e 5 d ı A... R N A İ N İ A, D

Transkript

1 A... TÜ R A y e 0 5 Y a a k d ı a n t ı Ü K l D A M I D D Ü k R N A 5 Y Y A İ e D, N A A d S 1 D. N İ S A, IRA e F KİYE D

2 AFAD, 5 Kıtada 50 ye Yakın Ülkede TÜRKİYE, İNSANİ YARDIMDA DÜNYADA 1. SIRADA...

3 Afetlerin kaçınılmaz olduğu gerçeğinden hareketle, afet zararlarını azaltmayı, önlemlerini almayı ve etkilerini azaltmayı amaçlayan AFAD, misyonunu; Afetlere Dİrençlİ Toplum Oluşturmak şeklinde belirlemiştir. Depremler, seller, heyelanlar, kaya düşmeleri, kuraklıklar, fırtınalar, tsunamiler, teknolojik kazalar ve diğer birçok doğal ve insan kaynaklı afetin; insanlar, çevre ve ekonomi üzerinde yıkıcı etkileri vardır. Ancak insan ve mekânların dirençliliğinin - insanlar ve mekânlar üzerindeki bu yıkıcı etkilere karşı koyma ve hızlı bir şekilde ayağa kalkma yeteneği - artırılması mümkündür. Söz konusu dirençliliğin artırılması afetlerin etkilerini, zararlarını en aza indirecek ve afet sonrası toplumun ayağa kalkma süresini minimize edecektir. AFAD ın vizyonu; Afet ve acil durumlar İle İlgİlİ çalışmalarda sürdürülebilir kalkınmayı esas alan risk odaklı, etkin, etkili ve güvenilir hizmet sunan uluslararası düzeyde model alınabilecek yönlendirici ve koordinatör bir kurum olmak. şeklinde belirlenmiştir. AFAD vizyonuyla; risk yönetimi odaklı, sürdürülebilir kalkınmanın önemine haiz, hizmet sunumunda etkililiğe, etkinliğe ve güvenirliliğe özen gösteren, uluslararası düzeyde güçlü ve afet yönetiminde görev alan tüm kurumları etkili bir şekilde koordine eden bir kurum olmayı öngörmektedir.

4 GİRİŞ Prof. Dr. Numan KURTULMUŞ Başbakan Yardımcısı ÖNSÖZ Artık dünyanın neresinde olursa olsun dara düşen bir vatandaşımız varsa, İmdadına yetişecek durumdayız. Küresel İnsani Yardım raporuna göre GSMH ya oranları baz alındığında insani yardımda dünyada 1. sıradayız. Son dönemlerde hem ülkemizde hem de dünya genelinde maalesef doğal ve teknolojik afetlerle sık sık karşılaşmaktayız. Yaşanan afetler, can ve mal kayıplarının yanı sıra ekonomik alanda da ciddi oranda olumsuzluklara yol açmaktadır. Afad la Bütünleşİk Afet Yönetİm Sİstemİ Yaşanan bu afetlere paralel olarak ve özellikle gelişmiş ülkelerde afet ve acil durumların yönetimine ilişkin meydana gelen gelişmeler de dikkate alınarak, ülkemizin afet yönetim sisteminin yeniden gözden geçirilmesi ihtiyacı ortaya çıkmış ve Hükümetimiz tarafından Bütünleşik Afet Yönetim Sistemi ne geçilmesi benimsenmiştir. Hükümet olarak, afetlerin tek elden yönetilmesi, afet ve acil durumlar ile sivil savunmaya ilişkin hizmetlerin ülke düzeyinde etkin bir şekilde yürütülmesi, gerekli önlemlerin alınması, hazırlık ve zarar azaltma, müdahale ve iyileştirme çalışmalarını yürüten kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonun sağlanması ve bu konularda politikaların üretilip uygulanması amacıyla AFAD ı kurduk. AFAD, bütünleşik afet yönetim sisteminin yerleştirilmesi ve geliştirilmesi çalışmaları kapsamında, afet ve acil durumlarla ilgili birçok yeni düzenleme yapmış, çok sayıda proje üretmiş ve üretmeye de devam etmektedir. AFAD, bugün hizmette güçlü ve hızlı koordinasyon ile ülke kaynaklarının etkin bir şekilde kullanılmasını sağlamaktadır. Afet öncesi hazırlık, planlama ve risk azaltma çalışmaları, eğitim ve bilinçlendirme faaliyetleri, erken uyarı ve kesintisiz haberleşme projeleri ile afetin zararlarını en aza indirmeye çalışan AFAD, ülke genelinde yüzlerce proje yürüterek hizmet kalite ve standartlarını da her geçen gün yükseltmektedir. AFAD, 5 Kıtada 50 ye Yakın Ülkede AFAD, ülkemizde yürüttüğü afet eğitimi, hazırlık, planlama ve müdahale çalışmalarının yanı sıra dünyanın 5 kıtasında 50 ye yakın ülkede insani yardım ve arama-kurtarma çalışmalarına katılmıştır. Haiti den, Kıbrıs, Arnavutluk, Karadağ, Moğolistan, Şili, Pakistan, Kırgızistan, Afganistan, Gazze, Bosna-Hersek, Rusya, Japonya, İsrail, Libya, Suriye, Mısır, Tunus, Somali, Senegal, Filistin, Makedonya, Kongo Cumhuriyeti, Çin, Bulgaristan, Tacikistan, Moldova, Uganda, Gambia ve Venezuela ya kadar 45 den fazla ülkeye, nakdi ve ayni insani yardım yaptık. Arama-kurtarma çalışmalarına katıldık. Suriyeli misafirlerimiz için 10 ilimizde kurduğumuz ve dünya standartlarının çok üzerinde hizmet kalitesine sahip 25 barınma merkezimiz, yerli yabancı otoriteler tarafından takdir ve övgü ile karşılanmaktadır. Birleşmiş Milletler yetkilileri ile üye devletlerin, sivil toplum ve özel sektör temsilcilerinin katılacağı ve insani yardım sektörünün en önemli uluslararası toplantısı olan Dünya İnsani Yardım Zirvesi 2016 yılında İstanbul da yapılacaktır. Alanında ilk olan bu zirvenin ev sahipliğimizde düzenlenmesi ülkemiz açısından önemli bir başarıdır Mart 2015 tarihlerinde Japonya nın Sendai kentinde düzenlenecek olan Dünya Risk Azaltma Konferansı (WCDRR) kapsamında hazırlık çalışmaları ülke çapında başlatılmış olup, Temmuz ve Kasım ayında Cenevre de düzenlenen Hazırlık toplantılarına katılım sağlanmıştır. Yurtiçinde olduğu gibi yurtdışında meydana gelen afet ve acil durumlara, çok yönlü müdahale eden AFAD, kanayan yaralara merhem, çaresiz kalan insanlara umut olmaya devam etmektedir. 4

