MUZIKTE YENI GELISMELER

Transkript

1 DERYA YENER MASTER METHOD MUZIKTE YENI GELISMELER GITAR, BASGITAR, PIANO, KEYBOARD, EAR TRAINING, VE BUTUN NEFESLI VE YAYLI CALGILARDA TUM STILLERDE JAZZ,POP,ROCK,BLUES,LATIN,FOLK LATIN JAZZ,MODERN JAZZ,PROGRESSIVE GELENEKSEL,MODERN,FUSION

2 1 Method konuları Sayfa no; Teşekkür ve önsöz Üç temel gamdaki akor zenginlikleri; Akorların yapıları,çeşitlilikleri ve gamlardaki derece konumları. Majör gamda her bir farklı derecelerde bulunan tonal akor karakteristikleri ve majör gamdaki derece konumları. Armonik minör gamındaki her bir farklı derecelerde bulunan tonal akor karakteristikleri ve akorların armonik minör gamında tonal fonksiyondaki derece konumları. Melodik minör gamındaki her bir farklı derecelerdeki tonal fonksiyondaki akor karakteristikleri ve melodik minör gamındaki derece konumları. Mod fonksiyonlu gam Pentatonik gam çeşitlilikleri Pentatonik gam çeşitliliklerinin ; majör gam bünyesindeki mod fonksiyonlu derece konumları. Jazz minör gamının ; majör gam bünyesindeki altere gam (optional chord scale) fonksiyonunda konumlanması. Akor formuna göre doğru melodi formunun, melodi formuna göre doğru akor formunun seçimi. Gam formu ve tonalitesi bilinmeyen spontane melodi ve doğaçlama formlarının ; gam ve mod analizi. Derece yapıları bilinmeyen akor,gam ve mod formlarında ; derece yapılarının ve böylelikle adlarının saptanması. Majör gamdan orantı kurma yöntemi ile bütün çeşitli yeni veya geleneksel veya sentetik tüm gam ve modların gitar klavyesi üzerinde standart diagramlarının saptanması. Orta tempo ile up tempo ve down tempo aralarındaki ara tempolar. Kompozisyonda ; armoninin tonal ve altere akorlarının (optional chord) diğer alternatif akorlarla değiştirilerek müzikte stil değişikliği ; kompozisyon akorlarının yalınlaşması veya yoğunlaşması

3 2 Method konuları Sayfa no; ( Hız zaman ve mekan ) grafiği üzerinde nota yazılışı ve okunuşu ; analiz ve teknik yöntem. 5 sesli blok akor şablonu ile gamlarda her bir derecede tonal fonksiyonlu 5 sesli blok akor saptanması. Vokal sound çok seslendirme Orijinal,karmaşık,kapasiteli ve özel akorların gamlarda ve modlarda tonal fonksiyonda konumlandırılması. Majör gamda 5. derecedeki tonal akor 13. lü akorun düzenli ve kademeli olarak bütün 4.lü intervallerindeki 13.lü akorların icra edilmesi ile; Yayinci izni olmadan fotokopi yada elektronik ve mekanik yontemlerle cogaltilamaz.tum haklari saklidir.

4 3 TEŞEKKÜR VE ÖNSÖZ Sayın okurlar,değerli müzisyenler,sevgili sanatçılar ; Sizlere sunduğum bu kitabım benim tüm hayatımın,varlığımın,müzik sanatına olan sevgimin,saygımın onurlu ürünüdür.bu kitabımda sizlere tamamen kendi özel araştırmala rımı,saptamalarımı,derlemelerimi,konumlandırmalarımı sunuyorum.ve sevgiyle dolu ve müzik saygısı ile dolu onurlu çabalarımın kıvançla yarattığı yeni bulduğum teknik yöntem leri,ilkeleri ve saptamalarımı sevinçle tüm dünya müzisyenlerine sunuyorum.bu kitabın yazılmasında örnek olan yararlanılan bütün büyük sanatçılara,müzisyenlere,yazarlara ve hararetle ciddiyetle kitabımın yazılması için teşvik eden sevgili öğrencilerime yürekten teşekkürlerimi saygılarımı sunuyorum.sevincimi sevinçleriyle paylaşan sevgili öğrencile rimin; bu methodumun tampereman sistemde batı müziği eğitiminde çok önemli ilerleme ler, yararlar ve kolaylıklar,doğruluklar sağlayacağını önemle bana hatırlatmaları bu met hodun yazılmasındaki en önemli faktörlerdir.methodun en önemli ve değerli özelliği met hoddaki bütün derleme,saptama,konumlandırma,formülasyon ve teknik yöntemlerin yeni ve bana ait olmasıdır.ve ben bana ait olduğunu sizlere sunmakla mahcubiyet değilde İzninizle şeref ve onur duyuyorum.bu method benim hayatımın anlamıdır,varlığımın amacıdır.dünya müziğine ve müzisyenlerine bir nebze katkıda bulunabildiysem ne mutlu bana.methodum;bana hayatımı boşuna yaşamadığımı hissettiren yaşama sevinci veren İç ışığımdır. Teşekkürler tüm dünya müzisyenleri,teşekkürler tüm sanatçılar,teşekkürler müzik sanatını alın teriyle özveriyle sırtlarında olağanüstü zorluklarla günümüze taşımış olan büyük ustalar.bende bu asil mirası biraz olsun deviralıp ileriye taşıyabildiysem ne mutlu bana.selam olsun değerleri koruyan ve sırtlarında ileriye taşıyan asil sanatçılara.bu bilim ve sanat mutluluğu ve iç huzuru inanın hiçbir tartımla ve kriterle ölçülemez.bu gün yüzlerce öğrencimin yaşadıkları kolaylıklar,başarılar,sevinçleri ve teşekkürleri ; benim çabaları mın uğraşılarımın başarı kanıtı ve paylaşımı olarak beni onurlandırıyor.dünya müzik eği timine,tampereman müzik sistemine katkıda bulunmak,çok önemli gelişmeler sağlamak bütün zeki öğrencilerimin yürekten inandığı ve desteklediği yeni teknik yöntemler bulmak teknoloji üretmek ve kazandırmak beni bir müzisyen ve eğitimci olarak olağanüstü onur landırıyor. Değerli müzisyenler,sevgili sanatçılar; Ben Derya Yener sizlere kısaca kendimi tanıtmak istiyorum; 4/4/1948 Bakırköy, İstanbul,Türkiyede doğdum li yıllarda çok değerli müzisyen arkadaşım şimdiki TRT Jazz müziği orkestrası şefi o yıllarda lise arkadaşım Neşet Ruacandan esinlenerek elektrik gitar çalmaya başladım lı yıllarda Kadıköy Marmara Kolejinden mezun oldum li yıllarda müzik ve gitar hocalığına başladım yılında D.G.S.Akademisi yeni adıyla MİMAR SİNAN güzel sanatlar akademisin den mezun oldum. Bu yıllarda yaklaşık 15 yıl profesyonel müzik sanatçısı tarzında gitarist olarak müzik İcra ettim. Bu yıllarda araştırmacı,derleyici teorik ve pratik çalışmalarım başladı.müzik ve gitar eğitimcisi olarak dersler vermeye başladım.yaklaşık 35 yıldan bu yana eğitimcilik yapıyorum.yüzlerce dünya standartlarında öğrenci yetiştirdim li yıllarda Akademi İstanbul da gitar ve bas gitar hocalığı yaptım.daha doğrusu müzik hocalığı yaptım. Bütün bu süreç içersinde yüzlerce öğrencim, mutlaka method yazmam için beni çoşkuyla sevinçle saygıyla desteklediler.çünkü her biri dünya standartlarında müzisyenler olarak yetişmenin eğitim kalitesi ile ilgili olduğunu idrak eden kişilerdi.

