noktadan diğer belirlenen noktaya çekiştirerek de edit işlemleri yapılabilir. Parameters seçenegi seçilirse çizilen eğrileri tanım-larken kullanılan çizim değerleri üzerinde edit işlemi yapmaya olanak tanır. Dragging seçenegi ise serbest olarak çekiştirme yöntemiyle edit işlemi yapmaya yarar. Çizilen yay parçalarının Tümleyen parçalarını elde etmeye yarar. Eğer mevcut bir yay parçasının tümlerine ihtiyaç duyuyorsanız bu komutu seçip mouse ile yay parçasını tıklayınız. Spline lar üzerinde edit işlemleri yapılırken orijinal Spline nın ekranda görülüp görülmememsini ayarlamaya yarar. Seçilirse orijinal spline görüntülenir. Birbirleri ile ilişkili Associative şekilde birbirine bağlı olan eğriler üzerinde edit işlemi yaparken ; By parameter seçilirse bu özellik bozulmadan Associative özelliği kalmadan edit işlemleri yapılır. As orijinal seçeneği seçerek bu değişiklikler yapılırsa bu Associative özelliği ortadan kalkar bir sefere mahsus aşağıdaki mesaj ekrana gelir. Bu mesajla program size associative parametrelerinin silineceği konusunda bilgi verir, eğer OK seçilirse parametreler kalkar. Update seçilerek yapılan değişikliklerin şekiller üzerinde ki etkileri görülebilir

20 LINE: Unigraphis in farklı bir line çizme menüsüdür. Sınırlamalar 1. Nokta için sınırlamalar: 1. yani başlangıç noktasını işaretlerken yardımcı sınırlamaları buradan belirleriz. Infered Start=Point Start=Tangent Start=Point: Başlangıç noktasını işaretlerken bize kartezyen koordinat sistemi diyaloğ kutusu açarak başlangıç noktasını uzayda belirli nokatada belirlememize sağlar. Pickball umuzu ekranda hareket ettirdiğimizde buradaki koordinatlarında uzaydaki nokatayı ifade ettiğini göreceksiniz. Eğer kendi istediğimiz değeri girmek istersek pickball u sabitleyerek klavyeden değer girip OK leriz. Kartezyen koordinat sistemi 1.nokta için sınırlamalar 2.nokta için sınırlamalar Düzlem belirlemer Infered: Çizgilerin,eğrilerin, katı-yüzey kenarlarının son, orta, control, teğet, noktalarının yakalanmasını sağlar. Bir çok fonksiyonu içeren çok kullanışlı bir komutdur. Diğer nokta metodlarının bir çok özelliğine sahip çok kullanışlı bir komutdur. Start=Tangent: Başlangıç noktası olarak bize daire ve yayların teğetlerini yakalamamızı sağlar. 2. Nokta için sınırlamalar:

21 Infered Start=Point Start=Tangent Angle Angle: ikinci noktayı işaretlerken bir nesneyi seçtiğimiz veya Angle ikonunu seçip bir line nı seçtiğimizde bu nesneye dik, paralel veya kendi belirleyeceğimiz bir açı değeri girerek lin nımızın doğrultusunu belirlememizi sağlar. Along XC: ikinci noktanın doğrultusunu x vektörü olarak belirler. Along XC Along YC Along ZC End=Normal End=Normal: ikinci nokta olarak seçilen nesnenin normalini yakalar ve o nesne ile sınırlanır. Düzlem belirlemeler: burada oluşturulan line nın hangi düzlende oluşacağını belirliyoruz. İstersek line nın XC YC, XC ZC, YC ZC düzlemlerinden biri seçilerek, yada datum plane ile yeni bir düzlem yaratılarak istediğiniz bir düzlemde oluşumu sağlaya bilirsiniz. Datum plane konusunu ilerleyen derslerde daha teferruatlı göreceksiniz. Açı değeri girerek oluşacak line nın açısal olarak doğrultusu belirlenir. Until Selected: Line nın birinci işarelenen noktadan, seçilecek başka bir nesneye dayandırılarak sınırlanmasını sağlar. At Point: Oluşumun işaretlenen birinci noktada sınırlı kalmasını sağlar. Along YC: ikinci noktanın doğrultusunu Y vektörü olarak belirler. Along ZC: ikinci noktanın doğrultusunu Z vektörü olarak belirler. Bu bölümde işaretlenecek birinci ve ikinci noktaların nasıl belirleneceği ile ilgili seçimler yapıp bu nokatalardan line nımızın başlangıç ve bitiş mesafelerinin yerlerini değer girerek belirleriz. Unutulmamalıdırki bu bölüm birinci ve ikinci noktalar seçildikten sonra aktif hale gelecek ve size yeniden oluşum için izin verecektir. Limit 1: Birinci sınır için yani ilk işaretlenen nokta için bize üç seçenek veriliyor. Value: işaretlene birinci noktadan Line nımızın nekadarlık bir mesafeden başlayacağını belirlememizi sağlar. Hemen yan taraftaki metin kusuna bu değeri pozitif veya negatif değer olarak girebilirsiniz. Limit 2: ikinci sınır için yani ilk işaretlenen nokta için bize üç seçenek veriliyor. Value: işaretlene ikinci noktadan Line nımızın nekadarlık bir mesafeden başlayacağını belirlememizi sağlar. Hemen yan taraftaki metin kusuna bu değeri pozitif veya negatif değer olarak girebilirsiniz