5 GİRİŞ AFAD, ülkemizde yürüttüğü afet eğitimi, hazırlık, planlama ve müdahale çalışmalarının yanı sıra dünyanın 5 kıtasında 50 ye yakın ülkede İnsanİ yardım ve arama-kurtarma çalışmalarına katılmıştır. GÜÇLÜ TÜRKİYE NİN GÜÇLÜ KURUMU AFAD Bugün, ekonomisiyle, teknolojisiyle, istikrarlı yönetimi ile her alanda gelişen ve büyüyen, uluslararası alanda öncü rol üstlenen, yardım kabul eden değil, dünyada en çok yardım yapan ülkeler sıralamasında son 2 yıldır üst üste 3. olan ve bölgesinde örnek alınan güçlü bir Türkiye var. Bu durum, Türkiye nin uluslararası platformda insani yardım konusunda en önemli aktörlerden biri haline geldiğinin önemli bir göstergesidir. Bu çerçevede, Cumhuriyetimizin 100. yılında 2023 hedeflerimiz doğrultusunda emin adımlarla yürümekteyiz. Ülkemiz, küresel değişimlere paralel olarak, uyguladığımız aktif politikalarla, dünya ölçeğinde etkin ve önemli bir aktör olarak kendisini göstermeye başlamıştır. Hükümet olarak biz; var olan potansiyelimizi ve iç dinamiklerimizi harekete geçirerek ülkemizi saygın ve sözü dinlenir bir konuma getirmeyi ilke edindik ve bu amacımıza ulaştık. Bunda da sağladığımız ekonomik ve siyasi istikrarın yanı sıra AFAD ın uluslararası alandaki göz dolduran çalışmalarının önemi büyüktür. Sayın Cumhurbaşkanımızın ve Sayın Başbakanımızın öncülüğünde izlediğimiz politika, Türkiye nin uluslararası arenadaki önemini ve etkinliğini ortaya koymaktadır. AFAD da, güçlü Türkiye nin güçlü kurumlarından birisi olarak ulusal ve uluslararası faaliyetlerine başarı ile devam etmektedir. AFAD, afet ve acil durumlarla ilgili güncel koşulları ve gelecek eğilimleri değerlendirerek politikalar üretmekte, çözüm ortakları ile birlikte, afet yönetimi konusunda ülkemizin uluslararası alanda öncü olması için var gücüyle çalışmakta ve bunda da belli başarı noktasını yakalamaktadır. Bugün afetlere müdahale ve insani yardım noktasında dünyaya örnek olan ülkemiz, yürütmekte olduğumuz plan ve projelerle, gelecekte afet risklerini azaltma ve afetlere dirençli toplum oluşturma noktasında da örnek bir ülke olacak, uluslararası politikaları belirleyen ülkeler arasında yer alacaktır. Bu vesile ile mekân ve mesai kavramı gözetmeksizin yoğun bir şekilde çalışarak; afet ve acil durumlara hazırlık, planlama, eğitim, yönetim ve koordinasyon için tüm plan, proje ve çalışmaları hayata geçiren büyük AFAD ailesine teşekkür ediyor, faaliyet raporunun kamuoyunun bilgilendirilmesi ve afet bilincinin yerleştirilmesi açısından yararlı olmasını diliyorum. Prof. Dr. Numan KURTULMUŞ Başbakan Yardımcısı 5

