çöz kazan kpss ÖSYM sorularına en yakın tek kitap tamamı çözümlü ölçme ve değerlendirme 2014 kpss de 68 soru yakaladık soru bankası

Transkript

1 çöz kazan kpss 2015 ÖSYM sorularına en yakın tek kitap tamamı çözümlü ölçme ve değerlendirme 2014 kpss de 68 soru yakaladık soru bankası

2 Komisyon KPSS EĞİTİM BİLİMLERİ SORU BANKASI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ISBN Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 14.Baskı: Kasım 2014, Ankara Proje-Yayın Yönetmeni: Demet Tamer Dizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: : Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A Yenimahalle/ANKARA ( ) Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Yayınevi Belgeç: Dağıtım: Dağıtım Belgeç: Hazırlık Kursları: İnternet: E-ileti: pegem@pegem.net

3 Önsöz Sevgili Öğretmen Adayları, Öğretmenlik mesleğine başlamadan önceki son aşama olan KPSS Eğitim Bilimleri testinde önemli bir yer tutan Ölçme ve Değerlendirme kapsamındaki sorular tüm yıllara göre analiz edilmiş ve bu analiz sonuçlarına göre kitapta yer alan sorular hazırlanmıştır. Sınavda başarılı olabilmek için yeterli bilgi düzeyinin yanı sıra çok sayıda soruyu anlayarak ve hızlı bir şekilde cevaplamak gerekmektedir. Bu özellik göz önünde bulundurularak sınavda karşınıza çıkabilecek soru türlerine konu testleri şeklinde yer verilmiştir. Büyük bir gayret ile hazırlanan bu kitap, size en üst düzeyde fayda sağlayacak ve KPSS de sizi başarıya ulaştıracaktır. Kitapta yer alan sorularla ilgili öğrenmek istediğiniz herhangi bir şey olur ise adresine e-posta göndermeniz yeterli olacaktır. Sorunuz en kısa sürede yazarlarımız tarafından mutlaka cevaplandırılacaktır. Bu ülkenin geleceğinin teminatı olan gençleri yetiştirme gibi kutsal bir meslek olan öğretmenlik hayatınızda başarılar dileriz Pegem Akademi Yayıncılık

4 İÇİNDEKİLER Önsöz... iii İçindekiler... iv Temel Kavramlar Test Test 1 Çözümler... 3 Test Test 2 Çözümler... 7 Test Test 3 Çözümler Test Test 4 Çözümler Karma Test Karma Test1 5 Çözümler Karma Test Karma Test2 6 Çözümler Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Nitelikler Test Test 7 Çözümler Test Test 8 Çözümler Test Test 9 Çözümler Test Test 10 Çözümler Karma Test Karma Test1 11 Çözümler Karma Test Karma Test2 12 Çözümler Ölçme Araçları Test Test 13 Çözümler Test Test 14 Çözümler Test Test 15 Çözümler Test Test 16 Çözümler Karma Test Karma Test1 17 Çözümler iv

5 Ölçme İstatistikleri Test Test 18 Çözümler Test Test 19 Çözümler Test Test 20 Çözümler Test Test 21 Çözümler Test Test 22 Çözümler Test Test 23 Çözümler Karma Test Karma Test1 24 Çözümler Karma Test Karma Test2 25 Çözümler Karma Test Karma Test3 26 Çözümler Karma Test Karma Test4 27 Çözümler Denemeler Deneme Deneme 1 28 Çözümler Deneme Deneme 2 29 Çözümler Deneme Deneme 3 30 Çözümler Deneme Deneme 4 31 Çözümler Deneme Deneme 5 32 Çözümler Deneme Deneme 6 33 Çözümler Deneme Deneme 7 34 Çözümler Deneme Deneme 8 35 Çözümler Deneme Deneme 9 36 Çözümler Deneme Deneme Çözümler Deneme Deneme Çözümler Deneme Deneme Çözümler Deneme Deneme Çözümler Deneme Deneme Çözümler Deneme Deneme Çözümler Ölçme ve Değerlendirme - nahtarı v

