ANKARA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

Transkript

1 ANKARA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ JM 432 MÜHENDİSLİKTE PROJELENDİRME JEOKİMYASAL VERİLERİN NEWPET PROGRAMI KULLANILARAK YORUMLANMASI Danışman: Prof. Dr. Doğan AYDAL Hazırlayan: Ahmet RIŞVANLI

2 İÇİNDEKİLER Sayfa No Giriş..1 Newpet Programı Hakkında Genel Bilgi..1 Newpet Programı Kullanımı.2 Sistem Ayarları.2 Yeni Dosya Oluşturma..2 Veri Kaydı.8 Grafik Hazırlanması..9 Numune İsimlerinin Yazdırılması 14 Sembol Numune İsimi ve Hatalarının Düzeltilmesi...17 Newpet Kullanılarak Elde Edilmiş Örnek Grafikler 18 Harker Diyagramlarının Oluşturulması 39 Örnek Harker Diyagramları..44 Sonuç...48 Teşekkür...48 Değinilen Belgeler...49 GİRİŞ Newpet programı, jeokimyasal verileri çeşitli diyagramlar yardımı ile yorumlamaya yönelik çalışmalarda faydalanılabilecek, basit bir mantıkla çalışan bilgisayar programıdır. Programın içerisinde bulunan diyagramlar bilim adamlarının çeşitli tarihlerde yapmış oldukları çalışmalar sonucu ortaya konulmuş makalelerden alınmıştır. Newpet programı ile jeokimyasal verileri sadece bu diyagramlarda değil, kendi isteğimiz doğrultusunda oluşturabileceğimiz grafik ve diyagramlara da yerleştirmek mümkündür. Program bu özelliği ile kullanıcıya pek çok avantaj sağlamaktadır. Bu basit program vasıtası ile araziden alınmış kaya örneklerinin kökenleri hakkında bilgi sahibi olabileceğimiz gibi kayacın isimlendirmesi konusunda büyük kolaylık sağlayabilmekteyiz. 2

3 Programın en büyük özelliklerinden biri de örneklerin yaklaşık mineral içeriklerini kolaylıkla vermesidir. Ancak bir şey unutulmamalıdır. Her ne kadar basit kullanılan ve güvenilir bir program olursa olsun, programdan alınan sonuçlar petrografik incelemeler ile desteklenmelidir. Takdir edilir ki araziden doğru yöntemler ile örnek alımı; jeokimyasal veriler programa girildikten ve diyagramlara yerleştirildikten sonra yapılmaya çalışılacak yorumu direkt etkileyecektir. Örneğin incelenen bölgedeki bir dere yatağı boyunca alınmış örnekler mineralaojik, petrografik ve jeokimyasal açıdan ne kadar sağlıklı bir şekilde değerlendirilirlerse değerlendirilsinler mevcut ortamı temsil etmeyeceklerdir. Bu nedenledir ki Newpet Programında kullanılacak jeokimyasal verileri aldığımız numuneler bir mantık çevresinde alınmalı, yorum bu şekilde yapılmalıdır. NEWPET PROGRAMI HAKKINDA GENEL BİLGİ Newpet Programı 1994 yılında Memorial Üniversitesi Yerbilimleri Departmanı tarafından hazırlanmış ve gerekli düzeltmeler yapıldıktan sonra bu gün kullandığımız şeklini almıştır. Şu anki sürüm adı Newpet dir. Program hemen her bilgisayar konfigürasyonu ile çalışabilmektedir. Ms DOS tabanında çalışan program disketten veya Cd den bilgisayara kopyalandıktan sonra farklı bir yükleme işlemi gerekmeksizin çalıştırılabilmektedir. Programın avantajlarının yanı sıra ufak tefek dezavantajları da vardır. Program ms DOS tabanında çalışması nedeni ile fare kullanımına izin vermemektedir, yine aynı nedenden dolayı programdan windows a kopyalama yapmak mümkün olmamaktadır. Ancak program vasıtası ile elde edilen grafik ve diyagramlar istenilen boyutta çıktı olarak rahatlıkla alınabilmektedir. Elde edilen grafik ve diyagramlar resim dosyası olarak da kaydedilebilmektedir. Kaydedilen bu resim dosyaları Windows içerisinde ancak Corel Draw 5 programı kullanılarak görüntülenebilmektedir. NEWPET PROGRAMI KULLANIMI SİSTEM AYARLARI Program bilgisayara kaydedilip açıldığında öncelikle sistem ayarlarının yapılması gerekmektedir. Bu işlem için ana menüdeki^^ Set System Configuration^^ seçeneği üzerine gelip ^^ENTER^^ a basılmalıdır. Önerilen sistem ayarları aşağıdaki biçimdedir. Printer port: LPT1: Data directory: C:\NEWPET\ Anhydrous recalculation: N Iron recalculation: 0 3