5 4 kazandılar.ve hepside enstrüman eğitiminden önce veya beraber müzik eğitiminin olması gerektiğini saygı ile idrak ettiler.yaklaşık 35 yıldan bu yana yetiştirdiğim öğrencilerim, ver diğim dersler,yaşadığım deneyimler, derleyici düzenleyici kişiliğim özdeyişler bulmamıda sağladı. Özdeyişler ; Derya Yener Örneğin sabır,istikrarve çalışma önemini ifade eden özdeyiş; SABRIN BİTMEDEN NE SEN SABRINI BİTİR NEDE SABRIN SENİ BİTİRSİN. Örneğin metronomla çalışmanın,tempo düzeninin önemini, gerekliliğini ifade eden ; ÖNCE METRONOM OL SONRA MÜZİSYEN? Örneğin yüksek müzikalite elde etme ve yüksek müzisyen olma ile ilgili; İYİ İNSAN OLMADAN İYİ MÜZİSYEN OLAMAZSIN. Örneğin müzik sanatçısının özverili,çalışkan ve inançlı olması ile ilgili; BİR MÜZİK SEVGİN OLSUN BİRDE SICAK IHLAMURUN. Örneğin müzisyenin ve bestecinin bulduğu müzik formlarını; yazma kolaylığı ve yansıtma kolaylığı yanılgısına düşüp basitleştirme hatası yapmak yerine müzik formunu aynen olduğu gibi koruyup müzik düzeyi ve kalitesini bozmadan düşürmeden yazmasının çok önemli olduğunu ifade etmekle ilgili; PORTEYE NOTA YAZILMAZ,NOTA PORTEYE YAZILIR. Sevgili müzisyenler, sanatçılar ; Şu ana değin kazanmış ve uygulamış olduğum benim diğer profesyonel ve,hoby niteliğindeki uğraşılarımı size sunuyorum; Müzik öğretmenliği Gitarist Gitar öğretmenliği Pianist Bas gitar öğretmenliği Bas gitarist Piano ve keyboard öğretmenliği Perkusyonist Resim öğretmenliği Enstrüman yapımcısı (luthıe) Jazz kompozitörü Ressam Seramikçi Heykeltraş Şair Müzik methodu yazarı, öykü yazarı Bütün bu uğraşılar içersinden en çok sevdiğim ve kendimi bulduğum performans JAZZ bestelemek ve icra etmek.jazz müziğini gerçek dostum,en yakın can yoldaşım olarak hisseden ve hiçbir arz talep kapsamında olmıyan ve hiçbir piyasa endeksinde olmıyan gerçek sanat olan ve günümüzde klasik müzik kadar düzeyli ve kaliteli olan JAZZ müziğine karşı sorumlu olan yüceltme ve tanıtma çabasında olan jazz müzisyeni ve hocasıyım. Ve tanımlayamıyacağım kadar onurluyum,kıvançlıyım ve huzurluyum. Kompozisyonlarımın (real book) ta bulunabilecek düzeyde olduğunu ve birer eser olduk larını sevinçle söyleyen öğrencilerimin övgüleri ve destekleri; benim en değerli kazancım ve kıvancım.ne mutlu; beni müzisyenlerden çok daha fazla öğrencilerim takdir ediyor,,idrak ediyor,destekliyor.çünkü onlar beğeninin,kutlamanın zayıflık acizlik olmadığını, sevgi ve saygının yaranma veya strateji olmadığını idrak eden gerçekten olgun insanlar.çok düşündürücü?değerler boşluk yaratan rakipmidir,baskı unsurumudur?yoksa can dostumudur,moral modelimidir? Büyük ve yetişkin müzısyenlerde bu olgunluk bulunamıyor?takdir ve beğeni ve kutlama sanki adeta onları küçültüyor,rahatsız ediyor?demekki yücelik,olgunluk başka? Tüm dünyanın sevgili müzisyenleri,tüm dünyanın değerli sanatçıları ; Yürekten sevgilerimi saygılarımı sunarım.

6 5 Araştırma,saptama,düzenleme,konumlandırma Derya Yener ÜÇ TEMEL GAMDAKİ AKOR ZENGİNLİKLERİ ; AKORLARIN YAPILARI, ÇEŞİTLİLİKLERİ VE GAMLARDAKİ DERECE KONUMLARI Sayın okurlar, değerli müzisyenler : Bu yazacağım açıklamalar müzik sanatındaki bütün çeşitli stiller için son derece Önemli ve gereklidir.jazz,rock,latin,folk,pop,blues,fusion modern,gibi bütün stillerde Alt yapıdaki armoni kapasitesi yani bu kapasiteyi oluşturan akorların zenginliği nitelikleri Çeşitlilikleri ve bundan dahada önemlisi akorların bulundukları gamlardaki derece konum Larının doğru olması müziğin doğruluğu açısından estetiğin yüksek olması açısından Olağanüstü önemlidir.armoni değerini : armoniyi oluşturan akorların nitelikleri nicelikleri Temaları ve çeşitlilikleri oluşturur.esas olarak dünyada bütün çeşitli stillerde bulunan Şarkıların,kompozisyonların altyapılarında 4 temel gam bulunur.majör gam,armonik minör Gamı,melodik minör gamı,ve natürel minör gamı.fakat natürel minör gamı majör gam bünyesinde 6. dereceler arasında mod yapısında bulunduğundan ayrıca ve farklı akor yapılarına sahip olmayıp bünyesinde bulunduğu majör gamla aynı akorlara sahiptir.bu nedenle size sunucağım akor çeşitlilikleri ve zenginlikleri,konumları : üç temel gam olan armonik minör gamı,majör gam ve melodik minör gamlarının olucaktır.kısaca teknik açıklama olarak : interval yapısı asimetrik olan her farklı gam formunun her bir ardışık Derece konumlarında tonal fonksiyonda çok zengin ve nitelikli akorlar bulunur. Bunlar: Maximum 14 veya 15 çeşitlilikte akor farklılıkları ve zenginlıkleridir..araştırmalarım Ve saptamalarım sonucunda bu akorların bazılarının bütün çeşitli müzik stillerinde genel Olarak icra edildiğini fakat ne yazıkki methodlarda bulunmadığını üzüntüyle gördüm.yani Birçok müzisyen akorları ya yanlış konumlarda çalıyor yada çok yetersiz çalıyor.ne yazık Ki araştırma yaptığım bütün önemli ve esas methodlarda üç temel gamın her bir farklı Derecesinde 2 veya 3 adet akor verilmiştir. Oysa üç temel gamın her bir farklı derecesinde tonal nitelikte maximum 14 veya 15 sayısallıkta ve çeşitlilikte akor zenginliği bulunur. Bu gerçek : subjektif bakışların veya düşüncesiz keyfiyetin veya sanıların belirsız Lik ve kaos yaratmasına izin vermıyen matematiksel gerçektir.müzik muamma değildir. İNTERVAL YAPISI ASİMETRİK OLAN HER GAMIN HER FARKLI DERECESİNDE 14 VEYA 15 ADET TONAL FONKSİYONDA AKOR ÇEŞİTLİLİĞİ BULUNUR. Bu saptadı ğım formulasyonda : hem matematıksel gerçek hem gamların ses sayısallığının 8 adet olması hemde akor çeşitliliklerinin sınırlı olması,kriterlerdir. 14 veya 15 adet akorla rın ilk sırada olanları blok akorlar diğerleri her çeşitli stillerde bulunan orijinal,özgün,popü Ler,modern ve akademik akor yapılarıdır.buradaki çok önemli konu ve yarar : Bütün ömrünü ve varlığını müzik sanatına adamış bir eğitimcinin : müzik sanatındaki akorların bütün çeşitliliklerini ve bu çeşitliliklerin üç temel gamdaki doğru konumlarını saptamış ol masıdır. AKORUN DOĞRU KONUMU AKORUN DOĞRU İCRASI DEMEKTİR.Konumları nı ve çeşitliliklerini saptadığım akorlar : üç temel gamdaki tonal fonksiyondaki yani tüm Akor ses verilerinin gam seslerinden oluştuğu gam akorlarıdır.akorların her çeşitli müzik Stilinde zenginlikle çeşitlilikle kapasiteyle icra edilmesi müzik düzeyi,kalitesi ve zenginliği Açısından son derece önemlidir.bu kapasiteyi bilgi bilinç ve akor kültürü yaratır.yalınlık Asla basitlik veya bilgisizlik,yetersizlik demek değildir.müzisyen önce kapsam ve kapasite Elde edip sonra bu genel zenginlikten arınma ve kişisel yalınlık kazanmalidır.çünkü arın ma veya nekadar arınma ancak zenginlik ve kapsamdan elde edilir.üç temel gamın her bir farklı derecesindeki derlediğim ve doğru olarak konumlandırdığım akorlar POP,JAZZ LATİN,ROCK,LATİN JAZZ,NEW AGE, AKADEMİK,POPJAZZ,MODERN,FUSION,FOLK Gibi bütün çeşitli stilleri kapsamaktadır.her bir farklı derece konumlarında bulunan bütün Farklı akorların hepsinin kendine özgü temaları,renkleri,ifadeleri vardır.dahada önemlisi :

