2011'de Önemli İncelemeler, Özelgeler, Yargı Kararları

Transkript

1 2011'de Önemli İncelemeler, Özelgeler, Yargı Kararları Zeki Gündüz Türkiye, Vergi ve Mali Hukuk Hizmetleri Lideri

2 Güncel inceleme konuları İnceleme ortamı Merak BA/BS 666 Tek vergi numarası Elektronik beyanlar Elektronik veriler İnceleme birimleri birleştirildi Afla küçülecek havuz Sürekli inceleme Deneyci yaklaşımlar 2

3 İnceleme ortamı Yapıdaki değişiklikle 3 denetim kurulu birleştirildi. Bu değişikliğin incelemelere etkisi ne olacak? VUK da yapılan değişiklikler (incelemelerin artık daha kurallı olması) 6111 in gelecekteki incelemelere etkisi, damga vergisi, ÖTV, KDV incelemelerinde artış beklentisi ve daha yakın tarihli yılların incelenmesi 3

4 İnceleme ortamı Vergi incelemeleri harici gümrük incelemelerinde artış beklentisi, gümrükte de uzlaşma imkanı getirildi. 4

5 Güncel inceleme konuları İlk incelenen konu Transfer Fiyatlaması Sektördeki diğer şirketlerden bilgi alınıyor (emsal için). Yurtiçi karlılık yurtdışı satışlar için emsal alınıyor. Karlılıktaki/fiyatlardaki dalgalanmalar Anlaşmalı üretim, fason üretim kavramları ile normal üretim ve satış aynı şekilde değerlendiriliyor. 5

6 Güncel inceleme konuları Management fee HQ hizmet/masraf payları Hizmet var mı? Gerekli mi? İşle ne kadar ilgili? Emsale uygun mu? Serbest meslek mi know-how mı? SS stopajla ilgili Bakanlık görüşü; - Önce stopaj yap sonra yabancı şirket iade alsın - Mukimlik belgesi ibraz etsin, yoksa yerel hukuk uygulanır - Birden fazla iş varsa hepsi dikkate alınır - Birden fazla işçi varsa hepsi (adam gün olarak) dikkate alınır. 6

7 Güncel inceleme konuları Kasım 2011 tarihli muktezada: Yönetim, finans pazarlama, satın alma, insan kaynakları, stratejik planlama, iş birimleri yönetimi hizmetleri serbest meslek ödemesi olarak tanımlanmıştır. Yapılan incelemelerde ise bunlar know-how olarak nitelenmekteydi. 7

8 Güncel inceleme konuları Ciro primleri KDV si iade edilemez. Sonraki yıl düzenlenen ciro primi faturasındaki KDV indirilemez. İlgili ayda iade sınırlı (%18) dikkate alınmalı. 8

9 Güncel inceleme konuları İştirak satış kazancı istisnasının reddi - Grup içi satış iddiası, - Zarar varsa %75 i indirilemez (g. menkul) Royalty bedeli yüksek iddiası Royalty bedeli hiç ödenemez iddiası Royalty oranının değişiklik göstermesi 9

10 Güncel inceleme konuları Hisse devirleri Katma Değer Vergisi Tarhiyatı: Senede bağlanmış (geçici ilmuhaber) hisselerinin satışında KDV olmalıdır iddiası ile cezalı KDV tarhiyatı yapılmıştır. Hisse senedi yoksa en az iki yıl elde tutuyor olmak gerekir denilmiştir. Danıştay tarhiyatı bozdu. 10

11 Güncel inceleme konuları Örtülü sermaye durumu var ve faiz ödeyen şirket zararda ise faizi alan şirket iştirak kazançları istisnasından yararlanamaz. Örtülü sermaye de olsa faiz KDV ye tabidir. Ancak faiz indirilemeyeceği için KDV si de indirilemez. 11

12 Güncel inceleme konuları Şirketin kredi kullanarak kar payı ödemesi halinde ödenen faizin işle ilgili olmadığı, gider olarak dikkate alınamayacağı iddia edilmiştir. Bu yaklaşım kabul görürse tüm kredi kullanan şirketlerin gelir vergisi stopajı, KDV ödemeleri nedeniyle dahi problem yaşanabilir. Faktoring şirketlerine şüpheli alacak karşılıklarını gider yazamayacakları, çünkü daha önce gelir yazamadıkları yönünde tarhiyatlar yapılmıştır. 12

