Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü Sanayi Üretimindeki yükseliş %12.1 ile beklentilerin altında kaldı. 15 Mart 2010

Transkript

1 VAKIFBANK EKONOMİK ARAŞTIRMALAR HAFTALIK GÖRÜNÜM Mart 2010

2 15 Mart 2010 Sanayi Üretimindeki yükseliş %12.1 ile beklentilerin altında kaldı Grafik Kaynak:TÜİK Sanayi üretimi, Ocak ayında yıllık bazda %12.1 artmasına rağmen aylık bazda %15.3 düşüş göstermiştir. (Bkz. Grafik 1) 2008 yılının ortasından itibaren sanayi üretiminde görülen ciddi daralma, 2009 yılının son çeyreğine kadar devam etmiştir. En son Aralık 2009 tarihinde %25.3 ile rekor bir büyüme gerçekleştiren Sanayi Üretim Endeksi, 2010 yılının ilk ayında bu büyümesine devam etmiştir. Beklentiler sanayi üretiminin %16 civarında büyümesi yönündeyken, %12.1 oranında büyümesi, piyasada Türkiye nin 2010 yılında beklentilerin altında büyüyebileceği şüphelerini de beraberinde getirmiştir. Sanayi Üretim Endeksi nin bir önceki yılın aynı ayına göre %12.1 oranında büyümesinde en önemli katkıyı, %14.4 oranında büyüyen İmalat Sanayi Sektörü sağlamıştır. Elekrik, Gaz ve Su sektörü nde ise bir önceki yılın aynı ayına göre %2.1 oranında büyüme görülürken madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %0.6 küçülme görülmüştür. Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi TÜİK, ilk defa Sanayi Üretim Endeksi gerçekleşmesiyle (Aylık %) 3.9 eşzamanlı olarak Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Sanayi Üretim verisi açıklamaya başlamıştır. (Bkz. Grafik 2) Söz konusu veri, 2010 yılı Ocak ayında 2009 yılı Aralık ayına göre %0.3 oranında artarken, Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre, %16.1 oranında artmıştır. Takvim ve Mevsim Etkisinden 2.5 Arındırılmış Sanayi Üretim verisinin eşzamanlı açıklanması, Kaynak:TÜİK Sanayi Üretim Endeksi nin aylık bazda doğru bir şekilde karşılaştırılmasına imkan vermiştir. Alt sektörler itibariyle incelendiğinde, yıllık bazda Arındırılmamış Endekste olduğu gibi, Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Endeksteki aylık artışta en önemli katkıyı, %0.7 oranında artan İmalat Sanayi Sektörü yapmıştır. Madencilik ve Taşocakçılığı sektörü %3.9 oranında, Elektrik, Gaz ve Su sektörü ise %0.2 oranında azalmıştır Grafik 2 Grafik Grafik Kaynak:TÜİK,TCMB Sanayi Üretim endeksi (Yıllık %) İhracat (Yıllık %) Kaynak:TÜİK,TCMB İmalat Sanayi 3 Aylık Ort. Yıllık Değ. (Sağ eksen) Kapasite Kullanı Oranı İmalat sanayi Kapasite Kullanım Oranı Kasım 2009 tarihinden beri yatay bir seyir izlemesine rağmen, Sanayi Üretim Endeksi nde en yüksek paya sahip olan İmalat Sanayi Üretimi nin üç aylık ortalama yıllık değişim oranında toparlanma dikkat çekmektedir. (Bkz. Grafik 4). Sektördeki toparlanma sadece Ocak ayında değil, 2009 yılı ortalarından itibaren başladığı görülebilmektedir. Söz konusu toparlanma sinyallerine rağmen, ihracatta görülen düşüş, Sanayi Üretim Endeksi nin beklentilerin altında kalmasında önemli bir paya sahip olduğunu göstermektedir. (Bkz. Grafik 3) Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü

3 15 Mart 2010 Sanayi Üretim Endeksi Aralık ayında yaşanan sert yükselişin ardından baz etkisiyle Ocak ayında pozitif seyrini sürdürürken, yükselişteki hızın bir miktar yavaşladığı görülmektedir. Bu durum güçlü birinci çeyrek büyüme beklentilerimiz üzerinde aşağı yönlü bir baskı yaratacakken, Ocak ayındaki beklentilerin altında gelen verilerin ardından Şubat ayında endeksin yıllık bazda daha güçlü bir performans sergilemesi beklenebilir. EKONOMİK ARAŞTIRMALAR MÜDÜRLÜĞÜ Zeynep Burcu ÇEVİK (0312) Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü

4 Oca.05 Nis.05 Tem.05 Eki.05 Oca.06 Nis.06 Tem.06 Eki.06 Oca.07 Nis.07 Tem.07 Eki.07 Oca.08 Nis.08 Tem.08 Eki.08 Oca.09 Nis.09 Tem.09 Eki.09 Oca.10 Oca.05 May.05 Eyl.05 Oca.06 May.06 Eyl.06 Oca.07 May.07 Eyl.07 Oca.08 May.08 Eyl.08 Oca.09 May.09 Eyl.09 Oca Mart 2010 Cari işlemler açığı Ocak ayında da artışını sürdürdü Cari İşlemler Dengesi (milyar $) Aylık 12 Aylık Hareketli Ortalama Cari işlemler açığı Ocak ayında 2009 yılının aynı ayına göre 5 kat artarak 2.96 milyar dolar a ulaşırken, 3.13 milyar dolar düzeyindeki Aralık ayı rakamına göre belirgin bir değişim sergilememiştir. Böylece, cari açık Ocak ayında 3 milyar dolar olan beklentimiz doğrultusunda gerçekleşirken, 2.5 milyar dolar düzeyindeki piyasa beklentisinin üzerine çıkmıştır. Kasım ayında hızlanan artışı Ocak ayında da devam eden, cari işlemler açığının 12 aylık toplamı milyar dolar dan milyar dolar a yükselmiştir. Cari İşlemler Dengesi Alt Kalemleri (milyar $) Dış Ticaret Hizmetler Dengesi Gelir Dengesi Cari Transferler Ocak ayında cari açığın artmasında büyük ölçüde dış ticaret açığındaki artış belirleyici olmuştur. Toplam ihracat %0.43 gerilerken, ithalat, Ocak 2009 da 60 dolar/varil seviyelerinde bulunan petrol fiyatlarının, bu yıl 80 dolar/varil seviyelerine yükselmesinin de etkisiyle %25.6 artmıştır. Cari açığın finansmanına katkıda bulunan hizmetler dengesi fazla vermeye devam etmiş ve geçen yıla göre %70 artarak 182 milyon dolar a yükselmiştir. Ancak, net turizm gelirleri aylık bazda %28 yıllık bazda %8.3 gerileyerek 474 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Gelir dengesi açığı ise, faiz ödemelerindeki artışlara bağlı olarak yıllık bazda %30.5 artmıştır. Ödemeler dengesinin finansman tarafı incelendiğinde portföy yatırımlarındaki 2.6 milyar dolar artış dikkat çekmektedir. Aralık ayında tahvil satan yabancı yatırımcıların Ocak ayında 2.96 milyar dolar tahvil alımı yaptıkları, hisse senedi piyasasında da alımlarını artırdıkları görülmektedir. Doğrudan yatırımlar ise Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre %72.7 azalarak, 279 milyon dolar a gerilemiştir. Bu verilerle Ocak 2009 da 308 milyon dolar açık veren sermaye ve finans hesabı, 2010 yılının ilk ayında 962 milyon dolar fazla vermiştir. Öte yandan, net hata noksan kalemi yaklaşık 2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Böylece, cari açığın finansmanında net hata noksan kaleminin payı %67 olmuştur. Cari açıktaki artış, Türkiye ekonomisinin, küresel ekonomideki toparlanmaya bağlı olarak 2009 yılına göre canlanma eğiliminin devam ettiğini göstermektedir. Toplam talepteki kademeli toparlanmaya bağlı olarak cari işlemler açığının 2010 yılında 22 milyar dolar düzeyinde gerçekleşeceğini tahmin etmekteyiz. Orta Vadeli Program da (OVP) 2010 yılı için 641 milyar dolar olarak öngörülen Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) rakamlarını dikkate aldığımızda, cari işlemler açığının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla ya (GSYİH) oranının %3.4 düzeyinde gerçekleşeceği sonucu ortaya çıkmaktadır. Buna göre söz konusu oran %2.8 olan OVP öngörüsünün üzerine çıkmış olacaktır. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar

5 15 Mart yılında dünya ekonomisinde özellikle başta Çin olmak üzere gelişmekte olan Asya ülkeleri kaynaklı canlanma yaşanacağı beklentisine bağlı olarak emtia fiyatlarının geçen yıla göre yükseleceği öngörülmektedir. Ancak, küresel ekonominin daha çok, ılımlı bir toparlanma sergilemesi durumunda petrol fiyatlarının rekor yüksek seviyelere çıkması beklenmeyebilir. Yine de, petrol ihtiyacının tamamına yakınını ithalat yoluyla karşılayan Türkiye için petrol fiyatlarındaki beklenmedik artışlar 2010 yılı cari açık beklentimiz üzerinde yukarı yönlü bir risk oluşturmaktadır. Dünya ekonomisinin toparlanma sürecinde olduğu bir ortamda, özellikle gelişmiş ülkeleri, krizin olumsuz etkilerini azaltmak için aldıkları parasal ve mali tedbirleri geri çekmek gibi önemli bir sorun karşılamaktadır. Söz konusu önlemlerin 2010 yılı içinde geri çekilmeye başlanması halinde kredi piyasasının yeniden daralması gündeme gelebilecek, bu durum yatırım talebindeki artışı sınırlayabilecektir. Buna bağlı olarak, işsizliğin yüksek seviyelerini korumasının yanında toplam talebin daralması gündeme gelebilecektir. Mevcut koşullarda, ekonomideki toparlanma belirgin bir ivme kazanana kadar özel kesimin yatırım eğiliminin düşük kalması beklenebilir. Bunun yanında, Türkiye nin ihracatında yaklaşık %50 paya sahip olan Euro Bölgesi nin büyüme performansının, Yunanistan, Portekiz ve İspanya başta olmak üzere pek çok Bölge ülkesinin karşılaştığı mali sorunların da etkisiyle 2010 yılında diğer gelişmiş ülkelere göre geride kalması beklenmektedir. Söz konusu faktörler 2010 yılında Türkiye nin ihracat imkanlarını daraltıcı rol oynayabilir. VAKIFBANK EKONOMİK ARAŞTIRMALAR Nazan KILIÇ (0312) Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar

6 15 Mart YURTİÇİ PİYASALAR Mart ayındaki yükselişler beklentilerimiz doğrultusunda kalıcı olmuyor