7 6 AKOR RESİMDİR,ANLAMDIR.Birbirleri ile çok benzer ve yakın gibi sanılan iki akor birbir Lerinden çok farklı etkiler verir.örneğin majör akor ile augmented akorları arasında 5. ve +5 gibi tek adet derece çok farklı tema yaratır.majör akor statik etkide iken augmented Akoru daha dinamik etkidedir.akorlar MUTLAKA YAPISAL ANLAYIŞLA İDRAK EDİLMELİDİR.HERHANGİ AKORUN HANGİ İSİMDE OLMASININ ÖNEMİ YOKTUR. ÖNEMLİ OLAN AKORUN HANGİ YAPISAL FORMDA VE İSİMDE OLDUĞUNU BİLMEK VE BU STANDART DERECE FORMUNUN 12 FARKLI TONDA AYNI STANDART FORM LA BULUNDUĞUNU İDRAK ETMEKTİR.DAHADA ÖNEMLİSİ :HANGİ AKOR YAPISININ HANGİ GAMIN HANGİ DERECE KONUMUNDA TONAL FONKSİYONDA BULUNDUĞU NU BİLMEKTİR.ESAS SORUN ŞUDUR? KONUMLAYAN İLE KONUMLANAN DOĞRU LUĞU.HANGİ AKOR NERDE DOĞRU? İşte bu gerçekler,araştırmalarım,saptamalarım Çabalarım,,konumlandırmalarım beni son derece onurlu kıvançlı ve mutlu etmiştir.yeni Kuşak genç müzisyenlerin : müzığin matematiğinin,biliminin,kural ve ilkelerinin yani önce Doğruluğunun; müziğin estetiğini, yüksek ruhunu ve kalitesini sağladığını idrak etmeleri Gerekir.Müziğin kural,bilgi ve teknik yöntemlerinin zenginliği ; müziğin estetiğinin,ruhunun Pratiğinin ve icrasının yüceliğini,doğruluğunu yaratır.müziğin bilimine benim ihtiyacım Yoktur,müziğin kuralları benim yüce ruhumla bağdaşmaz,layık değildir şeklinde hisseden Ler korkunç ve zararlı yanılgılar içersindedirler.doğanın en önemli kuralı ve özelliği; herşey herşeye bağlıdır. Akorların yapısal özelliği ve gamlardaki konumları ile ilgili örnekler ; TON C C D E F G A B C maj örnek. Maj 9. lu akor yapısının standart derece yapısı maj7 9. Bu akor yapısı majör Gamda 1. ve 4. konumlarında tonal fonksiyonda bulunur. C maj 9 Fmaj örnek. Örneğin minör 11. li akor yapısının standart derece yapısı 1 min3 5 min7 11. Bu akor yapısı majör gamda ve 6. derece konumlarında bulunur. D 11 E 11 A örnek. Örneğin maj7 (b5) li akor yapısının standart derece yapısı 1 3 b5 maj 7. Bu akor yapısı majör gamda sadece 4. derece konumunda bulunur. 4. örnek F maj 7 (b5) 4. Örneğin 9.lu akor yapısının standart derece yapısı min7 9. Bu akor yapısı majör gamda sadece 5. derecede bulunur. G 9 5.

8 7 Armonik minör gamı standart derece yapısı; 1 2 min3 4 5 min6 maj7 8 C armonik minör gamı C D Eb F G Ab B C 5. örnek Örneğin minör (maj 9) lu akorunun standart derece yapısı 1 min3 5 maj7 9. Bu akor yapısı armonik minör gamında 1. derece konumunda tonal fonksiyonda Bulunur. C armonik minör gamında 1. derecede simge adı C (maj 9) örnek minör 6/9 akorunun standart derece yapısı 1 min Bu akor Yapısı majör gamda sadece 2. derece konumunda bulunur. C majör gamındaki 2. derecedeki simge adı D 6/ örnek Örneğin minör 11 li b9 lu akor yapısı çok iyi jazz tınısı veren ve kendi kompozisyonlarımda bulundurduğum çok beğendiğim bir akor yapısıdır.kapasiteli ve özel bir renge sahiptir. Standart derece yapısı 1 min3 5 min7 (b9) 11. Buakor yapısı majör gamda Sadece 3. derece konumunda tonal fonksiyonda bulunur. C majör gamında simge adı E 11 (b9) örnek Örneğin 6/9 lu akor yapısının standart derece yapısı Bu akor yapısı Majör gamda derece konumlarında bulunur. C majör gamındaki simge adları ; C 6/9 F 6/9 G 6/ Örnek Örneğin added 9. lu (b5) li akor yapısının standart derece yapısı ; 1 3 b5 9. Bu Akor yapısı majör gamda sadece 4. derece konumunda bulunur. C majör gamındaki 4. derecedeki simge adı ; F add 9 (b5) örnek Örneğin maj 13 lü akor yapısının standart derece yapısı ; maj7 13. Bu akor yapısı majör gamda 1. ve 4. derece konumlarında bulunur. C majör gamındaki 1. ve 4. derecelerdeki simge adları ; C maj 13 F maj

9 8 Araştırma,konumlandırma,saptama ; Derya Yener MAJÖR GAMDA HERBİR FARKLI DERECELERDE BULUNAN TONAL AKOR KARAKTERİSTİKLERİ VE MAJÖR GAMDAKİ DERECE KONUMLARI ; TON C majör gamı maj7 8 C D E F G A B C KONUM 1. DERECE C Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece Akorun 1. dereceki konum yapısı simgesi Beşli akor 1 5 C 5 Power chord C G Majör akor C C E G Majör altılı C 6 C E G A Sustained 4. lü C sus 4 C F G Added 9. lu C add 9 C E G D Majör yedili maj7 C maj7 C E G B Altlı dokuzlu C 6/9 C E G A D Majör dokuzlu maj7 9 C maj 9 C E G B D Majör onbirli maj7 11 C maj 11 C E G B F Majör onüçlü maj7 13 C maj 13 C E G B A Sustained 2. li C sus 2 C D G Sustained 2, 4. lü C sus 2,4 C E F G

10 9 KONUM 2. DERECE D Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece yapısı Akorun 2. derece Ve sesleri konumundaki simgesi Beşli akor 1 5 D 5 Power chord D A Minör akor 1 min3 5 D D F A Minör altılı 1 min3 5 6 D 6 D F A B Minör yedili 1 min3 5 min7 D 7 D F A C Minör dokuzlu 1 min3 5 9 D 9 D F A E Minör yedi dokuzlu 1 min3 5 min7 9 D 7/9 D F A C E Minör altı dokuzlu 1 min D 6/9 D F A B E Minör onüçlü 1 min3 5 min7 13 D 13 D F A C B Minör onbirli 1 min3 5 min7 11 D 11 D F A C G Minör onbirli(dokuzlu) 1 min3 5 min D 11/9 D F A C E G Minör onüç dokuzlu 1 min3 5 min D 13/9 D F A C E B

11 10 KONUM 3. DERECE E Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece yapısı Akorun 3. derece ve sesleri Konumundaki simgesi Beşli akor (power chord) 1 5 E 5 E B Minör akor 1 min3 5 E E G B Minör (artmış beşli) 1 min3 +5 E (+5) E G C Minör yedili 1 min3 5 min7 E 7 E G B D Minör (bemol 9. lu ) 1 min3 5 b9 E (b9) E G B F Minör yedili (b9) lu 1 min3 5 min7 b9 E 7 (b9) E G B D F Minör yedili (+5) li 1 min3 +5 min7 E 7(+5) E G C D Minör onbirli 1 min3 5 min7 11 E 11 E G B D A Minör onbirli (b9) lu 1 min3 5 min7 b9 11 E 11 (b9) E G B D F A

12 11 KONUM 4. DERECE F Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece yapısı Akorun 4. konumundaki Ve sesleri simgesi Beşli akor (power chord) 1 5 F 5 F C - Majör akor F F A C - Added 9. lu F add 9 F A C G - Majör altılı F 6 F A C D Majör yedili maj7 F maj7 F A C E Majör (b5) li 1 3 b5 F (b5) F A B Majör yedili (b5) li 1 3 b5 maj7 F maj7 (b5) F A B E Added 9 lu (b5) 1 3 b5 9 F add 9 (b5) F A B G Altılı (b5) 1 3 b5 6 F 6 (b5) F A B D Majör 9 lu maj7 9 F maj 9 F A C E G Majör 9 lu (b5) li 1 3 b5 maj7 9 F maj 9 F A B E G Majör 6/9 lu F 6/9 F A C D G Majör 6/9 lu (b5) li 1 3 b5 6 9 F 6/9 (b5) F A B D G Majör onüçlü maj7 13 F maj 13 F A C E D Majör 13 lü (b5) li 1 3 b5 maj7 13 F maj 13 (b5) F A B E D

