Omurgasızlar Biyolojisi

Transkript

1 Omurgasızlar Biyolojisi Subregnum 3: Eumetazoa Divisio 1:Radiata (Radial-Işınsal Simetrili Hayvanlar) Phylum 1: Cnidaria (=Coelenterata) ( Sölentereler) Phylum 2: Ctenophora-(Taraklı Hayvanlar) Divisio 2:Acoelemata (Sölomsuzlar) Phylum 1: Platyhelminthes (Yassı Kurtlar) Divisio 3: Pseudocoelemata (Yalancı Sölomlular) Phylum 1: Nematoda (Yuvarlak Kurtlar) Phylum 2: Acanthocephala (Başı Dikenliler) Phylum 3: Rotatoria (Tekerlek Hayvancıkları) Phylum 4: Nematomorpha (Kılsı Kurtlar) Divisio 4: Eucoelomata (Hakiki Sölomlular) Phylum: Mollusca (Yumuşakçalar) Phylum: Annelida (Halkalı Kurtlar) Phylum : Phoronida (Atnalı Ağızlılar) Phylum : Bryozoa (Polyzoa, Ectoprocta) (Yosun Hayvancıkları) Phylum : Brachiopoda (Dallı Bacaklılar) Phylum: Echinodermata (Derisidikenliler) Phylum 1: Chaetognatha (Ok Kurtları)

2 Coelemat Hayvanlar Embriyonik gelişim bakımından iki ayrı evrimsel yol izler; 1- Protostomia Grubu: Ergin bireylerin ağzı, embriyo oluşumu ve gelişimi esnasında, ilkel embriyo ağzı olan blastopor dan kaynaklanır. Acoelemat ve Pseudocoelemat hayvanların tamamı ve Eucoelemat hayvanlardan Mollusca (Yumuşakcalar) ile Annelida (Halkalı Kurtlar) şubeleri bu gruba girer. 2- Deuterostomia Grubu: Embriyoda ilk ağız olan blastopor gelişim esnasında ergin bireylerde anüse dönüşür. Gerçek ağız ise blastporun (veya anüsün) karşısından yeniden oluşur. Bilinen omurgasızlardan Eucoelamat hayvanlardan Lofoforatlar olarak bilinen; Phoronida (Atnalı Ağızlılar), Bryozoa (Yosun Hayvancıkları), Brachiopoda (Dallı Bacaklılar) ile Echinodermata (Derisi Dikenliler) ve Chaetognatha (Ok Kurtları) şubeleri bu gruba dahildir.

3 Hakiki sölomlulara (Eucoelomata) ve Embriyonal gelişimleri bakımından da Deuterostomia grubuna dahil olan ekinodermlerin larvaları tüm bilateral simetrik eusölomatlara uyacak şekilde bilateral simetri sergilerken erginlerinde genelde beş kollu (pentamerik) radial (ışınsal) simetri gözlenir. Ayrıca bu şubeye özgü olarak CaCO3 den oluşmuş, mesodermal kökenli dahili iskeletleri ve içinde bir su dolaşım sistemi denen ambulakral sistemi de içeren belirgin bir şekilde bölmelere ayrılmış sölomları vardır. Ambulakral sistem yalnız Ekinodermata ya özgü bir sistemdir. Ekinoderm sölomu bir gövde sölomu nun yanı sıra; bir su dolaşım sistemi ile hemal ve perihemal sistemler olarak adlandırılan, bir veya daha fazla sayıda kapalı, sıvı yada doku ile dolu kanal sistemlerinden oluşan sölom türevleri içerir

4 Sölomun bir kısmı, sadece ekinodermlere özgü bir şekilde, bir su - dolaşım sistemine (Ambulakral sisteme) dönüşmüştür. Boyuna kesitte bir tüp ayak yapısı Bu sistem; denizsuyu dolu kanallardan ve vücut cidarı içinden geçen (genelde ambulakral oluklar dahilinde yer alan) tüp ayaklardan oluşmuştur