6

7 Ö L Ç M E V E D E Ğ E R L E N D İ R M E Temel Kavramlar I. Öğrencilerin Kimya sınavından aldıkları ham puanlar II. III. IV. Bir grup öğrencinin Kimya dersindeki başarı sırası Logaritmada kullanılan e sayısı Bir kavşakta meydana gelen haftalık ortalama kaza sayısının yıllara göre değişimi Yukarıda verilen ifadelerden hangisi ya da hangileri sürekli değişkendir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız IV D) II ve III E) III ve IV 4. Aşağıdaki konulardan hangisi deneysel bir çalışma gerektirir? A) Dolar ile altın arasındaki değer ilişkisinin belirlenmesi B) Hakkari de metrekareye düşen yıllık yağış miktarının belirlenmesi C) Askerlik hizmetinin bireyin milli değerlere yönelik tutumuna etkisi D) LYS puanları ile üniversiteden mezun olurken elde edilen akademik başarı arasındaki ilişki E) Trafik polislerinin trafik kurallarını uygularken karşılaştığı güçlükler 2. VE 3. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLAYINIZ. Bir araştırmacı kanser hastalığının tedavisinde kullana cağı ilacın hastalığa olan etkisini araştırmak istemektedir. Ancak yapacağı araştırmayı tüm etkilerden arındırarak yapmak zorundadır. Araştırmacı bunun için kansere etki eden diğer faktörleri; beslenme, sigara kullanma, bulunduğu bölge, cinsiyet, yaş, gelir düzeyi olarak belirlemiş ve bu faktörlerin etkisini sabit tutup ilacın etkisini araştırmıştır. Araştırma sonucunda ilacın kanser hastalığına olan etkisinin %95 güven düzeyinde anlamlı çıktığını saptamıştır. 2. Araştırmanın bağımlı değişkeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Genetik faktörler B) İlaç C) Beslenme ve sigara kullanma faktörü D) Kanser hastalığı E) Cinsiyet, yaş ve gelir düzeyi 3. Yapılan araştırmanın bağımsız ve kontrol değişkeni hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? Bağımsız Değişkeni Kontrol Değişkeni A) İlaç Sigara B) İlaç Diğer faktörler C) Kanser hastalığı Sigara D) Kanser hastalığı Diğer faktörler E) Gelir düzeyi İlaç 5. Aşağıdaki araştırma türlerinden hangisi araştırma sonuçlarının belirli kurallara göre birleştirilmesi sonucunda genelleme yapmaya yönelik araştırmadır? A) Survey B) İlişkisel C) Deneysel D) Meta Analiz E) Betimsel 6. Evren bilgisine..., örneklem bilgisine... denir. 7. Yukarıdaki boşluklara aşağıdaki kavramlardan hangileri gelmelidir? A) İstatistik - Anakütle B) Anakütle - Parametre C) Değişken - İstatistik D) Sabit - Parametre E) Parametre - İstatistik I. Okul türleri II. III. IV. Öğrencilerin KPSS eğitim bilimleri netleri Öğrencilerin başarısız oldukları ders sayısı 5 metre uzunluğunda, 3 metre genişliğindeki dikdörtgenin alanı Yukarıda verilenlerden hangileri nicel değişkendir? A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III D) I, III ve IV E) II, III ve IV 1

8 1 Temel Kavramlar I. Doların TL ye oranı II. III. IV. Otobüs durağındaki yolcu sayısı Öğrencinin Matematik testindeki yanlış sayısı Öğrencinin yüzme dersinde aldığı puan V. Boy uzunluğu Yukarıda verilen öncüllerin hangisinde başlangıç noktası bağıldır? A) I B) II C) III D) IV E) V 10. Adayın sürücü sertifikası alması için yapılan ölçme ve değerlendirmenin türü hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? Ölçme A) Doğrudan Mutlak B) Dolaylı Mutlak C) Doğrudan Bağıl D) Dolaylı Bağıl Değerlendirme E) Doğrudan Biçimlendirici 11. Adayın yerine getirdiği ölçüt sayısı araç kullanma becerisinin düzeyini gösterdiğine göre yapılan ölçme işlemi hangi ölçek düzeyindedir? 9. Öğretmen öğrencilerin projelerini harf notu ile puanlamıştır. Yapılan ölçme işlemi hangi ölçek düzeyindedir? A) Sınıflama B) Sıralama C) Eşit Aralıklı D) Eşit Oranlı E) Değişken Oranlı A) Sınıflama B) Sıralama C) Eşit Aralıklı D) Eşit Oranlı E) Dereceli 12. Sürücü sertifikasının verilmesinde kullanılan bu formun adı aşağıdakilerden hangisidir? A) Çeteleme Aracı B) Dereceleme Ölçeği C) Kontrol Listesi D) Rubric E) Anekdot SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLAYINIZ. Ölçütler (Standartlar) Evet Hayır 1) Düz yolda aracı kaldırıp harekete geçirdi. 2) Rampada aracı kaldırıp harekete geçirdi. 3) Debriyajı kullanabiliyor. 4) Freni kullanabiliyor. 5) Direksiyon hakimiyeti sağlayabiliyor. 6) Aynalara bakıyor. 7) Geri manevra yapabiliyor. 8) U dönüşü yapabiliyor. 9) Sollama yapabiliyor. 10) Sinyalleri kullanabiliyor. Yukarıdaki tabloda sürücü ehliyeti alacak bir adayın uygulamalı araç kullanma becerisinin ölçülmesinde dikkate alınan ölçütler verilmiştir. En az 10 ölçütten 7 sini yerine getiren adayın sertifika almaya hak kazanacağı yönergede ifade edilmiştir. 13. I. En çok oy alan başkan adayının başkanlığa seçilmesi II. III. IV Meclise girmek için gerekli olan %10 luk seçim barajı Derslerinin ortalaması en az 70 olan öğrencilerin dersten geçmesi Yapılan sınavda 70 ve üstü T standart puanı olan öğrencilerin işe alınması Yukarıdaki öncüllerden hangisi ya da hangileri bağıl ölçüte örnektir? A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve IV D) II ve III E) III ve IV 14. Bireylerin eyalet, saç rengi, mezhep gibi özelliklere göre ayrılması hangi tür ölçek kapsamına girer? A) Adlandırma B) Sıralama C) Eşit Aralıklı D) Eşit Oranlı E) Değişken Oranlı 2