13 12 MAJÖR GAMDA 4. DERECEDEKİ AKORLAR İLE İLGİLİ ÖZEL NOT ; Bu konumdaki bütün (altere 5. derecesi) bulunan akorlarda (natürel 5.) derecede gerek Matematiksel doğruluk olarak gerek kişisel tinı tercihi olarak bulunabilir.çünkü herhangi Bir akorda hem altere 5. derecenin hemde natürel 5. derecenin birlikte bulunması kesinlik Le gereksizlik veya fazlalık değildir,bu birliktelik ; özel tını ve orijinal frekans ve kişisel Tema gereğidir.dahada önemlisi teorik ve pratik doğruluk olarak ; Majör gamın 4. derece konumu ; bu konumda hem natürel 5. derecenin hemde b5. derecenin her ikisininde Tonal fonksiyonda bulunmasını onaylar.çünkü her iki derecedeki sesler; bu akorun bulun duğu majör gam çizgisindeki tonal gam sesleridir. ÖRNEK; C majör gamında 4. derecede tonal fonksiyonda bulunan akorlardan birtanesi F maj 9 (b5) dir. Akorun derece yapısı; 1 3 b5 maj7 9. Natürel 5. C sesidir. F A B E G C Hem B hemde C sesleri ; C majör gamı sesleri tonal dereceleri olduğundan birliktelikleri ( b5 ) ( 5) teorik ve pratik olarak doğrudur.müzisyenlerin önce teorik doğruluk çerçevesinde kişisel arayışlarda ve kendileri olma çabalarında bulunmaları ge rekir. Araştırma,saptama ;Derya Yener AKORLARDA HEM NATÜREL 5. DERECENİN HEMDE ALTERE 5.DERECENİN (+5 veya b5 ) BİRLİKTE BULUNMASININ TEORİK VE PRATİK ÖNEMİ Sadece majör gamın 4. derecesindeki bu akorlarda değil genel olarak bütün gamlardaki herhangi akorda natürel 5. derece ile +5. derece veya b5. derece birlikte bulunduğunda Çok özel tını ve farklı etki oluşur.fakat bu özel tını 5. ile +5 veya b5. derecelerin hangi oranda yanyana veya aralıklı olarak bulunmasınada bağlıdır.ardışıkta olsa yanyanada Olsa ; başarılı kişisel kurgulandırmalar akorda güzel ve özel tını elde eder.fakat? her hangi akorda; 5. derece ile altere 5. derecenin birlikte bulunabilirliği bu akorun bulunduğu gamdaki derece konumuna bağlıdır.gam konumu saptayıcıdır. a). Eğer gamın söz konusu derece konumu; konumladığı akorlarda hem natürel 5. derece hemde altere 5.dereceyi onaylıyorsa (matematiksel olarak), gamın bu konum undaki bütün akor çeşitliliklerinde 5. ve altere 5. doğru olarak birlikte bulunabilir. Çünkü akorda bulunan natürel 5. ile altere 5. derece her ikiside bu akorun bulunduğu Gam çizgisindeki tonal derecelerdir. b). Natürel 5. ile altere 5. derecenin birlikte akorda bulunması ve tınısı ; asla lüzumsuzluk veya gereksizlik veya fazlalık değildir.çünkü bu formda daha farklı,özel ve orijinal tını oluşmaktadır.tını ve frekans sanatı olan müziğin özel tınılara ihtiyacı vardır. Yüksek müziğin sağduyulu,özverili araştırmacı özel çabalara ihtiyacı vardır. c). Tabiiki müzisyenin; akorda (hem natürel 5. hemde altere 5.) dereceleri doğru olarak birlikte bulundurabilmesi için şu çok önemli bilgilere sahip olması gerekir; Öncelikle 3 temel gamın bütün ardışık derece konumlarında hangi tonal akor karakteristikleri vardır? Bu zenginlik ve kapasite neden çok önemlidir? Ve bu konumların hangilerinde sözkonusu konum;hem natürel 5.yi hemde altere 5. dereceyi onaylar? teorik ve pratik doğruluk oluşur? Natürel 5. derece dışında b5. veya +5. derece hangi müzikal etkilere sahiptir? Akora hangi tema ve rengi kazandırır?,.

14 13 KONUM 5. DERECE G Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece yapısı Akorun 5. derece Ve sesleri konumundaki simgesi Beşli akor (power chord) 1 5 G 5 G D Majör akor G G B D Dominant yedili min 7 G 7 G B D F Dokuzlu min7 9 G 9 G B D F A Onbirli min7 11 G 11 G B D F C Onbir dokuzlu min G 11/9 G B D F A C Onüçlü min7 13 G 13 G B D F E Onüç dokuzlu min G 13 /9 G B D F A E Sustained 4.lü Gsus 4 G C D Added 9. lu G add 9 G B D A Majör altılı G 6 G B D E Majör altı,dokuzlu G 6/9 G B D E A Sustained 2.li G sus 2 G A D Sustained lü G sus 2,4 G A C D

15 14 KONUM 6. DERECE A Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece yapısı Akorun 6. derece Ve sesleri konumundaki simgesi Beşli akor (power chord) 1 5 A 5 A E Minör akor 1 min3 5 A A C E Minör yedili 1 min3 5 min7 A 7 A C E G Minör dokuzlu 1 min3 5 9 A 9 A C E B Minör yedi dokuzlu 1 min3 5 min7 9 A 7/9 A C E G B Minör artmış beşli 1 min3 +5 A (+5) A C F Minör yedili artmış 1 min3 +5 min7 A 7(+5) Beşli A C F G Minör dokuzlu 1 min A 9(+5) Artmış beşli A C F B Minör onbirli 1 min3 5 min7 11 A 11 A C E G D Minör onbirli dokuzlu 1 min3 5 min A 11/9 A C E G B D

16 15 KONUM MAJ7. DERECE B Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece Akorun maj7. derece Yapısı ve sesleri konumundaki simgesi - Minör half dim 1 min3 b5 B (b5) Minör b5. li B D F Half diminished 1 min3 b5 min7 B 7(b5) B D F A Minör onbirli (b5) li 1 min3 b5 min7 11 B 11 (b5) B D F A E Minör artmış beşli 1 min3 +5 B (+5) Minör augmented B D G Minör artmış beşli 1 min3 b5 +5 B (b5,+5) Eksilmiş beşli B D F G Minör yedili 1 min3 b5 +5 min7 B 7(b5,+5) Artmış beşli eksilmiş beşli B D F G A Özel not; Majör gamın maj7. derece konumundaki bütün diatonik akor çeşitliliklerinde natürel 5. derece bulunmaz.fakat çok özel bir konum özelliği olarak bu konumdaki akorlarda; b5. derece ve +5.derece hem tek olarak hemde herikisi birlikte bulunabilir.buradaki Form ve tını seçimi müzisyenin kişisel seçimine bağlıdır.

17 Araştırma,saptama,konumlandırma; Derya Yener ARMONİK MİNÖR GAMINDAKİ HERBİR FARKLI DERECELERDE BULUNAN TONAL AKOR KARAKTERİSTİKLERİ VE AKORLARIN ARMONİK MİNÖR GAMINDA TONAL FONKSİYONDAKİ DERECE KONUMLARI TON C ARMONİK MİNÖR GAMI 1 2 min3 4 5 min6 maj7 8 C D Eb F G Ab B C 16 KONUM 1. DERECE C Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece Akorun 1. derece yapısı ve sesleri konumundaki simgesi - Beşli akor 1 5 C 5 Power chord C G Minör akor 1 min3 5 C C Eb G Minör dokuzlu 1 min3 5 9 C 9 C Eb G D Minör artmış 5. li 1 min3 +5 C ( +5) Minör augmented C Eb Ab Minör (majör 7.li) 1 min3 5 maj7 C (maj7) C Eb G B Minör (majör 9.lu) 1 min3 5 maj7 9 C (maj9) C Eb G B D Minör dokuzlu (+5) li 1 min C 9 (+5) (natürel 5.de C Eb Ab D bulunabilir) Minör (majör 11) li 1 min3 5 maj7 11 C (maj 11) C Eb G B F

18 17 KONUM 2. DERECE D ( Bu konumdaki hiçbir akorda natürel 5. bulunmaz.) Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece yapısı Akorun 2. derece ve sesleri konumundaki simgesi Minör b5. li 1 min3 b5 D (b5) Minör half dım D F Ab Half dım Minör 7.li b5. li 1 min3 b5 min7 D 7(b5) D F Ab C Minör (b5.li b9.)lu 1 min3 b5 b9 D (b5,b9) D F Ab Eb Minör 11.li (b5) li 1 min3 b5 min7 11 D 11(b5) D F Ab C G KONUM ( min 3.) DERECE Eb Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece yapısı Akorun min3. derece Ve sesleri konumundaki simgesi Augmented Eb (+5) Majör (+ 5 ). Li Eb G B Majör altılı (+5.) li Eb 6 (+5) Eb G B C Majör yedili (+5) li maj7 Eb maj7 (#5) Eb G B D

