أتي E-t-y. Gelmek, ulaşmak, varmak, yapmak, etmek, işlemek

Transkript

1 أتي E-t-y Bu kökten türeyen kelimeler Kuran da 549 kez kullanılmıştır. Kelime Ayet No Anlamı Açıklama 2/23, 2/25, (etâ) أ ت ى 2/38, 2/85, 2/106, 2/109, 2/118, 2/145, 2/148, 2/189 (2defa), 2/210, 2/214, 2/222, 2/223, 2/248, 2/254, 2/258 (2 defa), 2/260, 3/93, 3/125, 3/161, 3/183, 3/188, 4/15, 4/16, 4/19, 4/25, 4/102, 4/133, 5/41, 5/52, 5/54, 5/108, 6/4, 6/5, 6/34, 6/35, 6/40 (2 defa), 6/46, 6/47, 6/71, 6/130, 6/158 (4 defa), 7/17, Gelmek, ulaşmak, varmak, yapmak, etmek, işlemek harfi ceri ب ( ile); (Bir şeyle) Gelmek, (bir şeyi) getirmek, kendine çekmek, vermek, sağlamak, yapmak, işlemek mehmuz ve (ي أ ت ي - ا ت ي ان) أ ت ى nakıs bir fiildir. (etâ mazi, tekil, gaib nakıs fiile أ ت ى zamir birleştiğinde sondaki ى harfi ا e dönebilir: أ ت ا şeklinde şart bildiren bir zarf olan ا ذ ا nın cevap fiili yapı olarak mazi olsa da, anlam olarak muzari olur; örneğin, 10/24 te fiile gelir anlamı verilir): geldi/vardı/(gelip) geçti (6/34, 6/40, 6/47, 10/24, 10/50, 16/1, 16/26 (2 defa), 20/9, 20/11, 20/60, 20/69, 26/89, 28/30, 28/46, 32/3, 38/21, 39/25, 40/35, 40/56, 51/24. 51/52, 59/2, 74/47, 76/1, 79/15, 85/17, 88/1);

2 7/35, 7/53, 7/70, 7/77, 7/80, 7/81, 7/97, 7/98, 7/106, 7/112, 7/129, 7/132, 7/138, 7/163 (2 defa), 7/169, 7/187, 7/203, 8/32, 9/24, 9/54, 9/70 (2 defa), 9/92, 10/15, 10/24, 10/38, 10/39, 10/50, 10/79, 11/8, 11/13, 11/32, 11/33, 11/39, 11/93, 11/105, 12/37 (2 defa), 12/48, 12/49, 12/50, 12/54, 12/59, 12/60, 12/66, 12/83, 12/93 (2 defa), 12/107 (2 defa), 13/31, 13/38, 13/41, 14/9, 14/10, 14/11, 14/17, 14/19, 14/31, 14/44, - muhatab (tû emri hazır, çoğul, ت وا başına و veya ف geldiğinde و ا ت وا ve halini alır; bunların dışında ف ا ت وا kalan kelimelerden sonra geldiğinde halini alır mef ul zamir ile ائ ت وا birleşirken sondaki elif düşer mütekellim zamir ile birleşirken nun-u vikaye alır: ائ ت وني - أ ت وني 46/4 te, إ يت وني cümle başında ائ ت وني şeklinde): gelin (2/189, 2/222, 2/223, 20/64, 27/31); getirin (2/23, 3/93, 10/38, 10/79, 11/13, 12/50, 12/54, 12/59, 12/93, 14/10, 21/61, 28/49, 37/157, 44/36, 45/25, 46/4); gaib) (utû meçhul mazi, çoğul, أ ت وا

3 15/7, 15/11, 15/64, 15/99, 16/1, 16/26 (2 defa), 16/33 (2 defa), 16/45, 16/76, 16/111, 16/112, 17/88 (2 defa), 17/92, 18/15, 18/19, 18/55 (2 defa), 18/77, 19/27, 19/38, 19/43, 19/80, 20/9, 20/10, 20/11, 20/47, 20/58, 20/60, 20/64, 20/69, 20/74, 20/75, 20/123, 20/126, 20/133 (2 defa), 21/2, 21/3, 21/5, 21/40, 21/44, 21/47, 21/61, 22/27 (2 defa), 22/55 (2 defa), 23/68, 23/71, 23/90, 24/4, 24/13, 24/49, (onlara) getirildi/verildi (2/25); (ye tû muzari meczum ve ي أ ت وا muzari mansub, çoğul, gaib mef ul zamire birleşirken sondaki elif düşer): gelirler (2/85, 3/125, 22/27, 24/49, 27/38); ile cahdı mutlak; geçmiş zamanın ل م ( kesin olumsuzu): gelmediler (5/41); getirirler/yaparlar/yerine getirirler (5/108, 7/112, 17/88, 26/37); ile cahdı mutlak; geçmiş zamanın ل م ( kesin olumsuzu ve ب ile): getirmediler (24/4, 24/13); ile emri gaib, çoğul, gaib cezim ل (