5 Su - dolaşım sistemine (Ambulakral sisteme) denizsuyu madrepor plağı denilen ve genelde aboral tarafta yer alan merkezi bir kalburlu plaktan alınır. Her bir tüp ayağın vücut içinde kalan ve ampulla denilen esnek, genişçe kısmını saran kasların kasılmasıyla denizsuyu tüp ayak içinde ilerleyerek ayağın hidrolik bir tarzda uzatılmasına yol açar. Bu şekilde aktive olan tüp ayağın zeminde ilerlemenin yanında; besin toplamada, kimyasal algılamada, aydınlık-karanlık ayırdetmede, mukus salınımında ve solunumda da işlevleri olabilir.

6 Mekanik emiş gücü ve iyonik etkileşim ile, tüp ayaklar yumuşakçalara ve diğer av organizmalara yapışırlar. Bilhassa sert zeminler üzerinde yaşayan ekinodermlerde tüp ayaklar küçük bir emeç (vantuz) ile son bulabilir. Yumuşak zeminlerde yaşayanlarda ise genelde emeçlere (vantuz) rastlanmaz. Deniz hıyarlarının ağızlarını çevreleyen geri çekilebilir beslenme tentakülleri değişikliğe uğramış tüp ayaklardır. Tüp ayakların normal görünümü Deniz kestanesi Tüp ayakların saldırıda çekilişi

7 Günümüzde Echinodermata nın iki altşube (Subphylum) altında 6 sınıfı mevcuttur. Subphylum 1: Asterozoa (= Eleutherozoa) Oral yüzey substratuma bakar yada oral-aboral eksen substratuma paraleldir. Classis 1: Asteroidea (Deniz Yıldızları) Classis 2: Echinoidea (Deniz Kestaneleri) Classis 3: Ophiuroidea (Yılan Yıldızları) Classis 4: Holothuroidea (Deniz Hıyarları) Classis 5: Concentricycloidea (Deniz Papatyaları) Subphylum 2: Pelmatozoa (= Crinozoa) Oral yüzey (anüs dahil) yukarı bakar. Classis 6: Crinoidea (Deniz Laleleri - Saçaklı Yıldızlar)

8 Günümüzde varolan ekinoderm türlerinin çoğunluğu sığ su biotası üyeleridirler, hepsi denizlerde yaşar ve sahil zonlarını tercih ederler. Bir Deniz Lalesi cinsi (Bathycrinus) ise m ye varan derinliklerde bulunur. Ergin ekinodermler içinde bazı Deniz Hıyarları, Yılan Yıldızları ve Saçaklı Yıldızlar bir dereceye kadar yüzebilirler. Genelde hareket tüp ayaklar ile sağlanır; bazen -Deniz kestaneleri nde olduğu gibi - hareketli dikenler aracılığı ile de yol alınabilir. Derisidikenliler içinde bilinen en büyük tür, 2 m yi aşan boyu ile, kaplan kuyruğu deniz hıyarı olarak bilinen Holothuria thomasi dir.

9 Ossikül ler şeklinde adlandırılan CaCO3 plakalardan oluşan mesodermal iç iskelet üzerinde gerilmiş vaziyette, bir epidermis den meydana gelmiş bir vücut örtüsü bulunur. Köselemsi yada yumuşak olabilen Deniz Hıyarı vücut cidarına gömülü vaziyette; mikroskopik boyutlu dermal ossiküller mevcuttur. Deniz Hıyarları predatör krustaselere, deniz kaplumbağalarına ve balıklara karşı, derilerinde toksik maddeler biriktirirler. Ekinodermlerde diğer kendini koruma mekanizmaları olarak bioluminesans, renk pigmentlerinde kaymalar, üreme ve beslenme faaliyetlerinin gece gerçekleştirilmesi, zehirli kıskaçlar (pediseller), sivri dikenler sayılabilir.