19 18 KONUM 4. DERECE F Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece yapısı Akorun 4. derece ve sesleri konumundaki simgesi - Beşli akor 1 5 F 5 F C Minör yapı 1 min3 5 F F Ab C Minör altılı 1 min3 5 6 F 6 F Ab C D Minör yedili 1 min3 5 min7 F 7 F Ab C Eb Minör onüçlü 1 min3 5 6 min7 F 13 F Ab C D Eb Minör dokuzlu 1 min3 5 9 F 9 F Ab C G Minör yedi,dokuzlu 1 min3 5 min7 9 F 7/9 F Ab C Eb G Minör altı dokuzlu 1 min F 6/9 F Ab C D G Diminished 1 min3 b5 6 F dim F Ab B D Minör half dim 1 min3 b5 F (b5) F Ab B Half diminished 1 min3 b5 min7 F 7(b5) F Ab B E Minör dokuzlu (b5) li 1 min3 b5 9 F 9 (b5) F Ab B G Minör 7/9 lu (b5) li 1 min3 b5 min7 9 F 7/9 (b5) F Ab B E G Bu konumla ilgili önemli not ; Bu konumda çok özel bir çeşitlilik olarak hem (diminished) hemde (half diminished) yapıları beraber bulunmaktadır.ve diğer önemli durum ise; bu konum bütün altere 5. derecelerin bulunduğu akorlarda natürel 5. dereceninde bulunabileceğini onaylar.

20 19 KONUM 5. DERECE G Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece Akorun 5. derece Yapısı ve sesleri konumundaki simgesi - Beşli akor 1 5 G 5 G D Majör akor G G B D Augmented G (+5) G B Eb Dominant yedili min7 G 7 G B D F Dominant yedili min7 G 7 (+5) artmış beşli G B Eb F Majör (b9) lu b9 G (b9) G B D Ab Dominant 7li (b9) lu min7 b9 G 7 (b9) G B D F Ab Artmış 5.li (b9) lu b9 G (+5,b9) G B Eb Ab Sustained 4. lü G sus 4 G C D Onbirli min7 11 G 11 G B D F C

21 20 KONUM min 6. DERECE Ab Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece Akorun min 6. derece Yapısı ve sesleri konumundaki simgesi Power chord 1 5 Ab 5 Beşli akor Ab Eb Majör akor A b Ab C Eb Minör akor 1 min3 5 A b Ab B Eb Majör yedili maj7 Ab maj7 Ab C Eb G Minör (maj7) li 1 min3 5 maj7 Ab (maj7) Ab B Eb G Diminished 1 min3 b5 6 Ab dim Ab B D F Majör (b5) li 1 3 b5 Ab (b5) Ab C D Majör yedili (b5) li 1 3 b5 maj7 Ab maj7 (b5) Ab C D G Minör (maj7, b5) li 1 min3 b5 maj7 Ab (maj7,b5) Ab B D G Bu konumla ilgili önemli not ; Hem majör yapı hemde minör akor yapısının birlikte bulunduğu ve dahada önemlisi hem Majör yedili hemde minör (majör yedili) akor yapılarının birlikte bulunduğu çok özel konumdur.bu konumdaki akorlar ;armonik minör gamına çok yüksek estetik kazandırırlar. Ayrıca yine çok önemli olarak ; bu konumdaki bütün altere 5. derecesi bulunan akorlarda natürel 5. derecede doğru olarak birlikte bulunabilir ve bulunmasıda asla biçim endişesi veya fazlalık değildir,özel tını ve tema tercihidir.

22 21 KONUM maj 7. DERECE B Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece yapısı Akorun maj 7. derece Ve sesleri konumundaki simgesi - Minör (b5) li 1 min3 b5 B (b5) B D F Minör augmented 1 min3 +5 B (+5) B D G Minör ( +5,b5) li 1 min3 b5 +5 B ( b5,+5 ) B D F G Diminished akor 1 min3 b5 6 B dim B D F Ab Özel not ; Bu konumdaki hiçbir akor çeşitliliğinde natürel 5. derece bulunmaz.

23 22 Araştırma,saptama,konumlandırma; Derya Yener MELODİK MİNÖR GAMINDAKİ HERBİR FARKLI DERECELERDEKİ TONAL FONKSİYONDAKİ AKOR KARAKTERİSTİKLERİ VE MELODİK MİNÖR GAMINDAKİ DERECE KONUMLARI Bu gamın diğer tanımlaması JAZZ MİNÖR gamıdır. Çıkıcı formları aynıdır,inici gam formlarında; Jazz minör gamı aynıdır, melodik minör gamı (natürel minör gamı) formun dadır. MELODİK MİNÖR GAMI STANDART DERECE YAPISI ; TON C 1 2 min maj7 8 MELODİK MİNÖR C D Eb F G A B C GAMI KONUM 1. DERECE C Akorun yapısal ismi Akorun standart derece yapısı Akorun 1. derece ve sesleri konumundaki simgesi - Beşli akor 1 5 C5 C G Minör akor 1 min3 5 C C Eb G Minör altılı 1 min3 5 6 C 6 C Eb G A Minör(maj7) li 1 min3 5 maj7 C (maj7) C Eb G B Minör majör dokuzlu 1 min3 5 maj7 9 C (maj9) C Eb G B D Minör dokuzlu 1 min3 5 9 C 9 C Eb G D Minör altıdokuzlu 1 min C 6/9 C Eb G A D Minör (maj 11) li 1 min3 5 maj7 11 C (maj 11) C Eb G B F Minör (maj 13) lü 1 min3 5 maj7 13 C (maj 13) C Eb G B A

24 23 KONUM 2. DERECE D Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece yapısı Akorun 2. derece Ve sesleri konumundaki simgesi Beşli akor 1 5 D 5 D A Minör akor 1 min3 5 D D F A Minör altılı 1 min3 5 6 D 6 D F A B Minör yedili 1 min3 5 min7 D 7 D F A C Minör (b 9) lu 1 min3 5 b9 D (b9) D F A Eb Minör altılı (b9) lu 1 min3 5 6 b9 D 6 (b9) D F A B Eb Minör 11 li 1 min3 5 min7 11 D 11 D F A C G Minör onbirli (b9) lu 1 min3 5 min7 b9 11 D 11 (b9) D F A C Eb G Minör onüçlü 1 min3 5 min7 13 D 13 D F A C B Minör onüçlü (b9) lu 1 min3 5 min7 b9 13 D 13 (b9) D F A C Eb B

25 24 KONUM min3. DERECE Eb Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece yapısı Akorun min3. derece Ve sesleri konumundaki simgesi Augmented Eb (+5), Eb aug Eb G B Majör (b5) li 1 3 b5 Eb (b5) Eb G A Majör ( +5,b5 ) li 1 3 b5 +5 Eb ( b5,+5) Eb G A B Majör yedili (+5) li maj7 Eb maj7 (+5) Eb G B D Majör yedili ( b5 ) li 1 3 b5 maj7 Eb maj7 (b5) Eb G A D Majör yedili( b5,+5 ) li 1 3 b5 +5 maj7 Eb maj7 ( b5,+5 ) Eb G A B D Bu konumdaki tüm akorlarda natürel 5. derece bulunmaz.fakat ; çok özel bir konum özelliği olarak ; maj7(b5) ve maj7(+5) gibi iki çok farklı ve çok kaliteli akor aynı konumda bulunur.

26 KONUM 4. DERECE F Özel not ; Bu konumdaki bütün altere 5. derecenin bulunduğu akorlarda natürel 5. dere cede birlikte bulunabilir. Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece Akorun 4. derece Yapısı ve sesleri konumundaki simgesi Power chord 1 5 F 5 Beşli akor F C Majör F F A C Dominant yedili min7 F 7 F A C Eb Added dokuzlu F add 9 F A C G Altılı F 6 F A C D Altı dokuzlu F 6/9 F A C D G Dokuzlu min7 9 F 9 F A C Eb G Majör (b5) li 1 3 b5 F (b5) F A B Dominant 7.li (b5) li 1 3 b5 min7 F7 (b5) F A B Eb Added 9 lu (b5) li 1 3 b5 9 F Add 9 (b5) F A B G Dokuzlu (b5) li 1 3 b5 min7 9 F 9 (b5) F A B Eb G Altılı (b5) li 1 3 b5 6 F 6 (b5) F A B D Onüçlü min7 13 F 13 F A C Eb D Onüçlü (b5) li 1 3 b5 min7 13 F 13 (b5) F A B Eb D Onüç dokuzlu min F 13 /9 25

27 26 KONUM 5. DERECE G Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece yapısı Akorun 5. derece ve sesleri konumundaki simgesi - Power chord 1 5 G 5 G D Majör akor G G B D Dominant yedili min7 G 7 G B D F Dokuzlu min7 9 G 9 G B D F A Onbirli min7 11 G 11 G B D F C Added 9 lu G add 9 G B D A Augmented G (+5) G B Eb Dominant 7 li (+5) li min7 G 7 (+5) G B Eb F Dokuzlu (+5) li min7 9 G 9 (+5) G B Eb F A Added dokuzlu (+5) li G add 9 (+5) Bu konumdaki altere 5. derecenin bulunduğu tüm akorlarda natürel 5. derecede birlikte bulunabilir.

