ÖNSÖZ... KISALTMALAR... NDEK

Transkript

1 çindekiler ÖNSÖZ... KISALTMALAR... V Ç NDEK LER... V EK LLER...X V TABLOLAR...X V B R NC BÖLÜM VERG HUKUKUNA G R VE TEMEL KAVRAMLAR VERG N N TANIMI VE ÖZELL KLER VERG HUKUKUNUN TANIMI, KAPSAMI, HUKUKTAK YER Vergi Hukukunun Hukuktaki Yeri ve Tanımı Vergi Hukukunun Kapsamı VERG HUKUKUNUN D ER HUKUK DALLARIYLA OLAN L K S Vergi Hukukunun Anayasa Hukuku le Olan li kisi Vergi Hukukunun dare Hukuku le Olan li kisi Vergi Hukukunun Ceza Hukuku le Olan li kisi Vergi Hukukunun Uluslararası Hukuk le Olan li kisi Vergi Hukukunun Özel Hukuk le Olan li kisi VERG HUKUKUNUN BÖLÜMLER VERG HUKUKUNA L K N TEMEL KAVRAMLAR Verginin Konusu ve stisna Vergiyi Do uran Olay Mükellef ve Muafiyet Vergi Sorumlusu Vergi Hukukunda Ehliyet Vergi Hukukunda Temsil K NC BÖLÜM VERG HUKUKUNUN KAYNAKLARI HUKUKTA KAYNAK KAVRAMI NORMLAR H YERAR S KAYNAK SINIFLANDIRMASI Kaynakları Çıkartanlara Göre Ayrım Yazılı Olup Olmamasına Göre Ayrım Ba layıcı Olup Olmamasına Göre Ayrım KAYNAK TÜRLER Anayasa Vergi Kanunları Uluslararası Vergi Anla maları Cumhurba kanlı ı Kararnameleri Cumhurba kanı Kararları Yönetmelikler Genel Tebli ler v

2 Genelgeler / Genel Yazılar Sirkülerler ve Özelgeler Yargı Kararları Bilimsel Ö reti (Doktrin) Yazılı Olmayan Kurallar: Örf, Adet, Gelenek, Görenek, Teamül ÜÇÜNCÜ BÖLÜM VERG KANUNLARININ UYGULANMASI YER BAKIMINDAN UYGULANMASI Konunun Önemi Vergilendirme Yetkisi Temel lkeler Mülkilik Prensibi (Kaynak lkesi) ahsilik Prensibi (Yerle im Yeri ve Vatanda lık lkesi) Çıkı ve Varı Ülkesi Prensibi Türk Vergi Sistemindeki Genel Durum Çifte Vergileme Sorunu ve Çözüm Yolları Çifte Vergilendirme Tanımı Ulusal Çözüm Yolları Uluslararası Çözüm Yolları ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI Kanunların Yürürlü e Girmesi Kanunların Yürürlükten Kalkması VERG HUKUKUNDA YORUM Konunun Önemi Yorum Türleri Yasama Yorumu dari Yorum Yargısal Yorum Doktrin Yorumu Yorum Metotları Sözel Yorum Metodu Sistematik Yorum Metodu Tarihi Yorum Metodu Amaçsal Yorum Metodu Vergi Hukukunda Geçerli Yorum Metotları Vergi Hukukunda Yoruma li kin Özel Kurallar Ekonomik Yakla ım Tiple tirme ve Tipiklik Kıyas Yasa ı Hukuka ve Ahlaka Aykırı Faaliyetlerin Durumu Vergi Hukukunda Mantık Kurallarının Yeri Evleviyet Aksi le Kanıt Vergi Hukukunda Takdir Yetkisi darenin Takdir Yetkisi Yargıcın Takdir Yetkisi DÖRDÜNCÜ BÖLÜM MÜKELLEFLER N ÖDEVLER VE VERG HUKUKUNDA SORUMLULUK 39 vi