22 Until Selected: Line nın işarelenen ikinci noktadan, seçilecek başka bir nesneye dayandırılarak sınırlanmasını sağlar. At Point: oluşumun işaretlenen ikinci noktada sınırlı kalmasını sağlar. Extends LineTill Screen Bounds: Çizilen Line nın o anda ekranda gördüğümüz alanla sınırlanmasını sağlar. Çizilen line nın parametrik olup olmamasını sağlar. Parametrik çalışmak için işaretli olması gerekir. Line çizmek: Line komutuna girdikten sonra diyalog kutusunda sadece constraints lerin ve associative in aktif olduğunu göreceksiniz. Tabiki ilk önce çizimin parametrik olması için associative in işaretli olmasına dikkat ediyoruz. Burada ilk noktayı infered yöntemi ile uzayda birnokta veya belirli nesnelerin belirli noktalarına kenetlenerek, start=point yöntemiyle koordinat değerleri girerek bir nokta belirleriz yada tangent yöntemiyle belirli neslerin tangent yani teğet noktalarını yakalayarak ilk noktamızı işaretleriz. İkinci noktamızı işaretlemeden önce pickball umuzu hareket ettirerek istersek X ve Y vektörlerine kenetlenir bu vektörlere paralel line lar çizebiliriz. Bu vektörlere kenetlendikten sonra yapmamız gereken Length metin kutusuna değer girerek OK. lemektir yada başka line lar çizmek istiyorsak Apply tıklanarak menüden çıkmadan işleme devam edebilirsiniz. Böylelikle belirli başlangıç nokatsından belirli bir doğrultuda girilen değer uzunluğunda line çizilmiş olur. Birinci nokta işaretlendikten sonra ikinci nokata için Constraints lerden tangent yöntemi seçilip farklı bir nesnenin Tangent yani teğet noktasına kenetlenerek line çize biliriz. Daha önceden çizilmiş farklı iki nesnenin teğetlerinden line çizmek istiyorsak. 1.noktanın constraints lerden teğet yöntemi ile ilk nesnenin üzerinde teğet olması gereken yön seçilip onaylanır, 2.nokta içinde constraints lerden teğet yöntemi ile ikinci nesnenin üzerinde teğet olması gereken yön seçilip onaylanır. Böylelikle iki nesnenin teğetinden geçen line çizilmiş olur. Birinci nokta işaretlendikten sonra ikinci nokata için Constraints lerden Angle yöntemi seçilip mevcut bir line a dik, paralel veya istenilen bir açı değerinde line çizebiliriz. İkinci nokatayı mevcut nesne seçilerek öncelikle dik doğrultusu yakalanır. Nesne ikinci kere seçilip onaylıyarak dikinde nesneye yeni oluşan line ı dayandırmış yani sınırlamış oluruz yada ikinci kez onaylamadan ok tıklanarak uzunluk değerini limit2 meti kutusuna girerek line ı istediğimiz bir mesafede oluştura biliriz