28 27 KONUM 6. DERECE A Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece yapısı Akorun 6. derece Ve sesleri konumundaki simgesi Minör (b5) li 1 min3 b5 A (b5) A C Eb Half diminished 1 min3 b5 min7 A 7 (b5) A C Eb G Minör dokuzlu (b5) li 1 min3 b5 9 A 9 (b5) A C Eb B Minör 11 li (b5 ) li 1 min3 b5 min7 11 A 11 (b5) A C Eb G D Bu konumdaki tüm akor çeşitliliklerinde natürel 5. bulunmaz. KONUM maj 7. DERECE B Bu konumdaki akor karakteristikleri Akorun yapısal ismi Akorun standart derece yapısı Akorun maj 7. derece ve sesleri konumundaki simgesi Minör half dim 1 min3 b5 B ( b5) B D F Half diminished 1 min3 b5 min7 B 7 (b5) B D F A Minör ( b5, b9 ) lu 1 min3 b5 b9 B (b5,b9) B D F C Minör yedili (b5,b9) lu 1 min3 b5 min7 b9 B 7 (b5,b9) B D F A C

29 28 Araştırma,konumlandırma,teknik yöntem; Derya Yener MOD FONKSİYONLU GAM Mod fonksiyonlu gam; müzik sanatında ve icrasında somut olarak uygulanmış ve duyulmuş bir olgudur.özellikle Jazz,Latin jazz ve popjazz stillerinde daha çok görülür. Doğal olarak bu olgunun bu stillerde varolmasının nedeni yüksek ve özel bir olgunun tabiatıyla yüksek ve özel platformlarda bulunmasıdır.tabiiki birçok klasik müzik eserlerin dede bu olguya rastladım,özellikle modern klasik bestecilerde.fakat ne yazıkki bu olgu nun teorik ve teknik açıklamasını hiçbir methodda rastlıyamadım.çok yüksek ve özel sound,müzikalite yaratan,yüksek improvisation anlatımı,gücü oluşturan bu olguyu uzun yıllardan bu yana çok beğenerek dinlemem ve araştırmam sonucunda methodumda teknik yöntem ve formülasyon olarak sizlere sundum. Bu olgunun teknik açıklaması ; Herhangi bir özel gamın veya pentatonik gamın kendisinin dışında herhangi temel gamın bünyesindeki herhangi MOD konumunda bulunmasıdır.yani gam içersinde gam.eğer düşünülmeden düşünülürse; bu nasıl olur?iki farklı derece ve interval yapısına sahip gam zaten birbirlerinde mod olsalar ayrıca gam olarak kabul edilmez? İki farklı interval formlu gam nasıl olurda aynı bünyede bulunabilir? Şeklinde müzisyenlerde çelişkiler oluşur. Buradaki gerçek şöyledir; a). Üç temel gam bünyesinde modlar vardır.temel gamların modları ; birer temel gam olmayıp sadece MOD adları altındadır. b). Burada;herhangi temel gam bünyesindeki mod ve bulunduğu temel gam söz konusu değildir, yani bu olgu ile ilgisi yoktur. c). MOD FONKSİYONLU GAM ; MOD OLMIYAN BİR GAMIN MOD KONUMUNDA MOD FONKSİYONUNDA BULUNMASIDIR.Bu olgu özellikle PENTATONİK gamların ; Temel gamların bazı modlarında MOD FONKSİYONLU olarak bulunmasıdır.jazz müziğinde bu estetik özellikle büyük ustalarda görülmektedir.majör PENTATONİK ve MİNÖR PENTATONİK gamlarının MAJÖR GAM,ARMONİK MİNÖR GAMI ve MELODİK MİNÖR GAMININ bazı MOD konumlarında MOD FONKSİYONUNDA bulunması bu olgunun tipik örnekleridir.daha ilerde size sunucağım bilgilerde ; PENTATONİK GAMların bütün çeşitliliklerinin MAJÖR GAM daki MOD fonksiyonlu konumları olucaktır. d). Teknik olarak; pentatonik gamların ses veya derece sayısallığı 5 olduğundan bu sayı sallık ; pentatonik gamın interval formunun temel gamdaki moddaki interval formu ile çakışmasını ve tam olarak uyumunu sağlar.bazı müzisyenler bu olguyu bu estetiği teorik araştırma yapmadan içgüdüsel olarak insiyaki olarak sezgilerle icra etmişlerdir. Tabii önemli olan bu estetiği ; formülasyon,genel eğitim ilkesi,ve teknik yöntem haline dönüştürüp bütün dünya müzisyenlerine kazandırarak müzisyenlerde ne yaptı ğını bilme duygusu,gönül rahatlığı, beyin rahatlığı yaratmaktır.ne yazıkki günümüz müzik dünyasında büyük müzisyenlerin çoğunluğu eğitimci değillerdir. e). Teknik olarak; majör pentatonik ve minör pentatonik gamlarının interval formları Majör gamın bazı derecelerindeki modların interval formları ile uyum sağlar.mod FONKSİYONLU GAMIN ;ÜZERİNDE BULUNDUĞU MODLA TAMAMEN AYNI İNTER VAL YAPISINDA OLMASI ZATEN SÖZ KONUSU DEĞİLDİR.MOD FONKSİYONLU GAM INTERVAL YAPISI İLE MOD İNTERVAL YAPISININ UYUM SAĞLAMASI BU ESTETİĞİ OLUŞTURUR.Mod fonksiyonlu gamın SES ARALIKLARI; bulunduğu modun SES ARALIKLARI ile uyumlu olduğunda ; MOD FONKSİYONLU GAMIN SESLERİ ; BULUNDUĞU MODUN SESLERİNİ KAPSAR. MOD FONKSİYONLU GAMIN SESLERİ İLE MOD SESLERİNİN TÜMÜYLE AYNI SAYIDA OLMASI ZATEN ZATEN SÖZ KONUSU DEĞİLDİR VE BU OLGUYA TERS