4 25/33, 25/40, 26/5, 26/6, 26/10, 26/16, 26/31, 26/37, 26/89, 26/154, 26/165, 26/202, 27/7 (2 defa), 27/18, 27/21, 27/31, 27/37, 27/38 (2 defa), 27/39, 27/40, 27/54, 27/55, 27/87, 28/29, 28/30, 28/46, 28/49, 28/71, 28/72, 29/28, 29/29 (3 defa), 29/53, 30/43, 31/16, 32/3, 33/18, 33/20, 33/30, 34/3 (2 defa), 35/16, 36/30, 36/46, 37/28, 37/157, 38/21, 39/25, 39/40, 39/54, 39/55, 39/71, 40/22, 40/35, 40/50, 40/56, edatı olan den önce ve harfleri bulunursa, cezim edatı sakin okunur - ile): ب getirsinler (52/34, 68/41); çoğul, (ne ti muzari meczum, ن أ ت mütekellim) getiririz (2/106); çoğul, (ne tî muzari, ن أ ت ي mütekellim - tekit lamı ve tekit nunu ile birlikte ل ن أ ت ي ن halini alır ve mana gelecek zamana taşınır): geliriz (13/41, 21/44, ); getiririz (20/58, 27/37);

5 40/78, 41/11 (2 defa), 41/40, 41/42, 42/47, 43/7, 43/66, 44/10, 44/19, 44/36, 45/25, 46/4, 46/22, 47/18, 51/24, 51/42, 51/52, 52/34, 52/38, 59/2, 60/12, 61/6, 63/10, 64/5, 64/6, 65/1, 67/8, 67/30, 68/41, 71/1, 74/47, 76/1, 78/18, 79/15, 85/17, 88/1, 98/1 çoğul, (ne tiye muzari mansub, ن أ تي mütekellim) getiririz (14/11); tekil, (ye tiye muzari mansub, ي أ تي gaib - mütekellim zamir ile birleşirken :(ي أ ت ي ن ي alır: nun-u vikaye gelir (2/210, 2/248, 2/254, 6/158 (2 defa), 7/97, 7/98, 12/37, 13/31, 14/31, 15/99, 16/33, 16/45, 18/55, 22/55, 26/202, 30/43, 39/54, 39/55, 42/47, 63/10, 71/1); getirir (2/109, 3/183, 5/52, 9/24, 12/83, 13/38, 40/78); (te tî muzari, tekil, gaibe veya ت أ ت ي muhatab akılsız çoğul varlıklar tek bir müennes hükmündedir tekit lamı ve

6 tekit nunu ile birlikte ل ت أ ت ي ن - Fail, müzekker veya müennese ait kırık çoğulsa, fiilin müzekker veya müennes olması caizdir; 40/22, 40/50 ve 64/6 da kelimesi için müennes fiil ر س ل kullanılmıştır): gelir/gelirsin (2/118, 6/4, 7/163 (2 defa), 7/187, 16/111, 21/40, 34/3 (2 defa), 36/46, 44/10, 64/6); getirir/getirirsin (15/7, 40/22, 40/50); muhatab) (eteyte mazi, tekil, أ ت ي ت getirdin (2/145); tekil, (ye ti muzari meczum, ي أ ت gaib): gelir (2/214, 7/169, 12/93, 20/74, 20/75,

7 33/20, 33/30); ile cahdı mutlak; geçmiş zamanın ل م ( kesin olumsuzu): gelmedi (6/130, 9/70, 14/9, 19/43, 23/68, 39/71, 64/5, 67/8); ile cahdı mustağrak; geçmiş ل م ا) zamanın bozulabilir olumsuzu): (henüz) gelmedi (10/39); getirir (2/148, 3/161, 4/133, 14/19, 16/76, 31/16, 35/16); ile emri gaib, tekil, gaib cezim ل ( edatı olan den önce ve harfleri bulunursa, cezim edatı sakin okunur - ile): ب getirsin (18/19, 21/5, 52/38); (te tû muzari mansub veya ت أ ت وا

