A USTOS/AUGUST 2006 ERNST & YOUNG

Transkript

1 ERNST & YOUNG A USTOS/AUGUST Ernst & Young All Rights Reserved. Ernst & Young is a registered trademark. stanbul Merkez Ofis Büyükdere Caddesi Beytem Plaza fiiflli stanbul Tel : (pbx) Fax : istanbul.office@tr.ey.com Ankara Ofis Reflit Galip Cad. No:53 D:3-4 Gaziosmanpafla Ankara Tel : Fax : ankara.office@tr.ey.com zmir Ofis Akdeniz Mah. Halit Ziya Bulvar No:74 K:2 Yap Kredi Sigorta fl Merkezi Alsancak zmir Tel : Fax : izmir.office@tr.ey.com Bursa Ofis Kükürtlü Cad. Tan fl Merk. No:67 B Blok D: Bursa Tel : Fax : bursa.office@tr.ey.com MENKUL KIYMETLER VE D ER SERMAYE P YASASI ARAÇLARINDAN ELDE ED LEN GEL RLERLE LG L TEVK FAT UYGULAMASINDA 5527 SAYILI KANUNLA YAPILAN DE fi KL KLER Mehmet KORKUSUZ YEN KURUMLAR VERG S KANUNU NUN, KURUMLARIN GAYR MENKUL VE fit RAK H SSES SATIfi KAZANÇLARININ VERG DEN ST SNA ED LMES LE LG L HÜKÜMLER Derya YALIM YEN KURUMLAR VERG S KANUNU NDA DAR MÜKELLEF YET Umut GÜNDÜZ Dünya dan Vergi Haberleri Aras UYGUR English Translation Resmi Gazete den... Emre EMEK Sirküler ndeks Vergi Takvimi Vergi Hakk nda Concerning Tax

2 VERG DE GÜNDEM MENKUL KIYMETLER VE D ER SERMAYE P YASASI ARAÇLARINDAN ELDE ED LEN GEL RLERLE LG L TEVK FAT UYGULAMASINDA 5527 SAYILI KANUNLA YAPILAN DE fi KL KLER I. Girifl 2 Mehmet KORKUSUZ Vergi yükünün kifliler aras nda ödeme güçlerine göre (adil) da t lmas bir Anayasa emri olsa da, haf zalar n biraz yoklayanlar kolayca hat rlayacaklard r, vergi adaletsizli i, son çeyrek yüzy lda ülkemiz vergi kamuoyunda en çok tart fl lan konular n her zaman bafl nda yer alm flt r. Vergilerin meflrulu unu da sa layan önemli bir unsur olan vergi yükünün adil da t lmas yani vergi adaleti konusu, hemen her platformda çeflitli örneklerle dile getirilmifltir. Bu örneklerden en fazla dile getirileni ve dolay s yla en fazla bilineni de, asgari ücretli ile Hazine Bonusu faizi veya borsada hisse senedi al m-sat m kazanc elde edenlerin ödedikleri vergilerin karfl laflt r ld örnektir. Örnekte, asgari ücretle çal flan bir kimsenin bile söz konusu menkul k ymetlerden gelir elde edenlere göre daha fazla vergi ödedi i vurgulanm flt r. Gerçekten de, 1998 y l nda yap lan ve 2005 y l sonuna kadar yürürlükte kalan bir düzenleme ile Hazine Bonosu ve Devlet Tahvili faiz gelirlerinin önemli bir k sm, indirim oran uygulamas ad alt nda matrah d fl b rak lm fl, hatta bu matrah d fl b rak lan k sm n toplam gelire oran bazen % 100 ü bile aflm fl, kalan k sm n beyan da beyan s n r ad verilen ve tutar her y l art r lan bir s n r aflmas kofluluna ba lanm flt r. Bu düzenlemeden üç y l sonra, 2001 y l nda yaflanan ekonomik kriz sonras nda Hazinenin borçlanma ihtiyac n n kolay ve ucuz karfl lanmas amac yla yap lan bir baflka düzenleme ile de Hazine Bonosu ve Devlet Tahvili faiz gelirleri ile al m-sat m kazançlar n n önemli say labilecek bir tutar vergiden istisna edilmifltir. Üstelik, bafllang çta 2002 y l sonuna kadar ihraç edilen menkul k ymetler için getirilen bu uygulama daha sonra birer y ll k uzatmalarla 2005 y l sonuna kadar ihraç edilen menkul k ymetlerden 2007 y l sonuna kadar elde edilen gelirleri de kapsayacak flekilde geniflletilmifltir. Yani y llar n kapsayan befl y ll k dönemde, söz konusu bono ve tahvillerden sa lanan faiz gelirleri, hem enflasyon indirimine ve hem de çok yüksek tutarda istisnaya tabi tutulmufl, bu ikisinden artakalan tutar n da beyan s n r n afl p aflmad na bak lm flt r. Örne in, 2005 y l nda bir kiflinin Hazine Bonosundan sa lad faiz geliri toplam n n önce % 53,7 si indirim oran uygulamas ad alt nda toplam gelirden düflülmüfl, kalan k s mdan da YTL, istisna uygulamas ad alt nda indirilmifltir. Y ll k beyannameyle bildirme zorunlulu u için de, iflte bu iki ifllemin sonucunda bulunan tutar n YTL lik beyan s n r n aflmas koflulu aranm flt r. Özetle, 2005 y l nda, kiflilerin bu faiz gelirlerinin YTL yi aflmad durumlarda beyan zorunlulu u olmam fl, bu gelirler üzerinden yap lan tevkifat n oran n n da % 0 olarak belirlenmifl olmas sebebiyle belirtilen tutara kadar olan gelirler için hiç vergi ödenmemifltir. Aile reisi beyan n n da 1998 y l nda kald r lm fl oldu u göz önüne al nacak olursa, dört kiflilik bir ailenin YTL yi aflan faiz gelirinin beyan ve vergi d fl kald kolayca anlafl labilecektir. Hazine Bonosu ve Devlet Tahvillerinin vadesinden önce elden ç kar lmas ndan sa lanan al m-sat m kazançlar na da benzer vergi avantajlar sa lanm flt r. Bu kazançlar da, y llar n kapsayan dönemde, önce endeksleme yöntemi ile enflasyondan ar nd r lm fl daha sonra da bu flekilde hesaplanan safi kazançtan yüksek tutarda (2005 y l nda uygulanan istisna tutar, YTL) istisna uygulamas yap lm flt r. Tart flmalarda en çok kullan lan örne in bir di er aya n oluflturan stanbul Menkul K ymetler Borsas nda ifllem gören hisse senetlerinin al m sat m ndan sa lanan kazançlar n vergiden istisna edilebilmesi için de üç ayl k bir elde tutma süresi belirlenmifl, bu süreden daha fazla elde tutulan hisse senetlerinden elde edilen gelirlerin, tutar ne olursa olsun, beyan edilmemesi sa lanm flt r. Üç aydan daha k sa süre elde tutulan hisse senetlerinin (IMKB de ifllem gören) sat fl ndan sa lanan kazançlar ise önce endeksleme yöntemi ile enflasyondan ar nd r lm fl daha sonra da bu flekilde hesaplanan safi kazançtan yüksek say labilecek bir istisna tutar (2005 y l nda, YTL) düflülmüfltür. Yaz m za konu olan Gelir Vergisi Kanunu nun (GVK) Geçici 67 nci maddesi hükmü kapsam nda menkul k ymetler ve di er sermaye piyasas araçlar n n gelirleri üzerinden yap lan tevkifat düzenlemesine de iflte bu koflullarda gelinmifltir y l sonunda TBMM de kabul edilen 5281 say l Kanunla GVK na eklenen Geçici 67 nci madde hükmü ile, özetle, 2006 y l bafl ndan itibaren (10) y l süreyle, menkul k ymetler ve di er sermaye piyasas araçlar için, vergi uygulamalar nda basitlik sa lanmas ve finansal araçlar üzerindeki vergi yüklerinin eflitlenmesi amac yla, yeni bir vergileme rejimi öngörülmüfltür. Vergi adaletsizli i ile ilgili tart flmalara da önemli bir cevap teflkil eden bu yeni rejimin esas n, özetle, kapsama giren gelir ve kazançlar (menkul k ymetler ile di er sermaye piyasas araçlar n n al fl ve sat fl bedelleri aras ndaki fark, menkul k ymet veya di er sermaye piyasas araçlar n n itfas halinde al fl bedeli ile itfa bedeli aras ndaki fark, menkul k ymetlerin veya di er sermaye piyasas araçlar n n dönemsel getirileri ve menkul k ymet veya di er sermaye piyasas araçlar n n ödünç ifllemlerinden sa lanan gelirler, mevduat faizleri, repo kazançlar, faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kâr paylar ile kâr ve zarar ortakl belgesi karfl l ödenen kâr paylar ve özel finans kurumlar nca kâr ve zarara kat lma hesab karfl l nda ödenen kâr paylar ) üzerinden, bunlar ödeyen banka ve arac kurumlar taraf ndan, elde edenlerin hukuki statülerine (gerçek veya tüzel kifli, tam veya dar mükellef) ve gelir ve kazanc n vergiden istisna edilip edilmedi ine bak lmaks z n % 15 oran nda tevkifat yap lmas ; bu flekilde tevkif suretiyle vergilendirilen gelir ve kazançlar n, tutar ne olursa olsun, gerçek kiflilerce y ll k veya münferit beyanname ile beyan edilmemesi oluflturmaktad r. GVK nun Geçici 67 nci maddesinde uygulamaya bafllan lmas ndan hemen önce yap lan bir de ifliklik ile, tam mükellef kurumlara ait hisse senetlerinden iki y ldan fazla süre elde tutulanlar n tevkifat kapsam d fl nda tutulmas ile ilgili hükmün kapsam sadece tam mükellef kurumlara ait olup MKB de ifllem görenleri kapsayacak flekilde daralt lm fl ( MKB de ifllem görmeyen hisse senetlerinin sat fl ndan elde edilen kazançlar, elde tutulma süreleri ne olursa olsun tevkifata tabi) ve maddenin önceki fleklinde iki y l olarak hükme ba lanan asgari elde tutma süresi de bir y la indirilmifltir. Yine ayn de ifliklik kapsam nda, söz konusu hisse senetlerinin elden ç kar lmas ndan sa lanan kazançlar için GVK nun Mükerrer 80 inci maddesinin de uygulanmamas hükme ba lanm flt r.

3 flte bu hükümler çerçevesinde uygulanmaya bafllan lan yeni vergilendirme rejiminde, henüz uygulamas n n alt nc ay nda radikal bir de iflikli e ihtiyaç duyulmufltur. Daha aç k bir ifade ile, TBMM de kabul edilen ve tarihli Resmi Gazete de yay mlanan 5527 say l Kanunla, GVK nun Geçici 67 nci maddesinin dört ayr f kras nda de ifliklik yap lm fl, madde metnine yeni bir f kra eklenmifltir. Bu de ifliklik ve düzenlemelerle, dar mükellef gerçek kifli ve kurumlar n GVK Geçici 67 nci maddenin (1) numaral f kras kapsam na giren gelirleri üzerinden yap lacak tevkifat n oran, tarihinden itibaren geçerli olmak üzere % 0 a indirilmifl, tam mükelleflerin gelir ve kazançlar üzerinden yap lan tevkifat n oran n n Kanunda belirtilen s n rlar dahilinde yeniden belirlenmesi konusunda da Bakanlar Kurulu na yetki verilmifltir. Yaz m zda, 5527 say l Kanunla yap lan düzenlemeler aç klanmaktad r. II. GVK nun Geçici 67 nci maddesi hükmü kapsam ndaki tevkifat uygulamas nda 5527 say l Kanunla yap lan de ifliklikler 1. Dar mükellef gerçek kifli ve kurumlar n gelirleri üzerinden yap lan tevkifat n oran n n % 0 a indirilmesi GVK nun Geçici 67 nci maddesinin (1) numaral f kras ile, bankalar ve arac kurumlara, gelir sahibinin gerçek veya tüzel kifli ya da dar veya tam mükellef olup olmad na ya da vergi mükellefiyeti bulunup bulunmad na veya vergiden muaf olup olmad na bakmaks z n, a) al m sat m na arac l k ettikleri menkul k ymetler ile di er sermaye piyasas araçlar n n al fl ve sat fl bedelleri aras ndaki fark, b) al m na arac l k ettikleri menkul k ymet veya di er sermaye piyasas araçlar n n itfas halinde al fl bedeli ile itfa bedeli aras ndaki fark, c) menkul k ymetlerin veya di er sermaye piyasas araçlar n n tahsiline arac l k ettikleri dönemsel getirileri (herhangi bir menkul k ymet veya di er sermaye piyasas arac na ba l olmayan), d) arac l k ettikleri menkul k ymet veya di er sermaye piyasas araçlar n n ödünç ifllemlerinden sa lanan gelirler üzerinden % 15 oran nda vergi tevkifat yapma yükümlülü ü getirilmifl, ancak, Sermaye Piyasas Kanununa göre kurulan menkul k ymetler yat r m fonlar n n (borsa yat r m fonlar hariç) kat lma belgelerinin ilgili oldu u fona iadesinden, menkul k ymetler yat r m ortakl klar n n hisse senetlerinin al m sat m ndan, Hazine taraf ndan yurt d fl nda ihraç edilen menkul k ymetlerin al m sat m ve itfas s ras nda elde edilen getirileri ile hisse senetleri kâr paylar n n hisse sahipleri ad na tahsili ve tam mükellef kurumlara ait olup stanbul Menkul K ymetler Borsas nda ifllem gören ve bir y ldan fazla süreyle elde tutulan hisse senetlerinin elden ç kar lmas ndan elde edilen gelirlerin tevkifat uygulamas kapsam d fl nda oldu u hükme ba lanm flt r. Bu hükümler çerçevesinde de, madde hükmünün yürürlü e girdi i 2006 y l bafl ndan itibaren, Hazine Bonosu ve Devlet Tahvili faizleri ile al m sat m kazançlar üzerinden ve MKB de ifllem gören ve bir y l ve daha k sa süre elde tutulan (di er hisse senetlerinden elde tutulma süresi ne olursa olsun) hisse senetlerinin al m sat m kazançlar üzerinden yerli ve yabanc yat r mc ay r m yap lmaks z n % 15 oran nda tevkifat yap lm flt r. Ancak, bir taraftan küresel ekonomideki hareketlerin, uluslararas alanda serbestçe hareket eden sermayenin ülkemize göre çok daha güvenli ve getirisi yüksek alanlara do ru kaymas olas l n do urmas ve böyle bir olas l n gerçekleflmesinin yol açabilece i olumsuz sonuçlar n önlenmesi, di er taraftan da Avrupa Birli inin vergilemede ikametgah esas alan vergileme prensiplerine uyum sa lanmas amaçlar yla, dar mükellef gerçek kifli ve kurumlar n GVK nun Geçici 67 nci maddesinin (1) numaral f kras kapsam ndaki gelirleri üzerinden yap lan tevkifat n oran n n % 15 den % 0 a düflürülmesi kararlaflt r lm flt r. Bu amaçla haz rlanan ve TBMM de Anayasaya ayk r oldu u iddialar aras nda kabul edilen bir Kanun Teklifi ile, söz konusu f kra metninin sonuna Dar mükellef gerçek kifli ve kurumlar için bu oran %0 olarak uygulan r ibaresi eklenmifltir. Yukar daki ifadelerden de anlafl laca üzere, tevkifat oran % 0 a düflürülen gelirler, GVK nun Geçici 67 nci maddesi kapsam nda tevkifata tabi tutulan tüm gelirler de ildir. Bu gelirler, an lan maddenin (1) numaral f kras nda say lan (Hazine Bonosu ve Devlet Tahvili faiz gelirleri, al m-sat m kazançlar, hisse senedi al m-sat m kazançlar vb.) gelirlerdir. An lan maddenin 4 numaral f kras ile tevkifata tabi tutulan mevduat faizleri, repo kazançlar, faizsiz olarak kredi verenlere ödenen kâr paylar ile kâr ve zarar ortakl belgesi karfl l ödenen kâr paylar ve özel finans kurumlar nca kâr ve zarara kat lma hesab karfl l nda ödenen kâr paylar üzerinden yap lan tevkifat n oran, geliri elde edenin hukuki statüsüne ba l olmaks z n % 15 olarak devam etmektedir. Bu ba lamda, dar mükellef gerçek kifli ve kurumlar n say lan bu gelirleri üzerinden % 15 oran nda tevkifat yap lmas na bundan sonra da devam edilecektir. Madde metninde yap lan bu de ifliklik sebebiyle, dar mükellef gerçek kifli ve kurumlar n, tarihinden sonra ihraç edilen veya iktisap ettikleri menkul k ymetlerden tarihinden itibaren elde edecekleri tevkifat kapsam nda bulunan gelirler için % 0 oran uygulanacakt r. Menkul k ymetin elde edilme zaman n n, yeni oran n uygulamas nda bir önemi bulunmamaktad r. Daha aç k bir ifade ile, tarihinden önce sat n al nm fl olsa da gelirleri tevkifat kapsam nda bulunan, tarihinden itibaren ihraç veya iktisap edilen menkul k ymetlerden tarihinden sonra elde edilecek faiz ve al m-sat m gelirleri için tevkifat oran % 0 olacakt r. 2. Yat r m fonu kat lma belgelerinin fona iadesinden sa lanan kazançlar n tevkifat kapsam na al nmas 5527 say l Kanunla yap lan ikinci de ifliklik, menkul k ymet yat r m fonu kat lma belgelerinin fona iadesinden sa lanan kazançlar n da tarihinden itibaren geçerli olmak üzere tevkifat kapsam na al nm fl olmas d r. Bu amaçla, an lan Kanunla GVK nun Geçici 67 nci maddesinin (1) numaral f kras nda (6 numaral paragraf) de ifliklik yap lm fl ve tevkifat uygulamas kapsam d fl nda bulunan gelirler yeniden tan mlanm flt r. Bu ba lamda, paragraf metnindeki Sermaye Piyasas Kanununa göre kurulan menkul k ymetler yat r m fonlar n n (borsa yat r m fonlar hariç) kat lma belgelerinin ilgili oldu u fona iadesi, menkul k ymetler yat r m ortakl klar n n hisse senetlerinin al m sat m... ibaresi metinden ç kar lm flt r. Ancak, Kanunkoyucu, yat r m fonu kat lma belgelerinin fona iadesinden sa lanan kazançlar üzerinden yap lacak tevkifat uygulamas n n bir istisnas olarak, paragraf metnine, sürekli olarak portföyünün en az % 51 i stanbul Menkul K ymetler Borsas nda ifllem gören hisse senetlerinden oluflan yat r m fonlar n n bir y ldan fazla süreyle elde tutulan kat lma belgelerinin elden ç kar lmas nda... ibaresini eklemifltir. Bu düzenleme sebebiyle, tarihinden itibaren, sürekli olarak portföyünün en az % 51 i stanbul Menkul K ymetler Borsas nda ifllem gören hisse senetlerinden oluflan yat r m fonlar n n bir y ldan fazla süreyle elde tutulan kat lma belgelerinin elden ç kar lmas ndan sa lanacak kazançlar üzerinden GVK nun Geçici 67 nci maddesi hükmüne göre tevkifat yap lmayacakt r. Yat r m fonu kat lma belgeleri ile ilgili bu düzenleme yap l rken, maddenin (8) numaral f kras nda yer alan yat r m fonlar n n portföy 3

