DÜNYADA DENİZ KAZALARI İNCELEME KURULLARI UYGULAMALARI. Doç. Dr Ender Asyalı

Transkript

1 DÜNYADA DENİZ KAZALARI İNCELEME KURULLARI UYGULAMALARI Doç. Dr Ender Asyalı ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞME BAKANLIĞI DENİZ KAZALARINI ARAŞTIRMA VE İNCELEME ÇALIŞTAYI (18 19 OCAK 2014 / ANTALYA) Ender Asyalı

2 İÇERİK Japonya Ulaştırma Emniyeti Kurulu Norveç Kaza İnceleme Kurulu İngiltere Deniz Kaza Araştırma Şubesi ABD Ulusal Ulaştırma Emniyet Kurulu Kanada Ulaştırma Emniyeti Kurulu Danimarka Deniz Kazaları Araştırma Kurulu Avusturalya Ulaştırma Emniyeti Bürosu Almanya Federal Deniz Kazaları Araştırma Bürosu Avrupa Birliği nde Deniz Kaza Araştırma Çalışmaları Uluslararası İşbirlikleri: ITSA,MAIFA,MAIFF Genel Değerlendirme Ender Asyalı

3 Kaza Araştırmaları Neden? Nasıl? Kim? Ender Asyalı

4 Ulusal Kaza İnceleme Kurulları Deniz kazalarını araştırma zorunluluğu hemen hemen tüm ana IMO/ILO Konvansiyonlarında dile getirilmiştir. Bu nedenle bu konvansiyonlara taraf olan ülkeler kendi bayrağı altındaki gemilerde ve kendi karasularında meydana gelen deniz kazalarını incelemek üzere kendi ulusal kurullarını kurmuşlardır. Ender Asyalı

5 Kaza incelemelerinde idari yapı konusunda dünyada birçok farklı uygulamalar mevcuttur. AB Deniz Emniyeti Kuruluşu EMSA tarafından kaza araştırmaları kurumunun denizcilik idaresi dışında veya idareden bağımsız ayrı bir yapılanma içinde olması istenmektedir. (Avrupa Birliği 2009/18/EC Sayılı Direktifi, 2009:6). Ender Asyalı

6 JAPONYA ULAŞTIRMA EMNİYETİ KURULU Japan Transport Safety Board (JTSB) 1896 Denizcilerin Disiplin Cezaları Kanunu 1947 Deniz Kazaları Araştırma Kanunu 1949 Japan Marine Accident Inquiry Agency (JMAIA) 1974 Aircraft Accidents Investigation Commission 2001 Aircraft and Railway Accidents Investigation Commission (ARAIC) 1 Ekim, 2008 JMAIA ve ARAIC birleşmesinden JTSB oluşmuştur. Ender Asyalı

7 JTSB Örgüt Şeması at Ender Asyalı

8 JTSB Prensipleri Doğru Kaza Araştırmasının Gerçekleştirilmesi: Bilimsel, objektif, kazanın geçmişi de dahil örgütsel nedenlerde göz önüne alınır. Rapor hızlı hazırlanır. Raporların açık, anlaşılması kolay olmalıdır. Zamanında ve uygun geri bildirim: Kazaların önlenmesi ve hasarlarının en aza indirilmesi için tavsiyeler ve görüşler yayınlanır. Mağdurları dikkate alma: Mağdur ve yakınlarının bilgilendirilmeleri. (mağdur ve aileleri irtibat ofisi) Örgütsel yapının güçlendirilmesi: Kaza araştırma metotları hakkında sürekli eğitim ve geliştirme, bilgi paylaşımı ve açıklık. Ender Asyalı

9 Norveç Kaza İnceleme Kurulu (The Accident Investigation Board Norway) 1989 AIBN havacılık kazalarını inceleme ile başlamıştır. 1 Temmuz 2008: Deniz Departmanı kurulmuştur. Gemi Emniyet Kanunu çerçevesinde faaliyetlerine 2008 yılında başlayan AIBN, karayollarında, demiryollarında ve deniz yollarında meydana gelen ciddi kazaları incelemekle görevli bağımsız bir yapıdır. Amacı, kazaların nedenlerini belirlemek ve eğer mümkünse emniyeti sağlamak amacıyla birilerini suçlamaksızın emniyet tavsiyeleri yapmaktır. Emniyet tavsiyeleri insan, teknik veya sistematik faktörler üzerine olabilir. Bu tavsiyeler, teftiş kurulu, bakanlık veya idari kuruluş gibi ilgili otoritelere ve işleticilere sunulur. Emniyet tavsiyelerinin, Ulaştırma ve Haberleşme Bakanlığı ve Ticaret ve Endüstri Bakanlığı tarafından takibi yapılır ve çalışmalardan AIBN bilgilendirilir. Ender Asyalı