6 GİRİŞ Dr. Fuat OKTAY AFAD Başkanı SUNUŞ AFETLERİN OLUŞ SIKLIKLARI VE MEYDANA GETİRDİKLERİ ZARARLAR DÜNYA ÇAPINDA ARTMAYA DEVAM ETMEKTEDİR. İNSAN, MAL VE ÇEVRE ÜZERİNDE BÜYÜK YIKICI ETKİLERİ OLAN AFETLERİN BEDELİ OLDUKÇA YÜKSEKTİR. Türkiye yi afetselleğine göre 15 bölgeye ayırdık ve olası bir felakette, afet bölgesine çok daha hızlı malzeme sevkiyatını sağlayacak 22 adet lojistik merkez kurduk yılında 5 adet daha kuracağız. Ülkemiz, dünya ölçeğinde doğal afetlerden en fazla etkilenen ülkeler arasındadır. Su baskını, sel, çığ, heyelan ve yangın ülkemizde sık yaşanan afet türleri olmasına rağmen, yıkıcı etkileri açısından değerlendirildiğinde ilk sırayı deprem almaktadır. Sadece yer hareketleri olarak, Türkiye de yılda ortalama 23 bin farklı büyüklükte deprem oluşmaktadır. Yaşanan tecrübeler ışığında, 2009 yılında riskleri öngörebilen, etkin ve hızlı koordinasyon sağlayan ve afetleri tek elden yönetebilen bir yapıyı oluşturmak amacıyla üç farklı kurum Başbakanlık çatısı altında birleştirilerek, Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi kuruldu. AFAD olarak ülkemizin afetselliği karşısında; olumsuz etkilerinden korunmak ve afetlere hazırlanmak için 2009 yılından itibaren yoğun bir mesai harcamaktayız. Bu süreçte hem AFAD ın, hem de afetin yönetiminde yapısal değişim ve dönüşümlere imza attık. İlk etapta, Depremlerle baş edebilmenin yol haritası olan Ulusal Deprem Strateji Eylem Planı nı hazırlayıp uygulamaya aldık. Hemen akabinde, AFAD ı ve afetleri nasıl yöneteceğimizin yol haritası olan Kurumumuzun 5 yıllık Stratejik Planını belirledik. Varlık sebebimizi, misyonumuzu afetlere dirençli toplumu inşa etmek olarak belirledik. Sistem kuran, sürekli gelişen ve tecrübelerinden dersler çıkaran, öğrenen bir kurum olmayı kendimize şiar edindik. Kaynaklarının çoğunu afet anı ve sonrasına harcayan bir yapıdan, kaynaklarını afet öncesine odaklayan, yani hazırlık ve risklerin azaltılmasına öncelik veren bir anlayışla yolumuza devam ediyoruz. Bir diğer ifadeyle kriz yönetiminden risk yönetimine geçtik. Uygulamaya aldığımız; hazırlık, müdahale, iyileştirme ve risk azaltma aşamalarından oluşan Bütünleşik Afet Yönetim Sistemi bu anlayışı ifade eder. Afet yönetimine ilişkin standartları belirleyerek tüm kurum ve kuruluşlarımızı ve özellikle sivil toplum kuruluşlarımızı afetin yönetimine entegre etmeyi amaçladık. Afetlerin oluşumunu engellemek çoğu zaman mümkün olmasa da afetlerin neden olabileceği zararları en aza indirmek hatta bazılarını ortadan kaldırmak mümkündür. Bu çalışmalar, ülkelerin sürdürülebilir kalkınma, sağlıklı, güvenli ve yaşanabilir bir çevre oluşturma çabalarında anahtar rol üstlenmektedir. Sürdürülebilir Kalkınmanın olmazsa olmazı olan, afetlerin etkisini en aza indirgeyebilmek, insan unsuruyla doğrudan alakalıdır. Bu bilinçle, zihniyet dönüşümünü esas alan farkındalık, bilinçlendirme ve gönüllüler oluşturmayı amaçlayan eğitim seferberliğini başlattık. Halkımızı afetlere hazırlamak için 2013 yılında başlattığımız Afete Hazır Türkiye kampanyası; Afete Hazır Aile, Afete Hazır Okul, Afete Hazır İşyeri ve Afet Gönüllüsü Gençler projeleri ile sürdürülmektedir. Bilgilendirme ve bilinçlendirme kampanyamızın halkımızın yoğun ilgi ve desteği ile devam etmesi bir afet yöneticisi olarak bizleri oldukça memnun etmektedir. Bu kapsamda 3 milyon kişiye farkındalık ve bilinçlendirme eğitimleri verdik. Diğer taraftan bu çalışmalarımızın başarısını da ölçüyoruz. Türkiye de Afet Farkındalığı ve Afetlere Hazırlık Araştırması çalışması göstermiştir ki, AFAD ve faaliyetlerinin bilinirlik oranı sırasıyla %41,5 ve %22,6 artmıştır. Bu sonuçlar çalışmalarımızın devamı için bize güç vermektedir. Afetler olmadan önce risk ve zararları azaltmak amacıyla, Türkiye Afet Risk Yönetim Sistemini kuruyoruz. Bu çerçevede, 81 ilimizde bütünleşik tehlike haritalarını oluşturuyoruz, risk analizlerini yapıyor, risk azaltıcı projeler geliştiriyor, uyguluyor ve uygulatıyoruz. Afet yönetiminde gerçekleştirdiğimiz yapısal dönüşümü, bilişim projeleri ile de destekliyoruz. Bu alanda, Türkiye Deprem Veri Merkezi (TDVM), Türkiye Afet Veri Merkezi, Türkiye Afet Bilgi Bankası, Afet Yönetimi ve Karar Destek Sistemi (AYDES), Kesintisiz ve Güvenli Haberleşme Sistemi, Coğrafi Bilgi Sistemi, Olay Komuta Sistemi, İyileştirme Sistemi, AFAD Geçici Kent Yönetim Sistemi (AFKEN), Elektronik Yardım Dağıtım Sistemi (EYDAS), İleri Teknoloji Alanında AR-GE Çalışmaları, Uzay ve Havacılık, Görüntü İşleme, KBRN, 6