9 Temel Kavramlar - 1 ÇÖZÜMLER 1. Sürekli değişken iki birim arasında sonsuz değer alan değişkendir. I. öncülde ham puanlar net sayısı olduğundan iki birim arasında sonsuz değer almadığından süreksiz değişkendir. II de başarı sırasında birimler arası sonsuz değer almadığından süreksiz değişkendir. III de e sayısı değişken değil sabittir. IV de kaza ortalaması birimler arası sonsuz değer aldığından sürekli değişkendir. 6. Evren in(anakütle) sayısal ve sözel karateristiklerine parametre, örneklemin sayısal ve sözel karakteristiklerine istatistik denir. Cevap E 7. Nicel değişkenler sayılarla ifade edilen ve sayıların miktar belirttiği değişkenlerdir. I. öncülde okul türü nitel, II. de öğrencilerin KPSS netleri sayıyla ifade edilmesinin yanı sıra öğrencinin bilgi düzeyini gösterdiğinden nicel, III de öğrencilerini başarısız olduğu ders sayısı sayısal miktar belirttiğinden nicel, IV de verilen bir dikdörtgenini alanı değişken değil sabittir. 2. İlacın kanser hastalığına yönelik etkisiniz araştırılmasında etkilenen yani bağımlı değişken kanser hastalığıdır. Cevap D 3. Deney değişkeni araştırmacının etkisini araştırdığı değişken iken kontrol değişkeni araştırmacının araştırma ortamında sabit tuttuğu, araştırmaya etkisinin olmasının istemediği için nötrlenmeye çalışılan değişkenlerdir. Buna göre, Parağrafta ilacın etkisi araştırıldığı için ilaç deney değişkeni, Araştırmacının etkisinin istemediği beslenme, sigara kullanma, bulunduğu bölge, cinsiyet, yaş, gelir düzeyi gibi değişkenler kontrol değişkenleridir. Yani diğer farktörler kontrol değişkenleridir. 8. Gerçek yokluk belirten sıfır gerçek sıfır iken gerçek yokluk belirtmeyen sıfır bağıl(izafi) sıfırdır. I. öncül de gerçek yokluk belirttiği için gerçek sıfır. II de sıfır yolcu gerçek yokluk belirttiği için gerçek sıfır. III de sıfır yanlış gerçek yokluk belirttiği için gerçek sıfır, IV de öğrenci sıfır puan aldığında yüzme becerisinin hiç olmadığı anlamı çıkmadığından bağıl sıfırdır. V de sıfır boy uzunluğu gerçek yokluk belirttiği için gerçek sıfırdır. Cevap D 9. Öğrencilerin projelerine verilen harf notları hassas miktar belirtmediğinden toplam ve fark işlemi yapılamaz. Harf notları azlık çokluk belirtir fakat kaba taslak miktar belirtir. Bu durumda harf notları derece belirttiği için sıralama ölçeğindedir. 4. Deneysel araştırmalar bağımsız değişkenlerin bağımlı değişken üzerindeki etkilerinin araştırıldığı araştırmalar olduğundan bu araştırmanın anahtar kelimesi etkisi olarak belirlenir. Buna göre Askerlik hizmetinin bireyin milli değerlere yönelik tutumuna etkisinin araştırılması deneysel bir çalışma gerektirir. 10. Ölçme işleminde belli ölçütlere adayın verdiği tepkilerden yola çıkarak adayın araç kullanma becerisi ölçüldüğü için yapılan ölçme işlemi dolaylı ölçmedir. Sertifikayı hak kazanmak için 10 ölçütten 7 sini yerine getirme şartı, olduğundan kullanılan ölçüt mutlak ve buna bağlı olarak mutlak değerlendirme yapılmıştır. 5. Araştırma sonuçlarının belli kuralara göre birleştirilmesi araştırmaların araştırması olduğundan bu tür araştırmalara meta analiz araştırması denir. Cevap D 11. Beceri düzeyi ölçüt sayısı üzerinden ifade edilirse her bir ölçütün eşit düzeyde beceri düzeyine karşılık geldiği söylenemez. Bu durumda birimler eşit değildir. Birimler değişken olduğundan yapılan ölçme işlemi sıralama ölçeğindedir. 3