7 15 Mart Bir önceki haftayıı sert bir yükselişle kapatan İMKB 100 endeksi, geçtiğimiz hafta bu yükselişi sürdürerek haftaya başladı. Hafta başında görülen söz konusu yükselişte, olumlu bankacılıkk verilerinin yanısıra Fransa nın Yunanistan a yardım edebileceğinee ilişkin açıklamalarının önce Avrupa borsalarını daha sonra İMKB yi desteklemesi etkili oldu. Hafta ortasında ABD verilerinin yurtdışı borsalardaki yükselişleri devam ettirmesine rağmen, IMF nin Türkiye ile stand by anlaşması için yapılan görüşmelerini sonlandırdığını açıklaması, endeksin yurtdışı piyasalardan ayrışmasınaa neden oldu. Söz konusu gelişmelerin etkisiyle, İMKB 100 endeksi haftalık bazda %0.75 değer kaybıyla haftayı 52, 233 seviyesinden kapattı. Haftalık bazda en çok değer kaybeden sektör %1.5 lik düşüşle artışla mali sektör olurken, en çok değer kazanan sektör %0.3 lük artışla hizmet sektörü oldu. Endekste bu hafta etkili olacak gelişmeler, ABD verilerinin yanısıra yarın toplanacak Avrupa Komisyonu Maliye Bakanları toplantıları ve FED faiz toplantısı sonrası yapılan açıklamalar olarak söylenebilir. Mart ayına yükselişle başlayan endekste geçtiğimiz son iki haftaki yazılarımızda belirtilen nedenlerden dolayı, yükselişlerin kalıcı olmasını beklemiyoruz. Belirttiğimiz gibi aşağı yönlü trendin içersinde kalan endeksin bu trend içerisindeki hareketini sürdürmesini öngörüyoruz. Geçtiğimiz haftaki yazılarımızda belirttiğimiz gibi, önceki yıllarda yıl içinde gördüğü en yüksek seviyeninn ardından %8.7 den fazla düşüş gösteren İMKB endeksi, en kısa 3 ay sonra gördüğü en yüksek seviyeyi yeniden test etmiştir. Bu da Şubat ayındaa %9 un üzerinde düşen İMKB nin, Mart ayında bir miktar tepki alımının görülmesine rağmen, yılında gördüğü en yüksek seviye olan 55,900 seviyesine kadar yükselemeyebileceğine işaret etmektedir. Teknik olarak, beklentilerimiz doğrultusunda geçen haftaki yukarı yönlü hareketine karşın aşağı yönlü trendin dışına çıkamayan endekse yeniden satışlar gelmesi durumunda 51, 000 seviyesi destek olacaktır. Bu seviyenin kararlı bir şekilde kırılması ve aşağı yönlü trendin devam etmesi durumunda, ana hedef 55 haftalık hareketli ortalama seviyesi olan 45,300 seviyesi olacaktır. Beklentilerimizin dışında bir hareketle trendin üst sınırı olan 53,400 seviyesinin kırılması durumunda ise yeni hedef seviye 54,100 olacaktır. Geçtiğimiz hafta USD/TRY 21 Ocak tan beri ilk defa 20 günlük hareketli ortalamasının altına geriledi USD/ /TRY, hafta başında Hazine ihalesi öncesi ROT talebin yeterince yüksek bulunmaması ve Portekiz gibi bazı AB üyesi ülkelerin kredi notuna ilişkin endişelerin ardından artan küresel kayıplara paralel olarak 1.54 seviyesine yaklaştı. Haftanın en önemli gelişmesi Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) artık Türkiye ile stand by görüşmeleri yapmadığı açıklamasının ardından bankalararası piyasada USD/TRY de ilk tepkiler sınırlı olurken, önümüzdeki dönemdee Türkiye nin mevcut ortamda IMF ile anlaşmamasınınn kurun dış şoklara daha hassas hale getirebileceği düşünülmektedir.

8 15 Mart IMF ile anlaşma yapılmayacağının kesinleşmesinin ardından, artan Euro/Dolar paritesine paralel hareket eden kur, gelen satışlarla 20 günlük hareketli ortalama seviyesini den haftayı sonlandırdı. Böylece 21 Ocak 2010 tarihinden itibaren USD/TRY nin ilk defa 20 günlük hareketli ortalamasını kırdığı izlenirken, bu durumun önümüzdeki günlerde aşağı yönlü baskıları arttırabileceği düşünülmektedir. Geçtiğimiz hafta TRY nin USD karşısında değer kazanmasınaa rağmen diğer gelişmekte olan ülke para birimlerinden daha kötü performans gösterdiği izlenmektedir. Bu hafta ise yarınki FED toplantısı ve Perşembe günkü TCMB faiz kararının kur üzerinde etkili olması beklenmektedir. Teknik olarak 20 günlük hareketli ortalamanın kırılması hafta başında aşağı yönlü hareketlerin devam etmesine neden olabilir. Bu durumda 2000 günlük hareketli ortalamanın işaret ettiği seviyesi hedef olabilir. 20 günlük ortalamanın kırılmasıyla kurda aşağı yönlü baskıların artmasına karşın, kurdaki hareketlerde ana referans olan EUR/USD paritesinin geçtiğimiz hafta raporumuzdaa belirttiğimiz seviyesine kadar yükselmesi ve ardından gelecek satışlarla aşağı yönlü hareket etmesi, kurdaki düşüşleri sınırlayabilir. Bu yüzden 20 günlük hareketli ortalama olan altında hedef 200 günlük ortalama değeri olarak görülürken, EUR/USD nin gerilemeye devam etmesi durumunda kurun 1.52 nin altına gerilemeden yukarı dönebileceği de düşünülmektedir. Bu durumda ilk aşamada kurun yeniden 20 günlük hareketli ortalama olan seviyesinin üzerinee çıkmaya çalışması beklenebilir. Bu seviyenin kırılması durumunda ise hedef 365 günlük hareketli ortalama olan seviyesi olabilir. Kurda 1.55 in kırılabilmesi için ise EUR/USD nin seviyelerinin altına gerilemesi gerekli olabilir. Gösterge tahvil getirilerinde geçen hafta belirttiğimiz boşluğun bir bölümü dolduruldu Haftaa başında küresel risk iştahındaki düşüşle birlikte düşüşe geçen gösterge faiz getirileri hafta ortasından itibaren artan küresel kayıplar ve düşük ihale talebiyle yılın zirvesine çıkarak %9.34 seviyesine kadar yükseldi. Faizlerdeki yükselişte, kredi derecelendirme kuruluşu Fitch in siyasi belirsizlikler sebebiyle Türkiye nin kredi notununun seçimlerden önce yatırım yapılabilir seviyeye çıkma olasılığının düşük olduğunu söylemesi etkili oldu. IMF sözcüsününn Türkiye ile Stand by görüşmelerinin bittiğini açıklaması ise gösterge tahvil getirilerindekii yükselişi destekleyen bir faktör oldu. Böylece yıl başında IMF ile anlaşma olabilirliği yönündeki haberler sonrası oluşan boşluğun bir kısmı dolmuş oldu. Bu hafta küresel piyasalarda önemli bir gelişme olmaması durumunda gösterge faiz getirisinin yatay bir seyir izlemesi bekleniyor. Zira, bu hafta içinde yapılacak önemli bir hazine ihalesi bulunmuyor. Ayrıca, Pazartesi günü açıklanan Aralık ayı işsizlik oranıı ile Salı günüü açıklanacak Şubat ayı tüketici güveni rakamının ve hafta içinde açıklanacak merkezi yönetim şubat ayı bütçe dengesinin gösterge faizin seyrinde etkili olması beklenmiyor. Ancak, enflasyondaki yukarı yönlü beklentiler ve TL reel faizlerinin eksi olması, faizlerde yukarı yönlü baskının devam etmesi ihtimalini işaret ediyor. Bu bağlamda, bu hafta içinde gösterge faiz getirileri oluşan boşluğun üst seviyesi olan %9.40 seviyesine kadar çıkabilir. Diğer taraftan, tepkisel alımlar sonucu gösterge faiz getirilerinde