8 meczum, çoğul, muhatab - mef ul zamire birleşirken sondaki elif düşer - mütekellim zamir ile birleşirken nun-u ): ت أ ت وني alır: vikaye gelirsiniz (2/189); ile cahdı mutlak; geçmiş zamanın ل م ( kesin olumsuzu ve ب ile): getirmediniz (12/60); gaib (ye tî muzari, tekil, ي أ ت ي 11/105. ayette fiilin sonundaki ي harfi hazfedilmiştir; Huzeyl lehçesinde böyle ي durumlarda esre ile yetinilip fiilin harfi hazfedilerek okunabildiği söylenir tekid nunu ile birlikte ي أ ت ي ن yemin cevabı lamı, tekit nunu ve mütekellim :(ل ي أ ت ي ن ي yası ile birlikte gelir

9 (2/38, 6/158, 7/35, 7/53, 11/8, 11/39, 11/93, 11/105, 12/37, 12/48, 12/49, 14/17, 14/44, 15/11, 16/112, 19/80, 20/123, 21/2, 26/5, 29/53, 36/30, 39/40, 41/40, 41/42, 43/7, 61/6); getirir (2/258, 6/46, 20/133, 27/21, 27/38, 28/71, 28/72, 67/30); gelecek zaman ön eki س ve س و ف ) ile): gelecek (6/5, 26/6); gelecek zaman ön س و ف ile ve ب ) eki ile): getirecek (5/54); muhatab (ti emri hazır, tekil, ت fiilin başına و veya ف geldiğinde halini alır; bunların و أ ت ve ف ا ت dışında kalan kelimelerden sonra

10 geldiğinde ائ ت halini alır): gel (6/71, 26/10); getir (2/258, 7/70, 7/77, 7/106, 8/32, 10/15, 26/31, 26/154, 29/29, 46/22); gaibe (ye tîne muzari, çoğul, ي أ ت ين mansub ve mecrur durumda cemi müennes nunları düşmez): gelirler/ulaşırlar/yaparlar/ederler/işlerler (2/260, 4/15, 22/27); getirirler/yaparlar/işlerler (4/19, 60/12, 65/1); ا (etev mazi, çoğul, gaib mef ul أ ت و zamire birleşirken sondaki elif düşer): geldiler/ulaştılar/ettiler/rastladılar (3/188, 7/138, 9/92, 25/40, 27/18, 27/87);

11 gaib): (ye tiyâni muzari, ikil, ي أ ت ي ان (o ikisi) gelir/ulaşır/yapar/eder/işler (4/16); gaibe) (eteyne mazi, çoğul, أ ت ي ن getirdiler/yaptılar/işlediler (4/25); tekil, (te tiye muzari mansub, ت أ تي gaibe veya muhatab): gelir/gelirsin (6/158, 7/129, 12/107(2 defa), 16/33, 18/55, 22/55, 43/66, 47/18, 98/1) getirir/getirirsin (6/35, 17/92); Fail, (etet mazi, tekil, gaibe أ ت ت müzekker veya müennese ait kırık çoğulsa, fiilin müzekker veya müennes

12 olması caizdir; 9/70 te ر س ل kelimesi için müennes fiil kullanılmıştır 51/41. ayette geçen ر يح (rîh, rüzgar) kelimesi semai müennestir): geldi (6/40, 20/126, 51/42); getirdi (9/70, 19/27); mütekellim (âtî - muzari, tekil, ا ت ي tekid lamı ve tekid nunu ile birlikte halini alır ve mana gelecek ل ت ي ن zamana taşınır): gelirim (7/17); getiririm (20/10, 27/7, 27/39, 27/40, 28/29, 44/19); gelecek zaman ön eki س ve س و ف )

13 ile ve ب ile): getireceğim (27/7); çoğul, (te tûne - muzari, ت أ ت ون muhatab tekid lamı ile birlikte nun- - tekit lamı, tekit nunu ve ل ت ا ت ون u vikaye ile birlikte ل ت أ ت ن ن ي halini alır): gelirsiniz/ulaşırsınız/yaparsınız (7/80, 7/81, 21/3, 26/165, 27/54, 27/55, 29/28, 29/29 (2 defa), 37/28, 78/18); getirirsiniz (12/66); tekil, (te ti muzari meczum, ت أ ت gaibe veya muhatab) gelir/gelirsin ile cahdı mutlak; geçmiş zamanın ل م ) kesin olumsuzu):

14 gelmedi/gelmedin (20/133); getirir/getirirsin (7/132); ile cahdı mutlak; geçmiş ل م ve ب ( zamanın kesin olumsuzu): getirmedi/getirmedin (7/203); ile emri gaib, tekil, gaibe - cezim ل ( edatı olan den önce ve harfleri bulunursa, cezim edatı sakin okunur): gelsin (4/102); gaib): (ye tûne muzari, çoğul, ي أ ت ون gelirler (9/54, 19/38, 33/18); getirirler (17/88, 18/15, 25/33);