10 İngiltere Deniz Kaza Araştırma Şubesi (MAIB - The Marine Accident Investigation Branch) Dünya üzerindeki tüm İngiliz bayraklı gemilerde ve İngiltere sularında meydana gelen deniz kazalarını araştırmaktadır. MAIB, Ulaştırma Bakanlığının bir bölümüdür 2012 No Merchant Shipping The Merchant Shipping (Accident Reporting and Investigation) Regulations 2012 Mart 2011 Principles of co-operation between The Marine Accident Investigation Branch and The Maritime & Coastguard Agency Yayınları: Safety Bulletin, Safety Flyer,Safety Digest ve kaza raporları MAIB, rapor edilen deniz kazalarını elektronik ortamda veri tabanı olarak muhafaza etmektedir. Böylece, istenilen bilgilere hemen ulaşılabilmesinin yanı sıra, istenilen kaza analizleri de hemen gerçekleştirilebilmektedir. Ender Asyalı

11 MAIB ÖRGÜT ŞEMASI Ender Asyalı

12 Denizcilik ve Kıyı Emniyeti Ajansı (MCA-Maritime and Coastguard Agency) ise, tüm İngiltere de hükümetin deniz emniyeti politikalarını uygulamaktan sorumludur. Ajansın, araştırdığı öncelikli konular; - Kazaları önleme, - Gemi Emniyeti, - Seyir Emniyeti, - Deniz Çevresini Koruma, - Balıkçılık Emniyeti, - Arama ve Kurtarma MCA, kaza önleme çalışmalarından daha çok kıyı emniyeti konularıyla ilgilidir. Kaza araştırmaları ile ilgili tüm sorumluluk MAIB e aittir. Ender Asyalı

13 ABD Ulusal Ulaştırma Emniyet Kurulu The National Transportation Safety Board ABD de kaza araştırmalarını gerçekleştiren iki kurum vardır. Birleşik Devletler Sahil Güvenlik (United States Coast Guard-USCG) Ulusal Ulaştırma Emniyet Kurulu (The National Transportation Safety Board-NTSB) NTSB bağımsız bir Federal Ajanstır. Hava, demiryolu, deniz ve boru hattı kazalarını inceler yılında kurulmuştur. Kurul 5 kişiden oluşur. Günümüze kadar emniyet tavsiyesi yayınlamıştır de, NTSB Academy kurulmuştur, 2006 da NTSB Training Center adını almıştır. Yılda 2000 hava, 500 diğer kaza araştırması gerçekleştirir, 400 çalışanı bulunmaktadır Deniz Emniyeti Ofisi (The Office of Marine Safety) Dayanak: Independent Safety Board Act and regulations 49 CFR Part 850 by the Board and the United States Coast Guard (USCG) Ender Asyalı

14 NTSB ÖRGÜT ŞEMASI Ender Asyalı

15 KANADA ULAŞTIRMA EMNİYETİ KURULU (Transportation Safety Board of Canada, CTSB) Canadian Transportation Accident Investigation and Safety Board Act, göre 29 Mart 1990 da kurulmuştur. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarından ayrı daimi, ve bağımsız bir sivil kuruluştur. Kaza araştırmalarını yapan bu sivil kuruluş yıllık olarak parlamentoya rapor sunmaktadır. Deniz kaza araştırmalarında, tecrübeli kaptan, başmühendis ve gemi inşa mühendisi görevlendiren TSB, insan hataları ve ergonomi uzmanlığı gerektiren kaza araştırmalarına destek amacıyla uzmanlar sağlamaktadır. Beş kişilik bir kurul vardır. Yaklaşık 220 çalışan. Araştırmacılar ülkenin farklı noktalarındadır. Faaliyet alanı Taşımacılığın deniz, boruhattı, demiryolu ve havayolu modlarını içerir. Ender Asyalı

