DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ HİDROLİK LABORATUVARI ÇALIŞMA EKİBİ

Transkript

1 ÇALIŞMA EKİBİ Prof. Dr. M. Şükrü GÜNEY Laboratuvar Sorumlusu Em. Prof. Dr. S. Turhan ACATAY Laboratuvarın Kurucusu ve Onursal Danışmanı Yrd. Doç. Dr. Ayşegül ÖZGENÇ AKSOY Uzman Dr. Müh. Ayşe KAYGISIZ HACIMUSALAR Araş. Gör. Yük. Müh. Mustafa DOĞAN Adres : Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Tınaztepe Yerleşkesi Hidrolik Laboratuvarı Buca/İZMİR Tel : 0 (232) /56/57/58 Belgegeçer : 0 (232) (İnşaat Mühendisliği Bölümü)

2 GENEL BİLGİ 600 m 2 kapalı alana haiz Hidrolik Laboratuvarı bölümün en önemli araştırma laboratuvarlarından biridir. Başlangıçta öğrencilerin teorik bilgilerini uygulama yaparak pekiştirmesi amacıyla donatılan laboratuvar son yıllarda inşa edilen deney sistemleriyle lisansüstü tez çalışmalarının ve deneysel araştırmaların da yapıldığı bir laboratuvara dönüşmüştür. İnşaat Mühendisliği Bölümünün en eski laboratuvarı olma özelliği taşıyan Hidrolik laboratuvarında; Akışkanlar Mekaniği ve Hidrolik derslerini almakta olan lisans öğrencileri küçük gruplar halinde, dönem boyunca dönüşümlü olarak, mevcut deney düzeneklerinden seçilenler üzerinde deneyler gerçekleştirmektedirler.

3 Lisans eğitimi amacıyla kullanabilen deney aletleri; Reynolds, İmpuls-Momentum, Vortex, Boru akımlarında sürekli kayıplar, Boru akımlarında yersel enerji kayıpları, İki hazne arasındaki akım, Haznenin yan tarafındaki ve tabanındaki orifisten akım, Sifon, Basınç merkezi, Değişik enkesitli ince kenarlı savaklar, Pompalar, Pompaların seri ve paralel bağlanması, Dikdörtgen enkesitli kanalda üniform akım, Dikdörtgen enkesitli kanalda daralma ve eşiğin etkisi, Homojen gözenekli ortamda akış, Anizotrop gözenekli ortamda akış, Kuyu çekim deneyleri ve birim hidrograf çıkarılması gibi konularla ilgilidir. Böylece öğrenciler Hidrolik dersi saatlerinin belirli bir bölümünde gerçekleştirdikleri bu deneylerle derste öğrendikleri teorik bilgileri uygulama ve pekiştirme olanağı bulmaktadırlar. LİSANS EĞİTİMİ

4 LİSANS EĞİTİMİ DENEYLERİ Genel Görünüş Sürekli Yük Kaybı Açık Kanalda Daralma Etkisi Açık Kanalda Eşik Tabanda Orifis Enkesit Değişimlerinde Kayıp

5 LİSANS EĞİTİMİ DENEYLERİ Üniversal Pompa Seti Izgaralarda Yerel Yük Kaybı İmpuls-Momentum Vorteks Yatay Şeffaf Borulu Reynolds Su Darbesi ve Denge Bacası

6 LİSANS EĞİTİMİ DENEYLERİ Vana ve Dirseklerde Yerel Kayıp Hidrolojik Çevrim Değişik Çaplı Sifonlar Köprü Ayağı Etrafında Oyulma Su Altı Borusu Etrafında Oyulma Heterojen Ortamda Akış

7 GRUPLAR HALİNDE DENEY ÇALIŞMALARI

8 GRUPLAR HALİNDE DENEY ÇALIŞMALARI

9 LİSANSÜSTÜ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA Hidrolik Laboratuvarında, yukarıda bahsedilen deney düzeneklerinin yanı sıra bitirme projesi olarak veya lisans seçmeli dersleri ve lisansüstü eğitim kapsamında üzerinde çalışılan başka deney düzenekleri de mevcuttur. Örneğin; su darbesi ve kütle halinde salınımının incelenmesini sağlayan düzenekte vananın ani kapanması halinde oluşan su darbesi osiloskop ve yazıcı yardımıyla kaydedilebilmekte, ayrıca sistemdeki şeffaf bir denge bacası ile vananın kapatılması halinde oluşan kütle halindeki salınımlar ölçülebilmektedir. Santrifüj pompa, Pelton Türbini ve Francis Türbininin yer aldığı ayrı bir düzenekte ise, bu su makinalarına ait performans eğrileri ayrı ayrı elde edilebilmekte ve böylece teorik bilgiler deneysel değerlerle karşılaştırılabilmektedir. Hem rotodinamik hem de pozitif deplasman pompalarının detaylı testlerinin yapılmasını sağlayan deney seti ile dişli, eksenel, piston ve santrifüj pompalar için yine performans eğrileri elde edilebilmektedir. Permeabilite deneylerinin yapıldığı sistemle, hazneye yerleştirilen kum ile değişik profilli yapılar oluşturulabilmekte; örneğin oluşturulan bir baraj ile baraj içinden sızan suyun hareketi incelenebilmekte ve sızan debi hesaplanabilmektedir. Ayrıca plexyglas levhalarla değişik sınır şartları oluşturulabilmekte; örneğin bir palplanş veya batardo durumunda yeraltı suyu akımı, boya maddesi yardımıyla gözlenebilmekte ve hidrolik parametreler hesaplanabilmektedir. Girişinde taşkın hidrografı oluşturmaya yönelik bir haznenin yer aldığı bir kanalda ise hem taban malzemesinin hareketi hem de köprü ayakları etrafında oluşan oyulmalar deneysel olarak incelenebilmektedir.