7 GİRİŞ Ülkemizde yaşanan deprem, sel-su baskını gibi çok sayıda afet ve acil durum olaylarında daima halkımızın yanında olduk. İkaz-Alarm Bütünleşik Sistemi, AR-Ge projeleri ve AFAD Bilgi Sistemi Projesi (AFBİS) gibi çok sayıda projeyi hayata geçirdik ve geçiriyoruz. Depreme güvenli yerleşim alanları oluşturmak için Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkındaki Yönetmelik çalışmamızda da son aşamaya geldik. Afet ve acil durumların öncesi, sırası ve sonrasında görev almak isteyen sivil toplum kuruluşlarının, çalıştıkları alandaki yeterliliklerini belirlemeye yönelik olarak kapasitelerini gösterir bir sistemin hayata geçirilmesi amacıyla standartların belirlenmesi ve akreditasyon çalışmalarımız da devam etmektedir. AFAD olarak en temel hedeflerimizden biri afetlere müdahalede sıfırıncı dakikaya hazır olmaktır. Bu kapsamda, Türkiye Afet Müdahale Sistemini kurduk. Bu sistemin en temel unsuru olarak da tüm Bakanlıklarımızın katılım ve destekleri Türkiye Afet Müdahale Planı nı hazırladık. Plan, Afet ve Acil Durum Yüksek Kurulu ndaki sayın bakanlarımız tarafından onaylandı, yönetmeliği hazırlandı ve Bakanlar Kurulu nda imzalanarak uygulamaya geçildi. Türkiye yi afetselleğine göre 15 bölgeye ayırdık ve olası bir felakette, afet bölgesine çok daha hızlı malzeme sevkiyatını sağlayacak lojistik merkezler kuruyoruz. Bu merkezlerimizin 22 si faaliyete geçmiş durumda. Kalan beşinin de önümüzdeki yılda faaliyete geçmesini planlıyoruz. İl müdürlüklerinin mıza bağlanması ile birlikte, 81 il müdürlüğümüzü müdahale konusunda daha hızlı ve etkili bir şekilde güçlendirmeye, müdürlüklerimizin araç-gereç kapasitelerini geliştirmeye başladık. AFAD Ekiplerimiz, sadece yılında toplam olaya müdahale etti vatandaşımızı yaralı olarak kurtarırken, 963 kaybımızı bularak yakınlarına ve sevdiklerine teslim ettik. Yine yılında yaşanan şüpheli sarı toz vakasında AFAD KBRN ekiplerinin her an, her senaryoya hazır olduğunu dünyaya bir kez daha gösterdik. Gelişen Müdahale kapasitemizi, dünyanın her yerinde zor durumda kalan vatandaşlarımızın hizmetine sunduk. Libya da, Mısır da, Somali de, Irak ta çok etkin ve hızlı tahliye operasyonlarının altına imza atarak vatandaşlarımızı kendi topraklarımıza getirdik. Dışişleri Bakanlığımız ve ilgili tüm kurum ve kuruluşlarımızla birlikte, cebinde Türkiye pasaportu taşıyan her vatandaşımıza, dünyanın neresinde olursanız olun yanınızdayız mesajını verdik, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmanın haklı gurur ve özgüvenini yaşadık, yaşattık. Ülkemizde yaşanan deprem, sel-su baskını gibi çok sayıda afet ve acil durum olayında daima halkımızın yanında olduk yaraların sarılması için önemli adımlar attık yılında yaşanan Van Depremi sonrasında, Hükümetimizin desteği ile bir yıldan kısa sürede yaklaşık konutu hak sahiplerine teslim ettik döneminde den fazla afet konutu inşa ederek afetzedelerin yanında olduk. Ayrıca iyileştirme çalışmaları kapsamında hasar tespit modelinde, çağımıza ışık tutan bilimsel ve teknolojik gelişmelerden yararlanılarak, en çok karşılaştığımız afet türleri için yeni metodolojiler geliştirdik. Yürüttüğü plan ve projelerle afet ve acil durumlarda ciddi bir afet yönetim modeli geliştiren AFAD, yaptığı eğitim, planlama ve hazırlık projeleri, tatbikatlar ve hazırladığı Türkiye Afet Müdahale Planı gibi çok sayıda plan ve proje ile bugün ülkemizi afetlere düne göre daha hazır hale getirmek için çalışmaktadır. Diğer taraftan, AFAD ın afetlere karşı dirençli bir toplum oluşturma yönündeki bu çalışmaları, uluslararası alanda da örnek gösterilen çalışmalar olmuş, AFAD uluslararası insani yardım konusunda milletimizin yardım eli, Türkiye nin ortak gücü olmuştur. Son yıllarda dünyanın gördüğü en büyük insanlık dramlarından biri olan Suriye iç karışıklıkları nedeniyle yerinden edinmiş insanlara ülkemiz 2011 yılından itibaren kapılarını açmıştır. Günümüzde e yakın Suriyeli 25 geçici barınma merkezinde AFAD koordinasyonunda her türlü insani ihtiyaçları karşılanarak barındırılmaktadır. Ayrıca geçici barınma merkezleri dâhil, ülkemizde bulunan 1,6 milyondan fazla insan kayıt altına alınmıştır. 7