9 15 Mart gerilemelerin izlenebileceği ihtimali olsa da, yukarıda belirttiğimiz nedenlerden dolayı bu gerilemenin sınırlı olacağını tahmin ediyoruz. IMF ile bir Stand by anlaşmasının olmayacağı kesinleştiğinden önümüzdeki dönemlerdee Türkiye ve ABD 2 yıllık gösterge tahvil getirileri arasındaki Spread in referans olarak aldığımız eski dip seviyemiz olan %8.56 seviyesine ulaşmasını bekliyoruz. Bu bağlamda, ABD 2 yıllık göstergee tahvil getirilerinin %0.90 %0.95 seviyeleri arasında olduğu varsayıldığında, gösterge tahvilin bileşik getirisinde %9.50 %9.55 seviyeleri en önemli kritik direnç seviyeleri olacaktır. Bu direnç seviyesi aşılmadığı sürece tahvilde sakin seyirin devam edeceğini düşünüyoruz. Gösterge eurobono trend aralığının dışında hareket etti ABD de açıklanan olumlu istihdam rakamlarının ardından Fransa nın gerektiğinde Yunanistan a yardım edebileceğini belirtmesi ile gelişmekte olan ülke eurobonoları haftaya pozitif alanda başladı. Diğer yandan Dubai World ün de borçların yeniden yapılandırılması için bir plan hazırlığında olduğunun belirtilmesi piyasalardaki olumlu havaya destek verdi. Fitch in borç sorunu ile karşıya kaşıya olan Portekiz, İspanya ve İrlanda için endişee verici açıklamalarda bulunması ise gelişmekte olan ülke eurobonolarının haftanın ilk işlem gününde yaşanan yukarı yönlü hareketi koruyamamalarına neden oldu. Geçtiğimiz hafta 2009 yılında başlayan IMF görüşmelerinin Türkiye ninn desteğe ihtiyacı olmadığıı gerekçesi ile sona erdiğini açıklanırken, hafta içi gerçekleştirilen sürpriz eurobono ihracı öncesi satışlar dikkat çekti. IMF haberlerine bağlı olarak daha önceki eurobono ihraçlarına oranla talebin daha düşük kaldığı dikkat çekti. Global piyasalarda ise beklentilerin üzerinde açıklanan Çin enflasyon rakamlarının eurobono piyasalarında fiyatlandığı görüldü. Haftanın son işlem gününde ABD den gelen olumsuz tüketici güveni rakamları Ukrayna nın not artırım haberine rağmen satış baskısı yarattı. Gelişmekte olan ülke eurobonoların na paralel bir seyir izleyen gösterge eurobono haftayı seviyesinden tamamladı. Geçtiğimiz hafta açıklanan verilerin genel olarak olumlu olmasının yanı sıra Yunanistan a ilişkin endişelerin bir miktar hafiflemesi gelişmekte olan ülke eurobonoarında iyimserliğin hakim olmasına neden olmaktadır. Göstergee eurobononun geçtiğimiz haftaki hareketi incelendiğinde, aşağı yönlü trendinn eski üst çizgisinin kararlı bir şekilde kırıldığı görülüyor. Trend çizgisinin kırılması ile hareketin sertleştiği görülmesine karşın hareketin devamını sağlayacak koşullar piyasada oluşmadığından yeniden aşağı yönlü hareket izlenmiştir. Ancak hareketin eski aşağı trend aralığının halaa dışında olması yukarı yönlü hareketin devam edebileceği beklentisini kuvvetlendirmektedir. Gösterge eurobonunn yukarı yönlü hareketlerinde geçtiğimiz haftada test edilen seviyesi direnç olabilecekken, bu seviyeden hareketin yeniden aşağı dönmesi mümkün görünmektedir. Gösterge eurobononun aşağı yönlü hareketlerinde seviyesinin altında bir kapanış eski trend aralığına dönülmesi bakımından önemli görünürken, bu seviyenin altında aşağı yönlü hareketler sertleşebilir. Gösterge eurobononun global piyasalardaki gelişmelere paralel hareket