23 Bu mevcut nesneye paralel bir doğrultu yakalamak istiyorsak ozaman Birinci nokta işaretlendikten sonra ikinci nokata için Constraints lerden Angle yöntemi seçilip, İkinci nokatayı işaretlemeden önce, mevcut nesnenin üzerine gelinerek seçilerek mevcut nensin dik doğrultusu yakalanır pikball umuzu birinci noktadan oluşan paraleli kesik çizgiler ile ifade edilmiş çizgiye yaklaştırırsak paralal işareti bu çizgi üzerinde belirecektir. Artık paralel doğrultu yakalanmıştır yapmamız gerek sadece değer girmek yada başka bir nesneye kenetlenmektir. Angle metin kutusuna değer girerekde girilen açı değeri doğrultusunda line lar çizebiliriz. Eğer dinamik olarak belirlemek istersek line ile daire arasındaki kesişim noktasını tutarak işlemi gerçekleştirebilirsiniz. Line nımızın birinci ve ikinci sınır noktalarını belirledikten sonra diyaloğ kutumuzdaki bölümlerin aktif olduğunu göreceksiniz. Burada isterseniz oluşan line üzerinde değişiklikler yapabilirsiniz. Bu değişiklikleri ister dinamik olarak direk line üzerinden ister menüdeki seçeneklerden yararlanarak yapılabiliriz. Dinamik olarak yapmak istiyorsak birinci ve ikinci noktaların doğrultu oklarından istediğimizi seçerek mausumuzun soltuşuna basılıyken oku hareket ettirerek istediğimiz bir konumda bıraka bilir veya okun bağlı olduğu noktadan uzaklığını limit metin kutusuna, pozitif veya negatif değer yazarak belirlerleye biliriz. Diyaloğ kutusundan yapmak istiyorsak limit1 ve limit2 bölümünde birinci ve ikinci noktalara olan uzaklığa müdahale edebiliriz. Buradaki birinci metin kutusundan yöntem ikinci metin kutusundan ise bu yöntemlere bağlı olarak değer girebiliriz. 1. metin kutusunu tıkladığımız zaman karşımıza üç yöntem gelecektir. 1- Value 2- Until Selected 3- At Point 1- Value: Bu yönten seçildiği zaman bize birinci ve ikinci notalara olan mesafe pozitif veya negatif değer olarak girilerek belirlenir. 2- Until Selected: Birinci ve ikinci nokta işaretlendikten sonra oluşan line nın farklı nesnelere dayandırılması yani bu nesneler ile sınırlandırılması yöntemidir. Burada hangi sınır noktası dayandırılmak isteniyor ise limit1 ve limit2 deki diyalog kutusundan until selected yöntemi seçilir ve dayandırlması istenilen sınır nesnesi seçilerek işlem tamamlanır

24 3- At Point: Oluşan Line nın işaretlenen iki nokta ile sınırlı kalmasını sağlar. ARC/CIRCLE: Unigraphis in farklı bir yay ve daire çizme menüsüdür. İstersek parametrik çalışabilir ve bunlar üzerinde istediğimiz değiikliği yaparak bu değişikliği bağlı oldu nesnelere uygulayarak yeni oluşumlar sağlaya biliriz. Bu menüde birçok yöntemin ve adımın line komutu ile aynı olduğunu göreceksiniz. 3 Point- Arc Center Based Arc İki tip yay ve daire çizim yöntemi vardır. 1-3 Point- Arc 2- Center Based Arc 1.nokta için sınırlamalar 2.nokta için sınırlamalar 1-3 Point- Arc: 3nokata yardımıyla yay veya daire çizme yöntemidir. Bu yöntemi seçtiğimizde constraints bölümünde karşımıza Düzlem belirlemeler 3.nokta için sınırlamalar Buradaki adımlardaki constraintsleri line komutunda detaylı olarak işlemiştik, farklı olarak Radius yöntemi birinci ve ikinci adımlarda yer almaktadır ve yarı çap girerek yay yada daire oluşturmamızı sağlar. 1. adımda yayın başlangıç noktasını belirleriz. 2. adımda yayın bitiş noktasını belirleriz.eğer bu adımda radius yöntemi seçilirse yarı çap sabitlenir ve bir sonraki basamağa geçilir. 3. adımda yayın radüsünü gireriz ve yönünü işaretleyerek belirleriz. Eğer bir önceki adımda radius belirlenmiş ise bu adımda yayın yönü ve bitiş noktası belirlenir

25 2- Center Based Arc: Sırasıyla yay veya dairenin merkez, başlangıç, bitiş noktasını belirleyerek yay veya daire çizme yöntemidir. Bu yöntemi seçtiğimizde constraints bölümünde karşımıza 2 nokta için sınır belirleme ve bir plane atama yöntemi gelmektedir. 1. adımda çizilecek yayın veya dairenin merkez noktası işaretlenir. Bu merkez noktasını belirlerken bütün nesne kenetlenme komutları aktif haldedir. Merkez Başlangıç noktası için noktası için sınırlamalar sınırlamalar Şimetrik bütünlerini alma yöntemi Bütünlerini alma yöntemi Düzlem belirlemeler Full circle yöntemi 3 point-arc yöntemi ile ilgili örnek: 2. adımda dairenin başlangıç noktası belirlenir. Yada radius yöntemi kullanılarak yarı çap sabitlenir ve sonrasında başlangıç noktası işarelenir. Buradaki işaretlenen başlangıç noktası aynı zamanda açısal sıfır nokatası olarakda tanımlanmı olur. Adımlardaki diğer yöntemleri daha önceki komutlarda öğrenmiştik. Buaradaki limit 1 ve limit 2 yöntemleri line komutundaki kullanımla aynıdır. Simetrik bütünlerini alma yöntemi: Bu yöntemde oluşturulan yayın editinde yönteme girilirse önce simetrisi alınır ve bu simetrinin bütünleri oluşturulur. Bütünlerini alma yöntemi: bu yöntende oluşturulan yayın direkt bötünleri oluşturulur. Full circle yöntemi: bu yöntemde yay kapatılır ve daire oluşturulur. 1.adım 2.adım yay Yukarıdaki örnekde ilk önce 3 nokta yöntemini seçelim 1. adımda görüldüğü gibi yayın başlangıç noktasını işaretleyelim. 2.dımda yayın bitiş noktasını seçelim. 3. adımda yapmamız gereken sadece tanget yöntemine girerek dairenin teğetini yakalayalım ve onaylıyalım.yakaladığımız bu nokta yayın büyüklüğünü ifade edecektir. Yayımız hazır. Buradan istersek line komutunda yaptığımız gibi üzerini iki kere tıklayarak edit ine girebiliriz