16 Danimarka Deniz Kazaları Araştırma Kurulu The Danish Maritime Accident Investigation Board (DMAIB) Deniz Kazaları Araştırma Bölümü yerine AB düzenlemelerine uygun olarak bağımsız deniz kazaları araştırma kurulu olarak kurulmuştur. Ticaret ve Kalkınma Bakanlığına bağlıdır. Araştırmaların amacı hukuki ve mali bir sorumluluk belirleme değildir. Yılda ortalama 140 kaza incelemektedir. Yasal dayanakları: Act no. 457 of 18 May 2011 Act on safety investigations of marine accidents. Order no. 585 of 8 June 2011 for Greenland on the investigation of accidents at sea. Order no. 638 of 14 June 2011 on the reporting of marine accidents, deaths and near-miss incidents. Circular letter no on the fair treatment of seafarers in connection with marine accidents in Danish waters. IMO Casualty Investigation Code (resolution MSC.255(84)). Ender Asyalı

17 Avusturalya Ulaştırma Emniyeti Bürosu The Australian Transport Safety Bureau (ATSB) Bağımsız bir yapı, Bir komisyon tarafından yönetilir. 65 araştırmacı sı bulunmakta, pilot, HTK, kaptan, Adli bir fonksiyonu yoktur. Amaç emniyeti arttırmak. Deniz, hava ve demiryolu kazalarını inceler. Gizli raporlama sistemi :ilk deniz kazaları ile ilgili düzenlemeler Birleşik Krallık düzenlemeleridir 1912: Seyir Kanunu (Navigation Act) 1 Temmuz 1999 Bureau of Air Safety Investigation (BASI), Marine Incident Investigation Unit (MIIU), (1991) Federal Office of Road Safety (FORS). Transport Safety Investigation Act 2003 (TSI Act) Bağımsız Suçlamasız Araştırmalar (independent no blame investigations) Ender Asyalı

18 Ender Asyalı

19 Almanya Federal Deniz Kazaları Araştırma Bürosu Federal Bureau of Maritime Casualty Investigation Transport, Building and Urban Development Bakanlığına bağlı 1877 Deniz Kazaları Araştırma Kanunu 2002 Safety-at-Sea-Investigation-Act (SUG) 2002 BSU Kuruluşu Ender Asyalı

20 BSU ÖRGÜT ŞEMASI Ender Asyalı

21 Avrupa Birliği nde Deniz Kaza Araştırma Çalışmaları Önceki durum: Avrupa da deniz kaza inceleme araştırmalarının durumu Avrupa Birliği nin istediği seviyede olmadığı değerlendirilmektedir. Sadece birkaç devletin deniz kaza araştırmaları konusunda kendi ulusal yasaları ve bağımsız organizasyonları mevcuttu. Bu nedenle, üye devletler, bağımsız deniz kaza araştırmaları gerçekleştirmek ve araştırma sonuçlarını raporlamak için gerekli düzenlemeleri zorunlu olarak sağlamak zorundadırlar. Diğer taşıma modlarının aksine denizcilik sektörü, genellikle ekonomik sebepler nedeniyle, etkili kaza araştırmaları için gerekli araçları sağlamada aşırı derecede isteksiz davranmaktadırlar. Bu nedenle Avrupa Birliği Komisyonu 2006 yılında, EMSA nın yardımıyla deniz taşımacılığı sektöründe kaza araştırma prensiplerini içeren bir direktif yayınlamıştır (Kuahmayer, 2008:26). Avrupa Birliği ne üye ülkelerin deniz kaza incelemelerinde henüz belli bir standardı sağlayamamıştır ve araştırma yöntemlerinde çok önemli farklılıklar söz konusudur. Bazı ülkeler araştırmalarını sistematik olarak yaparken, bazı ülkeler ise sistematik olmayan bir yöntemle yüzeysel olarak yapmaktadır. Hatta, bazı üye devletlerin kaza araştırmalarını yürütecek altyapısı dahi yoktur. Bu nedenle EMSA nın en önemli gündem maddelerinden biri, tüm topluluk üyelerince kaza araştırmalarına ortak bir yaklaşımın sağlanmasıdır (EMSA, 2007:2). Ender Asyalı