3 4.1. MÜKELLEFLER N ÖDEVLER Bildirim Yapılmasına li kin Ödevler e Ba lama Bildirimi i Bırakma Bildirimi Di er Durumlara li kin Bildirimler Beyanname Verilmesine li kin Ödevler Defter ve Kayıt Tutulmasına li kin Ödevler Belge Düzenlenmesine li kin Ödevler Muhafaza ve braz Yükümlülü üne li kin Ödevler VERG HUKUKUNDA SORUMLULUK Vergi Sorumlusu Vergi Mevzuatında Sorumluluk Durumları Vergi Kesintisi Yapanların Sorumluluk Durumları Kanuni Temsilci Olanların Sorumluluk Durumları Di er Sorumluluk Durumları Mirasçıların Sorumluluk Durumları Emlak ve Kurum Devralanların Sorumluluk Durumları Motorlu Ta ıt Alımlarına li kin Sorumluluk Durumları SMMM-YMM Meslek Gruplarının Sorumlulu u Kefil Olanların Sorumluluk Durumları Sermaye irketi Ortaklarının Sorumluluk Durumları Damga Vergisinde Sorumluluk Durumları Vergi Sorumlularının Ödevleri ve Hakları BE NC BÖLÜM VERG LEND RME LEMLER VERG Y DO URAN OLAY TARH LEM Tarh Yöntemleri Beyan Üzerine Tarhiyat Yöntemi kmalen Tarhiyat Yöntemi Resen Tarhiyat Yöntemi darece Tarhiyat Yöntemi TEBL GAT LEM Tebligat Kavramı ve Tebli Yapılacak Ki iler Tebli Yöntemleri Posta Yoluyla Tebligat ve Kapıya Yapı tırma Usulü Memur Aracılı ıyla Tebligat Dairede/Komisyonda Tebligat lan Yoluyla Tebligat Elektronik Tebligat TAHAKKUK A AMASI TAHS LAT LEM VERG BORÇLARININ VE CEZALARIN SONA ERMES Ödeme Mahsup Takas Zamana ımı Terkin Tahakkuktan ve Tahsilden Vazgeçme vii

4 Hata ve Düzeltme Uzla ma Cezada ndirim Ölüm Af Uygulamaları Yargı Kararları Vergiye Uyumlu Mükelleflere Vergi ndirimi ALTINCI BÖLÜM ENVANTER, DE ERLEME VE AMORT SMAN ENVANTER VE ENVANTER LEMLER DE ERLEME KAVRAMI DE ERLEME ÖLÇÜLER Maliyet Bedeli Borsa Rayici Tasarruf De eri Mukayyet De er tibari De er Rayiç Bedel Vergi De eri Emsal Bedel ve Emsal Ücret KT SAD KIYMETLER DE ERLEME SERVETLER DE ERLEME ENFLASYON DÜZELTMES AMORT SMAN Amortisman Kavramının Tanımı Mevcutlarda Amortisman Genel Kurallar Arazide Amortisman Normal Amortisman Kıst Amortisman Azalan Bakiyeler Usulüyle Amortisman Madenlerde Amortisman Fevkalade Amortisman Alacaklarda ve Sermayede Amortisman De ersiz Alacaklar üpheli Alacaklar Vazgeçilen Alacaklar Sermayenin tfası Giri im Sermayesi Fonu Kurulu ve Örgütlenme ile Pe tamallıkların tfası Özel Maliyet Bedellerinin tfası Özel Durumlar Amortismana Tabi Malların Satılması Amortismana Tabi Malların Sigorta Tazminatı Yenileme Fonu YED NC BÖLÜM VERG HUKUKUNDA SÜRELER VE SÜRELER ETK LEYEN HUSUSLAR 79 viii