10 Ekinodermlerde beslenme çeşitleri. Süspansiyon beslenme : Deniz Laleleri, bazı Deniz Hıyarları suda askıda kalan organik maddelerle beslenirler. Predatör beslenme : Bazı Deniz Yıldızları ve Yılan Yıldızları. Herbivor besenme : Bazı Deniz Yıldızları ve Deniz Kestaneleri. Organik birikimlerle beslenme : Bazı Deniz Hıyarları, Deniz Kestaneleri ve Deniz Yıldızları. Suda erimiş organik besin maddelerini derileri ile absorbe ederek beslenme : Bazı Deniz Hıyarları ve Yılan Yıldızları ile Deniz Papatyaları. Çoğu derisidikenlinin sindirim yolu deniz tabanına bakan bir ağız ile başlar ve aksi yönde yer alan bir anüs ile son bulur. Nutrientler (besin maddeleri), sindirim yolundan hemal sisteme, oradan da gonadlara geçer. Ophiuroidlerde ve bir concentricycloid türünde anüs bulunmaz. Deniz Yıldızları nın kol boşluklarında sindirim yolunun kısımları olan pylorik çekumlar nutrientleri absorbe ederken, merkezde bulunan mideye pylorik kanalların ulaştıracağı sindirim enzimleri salgılarlar.

11 Ekinodermlerde Bir seri kanal ve halkalardan oluşan hemal ve perihemal sölomik sistemler sölomik bölmeler yada odacıklardan türevlenirler. Hemal sistem (dolaşım sistemi); perihemal kanallar dahilinde yer alan iki adet (oral ve aboral) hemal halkadan, aksial organdan ve kanallardan oluşur. Bu hemal ve perihemal sistemler (tüp içinde uzanan tüpler) su dolaşım Ambulakral sistem ve Dolaşım sistemi (Hemal sistem) sistemine paralel uzanırlar.

12 Ekinodermlerde Azotlu atıklar sölom sıvısından çok sayıdaki ince cidarlı tüp ayaklara diffüzyonla geçer ve aynı yöntemle deniz suyuna atılırlar. Bazı ekinodermlerde tüp ayakların solunum yüzeyleri oluşturması da olasıdır. Birçok türde sölomun kendisi dolaşım ve solunum fonksyonlarını üstlenmiştir. Sölomu kuşatan silli bir periton zarı sölom sıvısının dolaşımını sağlar. Bazen hemoglobin de içerebilen coelomocyt ler, yaraların tamirinde kullanılma olasılığı olan collagen maddesini de sentezlerler ve gövde sölomu dışında, hemal ve su dolaşım sistemlerinde de dolaşıma katılabilirler. Bazı Deniz Yıldızları ve Kestaneleri nde sölomdan denize doğru uzanan küçük solungaçsı yapılarla solunum yapılır. Deniz Hıyarları nın bir kısmında ise, solunum ağaçları (su ciğerleri) denilen dallanmış kloak uzantıları içine-dışına deniz suyu pompalanarak solunum sağlanır.

13 Ekinodermlerde Basit olan sinir sistemleri yemek borusu çevresinde bir sinir halkası, bundan vücuda ışınsal olarak yayılan sinir ağları, statokist ler (denge organları), göz benekleri ve yüzeysel dağılımlı dokunma ve kimyasal algılama reseptörlerinden ibarettir. İlkel bir organizasyona sahip olan bu hayvanların erginlerinde baş, beyin, gözler, özelleşmiş boşaltım organları ve (bazı Deniz Hıyarları ndaki kasılabilen bir damar hariç) kalp bulunmaz, vücutları segmentli (metamerik) değildir. Bu ilkel yapılanmaları nedeniyle rejenerasyon yetenekleri de oldukça yüksektir.