4 VERG DE GÜNDEM kazançlar n n da tevkifata tabi olduklar na iliflkin hüküm korunmufl hatta korunmakla kalmam fl kapsam, borsa yat r m fonlar, konut finansman fonlar ve varl k finansman fonlar n da içine alacak flekilde geniflletilmifltir. Oysa, 5527 say l Kanunun TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda kabul edilen fleklinde, yat r m fonlar kat lma belgelerinin fona iadesi (sat fl ) s ras nda tevkifat yap lmamas n öngören hüküm kald r lmakta ve bu kurulufllar n kendi bünyelerinde portföy kazançlar üzerinden yap lacak stopaj oran n n s f ra indirilmesi öngörülmekteydi. Ancak Genel Kurulda yap lan görüflmeler s ras nda verilen ve kabul edilen önergelerle, kat lma belgelerinin fona iadesinden sa lanan gelirler üzerinden tevkifat yap lmamas n öngören hüküm teklifte öngörüldü ü flekilde kald r - l rken, fonlar n portföy kazançlar üzerinden yap lan tevkifat n kapsam na borsa yat r m fonlar ile önümüzdeki dönemlerde sermaye piyasas nda görece imiz konut finansman ve varl k finansman fonlar da dahil edilmifltir. Bakanlar Kurulu da, tarihli Resmi Gazete de yay mlanan 2006/10731 say l Karar ile, tarihinden itibaren tevkifat kapsam na al nan borsa yat r m fonlar ile konut finansman fonlar ve varl k finansman fonlar n n bu tarihten itibaren elde edecekleri portföy iflletmecili i kazançlar ve GVK nun Geçici 67 nci maddesinin 1,2,3 ve 4 numaral f kralar nda belirtilen gelirleri üzerinden yap lacak tevkifat n oran n % 0 olarak, di er fon ve ortakl klar n portföy iflletmecili i kazançlar ile GVK nun Geçici 67 nci maddesinin 1,2,3 ve 4 numaral f kralar nda belirtilen gelirleri üzerinden yap - lacak tevkifat n oran n da tarihine kadar (bu tarih dahil) % 10, tarihinden (bu tarih dahil) itibaren de % 0 olarak belirlemifl bulunmaktad r. 3. Tevkifat oranlar n n belirlenmesi konusunda Bakanlar Kurulu na yetki verilmesi 5527 say l Kanunla yap lan bir di er önemli düzenleme, GVK nun Geçici 67 nci maddesine eklenen 17 numaral f kra hükmü ile gerçeklefltirilmifltir. Bu f kra hükmü ile, Bakanlar Kurulu na, an lan maddede yer alan oranlar her bir kazanç ve irat türü ile bunlar elde edenler itibar yla, yat r m fonlar n n kat lma belgelerinin fona iade edilmesinden elde edilen kazançlar için fonun portföy yap s na göre, ayr ayr s f ra kadar indirme veya % 15 e kadar art rma yetkisi verilmifltir. Bakanlar Kurulu kendisine verilen bu yetkiyi tarihli Resmi Gazete de yay mlanan 2006/10731 say l Karar ile ve daha önce yap lan aç klamalar do rultusunda kullanarak, tam mükellef gerçek kifli ve kurumlar n, GVK Geçici 67 nci maddesinin 1,2 ve 3 numaral f kralar nda tevkifata tabi oldu u hükme ba lanan Devlet ç Borçlanma senetleri (Hazine Bonolar ve Devlet Tahvilleri), özel sektör taraf ndan ihraç edilen tahviller ile hisse senetlerinin al m-sat m ndan elde ettikleri gelirler için % 15 olan tevkifat oran n % 10 olarak yeniden belirlemifltir. 4. Vadeli ifllem ve opsiyon borsalar nda yap lan ifllemlerden elde edilen kazançlar üzerinden yap lacak tevkifat ile ilgili istisna uygulamas n n sürekli hale getirilmesi GVK na 5281 say l Kanunla eklenen Geçici 67 nci maddenin (14) numaral f kras ile Türkiye de kurulu vadeli ifllem ve opsiyon borsalar nda 2006 y l nda yap lan ifllemlerden elde edilen kazançlar için (1) numaral f krada belirtilen tevkifat oran s f r olarak uygulanaca hükme ba lanm fl, Maliye Bakanl taraf ndan yay mlanan 267 seri numaral Gelir Vergisi Genel Tebli inde de bankalar n ve arac kurumlar n taraf oldu u veya bunlar arac l yla yap lan; belirli bir vadede, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeye dayal olarak düzenlenenler de dahil olmak üzere, para veya sermaye piyasas arac n, mal, k ymetli madeni ve dövizi alma, satma, de ifltirme hak ve/veya yükümlülü ünü veren vadeli ifllem ve opsiyon sözleflmelerinin bu madde uygulamas nda di er sermaye piyasas arac say laca, bu sebeple de, bankalar ve arac kurumlar n, bu nitelikte bir ifllem yapmalar halinde; vadeli ifllem veya opsiyon sözleflmesinin hükmünden yararlan ld anda, sözleflmeye baz al nan k ymetin piyasa fiyat na göre oluflan de eri ile ifllem fiyat na göre oluflan de eri aras ndaki fark üzerinden sözleflmenin sona erdi i tarih itibar yla % 15 oran nda tevkifat yapacaklar belirtilmifltir. Geçici 67 nci maddenin yürürlü e girmesinden hemen önce 5436 say l Kanunla f kra metnine Tam ve dar mükellef kurumlar n (Türkiye de iflyeri veya daimi temsilci arac l yla faaliyette bulunmayanlar hariç) 2006 y l nda aralar nda yapt klar vadeli ifllem ve opsiyon sözleflmelerinden do an kazançlar bak m ndan bu madde hükmü uygulanmaz. fiu kadar ki banka ve benzeri finans kurumlar için Türkiye de iflyeri veya daimi temsilci arac l yla faaliyette bulunma flart aranmaz. hükmü eklenmifl ve vadesi sonraki y llara sarksa da 2006 y l nda yap lan sözleflmelerden do acak kazançlar tevkifat kapsam d fl nda b rak lm flt r. Son olarak, bu yaz m za da konu olan 5527 say l Kanunla, tam ve dar mükellef kurumlar n aralar nda yapt klar vadeli ifllem ve opsiyon sözleflmelerinden do an kazançlar için 2006 y l ile s n rl olarak sa lanan tevkifat kapsam d fl nda b rak lma uygulamas na süreklilik kazand r lm fl ve bu amaçla, metinde geçen 2006 y l nda ibaresi metinden ç kar lm flt r. 5. Hazine taraf ndan yurt d fl nda ihraç edilen menkul k ymetlerden elde edilen kazançlar için beyanname verilmemesi GVK nun Geçici 67 nci maddesi ( 7 numaral f kra) hükmü ile maddenin ilk dört f kras hükümlerine göre tevkifata tâbi tutulan kazançlar için gerçek kiflilerce y ll k veya münferit beyanname verilmemesi ve di er gelirler dolay s yla verilecek beyannameye bu gelirlerin dahil edilmemesi benimsenmifl; ticarî faaliyet kapsam nda elde edilen gelirlerin ticarî kazanç hükümleri çerçevesinde kazanc n tespitinde dikkate al naca ve tevkif suretiyle ödenmifl olan vergilerin, GVK nun 94 üncü maddesi kapsam nda tevkif edilen vergilerin tâbi oldu u hükümler çerçevesinde tevkifata tâbi kazançlar n beyan edildi i beyannamelerde hesaplanan vergiden mahsup edilece i belirtilmifltir. fiimdi de ayn f kra metnine 5527 say l Kanunla eklenen ve tarihinden itibaren geçerli k l nan hükümle, Geçici 67 nci maddenin ilk dört f kras hükümleri uyar nca tevkifata tabi tutulsun tutulmas n dar mükellef gerçek kifli veya kurumlarca Hazine taraf ndan yurt d fl nda ihraç edilen menkul k ymetlerden sa lanan kazanç ve iratlar için münferit veya özel beyanname verilmemesi kararlaflt r lm flt r. 4

5 YEN KURUMLAR VERG S KANUNU NUN, KURUMLARIN GAYR MENKUL VE fit RAK H SSES SATIfi KAZANÇLARININ VERG DEN ST SNA ED LMES LE LG L HÜKÜMLER I. G R fi Derya YALIM Kamu hizmetlerinin arzu edildi i flekilde yerine getirilebilmesi her fleyden önce bu hizmetler için aktar labilen finansman kayna n n miktar na ba l d r. Bu finansman kayna n n temeli olan vergi gelirleri de hiç flüphesiz mali yap s güçlü flirketlerin bulundu u bir ekonomi ortam nda beklenen seviyelerine daha kolay ulaflacakt r. Dolay s yla, maliye politikalar n n flirketlerin mali yap lar n n güçlendirilmesine önem vermesi kaç n lmazd r. Ülkemizde, sermaye flirketlerinin mali yap lar n n güçlendirilmesi ve acil finansman ihtiyaçlar n n karfl lanmas gerekçesiyle yasalaflt r lan tafl nmaz ve ifltirak hissesi sat fl kazanc istisnas uygulamas ilk kez 1984 y l nda Türk Vergi Sistemindeki yerini alm flt r. Yak n zamana kadar çeflitli geçici maddelerle ve uzatmalarla uygulanan bu vergi politikas, nihayet 5281 say l Vergi Kanunlar nda De ifliklik Yapan Yasa 1 ile Kurumlar Vergisi Kanunu nun istisnalar ile ilgili 8 inci maddesine eklenen 12 nci bent ile tarihinden itibaren kal c ve sürekli hale getirilmifltir. Bununla birlikte, geçti imiz günlerde Resmi Gazete de yay mlanarak yürürlü e giren 5520 say l yeni Kurumlar Vergisi Kanunu nda 2 da, tafl nmaz ve ifltirak hissesi sat fl kazançlar n n kurumlar vergisinden istisna edilmesi uygulamas na baz de iflikliklerle yer verilmifltir. Nitekim Kanun un gerekçesinde istisnan n amac n n kurumlar n ba l de erlerinin ekonomik faaliyetlerde daha etkin bir flekilde kullan lmas na olanak sa lanmas ve kurumlar n mali bünyelerinin güçlendirilmesi oldu u belirtilmifltir. Bu yaz m zda, Kanun ile uygulamada gelinen durum, uygulaman n usul ve esaslar, önceki uygulaman n yeni uygulamayla karfl laflt r lmas ve di er kanunlarda tafl nmaz ve ifltirak hissesi sat fl dolay s yla sa lanan istisnalara iliflkin aç klamalar m za yer verilecektir. II SAYILI KURUMLAR VERG S KANUNU ÖNCES NDE, 5422 SAYILI KURUMLAR VERG S KANUNU ÇERÇEVES NDE TAfiINMAZ VE fit RAK H SSES SATIfi KAZANCI ST SNASI UYGULAMASI 5422 say l Kurumlar Vergisi Kanunu nun 8 inci maddesinin 12 nci bendi uyar nca Kurumlar n, en az iki tam y l süreyle aktiflerinde yer alan ifltirak hisseleri ile gayrimenkullerin (tafl nmazlar n) sat fl ndan do an ve sermayeye eklenmesine karar verilen kazançlar kurumlar vergisinden müstesnad r. Sermayeye ilave edilme iflleminin sat fl n yap ld y l izleyen ikinci takvim y l n n sonuna kadar gerçeklefltirilmesi flartt r. Vadeli sat fl halinde ise ilk yap lan tahsilât n ifltirak hissesi veya gayrimenkulün maliyet bedeline iliflkin oldu u kabul edilir. Bu süre içinde sermayeye eklenmeyen kazanç k sm için uygulanan istisna dolay s yla zaman nda tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa u ram fl say l r. Bankalara borçlu durumda olanlar ile bunlar n kefillerinin bu borçlara karfl l k bankalara devrettikleri tafl nmaz ve ifltirak hisseleri ile bankalar n alacaklar na karfl l k iktisap ettikleri tafl nmaz ile ifltirak hisselerinin sat fl nda iki tam y l süreyle elde tutulma flart aranmaz. Bedelsiz olarak ya da rüçhan hakk kullan lmak suretiyle itibarî de eriyle iktisap edilen hisse senetlerinin iktisap tarihi olarak, sahip olunan eski hisse senetlerinin iktisap tarihi esas al n r. Menkul k ymet veya tafl nmaz ticareti ile u raflan kurumlar n bu amaçla ellerinde bulundurduklar de erlerin sat fl ndan elde ettikleri kazançlar istisna kapsam d fl ndad r. Tam mükellef sermaye flirketleri d fl ndaki kurumlar ile dar mükellef kurumlarda, sat fltan do an kazanc n sermayeye ilave edilmesi flart aranmaz, bu kazançlar özel bir fon hesab nda tutulur. Sermayeye eklenen veya fon hesab nda tutulan kazançlar n befl y l içinde; herhangi bir suretle iflletmeden çekilmesi, dar mükellef kurumlar taraf ndan yurt d fl na transfer edilmesi veya bu süre içinde iflletmelerin tasfiyesi halinde, bu kazançlar o y l n kazanc say larak vergiye tâbi tutulur. Bunun yan nda, devir, birleflme ve bölünme halleri uygulanan istisnan n geçersizli ine karine teflkil etmez. III. YEN KURUMLAR VERG S KANUNUNU LE YAPILAN DÜZENLEMELER 2006 hesap dönemi içinde yap lan tafl nmaz ve ifltirak hissesi sat fllar ndan tarihinden önce yap lanlara ait kazançlar yukar da yer verilen Kanun hükümleri do rultusunda; bu tarih ve sonras nda yap lan sat fllara iliflkin kazançlar ise 5520 say l Kurumlar Vergisi Kanun u hükümleri do rultusunda istisnadan faydalanabilecektir say l Kanun un stisnalar bafll kl 5 inci maddesinin e bendinde yer alan ve tarihi itibariyle Resmi Gazete de yay mlanarak yürürlü e giren hükme afla da yer verilmifltir. Kurumlar n, en az iki tam y l süreyle aktiflerinde yer alan tafl nmazlar ve ifltirak hisseleri ile ayn süreyle sahip olduklar kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklar n n sat fl ndan do an kazançlar n % 75'lik k sm. Bu istisna, sat fl n yap ld dönemde uygulan r ve sat fl kazanc n n istisnadan yararlanan k sm sat fl n yap ld y l izleyen beflinci y l n sonuna kadar pasifte özel bir fon hesab nda tutulur. Ancak sat fl bedelinin, sat fl n yap ld y l izleyen ikinci takvim y l n n sonuna kadar tahsil edilmesi flartt r. Bu süre içinde tahsil edilmeyen sat fl bedeline isabet eden istisna nedeniyle zaman nda tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa u ram fl say l r. stisna edilen kazançtan befl y l içinde sermayeye ilave d fl nda herhangi bir flekilde baflka bir hesaba nakledilen veya iflletmeden çekilen ya da dar mükellef kurumlarca ana merkeze aktar lan k s m için uygulanan istisna dolay s yla zaman nda tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa u ram fl say l r. Ayn süre içinde iflletmenin tasfiyesi (bu Kanuna göre yap lan devir ve bölünmeler hariç) halinde de bu hüküm uygulan r. Bedelsiz olarak veya rüçhan hakk kullan lmak suretiyle itibarî de eriyle elde edilen hisse senetlerinin elde edilme tarihi olarak, sahip olunan eski hisse senetlerinin elde edilme tarihi esas al n r. Devir veya bölünme suretiyle devral nan tafl nmazlar, ifltirak hisseleri, kurucu senetleri ve intifa senetleri ile rüçhan haklar n n sat fl nda iki y ll k sürenin hesab nda, devir olunan veya bölünen kurumda geçen süreler de dikkate al n r tarih ve say l Mükerrer Resmi Gazete de yay mlanarak tarihinden itibaren yürürlü e girmifltir tarih ve say l Resmi Gazete de yay mlanarak yürürlü e girmifltir. 5