5 7.1. SÜRE KAVRAMI SÜRELER N SINIFLANDIRILMASI Organik Yapısına Göre Süreler Kanuni (Yasal) Süreler dari Süreler Yargısal Süreler Hukuki Niteliklerine Göre Süreler Hak Dü ürücü Süreler Vergi Ödevleri ile lgili Süreler Müsamaha (Tolerans-Ho görü) Süreleri Belirleyici Süreler Zamana ımı Süreleri Tarh Zamana ımı Tahsil Zamana ımı Ceza Kesme Zamana ımı Düzeltme Zamana ımı SÜRELER N HESAPLANMASI Genel Kurallar Sürenin Gün Olarak Belirlenmesi Halinde Hesaplanması Sürenin Hafta Olarak Belirlenmesi Halinde Hesaplanması Sürenin Ay Olarak Belirlenmesi Halinde Hesaplanması Sürenin Yıl Olarak Belirlenmesi Halinde Hesaplanması SÜRELER N HESAPLANMASINI HUSUSLAR Mücbir Sebep Zor Durum Ölüm Malî Tatil (01-20 Temmuz) Adli Tatil (20 Temmuz-31 A ustos) Üst Makama Ba vuru SEK Z NC BÖLÜM VERG DENET M VE VERG UYU MAZLIKLARININ DAR A AMADAK ÇÖZÜM YOLLARI VERG DENET M YOLLARI Yoklama Yoklamada Amaç ve Kapsam Yoklamaya Yetkililer ve Yoklama Zamanı Elektronik Yoklama (E-Yoklama) Vergi ncelemesi Vergi ncelemesinin Amacı ve Kapsamı ncelemeye Yetkililer ve nceleme Zamanı ncelemenin Yapılaca ı Yer Vergi nceleme Süreci Vergi ncelemelerinde Süre Rapor De erlendirme Komisyonları B LG ED NME YOLLARI Aramalı nceleme Bilgi Toplama Talep Üzerine Bilgi Verme Devamlı Bilgi Verme ix

6 8.3. VERG UYU MAZLIKLARININ DAR A AMADA ÇÖZÜM YOLLARI Uzla ma Tarhiyat Öncesi Uzla ma (TÖU) Tarhiyat Sonrası Uzla ma (TSU) Hata ve Düzeltme Hesap Hataları Vergilendirme Hataları Hataların Meydana Çıkarılması ve Düzeltme Hiyerar ik Ba vuru zaha Davet DOKUZUNCU BÖLÜM VERG KABAHATLER, VERG SUÇLARI VE CEZALARI VERG KABAHATLER VE CEZALARI Kabahat Kavramı ve Suç Kavramından Farkı Vergi Ziyaı Kabahatleri ve Cezaları Genel Usulsüzlük Kabahatleri ve Cezaları Özel Usulsüzlük Kabahatleri Vergi Kabahatlerinin Cezalarını Ortadan Kaldıran Haller Ödeme Takas Af Terkin Tahsil Zamana ımı Hata-Düzeltme Uzla ma Dava Açma Ölüm Cezalarda ndirim Cezaların Kesilmesini Engelleyen Haller Yanılma Mücbir Sebep Pi manlık ve Islah Ceza Kesme Zamana ımı Ölüm Vergi Kabahatlerinde hbar Müessesesi VERG SUÇ VE CEZALARI Vergi Kaçakçılı ı Suçu ve Cezası Aydan - 3 Yıla Kadar Cezalandırılan Vergi Kaçakçılık Suçu Fiilleri Muhasebe ve Hesap Hilesi Yapmak Gerçek Olmayan Ki iler Adına Hesap Açmak Matrah Azaltacak ekilde Ba ka (Çift) Defter Tutmak Defter, Kayıt ve Belgeleri Tahrif Etmek Defter, Kayıt ve Belgeleri Gizlemek Muhteviyatı tibariyle Yanıltıcı Belge Düzenlemek veya Kullanmak Yıldan - 5 Yıla Kadar Cezalandırılan Vergi Kaçakçılık Suçu Fiilleri Defter, Kayıt ve Belgeleri Yok Etmek x