15 (eteynâ mazi, çoğul, mütekellim أ ت ي ن ا - 21/47 de cevap fiili yapı olarak mazi; anlam olarak muzari: getiririz ): geldik (41/11); getirdik (15/64, 21/47, 23/71, 23/90); gaib): (eteyâ mazi, ikil, أ ت ي ا (o ikisi) geldi (18/77); و (tiyâ emri hazır, ikil - başına ت ي ا ف أ ت ي ا ve و أ ت ي ا geldiğinde ف veya halini alır; bunların dışında kalan ائ ت ي ا kelimelerden sonra geldiğinde halini alır): (siz ikiniz) gelin/ulaşın/varın (20/47, 26/16, 41/11);

16 (âtâ) ا ت ى 2/43, 2/53, 2/63, 2/83, Vermek, getirmek, (ي ؤ ت ي- إ يت اء) ا ت ى 2/87 (2 defa), 2/93, 2/101, sağlamak, tedarik etmek (âtâ) fiili, 2/110, 2/121, (etâ) fiilinin أ ت ى 2/136 (2 defa), 2/144, if âl babında artırılmış formudur. 2/145, 2/146, 2/177 (2 defa), 2/200, 2/201, 2/211, (âtâ - mazi, tekil, gaib sonuna ا ت ى 2/213, 2/229, 2/233, 2/247 zamir birleştiğinde sondaki ى harfi ا e (2 defa), 2/251, 2/253, 2/258, 2/265, 2/269 (3 defa), 2/271, 2/277, 3/19, 3/20, 3/23, 3/26, 3/73 (3 defa), 3/79, 3/81, 3/84, 3/100, 3/145 (2 defa), 3/148, 3/170, dönebilir 19/30 da olduğu gibi, mütekellim ya sı için nun-u vikaye aldığında, eğer bu ya harfinden sonra harekesiz harf varsa ya harfi meftuh okunur.): verdi (2/177 (2 defa), 2/251, 2/258, 3/148, 3/170, 3/180, 4/37, 4/54, 5/20, 5/48, 6/165, 7/190 (2 defa), 9/18, 9/59, 9/75, 9/76, 11/28, 11/63, 14/34, 19/30, 24/33, 27/36 (2 defa), 28/77, 47/17, 51/16, 52/18, 57/23, 59/7, 65/7 (2 defa)); 3/180, 3/186, 3/187, 3/194, 4/2, 4/4, 4/5, 4/19, 4/20, - muhatab (âtû - emri hazır, çoğul, ا ت وا 4/24, 4/25, mef ul zamire birleşirken sondaki elif 4/33, 4/37, düşer): 4/40, 4/44, verin/getirin

17 4/47, 4/51, 4/53, 4/54 (3 defa), 4/67, 4/74, 4/77, 4/114, 4/127, 4/131, 4/146, 4/152, 4/153, 4/162, 4/163, 5/5 (3 defa), 5/12, 5/20 (2 defa), 5/41 (2 defa), 5/46, 5/48, 5/54, 5/55, 5/57, 6/20, 6/44, 6/83, 6/89, 6/114, 6/124 (2 defa), 6/141, 6/154, 6/165, 7/38, 7/144, 7/156, 7/171, 7/175, 7/189, 7/190 (2 defa), 8/70, 9/5, 9/11, 9/18, 9/29, 9/59 (2 defa), 9/71, 9/75, 9/76, 10/88, 11/3, 11/28, 11/31, 11/63, 11/110, 12/22, 12/31, (2/43, 2/83, 2/110, 4/2, 4/4, 4/24, 4/25, 4/33, 4/77, 6/141, 18/96 (2 defa), 22/78, 24/33, 24/56, 58/13, 60/10, 60/11, 65/6, 73/20); çoğul, (âteynâ mazi, ا ت ي ن ا mütekellim): verdik (2/53, 2/63, 2/87 (2 defa), 2/93, 2/121, 2/146, 2/211, 2/253, 4/54 (2 defa), 4/67, 4/153, 4/163, 5/46, 6/20, 6/83, 6/89, 6/114, 6/154, 7/171, 7/175, 11/110, 12/22, 13/36, 15/81, 15/87, 16/55, 16/122, 17/2, 17/55, 17/59, 17/101, 18/65, 18/84, 19/12, 20/99, 21/48, 21/51, 21/74, 21/79, 21/84, 23/49, 25/35, 27/15, 28/14, 28/43, 28/52, 28/76, 29/27, 29/47, 29/66, 30/34, 31/12, 32/13, 32/23, 34/10, 34/44, 34/45, 35/40, 37/117, 38/20, 40/53, 41/45, 43/21, 44/33, 45/16, 45/17, 57/27 (2 defa)); (ûtû meçhul mazi, çoğul, gaib أ وت وا fail, ifadesinde naibi ا وت وا ال ك ت اب ref mahalinde olan, muttasıl zamir görevindeki cemi vavıdır ve cümlenin