6 VERG DE GÜNDEM Menkul k ymet veya tafl nmaz ticareti ve kiralanmas yla u raflan kurumlar n bu amaçla ellerinde bulundurduklar de erlerin sat fl ndan elde ettikleri kazançlar istisna kapsam d fl ndad r. IV. UYGULAMANIN ESASLARI Uygulaman n esaslar n ; istisna uygulamas ndan yaralanabilecek mükellefler, uygulamaya konu olabilecek iktisadi k ymetler ile uygulaman n flartlar bafll klar alt nda incelemek konunun tam olarak anlafl lmas bak m ndan yerinde olacakt r. IV.1 stisna Uygulamas ndan Yararlanabilecek Mükellefler Kurumlar Vergisi Kanunu nun 5 inci maddesinin e bendine göre, gerek tam gerek dar mükellef tüm kurumlar istisnadan yararlanabilecektir. Ancak, esas faaliyeti menkul k ymet veya tafl nmaz ticareti olan kurumlar n bu amaçla, di er bir ifadeyle ticari faaliyet çerçevesinde iktisap ettikleri ve ellerinde tuttuklar k ymetlerin sat fl ndan elde ettikleri kazançlar için istisnadan yararlanmalar mümkün de ildir. Sat fla konu edilen k ymetlerin iki tam y l kurum aktifinde kay tl olmas da durumu de ifltirmeyecektir. Ayn durum, satmak üzere tafl nmaz inflaat ile u raflan mükellefler aç s ndan da geçerlidir. Ancak, tafl nmaz ticareti ile u raflan mükelleflerin faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis ettikleri tafl nmazlar n sat fl ndan elde ettikleri kazançlara istisna uygulanabilecek; tafl nmaz ticaretine konu edilen ve kiralama veya baflka surette de erlendirilen tafl nmazlar n sat fl kazanc ise istisnaya konu edilmeyecektir. Örne in, inflaat faaliyetinde bulunan bir firman n sat n ald arsay iki y l geçtikten sonra satmas halinde ya da faaliyet konusu al fl verifl merkezleri infla etmek ve kiraya vermek olan flirketin bu amaçla infla etti i tafl nmazlar iki y l geçtikten sonra satmas halinde, söz konusu kurumlar n bu istisnadan yararlanmas söz konusu olmayacakt r. IV.2 Uygulamaya Konu Olabilecek ktisadi K ymetler stisnaya konu olabilen iktisadi k ymetler tafl nmazlar, ifltirak hisseleri, kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklar d r. IV.2.1.Tafl nmazlar stisnaya konu olan tafl nmazlar, Türk Medeni Kanunu nda tan mlanan, esas niteli i bak m ndan bir yerden baflka bir yere tafl nmas mümkün olmayan, dolay s yla yerinde sabit olan mallard r. Bunlar, Türk Medeni Kanunu nun 704 üncü maddesinde, arazi, tapu siciline ayr sayfaya kaydedilen ba ms z ve sürekli haklar, kat mülkiyeti kütü üne kay tl ba ms z bölümler olarak say lm flt r. Tafl nmazlar n bu istisnaya konu edilebilmesi için Medeni Kanunun 705 inci maddesi gere ince kurum ad na tapuya tescil edilmifl olmalar gerekmektedir. Medeni Kanun un 684 üncü maddesinde bütünleyici parça (mütemmim cüz) yerel âdetlere göre as l fleyin temel unsuru olan ve o fley yok edilmedikçe, zarara u rat lmad kça veya yap s de ifltirilmedikçe ondan ayr lmas na olanak bulunmayan parça olarak tan mlanm flt r. Di er taraftan, ayn Kanun un 686 nc maddesinde ise eklenti (teferruat) as l fley malikinin anlafl labilen arzusuna veya yerel âdetlere göre, iflletilmesi, korunmas veya yarar sa lamas için as l fleye sürekli olarak özgülenen ve kullan lmas nda birlefltirme, takma veya baflka bir biçimde as l fleye ba l k l nan tafl n r mal olarak tan mlanm flt r. Dolay s yla, tafl nmaz tan m na tafl nmaz n bütünleyici parçalar niteli inde olan unsurlar girmekte olup, eklentileri ise kapsama dâhil de ildir. IV.2.2. fltirak Hisseleri fltirak hisseleri, anonim flirketlerin hisse senetlerini, limited flirketlere ait ifltirak paylar n, sermayesi paylara bölünmüfl komandit flirketlerin komanditer ortaklar na ait ortakl k paylar n ve ifl ortakl klar ile adi ortakl klara ait ortakl k paylar n ifade eder. Bununla birlikte, 1 S ra Numaral Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebli i nde 242 fltirakler Hesab ; flletmenin, do rudan ve dolayl olarak di er flirketlerin yönetimine ve ortakl k politikalar n n belirlenmesine kat lmak üzere edindi i hisse senetleri veya ortakl k paylar n n izlendi i hesapt r. fltirakler hesab bir ortakl kta en fazla % 50 oran nda olan sermaye paylar veya oy haklar n n izlenmesinde kullan l r. fltirak edilen ortakl klarda ifltirak iliflkisinden bahsedebilmek için sermaye pay dikkate al nmaks z n sahip olunan oy hakk veya yönetime kat lma hakk n n en az % 10 oran nda bulunmas gerekir olarak tan mlanm flt r. Ancak, bu aç klamalar Tek Düzen Hesap Plan n n iflleyifline yönelik olup, ifltirak hissesi sat fl kazanc istisnas nda ifltirak hisseleri sadece 242 fltirakler hesab na karfl l k gelen hisse senetlerini ihtiva etmemekte, 240 Ba l Menkul K ymetler ve 245 Ba l Ortakl klar hesaplar n da içermektedir. Di er taraftan, Kanun un gerekçesi itibariyle, ifltirak amac olmay p ticari amaçla elde tutulan ifltirak hisselerinin sat fl ndan elde edilen kazançlar da, elde tutulma süresine bak lmaks z n istisna kapsam d fl nda bulunmaktad r. IV.2.3. Kurucu Senetleri, ntifa Senetleri ve Rüçhan Haklar Esasen ifltirak kazanc içerisinde yer alan ve kârdan pay alma amac tafl yan kurucu senetleri ile intifa senetleri bentte ayr ca say lmak suretiyle konuya aç kl k getirilmifltir. Nitekim, Türk Ticaret Kanunu nun, anonim flirketleri düzenleyen Dördüncü Fas l n n beflinci k sm hisse senetleri bafll n tafl makta ve bu k sm n (B) ntifa Senetleri bafll n tafl yan 402 nci maddesinde kurucular lehine intifa senetleri ihdas na yer verildi i görülmektedir. Kanun un hisse senetlerinin düzenlendi i 5 inci k sm nda kurucu hisse senetlerine yer verilmesi, söz konusu senetlerin hisse senetlerinin özel bir türü olarak de erlendirilmelerini zorunlu k lmaktad r. Di er taraftan, rüçhan hakk, Türk Ticaret Kanunu nun 394. maddesinde düzenlenmifl olup 3, anonim flirketlerin sermaye art rmalar esnas nda sermaye art r m karar al nd s rada flirket orta olanlara, bu sermaye art r m na öncelikle kat labilme imkân n veren hakt r. IV.3 Uygulaman n fiartlar Afla da yer alan flartlar n varl halinde tafl nmaz ve ifltirak hisseleri sat fl ndan do an kazanc n % 75 i kurumlar vergisinden istisnad r. IV.3.1 Tafl nmazlar ve fltirak Hisselerinin ki Tam Y l Süre le Aktifte Bulundurulmas stisnaya konu olacak tafl nmaz ve ifltirak hisselerinin, en az iki tam y l süre (730 gün) ile aktifte yer ald ktan sonra elden ç kar lm fl olmas gerekmektedir. Örne in, tarihinde iktisap edilen ifltirak hissesi, tarihinden sonraki bir tarihte sat lmas halinde, bu iktisadi k ymetin sat fl kazanc istisnaya konu edilebilecektir. Kurumlar n mevcut hisse senetleri dolay s yla ellerinde bulunan rüçhan hakk kuponlar karfl l nda bedelsiz ya da itibari de eriyle yeni hisse senedi iktisap etmeleri halinde, yeni iktisap edilen söz konusu hisse senetleri aç s ndan iktisap tarihi olarak, eski hisse senetleri ya da ifltirak hissesinin iktisap tarihi esas al nacakt r. Ayn durum, ifltirak edilen kurumun nedeni ne olursa olsun yapm fl oldu u sermaye art fl dolay s yla bedelsiz olarak iktisap edilen hisse senetleri için de geçerlidir. IV.3.2 Sat fl n Mali Yap n n Güçlendirilmesi Amac yla ve Para Karfl l Yap lmas Bu flart, istisnan n düzenlenmifl oldu u Kanun maddesinde aç k flekilde belirtilmifl flartlardan de ildir. Ancak, istisnan n temel amac kurumlar n mali yap lar n n güçlendirilmesinin teflviki oldu undan, ekonomik aç dan firmalara ilave imkan sa lamayan ifllemler istisna kapsam 3 Türk Ticaret Kanunu nun 394. maddesindeki umumi heyetin esas sermayesini art r lmas na müteallik karar nda aksine flart olmad kça pay sahiplerinden her biri yeni hisse senetlerinden flirket sermayesindeki pay ile mütenasip miktar n alabilir. dare meclisi pay sahiplerine verilecek senetlerin ihraç bedellerini gazetelerle ilan eder. Bu hususta yap lacak ilanlarda pay sahiplerinin yeni pay alma haklar n kullanabilmeleri için tayin olunacak müddet, 15 günden afla olamaz. hükmü ile flirket ortaklar n n flirket sermayesinden paylar oran nda yeni hisse senedi alabilme hakk tan nm flt r. 6