30 29 DÜŞER. MOD FONSİYONLU GAMIN TÜM SESLERİNİN; BULUNDUĞU MODUN SESLERİNİ KAPSAMASI BU OLGU VE ESTETİĞİ GERÇEKLEŞTİRİR.Böylelikle farklı adlı ve interval yapılı bir gam (mod fonksiyonlu) temel gamın doğru mod konumunda MOD FONKSİYONLU GAM olarak bulunur ve temel gama değer kazandırır.bu olgu ve estetik kesinlikle yüzeysel bir orijinalite,biçim endişesi veya ekstra fazlalık değildir. Öyle sanmak çok zararlı yanılgıdır.dünyanın en iyi bazı özel müzisyenleri bu olguyu formalite İcabı bulundurmamışlardır.doğadan özdeş örnek olarak ; bu olgu ve icra ; sofrada bulunan yüksek kalitedeki çeşitlilik,çeşni ve zenginliktir.dahada iyi bir açıklama ; hem yüksek çeşitlilik,çeşni zenginlik aynı sofra içinde,hemde aynı sofra içinde çeşni,çeşitlilik,zenginlik Doğadan diğer özdeş örnekler; Örneğin sinema içinde sinema,tiyatro içinde tiyatro estetiği ve olgusu özdeştir. TEKNİK YÖNTEM Nasıl herhangi bir temel gamda mod fonksiyonlu gam elde edilicek? Mod fonksiyonlu gam temel gamda nasıl konumlandırılıcak? Doğruluğuna hangi teknik yöntemle karar verilicek? Buradaki esas amaç ve endişe ; Müzisyenin önce mod fonksiyonlu gamın önemini ve değerini idrak edip kompozisyonların bulunduğu temel gamlarda MOD FONKSİYONLU GAM icra etmekle ;yüksek melodi ve doğaçlama estetiği zenginliği elde etmesidir.bu estetiği bazı büyük müzisyenler kendi kompozisyonlarındaki melodi ve improvisationlarında sezgisel duyumsal güvenle icra etmektedirler. MOD FONKSİYONLU GAM ;BAZI BÜYÜK MÜZİSYENLERİN İCRA ETTİKLERİ YÜKSEK ESTETİK YARATAN MELODİ VE DOĞAÇLAMADA ÇOK ÖZEL PLATFORM OLUŞTURAN ÇOK DEĞERLİ OLGUDUR. Temel gama çeşitlilik,zenginlik kapasite kazandırır. Yüksek doğaçlama estetiği kazandırır. Müzisyende zenginlik,çeşni,orijinalite ve değerlilik duygusu yaratır. Gam bünyesinde gam ; icracı ve müzik dinleyicisinde hem global hem local duygu yaratır.hem temel gamın hemde aynı bünyede birbaşka gamın bulunması ve aynı çizgide olması gerçekten zenginlik ve çeşitlilik duygusu verir. TEMEL GAMDA MOD FONKSİYONLU GAM SAPTAMA VE KONUMLANDIRMA Müzisyenin her şeyden önce minör ve majör pentatonik gamlarının; özellikle ve yaygın olarak majör gamda mod fonksiyonlu olarak bulunduğunu bilmesi gerekir.bu estetik müzikte en yaygın ve ağırlıklı olarak jazz,popjazz,latin jazz,rock,fusion stillerinde bulunur. Örneğin minör pentatonik gamı mod fonksiyonlu olarak majör gamda ve 6. derece konumlarında bulunur.diğer bir deyişle minör pentatonik gamı ; 2. derecedeki DORIAN 3. derecedeki PHRYGİAN ve 6. derecedeki AEOLİAN modlarının konumlarında bu mod larla yaklaşık ve benzer fonksiyonda,mod fonksiyonunda bulunur.2.,3., ve 6. derecede Bulunur tanımlamasından dahada önemlisi ve 6. derecede hangi modların bulunduğu ve mod fonksiyonlu gamın hangi modlarla yaklaşık ve benzer fonksiyonda olduğudur. Tabiiki zaten temel gam derece konumları her bir derecedeki MOD ları ifade eder. KONUMLANDIRMADA ESAS OLAN ; ÖNCE MOD FONKSİYONLU GAMIN DERECE YAPISINI DOĞRU OLARAK SAPTAMAK VE BU DERECE YAPISININ ; HANGİ TEMEL GAMDAKİ HANGİ MOD SESLERİNİ KAPSADIĞINI DOĞRU OLARAK BULMAKTIR. EĞER MOD FONKSİYONLU GAMIN TÜM SESLERİ ; BULUNDUĞU MOD KONUMUN DAKİ SESLERDEN OLUŞUYORSA BU OLGU DOĞRU GERÇEKLEŞİR.DOĞRU KONU MUN BULUNMASI İÇİN ;MOD FONKSİYONLU GAMIN DERECE YAPISI,TEMEL GAM LARDAKİ FARKLI MODLARIN FARKLI DERECE YAPILARI İLE KARŞILAŞTIRILIR.

31 30 Örnek 1; Konumlandırma.Teknik açıklama ; Örneğin müzisyen minör pentatonik gamını mod fonksiyonlu gam olarak majör gamda konumlandırmak istemektedir.uygulayacağı doğru davranış ; minör pentatonik gamının standart derece yapısındaki derecelerin tümüyle ; majör gamın hangi modundaki derece yapıları ile özdeş olduğunu saptamak olucaktır.böylelikle minör pentatonik gamının majör gamdaki mod fonksiyonlu konumları doğru olarak bulunucaktır. BU TEKNİK UYGULAMA VE SAPTAMA; MAJÖR GAMIN 12 FARKLI TONALİTESİNDE DEĞİŞMEZ STANDARTTIR. Minör pentatonik gamının standart derece yapısı şöyledir ; 1. min min7. 8. Bu standart derece yapısı ; majör gamın standart mod derece yapıları üzerinde aranır ve özdeşlik saptanır. Çok önemli teknik bilgi ; BU TEKNİK UYGULAMA VE SAPTAMADA ; NOTALAR VEYA SESLERİN BULUN MAYIŞI; TAMAMEN KOLAYLAŞTIRICI NET DOĞRU SONUÇ ALDIRTAN, KARIŞI ŞIKLIK YARATMAYAN EĞİTİM DOĞRULUĞU GEREĞİDİR. ÇÜNKÜ ; HERHANGİ GAMIN HERHANGİ İLKESİ VEYA TEKNİK YÖNTEMİ VEYA FORMÜLASYONU ; AYNI GAM KARAKTERİSTİĞİNİN 12 FARKLI TONALİTESİN DE DEĞİŞMEZ STANDARTTIR.AYNI UYGULAMA AYNI ŞEKİLDE 12 FARKLI TONALİTEDE AYNEN UYGULANIR.BUNUN NEDENİ GAM YAPISININ VE TEKNİK YÖNTEM YAPISININ 12 FARKLI TONALİTEDE STANDART OLMASIDIR. BU NEDENLE ; Bb veya G veya A veya F gibi notalardan çok daha önemli olan DERECE YAPILA RININ,GAMLARIN, MODLARIN, TEKNİK YÖNTEMLERİN, VE İLKELERİN 12 FARKLI TONALİTEDE DEĞİŞMEZ STANDART OLUŞUNUN ;OLAĞAN ÜSTÜ EĞİTİM KOLAYLIĞI SAĞLAMASIDIR. Majör gamdaki standart MOD DERECE YAPILARI şöyledir ; 1.derece İONİAN maj7 8 2.derece DORİAN 1 2 min min derece PHRYGİAN. 1 b9 min3 4 5 min6 min7 8 4.derece LYDİAN b5 5 6 maj derece MIXOLYDIAN min7 8 6.derece AEOLIAN 1 2 min3 4 5 min6 min7 8 Maj 7. derece LOCRIAN 1 b9 min3 4 b5 min6 min7 8

32 31 Müzisyen minör pentatonik gam derece yapısı ile majör gam mod derece yapıları arasında sırası ile karşılaştırma yaparak özdeş form bularak ; minör pentatonik gamının doğru MOD FONKSİYONLU konumlarını saptamış olur. Majör ve minör pentatonik gamları ve diğer özel pentatonik gamlar en yaygın olarak majör gamda mod fonksiyonlu olarak bulunurlar. MAJÖR PENTATONİK GAMIN ; MAJÖR GAMDAKİ MOD FONKSİYONLU KONUMLARI Majör pentatonik gamı mod fonksiyonlu olarak majör gamda ve 5. derece konumlarında bulunur.çünkü majör pentatonik gamının standart derece yapısı ;majör gamın ve 5. derecesindeki IONIAN,LYDIAN ve MIXOLYDIAN modlarındaki derece yapılarını kapsar.diğer hiçbir modla derece yapısı uyum sağlamaz. Örneğin C MAJÖR gamındaki MAJÖR PENTATONİK gamların isimleri ve konumları MAJÖR PENTATONİK GAMI standart derece yapısı ; TON C MAJÖR GAMI ; maj7. 8. C D E F G A B C KONUM 1. DERECE C MAJÖR PENTATONİK GAMI -- Bu konumda majör pentatonik gam dereceleri tümüyle bulunur. Konumlayan altyapıdaki 1. dereceki IONIAN mod derece yapısı ve sesleri ; C IONIAN maj7. 8. C D E F G A B C Bu nedenle pentatonik gam bu konumda konumlanır ve adını mod 1. derecesinden alır. C MAJÖR PENTATONİK GAMI C D E G A C KONUM 4. DERECE F MAJÖR PENTATONİK GAMI - Konumlayan altyapıdaki 4. dereceki LYDIAN mod standart derece yapısı ve sesleri ; F LYDIAN b5 5 6 maj 7 8 F G A B C D E F Bu nedenle pentatonik gam bu konumda konumlanır ve adını mod 1. derecesinden alır. F MAJÖR PENTATONİK GAMI F G A C D F

33 32 KONUM 5. DERECE G MAJÖR PENTATONİK GAMI - Konumlayan alt yapıdaki 5. derecedeki G MIXOLYDIAN mod derece yapısı ve sesleri ; G A B C D E F G G MIXOLYDIAN min7 8 Altları çizgili olan dereceler özdeş derecelerdir. MOD dereceleri altlarındaki çizgiler ; konumlanan mod fonksiyonlu pentatonik gamla konumlayan mod derece yapıları arasındaki ortak aynı derecelerdir. Bu nedenle pentatonik gam bu konumda konumlanır ve adını mod 1. derecesinden alır. G MAJÖR PENTATONİK GAMI G A B D E G MİNÖR PENTATONİK GAMIN ; MAJÖR GAM BÜNYESİNDEKİ MOD FONKSİYONLU KONUMLARI - Minör pentatonik gam standart derece yapısı,altyapıdaki konumlayan majör gamdaki modların standart derece yapıları ile karşılaştırıldığında ; MİNÖR PENTATONİK GAMIN MAJÖR GAMDA ve 6. DERECE KONUMLARINDA MOD FONKSİYO NUNDA BULUNDUĞU SAPTANIR. TON C MAJÖR GAMI maj C D E F G A B C MİNÖR PENTATONİK GAMI STANDART DERECE YAPISI ; 1. min min KONUM 2. DERECE D MİNÖR PENTATONİK GAMI Konumlayan altyapıdaki 2. derecedeki D DORIAN mod standart derece yapısı ve sesleri ; min min D E F G A B C D Altı çizgili dereceler özdeş,aynı dereceleri ifade eder. Bu nedenle minör pentatonik gamı bu konumda mod fonksiyonlu olarak konumlanır ve ve adını mod 1. derecesinden alır. D MİNÖR PENTATONİK GAMI ; 1. min min D F G A C D

