GRAFİK ÇİZİMİNDE ÖNEMLİ NOKTALAR

Transkript

1

2 Koyu uçlu bir kurşun kalem kullanın ve lütfen okunaklı yazın Bir hata yaptığınızda, lütfen yumuşak silgi kullanın ve hatanızı güzelce silin

3 Değişkenlerin Belirlenmesi Bağımsız değişkenleri x eksenine, bağımlı değişkenleri ise y eksenine yerleştirin F h E m a 1 gt 2 mc 2 2 Bağımlı değişkenler (y ekseninde yer alırlar) Bağımsız değişkenler (x ekseninde yer alırlar)

4 Değişken aralığının belirlenmesi: En büyük değere sahip veriden en küçüğünü çıkararak veri aralığınızı bulun, kullanabileceğiniz kare sayısını belirleyin ve her kareye belirlediğiniz oran ölçüsünde değer atayın. Eksenlerin değer aralıkları ve başladıkları değerler farklı olabilir. Belirlenen veri aralığını kapsayacak kadar ancak gereksiz boşluklar oluşturmayacak kadar geniş olmalı.

5 Değişken ölçeğinin belirlenmesi: Her bir değişkene en çok uyacak ölçeği (her kalın çizginin alacağı değer) belirleyin. Seçtiğiniz ölçek değeri grafik kağıdına uygun olmalıdır. Eksenlerin ölçekleri farklı olabilir, ancak tutarlı olmalıdır. Örneğin, eğer bir eksende bir kalın çizgi metrenin onda birini temsil ediyorsa, o eksen boyunca hep metrenin onda birini temsil etmelidir.

6 Eksenlerin numaralandırılması ve etiketlenmesi: x ve y eksenlerinin neleri temsil ettiğini ve temsil ettiği büyüklüğün birimini mutlaka açık bir şekilde yazın.

7 Veri noktalarının gösterimi: Her bir verinin değerini görülmesi kolay büyüklükte bir nokta ile gösterin ( )

8 Uygun başlığın yazımı: Grafiğinizin, çizim amacını gösterir bir başlığı olmalıdır.

9 Örnek: GRAFİK ÇİZİMİNDE ÖNEMLİ NOKTALAR Vuru Ölçüm

10 Örnek: GRAFİK ÇİZİMİNDE ÖNEMLİ NOKTALAR Bağımsız değişkenler Vurular Ölçümler Bağımlı değişkenler

11 Örnek: Vurular Ölçümler Bağımsız değişkenler için veri aralığı: 18 3=15 birim Bağımlı değişkenler için veri aralığı: =22.8 birim

12 x ekseni, 15 birimlik verinin sığabileceği, uygun şekilde ölçeklendirilmiş ve en küçük ölçüm 3 birim olduğu için 2 den başlanması uygun görülmüştür. Ancak dilenirse en küçük ölçüm yakın olduğundan 0 dan da başlanabilirdi. x ekseninde ölçek olarak her kalın çizgi başına 5 birim seçilmiştir.

13 y ekseni, yaklaşık 23 birimlik verinin sığabileceği, uygun şekilde ölçeklendirilip, en küçük ölçüm 69 birim olduğu için 65 den başlanması uygun görülmüştür. Bu seçim yapılırken en küçük y değerinin 0 dan oldukça uzak olduğu göz önünde tutulmuştur. Grafikte ölçüm değerleri noktalarla gösterilmiştir. Eksenlerin belirttikleri nicelikler ve birimleri yazılmış, grafiğin başlığı konmuştur.

14 Grafiğe eğim çizgisi en son çizilir. Eğim çizgisi çizilirken sizden beklenen, bütün noktalardan geçen bir çizgi değil değerlerin gidişatını olabildiğince iyi belirtecek, ortalama bir doğrudur. Eğim çizgisi çizilirken, çizginin bütün değerlere ortalama bir mesafede olması hedeflenir. Örneğimizde de olduğu gibi kimi durumlarda eğim çizgisi hiçbir noktanın üzerinden geçmiyor olabilir. Kimi durumlarda ise noktalar çok uygun bir düzende dizilebilir. Bu, sistemin özelliklerine ve ölçümün doğruluğuna bağlı olarak değişir.

15 HATALI ÖRNEKLER Eğim çizgisinin mutlaka en küçük değerle en büyük değeri birleştiren bir doğru olması, bizim örneğimizde olduğu gibi bazen yanlış bir yaklaşım olabilir. Bizim dersimiz için önemli olan, değerlerin grafikteki konumlarına bakarak genel gidişatı göz kararı kestirip, buna göre bir doğru çizmektir. Doğru çizimindeki hatanın artışı, hata payını yükseltecektir.

16 HATALI ÖRNEKLER Eğim çizgisinin mutlaka eksenlerin kesiştiği yerden başlaması gibi bir zorunluluk yoktur. Hatta eğim çizgisinin eksenleri kesmesi gibi bir zorunluluk da yoktur. Biz deneylerimizde kendi ölçüm aralığımızdaki değerleri ve değişimleri inceliyoruz. Eğer geleceğe dair bir kestirim yapmamız beklenseydi grafiğin eğiminden faydalanarak bir doğru denklemi oluşturabilir ve bu denklemle istenen değerler kolayca bulunabilirdi.

17 HATALI ÖRNEKLER Sadece ödev yapmış gözükmek için, gayet özensizce çizilen grafikler, hiç çizilmemiş gibi kabul edilerek değerlendirme dışı bırakılacaktır!

18 Grafiğinizin eğimini bulmak için eğim çizgisi üzerinden dilediğiniz iki noktayı seçin. Bu noktalar ölçüm noktalarınızdan biri olamaz! B A

19 Grafiğin eğimi, seçilen noktaların koordinatları yardımıyla şu eşitlikle elde edilir: m B B y x A A y x