18 12/66 (2 defa), 12/101, 13/36, 14/25, 14/34, 15/81, 15/87, 16/27, 16/55, 16/122, 17/2, 17/26, 17/55, 17/59, 17/71, 17/85, 17/101, 17/107, 18/10, 18/33, 18/40, 18/62, 18/65, 18/84, 18/96 (2 defa), 19/12, 19/30, 19/77, 20/36, 20/99, 21/48, 21/51, 21/74, 21/79, 21/84, 22/41, 22/54, 22/78, 23/49, 23/60 (2 defa), 24/22, 24/33 (2 defa), 24/56, 25/35, 27/3, 27/15, 27/16, 27/23, 27/36 (2 defa), 27/42, 28/14, 28/43, anlamı Onlara kitap verildi. şeklindedir - mef ul zamir ile birleşirken sondaki elif düşer): (onlara) verildi (2/101, 2/144, 2/145, 2/213, 3/19, 3/20, 3/23, 3/100, 3/186, 3/187, 4/44, 4/47, 4/51, 4/131, 5/5 (2 defa), 5/57, 6/44, 9/29, 16/27, 17/107, 22/54, 28/80, 29/49, 30/56, 34/6, 47/16, 57/16, 58/11, 59/9, 74/31 (2 defa), 98/4); tekil, (ûtiye mazi meçhul, أ وتي gaib): verildi (2/136 (2 defa), 2/269, 3/84, 6/124, 17/71, 28/48 (3 defa), 28/79, 69/19, 69/25, 84/7, 84/10); muhatab): (âti emri hazır, tekil, ا ت ver/getir (2/200, 2/201, 3/194, 7/38, 17/26, 18/10, 18/62, 30/38, 33/68); (âteytum mazi, çoğul, muhatab ا ت ي ت م fail görevindeki ت م şahıs zamirinden

19 28/48 (3 defa), 28/52, 28/54, 28/60, 28/76, 28/77, 28/78, 28/79, 28/80, 29/27, 29/47, 29/49, 29/66, 30/34, 30/38, 30/39 (2 defa), 30/56, 31/4, 31/12, 32/13, 32/23, 33/14, 33/31, 33/33, 33/50, 33/51, 33/68, 34/6, 34/10, 34/44, 34/45, 35/40, 37/117, 38/20, 39/49, 40/53, 41/7, 41/45, 42/20, 42/36, 43/21, 44/33, 45/16, 45/17, 47/16, 47/17, 47/36, 48/10, 48/16, 51/16, 52/18, 57/16, 57/21, 57/23, 57/27 (2 defa), 57/28, 57/29, 58/11, 58/13, mef ul görevindeki zamire geçiş, ötre ): أ ت ي ت م وهن olur: ve vav eklenmesiyle verdiniz (2/229, 2/233, 4/19, 4/20, 5/5, 5/12, 30/39 (2 defa), 60/10); meczum, (yu te meçhul, muzari ي ؤ ت tekil, gaib): verilir (2/269) ile cahdı mutlak; geçmiş zamanın ل م ( kesin olumsuzu): verilmedi (2/247); gaib (yu tî muzari, tekil, ي ؤ ت ي Sonu illet harfi ile biten bir fiilden sonra harfi tarif ile başlayan bir kelime gelirse, fiilin sonundaki illet harfi okunmaz ve bazen 4/146 da olduğu gibi yazıdan da kaldırılır; Arapçada iki harekesiz harf yan yana geldiğinde, birinci harf uzatma harfi ise okunuştan düşer ve bazen yazıdan da düşürüldüğü olur): verir

20 59/7, 59/9, 60/10 (2 defa), 60/11, 62/4, 65/6, 65/7 (2 defa), 69/19, 69/25 (2 defa), 73/20, 74/31 (2 defa), 74/52, 84/7, 84/10, 92/18, 98/4, 98/5 (2/247, 2/269, 3/73, 5/54, 57/21, 57/29, 62/4, 92/18); gelecek zaman ön eki س ve س و ف ) ile): verecek (4/146, 4/152, 9/59, 48/10); tekil, (yu ti muzari meczum, ي ؤ ت gaib): verir (4/40, 8/70, 11/3, 47/36, 48/16, 57/28); ile cahdı mutlak; geçmiş zamanın ل م ( kesin olumsuzu): vermedi (5/20); gaibe): (âtet mazi, tekil, ا ت ت verdi (2/265, 12/31, 18/33); (tu tû muzari meczum veya ت ؤ ت وا mansub, çoğul, muhatab - mef ul zamir ile birleşirken sondaki elif düşer