7 d fl nda kalacakt r. Bu ba lamda, kurumlar n yönetimini etkileyecek flekilde birbiriyle iliflkili kifli veya kurumlar ya da ayn gruba dahil flirketler aras nda yap lacak tafl nmaz ve ifltirak hissesi sat fllar ndan fiktif olarak elde edilecek kazançlara istisna uygulanmas söz konusu olmayacakt r. Benzer flekilde, elden ç kar lan tafl nmaz veya ifltirak hissesinden sa lanan likiditenin yine at l hale dönüflmesine neden olacak flekilde fonksiyonel olarak benzer sabit k ymetlere kanalize edilmesi durumu, istisna uygulamas ile sa lanmas öngörülen amaca uygun düflmeyecektir. Örne in, flehrin bir bölgesindeki kullan lmayan bir arazinin sat l p baflka bir bölgesinden bir süre sonra rant sa lamak amac yla yeni bir arazi al nmas durumunda, firman n faaliyetleri aç s ndan sa lanm fl ekonomik katk söz konusu olmayaca ndan, istisnan n amac na ters düflmektedir. Di er taraftan, flehrin kenar mahallesinde bulunan bir binan n sat larak, flehir merkezinde faaliyet göstermek amac yla merkezde bir bina al nmas durumunda ise, firma faaliyetleri aç s ndan aç k bir ekonomik katk söz konusu oldu undan istisna uygulamas n n amac na uygun bulunmaktad r. Ayr ca, söz konusu aktif kalemlerin para karfl l olmaks z n devir ve temliki, takas gibi ifllemler istisna kapsam na girmemektedir. Ancak, bu tür k ymetlerin mevcut borçlar karfl l nda r zaen veya icra yoluyla devredilmesi ifllemleri ile kamulaflt rma ifllemleri, kurumlar n finansman olanaklar n art raca ndan istisna uygulamas kapsam nda bulunmaktad r. IV.3.3 Sat fltan Do an Kazanc n, Sat fl n Yap ld Y l zleyen Beflinci Y l n Sonuna Kadar Pasifte Özel Bir Fon Hesab nda Tutulmas stisnadan yararlan labilmesi için, sat fltan do an kazanc n istisnadan yararlanan k sm n n sat fl n yap ld y l izleyen beflinci y l n sonuna kadar pasifte özel bir fon hesab nda tutulmas gerekir. Bu istisna sat fl n yap ld dönemde uygulanacakt r. Bu nedenle, en geç sat fl n yap ld hesap dönemine iliflkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilece i tarihe kadar söz konusu sat fl kazanc n n özel bir fon hesab na al nmas gerekmektedir. Örnek vermek gerekirse, kurum ifltirak hisselerini 2006 y l nda satm fl ve YTL sat fl kazanc elde etmifl ise, bu sat fla iliflkin istisna 2006 hesap döneminde kullan lacakt r. Dolay s yla, bu hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken son gün olan 25 Nisan tarihine kadar sat fltan do an kazanc n istisnaya konu edilebilecek % 75 lik k sm olan YTL nin pasifte özel bir fon hesab na al nmas ve befl y l süre ile bu hesapta tutulmas gerekir. Kazanc n bu tarihe kadar özel bir fon hesab na aktar lmamas halinde istisnadan yararlan lmas mümkün de ildir. stisna edilen kazanç, 5 y l içinde sermayeye ilave d fl nda herhangi bir flekilde baflka bir hesaba nakledilir veya iflletmeden çekilir ya da dar mükellef kurumlarca ana merkeze aktar l r ise bu k s mlar için uygulanan istisna dolay s yla zaman nda tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa u ram fl say l r. Ayn süre içinde iflletmenin tasfiyesi (bu Kanun a göre yap lan devir ve bölünmeler hariç) halinde de bu hüküm uygulan r. IV.3.4 Sat fl Bedelinin En Geç Sat fl n Yap ld Y l zleyen kinci Takvim Y l n n Sonuna Kadar Tahsil Edilmesi stisnadan yararlanabilmenin bir di er flart ; sat fl bedelinin, sat fl n yap ld y l izleyen ikinci takvim y l n n sonuna kadar tahsil edilmesidir. Örne in, tarihinde 100 milyar liraya al nan bir arsan n y l nda YTL ye vadeli olarak sat lmas halinde istisnadan yararlan labilmesi için sat fl bedeli olan YTL nin en geç tarihine kadar tahsil edilmesi gerekmektedir. Yukar da da yer verildi i üzere, önceki düzenlemede vadeli sat fl halinde sat fl n yap ld dönemi takip eden ikinci hesap döneminin sonuna kadar tahsil edilen ve sermayeye eklenen kazanç tutar ilgili döneme ait kurum kazanc ndan indirilmekte, kurum her dönemde tahsil etti i ve sermayesine ekledi i kazanç kadar istisnadan yararlanabilmekteydi. Yeni düzenlemede ise, yukar da da belirtildi i gibi istisna sat fl n yap ld hesap döneminde kullan lacakt r. Ancak, sat fl bedelinin, sat fl n yap ld y l izleyen ikinci takvim y l n n sonuna kadar tahsil edilememesi halinde, sat fl n yap ld dönemde uygulanan istisna dolay s yla zaman nda tahakkuk ettirilemeyen vergiler ziyaa u rat lm fl say lacakt r. V. ÖNCEK UYGULAMA LE YEN UYGULAMANIN KARfiILAfiTIRILMASI Yukar daki ifadelerden de kolayca anlafl labilece i gibi yeni Kurumlar Vergisi Kanunu na göre yap lacak istisna uygulamas n n önceki Kanuna göre yap lan uygulamayla baz noktalarda benzerlikleri, baz noktalarda da farkl l klar bulunmaktad r. Uygulamalar aras nda bulunan temel benzerlikler afla da ifade edilmifltir: 1) Sat fla konu edilecek tafl nmaz ve ifltirak hissesinin en az iki tam y l süreyle aktifte bulundurulmas koflulu yeni uygulamada da aranacakt r. 2) Yeni uygulamadan da, önceki uygulamada oldu u gibi tam ve dar mükellef kurumlar yararlanabileceklerdir. 3) Yeni uygulamada da, önceki uygulamada oldu u gibi, bedelsiz olarak veya rüçhan hakk kullan lmak suretiyle itibarî de eriyle elde edilen hisse senetlerinin elde edilme tarihi olarak, sahip olunan eski hisse senetlerinin elde edilme tarihinin esas al nacakt r. Yeni uygulaman n önceki uygulamadan farklar ise flu flekildedir: 1) Yeni uygulaman n önceki uygulamadan ilk fark, istisnadan yararland r labilecek kazançlar n kapsam n n daha da geniflletilmifl olmas d r. Önceki uygulamada sadece tafl nmazlar ve ifltirak hisselerinin sat fl ndan do an kazançlar istisna uygulamas na konu edilebilirken, yeni uygulamada bu kapsama, kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklar n n sat fl ndan do an kazançlar da dâhil edilmektedir. Dolay s yla, 5422 say l Kanun un 8/5. maddesine göre Rüçhan Hakk Kuponu sat fl ndan elde edilen kazançlar kurumlar vergisinden istisna edilmekteyken, yeni düzenlemeyle istisna kapsam geniflletilmifl ve sadece rüçhan hakk kuponlar n n de il, rüçhan haklar n n sat fl ndan elde edilen kazançlar n belirli koflullar n oluflmas halinde istisnas na imkân tan nm flt r. 2) Yeni uygulamada, önceki uygulamadan farkl olarak, tam mükellef sermaye flirketlerinde de sat fl kazanc n n sermayeye ilave edilmesi koflulu aranmayacakt r. 3) Yeni uygulaman n önceki uygulamadan bir di er fark, istisna edilecek kazanc n oran ile ilgilidir. Daha aç k bir ifade ile yeni uygulamada, önceki uygulamadan farkl olarak, sat fl kazanc n n tamam n n de il ancak % 75 inin kurumlar vergisinden istisna edilmesi hükme ba lanmaktad r. 4) Yeni uygulaman n önceki uygulamadan bir di er fark da, befl y l süreyle fon hesab nda tutulacak istisna sat fl kazanc n n (sat fl kazanc n n % 75 inin), herhangi bir flekilde baflka bir hesaba nakledilmesinin de flartlar n ihlali olarak görülmesidir. Önceki uygulamada, fon hesab nda tutulan sat fl kazanc n n, herhangi bir suretle iflletmeden çekilmesi, dar mükellef kurumlar taraf ndan yurt d fl na transfer edilmesi veya bu süre içinde iflletmelerin tasfiyesi (devir, birleflme ve bölünme halleri hariç) flartlar n ihlali olarak görülürken, yeni uygulamada bunlara, sat fl say l Kurumlar Vergisi Kanunu nun 14. maddesinin 3. bendi uyar nca kurumlar vergisi beyannamesi, hesap döneminin kapand ay izleyen dördüncü ay n birinci gününden yirmi beflinci günü akflam na kadar mükellefin ba l oldu u vergi dairesine verilir. 7

8 VERG DE GÜNDEM kazanc n n baflka bir hesaba nakledilmesi de eklenmektedir. 5) Daha önce de yer verildi i üzere, önceki düzenlemede vadeli sat fl halinde sat fl n yap ld dönemi takip eden ikinci hesap döneminin sonuna kadar tahsil edilen ve sermayeye eklenen kazanç tutar ilgili döneme ait kurum kazanc ndan indirilmekte ve kurum her dönemde tahsil etti i ve sermayesine ekledi i kazanç kadar istisnadan yararlanabilmekteyken, yeni uygulamada istisna sadece sat fl n yap ld y l uygulanabilecektir. 6) Yeni düzenlemede, daha önceki uygulamadan farkl olarak, bankalara borçlu durumda olanlar ile bunlar n kefilleri için de borçlara karfl l k bankalara devrettikleri tafl nmaz ve ifltirak hisseleri ile bankalar n alacaklar na karfl l k iktisap ettikleri tafl nmaz ile ifltirak hisselerinin sat fl nda iki tam y l süreyle elde tutulma flart aranmaktad r. VI. D ER KANUNLARLA SA LANAN VERG SEL AVANTAJLAR Halen kurumlar vergisi istisnas d fl nda, tafl nmaz ve ifltirak hissesi sat fl ifllemlerine uygulanan di er istisnalar katma de er vergisi, damga vergisi ile banka ve sigorta muameleleri vergisi istisnalar olup, bu istisnalar ile ilgili aç klamalar m za afla da yer verilmifltir. VI.1 Katma De er Vergisi stisnas 5281 say l Kanun un 33. maddesi ile 3065 say l Katma De er Vergisi Kanunu nun 17. maddesinin 4 numaral ve Di er stisnalar bafll kl f kras na eklenen (r) bendinde yer alan; Kurumlar n en az iki tam y l süreyle aktiflerinde yer alan ifltirak hisseleri ile tafl nmazlar n n sat fl suretiyle gerçekleflen devir ve teslimleri, bankalara borçlu olanlar n ve kefillerinin borçlar na karfl l k tafl nmaz ve ifltirak hisselerinin (müzayede mahallerinde yap lan sat fllar dâhil) bankalara devir ve teslimleri. hükmü uyar nca, istisna kapsam ndaki tafl nmaz ve ifltirak hissesi teslimleri katma de er vergisinden de istisnad r. Bununla birlikte, istisna kapsam ndaki k ymetlerin ticaretini yapanlar n, bu amaçla ellerinde bulundurduklar tafl nmaz ve ifltirak hisselerinin teslimleri istisna kapsam d fl ndad r. Bu flekilde teslim edilen k ymetlerin iktisab nda yüklenilen ve teslimin yap ld döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma de er vergisi, teslimin yap ld hesap dönemine iliflkin gelir veya kurumlar vergisi matrah n n tespitinde gider olarak dikkate al nabilecektir. VI.2 Damga Vergisi stisnas 5281 say l Kanun un 8. maddesi ile 488 say l Damga Vergisi Kanunu na ekli istisnalar düzenleyen 2 say l Tablonun IV-Ticari ve Medeni fllerle lgili Kâ tlar bafll kl bölümüne eklenen 35 numaral f kra da; 5422 say l Kurumlar Vergisi Kanunu nun 8. maddesinin birinci f kras n n 12 numaral bendi kapsam ndaki ifllemler nedeniyle düzenlenen kâ tlar. hükmü yer almaktad r. Bununla birlikte, 5520 say l Kurumlar Vergisi Kanunu nun Geçici 1. Maddesi uyar nca, di er kanunlarla 5422 say l Kanuna yap lm fl olan at flar, ilgili oldu u maddeler itibar yla bu Kanuna yap lm fl say laca ndan kurumlar vergisi aç s ndan tafl nmaz ve ifltirak hissesi sat fl kazanc istisnas uygulanan ifllemlere ait kâ tlar için damga vergisi istisnas uygulanmaya devam edecektir. VI.3 Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi stisnas 5281 say l Kanun un 39. maddesi ile 6802 say l Gider Vergileri Kanunu nun 29. maddesine eklenen (v) bendinde; 5422 say l Kurumlar Vergisi Kanunu nun 8. maddesinin birinci f kras n n 12 numaral bendi kapsam ndaki ifllemler nedeniyle lehe al nan paralar hükmü yer almaktad r. Yukar da da yer verildi i üzere, 5520 say l Kurumlar Vergisi Kanunu nun Geçici 1. Maddesi uyar nca, di er kanunlarla 5422 say l Kanuna yap lm fl olan at flar, ilgili oldu u maddeler itibar yla bu Kanuna yap lm fl say laca ndan kurumlar vergisi istisnas uygulanan tafl nmaz ve ifltirak hissesi sat fl kazanc ile nedeniyle lehe al nan paralar üzerinden banka ve sigorta muameleleri vergisinden istisnas uygulanmaya devam edecektir. VII. SONUÇ Özellikle son 15 y lda dünya ölçe inde yaflanan politik ve ekonomik dönüflümlerle beslenen küreselleflme olgusuna paralel olarak sosyal, siyasal ve ekonomik yap lar m z n d fl dünya ile giderek daha fazla etkileflim, hatta bütünleflme süreci içine girmesi, yeni gereksinimlere yol açm fl ve 1949 y l ndan bu yana yürürlükte olan Kurumlar Vergisi Kanunu da, vergi mevzuat n n ana esaslar itibar yla, vatandafllar taraf ndan anlafl l r ve basit bir flekilde uygulanabilir olmas, mevzuat n s k s k de iflmeyen, yat r mc lar n gelecek planlamas yapabilmelerine izin verecek flekilde istikrarl ve öngörülebilir, ayn zamanda ekonominin önünü t kamayacak yap da ve düzeyde olmas, mükelleflere daha kaliteli hizmet sunmay ve mükelleflerin gönüllü uyumunu esas alan ve bilgi teknolojilerinin de yard m yla vergi gelirlerini etkin bir flekilde toplayan bir idareye sahip olunmas ilkeleri do rultusunda yerini 5520 say l yeni Kurumlar Vergisi Kanunu na b rakm flt r. Kurumlar n mali yap lar n n güçlendirilmesinin teflviki temel amac yla son 20 y ld r uygulanmakta olan tafl nmaz ve ifltirak hissesi sat fl kazanc istisnas baz de iflikliklerle bu yeni Kanun da da yerini alm fl ve di er Kanunlarda bu ifllemlere tan nan istisnalar da korunmufltur. Bu yaz m zda uygulamada gelinen son nokta aç klanmaya çal fl lm flt r. Temennimiz, bu vergi politikas n n amac na en uygun flekilde kullan labilmesi ve ülkenin ihtiyac olan, di er ekonomilerle rekabet gücünü destekleyen ana unsur sermaye birikimini sa layabilmede önemli bir araç olmas d r. KAYNAKÇA 5520 Say l Kurumlar Vergisi Kanunu ve Gerekçesi 5281 Say l Vergi Kanunlar n n Yeni Türk Liras na Uyumu le Baz Kanunlarda De ifliklik Yap lmas Hakk nda Kanun ve Gerekçesi Ayhan YAMAN & fiükrü D LAVER, 5281 Say l Kanun Sonras nda Gayrimenkul ve fltirak Hisselerinin Sat fllar ndan Elde Edilen Kazançlarda stisna Uygulamas, Vergi Dünyas, Say 283, Mart 2005, s.40 rfan VURAL, Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu Tasar s na Göre Tafl nmazlar Ve fltirak Hisseleri Sat fl Kazanc stisnas, Yaklafl m, Say :159, Mart 2006, s.131 Mehmet KORKUSUZ, Kurumlar n Gayrimenkul Ve fltirak Hissesi Sat fl Kazançlar le lgili stisna Uygulamas nda 5281 Say l Kanunla Belirlenen Yeni Kurallar, Vergide Gündem, fiubat 2005, s.2 Mehmet KORKUSUZ, Kurumlar n Gayrimenkul ve fltirak Hissesi Sat fl Kazançlar n n Kurumlar Vergisinden stisna Edilmesi Uygulamas na Yeni Kurumlar Vergisi Hükümlerine Göre ve Farkl Koflullarla Devam Edilecek, Ernst & Young Sirküler No.75, Ömer KESK N, Vergi Kanunlar ndaki Son Düzenlemeler Çerçevesinde Gayrimenkul ve fltirak Hissesi Sat fl Kazanc stisnas, Vergi Dünyas, Say 288, A ustos 2005, s.75 R fat ENG N, Gayrimenkul ve fltirak Hissesi Sat fl Kazanc stisnas nda Gelinen Son Nokta, E-Yaklafl m, Say 29 Aral k 2005, Selahattin TUNCER, Kurumlarda fltirak Hissesi ve Gayrimenkul Sat fl Kazanc stisnas, Yaklafl m, Say 154, Ekim 2005, s.9 8