14 Bazı Yılan Yıldızları kendi kendini dölleyen ve yavru bakımı sergileyen hermafrodit organizmalardır. Diğer derisidikenlilerde ise dioik olma durumu genel kaidedir. Deniz Papatyaları hariç, döllenme haricidir. Çoğunluğu ovipar iken bazılarında ovoviviparite, hatta viviparite de gözlenir. Döllenmiş yumurta bilateral simetrik, silli ve planktonik bir larva şeklinde gelişir; başkalaşım (metamorfoz) geçirip bir ergine dönüşmeden önce larva birkaç belirgin evreden geçer. Bazı türlerde ise gelişim doğrudandır. Ekinodermlerde görülen bilateral simetrik larva tipleri Classis 1: Asteroidea (Deniz Yıldızları) - Auricularia-Bipinnaria-Brachiolaria Classis 2: Echinoidea (Deniz Kestaneleri) - Echinopluteus Classis 3: Ophiuroidea (Yılan Yıldızları) - Ophiopluteus Classis 4: Holothuroidea (Deniz Hıyarları) - Auricularia Classis 5: Concentricycloidea (Deniz Papatyaları) Gelişim doğrudandır. Classis 6: Crinoidea (Deniz Laleleri ) Beslenmeyen Doliolaria (Vitellaria)

15 Ekinodermlerde görülen bilateral simetrik larva tipleri

16 Phylum: Echinodermata (Derisidikenliler) Asterozoa nın Vücut şekli yıldızsı, küresel, diskoidal yada hıyar-şekilli olabilir. Oral yüzey ya substratuma bakar, yada oral-aboral eksen substratuma paraleldir. Gövde kollu veya kolsuz olabilir; ambulakral oluklar açık yada kapalıdır, bazen bulunmaz.

17 Classis 1: Asteroidea (Deniz Yıldızları) Asteroidea sınıfı üyeleri Yıldız yada beşgen şeklinde, 5 yada daha fazla kollu, kol içlerinde geniş sölomik boşlukları olan, nispeten basık vücutlu hayvanlardır. Oral ve aboral taraflar belirgin olarak ayrılmıştır. Açık tipte olan ambulakral oluklar ve ayaklar sadece oral tarafta bulunur. Anüs ve madrepor plak aboral taraftadır. Kısa koruyucu dikenleri ve pediselleri vardır. Mesodermal iskeletlerinde, her kol boyunca uzanan iki seri ambulakral ossiküller ile çok sayıda vücut cidarı ossikülleri yer alır. Vücutları merkezi bir diskoidal kısımdan ve bundan ayrılan kollardan meydana gelmiştir. Bu kollar Yılan Yıldızları nın (Ophiuroidea) aksine merkezi diskten itibaren birbirlerinden ayrılmazlar;

18 Classis 1: Asteroidea (Deniz Yıldızları) Deniz yıldızlarının bazı türlerinde kollar oldukça uzun, bazılarında ise oldukça kısadır Kolları kısa olanlarda vücut köşeli görünüm kazanır. Genelde ayrı eşeyli, yani dioik tirler. Harici döllenme deniz suyunda gerçekleşir. Gelişme evrelerinde genellikle auricularia, bipinnaria ve brachiolaria tipi larvalara rastlanır. Bazı türlerde yavru bakımı vardır. Ender olarak bölünme yahut parçalanma (rejenerasyon) yoluyla eşeysiz üreme görülür. Sahil sularından 7000 m ye varan derinliklerde, tüm denizlerde bulunurlar. Bir kısmı omnivor (herşeyi yiyen) tipte beslenirler; çoğunluğu sedenter hayvanlar üzerinde aktif predatörlerdir, bazıları da leş yiyerek ya da detritusla beslenirler. Beslenme anında mide dışarı çıkarılabilir. Akdeniz den örnek türler:

19 Classis 1: Asteroidea (Deniz Yıldızları) Akdeniz den örnek türler: Astropecten aranciacus (Adi Deniz Yıldızı) Sphaerodiscus placenta Minder Deniz Yıldızı