8 GİRİŞ Geliştirdiğimiz barınma merkezleri kurulum ve işletim standartları ile afet yönetimi ve insani yardım modeli ve sistemi, başta BM olmak üzere, birçok ülkenin dikkatini çekmiş ve ülkemiz bu alanda öncü bir rol oynamıştır. Uluslararası arenada, afet yönetiminde artık, rol model ülke olarak büyük bir ilgi görmekteyiz. AFAD kurulduğu günden bu yana, dünyanın en uzak noktalarında dahi meydana gelen insani krizlerde, deprem, sel, çığ gibi felaketlerde, ekiplerimizi ve ülkemizin kaynaklarını koordine ederek hızlı ve etkin müdahalede bulunmuş, 5 kıtada 50 ye yakın ülkede insani yardım faaliyetleri yapmış ve bu alanda uluslararası alanda öncü bir Kurum haline gelmiştir yılında, AFAD koordinasyonunda ülkemizin insani yardım harcamaları, ülkelerin gayrisafi milli hasılalarına oranlandığında dünyada birinci sıradadır. Üye devletlerin, sivil toplum, özel sektör ve Birlemiş Milletler temsilcilerinin katılacağı ve insani yardımlarda verimlilik, hasar görebilirliğin azaltılması ve risk yönetimi, çatışma durumunda insani ihtiyaçların karşılanması, inovasyon aracılığıyla dönüşüm konularının görüşüleceği Birlemiş Milletler Dünya İnsani Yardım Zirvesi nin, 2016 yılında İstanbul da düzenlenecek olması ve BM İnsani İşler Eşgüdüm Ofisi Donör Destek Grubu (ODSG) nun Brüksel de gerçekleştirilen yüksek düzeyli toplantısına katılım sağlanarak Türkiye nin ODSG üyeliğini açıklaması ülkemizin bu alandaki lider konumunu göstermektedir. AFAD ın diğer uluslararası işbirliği çalışmalarına kısaca bakacak olursak; DPPI SEE (Güneydoğu Avrupa Afetleri Önleme ve Hazırlık Girişimi) yılı Afet Yönetimi Eğitimi Programı (DMTP) kapsamında DPPI SEE üye ülkelerinin katılımı ile ülkemiz ev sahipliğinde Ağustos tarihlerinde; İkinci Avrupa Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı İstanbul da, 8-10 Aralık tarihlerinde; Güneydoğu Avrupa Bölgesinde Afet Gönüllüğü Tartışmaları Çalıştayı İzmir de düzenlenmiştir. BM Uluslararası Afet Risk Azaltma Merkezi tarafından başlatılan Şehrim Hazırlanıyor: Şehirleri Dayanıklı Hale Getirme projesi kapsamında Gaziantep İlinde 14 Nisan tarihinde Afete Dirençli Gaziantep paneli düzenlenerek Gaziantep e Afete Dirençli Şehir Sertifikası verilmiştir. AFAD ve Japonya Arazi, Altyapı, Ulaşım ve Turizm Bakanlığı (MLIT) arasında Afet Yönetimi İşbirliği Diyaloğu çerçevesinde İyi Niyet Beyannamesi imzalanmış bu kapsamda II. AFAD-MLIT Çalıştayı 3-4 Temmuz tarihlerinde Türkiye ev sahipliğinde gerçekleştirilmiş, iki ülkenin afet konusunda tecrübe ve bilgi paylaşımında bulunabilmelerinde önemli bir işleve sahip olmuştur. IPA CP II (IPA Sivil Koruma İşbirliği Programı II) kapsamında, Ekim tarihlerinde Karadağ ın Podgoritsa şehrinde Saha Tatbikatı düzenlenmiş olup; tatbi- AFAD 22 Lojistik Merkez Açılış Töreni 8

9 GİRİŞ kata Karadağ, Arnavutluk, Bosna Hersek, Makedonya, Sırbistan ve Kosova, Türkiye, Slovenya ve Hırvatistan dahil olmak üzere toplam 9 ülkeden 226 ekip üyesi katılım sağlamıştır. Sözü edilen tatbikata Türkiye, 7 araç, 25 personel ve 2 köpek ile katılım sağlamıştır. Hyogo Çerçeve Eylem Planı uygulamaları kapsamında okul güvenliği konusunda iyi örnek sayılan ülkemiz liderliğinde Okul Güvenliği Küresel Girişimi başlatılmış olup Ekim tarihlerinde İstanbul da 17 ülkenin katılımı ile Okul Güvenliği Liderleri Bakanlar Toplantısı düzenlenmiştir. HOPEFOR Girişimi, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Acil Durumlarda İşbirliği Ülke Koordinatörlüğü ve Afet Risklerinin Azaltılması konusunda Yönetişim ve Hesap Verebilirlik başlıklı EFDRR Çalışma Grubu na ilişkin çalışmalar da son hızıyla devam etmektedir. Bu çerçevede AFAD olarak, hem içeride hem de uluslararası boyutta ülkemizin ortak gücünü harekete geçiriyoruz. Yüksek teknolojiyi afet yönetiminde bugün, düne göre daha etkin kullanıyoruz ve gelecekte daha etkin kullanmayı hedefliyoruz. Afetin yönetimini daha etkin hale getirdik ve yeniden yapılandırdık, yapılandırmaya da devam ediyoruz. Altyapısını kurduğumuz afet yönetimine ilişkin tüm plan, proje ve çalışmalarımızı 2015 yılında daha yoğun bir şekilde hayata geçirerek, bu anlamda daha da ciddi bir yol alacağız. Bu şekilde öncü kurum ve rol model olma konumumuzu daha da pekiştireceğimize inancımız tamdır. AFAD ın koordinasyonu ve yönetiminde yapılan çok sayıdaki ulusal ve uluslararası afet ve acil durumlara ilişkin faaliyetlerimizde tüm paydaşlarımızın önemli destekleri oldu. Bu katkıları için ilgili tüm bakanlık kurum ve kuruluşlarımızla birlikte İl Afet ve Acil Durum Müdürlüklerimize şükranlarımı sunuyorum sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu nda öngörüldüğü çerçevede hazırlanan yılı Faaliyet Raporu nun afet yönetiminde kalıcı bir belge olması temennisi ile raporda yer alan, plan, proje ve faaliyetleri hayata geçiren ve raporun hazırlanmasında emeği geçen bütün mesai arkadaşlarıma teşekkür ediyorum. Dr. Fuat OKTAY AFAD Başkanı 9