21 mütekellim ya sı ile bitişince nun-u vikaye alır ve mahzuf mütekellim ya sı :(ت ؤ ت ون okunur; için esreli verirsiniz (2/271, 12/66); hazır): ile nehyi ل ) vermeyin (4/5); ا (âtev mazi, çoğul, gaib mef ul ا ت و zamir ile birleşirken sondaki elif düşer - kendisinden sonra hemze-i vasıl ile başlayan bir kelime olursa, geçiş ötre :(ا ت و ا olur: ile verdiler/getirdiler/sağladılar/yaptılar (2/277, 9/5, 9/11, 12/66, 22/41, 23/60, 33/14); (tu tî muzari, tekil, gaibe veya ت ؤ ت ي muhatab): verir/verirsin (3/26, 14/25);

22 (yu tâ muzari meçhul veya ي ؤ ت ى muzari mansub meçhul, tekil, gaib): verilir (3/73, 74/52); çoğul, (ûtîtum - mazi meçhul, أ وت يت م muhatab ت م naibi fail): (size) verildi (3/73, 5/41, 17/85, 28/60, 42/36); tekil, (yu tiye muzari mansub, ي ؤ تي gaib): verir (3/79, 18/40); ile tekid-i nefy-i istikbal; gelecek ل ن ) zamanın kesin olumsuzu): (asla) vermeyecek (11/31); tekil, (âteytu mazi, ا ت ي ت mütekellim): verdim

23 (3/81, 7/144); çoğul, (muzari meczum, ن ؤ ت mütekellim): veririz (3/145 (2 defa), 42/20, 33/31); gaib): (yu tûne muzari, çoğul, ي ؤ ت ون verirler (4/53, 5/55, 7/156, 9/71, 23/60, 27/3, 31/4, 41/7); çoğul, (nu tî muzari, ن ؤ ت ي mütekellim): veririz gelecek zaman ön eki س ve س و ف ) ile): vereceğiz (4/74, 4/114); çoğul, (tu tûne muzari, ت ؤ ت ون muhatab):

24 verirsiniz (4/127); ا (tu tev muzari meçhul (meczum ت ؤ ت و veya mansub), çoğul, muhatab sondaki elif harfi mef ul zamire bitişirken düşer): (size) verilir ile cahdı mutlak; geçmiş zamanın ل م ( kesin olumsuzu): (size) verilmedi (5/41); (nu tâ muzari meçhul veya ن ؤ ت ى muzari meçhul mansub, çoğul, mütekellim): (bize) verilir (6/124); muhatab): (âteyte mazi, tekil, ا ت ي ت verdin (7/189, 10/88, 33/50, 33/51, 12/101);

25 tekil, (ûtâ muzari meçhul, أ وت ى mütekellim tekit lamı ve tekit nunu ile :( ل وت ي ن birlikte; (bana) verilir (19/77); tekil, (ûtîte mazi meçhul, أ وت يت muhatab): (sana) verildi (20/36); (yu tû muzari mansub veya ي ؤ ت وا meczum, çoğul, gaib): verirler (24/22, 98/5); çoğul, (ûtînâ mazi meçhul, أ وت ين ا mütekellim): (bize) verildi (27/16, 27/42);

26 tekil, (ûtiyet mazi meçhul, ا وت ي ت gaibe): (ona) verildi (27/23); ي ؤ ت و ن (yu tevne muzari meçhul, çoğul, gaib): (onlara) verilir (28/54); tekil, (ûtîtu mazi meçhul, أ وت يت mütekellim): (bana) verildi (28/78, 39/49); çoğul, (âtîne emri hazır, ا ت ين muhataba): veriniz (33/33); meçhul, (ûte muzari meczum ا وت tekil, mütekellim):

27 (bana) verilir ile cahdı mutlak; geçmiş zamanın ل م ( kesin olumsuzu): (bana) verilmedi (69/25); (âtin) ا ت 6/134, 11/76, 15/85, 19/93, Gelen, ulaşan, varan, gelecek (etâ) fiilinin ismi faili (ref ve cer أ ت ى 19/95, 20/15, 22/7, 29/5, olan, gelecek, kavuşan hali) 40/59 Marife formu: ا ل ت ي (el-âtî) (İsmi failler, geniş zaman fiili gibi tercüme edilebilir) Mankus isimler (son harfi ya harfi olan ve ya harfinden önceki harfinin harekesi kesre olan isimler), nekre formunda olduklarında, merfu ve mecrur durumda sonlarındaki ya harfini kaybeder; marife formunda olduklarında ise, merfu ve mecrur durumda, sırasıyla zamme ve kesre takdir olunur. Mansub durumda ise (ister nekre formunda olsunlar ister marife olsunlar), açıkça fetha alırlar. ا ت ي ة formu: Müennes م ا ت ي ا (me tiyyân) 19/61 Gelinmiş, ulaşılmış, varılmış, (etâ) fiilinin ismi mef ulü أ ت ى (mansub, nekre formu)