10 ÇÖZÜMLER Temel Kavramlar Ölçme aracında her bir ölçütün meydana gelme düzeyi değil de meydana gelip gelmediği dikkate alındığından kullanılan formun adı kontrol listesidir. 13. Bağıl ölçüt grup başarısına ve performansına bağlı olarak belirlenen ölçüttür. I. öncülde en çok oy alma durumu sıralamayı gerektirdiğinden bağıl ölçüt ifadesidir. II de meclise girme için % 10 luk seçim barajı toplam oy kullananlar arasından belli sayıda kişiye karşılık geldiğinden partilerin birbirini etkilemeleri söz konusu olmadığından mutlak ölçüttür. III de derslerin ortalaması bireyin kendi dersleri ortalamasıdır. Bu ortalama diğer bireylerin başarılarına bağlı olmadığından mutlak ölçüttür. IV. de ölçüt olarak standart puan kullanılmıştır. standart puanlar grubun ortalamasına ve standart sapmasına bağlı olarak belirlendiği için bağıl ölçüttür. 14. Bireylerin eyalet, saç rengi, mezhep gibi özelliklere göre ayrılması kategori belirttiği için kullanılan ölçek türü sınıflama (Adlandırma) ölçeğidir. 4

11 Ö L Ç M E V E D E Ğ E R L E N D İ R M E Temel Kavramlar VE 2. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLAYINIZ. Pilotluk eğitim programına katılma amacıyla yapılan bir sınava katılan kişi sayısı çok ancak alınacak kişi sayısı azdır. 6 aylık bir eğitim sonucunda adayların programdaki hedeflere ulaşma düzeyinin belirlenmesi sonucunda belirli yeterliğe ulaşan adaylara sertifika verilecektir. 1. Eğitime katılmak için yapılan sınavda kullanılan ölçüt ve değerlendirmenin amacı hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? Ölçüt Amaç A) Mutlak Biçimlendirici B) Bağıl Tanılayıcı C) Mutlak Değer biçme D) Bağıl Değer biçme E) Mutlak Tanılayıcı 2. Adaylara sertifika verilmesi sürecinde kullanılan ölçüt ve değerlendirme türü hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? Ölçüt Amaç A) Mutlak Summatif B) Bağıl Formatif C) Mutlak Diagnostik D) Bağıl Değerbiçme E) Mutlak Biçimlendirici 4. Bir Fizik bilim adamı yaptığı bir araştırmayı ayrıntılı olarak analiz etmek için ölçek geliştirmiştir. Ölçekle çapı 9mm olan yarım daire şeklindeki farklı kalınlıktaki şerit yayları mesnet noktasına sabitlemiş ve yayın esneme mesafesini sabit tutarak tepki kuvvetini ölçmüştür. Ölçek yayların tepki kuvvetleri arasındaki farkları sayısal olarak ortaya koyabilmiş ancak ölçeğin göstergesinin 0,01 newton luk kuvvet düzeyinde 0 newton u gösterdiği tespit edilmiştir. Buna göre, bilim adamının geliştirdiği ölçek aşağıdakilerden hangisidir? A) Eşit Aralıklı B) Eşit Oranlı C) Sınfl ama D) Sıralama E) Dereceli 5. Aşağıdakilerden hangisi ölçme işlemine örnek olamaz? A) Ayşe 3 ayda 5 kilo verdi. B) Fenerbahçe 4 maçtan 3 ünde galip geldi. C) Ahmet in sınav notu beklediğinin 5 puan altında geldi. D) Can LYS de %5 lik dilime girdi. E) %10 luk barajı aşan parti meclise girdi. 6. Aşağıdakilerden hangisi kesikli değişkendir? A) Ders çalışma süresi B) Hava sıcaklığı C) Bölgelere göre binaların ortalama kat sayısı D) Öğrencilerin başarı sırası E) Ankara nın Mart ayının günlerine göre sıcaklığı 3. Aşağıda verilenlerden hangisinin bağıl ölçüt olarak kullanılması uygun değildir? A) Puanların varyansı B) Grubun yetenek düzeyi C) Öğrencinin erişisi D) Ülke normları E) Grubun mod değeri 7. İki kent arasındaki mesafeyi metreyle göstermeye çalışan bir otobüs firmasının birimin sahip olması gereken özelliklerinden hangisini önemsemediği söylenebilir? A) Eşitlik B) Genellik C) Kullanışlılık D) Güvenirlik E) Geçerlik 5