9 YEN KURUMLAR VERG S KANUNU NDA DAR MÜKELLEF YET Umut GÜNDÜZ 1950 li y llardan beri uygulanmakta olan modern vergilendirme sistemimizle ilgili önemli de iflikliklerden biri de geçti imiz Haziran ay nda Resmi Gazete de yay mlanarak yürürlü e giren 5520 say l yeni Kurumlar Vergisi Kanunu ile gerçeklefltirildi. Bu yeni Kanun, 5422 say l Kurumlar Vergisi Kanunu na nazaran daha derli toplu ve daha sistematik bir görüntü çizen toplam 38 madde ile bir geçici maddeden olufluyor. Eski Kanunda farkl maddelerde da n k biçimde yer alan dar mükellefiyete iliflkin hükümler yeni Kanunda tek k s m alt nda toplanm fl olarak karfl m za ç kt. Yeni yürürlü e giren kanunda daha önceden aflina olmad m z yeni kavramlar da mevzuatta yerini ald. Bunlara kontrol edilen yabanc kurum ve transfer fiyatland rmas kavramlar örnek olarak verilebilir. Yeni Kanunla yap lan en göze çarpan düzenlemelerden ikisini oluflturan Kurumlar vergisi oran n n düflürülmesini ve dar mükellef kifli ve kurumlara yap lan ödemeler üzerinden yap lan vergi kesintilerinin kurumlar vergisi oran yla orant l olarak azalt lmas n son derece yerinde düzenlemeler olarak görüyoruz. Kanun un 22 inci ve 31 inci maddeleri aras nda dar mükellefiyet esas nda verginin tarh ve ödenmesi bafll alt nda dar mükellefiyet ile ilgili düzenlemelere yer veriliyor. Söz konusu düzenlemelerde ticari ve zirai kazançlarda tam mükellef kurumlar için geçerli olan safi kurum kazanc n n tan m dar mükellef kurumlar için de geçerlili ini korudu u gözlenirken di er kazanç ve iratlarda da Gelir Vergisi Kanunu nun ilgili hükümlerinin uygulanmas na devam edilmesi hükme ba lan yor. Bu ba lamda, dar mükellef kurumlar n kendileri hesab na yap lan al m-sat mlar için ana merkezlerine veya Türkiye d fl ndaki flubelerine verdikleri faizler, komisyonlar ve benzerleri ile Türkiye'deki kurum kazançlar n n elde edilmesi ve idamesi ile ilgili olan ve emsallere uygunluk ilkesi uyar nca belirlenecek da t m anahtarlar na göre ayr lan paylar ile Türkiye'deki denetimleri için yabanc ülkelerden gönderilen yetkili kiflilerin seyahat giderleri hariç olmak üzere, ana merkezin veya Türkiye d fl ndaki flubelerin genel yönetim giderlerine veya zararlar na kat lmak üzere ayr lan paylar n kurum kazanc n n tespitinde indirim kalemleri olarak dikkate al nmamas benimseniyor. Yeni Kurumlar Vergisi Kanununda göze çarpan bir di er önemli düzenleme örtülü sermaye ile ilgilidir. Bu düzenleme ile örtülü sermayenin tespitinde kullan lacak objektif ölçülerin kesin bir flekilde belirlenmifl olmas sebebiyle, bu konudaki ihtilaflar n asgariye indirilmesi beklenmektedir. Bu güne kadar önceki Kanunun üzerinde en çok ihtilaf yarat lan uygulamalar ndan biri olan örtülü sermaye uygulamas olmufltur. Buna sebep olarak da örtülü sermaye tan m n n net bir flekilde yap lmamas ve Kanunda bu konuda kullan labilecek objektif ölçülere yer verilmemifl olmas verilebilir. Yeni Kanunun 12 inci maddesinde Kurumlar n, ortaklar ndan veya ortaklarla iliflkili olan kiflilerden do rudan veya dolayl olarak temin ederek iflletmede kulland klar borçlar n, hesap dönemi içinde herhangi bir tarihte kurumun öz sermayesinin üç kat n aflan k sm, ilgili hesap dönemi için örtülü sermaye say l r hükmü yer almaktad r. Ayn maddenin üçüncü bendinin a f kras nda ise Ortakla iliflkili kifli, orta n do rudan veya dolayl olarak en az % 10 oran nda orta oldu u veya en az bu oranda oy veya kâr pay hakk na sahip oldu u bir kurumu ya da do rudan veya dolayl olarak, orta n veya ortakla iliflkili bu kurumun sermayesinin, oy veya kâr pay hakk na sahip hisselerinin en az % 10'unu elinde bulunduran bir gerçek kifli veya kurumu ifade eder denilerek ortakla iliflkili kifli kavram na aç kl k getirilmifltir. Fakat yeni kanunda dar mükellef kurumlar için %10 flart aranmamaktad r. Bu durum örtülü sermaye elefltirisi getirilirken dar mükellef kurumlar n daha sübjektif bir de erlendirmeye tabi tutulmas riskini do urmaktad r. Yeni kanunun 23 üncü maddesinde yabanc ulaflt rma kurumlar nda kurum kazanc n n tespitine iliflkin hükümlere yer verilmifltir. Eski kanunda Yabanc ulaflt rma kurumlar n n vergiye matrah olacak kurum kazanc, has lata ortalama emsal oranlar - n n uygulanmas suretiyle hesaplan r denilirken ve emsal oranlar belirlemeye 18 inci maddenin ikinci bendinde Maliye Bakanl yetkili k l n rken yeni Kanunda emsal oran kara tafl mac l nda %12, deniz tafl mac l nda %15 ve hava tafl mac l nda %5 olarak belirtilmifltir. Yeni KVK da belirtilen oranlar, halen uygulanmakta olan ve Maliye Bakanl n n 1973 y l nda 19 seri numaral KVK Genel Tebli i ile belirledi i oranlard r. Kurumlar vergisi beyannamesine iliflkin düzenlemelere ise Kanunun 24 üncü maddesinde yer verilmifltir. Bu kapsamda, y ll k kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresi uzat lm fl ve süre hesap döneminin kapand ay izleyen dördüncü ay n birinci gününden yirmi beflinci günü akflam na kadar fleklinde yeniden tan mlanm flt r. Yine ayn düzenlemeler kapsam nda, tarhiyat n muhatab n n Türkiye'yi terk etmesi halinde ise ülkeyi terk etmesinden önceki on befl gün içinde verilece i hüküm alt na al nm flt r. Yeni kanunda özel beyan zaman tayin olunan gelirler ile beyannamenin verilme yeri ile ilgili düzenlemelere 26 inci ve 27 inci maddelerde yer verilmifltir. Dar mükellefiyete tabi yabanc kurumlar n vergisi tarh olunurken, tarhiyat n muhatab 5422 say l kanundaki gibi dar mükellef kurumlar hesab na Türkiye'deki müdür veya temsilcileri; müdür veya temsilcileri mevcut de il ise kazanç ve iratlar yabanc kuruma sa layanlard r. Dar mükellefiyette verginin ödenme süresine iliflkin 5422 say l kanunun 40, 41 ve 42 nci maddelerinde yer alan düzenlemeler tek bir madde alt nda toplan rken yeni bir düzenleme getirilmemifltir. Yine yeni kanun ile, dar mükellefiyete tabi kurumlar n Gelir Vergisi Kanunu nda belirtilen esaslara göre birden fazla takvim y l na yayg n inflaat ve onar m iflleri ile u raflan kurumlara bu iflleri ile ilgili olarak yap lan hakedifl ödemeleri, serbest meslek kazançlar, gayrimenkul sermaye iratlar ve Gelir Vergisi Kanunu nun 75 inci maddesinin ikinci f kras n n (1), (2), (3) ve (4) numaral bentlerinde say lanlar hariç olmak üzere menkul sermaye iratlar üzerinden, bu kazanç ve iratlar avanslar da dahil olmak üzere nakden veya hesaben 9

10 VERG DE GÜNDEM ödeyen veya tahakkuk ettirenler taraf ndan % 15 oran nda kurumlar vergisi kesintisi yap lmas hüküm at na al nm flt r. Ayr ca yeni Kurumlar Vergisi Kanunu nun geçifl hükümlerinin düzenlendi i Geçici 1. maddesinde ve tarihinde yay mlanan 1 say l Kurumlar Vergisi Kanunu sirkülerinde belirtildi i üzere, kurumlara tarihinden sonra yap lacak ödemeler üzerinden, Kanunda belirlenen yasal s n rlar aflmamak üzere, tarihli ve 2003/6575 ile 2003/6577 say l Bakanlar Kurulu Kararlar nda belirtilen oranlar esas al narak kesinti yap lmaya devam edilecektir. yurtd fl na sermaye ç k fl na karfl koruyucu önlemler alm flt r say l Kurumlar Vergisi Kanunu, dar mükellefiyet rejimine getirdi i tüm de ifliklikler göz önünde bulundurularak de erlendirildi inde yeni kanunun 5422 say l Kurumlar Vergisi Kanunu na göre vergi sistemimize daha yap c ve objektif düzenlemeler getirdi i kanaatindeyiz. Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu nda üzerinde önemle durulan konulardan biri de dar mükellef kurumlar taraf ndan ana merkeze aktar lan tutarlar n vergilendirilmesi olmufltur. Bu ba lamda, y ll k veya özel beyanname veren dar mükellef kurumlar n, indirim ve istisnalar düflülmeden önceki kurum kazanc ndan, hesaplanan kurumlar vergisi düflüldükten sonra kalan k s mdan ana merkeze aktard klar tutar üzerinden, kurum bünyesinde % 15 oran nda kurumlar vergisi kesintisi yap laca hüküm alt na al nm flt r. Böylece dar mükellef kurumlar için kazançlar n Türkiye de de erlendirmesi alternatifi daha cazip hale getirilmeye çal fl lm flt r. Bu yönleriyle yeni Kurumlar Vergisi Kanunu nun daha ulusal nitelikler tafl d söylenebilir. Benzer bir hükme Kurumlar Vergisi Kanunu nun 30 uncu maddesinin 7 inci bendinde de rastlanabilir say l Kanundaki %30 luk vergilendirme oran n n korundu u bu maddede Bakanlar Kurulu belirleyece i listede yer alan ülkelerde faaliyet gösteren veya yerleflik olan dar mükellef kurumlara yap lan ödemeleri hedef alm flt r. Bu kurumlara (tam mükellef kurumlar n bu nitelikteki ülkelerde bulunan ifl yerleri dahil) nakden veya hesaben yap lan veya tahakkuk ettirilen her türlü ödemeler üzerinden, bu ödemelerin verginin konusuna girip girmedi ine veya ödeme yap lan kurumun mükellef olup olmad na bak lmaks z n % 30 oran nda vergi kesintisi yap laca hüküm alt na al nm flt r. Söz konusu dar mükellef kurumlar n faaliyet gösterdi i veya yerleflik oldu u ülkeler, vergi sistemlerinin Türk vergi sistemine denkli i ve bilgi de iflim konular göz önünde bulundurularak tespit edilecektir. Ülkemizin yabanc sermaye gereksiniminin gitgide artt günümüz koflullar nda kanun koyucu 10

11 Dünya dan Vergi Haberleri Aras UYGUR Arjantin: Vergi daresi Yabanc Firmalar n Yerellefltirilmeleri ile lgili Kurallar Aç klad Arjantin vergi otoritesi, ülkede ifl yapan yabanc firmalara uygulanacak kurallara yönelik olarak uzun süredir devam eden tart flmalara bir çözüm getirdi. Geçen y l ç kar lan ancak yeni yürürlü e giren 58/2005 say l yasa yabanc firmalar n geçerli iflletme kurallar ile uyumlu olarak tekrar yerellefltirilebilmesine olanak sa l yor ve kay tlar nda üçüncü taraflar n varl klar n n aktar lmas ile ilgili bir durum olmad sürece Arjantindeki tüm vergi haklar ndan yararlanmalar öngörülüyor. Bu ifllem yabanc firman n yerli bir iflletmeye dönüflümünün ve anonim ortakl kla ilgili tüm vergi yükümlülüklerini tafl mas n gerektiriyor. K saca, yabanc bir firman n yerli bir firmaya dönüfltürülmesi ve yerli iflletmelerin sahip olduklar hak ve yükümlülüklerden yararlanabilmesi için, üçüncü partilerle iliflkilerinin olmamas, ve varl klar n n d fl ülkelere transfer edilmemesi ön flartlar getiriliyor. Bu karar uzun y llardan beri çözümlemeyen bir sorun olan çok uluslu flirketlerin s n rlar ötesi yap lanmalar nda uygulanacak fleçeneklere fl k tutuyor. Brezilya: Kongre Vergi Ödeme Plan na liflkin Vetoyu ptal Etme Tehdidinde Bulunuyor Kongre taraf ndan 16 May s ta kabul edilen gecikmifl federal vergi ödemelerine iliflkin borçlar taksitlendirme plan n n Brezilya Baflkan Lula da Silva taraf ndan veto edilmesi kongre ile yürütme aras ndaki gerilimi artt rd. Kongre, Lula da Silva n n bu konuda yeni bir önlem almamas durumunda vetosunu reddetme tehdidinde bulundu. Veto s ras nda yürütme Lula da Silva n n ana hatlar yla yeni bir vergi ödeme plan n yay mlayaca n aç klam flt. Ancak o tarihten sonra bu konuya de inilmedi. Yürütme organ ve Baflkan n mensup oldu u flçi Partisine göre vergi ödeme planlar esas olarak vergi kaçakç lar na yarar sa lad için Baflkan yeni bir geçici önlem paketi yay mlamakta isteksiz davran yor. Federal Gelirler Dairesi de, bu görüflü paylafl yor. Bu gecikme nedeniyle yasa çal flmalar grubundaki, muhalefet ve koalisyon milletvekilleri Baflkan n vetosunu reddetme tehdidinde bulunuyorlar ve mutlak ço unluk sa land takdirde bu mümkün görünüyor. Ödeme plan n destekleyenler ise bu plan n küçük iflletmelerin Brezilya da ki yüksek vergi yükü ile bafla ç kmalar na yard mc olaca n ileri sürüyorlar. Baz çal flmalar n sonuçlar na göre Brezilya da vergi yükü ülkenin Gayri Safi Milli Has la n n %40 na ulafl yor. Maliye Bakanl, Planlama Teflkilat ve Politik Koordinasyon Bakanl n n temsilcileri, Baflkan taraf ndan kabul görebilecek alternatifler üzerinde çal flmalar n sürdürüyorlar. Fransa: Yüksek Vergi Mahkemesi Konsolide Edilmifl Grup Hakk ndaki Hükmü ptal Etti Frans z vergi sisteminde, kurumlar, vergilendirilebilir gelirlerinden ancak sonuçlar o kurumun lehine olan ifllemlerle ilgili masraflar düflebiliyorlar. Geleneksel olarak ayn kural n bir grup kavram için de geçerli oldu u kabul ediliyor. Yüksek Mahkeme, 2004 y l nda Paris dari Temyiz Mahkemesinin ald karar Konsolide edilmifl gruplar n ifllemleri o grup için sa lam ticari gerekçelerle yap lm fl olsa bile grubu oluflturan kurumlar n do rudan kendi lehlerine sonuç do urmayacak ifllemlerle ilgili masraflar n, o kurum taraf ndan vergiden düflülmesi geçersizdir. gerekçesiyle iptal etti. Almanya: Maliye Bakanl Sermaye Ç k fl Vergisi (Exit Tax) Kanun Tasla n Yay nlad Alman Maliye Bakanl, Avrupa firmas n n (Societas Europea veya SE) da giriflini hesaba katacak flekilde Alman vergi kanunlar nda de ifliklik yapacak bir taslak vergi kanun tasar s yay nlad. Alman kanunlar nda sermaye ç k fl vergisi (exit tax) konusuyla ilgili kayda de er pek çok hüküm bulunuyor. Bu yasa, kabul edilmesi halinde 2007 y l nda yürürlü e girecek. Sermaye ç k fl vergisi (exit tax) terimi hayali bir sermaye kazanc üzerinden al nan, gelirler veya kurumlar vergisini tan mlamak için kullan l yor. Almanya da bir kiflinin yabanc ülkeye göçü veya varl klar n yabanc ülkeye transferi durumunda, sonradan elde edilen gerçek sermaye kazanc n n Almanya da vergilendirilmesi ya hiç mümkün de il ya da ancak belli koflullar alt nda mümkün. Alman Gelir Vergisi Kanunu na göre, sermaye kazançlar ifl alan nda elde edilirse vergiye tabi. Özel sermaye kazançlar ancak istisnai olarak vergilendirilebiliyor. Bu istisnalardan biri, Kanunun 17. bölümünde yer al yor. Buna göre, birey bir anonim ortakl n, ortak sermayesnin en az %1 ine sahipse, kurum hisselerinin sat lmas ndan elde edilen sermaye kazanc vergiye tabi. Sermaye ç k fl vergileri (exit tax) sadece ifl varl klar ve özel kiflilerde tutulan hisse senetleri için geçerli. Yeni vergi kanununun hükümlerine göre, varl klar baflka bir ülkeye transfer edildi i için, Almanya n n vergilendirme hakk s n rland r lm fl veya ortadan kald r lm fl ise, varl klar n içinde sakl olan rezervler vergilendirilebiliyor. Bu kanunun amac, idari kurallar n yerine geçecek, yasal kurallar yaratmak. Ayr ca, bölüm 6 AS+G göç vergisi hükmü, Avrupa Adalet Mahkemesinin, kararlar yla ile uyumlu olacak flekilde adapte ediliyor. Sonuç olarak, taslaktaki sermaye ç k fl vergisi ( exit tax ) kurallar, sakl rezervlerin onlar n kazan ld ülkede vergilendirilmesinin uygun oldu u inanc n yans t yor. Bu nedenle hisse sahibinin baflka ülkeye göçü, hisselerin elden ç kar lmas gibi, ve bir ifl varl n n transferi de, bu varl n özel alana transferi veya elden ç kar lmas gibi muamele görüyor. Önerilen bu kurallar n, halen geçerli olan kurallara göre, daha sert ve daha basit oldu u kayda de er. Ayr ca ifl varl klar n n, bir baflka ülkeye transferi konusunda önerilen kurallar, muhtemelen Avrupa Birli i anlaflmas nda ki, kurum özgürlü ü presibiyle uyumsuz olacak. Kenya: Yasakoyucular Vergi Muafiyetlerini Kaybedebilirler Kenya Maliye Bakan, Amos Kimunya yasakoyucular n gelirlerini ve vergi muafiyetlerini konu edinen Kenya bütçesini Meclise sundu. Yap lan aç klamada yasakoyucular vergi vermekten muaf tutan kanun hükümlerinin araflt r lmas ve incelenmesi için ba ms z bir komite kurulaca bildiriliyor. Yine, kamuya yeni araç al m n n dondurulaca ve müsteflar ve bakanlara araç tahsisinde s n rlamalar getirilece i belirtiliyor. Yeni bütçe ayr ca, hammadde nakliyat n n KDV den muaf tutulmas n ve bu day unu, çocuk sa l ürünleri, bilgisayar donan mlar ve devletin suyun arz ve da t lmas üzerindeki KDV nin kald r lmas n öngörüyor. Ayr ca yeni bütçe ile benzin, malt bira, flarap ve çeflitli sigaralar 11