20 Classis 1: Asteroidea (Deniz Yıldızları) Akdeniz den örnek türler: Marthasterias glacialis (Dikenli Deniz Yıldızı) Echinaster sepositus Kırmızı-Mor Deniz Yıldızı Asterina gibbosa (Küçük Deniz Yıldızı Anseropoda placenta (Kazayağı Deniz Yıldızı)

21 Classis 2: Echinoidea (Deniz Kestaneleri) Deniz Kestanelerinin Hareket edebilen dikenlerle kaplı olan vücutları yaklaşık küre ve disk şeklindedir. Kolları yoktur. İskelet plakları yakın temasta ve hareketsizdir. Ambulakral ayaklar (tüp ayaklar) kapalı ambulakral oluklarda, ağız ve aboral kutuptaki anüs arasında radial 5 sıra halindedir. Madrepor plağı aboralde, anüse yakın konumludur (Irregularia grubu hariç). Oral tarafta ağız içinde kuvvetli bir çiğneme organı, yani Aristo feneri bulunur. Aristo feneri beslenme anında kuvvetli kaslarla hareket ettirilen dişli bir yapıdır. Aristo fenerini oluşturan 5 diş devamlı yenilenen tiptedir.

22 Classis 2: Echinoidea (Deniz Kestaneleri) Deniz Kestanelerinin Koruyucu pedisel leri, hareket ettirilen dikenleri vardır. Deniz kestaneleri ayrı eşeylidir. Gonadların her biri bir gonopor aracılığıyla genital Plaktan birine açılır. Döllenme suda olur. Gelişimlerinde echinopluteus larvası vardır. Bazı türler dikenleri arasında yada ağız bölgesinde yumurtalarını korurlar. Deniz kestanelerinde iki farklı grup ayırt edilir. Grup 1: Regularia Grup 2: Irregularia

23 Classis 2: Echinoidea (Deniz Kestaneleri) Grup 1: Regularia Daha ilkel olan Regularia grup üyelerinde ağız ve anüs birbirinin karşısında, oral ve aboral kutuplarda yer alır. Erginlerde simetri radialdir. Genellikle bir tür otlama şeklinde bitkisel yada hayvansal besin ayrımı yapmaksızın, omnivor beslenirler. Akdeniz den örnek türler:

24 Sphaerechinus granularis Classis 2:Echinoidea (Deniz Kestaneleri) Akdeniz den örnek türler Grup Regularia Arbacia lixula Paracentrotus lividus Cidaris cidaris

25 Grup 2: İrregularia Classis 2: Echinoidea (Deniz Kestaneleri) Daha gelişmiş olan İrregularia grup üyelerinde, gelişim esnasında anüs arka kenara kaymış, bazen oral tarafa kadar inmiştir. Bazı formlarda ağız da alt yüzeyin kenarına kadar kayarak kabaca anüsün karşısında konumlanmıştır. Dolayısıyla erginlerde tersiyer olarak gelişmiş bir bilateral simetri söz konusudur. Besin temin ediş şekilleri Regularia grubu üyelerininkinden oldukça farklıdır. İrregularia grubu üyeleri besinlerini yumuşak substratumdaki, organikdetritik partikülleri süzerek alırlar. Bazıları kum yada çamur içinde ilerlerken, oral tüp ayaklarıyla temas ettikleri besinleri yakalayarak ağızlarına yönlendirir ve yutarlar.

26 Classis 2: Echinoidea (Deniz Kestaneleri) Irregularia grubu üyeleri detritik malzeme ve bazı omurgasızlarla beslenme amacıyla gevşek substrat içinde öne doğru ilerlerken kazıcı ve soluyucu tüp ayakları ile solunum amaçlı bir kanal oluşturur; ilerledikçe yeni kanallar açarken bir önceki kanallar çökerek kapanır.