4 Aşama 1 şekil 1 sistem ayarları yapıldıktan sonra program ^^ESC^^ tuşuna basılarak bir kez kapatılır ve tekrar açılır. YENİ DOSYA OLUŞTURMA Program kısayol tuşuna tıklanıp açılınca karşımıza aşağıdaki ilk pencere gelir. Aşama 1 şekil 2 Bu pencere karşımıza geldikten sonra bir defa ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Karşımıza gelen menü programın ana menüsüdür. Bütün işlemler bu ana menüden yola çıkılarak yapılabilmektedir. 4

5 Aşama 2 şekil 3 Bu ana menüden ^^NewFiler data file editing, table printing^^seçeneği üzerine gelinir ve bir defa ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Bu işlem sonunda programa veri girme işlemleri bir nevi başlatılmış olur. ^^ENTER^^ tuşuna basıldıktan sonra aşağıdaki pencere ekranda belirecektir. Aşama 3 şekil 4 Bu ekrandan ^^Enter data for a new file^^ seçeneği üzerine gelinir ve yine ^^ENTER^^ tuşuna basılır. 5

6 Aşama 4 şekil 5 Bu ekranda ise sonraki aşamada birinci örneğin başlığı girildikten sonra ^^A^^ tuşuna basılması gerektiği uyarısı veriliyor. Bu ekranı herhangi bir tuşa basıp geçtiğimizde aşağıdaki pencere ile karşılaşıyoruz. Aşama 5 şekil 6 Bu ekranda birazdan jeokimyasal verilerini gireceğimiz numuneye ait bilgilerin girilmesi isteniyor. 6

7 Sırayla; Numune Adı, Lokasyon Adı, Kayaç Adı, Grafik veya Diyagramda Kayacı İfade Edecek Sembol, Sembolün Rengi seçenekleri yer alıyor. Her birinin üzerine gelip ^^ENTER^^ tuşuna bastığımızda üzerine geldiğimiz boş bilgi kutucuğunu doldurabiliyoruz. İsim, lokasyon ismi ve kayaç ismi seçenekleri doldurulduktan sonra sembol seçme işlemi için ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Aşama 6 şekil 6 Buradan kayacı ifade etmesi gereken herhangi bir şekil üzerine gelinir ve yine ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Aşama 7 şekil 7 7

8 Beliren pencerede,seçilen sembolun ne renk olması gerektiği sorulmaktadır. İstenilen rengin üstüne gelindikten sonra ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Çıkan ekranda herhangi bir değişiklik ypılmak istenip istenmediği sorulmaktadır. eğer herhangi bir değişiklik yapılmak istenmiyor ise ^^n^^ tuşuna basılmalıdır. Aşama 8 şekil 8 Bilgileri onaylamak için ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Aşama 9 şekil 9 8

9 Eldeki jeokimyasal veriler sırayla yazılır ve her defasında ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Aşama 10 şekil 10 Bu işlemden sonra yeni bir numune girişi için daha önce belirtildiği gibi ^^A^^ tuşuna basılır ve sırayla işlemler tekrarlanır. VERİ KAYDI Yukarıdaki işlemler tamamlandıktan sonra ^^ESC^^ tuşuna basılır. Aşama 1 9

10 ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Aşama 2 şekil 11 Burada üç defa ^^ENTER^^ bir defa ^^ESC^^ tuşuna basılır. şekil 12 Aşama 3 10