12 VERG DE GÜNDEM üzerindeki verginin artt r lmas hedefleniyor. Küçük iflletmeler için KDV efli inin 2 milyon KES den 5 milyon KES e yükseltilmesi de yeni bütçe ile yap lacaklar aras nda bulunuyor. Kenya hükümeti ayr ca, toplad gelirin toplam yurtiçi has lan n %21 i oran nda artt rmay umut ediyor. Norveç: Hükümet Sermaye Ç k fl Vergisi (Exit Tax) Kurallar n Gözden Geçirecek Norveç in hisse senetleri üzerinden sa lanan sermaye kazançlar için uygulad sermaye ç k fl vergisi (exit tax) 1 Ocak itibariyle yürürlü e girdi. Ancak kanun koyucunun çeflitli sorunlara cevap bulumamas üzerine Maliye Bakanl ç k fl vergisi kurallar n önemli ölçüde de ifltirecek bir tasar y 13 Haziran da duyurdu. Bakanl n nihai de ifliklikleri sonbahar itibariyle aç klamas bekleniyor. Norveç kanunlar na göre, ç k fl vergisi vergi sorumlusu vergi mükellefli ini kaybedince harekete geçiyor ki böyle bir durumda vergi sorumlusu baflka bir ülkenin vergi mükellefi haline geliyor. Norveç ve karfl ülke aras nda OECD modeline göre oluflturulmufl olan bir vergi anlaflmas nda Norveç in vergi sorumlusunun kazanc üzerinde vergileme hakk bulunmuyor. Ayr ca halen uygulanmakta olan kurallara göre hisse senedi e er di er ülkede sat l rsa bu kazanç üzerinde bir vergi kredisine izin verilmiyor. Maliye Bakanl yeni uygulama ile böyle bir vergi kredisi kural getiriyor. Avustralya: Avustralya Vergilendirme Dairesi Deniz ve Havayolu Filo kiralama kazançlar yla ilgili olarak karar tasla sundu Avustralya Vergilendirme Dairesi ( ATO ), özellikle Avustralya-Birleflik Kralll k ve Avustralya-Amerika Birleflik Devletleri aras nda ki vergi anlaflmalar n etkileyecek flekilde, deniz ve havayolu kiralamalar ndan Avustralya da elde edilen kazanc n nas l vergilenece ine iliflkin bir tasar yay mlad. Avustralya Vergi Dairesi, özellikle bir Singapur firmas yla yaflanan sorunlar nedeniyle, Avustralya da meydana gelen deniz ve havayolu filo kiralamalar üzerinden, gerekli stopaj kesmeyi ve ifllemi gerçeklefltirenler üzerinde Avustralya gelir vergisi hükümlerine uygun de erlendirmeler yapmay amaçl yor. Avustralya, eski bir ngiliz kolonisi olmas nedeniyle, Birleflik Krall k ve Amerika Birleflik Devletleriyle olan yak n ticari, siyasi 12 ve kültürel ba lar n sonucu olarak ticaretinin önemli bir k sm n bu ülkelerle gerçeklefltiriyor. Bu sebeple özellikle Birleflik Krall k ve Amerika Birleflik Devletleriyle olan vergi anlaflmalar n n Avustralya Vergilendirme Dairesinin karar ndan etkilenmesi ve bundan sonra at lacak ad mlar üzerinde etkili olmas bekleniyor. Almanya: Avrupa Adalet Mahkemesi Avukat, Zayiatlar Üzerindeki Alman K s tlamas Avrupa Toplulu u Anlaflmas na Ayk r Oldu unu Aç klad Avrupa Adalet Mahkemesi avukat, Miguel Poiares Maturo, Rewe Zentraltinunz daki 31 May s görüflünde sadece baz mukim olmayan sürekli Alman flirketlerine uygulanan zayiatlar n vergi hesab ndan ç kar lmas n n s n rland r lmas n n, Avrupa Toplulu u Kurumlar Özgürlü ü Sözleflmesi kurallar n çi nedi ini aç klad. Alman hükümeti ise yapt aç klamada, mukim olmayan firmalar için, zaten temettü kar n n büyük oranda vergiden muaf oldu unu e er zayiat n da vergi hesab ndan düflülmesi durumunda, vergi sorumlusunun büyük bir kazanç sa lad gibi devetin de en önemli gelir kaynaklar ndan olan verginin etkinli ini kaybedece ini belirtmifltir. Ulusal oldu u kadar uluslararas vergi dünyas n da yak ndan ilgilendiren bu konunun önümüzde ki günlerde de Almanya için gündemde kalaca belirtiliyor. Amerika Birleflik Devletleri: ABD Gelir daresi, Yabanc Kaynakl Gelir Problemlerinin Nedeninin Yetersiz Veriler Oldu unu Aç klad ABD Gelir daresine göre, yabanc hükümetlerden kaynaklanan verilerdeki eksiklik, bilgilerin Birleflik Devletler vergi hukukunda ve çeflitli ekonomik ve vergisel ulusal ve uluslararas davalar için kullan lmalar n zorlaflt r yor. ABD Gelir daresi yetkilisi Mark Everson, yabanc kaynakl gelir verileriyle ilgili sorununu Birleflik Devletler Finans Senatosu Komitesinde tart flma konusu yaparak 14 Haziran da kamuoyuna duyurulmas n sa lad. Everson ayr ca, eksik verilerin hem çal flt kurum olan ABD Milli Gelir Bürosu için hem de dünya ekonomisine göre ABD ekonomisine yön vermeye çal flan Merkez Bankas (FED), Hazine, Planlama Teflkilat, v.b kurumla n da birçok zorluklarla karfl laflt na dikkat çekerek, bilgiyi kullanma aç s ndan gelifllerinin engelledi ini belirttti. Everson, ABD Gelir daresi nin yabanc kaynakl gelir dökümanlar yla y llardan beri yak ndan ilgilendi ini belirterek, yabanc kaynaklardan elde edilmeye çal fl lan vergi veri ve dökümanlar üzerinde ki çeflitli engelleri belirtti: kay p Birleflik Devletler vergi mükellefi kimlik numaralar yabanc dil ve yabanc para birimi konular uyumsuz vergi y llar ABD Milli Vergi Bürosu, halihaz rda ABD ile vergi anlaflmas bulunan 20 ülkeden ABD vergi mükelleflerine ödenen yabanc kaynakl gelirlerin takibinde bulunmaktad r. Büro, sadece 2005 y l içerisinde üç milyona yak n veri ile binlerce dökümana ulaflm fl bulunuyor. ABD Gelir daresi Portföy Faiz Kurallar Teklifini Yay mlad ABD Gelir daresi, gayri mukim yabanc lar ile yabanc kurulufllara ödenen portföy faizinin brüt gelirden hariç tutulmas na iliflkin yönetmelik teklifini yay mlad. (REG , Doc , 2006 WTD ). Yeni düzenlemeler, portföy faiz kurallar n n yabanc orta veya kar sahibi olan ortakl k veya tröstlere ödenen faize nas l uygulanaca konusunu aç kl a kavuflturacak. Bölüm 871(a) ve 881(a) ABD'de de gayri mukim yabanc gerçek kifliler veya yabanc orta olan kurulufllar n elde etti i ABD kaynakl sabit veya de iflken y ll k veya dönemlik (FDAP) gelirlere, ABD merkezli ticaret veya ifllerle etkin flekilde ba lant s olmayan ifllerden elde edilen gelir miktar kapsam nda, yüzde 30 oran nda vergi uygulanmas n öngörüyor. ABD Gelir daresi ve Hazine, yüzde 10'luk hissedarl k testinin gelirden kar alan gayri mukim yabanc gerçek kifliler veya yabanc kurulufllara, yabanc ortak düzeyinde uygulanmas gerekti ine karar verdi. Buna göre, yönetmelik teklifleri faiz ortakl na ödendi i zaman, faiz'i elde eden kiflilerin gayri mukim yabanc ortaklar ve ortak konumunda olan yabanc kurulufllar olmas n öngörüyor. Benzer kurallar n basit tröst veya ba fl yapan tröste ödenen faiz için de geçerli olmas öngörülüyor. Yönetmelik teklifi, tekliflerin nihai hale getirildi i gün veya o günden sonra ödenecek olan faizlere uygulanmas hedefleniyor.

13 English Translation ADJUSTMENTS MADE IN THE APPLICATION OF WITHHOLDING OVER THE GAINS DERIVED FROM MARKETABLE SECURITIES AND OTHER CAPITAL MARKET INSTRUMENTS WITH THE LAW NO I. Introduction Even though fair distribution of the tax burden as per the ability to pay is a constitutional order; those searching their memory will easily remember that tax injustice has always been high on the tax agenda of our country during the last decade, which can be easily recalled. This issue has been expressed through various examples in almost every platform. The most commonly-known of all these examples is the example in which taxes of those earning minimum wage and those earning Treasury Bills interests or capital gains from share certificates in the stock exchange are compared. In the example it has been emphasized that even those earning minimum wage pay more tax in comparison to those deriving gains from marketable securities. In deed, with an arrangement to meet the Treasury s need for borrowing easily and at low figure during the crisis period in 2001, a significant portion of the interest income from Government Bonds and Treasury Bills and capital gains has been exempted from tax. Furthermore, this application which was at the beginning introduced for the marketable securities issued until the end of 2002 has been enlarged as to cover the gains derived from marketable securities issued until the end of 2005, until the end of 2007 with one-year extensions. For the exemption of the capital gains derived from share certificates traded in the Istanbul Stock Exchange, which is the other pillar of the example mostly used during the discussions, from tax; a three-year holding period is determined and gains exceeding this period are assured not to be declared whatever their amount is. For the capital gains from the share certificates held for a shorter period of time, exemptions with considerably higher amounts have been applied. Under the scope of the provision of the Temporary Article 67 of Income Tax Code, which is the subject of our article, the withholding application implemented over the capital gains from marketable securities and other capital market instruments has come along under these conditions. Through the provision of Temporary Article 67 inserted in the Income Tax Code with the Law No passed in the Turkish Parliament in the end of 2004; a new taxation regime is provisioned to simplify the tax applications for marketable securities and other capital market instruments and to equalize tax burdens over the financial instruments for 10 years beginning from The application of 15% withholding to be performed over the income and gains under scope (the difference between purchase and sales prices of the marketable securities and other capital market instruments, the difference between the purchase price and redemption value of the marketable securities and other capital market instruments in case of redemption of these, periodical returns on the marketable securities and other capital market instruments, gains derived from loan transactions of the marketable securities and other capital market instruments, deposit interest income, repo gains, dividends paid to creditors giving free of interest loans and dividends paid in return for profit and loss partnership certificate and dividends paid by special financial institutions in return for profit and loss participation account) by banks and intermediary institutions paying these without taking into consideration the legal statuses of acquirers (real or legal persons, resident or non-resident taxpayers) and whether or not income and gains are exempted from tax and non-declaration of the income and gains taxed through withholding by real persons with annual or separate returns with no regard to their amount, constitute basis for the new regime. With an adjustment made in Temporary Article 67 of Income Tax Code just before the article takes effect, the scope of the provision concerning exclusion of those share certificates of resident taxpayers which are held for more than two years from withholding has been reduced to cover only those possessed by resident taxpayers and traded in Istanbul Stock Exchange (capital gains from share certificates not traded in Istanbul Stock Exchange are subject to tax without regarding the period of time they are held for) and minimum holding period which was applied as two years pursuant to the previous form of the article has been reduced to one year. Under the scope of the same Article, it has been stipulated that Repeated Article 80 of the Income Tax Code shall not apply over the gains derived from alienation of the share certificates at issue. In this new taxation regime begun to be applied within the framework of these provisions, a radical amendment was needed in the sixth month of its application. To be more explicit, with the Law No promulgated in the Official Gazette dated having been approved in the Turkish Parliament, adjustments are made in four separate paragraphs of Temporary Article 67 of the Income Tax Code and a new paragraph is inserted in the Article. With these adjustments and amendments, the withholding rate to be implemented over the gains of the non-resident real persons and corporations which is under the scope of paragraph 1 of Temporary Article 67 of Income Tax Code has been reduced to 0% to take effect as from and Ministry of Finance is authorized to restate the withholding rate implemented over income and gains of resident taxpayers within the framework of the specified limits. Amendments made with the Law No are explained in this article. II. Amendments made with Law No in the withholding application made under the scope of Temporary Article 67 of Income Tax Code 1. Reduction of the withholding rate to 0% applied over the income of non-resident real persons and corporations With paragraph 1 of Temporary Article 67 of Income Tax Code it is stipulated that banks and intermediary institutions, without taking into consideration whether the acquirer of income is real or legal entity; resident or nonresident or tax liable or exempt from tax, shall apply 15% withholding rate over their income specified below: a) the difference between purchase and sales price of the marketable securities and other capital market instruments, during purchase and sale of which they have acted as intermediaries, b) the difference between the purchase price and redemption value of the marketable securities and other capital market instruments in case of redemption of these during purchase and sale of which they have acted as intermediaries, c) periodical returns on the marketable securities and other capital market instruments collection of which they have acted as intermediaries for (which are not contingent on any marketable security or any other capital market instruments), d) gains derived from loan transactions of the marketable securities and other capital market instruments which they acted as intermediaries. However, it has been stipulated that withholding shall not be applied over the income from the returns of the participation certificates of the investment funds established according to the Securities Exchange Act (excluding the stock exchange investment funds) to the concerned mutual funds, from the purchase and sale of the share certificates 13

14 VERG DE GÜNDEM of the mutual funds, from the income and returns that have been derived during the purchase and sale and the redemption of the marketable securities issued abroad by the Treasury, over collection of dividends of share certificates in the name of share holders, from the gains from the alienation of the share certificates of the resident corporations held for a period of more than one year and listed in Istanbul Stock Exchange; and over the dividends from share certificates. Within the framework of these provisions, since the beginning of 2006 which is the effective date of the Article, 15% withholding has been applied over the interest income and capital gains from Government Bonds and Treasury Bills interests and capital gains from the share certificates traded in Istanbul Stock Exchange and held for a year or less (without regarding the period of time other share certificates are held) without differentiating between domestic or foreign investors. However, since movements in global economy have led to the possibility that the capital circulating freely in the international area may flow to more reliable areas with higher yields than our country offers, to prevent negative effects of such a possibility s becoming real on the one hand and to adapt to the taxation principles of the European Union taking basis residency for the purposes of taxation on the other hand, it has been decided that the withholding rate applied over the income of the non-resident real persons and corporations under the scope of paragraph 1 of Temporary Article 67 of Income Tax Code is decreased from 15% to 0%. With a Draft Bill prepared for this purpose and accepted in the Turkish Parliament against the claims of its being contrary to the Constitution, the statement of This rate is applied as 0% for non-resident real persons and corporations has been inserted in the paragraph at issue. As it is clear from the statements above, income and gains for which withholding rate is reduced to 0% are not all income and gains subjected to withholding under the scope of Temporary Article 67 of Income Tax Code. These income and gains are those specified in paragraph 1 of the Article mentioned (such as interest income and capital gains from Government Bonds and Treasury Bills and capital gains from share certificates etc.). The rate of withholding applied over deposit interest income, repo gains, dividends paid to creditors giving free of interest loans and dividends paid in return for profit and loss partnership certificate and dividends paid by special financial institutions in return for profit and loss participation account which are subjected to withholding with paragraph 7 of the Article at issue continues to be applied as 15% with no regards to the legal status of the acquirer. Due to this amendment made in the Article, the rate of 0% shall be applied over the income and gains under the scope of the withholding which non-resident real persons and corporations will be entitled from the marketable securities they will derive from those which are issued or they acquire after Acquisition date of the marketable security is of no importance for the application of the new rate. To render more explicitly, the withholding rate for interest income and capital gains to be derived from the marketable securities after income and gains derived from which are under the scope of withholding although these are purchased before shall be 0%. 2. Inclusion of gains derived from the return of the participation certificates of the mutual funds to the fund under the scope of withholding Second amendment made with the Law No is the inclusion of the gains derived from the return of the mutual funds participation certificates to the funds under the scope of withholding as to take effect as of For this purpose, an amendment has been made in paragraph 1 of Temporary Article 67 of Income Tax Code with the Law mentioned and the income and gains excluded from the scope of withholding application has been redefined. In this context, the statement of the returns of the participation certificates of the investment funds established according to the Securities Exchange Act to the concerned mutual funds, from the purchase and sale of the share certificates of the mutual funds has been removed from the text. On the other hand, as an exemption to the withholding application to be performed over the gains derived from the return of participation certificates of mutual funds to the fund, the Legislator has inserted to the Article the statement of to the disposal of the participation certificates of mutual funds, at least 51% of whose portfolio consists of share certificates traded in Istanbul Stock Exchange, if they are held for more than one year. As a result of this arrangement, as from , withholding shall not be applied over the gains to be derived from the disposal of participation certificates of mutual funds, at least 51% of whose portfolio consists of share certificates traded in Istanbul Stock Exchange, if they are held for more than a year pursuant to Temporary Article 67 of Income Tax Code. During the formation of the regulation concerning participation certificates of mutual funds, the provision of paragraph 8 of the Article concerning that the portfolio income of mutual funds are also subject to withholding is preserved; moreover, its scope has been enlarged to cover stock exchange investment funds, housing finance funds and asset finance funds. However, in the version of Law No accepted by the Turkish Parliament Planning and Budget Commission, the provision stipulating that withholding shall not be performed during the return (sale) of the participation certificates of mutual funds was removed and it was concluded that the withholding rate to be applied over the portfolio income within these corporations be reduced to zero. With motions proposed and accepted during the negotiations in the Plenary Committee, the provision stipulating that withholding be applied over the gains derived from the return of participation certificates to the fund was removed as proposed in the motion and stock exchange investment funds and housing finance and asset finance funds which we will see in the capital market in the following periods have been included under the scope of the withholding applied over portfolio income of these funds. With the Decision No. 2006/10731 promulgated in the Official Gazette dated , the Council of Ministers has restated the withholding rate to be applied over the portfolio management income obtained as from by the stock exchange investment funds, housing finance funds and asset finance funds which have been included under the scope of withholding as from this date, and over the income specified in paragraphs No. 1, 2, 3, and 4 of Temporary Article 67 of Income Tax Code as 0% and the withholding rate which is going to be applied over the portfolio management income of other funds and partnerships and the income which is stated in paragraphs No. 1, 2, 3, and 4 of Temporary Article 67 of Income Tax Code, has been restated as 10% until (including this date), 0% as from (including this date). 3. Granting authority to the Council of Ministers concerning the determination of withholding rates Another significant amendment made with the Law No has been realized with the provision of paragraph 17 inserted in Temporary Article 67 of Income Tax Code. With the provision of this paragraph, the authority to decrease the withholding rates specified in the article at issue to zero or increase them up to 15% separately for every kind of gains and income or for those acquiring these gains and income and for the gains acquired from the return of the participation certificates to mutual funds in accordance with the portfolio structure of the fund has been granted to the Council of Ministers. Acting upon this authority through the Decision 14