10 15 Mart ettiği dikkate alındığında, bu hafta ABD de açıklanacak konut verilerinin yanı sıra enflasyon rakamları ve FED faiz toplantısı sonrası gelebilecek açıklamalar önemlee takip edilecektir. FED in faiz artırım zamanı ile ilgili verebileceği sinyallerin eurobono piyasasında fiyatlanması beklenmektedir. YURTDIŞI PİYASALAR EUR/ /USD paritesi geçtiğimiz hafta belirttiğimiz kritik seviyesine ulaştı ABD de beklentilerden olumlu açıklanan istihdam rakamlarının etkisi ile EUR/USD paritesi haftaya alıcılı başladı. Euro Bölgesi nde IMF benzeri Avrupa Para Fonu kurulması düşüncesininn yanında Fransa nın Yunanistan ın zorda kalması durumunda destek verebileceği haberleri EUR nun bir miktar toparlanmasına neden oldu. Ancak Fitch in İspanya, İngiltere, Fransa ve Portekiz ekonomilerine ilişkin endişe verici açıklamalarının ardından, EUR USD karşısında değer kaybederek seviyesine geriledi. Diğer yandan ABD de geçtiğimiz haftaa açıklanan verilerin nispeten daha olumlu olması risk algılamalarında azalmasına neden olurken, bu durum USD deki satışı destekledi. Euro Bölgesi sanayi üretiminin beklentilerin oldukça üstünde açıklanması haftanın son işlem gününde EUR nunn değer kazanmasına nedenn olurken, geçtiğimiz hafta da belirttiğimiz gibi parite seviyesinde tepe noktasını gördü. EUR/USD paritesi haftalık bazda %1.01 oranında yükselerek seviyesinden haftayı tamamladı. EUR/ /USD seviyesii geçtiğimiz haftaki raporumuzda belirttiğimiz kritik seviyeye ulaştı. Geçen haftada belirttiğimiz gibi seviyesine kadar yükselebilecek EUR bu seviyeden sonra USD karşısında tekrar değer kaybetmeye başlayabilir. aşağı dönmesi durumunda geçtiğimiz haftalarda da test ettiği ancak kırmayı başaramadığı seviyesi en önemli destek seviyesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Paritenin önemli bir destek seviyesi olan seviyesini kararlı bir şekilde kırması durumunda aşağı yönlü hareketler hızlanabilecekken, seviyesinin hedef olması mümkün olabilir. Paritenin beklentilerimiz dışında hareket etmesi durumunda 55 günlük eksponential hareketli ortalamanın işaret ettiği seviyelerinin üzerinde bir günlük kapanışş yapıp yapmayacağı önemli olacaktır. Euro bölgesi nde Yunanistan ın yanı sıra İspanya İrlanda ve Portekiz in de yüksek kamu borcu ve bütçe açığı sorunu ile karşı karşıya olması, Yunanistan ın kurtarılma sürecinin bu sorunla başeden diğer ülkeler içinde izlenebileceğinin kanıtı olduğundan Euro bölgesi nden krizden çıkışın uzun zaman alacağı söylenebilir. Verilerin görece daha olumlu olduğu ABD ekonomisi için 2010 yılı sonunda faiz artırım beklentisi piyasalardaa hakim görünürken, Euro bölgesi nin, içinde bulunduğu durum dikkate alındığında, faiz artırımı yerine haihazırdaki faiz oranınıı aşağı çekmesi bile mümkün olabilir. Tüm bu

11 15 Mart gelişmeler ışığındaa EUR/USD paritesinde hareketler kısa dönemde EUR lehine görünmesine karşın uzun dönemde EUR aleyhine dönebilir. JPY deki aşağı yönlü riskler devam ediyor Geçtiğimiz hafta USD/JPY paritesinde bir önceki hafta görülen yükseliş kadar olmasaa da yükselişin devam ettiği görüldü. Bir önceki haftanın son işlem gününde sert bir şekilde yükselen USD/ /JPY paritesi, geçtiğimiz haftaya tepki alımlarının etkisiyle düşüşle başladı. Haftaa ortasında dördüncü çeyrek Japonyaa GSYH büyüme verisinin beklentilerinn altında bir orana revizee edilmesiyle parite yükselişler başlamıştır. Uluslararası piyasalarda doların değer kazanması da bu yükselişe destek verince parite hafta içinde en yüksek seviyesine kadar yükselmiştir. Haftanın son işlem gününde, yatay seyir etkisini sürdürrken parite haftayı haftalık bazda %0.35 değer kazancıyla seviyesinden kapattı. Geçtiğimiz haftanın son günlerinde görülen dar band, etkisini Pazartesi sabahı da sürdürüyor. Sabah saatlerinde Japonya Tüketici güveninin beklentilerden iyi gelmesine rağmen, Maliye Bakanı Kan ın, USD/JPY paritesinde aşırı oynaklığın görülmesi durumunda BOJ un müdahale edebileceğini söylemesi, paritedeki yatay hareketi destekledi. Mart ayı Japon şirketlerinn vergi avantajından yararlanabilmek için gelirlerini düzenlemee ayı olarak bilindiğindenn dolayı, JPY alımlarının kuvvetli olduğu bir ay olarak bilinmektedir. Fakat bu sene Japon hükümetinin BOJ a likidite önlemlerini artırması yönünde yaptığı baskılardan dolayı ve bu hafta yapılacak BOJ toplantısında bu yönde bir kısım kararın çıkabileceği beklentileri, JPY deki kuvvetlenmeninn ana engelleyicileri olacaktır. Bu likidite, piyasada kısa vadede JPY değer artışını önleyebilir, uzun dönemde de JPY de değer kayıplarını artırabilir. Japonya da açıklanacak verilerin paritede etkili olması beklenirken, ABD de açıklanacak verilerin de beklentilerden farklı gelmesi durumunda USD/JPY de etkisi görülebilir. Düşüşlerin görülmesi durumunda seviyesinin testt edilmesi beklenebilir. ABD de bu haftaa veri açısından nispeten daha hareketli bir hafta bekleniyor olmasına rağmen, USD değer kayıplarınaa neden olacak olası gelişmeler paritedeki düşüşleri hızlandırabilir ve ve seviyeleri test edilebilir. Yükselişlerin USD/ /JPY de etkili olması durumunda ise, geçtiğimiz hafta görülen en yüksek seviye olan seviyesi ilk direnç olacaktır. Bu direnç seviyesinin kararlı bir şekilde kırılması durumunda ise önce daha sonra 2010 yılının en yüksek seviyesi olan seviyesinin test edilmesi mümkün olabilir. ABD 10 yıllık hazine tahvil getirileri yükselişini sürdürüyor