22 Avrupa Denizcilik Emniyet Ajansı (EMSA) Avrupa sularında meydana gelen Erika ve Prestige kazalarında, gemi emniyet standartlarının idareler tarafından etkin bir şekilde yerine getirilememesinden dolayı, Avrupa Komisyonu gemi emniyeti ve deniz çevresinin korunması konusunun, Avrupa deniz taşımacılığı politikasının en önemli maddesi olduğunu vurgulamış ve EMSA nın kuruluşunu onaylamıştır. EMSA nın temel amacı, deniz emniyeti, gemilerden kaynaklanan kirlilik ve gemilerde emniyet konularındaki AB kurallarının geliştirilmesi ve uygulanmasında Avrupa Komisyonlarına ve üye devletlere teknik ve bilimsel destek sağlamaktır Ender Asyalı

23 Avrupa Deniz Kazaları Bilgi Platformu European Marine Casualty Information Platform EMSA, Avrupa Komisyonu ve üye devletlere, deniz kazaları ve olayları üzerine güvenilir, objektif ve karşılaştırmalı bir bilgi kaynağı sağlamak amacıyla, EMCIP (European Marine Casualty Information Platform) adı altında bir bilgi sistemi kurmuş ve uygulamaya sokmuştur. EMCIP, araştırma kurumlarından sağlanan kaza bilgilerini içeren bir veri tabanıdır. EMCIP verilerinin kullanılması sayesinde, EMSA standart bir formatta Avrupa istatistiklerinin oluşturulmasını sağlamaktadır. Ender Asyalı

24 EU Directive 2009/18/EC Establishing the Fundamental Principles Governing the İnvestigation of Accidents in the Maritime Transport Sector Yürürlüğe giriş:17 Haziran 2011 Ender Asyalı

25 DIRECTIVE 2009/18/EC OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL of 23 April 2009 Article 8 Investigative bodies 1. Member States shall ensure that safety investigations are conducted under the responsibility of an impartial permanent investigative body, endowed with the necessary powers, and by suitably qualified investigators, competent in matters relating to marine casualties and incidents. In order to carry out a safety investigation in an unbiased manner, the investigative body shall be independent in its organisation, legal structure and decision-making of any party whose interests could conflict with the task entrusted to it. Ender Asyalı

26 2. The investigative body shall ensure that individual investigators have a working knowledge of, and practical experience in, those subject areas pertaining to their normal investigative duties. Additionally, the investigative body shall ensure ready access to appropriate expertise, as necessary. Ender Asyalı

27 AB Kaza İnceleme Kurumları Ülke Yetkili idare Web sitesi Austria Ministry for Transport, Innovation and Technology Belgium FPS Transport and Mobility Conseil d'enquete Maritime Bulgaria Directorate for Aircraft, Maritime and Railway Accident Investigation overnment.bg Cyprus Department of Merchant Shipping of Cyprus g.gov.cy Czech Republic Denmark Danish Maritime Accident Investigation Board com Estonia Estonian Safety Investigation Bureau en Ender Asyalı

28 Ülke Yetkili idare Web sitesi Estaonia Marine Casualties Investigation and Maritime Safety Department ee Finland Finnish Transport Safety Agency Safety Investigation Authority ettomuustutkint a.fi Frence Marine Accident Investigation Office mer-france.org Germany Federal Bureau of Maritime Casualty Investigation -bund.de Greece Marine Accidents Department - Safety Navigation - Hellenic Coastguard Iceland Icelandic Marine Accident Investigation Board is Ender Asyalı

29 Ülke Yetkili idare Web sitesi Hungary Transport Safety Bureau of Hungary z.hu Ireland Marine Casualty Investigation Board b.ie Italy Marine Casualty Investigation Central Board Latvia Transport Accident and Incident Investigation Bureau b.gov.lv Lithuania Transport Accident and Incident Investigation Division in.lt/ Luxembourg Administration des Enquêtes Techniques Aviation civile, Maritime, Fluvial et Chemin de fer public.lu/transp orts/aet Malta Marine Safety Investigation Unit sport.gov.mt Ender Asyalı

30 Ülke Yetkili idare Web sitesi Netherlands Dutch Safety Board Netherlands Shipping Inspectorate aad.nl/en Norway Accident Investigation Board Norway Norwegian Maritime Directorate o Poland State Commission for Investigating Sea Accidents v.pl/ Portugal Gabinete de Prevenção e de Investigação de Acidentes Marítimos Romania Marine Accidents Investigation Department dgiattn@mt.ro Slovakia Ministry of Transport, Posts and Telecommunication Slovenia Slovenian Maritime Administration Ender Asyalı