15 No. 2006/10731 promulgated in the Official Gazette dated , and in accordance with the previous explanations, the Council of Ministers has restated the 15% withholding rate as 10% for the income which resident real persons and corporations obtain from purchases and sales of bonds and share certificates issued by private sector and also Government Securities (Treasury Bills and Government Bonds) which are stipulated to be subject to withholding in paragraph 1, 2 and 3 of Article 67 of Income Tax Code. 4. Permanent application of exemption concerning withholding to be implemented over gains derived from the operations in the futures and options exchanges With paragraph 14 of Temporary Article 67 inserted in the Income Tax Code with the Law No. 5281, it has been stipulated that the withholding rate determined in paragraph 1 will be applied as zero over the gains derived from the operations in the futures and options exchanges established in Turkey and in Income Tax Code General Communiqué Serial No. 267 published by the Ministry of Finance, it has been stated that futures and option contracts to which banks and intermediary institutions act as parties, or that are executed through the brokerage of banks or intermediary institutions; and that grant the right and/or obligation to purchase, sell, exchange money or capital market instrument, commodity, precious metal and foreign currency, within a specific term, and at predetermined prices, quantities and qualities, including those contracts that are drawn up on the basis of an economic or financial indicator, are considered as other capital market instruments in the application of this article; therefore, in the event that banks and intermediary institutions perform an operation of this nature, once the provision of futures and options contracts is benefited; 15% withholding shall be applied over the difference between the value of the asset taken as basis for the contract emerging according to the market value and its value emerging according to the value of operation as of termination date of the contract. Just before Temporary Article 67 took effect, the provision of With respect to gains derived from futures and options contracts among resident and non-resident corporations (except those which don t operate through workplace and permanent representative in Turkey), provision of this Article shall not be applied. In so far, for banks and similar financial institutions, operation through workplace and permanent representative in Turkey is not compulsory was inserted in the paragraph with the Law No and gains to be derived from the contracts made in 2006 is excluded from the scope of withholding although they mature in the following years. Finally, with the Law No aforementioned, the application of excluding the gains of resident and non-resident corporations emerging from futures and options contracts made among them from the scope of withholding provided to be restricted with the year of 2006 was made permanent and for this purpose the statement of the year of 2006 has been excluded from the article. 5. Nonfiling of returns for the gains derived from marketable securities issued by Treasury abroad With the provision of Temporary Article 67 of Income Tax Code (paragraph 7), it has been adopted that annual or separate returns shall not be filed by the real persons for the gains subject to withholding pursuant to the provisions of the first four paragraphs and these gains shall not be included in the return to be filed on account of other gains; the gains derived within the scope of business activities shall be taken into consideration in the determination of the taxable profit within the scope of the provisions regulating business profits and the taxes that are paid as withholding tax shall be deducted against the taxes that are assessed on the tax returns through the profits subject to withholding are declared under the scope of Article 94 of Income Tax Code. Now, with the provision inserted in the same paragraph with the Law No and effective as from , it has been concluded that whether or not subject to withholding pursuant to first four paragraphs of Temporary Article 67, non-resident real persons or corporations shall not file a separate or special tax return for the income and gains derived from marketable securities issued abroad by the Treasury. CURRENT APPLICATION OF THE EXEMPTION FOR DISPOSAL OF IMMOVABLE PROPERTIES AND PARTICIPATION SHARES FROM CORPORATE TAX PURSUANT TO CORPORATE TAX CODE NO I. Introduction The application of exemption for disposal of immovable properties and participation shares which has become law with the aims of strengthening financial structures of capital stock companies and meeting their urgent financing requirements took its place in the Turkish Tax System in 1984 for the first time. This tax policy applied with various provisional articles and extensions until recently has been rendered permanent as from with the Law No Nevertheless, the application of exemption for disposal of immovable properties and participation shares from corporate tax has been included in the new Corporate Tax Code No. 5520, taking effect by having been promulgated in the Official Gazette with some adjustments. In this article, we will make explanations concerning the principles and procedures the application, comparison of the previous and new application and exemptions granted with other codes due to the sale of immovable properties and participation shares. II. Principles of the application II.1 Beneficiaries of the Exemption Application Pursuant to subparagraph e of Article 5 of the Corporate Tax Code, both resident and nonresident taxpayer corporations shall benefit from the exemption. However, corporations, main activity of which is trade of securities or immovable properties, cannot benefit from the exemption for their gains from the assets they acquire within the framework of commercial activity and hold in their hands. The taxpayers engaged in construction of the immovables to be sold cannot benefit from this exemption also. On the other hand, exemption can be applied over the gains that the taxpayers engaged in the trade of immovables derive from the sale of the immovables they allocate to the performance of the activities; gains from the immovable properties subjected to the trade and exploited through lease and other methods will not be subjected to exemption. II.2 Financial Assets which may be subject to Application II.2.1. Immovable Properties Immovable properties subject to exemption, as defined in the Turkish Civil Code, are goods which cannot be moved from one place to another; therefore which are fixed in their places. In Article 704 of the Turkish Civil Code, these are listed as land, independent and permanent rights registered in a separate page in the land registry records and independent units registered in the condominium registry records. For the immovables to be subjected to this exemption, they should be registered in the land registry in the name of the corporation. Furthermore, the elements which are component parts of the immovables are included in the definition of the immovable, whereas appendage are not included in the scope. II.2.2.Participation Shares Participation shares are shares of the joint stock companies, shares of the limited companies, 15

16 VERG DE GÜNDEM partnership interests of the commanditer shareholders of the commandite companies, capital of which is divided into shares, and partnership interests of the companies and ordinary partnerships. On the other hand, as to the legal basis of the Code, gains from participation shares which are held for trade purposes without any purpose of participation are excluded from the scope of exemption with no regards to the period of time these are held. II.2.3. Founding Shares, Bonus Shares and Pre-emptive Rights Founding shares and bonus shares actually consisted in participation income and aiming at participation in the profits have been specified in the subparagraph to benefit from exemption. Beside, pre-emptive right is regulated in Article 394 in the Turkish Commercial Code. Through this right, shareholders of the company when capital increase is decided to be performed are entitled to participate in the capital increase with priority. II.3 Requirements of the Application II.3.1 Holding Immovable Properties and Participation Shares in the Assets for Two Full Years Immovable properties and participation shares to be subjected to exemption are required to be disposed after being held for at least two full years (730 days) in the assets. For example, in the event that the participation share acquired on is sold after , the sales income from this financial asset may be subjected to exemption. II.3.2 Sale should aim to Strengthen Financial Structure and be in return of money This requirement has not been explicitly stated in the Article of the Code. However, since the fundamental purpose of the exemption is to strengthen the financial structures of the corporations, the operations which do not provide additional opportunities to the firms in economical terms will be excluded from the scope of the exemption. In this context, exemption will not be applied over the gains to be derived fictitiously from the sales of immovables and participation shares to related persons and corporations. Furthermore, transfer and alienation or clearing of the assets at issue without receiving money in return are not included under the scope of exemption. However, transfer and nationalization operations of these kinds of assets in return for current liabilities with consent or through execution are under the scope of exemption since these will increase the financing opportunities. II.3.3 Holding Gains under a Special Fund Account in the Liabilities until the end of the Fifth Year Following the Year of Sale In order to benefit from the exemption, the portion of the gains utilizing from the exemption should be held under a special fund account in the liabilities until the end of the fifth year following the year of sale. II.3.4 Collection of the Sales Price until the End of the Second Calendar Year Following the Year of Sale at the Latest Another requirement to benefit from exemption is the collection of the sales price until the end of second calendar year following the year of sale at the latest. For example, in the event that a land purchased at 100 billion Turkish Liras on is sold on time deposit at TRY on , the sales price of TRY should be collected until at the latest, in order to benefit from the exemption. III. Comparison of the previous and new applications As it can be understood from the aforementioned statements, the exemption application to be implemented pursuant to the new Corporate Tax Code has both similarities and differences with the application pursuant to the previous Code. Fundamental similarities between the applications have been presented below: 1) The requirement of holding the immovables and participation shares to be subjected to sale in the assets for at least full two years shall be sought in this new application. 2) Resident and non-resident taxpayer corporations shall be able to benefit from the new application as it is the case in the previous application. 3) In the new application, the acquisition date of the previous share shares shall be taken as basis for the share shares acquired with their face value free of charge or through the use of pre-emptive right, as is the case in the previous application. The differences between the previous and new application have been presented below: 1) While in the previous application, gains from merely immovables and participation shares are subjected to exemption application, in the new application gains from founding shares, bonus shares and pre-emptive rights are included under this scope. 2) In the new application inclusion of the sale gains in the capital shall not be sought for resident taxpayer companies to benefit from exemption. 3) It has been stipulated in the new application that 75 % of the sale gains be exempted from corporate tax, instead of the entire gains. 4) Another difference of the new application from the previous one is that the transfer of the exempted gains to be held under the fund account for five years (75% of the gains) to another account is considered as the violation of the requirements. 5) While in the previous arrangement, the gains collected until the end of the second fiscal year following the period of sale and included in the capital were deducted from the corporate income pertaining to the relevant period in case of time deposit, and corporation could benefit from the exemption in proportion to gains that the corporation collected and included in its capital in each period; in the new application exemption will be applied only in the year of sale. 6) In the new regulation, unlike the previous, for those persons indebted to banks and their bailsmen, the requirement of holding two full years is also sought in the sale of the immovable properties and participation shares that they transfer to banks against their debts and also of the immovable properties and participation shares that the banks acquire against their receivables. IV. Other taxation advantages Other exemptions applied over the sales transactions pertaining to immovables and participation shares other than exemption of corporate tax are exemptions of value added tax, stamp duty tax and bank and insurance transactions tax. V. Conclusion The exemption for the disposal of immovable properties and participation shares from corporate tax which has been applied for the last 20 years to encourage strengthening the financial structure of the corporations has been included in the new Code with some adjustments and the exemptions granted for these operations with other Codes have been preserved. The current application has been handled in this article. We hope that this tax policy will be utilized for its purpose in the most appropriate manner and will be a significant tool to provide capital accumulation which is the main factor required by the country and supporting competitive power of the country with other economies. 16

17 LIMITED LIABILITY IN THE NEW CORPORATE TAX CODE NO.5520 One of the significant amendments in our modern taxation system which is in effect since 1950s was made in June with the new Corporate Tax Code No The new code which seems to be more organized and systematic in comparison to the Corporate Tax Code No consists of 38 articles and a temporary article. Provisions on limited liability which are interspersed in the effective Code in different articles are provisioned to be collected under a single section. New concepts which we are not familiar with are covered in the legislation with this new code. Controlled foreign corporation and Transfer Pricing can be presented as an example. Another significant amendment in the new corporate tax code is related to the disguised capital. Since the objective criteria used in the determination of the disguised capital are defined with the new regulation it is expected that disputes as to this subject will be reduced. In Article 12 of the Code, it has been stipulated that of the loans that corporations have utilized in their enterprise by obtaining directly or indirectly from their partners or the persons related with the partners, the portion exceeding three folds of the corporation s equity at any time within the fiscal period is considered disguised capital for the relevant fiscal period. In sub-paragraph a of paragraph 3 of the same Article, it has been stipulated that Person having an association with shareholders, refers to a corporation, at least 10% of which the shareholder participates or which the shareholder has the voting or dividend rights at least at this rate, or to a real person or corporation possessing at least 10% of the capital or the shares having the voting or dividend rights of the shareholder or the corporation related with the shareholder, and thus the person having an association with shareholder has been elucidated. However, in the new code the requirement of 10% is not sought for non-resident corporations. This event gives rise to the possibility that the nonresident taxpayer corporations may be subjected to a more subjective evaluation in the face of a criticism of disguised capital. In Article 23 of the new Code there are provisions concerning the determination of the corporate income of the foreign transportation companies. In the effective tax code it has been stated that the corporate income of foreign transportation companies which will serve as the basis for tax assessment shall be calculated by means of the implementation of average equivalent rates to the proceeds and in the second sub-paragraph of Article 18, Ministry of Finance has been authorized to determine these equivalent rates; on the other hand, in the new code the equivalent value has been determined as 12% for the land transport, 15% for the maritime transport and 5% for air transport, which are the rates defined in the General Communiqué Series No. 19 by the Ministry of Finance in Regulations concerning corporate tax return have been included in Article 24 and it has been stipulated that the tax return shall be filed beginning from the first day until the evening of the day twenty fifth day of the fourth month following the year when the fiscal period is closed and in the event that the tax respondent permanently leaves Turkey, the corporate tax return shall be filed during the fifteen days preceding his/her leaving the country. In the new code, regulations on the income for which special declaration date is assigned and on the place of filing return are included in Articles 26 and 27. The date and place of filing return are not different in the new code. With the new code, 15% corporate tax withholding is provisioned to be applied over allowance payments made to corporations which engage in construction and repair works expanding in more than one calendar year pursuant to the principles stated in Income Tax Code concerning their works, independent professional service income, income from immovable property and capital gains excluding those specified in sub-paragraphs 1, 2, 3 and 4 of the second paragraph of Article 75 of Income Tax Code by those accruing or paying these income and earnings, including advances in cash or on account. On the other hand, it is stated in the Corporate Tax Code Circular No.1 and Provisional Article 1, which regulates the transition provisions of the new Corporate Tax Code No.5520 that tax withholding rates which are defined in the Decrees No. 2003/6575 and 2003/6577 on will continue to be used in the calculation of the withholding tax calculated over the payments made as of New corporate tax code focuses on the taxation of the amounts transferred to the headquarters by the non-resident corporations in particular. Accordingly it has been stipulated that 15% corporate tax withholding will be applied over the amount which non-resident corporations filing annual or special returns transfer to the headquarters from the portion remaining after the deduction of the corporate tax calculated from the corporate income amount prior to the deductions and exemptions. Thus the alternative of deriving benefits from the corporate income in Turkey for the non-resident corporations has become more attractive. With these perspectives, new Corporate Tax Code may be said to carry a deeper national character. A similar provision can be seen in subparagraph 7 of Article 30 of the Corporate Tax Code. In this Article in which 30% taxation rate in the Code No is maintained, the payments to the non-resident corporations operating or residing in the countries enumerated in the list to be specified by the Council of Ministers have been targeted. It has been stipulated that 30% tax withholding shall be applied over any kinds of payments to these corporations (including the work places of the resident corporations established in the countries of this nature) in cash or on account or accrued, without regarding whether or not these payments are under the scope of tax or the corporation receiving the payment is taxpayer. The countries where the non-resident corporations operate or are resident shall be determined with regard to the equivalence of the tax systems with the Turkish tax system and issues of information exchange. In these days when our country s need for foreign capital intensifies gradually, protective measures have been taken against the capital outflow. While the most striking change introduced with the new code is the taxation rate which has been reduced; the fact that tax withholding will be applied at a single rate in the payments to the non-resident corporations implies that new code will be more easily understood. Furthermore, collecting all the provisions concerning limited liability regime under one section is an extremely appropriate strategy to encourage and facilitate capital inflow to Turkey. Consequently it is obvious from the new code that no fundamental changes have been introduced in the method and tools of taxation and the real fundamental change has been in the taxation rate. 17