12 15 Mart 2010 ABD 10 yıllık tahvil getirileri geçtiğimiz hafta yükselişe geçerek %3.77 seviyesine kadar çıktı. ABD de geçen hafta açıklanan çoğu verinin beklentilerden iyi gelmesi ile piyasalarda oluşan olumlu hava tahvil getirilerindeki yükselişi tetikleyen en önemli etken oldu. ABD de bu hafta oldukça yoğun bir veri gündemi takip edilecek. Pazartesi günü Şubat ayı kapasite kullanım oranı ve sanayi üretimi, Çarşamba ve Perşembe günü açıklanacak ÜFE ve TÜFE enflasyon verileri gösterge tahvilin seyrini etkileyecek önemli veriler olarak göze çarpmaktadır. Özellikle enflasyon verilerinin beklentilerden sapması gösterge faizlerde hareketin yönünü değiştirebilir. Salı günü yapılacak FED toplantısından ise sürpriz bir karar çıkması beklenmemekle birlikte, toplantı kararlarından sonra ekonominin gidişatı yönünde fikirler çıkacağından FED toplantısı tahvil bono piyasası açısından önem taşımaktadır. Pazartesi günü yapılacak 10 yıllık hazine ihalesine gelecek talebin yönü de gösterge faizlerin gidişatını etkileyecek önemli bir faktör olarak göze çarpmaktadır. Bollinger Bant analizi incelendiğinde ise gösterge tahvil getirilerinde genelde yatay bir seyir izlenmekle beraber, getirilerde çok hafif yukarı yönlü bir hareket de göze çarpmaktadır. Hafta içinde gösterge tahvil getirilerinin %3.60 %3.70 Bollinger Bant aralığı dahilinde hareket etmesi beklenmektedir. Ancak global ekonomi kaynaklı beklenmedik haberler veya verilerin beklentilerden çok sapması durumunda görülebilecek ani yukarı yönlü hareketlerde Bollinger Bant analizinin işaret ettiği %3.95 seviyesi önemli bir direnç seviyesi olarak izlenirken, aşağı yönlü hareketlerde ise yine Bollinger Bant analizinin işaret ettiği %3.45 seviyesi önemli bir destek seviyesi olabilir. Dow Jones sınırlı artışlarla 10,700 seviyesine doğru ilerliyor

13 15 Mart 2010 Geçtiğimiz hafta piyasalar açısından, Çin den gelen güçlü ekonomik veriler, olumlu Euro Bölgesi sanayi üretimi ve ABD perakande satışlar verisine bağlı olarak risk iştahının devam ettiği bir hafta oldu. Bir ara Fitch in Portekiz, İngiltere ve ABD ekonomisine ilişkin uyarıları piyasalarda havanın yeniden bozulmasına yol açsa da, ABD de bankalara yönelik olarak Kongre tarafından üzerinde çalışılan yeni düzenlemelerin yumuşatılması ihtimali, olumlu havanın ABD borasaları önderliğinde devam etmesini sağladı. Ekonominin toparlanmasını sürdüreceği beklentileriyle birlikte ABD borsaları değer kazanırken, 12 yıldır görülen en yüksek kayıpların yaşandığı günün yıldönümünde günü yükselişle tamamlaması dikkat çekici bir gelişme oldu. S&P 500 Endeksi Ekim 2008'den bu yana görülen en yüksek seviyesine ulaşırken, Dow Jones 10,661 seviyelerini test etti. Cuma günü açıklanan ve düşüşe işaret eden tüketici güvenine karşılık artan perakende satışlar verisinin ekonomiye dair karışık sinyaller vermesiyle borsalar haftayı sınırlı artışlarla kapattı. Böylece Dow Jones haftalık bazda %0.6 değere kazanırken, S&P %1, Nasdaq ise %1.8 değer kazandı. Yeni haftaya Çin de sıkılaştırma önlemleri alınacağına dair beklentilerle gerileyen Asya borsalarının etkisiyle olumsuz bir havada başlayan piyasalar açısından bu haftanın oldukça hareketli geçeceğini söylemek mümkün. Bugün ABD de sanayi üretimi, kapasite kullanımı ve New York Fed imalat endeksi gibi ekonomik toparlanmanın seyri konusunda önemli ipuçları verebilecek veriler açıklanacak. ABD de yaşanan kar fırtınalarının veriler üzerinde olumsuz etki yaratması durumunda borsaların haftaya düşüşle başlaması mümkün olabilir. Diğer taraftan yarınki FED toplantısı haftalık gündemin en önemli maddesi olarak dilkkat çekiyor. Global piyasalardaki olumsuz haber akışına karşın, makro verilerdeki pozitif ivme ile yukarı yönlü hareket eden borsaların seyrinin Fed toplantısının ardından yapılacak açıklamalarla netlik kazanması bekleniyor. FED toplantısında faiz artırımı beklenmezken artırımın yapılacağı tarihe yönelik ipucu verilmesi piyasaların yönünde etkili olacaktır. Teknik olarak bakıldığında önceki günlerde bandı test eden ancak direncinden dönerek seviyesinin altına gerileyen Dow Jones un yeniden seviyelerine yaklaştığı görülüyor. Ancak son 2 haftadır günlük bazda artış hızının giderek marjinalleşmesi seviyesine yöneldiği görülen endeksin buradaki direnci kıramadan tekrar gerilemesi ihtimalini arttırıyor. Stochastic ve MACD göstergelerinin aşırı alım bölgesinde olması da yukarı yönlü gitme eğiliminin korunduğunu göstermekle birlikte satışların gelebileceğine işaret ediyor. Hafta içinde açıklanan verilerin beklentileri karşılamaması yada FED in açıklamalarının ardından erken faiz artırım beklentisinin yeniden oluşması ve satışlar yaşanması durumunda, ilk aşamada 20 günlük ortalama 10,442 ve ardından 50 günlük 10,360 seviyeleri önemli destek seviyeleri olacaktır. Petrol, geçtiğimiz haftayı dar bantta yatay bir seyirle sonlandırdı Geçtiğimiz haftayı nispeten daha sakin atlatan piyasalarda, ABD den ve Çin den gelen veriler piyasaların yönü üzerinde belirleyici olurken, Euro Bölgesi nden gelen açıklama ve veriler de yakından takip edildi. Hafta boyunca ABD de açıklanan verilerin karışık bir görünüm sergilemesine karşın, Çin den gelen dış ticaret, enflasyon ve sanayi üretimi verilerinin beklentilerin çok üzerinde gerçekleşmesi sonucu global ekonomik toparlanmaya ilişkin beklentilerin artmasıyla petrol fiyatları hafta içi seviyelerine kadar yükseldi, OPEC in bu yıla ilişkin petrol talebi tahminini arttırması da bu yükselişe destek verirken, OPEC in yılın ikinci çeyreğinde kotaların üzerinde sevkiyat yapmaya devam edeceği beklentisi fiyatlarda yeniden gerilemeye neden oldu. Böylece geçen haftanın ilk işlem gününe dolar seviyelerinden başlayan petrol haftayı %0.3 değer kaybıyla seviyelerinden sonlandırdı. Petrolün bu aşağı yönlü hareketinde Çin den gelen güçlü ekonomik verilerin ülkenin parasal sıkılaştırmaya gideceği beklentilerini arttırması da etkili oldu. Bu haftaya da hafif aşağı yönlü ve yatay bir başlangıç yapan petrolün hafta boyunca ABD de açıklanacak olan kapasite kullanımı, sanayi üretimi ve konut verilerine göre yön bulması beklenirken, Asya piyasalarındaki seyrin de petrol fiyatları üzerinde etkili olması beklenebilir. Böylece Asya daki olumsuz hava nedeniyle haftaya satıcılı başlayan petrolde ABD de açıklanacak verilerin de beklentileri desteklememesi durumunda bu aşağı yönlü hareketin devam etmesi beklenebilir. Bu durumda petrolde 50 haftalık hareketli ortalamanın desteklediği dolar seviyelerine doğru bir geri çekilme beklenirken, bu seviyenin de kırılması durumunda yeniden seviyesi sonraki önemli destek seviyesi olarak dikkati çekmektedir. Petrolün yönünü yeniden yukarı çevirmesi durumunda ise yeniden hareketin 11 Ocak ta gördüğü en yüksek seviye olan seviyelerine doğru olması beklenirken, bu seviyelerin de kırılması durumunda hareketin seviyelerine doğru olması olası görünmektedir.