34 33 KONUM 3. DERECE E MİNÖR PENTATONİK GAMI Konumlayan altyapıdaki 3. derecedeki E PHRYGIAN MOD standart derece yapısı ve sesleri ; 1. b9 min min 6. min E F G A B C D E Altları çizgili dereceler özdeş, aynı dereceleri ifade eder. Bu nedenle minör pentatonik gamı bu konumda mod fonksiyonlu olarak konumlanır ve adını mod 1. derecesinden alır. E MİNÖR PENTATONİK GAMI 1. min min E G A B D E KONUM 6. DERECE A MİNÖR PENTATONİK GAMI Konumlayan altyapıdaki 6. derecedeki A AEOLIAN MOD standart derece yapısı ve sesleri ; min min 6. min A B C D E F G A Altları çizgili olan dereceler özdeş,aynı dereceleri ifade eder. Bu nedenle minör pentatonik gamı bu konumda mod fonksiyonlu olarak konumlanır ve adını mod 1. derecesinden alır. A MİNÖR PENTATONİK GAMI 1. min min A C D E G A Buradaki önemli ve gerekli olan konu ; Hangi mod fonksiyonlu gam hangi temel gamda hangi konumda bulunursa bulunsun bütün derece konumlarında,bütün gam ihtimallerinde ; Mutlaka mod fonksiyonlu gamların tüm sesleri ; temel gam çizgisi üzerindeki tonal sesleri diğer bir deyişle tonal dereceleri kapsamalıdır. Müzisyenlerin bu anlatım zenginliği, düzeyi arayışında ve endişesinde olması müzikalite açısından çok önemlidir. MOD FONKSİYONLU GAMIN ÖNEMİ VE DEĞERİ Temel gamlarda,özel gamlarda,modlarda,özellikle en yaygın ve genel gam olan majör gamda MOD FONKSİYONLU GAM doğru olarak konumlandırmak ve icra etmek gerçekten ustalık,büyük müzisyenlik ve bilgelik özelliğidir.çünkü ; Bu estetiği ve olguyu uzun yıllardan bu yana büyük müzisyenler özellikle JAZZ müzisyenleri kompozisyonlarda icra etmişlerdir.net olarak örnek ve modeldir. Kompozisyonda melodi ve doğaçlama kurulumunda geniş ve yüksek kapsamlı altyapı platformu oluşturur.melodi ve doğaçlama formlarında; geniş kapsam,zenginlik, düzey,müzikalite yaratır.müzisyenin kendisini daha geniş atmosferde hissetmesini sağlar. Adeta sinema içinde sinema,tiyatro içinde tiyatro şeklinde kapsam duygusu yaratır.

35 34 Araştırma,konumlandırma,saptama ; Derya Yener PENTATONİK GAM ÇEŞİTLİLİKLERİ Hepside müzikalite açısından ve tema etkisi bakımından çok özel ve değerli olan pentatonik gamlar ;majör gam bünyesinde mod fonksiyonlu olarak icra edildiklerinde bambaşka mistik değerler ve çok orijinal tını atmosferleri katarlar majör gama. Somut olarak majör gamın melodi ve improvısatıon anlatımında ;mistik atmosfer,özel tınılar, geniş kapsam, zenginlik ve ruhsal yücelikler oluşur.gam içinde mod fonksiyonlu gam icrası genel anlamda önemli ve değerli bir olgu olmasının yanı sıra mod fonksiyonlu gam ların nitelikleride özellikleride ; bu bileşimin niteliğini ve müzikal düzeyini oluşturan doğal faktörlerdir.özellikle majör pentatonik ve minör pentatonik gamları majör gamda mod fonksiyonlu olarak çok iyi jazz müzisyenleri tarafından improvısatıonda icra edilmiştir. Pentatonik gamların diğer özel ve geleneksel nitelikteki çeşitlerinin majör gamdaki mod fonksiyonlu konumlarını saptadım ve doğaçlamada icra ettiğimde çok özel ve yüksek tınılar,temalar oluştuğunu gördüm.bu olgu özellikle JAZZ ve JAZZFUSION stille rinin aradığı ve istediği olgu.çok geniş kapsam,yüksek müzikalite, mistik atmosfer,ruhsal zenginlik,ruhsal yücelik hepsi aynı bileşimde ne kadar güzel.dünyamız ne kadar zengin ne kadar güzel. PENTATONİK GAM ÇEŞİTLİLİKLERİNİN ; TAMPEREMAN MÜZİK SİSTEMİNDEKİ STANDART DERECE YAPILARI TON C MAJÖR PENTATONİK GAMI C D E G A C MİNÖR PENTATONİK GAMI 1. min min C Eb F G Bb C INDIAN SCALE min Pentatonik gam C E F G Bb C PELOG -- TYPE SCALE maj Pentatonik gam C E F G B C HIRAJOSHI -- TYPE SCALE b5. 5. maj Pentatonik gam C E Gb G B C KUMOI -- TYPE SCALE 1. min b5. min Pentatonik gam C Eb F Gb Bb C

36 35 Saptama ve konumlandırma ; Derya Yener PENTATONİK GAM ÇEŞİTLİLİKLERİNİN ; MAJÖR GAM BÜNYESİNDEKİ MOD FONKSİYONLU DERECE KONUMLARI Pentatonik gam çeşitlilikleri ; kendi standart derece yapıları özelliklerine göre majör gamın çeşitli tonal derece konumlarında MOD FONKSİYONLU GAM niteliğinde bulunur Lar.Doğru konumlanmada esas olan ; pentatonik gamın kendi standart derece yapısında ki tüm derece karakteristiklerinin tümüyle uyumlu olduğu bulunduğu doğru mod konumunu doğru olarak saptamaktır.pentatonik gam standart derece formu ; majör gamın sırası İle bütün ardışık mod derece formları ile karşılaştırılır ve özdeşlik bulunan doğru konum saptanır.bazı pentatonik gamların majör gamda sadece tek adet mod fonksiyonlu konumu,bazılarının ise 2 veya 3 adet mod fonksiyonlu konumları vardır.bu tek veya çoğul konum sayısallığı; tamamen pentatonik gamın standart derece yapısına bağlıdır.herhangi pentatonik gamın 2 veya 3 gibi çoğul sayıda majör gamın mod konumunda bulunması ; kesinlikle pentatonik gamın derece formunun her farklı majör gam moduna göre farklıla şıcağı anlamında değildir.aynı pentatonik gam ; 3 farklı mod konumundada aynı derece formu ile bulunur ve interval yapısı değişmez.zatenbu olgunun amacıve anlamıda budur. Şimdi sizlere bütün çeşitli pentatonik gamların ; majör gamdaki mod fonksiyonlu derece konumlarını sunuyorum. TON C MAJÖR GAMI a ). MAJÖR PENTATONİK GAMININ ; MAJÖR GAMDAKİ MOD FONKSİYONLU KONUMLARI ; 1. derecede C MAJÖR PENTATONİK GAMI 4. derecede F MAJÖR PENTATONİK GAMI 5. derecede G MAJÖRPENTATONİK GAMI b ). MİNÖR PENTATONİK GAMININ ; MAJÖR GAMDAKİ MOD FONKSİYONLU KONUMLARI ; 2. derecede D MİNÖR PENTATONİK GAMI 3. derecede E MİNÖR PENTATONİK GAMI 6. derecede A MİNÖR PENTATONİK GAMI c ). INDIAN SCALE pentatonik gam MAJÖR GAMDAKİ MOD FONKSİYONLU KONUMU Bu pentatonik gamın derece yapısı ; majör gam modlarından sadece MIXOLYDIAN Mod derece yapısı ile özdeştir.tek adet konumda bulunur. KONUM 5. MOD G MIXOLYDIAN min G A B C D E F G Altları çizgili olan dereceler; pentatonik gam ile mod arasındaki özdeş olanlardır. G INDIAN SCALE min 7. 8.