26 ister oluşum sırasında, istersek edit işleminde bütünlerini alma yöntemine girerekde yayın bütünlerini oluşturabilirsiniz. Eğer full circle yöntemine girersek ozaman oluşan yayımız bütün özelliklerini koruyarak daire şeklini alacaktır. Center Based Arc yöntemi ile ilgili örnek: 1. adım 2.adım Komuta gridkten sonra yapmamız gereken constraintslerden 1. adımdaki uygun sınırlamayı seçmek ve yayımızın merkezini işaretlemek 2.adımda yayın yarı çapını ve başlangıç noktasını belirten noktayı işaretliyoruz yada radüs değeri girip başlangıç noktasını işaretliyoruz. Oluşan yayın başlangıç ve bitiş noktalırındaki oklar tıkanarak bildiğimiz normal edit işlemiyle yenden şekillendirerek yayımızı tamamlıyoruz. LINES AND ARCS TOOLBAR: line, arc ve circle yöntemlerini oluşturmak için hazırlanmış kullanımı oldukça basit bir araç çubuğudur. Bu menüde de isterseniz parametrik curve lerle çalışabilirsiniz. isterseniz çekme menülerden Inser + Curve + Lines and Arc danda aynı menüdeki komutlara ulaşabilirsiniz

27 LINE POINT-POINT: Bu komutda ister nesne kenetlemeler yardımıyla iki nokta yakalayarak yada koordinat sistem menüsü yardımıyla x,y,z koordinat değerlerini girip iki nokta belirleyerek line çize biliriz. LINE POINT-XYZ: LINE POINT-PARALLEL: Bu komutda mevcut line ların parelelinde doğrultu yakalayarak line lar çizeriz. İşaretlediğimiz birinci noktadan paraleli yakalanacak nesnenin üzerine gelip tıklayarak paraleleli yakalanır ve sorasında length metin kutusuna uzunluk yazarak line nımızı çizeriz. LINE POINT-PERPENDICULAR: Bu komutda ilk noktayı işaretledikten sonra sadece X,Y,Z vektörlerine paralel doğrultularda çizim yapabiliriz. Yapmamız gereken length metin kutusuna uzunluk girerek line nımızı çizmek

28 Bu komutda mevcut line ların dikinde doğrultu yakalayarak line lar çizeriz. İşaretlediğimiz birinci noktadan diki yakalanacak nesnenin üzerine gelip tıklayarak diki yakalanır ve sorasında length metin kutusuna uzunluk yazarak line nımızı çizeriz. Eğer istersek değer girmeden sınır nesnesi seçilerek line nımız bu sınır nesnesi ile sınırlarız. LINE POINT-TANGET: LINE TANGET-TANGET: UNBOUNDED LINE: Çizilen Line nın o anda ekranda gördüğümüz alanla sınırlanmasını sağlar. ARC POINT-POINT-POINT: 3 nokta işaretleyerek yay çizme komutudur. İşarelene ilk nokta yayın başlangıç noktası, ikinci nokata yayın bitiş noktası ve işaretlene üçüncü nokta yayın yön ve büyüklüğünü belirleyen noktalardır. ARC POINT-POINT-TANGET:

29 2 nokta ve bir teğet noktası işaretleyerek yay çizme komutudur. İşarelene ilk nokta yayın başlangıç noktası, ikinci nokata yayın bitiş noktası ve işaretlene üçüncü teğet noktası yayın yön ve büyüklüğünü belirleyen teğet noktadır. ARC TANGET-TANGET-TANGET: 3 teğet noktası işaretleyerek yay çizme komutudur. İşarelene ilk teğet nokta yayın başlangıç noktası, ikinci teğet nokata yayın bitiş noktasıdır. Bu işaretlene iki nokta aynı zamanda çapı ifade etmektedir. İşaretlene üçüncü teğet noktası yayın yön ve oluşum sınırını belirleyen teğet noktadır. ARCTAN GET-TANGET-RADIUS: İki tanget vebir radius değeri verilerek çizilen yay yöntemidir. Birinci ve ikinci teğeti yakalancak nesneler seçilir ve yönü pickball yardımıyla belirlenerek radius metin kutusundan yarı çap değeri girerek yayımızı oluştururuz. CIRCLE POINT-POINT-POINT: 3 nokta işaretleyerek daire çizme komutudur. Sırasıyla işaretlediğimiz üç noktadan geçecek en uygun daire çizilir. CIRCLE POINT-POINT-TANGET:

30 2 nokta ve bir teğet noktası işaretleyerek daire çizme komutudur. Sıarsıyla bir ve ikinci noktalar işaretlenir sonrasında mevcut birnesnenin teğeti yakalanarak daire oluşturulur. CIRCLE TANGET-TANGET-TANGET: 3 teğet noktası işaretleyerek daire çizme komutudur. Sırasıyla mevcut nesnelerden birinci ve ikinci teğet noktalırı işaretlenerek çap ifade edilmiş olur, seçilecek üçüncü teğet noktası ise dairenin sınırını ifade eder. CIRCLE TANGET-TANGET-RADIUS: İki tanget vebir radius değeri verilerek çizilen daire yöntemidir. Birinci ve ikinci teğeti yakalanacak nesneler seçilir ve yönü pickball yardımıyla belirlenerek radius metin kutusundan yarı çap değeri girerek dairemizi oluştururuz. CIRCLE CENTER-POPINT: Bu komutda ister nesne kenetlemeler yardımıyla iki nokta yakalayarak yada koordinat sistem menüsü yardımıyla x,y,z koordinat değerleri belirtilerek darenin merkez noktası ve yarı çapı ifade eden ikinci nokta işaretlenerek daire çizilir. CIRCLE CENTER-RADIUS: Bir merkez işaretleyerek radius metin kutusuna yarı çap değeri girilerek daire olusturma yöntemidir. CIRCLE CENTER-TANGET: Bir merkez işaretleyerek mevcut bir nesnenin teğetini yakalayarak daire olusturma yöntemidir. Yakalanan bu teğet nokta aynı zamanda yarı çapı ifade etmektedir

31 SPLINE YARATMAK Spline ların Derecesi : Spline lar matematiksel olarak değişik polinomlarla ifade edilebilirler. Polinomun derecesi spline ın derecesini belirler x 6x 2 denklemi 2. derecedendir. t 6t 2 + 4t 3 denklemi 3. derecedendir. 3t 2 + 6t 6 t 3 + 4t 5 denklemi 6. derecedendir. Düşük dereceli polinom lara isimler verilmiştir. Aşağıda spline larla ilğili çok detaylı olarak bilgiler bulacaksınız. Ama başta şunu hatırlatmak gerekir ki sizlerin oluşturacağı parçaların düzgünlüğü sizin oluşturacağınız curve gruplarına bağlıdır; ve modelleme de genellikle spline ler çoklukla kullanıldığı için splineları oluştururken aşağıga açıklanan hususlara dikkat ederseniz modelleriniz daha düzgün olacaktır. DERECE POLINOMUN İSMİ 1 Lineer (Linear) 2 Kuadratik (Quadratic) 3 Kübik (Cubic) 4 Kuartik (Quartic) 5 Kuintik (Quintic) Düşük Dereceden Spline lar : - Daha esnektir. - Birçok işlemde (görüntüleme, AM vs.) performansı yüksektir. - Birçok sistem sadece kübik eğrileri kabul eder, bu yüzden verilerinizi daha rahat transfer edebilirsiniz Yüksek Dereceden Spline lar : - Az esnektir. Anlaşılabilir değişiklikler yapabilmek için kutup

32 noktalarını daha çok çekiştirmek gerekir. - Eğride istenmeyen dalgalanmalar oluşabilir. - Verinin diğer sistemlere transfer edilme şansı düşüktür. - Kutup noktalarını daha yakından takip ettiklerinden kutup noktalarını verirken çıkacak eğrinin şeklini daha kolay tahmin edebilirsiniz. - Birçok işlemde performansı düşüktür. Spline Yaratmak : Insert / Curve menüsünde Spline komutunu göreceksiniz Spline oluşturmak için bu komutu mouse ile tıklayınız. Spline komutuna girilince ekran görüntüsü. Bir spline ı noktalar vererek tanımlayabilirsiniz. Spline, Through Points seçeneğinde verilen noktalardan geçerken By Poles da verilen noktalar spline ın kutup noktaları olur. By Poles sayesinde spline ın şekli üzerinde daha çok söz sahibi olur ve daha sonra daha kolay şekil değişiklikleri yapabilirsiniz