12 2 Temel Kavramlar I. Kadir takım elbise giymediği için protokole alınmadı. II. III. IV. Halil 90 standart puan aldı ve atandı. Bedir yabancı dil sınavında 70 soru yaptı. Spor elemelerinde iyi koşamayan Volkan spor okuluna alınmadı. V. Veli 1,8 barajını aşamayınca D notu olan derslerden kaldı. Yukarıdaki öncüllerden hangisi değerlendirme işlemine örnek değildir? A) I B) II C) III D) IV E) V 11. Kentlerin başarılarını karşılaştırırken yaptılan değerlendirmenin ölçütüne göre türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Mutlak B) Bağıl C) Tanılayıcı D) Biçimlendirmeye yönelik E) Değer biçmeye yönelik 12. Öğretmen öğrencileri ekonomik düzeylerine göre listelemiştir. Bu listeleme işlemi hangi ölçek düzeyindedir? metrelik yarışın bitiminde göstergeler şöyle yazmaktadır: I. Ahmet yarışı 40 sn de bitirdi. II. Ahmet in sıralaması: 5 III. IV. Ahmet Spor Bilimleri bölümüne alındı. 500 metre yarışında Ahmet çok iyi performans gösterdi Yukarıdaki öncüllerle ilgili aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur? I II III IV A) Ölçme Ölçme Değerlendirme Ölçme B) Değerlendirme Ölçme Ölçme Ölçme C) Ölçme Değerlendirme Ölçme Değerlendirme D) Ölçme Ölçme Ölçme Ölçme E) Ölçme Ölçme Değerlendirme Değerlendirme 10. VE 11. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLAYINIZ. Bir uzman LYS sonuçlarıyla ilgili olarak Türkiye de yapılan LYS sonucunda büyük kentlerde başarı daha yüksek çıkmıştır. ifadesinde bulunup büyük kentlerin başarılı olduğu yargısında bulunmuştur. Başka bir eğitim uzmanı ise kentlerin başarısını kıyaslayıp karara varmak için başarılı öğrenci sayılarını karşılaştırmak yerine başarılı öğrenci yüzdelerinin karşılaştırılması gerektiğini ve ancak bu şekilde verilecek kararın isabetli olacağını söylemiştir. 10. Yukarıdaki bilgilere göre ikinci eğitim uzmanının eleştirisi hangi kavramla ifade edilebilir? A) Hesap hatası B) Yanlı hata C) Ölçme hatası D) Ölçme kuralı hatası E) Ölçüt hatası A) Sınıfl ama B) Sıralama C) Eşit Aralıklı D) Eşit Oranlı E) Dereceli 13. Aşağıda ölçeklerle ilgili verilen ifadelerden hangisi doğru değildir? A) Eşit oranlı ölçeklerde bir özellik diğerinin e³ katıdır denebilir. B) Sıralama ölçeklerindeki özellikler standartlaşırsa eşit aralıklı ölçeğe geçildiği varsayılır. C) Eşit aralıklı ölçeklerin izafi sıfır noktası olduğundan oransal karşılaştırmaya imkan vermez. D) Sınıfl ama ölçeklerinde özellikleri verilen sayısal kodların özellikleri miktarlarına göre sıralanabilir. E) Sıralama ölçeklerinde birimler değişken olduğundan fark işlemi yapılamaz. 14. Ayşe Öğretmen öğrencilerine Ben bilgili bir öğretmenim. demiştir. Daha sonra Betül Öğretmen öğrencilerine Ben Ayşe Öğretmen den daha bilgili bir öğretmenim. demiştir. Öğretmenlerin bu söylemleri sırasıyla hangi ölçek düzeylerindedir? A) Sınıfl ama Sıralama B) Sıralama Sınıfl ama C) Sınıfl ama Eşit Aralıklı D) Eşit Aralıklı Sıralama E) Eşit Oranlı Sınıfl ama 6