10 GİRİŞ İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 4 SUNUŞ 6 I GENEL BİLGİLER 14 A YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR 16 B İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER 18 1 FİZİKSEL YAPI 18 2 TEŞKİLAT YAPISI 22 3 BİLGİ ve TEKNOLOJİ KAYNAKLARI 24 4 İNSAN KAYNAKLARI 26 5 SUNULAN HİZMETLER 30 6 YÖNETİM ve İÇ KONTROL SİSTEMİ 46 II AMAÇ ve HEDEFLER 48 A İDARENİN AMAÇ ve HEDEFLERİ 50 B TEMEL POLİTİKALAR ve ÖNCELİKLER A MALİ BİLGİLER 60 1 BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI ve TEMEL MALİ TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMALAR 60 2 MALİ DENETİM SONUÇLARI 67 B PERFORMANS BİLGİLERİ 68 1 FAALİYET ve PROJE BİLGİLERİ 68 2 PERFORMANS SONUÇLARI TABLOSU PERFORMANS SONUÇLARI TABLOSUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ 180 IV KURUMSAL KABİLİYET ve KAPASİTENİN DEĞERLENDİRİLMESİ 198 VI EKLER

11 GİRİŞ ŞEKİL, GRAFİK ve TABLO LİSTESİ Tablo 1. Yılı Mevcut Fiziki Alanlar Tablosu 18 Tablo 2. n Araç Envanteri 20 Tablo 3. Kullanılan Teknolojik Alet ve Donanımlar Tablosu 24 Tablo 4. Çalışan Durumu 26 Tablo 5. İl Afet ve Acil Durum Müdürlükleri Personelinin Sınıf ve Kadro Unvanlarına Göre Dağılımı 27 Tablo 6. Çalışanların Cinsiyete Göre Dağılımı 28 Tablo 7. Çalışanların Yaş Blokları İtibariyle Dağılımı 28 Tablo 8. Çalışanların Eğitim Durumu (KADROLU) 29 Tablo 9. Çalışanların Yabancı Dil Bilgisi (ÖSYM tarafından yapılan YDS sonuçlarına göre) 29 Tablo 10. Hizmet Alımı Yolu ile Çalıştırılanların Durumu 29 Tablo 11. Yılı İçinde Ayrılan Personelin Ayrılma Nedenleri 29 Tablo 12. Yılı Bütçesi Ödenek ve Harcama Durumu ( ) 60 Tablo 13. Fonksiyonel Sınıflandırmaya Göre Ödenek ve Harcama Miktarı ( ) 60 Tablo 14. Ekonomik Sınıflandırmaya Göre Ödenek ve Harcama Miktarı ( )ı 61 Tablo 15. Ekonomik Sınıflandırmaya Göre Ödenek ve Harcama Miktarı ( ) 62 Tablo 16. Sermaye Giderleri Tablosu ( ) 64 Tablo 17. Sermaye Transferleri Tablosu ( ) 65 Tablo 18. EYY Kapsamında Yapılan Ödemelerin İllere Göre Dağılımı ( ) 66 Tablo 19. EYY Kapsamında Yapılan Ödemelerin İllere Göre Dağılımı ( ) 66 Tablo 20. Acil Yardım Özel Hesap Gelir ve Gider Tablosu ( ) 67 Tablo 21. Müdahale Alanına İlişkin Faaliyetler 86 Tablo 22. UDSEP-2023 Tamamlanan Eylemler Tablosu 106 Tablo 23. UDAP Desteklenen Projeler Tablosu 107 Şekil 1. Kurullar Şeması 23 Şekil 2. AFAD Teşkilat Şeması 23 Grafik 1. mızın İnsan Kaynakları Durumu 26 Grafik 2. Çalışanların Hizmet Süreleri Dağılımı (Memuriyet Toplam Hizmet Süresi) 28 Grafik 3. Çalışanların Eğitim Durumu 29 Grafik 4. Yılı Bütçe Gerçekleşmeleri Dağılımı 61 Grafik 5. Cari Transferlerin Dağılımı 63 Grafik 6. Sermaye Giderlerinin Dağılımı 64 Grafik 7. Sermaye Transferlerinin Dağılımı 65 Grafik 8. Afet ve Acil Durum Faaliyetleri Ödeneği Harcaması 66 Grafik 9. Yurt İçi Müdahale Faaliyetlerinin Yüzdelik Dağılımı 87 Grafik 10. Yurt Dışı Müdahale Faaliyetlerinin Yüzdelik Dağılımı 88 11