10 LİSANSÜSTÜ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA Çine Barajı Basamaklı Dolusavağı 1/100 ölçekli fiziksel modeli Dehliz Regülatörü 1/10 ölçekli fiziksel modeli (Laboratuvar arkası açık alanda)

11 LİSANSÜSTÜ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA - Çatı Oluklarında Akış - Basamaklı Kanallarda Akış Pompanın Durmasıyla Oluşan Değişken Akımların İncelendiği Çek-Valf İçeren Sistem

12 LİSANSÜSTÜ EĞİTİM VE ARAŞTIRMA Açık alanda, güneş enerjisinden yararlanılarak deniz suyundan tatlı su elde etmek amacıyla, iki farklı düzenek imal ettirilmiş olup bu konuda çalışmalar devam etmektedir.

13 ARAŞTIRMA PROJELERİ TÜBİTAK 106M274 nolu proje kapsamında desteklenen, açık kanallarda katı madde taşınmasının kararlı ve kararsız akım durumlarında incelendiği deney düzeneği. TÜBİTAK 106M274 nolu projenin devamı niteliğinde olan üniform gradasyonlu olmayan taban malzemesi içeren kanalda hem kararlı akım hem de taşkın dalgasının yayılması durumlarında köprü ayakları etrafındaki oyulmaların deneysel ve nümerik olarak araştırılacağı TÜBİTAK 109M637 nolu projede taban topografyasındaki değişimler hassas olarak ölçülebilmektedir.

14 ARAŞTIRMA PROJELERİ TÜBİTAK 107M195 nolu proje kapsamında desteklenen, kirliliğin üç boyutlu olarak yeraltısuyu ile hem izotrop hem de anizotrop ortamda yayılmasının araştırıldığı deney düzeneği. 220 noktada ölçüm yapılabilecek şekilde donatılmış kanalda, bugüne kadar yapılan çalışmalar doktora tezi olarak sunulmuş olup gerekli ölçüm cihazları ilave edilerek zamanla değişen akımlar durumunda da deneyler yapılması amaçlanmaktadır.

15 ARAŞTIRMA PROJELERİ Dokuz Eylül Üniversitesi Rektörlüğü 2010.KB.FEN.023 nolu Bilimsel Araştırma Projesi ve 111M550 nolu TÜBİTAK projesi ile desteklenen ve dalga etkisinde su altı borusu etrafındaki yerel zemin hareketlerinin araştırıldığı deney düzeneği. Deney sistemini oluşturan temel iki unsurdan dalga kanalı; 33 m uzunluğa, 3.6 m genişliğe ve 1.2 m derinliğe sahiptir. Sistemin bir diğer esas bileşeni olan dalga üreteci; 5~40 cm yükseklikli ve 2~10 sn periyotlu dalgaların oluşumuna olanak sağlamaktadır.

16 ARAŞTIRMA PROJELERİ Laboratuar arkasındaki açık alanda inşa edilen çarpıtılmış fiziksel model, Ürkmez Barajı, Göl, Gövde ve Mansap kısmını içermekte olup, mevcut alan ve ölçüm hassasiyetleri göz önünde bulundurularak yatay ölçek 1/150 ve düşey ölçek 1/30 olarak gerçekleştirilmiştir. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü ile ortaklaşa gerçekleştirilen 110M240 nolu TÜBİTAK projesi ile desteklenen çalışma kapsamında faklı senaryolar dahilinde oluşturulacak baraj yıkılması halinde mansap bölgesindeki taşkın dalgası hareketi hem deneysel hem de sayısal olarak araştırılacaktır.

17 ARAŞTIRMA PROJELERİ Laboratuar arkasındaki açık alanda inşa edilmiş ve faydalı uzunluğu 24 m olan açık kanalda, sanayi tesislerinde kullanılan soğutma suyunun geri verilmeden önce sıcaklığını azaltma yöntemleri deneysel olarak araştırılmıştır. Kanalın menbaında Creager profiline haiz savak mevcut olup, bu tip araştırmalar için kullanılması düşünülmektedir.