ULUSAL SERAGAZI EMİSYON ENVANTERİ SİSTEMİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ULUSAL SERAGAZI EMİSYON ENVANTERİ SİSTEMİ"

Fidan Gültekin
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ULUSAL SERAGAZI EMİSYON ENVANTERİ SİSTEMİ Dr. Ali CAN

2 GENEL Ulusal Emisyon sistemi genel işlemler; Veri: Envanterin ana veri sağlayıcıları, o TÜİK (sanayi, tarım, atık); o ETKB (enerji ve petrol denge tabloları, Termik Santral Emisyonları); o ÇŞB (F gaz emisyonları) ve OSİB ile GTHB (arazi kullanımı ve arazi kullanım değişikliği emisyonları). o UDHB (Ulaştırma sektörü emisyonları) İlgili kuruluşlar veri kalitesinden sorumlu olup, veriler kuruluşlar tarafından resmi olarak toplanarak, işlenmektedir. Kuruluşlar Kendi hesaplarından, Hesap Kalitelerinden ve Kontrolünden, Belirsizlik ve Tutarlılıklarından sorumludur. (TACCC) Metod: IPCC Rehber Dökümanları ve (GPG) İyi Uygulama Rehberi Ulusal Envanter Sistemi: TÜİK, Ulusal Emisyon Sisteminin kurulması çalışmaları devam etmektedir (Konu KP)

3 SİSTEM TÜİK tarafından yürütülen Ulusal Envanter Sistemi çalışmaları IPCC tarafından belirlenen altı başlıkta devam etmektedir. TÜRKİYE ULUSAL EMİSYON ENVANTER SİSTEMİ Enerji Endüstriyel İşlemler Solvent ve Diğer Ürün Kullanımı Tarımsal Faaliyetler Arazi kullanım ve arazi kullanım değişikliği Atık

5 Veriler (Aktivity Data) SİSTEM

6 Veriler (Aktivity Data) EF (Faktörler) SİSTEM

7 Veriler (Aktivity Data) EF (Faktörler) Hesaplamalar SİSTEM =ABS((ABS('2005'!C74)+ABS('2005'!C75)+ ABS('2005'!C76)+ABS('2005'!C78))*41,868* 'EMIS FAKTOR'!B5*'EMIS FAKTOR'!C5*'EMIS FAKTOR'!D5)/

8 Veriler (Aktivity Data) EF (Faktörler) Hesaplamalar Analizler SİSTEM

9 Veriler (Aktivity Data) EF (Faktörler) Hesaplamalar Analizler CRF Tabloları SİSTEM

10 Veriler (Aktivity Data) EF (Faktörler) Hesaplamalar Analizler CRF Tabloları NIR SİSTEM

11 HABER BÜLTENİ Envanterin tamamlanmasından sonra her yıl Haziran ayında yıllık haber bültenleri ile TÜİK İngilizce ve Türkçe internet sayfası aracılığı ile kamuya emisyon hesaplamaları duyurulur

12 HABER BÜLTENİ

13 TÜRKİYENİN ENVANTER SİSTEMİNDEKİ GELİŞMELER ve EKSİKLİKLER

14 GENEL Ülkemizin Kyoto Protokolünü imzalanması (2009) ile beraber, Ulusal Emisyon Sisteminin oluşturulması zorunlu hale gelmiştir (Konu 5.1-KP). Bunun anlamı özellikle emisyonların azaltılması sürecinde en önemli araç olan emisyon envanterinin güncel, amaca hizmet eden, kalitesi yüksek, uygun metodoloji ile tahmin edilmesidir

15 SERAGAZI EMİSYONLARI Ulusal sera gazı emisyon envanteri; Verinin Derlenmesi, Veri işleme ve analiz, Emisyon faktörlerinin seçimi, Anahtar sera gazı emisyon kaynaklarının belirlenmesi, Sonuçların değerlendirilmesi (belirsizlik ve trend analizleri). gibi temel faaliyetleri içermektedir. Envanter ülkeye özgü şartlara göre değişiklik gösterebilir. Her yıl, yukarıdaki listeyi doğrudan etkileyen bir takım değişiklikler meydana gelmektedir

16 TÜİK Bu doğrultuda TÜİK bir portal aracılığıyla emisyon envanterini bir veritabanı (veri, EF ve hesaplama) haline getirmek üzere çalışmalara başlamış ve %95 oranında tamamlanmıştır. Kurumların Görüşleri doğrultusunda yeniden düzenlemeler ve değişiklikler yapılmıştır EB, GTHB