11 İstenilen yere istenilen isim ile dosya kaydedilir. şekil 13 GRAFİK HAZIRLANMASI Ana menüden ^^NewFiler data file editing, table printing^^seçeneği üzerine gelinir ve bir defa ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Aşama 1 Şekil 14 Bu işlemden sonra aşağıdaki pencereden ^^View/Edit a data file^^ seçeneği üzerine gelinir ve ^^ENTER^^ tuşuna basılır. 11

12 Aşama 2 şekil 15 Daha öncede karşımıza çıkan pencere açılacaktır. Aşama 3 şekil 16 Bu pencere karşımıza çıktıktan sonra üç defa ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Aşama 4 12

13 şekil 17 Bu pencerede daha önce verileri girip kaydettiğimiz ROC uzantılı dosya üzerine gelinir ve ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Aşama 5 şekil 18 Bu pencere bizim verileri girdiğimiz ve grafiğe yerleştirmek istediğimiz bilgileri içermektedir. Seçilen dosya ekrana geldikten sonra iki defa ^^ESC^^ tuşuna basılır. Aşama 6 13

14 şekil 19 ENTER tuşuna basılır. Çıkan pencere üzerinde ^^NewDisc discrimination, X-Y and ternary plots^^ seçeneği üzerine gelinir ve ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Aşama 7 şekil 20 ^^ENTER^^ tuşuna basılır. 14

15 Aşama 8 şekil 21 Burada grafiği çizdirilmek istenen seçeneğin üstüne gelinir ve ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Daha sonra çıkan alt menüden istenen grafiğin üstüne gelinir ve tekrar ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Aşama 9 şekil 22 ^^ENTER^^ tuşuna basılır. 15

16 Aşama 10 şekil 23 Bu pencerede dosya adının yazdırılmak istenip istenmediği belirtildikten sonra ^^ENTER^^ tuşuna basılır ve grafik elde edilir. NUMUNE İSİMLERİNİN YAZDIRILMASI Hazırlanan grafik ve diyagramlarda, sembollerin üzerinde numune isimleri görüntülenmek isteniyor ise aşağıdaki işlemler sırası ile gerçekleştirilir. Grafik Hazırlanması bölümünde gösterilen, aşama 9 a kadar yapılan işlemler tekrarlandıktan sonra aşağıdaki sıra ile işlemlere devam edilir. Aşama 1 ^^ENTER^^ tuşuna basılır. şekil 24 16

17 Aşama 2 şekil 25 ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Aşama 3 şekil 26 ^^P^^ harfine basılır. Aşama 4 17

18 şekil 27 ^^ESC^^ tuşuna basılarak çıkılır. Aşama 5 şekil 28 Bu aşamadan sonra istenilen diyagram çizildiğinde örnek numaraları ile birlikte çıkar. 18

19 SEMBOL NUMUNE İSMİ VE HATALARIN DÜZELTİLMESİ Grafiği düzenlenecek dosya seçildikten sonra aşağıdaki işlemler gerçekleştirilir. Aşama 1 ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Aşağıdaki pencere ekranda belirir. şekil 29 Aşama 2 şekil 30 ^^ENTER^^ tuşuna basılır. 19

20 Aşama 3 şekil 30 Ekrana gelen pencereden, değiştirilmesi düşünülen sembol,renk ve isimlere göre gerekli tercih yapılır. NEWPET PROGRAMI KULANILARAK ELDE EDİLMİŞ ÖRNEK GRAFİKLER N-MORB:Normal Okyanus Ortası Sırt Bazaltları E-MORB:Zenginleşmiş Okyanus Ortası Sırt Bazaltları Orogenic Andesite:Orojenik Andezit High-K:Yüksek Potasyum Medium-K:Orta Potasyum Low-K:Düşük Potasyum *Gill 1981 (fig5.16a) şekil 31 20

21 N-MORB:Normal Okyanus Ortası Sırt Bazaltları E-MORB:Zenginleşmiş Okyanus Ortası Sırt Bazaltları Orogenic Andesite:Orojenik Andezit High-K:Yüksek Potasyum Medium-K:Orta Potasyum Low-K:Düşük Potasyum *Gill 1981(fig5.16b) şekil 32 N-MORB:Normal Okyanus Ortası Sırt Bazaltları E-MORB:Zenginleşmiş Okyanus Ortası Sırt Bazaltları Orogenic Andesite:Orojenik Andezit High-K:Yüksek Potasyum Medium-K:Orta Potasyum Low-K:Düşük Potasyum *Gill 1981(fig5.16c) şekil33 21