18 VERG DE GÜNDEM Resmi Gazete den... Emre EMEK , Sermaye Piyasas nda Ba ms z Denetim Standartlar Hakk nda Tebli Resmi Gazetede Yay mland. Amac, sermaye piyasas nda ba ms z denetim faaliyetine, bu faaliyette bulunmak üzere Kurulca yetkilendirilecek ba ms z denetim kurulufllar na ve ba ms z denetçilere iliflkin standart, ilke, usul ve esaslar belirlemek olan tebli ile ba ms z denetimin amac ve genel ilkeleri, ba ms z denetim faaliyetinde bulunma flartlar, ba ms z denetim kurulufllar n n yetkilendirilmelerine, yönetici ve ba ms z denetçilerine iliflkin esaslar, ba ms z denetçilerin nitelikleri, ba ms z denetim kurulufllar ve ba ms z denetçilerin uyacaklar etik ilkeler, ba ms z denetim ve inceleme raporlar, müflterilere iliflkin hususlar hakk nda aç klamalarda bulunulmufltur , Petrol Piyasas Lisans Yönetmeli inde De ifliklik Yap lmas na Dair Yönetmelik Resmi Gazetede Yay mland. Yönetmelik ile tarihli ve say l Resmi Gazete de yay mlanan Petrol Piyasas Lisans Yönetmeli inin 7 nci maddesinin beflinci f kras n n (a) bendi Rafinerici, iletim, depolama, iflleme, da t c ve ihrakiye teslimi lisanslar için; baflvuru sahibi tüzel kiflinin; 6762 say l Türk Ticaret Kanunu hükümleri do rultusunda anonim flirket ya da limited flirket olarak kurulmufl olmas ve asgari sermayesinin rafinerici lisans için YTL, iletici lisans için YTL, depolama lisans için YTL, iflleme lisans için YTL, da t c lisans için YTL ve ihrakiye teslimi lisans için YTL olmas," fleklinde de ifltirilmifltir. Ayr ca yönetmeli in de ifltirilen çeflitli maddeleri ile ilgili aç klamalarda bulunulmufl, yönetmeli e Geçici Madde olarak Bu maddenin yürürlü e girdi i tarihte rafinerici, iletim, depolama, iflleme, da t c ve ihrakiye teslimi lisans sahibi olan kifliler, asgari sermayelerinin yönetmelikte yer alan tutar n alt nda olmas halinde, durumlar n tarihine kadar bu Yönetmeli in 7 nci maddesine uygun hale getirir." maddesi eklenmifltir , 5510 Say l Sosyal Sigortalar ve Genel Sa l k Sigortas Kanunu Resmi Gazetede Yay mland. Amac sosyal sigortalar ile genel sa l k sigortas bak m ndan kiflileri güvence alt na almak; bu sigortalardan yararlanacak kiflileri ve sa lanacak haklar, bu haklardan yararlanma flartlar ile finansman ve karfl lanma yöntemlerini belirlemek; sosyal sigortalar n ve genel sa l k sigortas n n iflleyifli ile ilgili usul ve esaslar düzenlemek olan kanun ile Sosyal Sigorta Hükümleri ve Genel Sa l k Sigortas Hükümleri hakk nda aç klamalarda bulunulmufltur. Söz konusu Kanun tarihinden itibaren yürürlü e girecektir , 5520 Say l Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu Resmi Gazetede Yay mland. Kanun ile, kurum kazançlar üzerinden al nan kurumlar vergisinin oran, % 30 dan % 20 ye düflürülmüfltür. Bu nedenle, Kurumlar vergisi mükelleflerinin tarihinden itibaren elde edecekleri kurum kazançlar, % 20 oran nda kurumlar vergisine tabi olacakt r. Ancak, belirtilen tarihten önceki dönemlere iliflkin olarak bundan sonra yap lacak re sen veya ikmalen tarhiyatlarda % 30 oran dikkate al nacakt r. Hesap dönemi takvim y l olan kurumlar için yeni vergi oran n n uygulama bafllang c olarak belirlenirken, kendilerine özel hesap dönemi tayin edilen kurumlar n 2005 y l nda bafllay p 2006 y l içinde biten hesap dönemlerine ait kazançlar n vergilendirilmesinde; tarihinden önceki aylara % 30, sonraki aylara ise % 20 oran n n aritmetik ortalamas dikkate al narak hesaplanan oran uygulanacak ve hesaplama s ras nda oran kesirleri dikkate al nmayacakt r. Yeni belirlenen % 20 oran, Kanunun 32 inci maddesi hükmü gere ince, ayn zamanda kurumlar vergisi mükelleflerinin üçer ayl k dönemler halinde ödeyecekleri geçici verginin hesaplanmas nda da dikkate al nacakt r. Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu ile yap lan bir di er de ifliklik de halen hesap dönemini izleyen dördüncü ay n 1-15 inci günleri olarak uygulanan y ll k beyannamenin verilme süresi, hesap dönemini izleyen dördüncü ay n 1-25 inci günleri olarak yeniden belirlenmektedir. Ayr ca Yeni Kanunun 12 nci maddesinde kapsaml bir örtülü sermaye tan m na yer verilmekte ve tan mda belirtilen koflullar n tespitinde kullan lacak objektif ölçüler ile örtülü sermaye say lmayacak borçlanmalar aç klanmaktad r , 46 Seri No.lu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebli i Resmi Gazetede Yay mland. Tebli ile sürekli damga vergisi mükellefleri ile ihtiyari olarak sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettiren mükelleflerin, kanuni süresi içinde beyan etmeleri gereken damga vergisi bulunmamas halinde, keyfiyeti bir yaz ile vergi dairesine bildirmeleri zorunlulu u kald r lm flt r , Kredi Kart fllemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranlar Hakk nda Tebli de De ifliklik Yap lmas na Dair Tebli Resmi Gazetede Yay mland tarihli ve say l Resmi Gazete de yay mlanan 2006/1 say l Kredi Kart fllemlerinde Uygulanacak Azami Faiz Oranlar Hakk nda Tebli in 3 üncü maddesinin birinci f kras nda ayl k azami akdi faiz oran, Yeni Türk Liras için yüzde 5,75; Euro için yüzde 2,53; ayl k azami gecikme faizi oran, Yeni Türk Liras için yüzde 6,88, ABD dolar için yüzde 3,34 olarak belirtilmiflken, yay nlanan tebli ile söz konusu madde (1) Ayl k azami akdi faiz oran, Yeni Türk Liras için yüzde 5,72, 18

19 ABD dolar için yüzde 2,68 ve Euro için yüzde 2,50 dir. ; ikinci f kras da (2) Ayl k azami gecikme faizi oran, Yeni Türk Liras için yüzde 6,44, ABD dolar için yüzde 2,98 ve Euro için yüzde 3,05 dir. olarak de ifltirilmifltir , Gelir Vergisi Kanunu nda De ifliklik Yap lmas na liflkin 5527 Say l Kanun Resmi Gazetede Yay mland. Kanun ile yap lan de ifliklikler çerçevesinde, yurt d fl nda yerleflik (dar mükellef) gerçek kifli ve kurumlar n tarihinden itibaren, tarihinden sonra ihraç edilen Devlet Tahvili, Hazine Bonosu ve Özel Sektör Tahvili al m sat m kazançlar ile bunlar n faiz gelirleri, tarihinden sonra sat n al nan hisse senedi al m sat m kazançlar, vadeli ifllem sözleflmelerinden sa lanan kazançlar, ödünç verilen menkul k ymet ifllemlerinden sa lad klar gelirler % 0 oran nda tevkifata tabi olacakt r. Ayr ca GVK Geçici 67 nci madde hükümlerine göre tevkifata tabi tutulsun veya tutulmas n dar mükellef gerçek kifli veya kurumlarca Hazine taraf ndan yurt d fl nda ihraç edilen menkul k ymetlerden tarihinden itibaren sa lanan kazanç ve iratlar için münferit veya özel beyanname verilmeyecektir , 99 Seri No.lu Katma De er Vergisi Genel Tebli i Resmi Gazetede Yay mland. Tebli ile, indirimli orana tabi ifllemlerde iade uygulamas hakk nda aç klamalarda bulunulmufltur. Buna göre, tarihinden geçerli olmak üzere, 2006/Ocak ve izleyen vergilendirme dönemlerine iliflkin indirimli orana tabi ifllemlerden do an KDV alacaklar, mükellefin kendisine ait ithalde al nanlar da dahil vergi borçlar na ve SSK prim borçlar na mahsup edilecektir. Bu alacaklar n, (bu tarih dahil) tarihinden itibaren elektrik ve do algaz borçlar na da mahsubu talep edilebilecektir. Ayr ca Tebli ile, yap denetim hizmetleri ve yap m ifllerinde tevkifat uygulamas ile ilgili baz de ifliklik ve düzenlemeler yap lm flt r. Buna göre, tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, tüm KDV mükelleflerine verilen yap denetim hizmetleri için 1/2 oran nda KDV tevkifat yap lmas uygun görülmüfltür. Ayr ca (91) seri numaral KDV Genel Tebli inin (A/2) bölümünde say lan kurum ve kurulufllara karfl ifa edilen yap m ifllerinde 1/3 oran nda uygulanmakta olan KDV tevkifat n n oran, tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, 1/6 olarak yeniden belirlenmifltir. Tebli de ayr ca, (bu tarih dahil) tarihinden önce ihalesi tamamlanm fl yap m ifllerine iliflkin olup tarihinden sonra düzenlenecek faturalarda gösterilen KDV tutar üzerinden tevkifat yap lmayaca da belirtilmifltir. Bunlara ek olarak tebli de Yat r m Teflvik Belgesi Kapsam nda ktisap Edilecek Apron Otobüsleri, hraç Kay tl Teslimlerde malatç Tan m, hraç Kay tl Teslimlerde Gümrük Beyannamesinde Yer Almas Gereken malatç Bilgileri konular na iliflkin aç klamalar da yer almaktad r , 359 S ra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebli i Resmi Gazetede Yay mland. Tebli ile, 293 S ra Numaral Vergi Usul Kanunu Genel Tebli i ile tespit edilen ikmalen, re sen veya idarece yap lan tarhiyatlar dolay s yla kesinleflen vergi ve cezalar ile vadesi geçti i halde ödenmemifl vergi ve cezalar n aç klanmas na iliflkin usullere iliflkin aç klamalarda bulunulmufltur , 360 S ra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebli i Resmi Gazetede Yay mland. Konusu vergi daireleri koordinasyon uzlaflma komisyonunun kuruluflu, iflleyifli ve yetki s n r na iliflkin esaslar olan tebli de söz konusu komisyonun oluflumu, komisyonun yetkisi, komisyonun sekretarya hizmetleri ve uzlaflma talepleri hakk nda aç klamalarda bulunulmufltur , 361 S ra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebli i Resmi Gazetede Yay mland. Tebli ile ka t ortam nda düzenlenen, tutulan, muhafaza ve ibraz edilen defter ve belgeler yerine, ayn bilgileri içeren elektronik defter ve belgelerin oluflturulmas, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafazas ve ibraz na iliflkin usul ve esaslar belirlenmifltir. Buna göre uygulamadan, bilanço esas na göre defter tutan ve elektronik ortamda tutulacak defter ve belge sistemi donan m, yaz l m, personel ve di er aç lardan koflullar uygun bulunan mükellefler yararlanabileceklerdir. 19

20 S RKÜLER- NDEKS* No Tarih Konu Kurumlar Vergisi oran % 20 ye düflürüldü, beyan süresi uzat ld. Kurumlar n gayrimenkul ve ifltirak hissesi sat fl kazançlar n n kurumlar vergisinden istisna edilmesi uygulamas na yeni Kurumlar Vergisi hükümlerine göre ve farkl koflullarla devam edilecek. Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri fl nda örtülü sermaye uygulamas Gelir Vergisi Kanunu nun 23 üncü maddesi hükmü ile Gelir Vergisi nden istisna edilen ücretlerle ilgili olarak düzenlenen ka tlar, Damga Vergisi nden istisna edildi. Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde, kurumlar n yurt içi ve d fl faaliyetlerinden do an zararlar n n kurum kazanc ndan mahsubu Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu nun geçifl dönemine iliflkin hükümleri Sürekli mükellefiyeti bulunanlar n makbuz karfl l ödenecek Damga Vergisinin bulunmad aylar için yaz l bildirimde bulunma zorunlulu u kald r ld. Menkul k ymetler ve di er sermaye piyasas araçlar ndan elde edilen kazanç ve iratlarla ilgili tevkifat uygulamas nda önemli de ifliklikler yap l yor. Yeni Kurumlar Vergisi Kanunu nun sigorta flirketlerini ve uygulamalar n yak ndan ilgilendiren hükümleri Maliye Bakanl, tafl t araçlar n n tesliminde tahsil edilen Özel Tüketim Vergisinin matrah na dahil edilmeyecek hizmet bedelleriyle ilgili aç klamalar yapt. Maliye Bakanl, pompalar na ödeme kaydedici cihaz ba latma mecburiyetleri tarihinde bafllayan akaryak t istasyonu iflletmecisi mükelleflerin yapmalar gereken ifllemlerle ilgili aç klamalar yapt. Vergiden istisna edilen k dem tazminat tutar ile di er baz ödemelerin tutarlar tarihinden itibaren art r l yor. Menkul k ymetler ve di er sermaye piyasas araçlar ndan sa lanan gelirlerin vergilendirilmesi rejiminde önemli de ifliklikler yapan Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulu nda 5527 say l Kanun olarak kabul edildi. Maliye Bakanl, kurumlara yap lan ödemeler üzerinden yeni Kurumlar Vergisi Kanunu hükümlerine göre yap lacak kesinti uygulamas nda dikkate al nacak yasal s n rlar ile ilgili aç klamalar yapt. Gelir Vergisinden istisna edilen yurt içi ve yurt d fl gündelik tutarlar na karfl l k gelen gelir dilimleri tarihinden itibaren geçerli olmak üzere de ifltiriliyor y l n n ikinci üç ayl k geçici vergilendirme dönemine iliflkin bilançolar üzerinde de enflasyon düzeltmesi yap lmayacak. Menkul k ymetlerden sa lanan gelirlerin vergilendirilmesi rejiminde önemli de ifliklikler yapan 5527 say l Kanun, tarihinde Resmi Gazete de yay mland. flletmelerin aktifine kay tl tahvil ve bonolardan MKB de ifllem görenlerin tarihi itibar yla de erlemesinde esas al nacak borsa rayiçleri aç kland. Katma De er Vergisinde tevkifat uygulamas ile ilgili baz de ifliklikler yap ld. Maliye Bakanl, indirimli katma de er vergisi oran na tabi ifllemlerde iade uygulamas ile ilgili aç klamalar yapt. Belirlenen tutar n üzerinde vergi borcu bulunan mükellefler ilan ediliyor. Maliye Bakanl n n yay mlad Tebli ile, vergi uygulamalar nda biliflim teknolojilerden yararlanma yolunda önemli bir ad m daha at ld. * Yukar daki tablo, tarihleri aras nda yay mlanan Sirkülerleri içermekte olup, taraf n zca daha kolay takibi amac yla haz rlanm flt r. 20