27 Classis 2: Echinoidea (Deniz Kestaneleri) Akdeniz den örnek türler. Grup Irregularia Echinocardium cordatum Brissus unicolor

28 Classis 3: Ophiuroidaea (Yılan Yıldızları) Yılan Yıldızlarında Vücut, merkezi konumlu küçük bir diskten çıkan dar ve dairesel kesitli, indirgenmiş bir perivisceral sölom ve hemal-perihemal sölom içeren hareketli ve genelde 5 adet uzantı yahut koldan oluşur. Sölomik boşluklar, gonadlar ve kese şekilli sindirim sistemi geniş çapta bu merkezi gövde içinde yer alır. Ağız, madrepor plak ve genital açıklık alt (oral) tarafta bulunur. Bazı formların kollarında zehirli dikenlere rastlanır, ancak pediselleri yoktur. Ağız bölgesinde, her birinin üzerinde bir sıra diş bulunan 5 adet çene vardır. Anüs yoktur.

29 Classis 3: Ophiuroidaea (Yılan Yıldızları) Yılan Yıldızlarında Gövde dahilinde, kolların bağlantı yöreleri arasında, perivisceral sölomda yer alan ve sadece bu gruba özgü bursa lar (keseler) yarık şekilli açıklıklarla dışarı açılırlar. İçleri silli olan bu keseler hem solunum gazlarının değişiminde hem de boşaltımda rol oynadığı gibi, keselere açılan gonadların gametleri de bir süre burada muhafaza edilir. Bazı formlarda bu keseler döllenme odacığı ve kuluçkalama yöresi olarak da fonksiyoneldirler.

30 Classis 3: Ophiuroidaea (Yılan Yıldızları) Yılan Yıldızlarında Ambulakral oluklar kalkan şekilli oral plaklarla kapatılmıştır; mesodermal ambulakral iskelet ossikülleri, her kol boyunca kol ortasında bir seri halinde uzanır. Vantuzu olmayan tüp ayaklar ilerlemede kullanılmaz. Türler genelde ayrı eşeyli, nadiren hermafrodittir. Bazı türlerde cüce erkek dişinin ağız bölgesine tutunarak yaşamını sürdürür. Ophiopluteus larvası ndan sonra erginler oluşur. Akdeniz den örnek türler

31 Classis 3: Ophiuroidaea (Yılan Yıldızları) Akdeniz den örnek türler Ophiura albida (Adi Yılan Yıldızı) Ophiura textura

32 Classis 3: Ophiuroidaea (Yılan Yıldızları) Akdeniz den örnek türler Ophiothrix fragilis (Kırılgan Yılan Yıldızı) Amphiura filiformis (İpliksi Yılan Yıldızı),

33 Classis 3: Ophiuroidaea (Yılan Yıldızları) Akdeniz den örnek türler Ophiocoma nigra (Siyah Yılan Yıldızı) Astrospartus mediterraneus (Sepet Yıldızı).

34 Classis 4: Holothuroidea (Deniz Hıyarları) Deniz Hıyarları dış görünüşleri bakımından diğer ekinodermlerden oldukça farklıdırlar. Radial pentamerik simetriden bir dereceye kadar tekrar bilateral simetriye dönme görülür. Beşli radial simetri vücut içindeki uzunlamasına kas demetleri için geçerlidir. Vücutları ağız ile anüs arasındaki eksen boyunca uzamış, silindirik bir yapı kazanmıştır; kolları, dikenleri ve pedisel leri yoktur. Tüp ayaklarının oral tarafta kalan bir kısmı çok büyüyerek, ağız çevresinde uzatılabilen beslenme tentakülleri halini almıştır. Ventralde bulunanları vantuzlu olan diğer tüp ayaklar kapalı ambulakral oluklar boyunca uzanırlar; aşağı taraftaki 3 sıra tüp ayak tutunma ve ilerlemede işlev görürken, üst yüzeyde kalan 2 sıra daha küçük ve vantuzsuz tüp ayaklar bir dereceye kadar solunum gazı alışverişine katkıda bulunurlar