22 WPA:Plaka İçi Alkali Bazalt WPT:Plaka İçi Toleyitleri P-MORB:Plume Tipi Okyanus Ortası Sırt Bazaltları N-MORB:Normal Okyanus Ortası Sırt Bazaltları VAB:Volkanik Yay Bazaltı *Meschede 1986(fig1) şekil34 LKT:Düşük Potasyum Toleyitleri OFB:Okyanus Tabanı Bazaltları *Pearce 1975 şekil35 22

23 *Pearce 1983(fig9) şekil 36 OFB:Okyanus Tabanı Bazaltları LKT:Düşük Potasyum Toleyitleri CAB:Kalkalkalen Bazalt Pearce&Cann 1973(fig2) şekil 37 23

24 WPB:Plaka İçi Bazaltları OFB:Okyanus Tabanı Bazaltları LKT:Düşük Potasyum Toleyitleri CAB:Kalkalkalen Bazalt *Pearce&Cann1973 şekil 38 OFB:Okyanus Tabanı Bazaltları CAB:Kalkalkalen Bazalt IAB:Ada Yayı Bazaltları *Pearce&Cann1973 şekil 39 24

25 A:Kıta İçi Bazaltları B:Ada Yayı Bazaltları C:Okyanus Ortası Sırt Bazaltları *Pearce&Norry1979(fig3) şekil 40 ARC:ARC Toleyitleri OFB:Okyanus Tabanı Bazaltları *Shervais 1982(fig2) şekil 41 25

26 Phonolite:Fonalit Trachyte:Trakit Alk-Bas:Alkali Bazalt SubAlkaline Basalt:Subalkali Bazalt Andesite/Basalt:Andezit/Bazalt Andesite:Andezit Rhyodacite/Dacite:Riyodasit/Dasit Rhyolit:Riyolit Com/Pant:Commendit/Pantellerit Bsn/Nph:Bsanit/Nefelinit TrachyAnd:Trakiandezit *Winchester&Floyd 1977(fig6) şekil 42 Rhyolit:Riyolit Rhiyodacite/Dacite:Riyodasit/Dasit Trachyte:Trakit Andesite:Andezit Sub-AB:Subalkalin Bazalt AB:Alkalin Bazalt Phonolite:Fonalit Bas/Trach/Neph:Basanit/Trakit/Nefelinit Com/Pan:Komendit/Pantellerit *Winchester&Floyd 1977(fig2) şekil 43 26

27 A: Normal Okyanus Ortası Sırt Bazaltları B: Zenginleşmiş Okyanus Ortası Sırt Bazaltları C:Plaka İçi Bazaltlar *Wood 1980(fig1a) şekil 44 A: Normal Okyanus Ortası Sırt Bazaltları B: Zenginleşmiş Okyanus Ortası Sırt Bazaltları C:Plaka İçi Bazaltlar *Wood 1980(fig1a) şekil 45 27

28 A: Normal Okyanus Ortası Sırt Bazaltları B: Zenginleşmiş Okyanus Ortası Sırt Bazaltları C:Plaka İçi Bazaltlar *Wood 1980(fig1a) şekil 46 *Le Maitre1989(figB.12) şekil 47 28

29 F: Foidit Pc: Pikrobazalt B: Bazalt O1: Bazaltik Andezit O2: Andezit O3: Dasit S1: Trakibazalt S2: Bazaltik Trakiandezit S3: Trakiandezit T: Trakit (q < 20%) Trakidasit (q > 20%) R: Riyolit U1: Tefrit (ol < 10%) Bazanit (ol > 10%) U2: Fonotefrit U3: Tefrifonalit Ph: Fonalit *Le Maitre1989(figB.14) şekil 48 Basalt:Bazalt Basaltic Andesite:Bazaltik Andezit Andesite:Andezit Dacite and Rhyolite:Dasit ve Riyolit High-K:Yüksek Potasyum Medium-K:Orta Potasyum Low-K:Düşük Potasyum *Le Maitre1989(figB.15) şekil 49 29