28 yapılmış, yerine getirilmiş, edilmiş, gelinen (îtâ ) إ يت اء 16/90, 21/73, 24/37 Verme, getirme, sağlama, tedarik (âtâ) fiilinin mastarı ا ت ى etme Arapçada hemze kelimenin sonunda ise, kendisinden önceki harfin harekesine göre; fetha ise elif üzerine, kesre ise ye üzerine, damme ise vav üzerine, harekesiz ise, tek başına yazılması gerekir; ancak bu kelimenin yazılışında, sureler arasında ve mushaflar arasında bazı farklılıklar söz konusudur. م ؤ ت ون (mu tûne) 4/162 Verenler, getirenler, sağlayanlar, tedarik edenler (İsmi failler, geniş zaman fiili gibi tercüme edilebilir) (âtâ) fiilinin çoğul ismi faili (cemi ا ت ى müzekker salim - merfu hali) ا ل م ؤ ت ي formu: Tekil

29 Çekim Tabloları: (âtâ) fiillerinin çekimleri ا ت ى (etâ) ve onun if âl babında artırılmış formu olan أ ت ى şu şekildedir: (etâ) Mazi Çekim Tablosu أ ت ى Çoğul İkil Tekil ا أ ت ى أ ت ي ا أ ت و Gaib أ ت ي ن أ ت ت ا أ ت ت أ ت ي ت م أ ت ي ت م ا أ ت ي ت أ ت ي ت ن أ ت ي ت م ا أ ت ي ت أ ت ي ن ا أ ت ي ن ا أ ت ي ت Gaibe Muhatab Muhataba Mütekellim

30 (etâ) Muzari Çekim Tablosu أ ت ى Çoğul İkil Tekil ي أ ت ي ي أ ت ي ان ي أ ت ون Gaib ت أ تي ت أ ت ي ان ي أ تي ن ت أ ت ي ت أ ت ي ان ت أ ت ون ت أ ت ين ت أ ت ي ان ت أ تي ن ا ت ي ن أ ت ي ن أ ت ي Gaibe Muhatab Muhataba Mütekellim (etâ) Mazi Meçhul Çekim Tablosu أ ت ى Çoğul İkil Tekil أ ت ي أ ت ي ا أ ت وا Gaib أ ت ي ت أ ت ي ت ا أ ت ي ن Gaibe أ تي ت أ تي ت م ا أ تي ت م Muhatab أ تي ت أ تي ت م ا أ تي ت ن Muhataba أ تي ت أ تي ن ا أ تي ن ا Mütekellim

31 (etâ) Muzari Meçhul Çekim Tablosu أ ت ى Çoğul İkil Tekil ي ؤ ت و ن ي ؤ ت ى ي ؤ ت ي ان Gaib ت ؤ ت ى ت ؤ ت ي ان ي ؤ ت ي ن ت ؤ ت و ن ت ؤ ت ى ت ؤ ت ي ان ت ؤ ت ي ن ت ؤ ت ي ان ت ؤ ت ي ن أ وت ى ن ؤ ت ى ن ؤ ت ى Gaibe Muhatab Muhataba Mütekellim (etâ) Emri Hazır Çekim Tablosu أ ت ى Çoğul İkil Tekil ت ت ي ا ت وا Muhatab تي ن تي ت ي ا Muhataba

32 Not: a) Muzari fiil, mansub yapılırken, fiilin son harfinin harekesi üstün olur ي أ ت ي - ي أ ت ي) gibi.) ve cemi müennes nunları dışında kalan nun harfleri düşer ( ي أ ت ي ا - ي أ ت ي ان gibi.). Muzari - ت ؤ ت ي ن ) meçhul fiil, mansub yapılırken de cemi müennes nunları dışında kalan nunlar düşer gibi). ي ؤ ت ى - ي ؤ ت ى) gibi); ancak sonu sakin ya ile biten fiiller aynen kalır ت ؤ ت ي - ي أ ت ي) b) Muzari fiil, meczum yapılırken, fiilin sonundaki harekesiz illet harfi düşürülür gibi). ي أ ت ي ا - ي أ ت ي ان ( düşer gibi) ve cemi müennes nunları dışında kalan nunlar ي أ ت Muzari meçhul fiil, meczum yapılırken de fiilin sonundaki harekesiz illet harfi düşürülür ي ؤ ت ي ا - ي ؤ ت ي ان ( düşer gibi.) ve cemi müennes nunları dışında kalan nunlar ي ؤ ت - ي ؤ ت ى) gibi.).