35 Classis 4: Holothuroidea (Deniz Hıyarları) Deniz Hıyarlarının Yumuşak yada köselemsi derilerinde pul benzeri ossiküller bulunur. Temel iskelet elemanları ise, farinksi kuşatan, genelde 10 adet plakadan oluşan kalkerli bir halkadır. Vücut yüzeyinde pütürlü ve farklı yapıda papillalar vardır. Solunum esas olarak ritmik olarak kasılan ince cidarlı su ciğerleri (solunum ağaçları) ile gerçekleşir. Bunlar rektumun kıvrımları olup, kloak açıklığından suyun dışarı pompalanıp tekrar içe alınması ile gaz değişimi gerçekleşir.

36 Classis 4: Holothuroidea (Deniz Hıyarları) Deniz Hıyarları Geniş sölomları tek bir gonada ilaveten kıvrımlı sindirim borusunu da içerir. Nutrientlerin ve erimiş gazların dolaşımı geniş perivisceral sölom dahilinde gerşekleşirse de, çoğu deniz hıyarında iyi gelişmiş bir hemal sistem de vardır. Sindirim borusu boyunca uzanan iki ana damar birbirlerine çok sayıda kapillerlerle bağlanmışlar, ve sindirim borusu ile sol solunum ağacı arasında rete mirabile (mucizevi ağ sistemi) denilen bir hemal kollar sistemi oluşturmuşlardır. Bu ana damarlardan bir tanesi bir «kalp gibi» hemal sıvıyı pompalayarak vücudun büyük bir kısmına ulaşmasını sağlar. Bazı tropik türlerde su ciğerleri (solunum ağaçları) ile bağlantılı Cuvier tübülleri denilen toksik ve çok yapışkan ipliksi yapılar oluşturulur, ve hayvan bir şekilde rahatsız edildiğinde, kloakını rahatsız eden organizmaya yönlendirerek vücudunu kasma yöntemiyle bu tübülleri içerikleriyle birlikte rektum ve kloak açıklığından dışarı fırlatır. Sadece deniz hıyarlarına özgü olan bu korunma mekanizması bileşenleri kısa sürede rejenere edilerek yenilenir.

37 Phylum: Echinodermata (Derisidikenliler) Classis 4: Holothuroidea (Deniz Hıyarları) Deniz Hıyarlarının Çoğunluğu dioik, bazıları hermafrodit dir. Gelişmelerinde auricularia larva evresi görülür. Kloak ta, tentaküller arasında ya da sırtta kuluçka bakımına sık rastlanır. Bazı türlerde ise enine bölünme yöntemiyle eşeysiz üreme de gözlenir. Akdeniz den örnek türler

38 Classis 4: Holothuroidea (Deniz Hıyarları) Akdeniz den örnek türler Holothuria tubulosa (Adi Deniz Hıyarı) Holothuria forskali

39 Classis 4: Holothuroidea (Deniz Hıyarları) Akdeniz den örnek türler Cucumaria planci (Deniz Kabağı) Leptosynapta inhaerens (Solucan Hıyarı)

40 Classis 4: Holothuroidea (Deniz Hıyarları) Akdeniz den örnek türler Phyllophorus urna (Cüce Deniz Hıyarı) Thyone fusus

41 Classis 5: Concentricycloidea (Deniz Papatyaları) Deniz Papatyaları Derin sularda yaşayan disk-şekilli küçük hayvanlardır. İki türü bilinmektedir. Kolları olmayan, marjinal dikenleri olan pentaradial simetrili gövdelerinde iskelet plakları konsantrik (aynı merkezli) olarak düzenlenmiştir. Xyloplax medusiformis Vantuzları olmayan tüp ayakları, diskin periferinde, dairesel ve açık tipte bir ambulakral olukta yer alır ve bir halka oluşturan ossiküllerce desteklenirler. Su dolaşım sistemleri iç ve dış olmak üzere iki konsantrik halka kanal içerir.