30 Acidic:Asidik Basic:Bazik High-K:Yüksek Potasyum Medium-K:Orta Potasyum Low-K:Düşük Potasyum *Gill1981 şekil 50 *Irvine&Baragar1971(fig2) şekil 51 30

31 *Irvine&Baragar1971(fig2) şekil 52 *Irvine&Baragar1971(fig3) şekil 54 31

32 TR TD TA CR CD CA Toleyitik Riyolit Toleyitik Dasit Toleyitik Andezit Kalk-alkalin Riyolit Kalk-alkaline Dasit Kalk-alkaline Andezit CB Kalk-alkaline Bazalt HFT Yüksek-Fe Toleyit HMT Yüksek-Mg Toleyit BK Bazaltik Komatit PK P id titik K tit *Jensen1976(fig1) şekil 55 *Miyashiro1974(fig 1a) şekil 56 32

33 *Miyashiro1974(fig 1b) şekil 57 *Miyashiro1974(fig 12) şekil 58 33

34 CAB: IAT: MORB: OIA: OIT: Kalk-Alkalin Bazalt Ada Yayı Toleyitleri Okyanus Ortası Sırt Bazaltları Okyanus Adası Andezitleri Okyanus Adası Andezitleri Mullen 1983 şekil 59 1:Açılma Adaları 2:Orojenik 3:Okyanus Sırtı ve Tabanı 4:Okyanus Adası 5:Karasal *Pearce et al.1977(fig 1) şekil 60 34

35 1:Manto Kaynaklı 2:Kıta Önü Çarpışma 3:Çarpışma Sonrası 4:Çarpışma Sonrası 5:Anorojenik 6:Çarpışma ile Eşzamanlı 7:Orojenez Sonrası *Batchelor&Bowden1985(fig10) şekil61 1: Granit Riyolit 2: Adamellit Dellenit 3: Granodiyorit Riyodasit 4: Tonalit Dasit 5: Kuvars Siyenit Kuvars Trakit 6: Kuvars Monzonit Kuvars Latit 7: Kuvars Monzodiyorit Kuvars Latiandezit 8: Kuvars Diyorit Kuvars Andezit 9: Siyenit Trachyte 10: Monzonite Latite 11: Monzogabro Latibazalt 12: Gabro Bazalt *Debon&Le Fort 1983(fig1) şekil 62 35

36 I: muskovit veya muskovit > biyotit II: biyotit > muskovit III: biyotit IV: Hornblend ve Biyotit V: Epidot,Sfen VI: İstisnai Kayalar LG: Granitoidler *Debon&Le Fort 1983(fig2a) şekil 63 I: muskovit veya muskovit > biyotit II: biyotit > muskovit III: biyotit IV: Hornblend ve Biyotit V: Epidot,Sfen VI: İstisnai Kayalar LG: Granitoidler *Debon&Le Fort 1983(fig2b) şekil 64 36

37 *Debon&Le Fort 1983(fig3) şekil 65 1:Nefelinit 2:Fonolit 3:Alkali Trakit 4:Pantellerit 5:Komendit 6:Bazanit 7:Alkali Pikrit 8:Alkali Olivin Bazalt 9:Trakibazalt 10:Trakiandezit Bazalt 11:Trakiandezit 12:Trakit 13:Trakidasit 14:Trakiriyolit 15:Alkali Riyolit 16:Pikrit 17:Toleyit Bazalt 18:Andezite Bazalt 19:Andezit 20:Andezit Dasit 21:Dacite 22:Riyolit Dasit 23:Riyolit *Middlemost 1985(fig3.3.3) şekil 66 37

38 1Alkali Feldspat Siyenit 2Alkali Feldspat Kuvars Siyenit 3Alkali Feldspat Granit 4Siyenit 5Kuvars Siyenit 6Granit 7Monzonit 8Kuvars Monzonit 9Monzodiyorit 10Kuvars Monzodiyorit 11Granodiyorit 12Diyorite ve Gabro 13Kuvars Diyorit 14Tonalit *Middlemost 1985(fig3.3.6) şekil 67 *Peacock1931 şekil 68 38