13 Temel Kavramlar - 2 ÇÖZÜMLER 1. Eğitime katılmak için yapılan sınavın amacının adayları tanıma olması nedeniyle yapılan değerlendirme amacına yönelik tanılayıcı değerlendirmedir. Sınava katılan çok alınacak az olduğundan yapılacak değerlendirme katılımcıları elemeye yönelik bir ölçüt kullanılacağından bu duruma uygun ölçüt bağıl ölçüttür. 7. Otobüs firmasının çok büyük uzunlukları kilometre yerine metreyle göstermesi birimin kullanışlılık özelliğinin önemsenmediğini gösterir. Çünkü otobüslerin hızları uzaklığın metreyle gösterilmesine uygun değildir. Metre çok yakın uzaklıkların ifade edilmesinde kullanılır. 2. Adaylara sertifika verilmesi durumunda yapılan değerlendirme sonuca yönelik değerlendirme olduğundan soru summatif değerlendirmedir. Sertifika sınavlarında belli standartların sağlanması şartı olduğundan sertifika vermek icin verilecek karar için kullanılan ölçüt mutlak ölçüttür. 3. Bağıl ölçüt gruba bağlı olarak belirlenen ölçüttür. A seçeneğinde verilen puanların varyansı grup ortalamasına bağlı olduğundan bağıl. B de grubun yetenek düzeyi norm olduğundan bağıl, C de herbir öğrencinin sınıf içi başarısı diğer öğrencilere bağlı olduğundan bağıl, D de ülke normları ortalamaya ve standart sapmaya bağlı olduğundan bağıldır. Ancak E seceneğinde grubun mod değeri grup başarısından bağımsız olarak değer aldığından bağıl ölçüt olarak kullanılamaz. Cevap E 8. Öncüller incelendiğinde III. öncül miktar belirttiği için ölçme işlemine örnektir. Ancak I, II, IV, ve V, öncülde verilenler karar ifadeleri olduğundan değerlendirmedir. 9. I, II ve IV öncülde verilen ifadeler miktar belirttikleri için ölçmedir. Ancak III. öncülde verilen karar ifadesi olduğundan değerlendirmedir. 10. Uzmanın eleştirisi kentler arası başarı kıyasında bulunurken yüzdeyi baz almak yerine kişi sayısını baz alınmasıdır. Bu nedenle kullanılan ölçütün uygun olmadığına yönelik bir eleştiri söz konusu olduğundan yapılan değerlendirme işleminde ölçüt hatası yapıldığına yönelik eleştiri söz konusudur. Cevap E 4. Bilim adamının geliştirdiği ölçeğin birimlerinin eşit ve başlangıc noktasının izafi olması nedeniyle bu ölçek eşit aralıklı ölçektir. 11. Kentlerin başarıları kıyaslanırken sıralama yapıldığı için yapılan değerlendirme ölçütüne göre bağıldır. 5. Ölçme miktar belirtme işi iken değerlendirme miktarın yeterli olup olmadığını belirtme işidir. A, B, C, D seçenekleri miktar belirttiği için ölçmedir. E seçeneğinde ise partinin barajı aşıp meclise girmesi bir karar ve bir yeterlik belirttiği için değerlendirmedir. Cevap E 6. İki birim arasında sonsuz değer alan değişken sürekli değişken iken sonsuz değer almayan değişken sürekli değişken değildir. A seçeneğindeki ders çalışma süresi, B seçeneğindeki hava sıcaklığı,c de ortalama kat sayısı, E de sıcaklık sürekli değişkendir. Ancak D seçeneğindeki başarı sırası birimler arası sonsuz değer alamadığı için kesikli (süreksiz) değişkendir. Cevap D 12. Öğretmenlerin öğrencileri ekonomik düzeylerine yönelik listelemesi gelir düzeyinin çokluğuna, azlığına göre derecelendirme işlemi olduğundan kullanılan ölçek sıralama ölçeğidir. 13. Sınıflama ölçeklerinde kullanılan sayılar azlık,çokluk belirtmediği için bu kodların sıralanması özellikleri miktarına göre sıralama anlamına gelemez. Bu sayılar sadece kodlama anlamındadır. Cevap D 14. Ayşe öğretmenin ifadesi kategori belirttiği için sınıflama ölçeği, Betül öğretmenin ifadesi üstünlük ve derece belirttiği için sıralama ölçeğindedir. Çünkü karşılaştırma kaba taslak karşılaştırmadır. Bu karşılaştırma fark belirtmediği için kullanılan ölçek sıralama ölçeğidir. 7

14 3 Ö L Ç M E V E D E Ğ E R L E N D İ R M E Temel Kavramlar SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLAYINIZ. İşbirlikli öğrenme uygulamasının öğrencilerin sosyal iletişim becerilerine etkisinin araştırılmasında rastgele örnekleme yöntemiyle örneklem hacmi 30 olan iki grup seçilmiş, grubun biri deney diğeri de kontrol grubu olarak sınıfl andırılmıştır. Deney grubuna işbirlikli öğrenme, kontrol grubuna ise geleneksel öğretim uygulaması yapılmıştır. Uygulama sonunda deney ve kontrol grubundaki öğrenciler bir araya getirilmiş ve gözlem yapılmıştır. Gözlem sonuçlarına göre iki grubun sosyal etkileşim düzeyleri arasında anlamlı fark çıkmıştır. 4. Bir İngilizce öğretmeninin yaptığı kur sınavına 100 kişi katılmış ve sınav sonuçlarına göre en iyi 40 öğrenci bir üst kura geçmiştir. Ancak üst kura geçen öğrencilerin öğrenme güçlüğü yaşadığı gözlenmiştir. Öğretmenin karşılaştığı bu sorunun kaynağı aşağıdakilerden hangisidir? A) Üst kura alınan öğrenci sayısının fazla olması B) Mutlak ölçüt kullanmak yerine bağıl ölçüt kullanması C) Dolaylı ölçme yapması D) Önceki kurda öğretimin niteliğinin iyi olmaması E) Kullanılan ölçme aracının geçerli olmaması 1. Araştırmanın bağımlı değişkeni aşağıdakilerden hangisidir? A) İşbirlikli öğrenme B) Sosyal etkileşim becerileri C) Deney grubu D) Kontrol grubu E) Örnekleme yöntemi 2. Yapılan araştırmanın türü aşağıdakilerden hangisidir? A) Tarama B) Meta Analiz C) Deneysel D) İlişkisel E) Nedensel karşılaştırma 5. Bir terzinin kullandığı mezuranın esnek olması nedeniyle yapılan ölçmelerde mezura uzamış ve ölçme sonuçları beklenenin altında çıkmıştır. Yapılan ölçme işleminde birimde bulunması gereken hangi ilkeye aykırılık vardır? A) Eşitlik B) Genellik C) Kullanışlılık D) Güvenirlik E) Geçerlik 3. Yapılan araştırmayla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Deney grubu işbirlikli öğrenmenin uygulandığı gruptur. B) Araştırma sonucunda işbirlikli öğrenmenin sosyal etkileşim becerilerine etkisinin olduğu saptanmıştır. C) Araştırmada kullanılan ölçme yöntemi gözleme dayalıdır. D) Araştırma sonucunda geleneksel yöntemin uygulandığı grupta sosyal etkileşim olmamıştır. E) Araştırmanın bağımsız değişkeni işbirlikli öğrenme uygulamasıdır. 6. Seçimler sürecinde oy pusulalarında oy kullanılacak ortamların kod numaralarına yer verilmiştir. Oy kullanılacak ortamların numaralarla kodlanması hangi ölçek düzeyindedir? A) Sınıfl ama B) Sıralama C) Eşit Aralıklı D) Eşit Oranlı E) Değişken Oranlı 8