12 GİRİŞ KISALTMALAR AAAKBM: AFAD: AFADEM: AFTEK: AGİT-OSCE: AMB: AYDES: BHİM: BİMER: BM: BSHD: DD: DPPI SEE: EBYS: ECO: EFDRR: ESC: EYDAS: EYY: GONAF: HM: IOM: İD: İKAS: JHET-SDRU: JICA: KAGEP: Kanun: KBRN: KEİ-BSEC: KGHS: MD: OECD: ÖDÖP: PZAD: Afet ve Acil Durum Arama Kurtarma Birlik Müdürlüğü Afet ve Acil Durum Yönetimi Afet ve Acil Durum Eğitim Merkezi Müdürlüğü Afet Yönetiminde İleri Teknolojilerin Kullanımı Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Afete Maruz Bölge Afet Yönetimi ve Karar Destek Sistemi Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği Başbakanlık İletişim Merkezi Birleşmiş Milletler Bilgi Sistemleri ve Haberleşme Dairesi Deprem Dairesi Güneydoğu Avrupa Afetlere Hazırlık ve Önleme Girişimi Elektronik Belge Yönetim Sitemi Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Afet Risklerinin Azaltılması Avrupa Forumu Avrupa Sismoloji Komisyonu Elektronik Yardım Dağıtım Sistemi Evini Yapana Yardım Kuzey Anadolu Fayında Jeofizik Gözlemler Marmara Denizinin Doğusunda Derin Kuyu Sismometre Ağı Projesi Hukuk Müşavirliği Uluslararası Göç Örgütü İyileştirme Dairesi Bütünleşik İkaz ve Alarm Sistemi Doğal Afetlere Karşı Türk-Yunan Ortak Görev Gücü Japon Uluslararası İşbirliği Ajansı Kalkınma İçin Uluslararası İşbirliği Altyapısının Geliştirilmesi Programı 5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetim nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik, Nükleer Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü Kesintisiz ve Güvenli Haberleşme Sistemi Müdahale Dairesi Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı 10. Kalkınma Planı Öncelikli Dönüşüm Programları Planlama ve Zarar Azaltma Dairesi 12

13 GİRİŞ SGD: Strateji Geliştirme Dairesi SSAKBM: Sivil Savunma Arama Kurtarma Birlik Müdürlüğü SSD: Sivil Savunma Dairesi TABB: Türkiye Afet Bilgi Bankası TADYUS: Türkiye Afete Duyarlı Yerleşime Uygunluk Projesi TAEK: Türkiye Atom Enerjisi Kurumu TAMP: Türkiye Afet Müdahale Planı TAVEM: Türkiye Afet Veri Merkezi Projesi TAYSB: Türkiye Afet Yönetimi Strateji Belgesi AFAD-TDVM: Türkiye Deprem Veri Merkezi TUAA: Türkiye Ulusal Afet Arşivi TUJJB: Türkiye Ulusal Jeodezi ve Jeofizik Birliği TUSAK: Türkiye Ulusal Sismoloji ve Arziçi Fiziği Komisyonu UDAP: Ulusal Deprem Araştırma Programı UDSEP-2023: Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı 2023 UNDP: BM Kalkınma Programı UNHCR-BMMYK: BM Mülteciler Yüksek Komiserliği UNICEF: BM Çocuklara Yardım Fonu UNISDR: BM Afet Risklerinin Azaltılması Uluslararası Stratejisi UN OCHA: BM İnsani İşler Eşgüdüm Ofisi? UN WRA: BM Filistinli Mültecilere Yardım Kuruluşu URAP: Ulusal Radyasyon Acil Durum Planı USAG: Ulusal Sismik Ağın Geliştirilmesi Projesi YHD: Yönetim Dairesi 13

14 1- GENEL BİLGİLER

15 I - GENEL BİLGİLER

16 I - GENEL BİLGİLER mız yetki, görev ve sorumlulukları genel olarak tarihli 5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile düzenlenmiştir. A - YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR mız yetki, görev ve sorumlulukları genel olarak tarihli 5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile düzenlenmiştir. AFAD ın temel kuruluş amacı afet öncesi, sırası ve sonrasında ve acil durumlarda bütünleşik afet yönetim sistemini en etkin şekilde işletmek ve bu bağlamda üst düzey ulusal ve uluslararası koordinasyonu sağlamaktır. AFAD, bu çerçevede afet zararlarının azaltılması, afetlere hazırlık yapılması ve müdahale edilmesi ve afet sonrasındaki iyileştirme çalışmalarının süratle tamamlanması amacıyla; Gereken faaliyetlerin planlanması, yönlendirilmesi, desteklenmesi, koordine edilmesi ve belirlenen standartlar doğrultusunda etkin olarak uygulanması için ulusal ve uluslararası ilgili tüm kurum ve kuruluşlar arasında işbirliğini, Araştırma, geliştirme ve eğitim faaliyetlerinde bulunarak toplumun afet bilinç ve kültürünün artırılmasını, Sosyal devlet ilkesi çerçevesinde koruyucu ve önleyici tedbirlerin alınmasını sağlayan; çok yönlü, çok aktörlü bu alanda kaynakların rasyonel kullanılmasını gözeten, faaliyetlerinde disiplinler arası çalışmayı esas alan bir kurum olarak kurulmuştur. mızın yetki, görev ve sorumluluklarını belirleyen ilgili mevzuat aşağıdaki gibidir: 5902 sayılı Afet ve Acil Durum Yönetimi nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun (Kanun): Afet ve acil durumlar ile sivil savunmaya ilişkin hizmetlerin ülke düzeyinde etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi için gerekli önlemlerin alınması ve olayların meydana gelmesinden önce hazırlık ve zarar azaltma, olay sırasında yapılacak müdahale ve olay sonrasında gerçekleştirilecek iyileştirme çalışmalarını yürüten kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyonun sağlanması ve bu konularda politikaların üretilmesi ve uygulanması hususlarını kapsar sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun: Deprem, yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ, tasman ve benzeri afetlerde; yapıları ve kamu tesisleri genel hayata etkili olacak derecede zarar gören veya görmesi muhtemel olan yerlerde alınacak tedbirlerle yapılacak yardımlar hakkında bu kanun hükümleri uygulanır. Nizip Konteynerkenti Gece Genel Görünüm Irak Türkmenlerine Gönderilen Yardımlar 16