39 ORG:Okyanus Sırtı Granitleri syn-colg:çarpışma ile Eşzamanlı Granitler VAG:Volkanik Yay Granitleri WPG:Kıta İçi Granitler *Pearce et al 1984(fig3) şekil 69 ORG:Okyanus Sırtı Granitleri syn-colg:çarpışma ile Eşzamanlı Granitler VAG:Volkanik Yay Granitleri WPG:Kıta İçi Granitler *Pearce et al 1984(fig4) şekil 70 39

40 FG:Feslik Granit OGT:Orojenik Granit *Whalen et al 1987(fig5a) şekil 71 FG:Feslik Granit OGT:Orojenik Granit *Whalen et al 1987(fig5b) şekil 72 40

41 HARKER DİYAGRAMLARININ OLUŞTURULMASI Newpet Programı vasıtası ile kayaçları oluşturan minerallerin birbirlerine göre oluşum durumları ortaya konulabilir. Harker Diyagramlarını verdiğimiz bu diyagramları oluştururken aşağıda gösterilen sıra ile işlemlerin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. İstenilen dosya daha önce belirtilen yollar ile seçildikten sonra aşağıdaki menü ekranına gelinir. ^^ENTER^^ tuşuna basılır. şekil 73 şekil 74 41

42 Tekrar ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Aşağıdaki pencere ekrana gelir. Bu pencerede, çizmek istediğimiz Harker Diyagramının özelliğine göre, bizim belirleyeceğimiz parametreler bulunmaktadır. Örneğin X,Y vb. şekil 75 Çizilmek istenen diyagrama göre herhangi bir seçenek üzerine gelinir ve ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Bizim burada vereceğimiz örnek iki eksenli Harker Diyagramı içindir. ^^ENTER^^ şekil 76 42

43 Buradan ^^X^^ kolonuna atanmak istenen oksit seçilir.^^enter^^ tuşuna basılır. şekil 77 Aynı işlemler ^^Y^^ kolonu için de tekrarlanır. şekil 78 43

44 ^^Y^^ ekseni için düşünülen element veya oksit seçildikten sonra ^^ENTER^^ tuşuna basılır. şekil 79 ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Karşımıza ne tür bir diyagram kullanmak istediğimizi belirteceğimiz, numaralar ve bu numaralara karşılık gelen grafik gösterimleri gelecektir. şekil 80 44

45 Buradan uygulamak istediğimiz grafik türünün altındaki rakamlara basarak diyagramımızı belirleyebiliriz. Bizim örnek olarak uyguladığımız diyagram ^^1^^ numara ile gösterilmiş X ve Y ekseninin tek bir oksitle ifade edildiği diyagram olacaktır. ^^ENTER^^ tuşuna basılır. şekil 81 şekil 82 Bu pencerede X Ekseninin logaritmik mi ondalık mı çizileceği soruluyor. İsteğe göre eksenler logaritmik veya ondalık olarak seçilir, daha sonra ^^ENTER^^ tuşuna basılır. Bu defa ondalık veya logaritmik olarak seçmiş bulunduğumuz, X ve Y Eksenlerinin hangi değerler arasında olması gerektiği sorulacaktır. Aslında program ^^ENTER^^ tuşuna basılarak ilerlendiğinde en uygun aralığı almaya çalışacaktır ancak daha net görmek istediğimiz grafiklerde bu aralıklar bizim isteğimiz doğrultusunda değiştirilebilmektedir. 45