33 By Poles veya Through Points seçtiğiniz zaman önünüze iki seçenek sunulur, single segment veya multiple segment. Eğer single segment seçerseniz, yaratılacak spline ın derecesi vereceğiniz nokta sayısından bir düşük olur. Ayrıca kapalı bir spline elde edemezsiniz. Single segment spline larda en fazla 25 nokta tanımlayabilirsiniz, yani spline ınınız derecesi maksimum 24 olabilir. Ancak multiple segment seçerseniz spline sizin vereceğiniz derecede yaratılacaktır. Yani 15 nokta verip 3. dereceden bir spline yaratmanız mümkündür. Ancak 4 nokta verip 4. Dereceden bir spline tanımlayamazsınız. Ne olursa olsun minimum spline derecesi 1 tane nokta vermeniz gerekir. Multiple Segment seçmenizi ve 3. Dereceden splinelar yaratmanızı tavsiye ederiz By Poles By poles seçenegi kutuplardan geçen Spline oluşturma şeklidir. Verilen kutup noktaları oluşturulan Spline nin kendisine doğru çekilmesini sağlar. By poles seçenegi ile spline oluşturulurken bu menü ile karşılaşılır. Curve type seçenegi ile spline nın derecesi ayarlanır. Multiple Segments seçenegi seçilirse spline nın derecesini kendimiz belirleyebiliriz, yani 20 nokta ile bir spline tanımlayıp 3 dereceden bir spline oluşturabilirsiniz. Ama 3 nokta tanımlayıp 4.derece den bir spline elde edemezsiniz, splinenın maximum derecesi belirtilen tanımlama nokta sayısının 1 eksigidir. Örnek olarak 5 nokta girip max 4.dereceden, 20 nokta girip max 19.dereceden spline oluşturabilirsiniz. Sınır olarak max 24 nokta girip, 23. Dereceden splinelar oluşturulabilir ve multiple segments seçenegi ile kapalı splinelar elde edilebilir. Single Segment seçenegi seçilirse oluşan spline nın derecesi tanımlanan nokta sayısının 1 eksigidir ve bu seçenek ile kapalı spline lar elde edemezsiniz. Point from File seçenegi ile X, Y, Z koordinatları kayıt edilmiş noktalar kümesini kullanarak splineler oluşturulabilir. Curve Analysis Display menüsüne girilince aşağıda ki ekran çıktısı ile karşılaşılır

34 Spline nı oluşturacak kutup noktalarını Point Constructor menüsü kullanarak tanımlayabilirsiniz. Bunun için ister nokta yakalama komutlarını yada bu noktaların X, Y, Z koordinatlarını biliyorsanız bu koordinatları belirterek tanımlayabilirsiniz. Spline nı tanımlayan noktalar belirtildikten sonra OK tuşu seçerseniz; yanda görülen menü karşınıza gelir eğer kabul etmek istiyorsanız Yes, vazgeçip yeniden tanımlamak için No seçeneğini seçiniz. Through Points: Through points seçenegi ile çizilen Spline lar verilen noktalardan geçer. Spline verilen noktalardan bire bir geçer. Through Points seçenegi seçildigi zaman yanda ki ekran görüntüsü ekrana gelir, burada ki seçenekler kutup noktalarını tanımlayıp spline oluşturmada ki seçnekler ile aynıdır; ve yukarıda detaylı olarak anlatılmıştır. Bu menü OK ile geçildikten sonra spline nı tanımlayacak noktaları belirtmek için aşağıdaki menü gelir

35 Bu seçenek var olan noktalar kümesinin başlangıç ve bitiş noktalarını seçerek arasındaki noktaların zincirleme olarak seçilmesinde kullanılır. Başlangıç Noktası Bitiş Noktası Noktaların bizim belirlediğimiz bir dikdötgenin içinde kalan noktalarını zincirleme olarak seçmemize yarar. Dikdörtgenin içerisinde kalan noktarın daha sonra başlanğıç ve bitiş noktasını belirterek seçiniz. Spline sizin belirlediğiniz şekilde oluşacaktır. Başlangıç Noktası Bitiş Noktası Bu seçenek yukarıda ki seçeneğe çok benzer. Noktaların bizim belirlediğimiz bir çokgenin içinde kalan noktalarını zincirleme olarak seçmemize yarar. Çokgenin içerisinde kalan noktarın daha sonra başlanğıç ve bitiş noktasını belirterek seçiniz. Başlangıç Noktası Bitiş Noktası