17 7126 sayılı Sivil Savunma Kanunu: Düşman taarruzlarına, tabii afetlere ve büyük yangınlara karşı halkın can ve mal kaybının asgari hadde indirilmesi, hayati ehemmiyeti haiz her türlü resmi ve hususi tesis ve teşekküllerin korunması ve faaliyetlerinin idamesi için acil tamir ve ıslahı, savunma gayretlerinin sivil halk tarafından azami surette desteklenmesi ve cephe gerisi maneviyatının muhafazası maksadıyla alınacak her türlü silahsız koruyucu ve kurtarıcı tedbir ve faaliyetleri ihtiva eder sayılı Tabii Afetler Nedeniyle Meydana Gelen Hasar ve Tahribata İlişkin Hizmetlerin Yürütülmesine Dair Kanun: Tabii afete maruz kalan yörelerde normal hayatın devamını sağlayacak hizmetlerin yürütülmesi, hasar ve tahribatın giderilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. Diğer Mevzuat: 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu 5393 sayılı Belediye Kanunu 3194 sayılı İmar Kanunu 6305 sayılı Afet Sigortaları Kanunu 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun 3634 sayılı Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu 4342 sayılı Mera Kanunu 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu 1951 tarihli Mültecilerin Hukuki Durumuna Dair Cenevre Sözleşmesi 644 sayılı KHK 659 sayılı KHK I - GENEL BİLGİLER Ermenek te Yürütülen Çalışmalar HOPEFOR Girişimi Konferansı kapsamında Saha Tatbikatı 17

18 T.C. Başbakanlık B - İDAREYE İLİŞKİN BİLGİLER I - GENEL BİLGİLER 1- FİZİKSEL YAPI Afet ve Acil Durum Yönetimi aşağıdaki adreslerde hizmet vermektedir: Kızılırmak Mah. Ufuk Üniversitesi Cad. No: 12 Çukurambar/Çankaya/Ankara adresinde bulunan Başkanlık O-4 O-4 ana binasında, Üniversiteler Mahallesi Dumlupınar Bulvarı No:159 Çankaya/Ankara adresinde bulunan A Kampüsü nde, Mustafa Kemal Mahallesi Dumlupınar Bulvarı No: 274 Çankaya/Ankara adresinde bulunan ve depo olarak kullanılan B Kampüsü nde, O-20 İstanbul Yolu 10. Km de bulunan Afet ve Acil Durum Eğitim Merkezi Müdürlüğü (AFADEM) binasında Remzi Oğuz Arık Mah. Paris Cad. Ali Dede Sok. No:8 Aşağı Ayrancı/Çankaya/Ankara adresinde bulunan Aşağı Ayrancı Ek Hizmet Binası nda Binaların açık kapalı alanları ve bu alanların toplamları Tablo 1 de görüldüğü gibidir. Tablo 1. Yılı Mevcut Fiziki Alanlar Tablosu Ana Bina AÇIK ALAN (m²) KAPALI ALAN (m²) Sayısı Kapasitesi (Kişi) DERSLİK Sayısı Kapasitesi (Kişi) Sincan MİSAFİRHANE KAPASİTESİ (Oda) LOJMAN SAYISI 2 / / 32 / A Kampüsü /3 108 / 15 / 15 / 40 B Kampüsü Eğitim Merkezi / (20) + 5(12) Aşağı Ayrancı Ek Hizmet Binası 81 İl Toplam 18 KONFERANS / TOPLANTI SALONU O

19 T.C. Başbakanlık I - GENEL BİLGİLER Pursaklar O-20 O-20 Keçiören Yenimahalle Altındağ Eğitim Merkezi Etimesgut B Kampüsü Ana Bina Ankara Mamak Çankaya A Kampüsü Aşağı Ayrancı Ek Hizmet Binası O-20 O-20 Gölbaşı 19

20 mız hizmetlerinde ve çalışanların servis hizmetlerinde kullanılan araç listesi Tablo 2 de gösterilmektedir. Tablo 2. n Araç Envanteri I - GENEL BİLGİLER Taşıtın Cinsi Mevcut Taşıt Sayısı Merkez Hizmet Alımı Yöntemi ile Alınan Araç Sayısı Mevcut Taşıt Sayısı Taşra (Toplam) Hizmet Alımı Yöntemi ile Alınan Araç Sayısı Binek otomobil Arazi binek (En az 4, en çok 8 kişilik) Minibüs (Sürücü dâhil en fazla 15 kişilik) Pick-up (Kamyonet, arazi hizmetleri için şoför dâhil 3 veya 6 kişilik) Midibüs (Sürücü dâhil en fazla 26 kişilik) Otobüs (Sürücü dâhil en az 27 kişilik) Otobüs (Sürücü dâhil en az 41 kişilik) Kamyon şasi-kabin tam yüklü ağırlığı en az Kg Çekici Römork Ambulans Kar motoru İkmal aracı Arazi motosikleti Mobil Koordinasyon Tır Çekici Su Arazözü İş Makinası LODER Traktör TOPLAM AFAD BÜNYESİNDE BULUNAN AFETE YERİNDE MÜDAHALE VE KOORDİNASYON SAĞLAYAN MOBİL KOORDİNASYON MEREZİ 20