42 Classis 5: Concentricycloidea (Deniz Papatyaları) Madrepor plağına homolog olan bir hydropor (su deliği), iç halka kanalı, dış ortama bağlar. Yeni Zelanda açıklarında, 1000 m de bulunan türde sindirim yolu yoktur; oral yüzey zarsı bir velum ile örtülmüştür. Bahamalar da 2000 m de bulunan diğer türün ise sığ, kese gibi bir midesi vardır, ancak barsak ve anüsü bulunmaz. Gelişiminde sucul bir larva evresi yoktur. Bilinen tek cinsi Xyloplax medusiformis Xyloplax tır

43 Subphylum 2: Pelmatozoa (=Crinozoa) Vücut kupa veya kaliks şeklindedir, yaşamın tamamında ya da bir kısmında aboral bir sap üzerinde taşınır; oral yüzey yukarı doğru bakar; ambulakral oluklar açıktır; madrepor plağı bulunmaz; hem ağız hem de anüs oral yüzeyde yer alır. Classis : Crinoidea (Deniz Laleleri, Saçaklı Yıldızlar) Dış görünümleri bitkiyi andıran ekinodermlerdir. Yaşamlarının tamamında veya erken yaşam evrelerinde sessil yaşam tarzına uyumları nedeniyle, kolların yukarı bakan iç tarafında beslenme ile ilgili silli beslenme olukları ve iki yanında Sabit Serbest pinnule ler gelişmiştir. Bu yapıların içinde destekleyici mesodermal ossiküller, gonad lar ve yukarı bakan yüzeylerinde ise tentakül benzeri tüp ayaklar yer alır.

44 Subphylum 2: Pelmatozoa (=Crinozoa) Classis : Crinoidea (Deniz Laleleri, Saçaklı Yıldızlar) Tüm ekinodermler içinde istisnai olarak, bağ dokusundan bölmelerle küçük odacıklara ayrılıp çok indirgenmiş olan perivisceral sölomları sindirim borusu kıvrımlarını içerir. Bağırsak, ağız yakınlarındaki küçük bir uzantı ucundan anüs ile dışarı açılır.

45 Subphylum 2: Pelmatozoa (=Crinozoa) Classis : Crinoidea (Deniz Laleleri, Saçaklı Yıldızlar) Sabit Genelde sabit yaşayanlar aboral bir sap aracılığı ile Zemine tutunurlar Dikenleri ve pediselleri yoktur; madrepor plak yerine de vücut boşluğuna açılan küçük delikler (porlar) içerirler. Ağız çevresindeki bir sinir halkası, radial kanallar boyunca kollara radial sinirler gönderir. Krinoidler dioik tirler. Bazıları kuluçka kesesi içerir ve bunlarda yavru bakımı vardır. Gelişimlerinde beslenmeyen tipte doliolaria (vitellaria) larvası gözlenir. Beslenmeleri küçük planktonik organizmalar ve suda askıda duran organik partiküller iledir. Serbest Serbest yaşayanlarda ise bir sap bulunmadığından serbestçe suda yüzebilirler ve zemine oturduklarında cirrus lar ile desteklenirler

46 Subphylum 2: Pelmatozoa (=Crinozoa) Antedon mediterranea Akdeniz Classis : Crinoidea (Deniz Laleleri, Saçaklı Yıldızlar) Akdeniz den tipik iki saçaklı yıldız türü Antedon mediterranea (Akdeniz Saçaklı Yıldızı) ve Leptometra phalangium Cenocrinus asterias Atlantik Atlantik den tipik bir deniz lalesi örneği ise Cenocrinus asterias tır. Leptometra phalangium Akdeniz

47 Subphylum 2: Pelmatozoa (=Crinozoa) Classis : Crinoidea (Deniz Laleleri, Saçaklı Yıldızlar) Antedon mediterranea (Akdeniz Saçaklı Yıldızı)