15 Temel Kavramlar VE 8. SORULARI AŞAĞIDAKİ BİLGİLERE GÖRE CEVAPLAYINIZ. Lise I. sınıfta eğitim gören öğrencilerin Fizik dersindeki başarı düzeyini belirlemek için 10 soruluk bir çoktan seçmeli test uygulanmıştır. Fizik dersini geçmek için öğrencilerin en az 5 soruyu doğru cevaplaması gerektiği öğretmen tarafından öğrencilere önceden söylenmiştir. Ancak sınav sonuçlarının çok düşük olduğunu gören öğretmen en az 3 soruyu doğru cevaplayan öğrencileri dersten geçirmiştir. Bu sınavdan 2 soruya doğru yanıt veren Eda Fizik dersinden kalmıştır. 7. Yukarıdaki bilgilere göre Eda nın 2 soruya doğru yanıt verdiğinin belirlenmesi hangi kavramla ifade edilir? A) Ölçme B) Ölçüt C) Değerlendirme D) Ölçme kuralı E) Bağıl ölçüt 8. Yukarıdaki bilgilere göre yapılan değerlendirmenin amacı ve değerlendirme yapılırken kullanılan ölçüt dikkate alındığında aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) Mutlak Tanılayıcı B) Bağıl Tanılayıcı C) Mutlak Biçimlendirici D) Bağıl Düzey belirleme E) Mutlak Düzey belirleme 9. Aşağıdakilerden hangisi sadece dolaylı olarak ölçülür? A) Bir sepet yumurtanın kütlesi B) Bir aracın yağ seviyesinin yağ çubuğuyla ölçülmesi C) Yüzme becerisi D) Sınıftaki öğrenci mevcudunun saptanması E) Kutudaki kibrit sayısının belirlenmesi 10. Aşağıdaki durumların hangisinde mutlak değerlendirme (ölçüt referanslı) yerine bağıl değerlendirme (norm referanslı) daha uygun olur? A) Biçimlendirmeye yönelik değerlendirme B) Hazır bulunuşluğun değerlendirilmesi C) Öğrencinin mezuniyetine karar verme D) İngilizce dersinde öğrenciyi bir üst kura alma E) Bir programa, standartları en yüksek olan öğrencileri seçme 11. I. Ağırlığı 120 kg üzerinde olan askerlere hava değişimi verme II. III. IV. Ortalamanın en az 1 standart sapma üzerinde not alanları dersten geçirme Konuların %60 ını tamamlayan öğrencileri dersten geçirme Derslerinin ortalaması 70 olan öğrenciyi bir üst sınıfa alma Yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri mutlak ölçüte örnektir? A) Yalnız I B) I ve II C) I, II ve III D) I, III ve IV E) II, III ve IV 12. Öğretmen bir konuya başlamadan önce bu konudaki hedefl ere ulaşmak için gerekli olan ön koşul davranışları görmek için test uygulamış ve değerlendirme yapmıştır. Yapılan değerlendirme işleminin amacı aşağıdakilerden hangisidir? A) Hazırbulunuşluğu belirlemek B) Biçimlendirmeye yönelik C) Düzey belirlemek D) Sürece odaklanmak E) Performans değerlendirmek 13. Aşağıdaki işlemlerin hangisi ölçme sonuçlarının bir ölçütle karşılaştırılıp yargıya varma süreciyle ilgilidir? A) Mülakata katılan adayların okul türlerinin belirlenmesi B) Yurt dışında eğitim almak için en iyi öğrencilerin seçilmesi C) Bir becerinin ölçülmesi için rubric hazırlama D) Öğrencileri başarı sırasına koyma E) Öğrencilerin ilgilerinin belirlenmesi 14. Bir işe eleman almak için mülakat yapılacaktır. Bu mülakata alan bilgisi sınavından ortalamanın en az 1 standart sapma üstü puan alanlar başvurabilecektir. Alan bilgisi sınav sonuçları normal dağılım göstermektedir. Bu ön koşul işlemiyle ilgili olarak, I. Mutlak ölçüt kullanılmıştır. II. III. Adayların %16 sı ön koşulu sağlamaktadır. Soruların %84 ünü yapan öğrencileri ön koşulu sağlar. Buna göre yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 9