31 Ülke Yetkili idare Web sitesi Spain Comisión Permanente de Investigación de Accidentes e Incidentes Marítimos m.es Sweden Swedish Accident Investigation Board Swedish Transport Agency, Maritime Department kom.s sportstyrelsen.s e/ene United Kingdom Marine Accident Investigation Branch b.gov.uk Ender Asyalı

32 Uluslararası İşbirlikleri Ender Asyalı

33 International Transport Safety Association 1993: ABD, Kanada,İsveç ve Hollanda bağımsız kaza araştırması kurulları tarafından kurulmuş birliktir. Günümüzde 14 üyesi vardır. Misyonu : Her bir üye ülkede, diğerlerinin deneyimlerinden öğrenerek ulaştırma emniyetini arttırmak Ender Asyalı

34 MAIFA Deniz Kaza Araştırmacıları Asya Forumu Marine Accident Investigators Forum in Asia Asya bölgesindeki deniz kaza araştırmacılarının ilk toplantısı Ekim 1998 de Tokyo da yapılmıştır. Asya bölgesinde yapılan deniz kaza araştırmaları üzerine fikir alış-verişi yapmak amacıyla gerçekleştirilen ve resmi olmayan bu toplantıya ilk etapta dört adet araştırma örgütünün delegeleri katılmıştır. İlerleyen yıllarda toplantı resmi bir foruma dönüşmüş ve bölgede bulunan diğer araştırma örgütleri de toplantılara katılmaya başlamıştır ( Ender Asyalı

35 Forumun amacı, Asya bölgesinde meydana gelen deniz kirliliğini önlemek ve deniz emniyetini sağlamak için, deniz kaza araştırmaları konusunda üye organizasyonlar arasında işbirliği ve iletişimi sağlamak. Asya bölgesinde faaliyet gösteren her deniz kaza araştırma organizasyonunun foruma üye olabileceği belirtilmiştir. Forum toplantıları yıllık olarak yapılmakta ve yapılan son toplantıda bir sonraki toplantının tarihi ve yeri belirlenmektedir. Toplantıya ev sahipliği yapan ülke, toplantıyı yönetmektedir. Üye organizasyonlar tarafından yapılan önergeler fikir birliği ile karar verilmekte ve herhangi bir oylamaya gerek duyulmamaktadır ( Ender Asyalı

36 MAIFF The Marine Accident Investigators' International Forum (MAIIF) Deniz Kaza Araştırmacıları Uluslararası Forumu MAIFF, deniz emniyetini sağlamak ve deniz kirliliğini önlemek amacıyla, deniz kaza araştırmalarında bilgi, tecrübe ve fikirleri paylaşmak için oluşturulmuş uluslararası bir organizasyondur. Organizasyonun amacı, deniz kaza araştırmacıları arasındaki işbirliğini ve iletişimi güçlendirerek deniz kaza araştırmalarını desteklemek ve ilerletmek olarak belirlenmiştir. Foruma üyelik, ticari ya da idarelerin dışındaki özel amaçlı kişiler hariç olmak üzere, deniz kaza araştırmacısı olarak atanan herkese açıktır Ender Asyalı

37 MAIFF SLOGANI Araştırma ve İşbirliği Yoluyla Deniz Emniyetinin Sağlanması Ender Asyalı

38 MAIFF in ilk toplantısı Haziran 1992 de 17 üye idarenin katılımıyla Kanada da yapılmıştır. Yıllık olarak yapılan toplantılarda bir sonraki yıllık toplantının tarihi ve yeri belirlenmektedir. Yıllık toplantıların haricinde üyelerin istemesi durumunda toplantılar yapılabilir ( Ender Asyalı

39 GENEL DEĞERLENDİRME: Farklı yapılar ve çalışma yöntemleri mevcut Merkezileşme derecesi: merkezi ve yerel unsurlar Devamlılık: Sürekli geçici personel araştırmacı, Ayrım,Özerklik: denizcilik idaresine bağlı, idareye bağlı ancak özerk, tamamen ayrı İşbirliği, Raporların yayınlanması, Sonuçların yayınlanması: tavsiyeler,duyurular, vb Mali ve adli sonuçlar, Tek modlu, çok modlu: hava, deniz karayolu, demiryolu, boruhattı Görev sahası, Dünya genelinde hızlı bir yeniden yapılanma süreci mevcuttur. Kıyaslama (benchmarking) ve işbirliği imkanları geliştirilmelidir. En iyi uygulamalar göz önüne alınmalıdır. Ender Asyalı

40 TEŞEKKÜR EDERİM Ender Asyalı