36 UNIGRAPHICS NX4 CAD Perpendicular to Planes Bu seçenek ile düzlemlere dik spline lar oluşturulur. Oluşturulan düzlemlere dik olarak girilecek spline lar oluşturmayı sağlar. Sadece ilk başlanğıç plan inde bir nokta belirtilebilir. Defining Points ve Knot Points : 3. dereceden spline larda defining point ler yani tanımlayıcı noktalar ile Knot Point ler yani düğüm noktaları aynıdır. Defining Points : Bu noktalar spline ı tanımlarken verdiğiniz ve spline ın üzerlerinden geçtiği noktalardır. By Poles ile yaratılan spline ların bu tür noktaları yoktur. Knot Points : Spline segmentlerinin iki ucundaki noktalardır. Single segment spline larda tek bir segment olduğundann 2 adet knot point e sahiptirler. Through Points Metodunda Eğimlerin Verilmesi : Assign Slopes ile spline a ait her noktada bir eğim tanımlayabilirsiniz

37 Fit Metodu ile Spline Yaratmak : Automatic Slope : Verilen noktalara göre eğim otomatik olarak oluşturulur. Vector Component : Bir vektör tanımlayarak herhangi bir noktadaki eğimi belirleyebilirsiniz. Vektör ne kadar uzun verilirse spline üzerindeki etkisi o kadar fazla olacaktır. Direction to Point : Eğim verilecek nokta ile tanımlanacak başka bir noktayı birbirine bağlayan hayali doğruya göre eğim verilir. Vector to Point : Bir önceki seçenek gibidir ama vektörün uzunluğu etkisinin büyüklüğüyle doğru orantılı olacaktır. Slope of Curve : Verilecek bir eğriyle tanjantlık sağlar. Spline ın uç noktalarını diğer eğrilere bağlarken kullanılır. Angle : Eğimi açı yardımıyla belirlersiniz Yanda Vector Component a bir örnek görüyorsunuz. Basit bir anlatımla Fit metodu biraz Through Points e benzer. Ancak spline mümkün olduğunca düzgün yaratılmaya çalışılacağı için tam olarak verdiğiniz noktalardan geçmeyebilir. Fit metodu genelde Through Points ile kötü sonuç veren noktalar kümesinden yaklaşık bir spline çıkarmada kullanılır. Spline yaratıldıktan sonra size Maksimum Kaçıklık ve Ortalama Kaçıklık değerleri bildirilir. Maksimum kaçıklığın olduğu nokta kırmızı ile işaretlenir. Gerçekten de o noktayı zoom layacak olursanız spline ın noktadan geçmediğini görebilirsiniz. Fit yöntemine girdiğimizde karşımıza yantaraftaki ditalog kutusu gelir ve buradan uygun yöntemi seçtikten sonra seçilen yöntem uygulanır. (Bu yöntemleri Through Points yönteminde işlemiştik.) Karşımıza yan taraftaki diyalog kutusunun geldiğini göreceksiniz.ilk olarak fit methot yöntemlerinden birini seçerek spline nımızı çizeriz. By Tolerance: Bu yöntemde işaretlenen spline nımız

38 By Segment: bu yöntemde spline nın dönüm noktalarını belirterek yeni formlar elde ediyoruz. Yazılacak segments sayısı, ilk spline ı oluştururken oluşan dönüm nokta sayısından fazla olmamalıdır. Değişimi yukarıdaki tolerans yöntemindeki spline nın By segment yönteminde segments metin kutusuna 7 dönüm noktası tanımlanarak elde edilen spline ile farkı açıkca görülmektedir. Studio Spline: By Poles yöntemiyle spline oluşturur Eğer single segment seçerseniz, yaratılacak spline ın derecesi vereceğiniz nokta sayısından bir düşük olur. Ayrıca kapalı bir spline elde edemezsiniz.

39 Through Points yöntemiyle spline oluşturur. Dünüm noktalarını ayarlar. Spline nın belirlenir. derecesi Kapalı spline lar elde etmemizi sağlar Çizilen spline ların parametrik olmasını sağlar. Diğer spline komutundan farkı oluşum sırasında sırasıyla her işaretlenen noktadan oluşum sırasında spline nın oluşması ve edit edilebilir olmasıdır. Oldukça sade ve kullanışlı bir komuttur Diğer spline yönteminde sadece edit yöntemine girerek edit işlemi gerçekleştirilirken burada oluşum esnasında veya daha önce oluşturulan spline nın üzerini iki kere tıklayarakda editine kolay bir sekilde girebilirsiniz. By Poles yöntemiyle spline oluşturmak Through Points yöntemiyle spline oluşturmak Studio Spline yönteminin engüzel özelliklerinden biride Through Points yöntemiyle spline oluşturduktan sonra apply edilip diğer yönteme geçilerek kutup noktalı kullanılarak edit işlemleri yapabiliriz. Bu kullanım şeklinde dikkatedilmesi gereken husus spline nın oluşum noktalarının sabit kalarak bu eğriye göre kutup noktalarının oluşmasıdır