16 ÇÖZÜMLER Temel Kavramlar Bağımlı değişken değişkenler arası etkileşim sürecinde etkilenen değişkendir. Yapılan araştırmada işbirlikli öğrenme uygulamasının öğrencilerin sosyal iletişim becerilerine etkisi araştırıldığı için etkilenen değişken sosyal iletişim becerileri bağımlı değişkendir. 6. Oy kullanılacak ortamların kodlanması adresleme işi olduğundan kullanılan ölçek sınıflama ölçeğidir. Çünkü kod numaraları azlık-çokluk değil adres belirtir. Kodlamadaki temel amaç oy kullanılacak ortamları birbirinden ayırmaktır. 2. Araştırmada bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etkisi araştırıldığı için araştırma deneysel araştırmadır. 7. Eda nın 2 soruya doğru yanıt verdiğinin belirlenmesi miktar belirttiği için ölçme işlemidir. 3. Paragraf dikkatle okunduğunda geleneksel yöntemin uygulandığı grupta sosyal etkileşimin tamamen olmadığına ilişkin bir bilgi yoktur sadece farklı öğrenme uygulamalarının sosyal iletişim becerilerine etkisinin aynı olmadığına ilişkin bilgi vardır. Cevap D 8. Yapılan değerlendirme sonucunda Eda fizik dersinden kaldığı için bu değerlendirme karar notu verilerek yapılmıştır. Bu durumda değerlendirmenin amacına yönelik türü düzey belirlemeye yöneliktir. Öte yandan kullanılan ölçüt grubun başarısızlığından etkilenerek aşağı düştüğü için yapılan değerlendirmenin ölçütüne göre türü bağıldır. Cevap D 4. Öğretmen hazır bulunuşluğu belirlerken bağıl ölçüt kullanmıştır. Bağıl ölçüt hedefleri garanti etmeyebilir. Mesala alınan en iyi 40 öğrencilerden bazıları üst kur için gerekli ön koşul davranışlara sahip olmayabilirler. Bu durumda yapılması gereken mutlak ölçüt kullanmaktır. 5. Terzinin kullandığı mezura esnek olduğundan esneyecek ve mezuradaki birimlerin birbirinden farklı olmasına neden olacaktır. Bu durum da birimin eşitlik ilkesine aykırılık olur 9. Dolaylı ölçme bir özelliğin bu özellikle bağıntılı farklı bir özellikle ölçülmesidir. Bu ölçme türünden ölçüden özellik ile karşılaştırılan özellik farklıdır. A seçeneğinde kütle kefeli terazi yardımıyla yine kütleyle ölçüldüğü için, B seçeneğinde yağ seviyesi yine çubuktaki mesafeyle ölçüldüğü için D de öğrencilerin doğrudan sayımı yapıldığından, E de Kibrit sayısı doğrudan sayıldığından doğrudan ölçülebilir. Ancak C seçeneğindeki yüzme becerisi doğrudan gözlenemediği için araç kullanarak dolaylı olarak ölçülür. Çünkü yüzme becerisi ölçülürken ölçülen kişinin tepkileri yüzme becerilerinin göstergesi olduğundan dolaylı ölçmedir. 10

17 Temel Kavramlar - 3 ÇÖZÜMLER 10. Bir eğitim proğramına standarları en yüksek öğrencilerin seçileceği durumda bağıl değerlendirme yapılmalıdır. Çünkü mutlak ölçüt kullanıldığında beklenen sayıdan daha fazla kişi ön koşulu sağlayabilmesi nedeniyle seçme işlemi yapılamaz. Cevap E 11. I de grup performansına bağlı olmayan bir ölçüt olduğundan mutlak, II de standart sapma baz alındığı için ölçüt grup başarısına bağlı ölçüt olduğundan bağıl, III de konuların % 60 ı gruba bağlı olmadığından mutlak, IV de derslerin ortalaması ölçütü grup başarısından bağımsız olması nedeniyle mutlak ölçüttür. Cevap D 12. Öğretmenin amacı konuya yönelik ön koşul davranışları belirlemek olduğundan bu amaç için yapılan değerlendirmenin amacı konuya yönelik hazır bulunuşluğu belirlemektir. 13. Soruda seçeneklerin hangisinin değerlendirme olduğu sorulduğu için seçenekler incelendiğinde karar içeren B seçeneği değerlendirmedir. A,D,E seçenekleri ölçme, C seçeneği ise ölçme kuralı hazırlanmadır. 14. Kullanılan ölçüt ortalamanın 1 standart sapma üstünde puan almayı gerektirdiği için kullanılan ölçüt bağıl ölçüttür. Bu durumda I. öncül yanlıştır. Ortalamanın en az 1 standart sapma üstünde puan alma durumu Z puanı en az 1 olanlar olduğundan, Z Z puanı 1 ve üzerinde olanlar grubun % 16 sı ön koşulu sağlar. Bu durumunda II. öncül doğrudur. Ancak III. öncüldeki ifade mutlak ölçüde uygun olduğundan soruların % 84 ünü yapanlar ön koşulu sağlamayabilirler. Bu durumda III. öncül yanlıştır. 11