17 Mevcut program 1000 in üzerinde değişken içermekte ve 300 sayfadır. select * from ( --create table dagitim_endustri as --endustri çimento seragaz=co2=1 select a.yil,yontem,2 as sektor,1 as grup,0 as grup_alt,1 as seragazi, 3 as birim, round((klinker*klinker_co2),0) as deger from uretim_atik_endustri_maden a,uretim_atik_end_maden_factorb where a.yil=b.yil and a.yil<1990 union all select a.yil,yontem,2 as sektor,1 as grup,0 as grup_alt,1 as seragazi, 3 as birim,round((klinker*klinker_co2*cement_kiln_dust),0) as deger from uretim_atik_endustri_maden a,uretim_atik_end_maden_factorb where a.yil=b.yil and a.yil>=1990 union --seragazi so2=7 select a.yil,yontem,2 as sektor,1 as grup,0 as grup_alt,7 as seragazi, 3 as birim,round((uretilen_cimento*cimento_so2)/ ,2) as deger from uretim_atik_endustri_maden a,uretim_atik_end_maden_factor b where a.yil=b.yil union --endüstri sodyum karbonat seragaz=co2=1 select a.yil,yontem,2 as sektor,2 as grup,0 as grup_alt,1 as seragazi, 3 as birim,round(((sodyum_karbonat_satis+sodyum_karbonat_ithalat/1000 -sodyum_karbonat_ihracat/1000)*na2co3_co2)/ ,2) as deger from uretim_atik_endustri_maden a,uretim_atik_end_maden_factor b where a.yil=b.yil union select a.yil,yontem,2 as sektor,2 as grup,0 as grup_alt,1 as seragazi, 1 as birim,round(((sodyum_karbonat_satis+sodyum_karbonat_ithalat/

20 GELİŞMELER Envanteri hesaplamalarında eksiklikler her yıl giderilmektedir yılında 2009 yılı emisyon envanteri için Çözücü kullanımlarından kaynaklanan emisyonlar yılı için hesaplanmıştır ve her yıl artık hesaplanacaktır yılında tamamlanan eksiklikler ise; Petrol ve doğalgaz kaçak emisyonları (taşınım hariç) Tarımsal toprak (Atmosferik birikim, sızıntı ve yüzey akış) Atık bertarafından kazanılan metan gazının enerji için kullanımı Demir-Çelik Üretimi (process detayı ayrıştırılmıştır

21 GELİŞMELER Şu ana kadar, Ulusal Emisyon Envanterimiz, UNFCCC tarafından birkez Country ülkemizde, 6 kezde Central merkezde gözden geçirme sürecinden geçmiştir. Raporlar doğrultusunda envanter üzerinde TÜİK tarafından yapılan çalışmalar kapsamında düzenlemeler, bu raporlar dikkate alınarak yapılmaktadır. Sağlıklı bir envanterin oluşturulması aynı zamanda iyi bir planlama ile yapılabilmektedir. Bu yüzden diğer kurumların hazırlanan QA/QC planına uyması, sistemin oturması ve başarısı için mutlak surette gereklidir. Kurumların takvime uyması ve çalışmaları ile ilgili tedbirlerin alınması, uluslarası sürece uyulması için öncelikli bir adımdır

22 GELİŞMELER Taslak KG/KK (QA/QC) Planı oluşturulmuştur (UNDP, TÜİK, ÇŞB). Görüş için kurumlara sunulmuş, görüşler beklenmektedir. İDKK da Ülkemizin resmi QA/QC planı olmak üzere onaya sunulacaktır

23 MART TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU Envanterin oluşturulmasına yönelik Çalışma Takvimi şu şekildedir. 1 Eylül: Veri toplanmaya başlanması 31 Aralık: Veri toplama sürecinin son bulması Ocak 1-15: Ulusal Envanter Sistemine veri girişi 30 Ocak: Arazi kullanımı ve değişimi (OSİB, GTHB), ulaştırma (UDHB), F- gazlar (ÇŞB), elektrik üretim (ETKB) için emisyon hesaplarının alınması Şubat 1-30: Kalite kontrolü, anahtar kaynak, belirsizlik hesapları, CRF tabloları hazırlanması Mart 1-30: Kalite Kontrolü ve NIR in yazılması Nisan 12-15: CRF Tablolarının UNFCCC ye teslimi ve emisyon envanteri haber bülteninin yayını UNFCCC HAZİRAN ARALIK EYLÜL Başlangıç

24 EKSİKLİKLER Yeterli sayıda sektörel uzmanlar bulunmamakta ve kurumların uzmanları çok sık değişebilmektedir. (İlgili kurumlarca sektör uzmanlarının yetiştirilmesine önem verilmelidir) Veri kalitesi arttırılmalıdır (enerji denge, sanayi verileri detaylandırılmalıdır) Mevcut Veritabanı, UNFCCC kapsamındaki çalışmalara hizmet etmektedir. Ulusal EF belirleme çalışmaları, başlatılmalıdır (sektörlerin sorumludur)

Benzer belgeler

ULUSAL SERAGAZI EMİSYON ENVANTERİ SİSTEMİ

ULUSAL SERAGAZI EMİSYON ENVANTERİ SİSTEMİ Dr. Ali CAN 05.10.2011 1 GENEL Ulusal Emisyon sistemi genel işlemler; Veri: Envanterin ana veri sağlayıcıları, o TÜİK (sanayi, tarım, atık); o ETKB (enerji ve