Şehnaz HATİPOĞLU Aile Hekimliği Uzmanı İzmir, 2016

Transkript

1 Şehnaz HATİPOĞLU Aile Hekimliği Uzmanı İzmir, 2016

2 Aşılama Birinci basamak sağlık kuruluşlarında çalışan hekim ve diğer personelin temel görevlerinden biri çocuk sağlığının korunmasıdır. Hastalıkların önlenmesi tedaviye göre her zaman daha etkili ve daha ucuzdur. Aşılar, bulaşıcı hastalıkların önlenmesinde ve korunmada en temel, en etkili ve güvenli koruyucu sağlık hizmetlerinden biri olup, bazı aşılar yalnız aşılananları değil aşılanmayan diğer kişileri de koruyabilir. Temel hedefin aşısız çocuk bırakmamak olduğu unutulmamalıdır.

3 Ülkemizdeki Gelişmeler 1930 Çiçek 1937 Difteri Boğmaca 1952 BCG 1963 Oral Polio 1968 Difteri Boğmaca Tetanoz 1970 Kızamık Ancak bu dönemlerde aşılama oranları DÜŞÜK Özellikle 1974 ten sonra DSÖ nün GBP (Genişletilmiş Bağışıklama Programı) önerisiyle ülkemizde bağışıklamada önemli bir artış oldu.

4 1981 de 6 aşı BCG Difteri Boğmaca Tetanoz Çocuk Felci Kızamık Günümüzde 13 aşıya çıktı BCG Difteri Boğmaca Tetanoz Çocuk Felci Kızamık Kızamıkçık Kabakulak Hepatit B Hepatit A Pnömokok Hemofilus İnfluenzaTip B Su Çiçeği

5 1981 de GBP nin başlatılması 1985 yılından itibaren belirli aralıklarla aşı kampanyaları Aşısı yapılan hastalıkların insidansında ciddi düşüşler 1988 yılından itibaren ülkemiz ve Kıta Avrupası nda Vahşi Çocuk Felci ERADİKE edilmiştir, devam ettirilmektedir.

6 Stabilite Başarılı Bir Aşıda Olması Gerekenler Ucuzluk Güvenlik Erişilebilirlik

7 Aşılamada Genel Kurallar Soğuk Zincir Steril ve Tek Kullanımlık Enjektör Doğru Yol Birden Çok Aşı Yapılması Gerekiyorsa Farklı Yer Tercihi

8

9

10

11 Aşılar * Canlı BCG (id) KKK (sc) Suçiçeği (sc) Rota Virus (po) OP (po) * İnaktive Hepatit A (ım) Influenza (ım) Boğmaca (ım) * Polisakkarid Hıb (ım) Menengokok (ım) Pnömokok (ım) * Rekombinant Hepatit B (ım) * Toksoid Difteri (ım) Tetanoz (ım)

12 Hepatit B Aşısı Taşıyıcı olduğu bilinen annelerden doğan bebeklere doğumdan sonraki ilk 12 saat içinde hepatit B aşısı ile birlikte İM olarak 0,5 ml hepatit B immun globulini (HBIG) de yapılmalıdır.

13 Hepatit B Aşısı Marker bakılması; Aşı yapılmasından daha maliyetli İmmün yetersizliği olan, Diyaliz tedavisi gören kronik böbrek yetmezliği olan çocuklarda, yılda bir anti-hbs ölçümü yapılarak, antikor titresi 10 miu/ml civarına yaklaşanlar aşılanmalıdır. Titresi düşenlerde bile immün belleğin devam ettiği ve kişiyi koruyacağı düşünülmektedir. Literatürde bebeklik döneminde yapılan Hepatit B aşısının en az 20 yıl koruduğu belirtilmektedir.

14

15

16

17

18

19 Ülkemizde geri ödemesi olmayan aşılar Rotavirus aşısı Meningokok aşısı Hpv aşısı İnfluenza aşısı

20

21

22

23 Aşılar Hakkında Genel Bilgi Birden fazla canlı aşı aynı anda yapılabilir, aksi halde en az 1 ay ara olmalıdır. Aynı anda birden fazla aşı uygulamasında ayrı ekstremite kullanılmalı, aynı ekstremite kullanılacaksa minimum 2 cm aralık olmalıdır. Gecikmiş aşı zamanlarında yeniden başlangıç yapılmaz. Fazla miktarda inaktif aşı dozu verilmesi yan etkileri arttırabilir, canlı virus aşılarında ise teorik risk vardır. Düşük dozda verilen aşılar hiç yapılmamış sayılır. Anne sütü OPV etkisini bozmaz. OPV sonrası tükürür, yutmaz veya 10 dk içinde kusarsa aşı tekrarlanır.

24

25 * Soru gr altı bebeklerde Hepatit B aşısını nasıl yapalım? HBsAg (-) olan anneden doğan 2000 gr altı bebeklere Hepatit B Aşısı YAPILMAZ, 1 aylıkken ya da > 2000gr olunca başlanır. Anne HBsAg (+) ise 12 saat içinde HBIG ve aşı uygulanır, ancak ilk aşı yerine sayılmaz. 1 ay sonra 1, 2, 12. ay şeklinde yeniden aşılamaya başlanır. Son doz sonrası HbsAg ve anti-hbs bakılır; <10 IU/ml; 2 ay arayla 3 kez aşıla ve test et

26 * Soru 2 Aşı nedeniyle proflaktik antipiretik önerelim mi? Önerilmiyor ateşe kadar parasetamol vermemek lazım, çünkü immun cevabı olumsuz etkiliyor. * Soru 3 Aynı gün içerisinde bir çocuğa kaç aşı yapılabilir? İstenildiği kadar yapılabilir. * Soru 4 - Emziren anneye aşı yapılırsa bebeğe zararı olur mu? Emziren anneye verilen inaktif veya canlı-zayıflatılmış aşıların bebeğe bir sakıncası yoktur. Sadece anneye verilen kızamıkçık aşısı virusu süte geçebilir.

27 * Soru 5 Oral Polio Aşısı (OPV) yaptık çocuk kustu, aşıyı tekrarlayalım mı? OPV sonrası erken dönemde kusan bebeklere OPV dozu tekrar edilir. İkinci doz da kusulursa OPV bir kez daha tekrarlanmaz. Ancak bu iki doz aşı da sayılmaz. Daha sonra uygun zamanda tekrar edilir.

28 * Soru 6 Rotavirus aşısı yaptık çocuk kustu, aşıyı tekrarlayalım mı? Tekrarlanmasına gerek yoktur. Aşılama programı olduğu gibi devam edilmelidir. * Soru 7 Aşılama programında aksama oldu. Ne yapalım? Aşılama programında eğer ki bir aksaklık olursa kalındığı yerden devam edilmelidir.

29 TEŞEKKÜRLER