7 Defter Sayfalarını Yok Etmek, Yerine Ba ka Sayfa Koymak Ya da Hiç Koymamak Sahte Belge Düzenlemek veya Kullanmak Yıldan - 5 Yıla Kadar Cezalandırılan Vergi Kaçakçılık Suçu Fiili Vergi Kaçakçılı ı Suçunun Ortaya Çıkarılması Vergi Mahremiyetini hlal Suçu ve Cezası Mükelleflerin Özel lerini Yapma Suçu ve Cezası Haysiyet ve erefe Tecavüz Suçu ve Cezası Ekim ve Sayım Beyanlarını Denetlememe Suçu ve Cezası VERG KABAHATLER NDE VE SUÇLARINDA ÖZEL DURUMLAR Kabahatlerde ve Suçlarda Birle me ( çtima) Vergi Kabahatlerinde Birle me Vergi Suçlarında Birle me Kabahatlerde ve Suçlarda tirak Kabahatlerde ve Suçlarda Tekerrür ONUNCU BÖLÜM VERG CRA HUKUKU KAMU ALACA I -VERG ALACA I AYRIMI VERG CRA HUKUKUNUN TEMEL LKELER Borçlu Menfaatinin Korunması lkesi Alaca ın Güvence Altına Alınması lkesi Hapis Cezası Verilememesi lkesi Verginin Para ile Ödenmesi lkesi ktisadi Tahsilat lkesi VERG BORCUNUN ÖDENMES VE ÖDEME ZAMANLARI Vergi Borcunun Geç Ödenmesi ve Gecikme Zammı Vergi Borçlusuna Sa lanan Kolaylıklar Tecil Terkin Tahsilatın Geri Bırakılması CEBREN TAHS LATININ BA LANGIÇ NOKTASI: ÖDEME EMR VERG BORCUNUN ÖDENMEMES : CEBREN TAHS LAT Teminatlı Alacakların Tahsilatı Haciz Yoluyla Tahsilat flas Yoluyla Tahsilat VERG ALACA ININ GÜVENCE ALTINA ALINMASI Teminat htiyati Haciz htiyati Tahakkuk Rüçhan Hakkı Vergi Alaca ını Güvence Altına Alan Di er Yollar ONB R NC BÖLÜM VERG YARGISI VE SPAT VERG YARGILAMA LKELER Yazılılık lkesi Resen Ara tırma lkesi Toplu Yargılama Usulü lkesi xi

8 Delil Serbestisi lkesi Kıyas Yasa ı lkesi Ekonomik Yakla ım lkesi VERG YARGISI ORGANLARI VERG YARGISI SÜREC DAVANIN SONUÇLARI KANUN YOLLARI Ola an Kanun Yolları stinaf Temyiz Ola anüstü Kanun Yolları Kanun Yararına Temyiz Yargılamanın Yenilenmesi VERG HUKUKUNDA SPAT VE DEL L Vergi Hukukundaki spat Kuralları ktisadi, Ticari ve Teknik caplar ktisadi caplar Ticari caplar Teknik caplar lk Görünü Karinesi Vergi Hukukunda Deliller Yargı Nezdinde Olu an Deliller Ke if krar Tanık Beyanı Bilirki ilik Kesin Hüküm Yükümlü Nezdinde Olu an Deliller Beyannameler Bildirimler Ticari Defterler ve Kayıtlar Belgeler Özel Sözle meler Elektronik Ortamdaki Defter ve Belgeler Vergi daresi Nezdinde Olu an Deliller Vergi Hukukunda Karineler ON K NC BÖLÜM ULUSLARARASI VERG HUKUKU ULUSLARARASI VERG HUKUKUNUN KONUSU ULUSLARARASI VERG HUKUKUNUN KAYNAKLARI Ulusal ( ç) Hukuk Uluslararası Vergi Anla maları Avrupa Birli i Vergi Hukuku Uluslararası Örf ve Adet Hukuku Hukukun Genel lkeleri Uluslararası çtihatlar Doktrin VERG LEND RME YETK S ULUSLARARASI VERG LEME LKELER xii

9 Yersellik (mülkilik) ilkesi: Kaynak lkesi ahsilik lkesi: Yerle im Yeri ve Vatanda lık lkeleri Türkiye Uygulaması Ç FTE VERG LEME Kavramsal Tanım Çifte Vergilendirmeyi Önleme Yolları Ulusal Yöntemler stisna Yöntemi Mahsup Yöntemi ndirim Yöntemi Türk Vergi Sisteminde Uygulanan Yöntemler Uluslararası Yöntemler ULUSLARARASI VERG KAÇAKÇILI I KÜRESELLE ME VE VERG REKABET NTERNET N ULUSLARARASI VERG LEMEYE ETK LER VERG CENNETLER KAYNAKLAR xiii