40 UNIGRAPHICS NX4 CAD Text: Çizime yazı ekleme komutudur. uluşan yazı patlamış olarak oluştuğuu için direkt olarak modellemede kullanılabilir. Kullanımı oldukça kolaydır. Komuta girdikten sonra, karşımıza gelen text diyalog kutusundaki text metin kutusuna metni yazıyoruz. Klasik bir kullanıma sahip bu menüde bildik bir kısım olan font kısmını göreceksiniz, burada uygun sitili seçtikden sonra script metin kutusundan ülkeyi seçerek seçilen ülkenin yazısındaki karakteristikk özellikleride tanımlamış olur. Yazının kalın fontda yazılmasını sağlar. Yazının bir dikdörtgen içinde oluşmasını sağlar. Yazının italik yani eğik yazılmasını sağlar. Biçimi değiştirilen yazının orzinal biçimine dönmesini sağlar. Yazının karakteristik özelliklerini ve metni olusturduktan sonra yapmamız gereken sadece yazının yerleşeceği noktanın işaretlenmesidir. Yazının konumunu belirledikten sonra Apply ile onaylarız. Onaylanann metin büyüklüğünü, konumunu ve en önemlisi düzlemini dinamik olarak edit edebiliriz. İşlem tamamlandıktan sonra OK. leriz

41 Point Nokta oluşturma komutudur. Belirtilen koordinatlarda nokta oluşturur. Aşağıdaki point constructor menüsü kullanılarak noktalar tanımlanır. Parametrik nokta parametrik olmayan nokta Point Set: Nokta kümeleri oluşturmaya yarayan komutdur. Yukarıda ki seçeneklerden birisi seçilerek nokta kümeleri oluşturulur. Points on Curve: Seçilen eğrilere nokta kümeleri oluşturmada kullanılır

42 Points On Curve yönteminde karşımıza dört Spacing Methot Yöntemi gelmektedir. Equal Arc Length: Seçilen eğrilere eşit aralıklı istenen sayıda noktalar oluşturur. Oluşturulan noktaların araları eşit uzunluktadır. Nokta atanacak yeni curve ler seçilir. Oluşturulacak nokta sayısı Eğri üzerinde başlangıç yüzdesi. Eğri üzerinde bitiş yüzdesi. Yukarıda çesitli curve lerin üzerine on eşit aralıkta nokta yerleştirme örnekleri yer almaktadır. Equal Parameters: Seçilen eğrilere eşit açısal aralıklı noktalar oluşturur. Oluşturulan noktaların aralıkları eşit açısal uzunluktadır

43 Geometric Progression: Bu metod ile eğriler üzerine gitgide açılan veya daralan noktalar oluşturulur. Bu açılıp kapanma miktarını Ratio değeri belirtir; ratio değeri 1 den büyük ise gitgide açılan, 1 den küçük ise gitgide daralan noktalar oluşur. Chordal Tolerance: Bu metod ile eğriler üzerine chordal tolerans miktarına göre noktalar oluşturulur. Chordal Tolerans Preferences; altında Modeling den ayarlanabilir. Incremental Arc Length: Bu metod ile eğriler üzerine ara uzunluğunu kendimiz belirlediğimiz noktalar oluşturulur, eğri üzerinde artan kısıma partial arc length denir. Add Points to Curves: Seçilen eğrilere işaretlenen noktalardan 2 boyutlu izdüşüm hesaplanır ve eğriler üzerine noktalar konulur

44 Point at Curve percentage: Eğrilerin üzerine uzunluklarının belirli yüzdelerine noktalar konulur. Spline Define Points: Spline tanımlama noktalarına gerçek birer nokta oluşturur. Bu noktalar spline nı tanımlarken belirttiğimiz noktalardır. Spline Knot Points: Spline düğüm noktalarına noktalar oluşturur. Spline Poles: Spline nın kutup noktalarına gerçek noktalar oluşturur

45 Points on Face: Yüzeylerin U ve V vektörleri boyunca istenen sayıda nokta oluşturur. Points at Face Percentace Yüzeyin U ve V vektörleri boyunca belli yüzdelerdeki noktalarına nokta oluşturmaya yarar. Face (B-surface Poles) Yüzeyin kutuplarına nokta oluşturmaya yarar

46 CHAMFER Eğrilerin köşelerine parametrelerini belirlediğimiz pah kırar. İki çeşit chamfer metodu vardır. 1- Simple Chamfer : Kullanıcının belirttiği offset mesafesine göre 45 lik pah kırar. Simple chamfer yaparken ekrana gelen chamfer menüsünden offset miktarı olarak, köşelerin kırılma miktarı girilerek OK tuşuna basılır, pah kırılacak kenarlar seçilirken; iki kenarın kesişimi seçim pickball unun içine alınarak tek bir seferde seçilmelidir. Pickball un merkez noktası çemfer yönünü belirlemektedir. Simple chamfer a örnek