33 (âtâ) Mazi Çekim Tablosu ا ت ى Çoğul İkil Tekil ا ا ت ى ا ت ي ا ا ت و Gaib ا ت ي ن ا ت ت ا ا ت ت ا ت ي ت م ا ت ي ت م ا ا ت ي ت ا ت ي ت ن ا ت ي ت م ا ا ت ي ت ا ت ي ن ا ا ت ي ن ا ا ت ي ت Gaibe Muhatab Muhataba Mütekellim (âtâ) Muzari Çekim Tablosu ا ت ى Çoğul İkil Tekil ي ؤ ت ي ي ؤ ت ي ان ي ؤ ت ون Gaib ي ؤ ت ين ت ؤ ت ي ان ت ؤ تي ت ؤ ت ون ت ؤ ت ي ان ت ؤ تي ت ؤ ت ين ت ؤ ت ي ان ت ؤ ت ين ن ؤ تي ن ؤ تي أ وتي Gaibe Muhatab Muhataba Mütekellim

34 (âtâ) Mazi Meçhul Çekim Tablosu ا ت ى Çoğul İkil Tekil أ وت ي أ وت ي ا أ وت وا Gaib أ وت ين أ وت ي ت ا أ وت ي ت أ وت يت م أ وت يت م ا أ وت يت أ وت يت ن أ وت يت م ا أ وت يت أ وت ين ا أ وت ين ا أ وت يت Gaibe Muhatab Muhataba Mütekellim (âtâ) Muzari Meçhul Çekim Tablosu ا ت ى Çoğul İkil Tekil ي ؤ ت و ن ي ؤ ت ى ي ؤ ت ي ان Gaib ت ؤ ت ى ت ؤ ت ي ان ي ؤ ت ي ن ت ؤ ت و ن ت ؤ ت ى ت ؤ ت ي ان ت ؤ ت ي ن ت ؤ ت ي ان ت ؤ ت ي ن أ وت ى ن ؤ ت ى ن ؤ ت ى Gaibe Muhatab Muhataba Mütekellim

35 Not: ا ت ى (âtâ) fiilinin muzari meçhul çekim tablosu ile أ ت ى (etâ) fiilinin muzari meçhul çekim tablosu aynıdır. (âtâ) Emri Hazır Çekim Tablosu ا ت ى Çoğul İkil Tekil ا ت ا ت ي ا ا ت وا Muhatab ا ت ي ا ت ي ا ا ت ين Muhataba

36 Not: a) Muzari fiil, mansub yapılırken, fiilin son harfinin harekesi üstün olur ي ؤ ت ي - ي ؤ ت ي) gibi.) ve cemi müennes nunları dışında kalan nun harfleri düşer ( ي ؤ ت ي ا - ي ؤ ت ي ان gibi.). Muzari ي ؤ ت ي ان ( düşer meçhul fiil, mansub yapılırken de cemi müennes nunları dışında kalan nunlar gibi). ي ؤ ت ى - ي ؤ ت ى) gibi); ancak sonu sakin ya ile biten fiiller aynen kalır ي ؤ ت ي ا - - ي ؤ ت ي) b) Muzari fiil, meczum yapılırken, fiilin sonundaki harekesiz illet harfi düşürülür gibi.). ي ؤ ت ي ا - ي ؤ ت ي ان ( düşer gibi) ve cemi müennes nunları dışında kalan nunlar ي ؤ ت Muzari meçhul fiil, meczum yapılırken de fiilin sonundaki harekesiz illet harfi düşürülür ( ي ؤ ت ي ا - ي ؤ ت ي ان ( düşer gibi.) ve cemi müennes nunları dışında kalan nunlar ي ؤ ت - ي ؤ ت ى gibi);

37 Açıklama: Etâ أ ت ى fiilinin mastarı olan ت ي ان) (ا ityân kelimesi, (kolayca) gelme anlamına gelir. Bundan dolayı, kendi yolunu izleyerek gelen sele etiyy ي ) (أ ت denmiştir. Sele benzetilerek, yabancı adama da etiyy denir. ب harfi ceri ile kullanıldığında, bir şeyle gelmek manasında, (bir şeyi) getirmek anlamına gelir. ا ت ى (âtâ) ise vermek demektir. Tarihsel köken olarak bu kelime kökü; öküz başı ( ) ve işaret ( ) harflerinden türemiş olup, bir işarete doğru אתה İbranicede, hareket eden öküz anlamında ulaşmak, gelmek manasını kazanmıştır 1. veya אתא (ata, ath) kelimeleri de gelmek manasına gelir (örneğin; Eski Ahit, Yasa Kitabı, 33/2 ve 33/21). 1