14 15 Mart Orta vadeli göstergeler altındaki yukarı yönlü hareketi desteklemeye devam ediyor Çok daha sakin bir haftayı geride bırakan piyasalarda hafta boyunca ABD ve Euro Bölgesi nden gelen açıklama ve veriler altın fiyatlarının seyrinde belirleyicii olurken, para birimlerindeki dalgalanmalara karşıı güvenli liman arayışındaa olan yatırımcıların alımlarıyla 1,100 seviyelerinin üzerinde tutunmaya devam ediyor. Hafta başında gelen alımlarla 1,137 dolar seviyelerinee kadar yükselen altın fiyatları, hafta sonuna doğru Euro Bölgesi nde açıklanan ve beklentilerin oldukça üzerinde gelen sanayi üretimi verisi sonucu EUR/USD paritesinin ile son bir ayın en yüksek seviyelerini test etmesine karşın beklentilerin aksine aşağı yönlü bir seyir izleyerek 1,098 dolar seviyelerine kadar gerileyerek haftalık kapanışını %3 değer kaybıyla bu seviyelerden gerçekleştirdi. Veri akışı açısından nispeten daha yoğun bir hafta geçirecek olan piyasalarda haftaa boyunca ABD de açıklanacak üretim ve konut verilerine ek olarak, Almanya da açıklanacakk olan ve EUR/ /USD nin seyrinde etkili olması beklenenn ZEW endeksinin de altın fiyatları üzerinde belirleyici olması beklenebilir. Önümüzdeki günlerde dolardaki değer kaybının devam etmesi durumunda altın fiyatının bu haftaa bir miktar yukarı yönlü hareket etmesi beklentiler dahilinde bulunurken, böyle bir durumda haftaya 1,105 seviyelerinden yukarı yönlü hareketlerle başlayan altında 1,112 ve ardından 1,132 seviyelerine doğru bir hareket beklenebilir. Altının yönünü yeniden aşağı çevirmesi durumunda ise 50 haftalık eksponental hareketli ortalamanın işaret ettiği 1,035 seviyesi önemli destek konumunda olacakken, EUR/USD paritesindeki genel trend altını etkilemeye devam edecektir. HAFTANIN GÜNDEMİ (15 21 Mart 2010) Türkiye... Geçtiğimiz hafta gerek iç siyasetteki gerilimin azalmaya başlaması gerekse de dışarıdaki havanın olumluya dönmesine bağlıı olarak yurt içi piyasalardaa da nispeten olumlu bir görünüm etkili olurken, IMF den hafta ortasında Türkiye ile olası bir kredi için yapılmakta olan görüşmelerin artık devam etmediğine yönelik gelen açıklamanın piyasalar üzerindeki olumsuz etkisi ise çok kısa süreli oldu. Bu haftayı yurt içinde veri akışı açısından nispeten çok dahaa yoğun geçirecek olan piyasalar, haftaya %13.5 ile beklentilerin altında gelen Aralık ayı işsizlik oranı verisi ile başlarken, yine haftanın ilk işlem günü Şubat ayına ilişkin merkezi yönetim bütçe dengesi verisi IMF çapasının yokluğu durumunda daha da yakından takip edilmesi gereken bir veri olarak dikkati çekiyor. Bunun yanı sıra Salı günü açıklanacak olan Tüketici güven endeksi ile Perşembe günü yapılacak olan TCMB PPK toplantısı ve faiz kararı piyasaların