46 ÖRNEK HARKER DİYAGRAMLARI şekil 83 şekil 84 46

47 şekil 85 şekil 86 47

48 şekil 87 şekil 88 48

49 şekil 89 şekil 90 49

50 SONUÇ Kayaçların mineralojik, petrografik, petrolojik ve jeokimyasal değerlendirilmelerini yaparken kolaylıkla kullanabileceğimiz Newpet programı, Mühendislikte Projelendirme dersi kapsamında çalışılmış, konu bir rapor haline getirilmiştir. Program basit kullanımı ve verdiği sonuçların sağlıklı olması özelliği ile ön plana çıkmaktadır. Unutulmamalıdır ki programdan alınan sonuçlar tek başına değerlendirilmemeli petrografik ve mineralojik çalışmalar ile desteklenip yorum, bütün bu çalışmaların sonuçları değerlendirildikten sonra yapılmalıdır. TEŞEKKÜR Çalışmam boyunca maddi manevi desteğini esirgemeyen, hayattaki duruşu ve bilgisini örnek aldığım Danışmanım Prof. Dr. Doğan AYDAL a sonsuz teşekkürlerimi sunarım. DEĞİNİLEN BELGELER T.N.Irvine and W.R.A.Barager, A guide to the chemical classification of the common volcanic rocks, Canadian Journal of Earth Sciences, vol.8, pp L.S.Jensen, A New Cation Plot for Classifying Subalkalic Volcanic Rocks, Ontario Division of Mines, MP 66, 22p. P.D.Maniar and P.M.Piccoli, Tectonic discrimination of granitoids, Geological Society of America Bulletin, vol.101, pp

51 M.Meschede, A method of discriminating between different types of mid-ocean ridge basalts and continental tholeiites with the Nb-Zr-Y diagram, Chemical Geology, vol.56, pp A.Miyashiro, Volcanic rock series in island arcs and active continental margins, American Journal of Science, vol.274, pp E.D.Mullen, MnO/TiO2/P2O5: a minor element discriminant for basaltic rocks of oceanic environments and its implications for petrogenesis, Earth and Planetary Science Letters, vol.62, pp M.A.Peacock, Classification of igneous rock series, Journal of Geology, vol.39, pp J.A.Pearce, Basalt geochemistry used to investigate past tectonic environments on Cyprus, Tectonophysics, vol.25, pp J.A.Pearce, Role of the sub-continental lithosphere in magma genesis at active continental margins, in: C.J.Hawkesworth and M.J.Norry (eds.), "Continental Basalts and Mantle Xenoliths," Shiva Publishing Limited, pp J.A.Pearce and J.R.Cann, Tectonic setting of basic volcanic rocks determined using trace element analyses, Earth and Planetary Science Letters, vol.19, pp J.A.Pearce and M.J.Norry, Petrogenetic Implications of Ti, Zr, Y, and Nb Variations in Volcanic Rocks, Contributions to Mineralogy and Petrology, vol.69, pp J.A.Pearce, N.B.W.Harris and A.G.Tindle, Trace element discrimination diagrams for the tectonic interpretation of granitic rocks, Journal of Petrology, vol.25, pp J.A.Pearce, T.Alabaster, A.W.Shelton and M.P.Searle, The Oman ophiolite as a Cretaceous arc-basin complex: 51

52 evidence and implications. Phil.Trans.R.Soc.Lon., A300, pp T.H.Pearce, B.E.Gorman and T.C.Birkett, The relationship between major element chemistry and tectonic environment of basic and intermediate volcanic rocks, Earth and Planetary Science Letters, vol.36, pp J.W.Shervais, Ti-V plots and the petrogenesis of modern and ophiolitic lavas, Earth and Planetary Science Letters, vol.59, pp J.B.Whalen, K.L.Currie and B.W.Chappell, A-type granites: geochemical characteristics, discrimination and petrogenesis, Contributions to Mineralogy and Petrology, vol.95, pp J.A.Winchester and P.A.Floyd, Geochemical discrimination of different magma series and their differentiation products using immobile elements, Chemical Geology, vol.20, pp D.A.Wood, The application of a Th-Hf-Ta diagram to problems of tectonomagmatic classification and to establishing the nature of crustal contamination of basaltic lavas of the British Tertiary volcanic province, Earth and Planetary Science Letters, vol.50, pp E.A.K.Middlemost, Iron oxidation ratios, norms and the classification of volcanic rocks, Chemical Geology, vol.77, pp R.W.Le Maitre (ed.), A Classification of Igneous Rocks and Glossary of Terms, Blackwell, Oxford, 193 pp. J.B.Gill, "Orogenic Andesites and Plate Tectonics", F.Debon and P.Le Fort, A chemical-mineralogical classification of common plutonic rocks and associations, Transactions of the Royal Society of Edinburgh Earth Sciences, vol.73, pp R.W.LeMaitre, Some Problems of the Projection of Chemical Data into 52

53 Mineralogical Classifications, Contributions to Mineralogy and Petrology, vol.56, pp