15 15 Mart 2010 gündeminde olacak veriler olarak dikkati çekiyor. TCMB nin bu ay yapacağı toplantıda faiz oranlarında herhangi bir değişikliğe gitmesi beklenmezken, toplantının ardından yapılacak açıklamalar piyasaların özellikle de faizlerin seyrinde belirleyici olacak. ABD... Geçtiğimiz hafta açıklanan ABD'de perakende satışlar Şubat'ta düşüş beklentisinin tersine %0.3 artarken, otomotiv dışındaki çekirdek satışlardaki artış ise %0.8 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Geçen haftaki zayıf veri gündeminin ardından bu hafta FED in faiz kararı ön plana çıkarken, ABD de ÜFE ve TÜFE verilerinin de piyasalarda takip edilmesi beklenmektedir. Pazartesi günü NewYork FED İmalat Endeksi (Mart) ve Uzun vadeli sermaye hareketleri (Ocak) piyasalarda izlenecektir. NewYork FED İmalat Endeksinin ISM imalat endeksindeki yükselişe paralel olarak 22.0 seviyesine yükselmesi beklenirken önümüzdeki dönemde de endeksin yükselmeye devam etmesi mümkün olabilir.salı günü ayrıca Sanayi Üretimi (Şubat) ve Kapasite Kullanım Oranı (Şubat) piyasalarda izlenecektir. Oca ayında %0.9 oranında artan sanayi üretim rakamlarının Şubat ayında mevsimsel etkilerle %0.4 oranında gerilemesi beklenirken, kapasite kullanım oranının 72.6 seviyesinde gerçeklemesi mümkün olabilir. Salı günü Konut Başlangıçları (Şubat) rakamları ile FED faiz kararı piyasalarda takip edilecektir. Konut başlangıçlarının %4.5 oranında düşerek 565,000 adet gerçekleşmesi beklenmektedir. FED in faizlerde değişikliğe gitmesi beklenmezken, faiz kararı ardından yapılacak açıklamalar piyasaların yönünü belirleyecektir. Çarşamba günü ise ÜFE (Şubat) verileri piyasalar üzerinde etkili olacaktır. Enerji fiyatlarındaki düşüşlerle ÜFE nin %0.1 oranında gerilemesi beklenmektedir. Perşembe günü ise piyasalarda haftalık işsizlik başvuruları, Phidelphia Fed Endeksi (Mart) ve Öncü göstergeler Endeksi (Şubat) rakamları takip edilecekken, haftalık işisizlik başvurularının 450 bin olarak gerçekleşmesi beklenmektedir. Öncü göstergeler Endeksinin ise Ocak ayında %0.3 oranında artmasının ardından Şubat ayında bu seviyelere yakın bir değerde gerçekleşmesi beklenmektedir. Perşembe günü açıklanacak bir diğer önemli veri ise TÜFE (Şubat) rakamları olacaktır. Tüketici fiyatlarının Şubat ayında bir önceki aya göre %0.2 oranında artması beklenirken, bu artışla yıllık bazda TÜFE %2.3 seviyesinde gerçekleşecektir. Avrupa... Bu hafta Euro Bölgesi nde nispeten daha fazla veri açıklaması görülecek. Sabah saatlerinde açıklanan dördüncü çeyrek istihdam verisi, %0.2 düşerek beklentilerin altında gerçekleşti. Salı günü, Euro Bölgesi Şubat ayına ilişkin enflasyon verisi açıklanacak. Söz konusu verinin aylık bazda %0.8 den %0.3 artışa yükselmesi beklenirken, yıllık bazda %1.0 seviyesinden %0.9 a gerilemesi bekleniyor. Perşembe günü ise, Euro Bölgesi Ocak ayına ilişkin cari işlemler dengesi ile dış ticaret dengesi verileri açıklanacak. Yurtdışı piyalarda dış ticaret ve cari dengelerde görülen daralmanın Euro Bölgesi nde de görülmesi bekleniyor. Euro Bölgesi nde Aralık ayı Cari İşlemler Fazlası 9.4 milyar euro iken dış ticaret dengesi 4.4 milyar euro olmuştu.

16 15 Mart 2010 Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti Türkiye İşsizlik Oranı (Aralık) 13.10% 14% Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (Şubat) 3.12 milyr TL ABD Kapasite Kullanım Oranı (Şubat) 72.60% 72.60% Sanayi Üretimi (Şubat, aylık) 0.90% 0.10% Uzun Dönem Net Sermaye Akımları (Ocak) Türkiye Tüketici Güven Endeksi (Şubat) ABD İnşaat İzinleri (Şubat) Yeni Konut Başlangıçları (Şubat) Almanya ZEW Endeksi (Şubat) İtalya TÜFE (Şubat,yıllık) 1.30% 1.20% ABD ÜFE (Şubat,aylık) 1.40% 0.20% İngiltere İşsizlik Oranı(Ocak ) 7.80% 7.80% Japonya BoJ Faiz Kararı 0.10% 0.10% Türkiye Merkez Bankası Faiz Kararı 6.50% 6.50% ABD TÜFE(Şubat, aylık) 0.20% 0.10% TÜFE(Şubat, yıllık) 2.60% 2.30% Haftalık işsizlik başvuruları Euro Bölgesi Dış Ticaret Dengesi (Ocak) 4.4 mlyr $ Almanya ÜFE (Şubat, aylık) 0.80% 0.20% ÜFE (Şubat, yıllık) 3.40% 2.80% Serkan Özcan Baş Ekonomist serkan.ozcan@vakifbank.com.tr Cem Eroğlu Kıdemli Ekonomist cem.eroglu@vakifbank.com.tr Nazan Kılıç Ekonomist nazan.kilic@vakifbank.com.tr Bilge Özalp Türkarslan Ekonomist bilge.ozalpturkars@vakifbank.com.tr Zeynep Burcu Çevik Ekonomist zeynepburcu.cevik@vakifbank.com.tr Seda Meyveci Araştırmacı seda.meyveci@vakifbank.com.tr Emine Özgü Özen Araştırmacı emineozgu.ozen@vakifbank.com.tr Hanife Deniz Karaoğlan Araştırmacı hanifedeniz.karaoglan@vakifbank.com.tr Halide Pelin Kaptan Araştırmacı halidepelin.kaptan@vakifbank.com.tr