13 Güncel inceleme konuları Kısmi bölünme işlemini yok sayan inceleme Ticari işletmelerde bölünme yapılamayacağı, sadece üretim şirketleri ve hizmet işletmelerinde bölünme yapılabileceği, Ticari işletmelerin de hizmet işletmesi olmadığı iddia edilmektedir. 13

14 Güncel inceleme konuları Serbest bölgedeki şirketin yurt dışından aldığı hizmetler, gayrimaddi hak bedeli (royalty, lisans, marka vb.) ödemeleri için SS KDV yükümlülüğü olduğu iddia edilmektedir. Bir önceki yılla ilgili, izleyen yılda gelen yabancı fatura ile ilgili ödenen SS KDV indirilemez mi? 1985 ten beri yapılan uygulama yanlış mıydı? 14

15 Güncel inceleme konuları İlaç şirketi incelemeleri Seri vergi incelemelerinden olan ilaç şirketlerine yönelik incelemelerde, ilaç şirketlerinin ilişkili şirketlerinden aldıkları hammaddelerle ilgili, bu hammaddelerin yüksek bedeller üzerinden satın alındığı ve yurtdışındaki ilişkili şirketlere örtülü kazanç dağıtıldığı iddia edilmiştir. Gizli emsaller kullanılmıştır İlişki çok geniş yorumlanmıştır Bu konu ile ilgili olarak ilk derece mahkemeleri, olumlu ve olumsuz yönde kararlar vermiştir (farklı mahkemeler). İlk mahkemede olumsuz olan bazı kararlar hakkında Danıştay da bozma kararı verilmiştir. Aftan yararlananların şimdi KDV beyanları inceleniyor. 15

16 Güncel inceleme konuları Ortağın gönderdiği sermaye itfa fonu, aslında şirketin örtülü kazanç dağıtımı nedeniyle zarar ettiği, dolayısıyla söz konusu tutarın gelir olarak dikkate alınması gerektiği ve KDV ye tabi olduğu iddia edilmiştir. Ortağın gönderdiği kredi tutarının gelir olduğu (hizmet bedeli olduğu) iddia edilmiş ve KDV ye tabi tutulması gerektiği iddia edilmiştir. Türkiye deki dağıtım şirketi karı dikkate almaksızın faaliyette bulunarak aslında yurt dışındaki şirkete hizmet vermektedir. Dolayısıyla Türkiye de oluşan masraflar KDV li olarak bir kar marjıyla yurt dışına faturalanmalıdır. 16

17 Güncel inceleme konuları Damga vergisi konusundaki incelemeler Yurtdışında imzalanmış sözleşmeler, Sipariş formu, mektubu ve yazışmalarla ilgili yaşanan sorunlar 17

18 Güncel inceleme konuları KDV incelemeleri Değeri düşen malları ile miadı dolduğu için imha edilmek zorunda kalınan mallar, zayi mal olarak değerlendirilmiştir. Yüklenilen KDV lerin ise indirim konusu yapılamayacağı iddia edilmiştir. (Bu konuda çıkan YD RED kararı) Düşük oranlı KDV ler nedeniyle iade edilecek KDV hesabında farklı iddialar başlamıştır. (İlk mahkeme olumsuz karar verdi, fakat bu inceleme yaygınlaştı ) TF incelemelerinden kaynaklanan KDV tarhiyatları (KDV indirilemez) Gümrükte ödenen KDV daha sonra sorumlu sıfatıyla KDV nin tekrar ödenmesi, mükerrerlik (Gümrük bedeline dahil edilen ödemelerle ilgili sorun) Fatura altı iskontosunun hizmet sayılması Yurtdışından gönderilen credit note ların KDV ye tabi olması gerektiği iddia edilmiştir. (Söz konusu iddiaya ilişkin ilk vergi mahkemesi kararı olumlu sonuçlanmıştır) Sahte belge iddiaları (KV açısından tamam, KDV yi cezalı isteriz) 18

19 Güncel inceleme konuları PE incelemeleri Yurtdışında mukim bir şirket (Türkiye de daimi temsilcisi ve şubesi bulunmamaktadır) Türkiye deki başka bir şirketle ticari işlem yapmaktadır. Türkiye deki ilişkili şirket adına inceleme ve tarhiyatlar yapılmıştır. Bu tür yapılarda maliyet + yöntemine dikkat! İrtibat ofislerinin bu kapsamda incelenmesi artacak. Gizli (bir şirket içine gömülü) irtibat bürolarına dikkat. Gümrük, antrepo PE oluşturma 19

20 Güncel inceleme konuları %05 leri beyanname üzerinden uygulayan şirketler tekrar eleştirilmeye başlandı. 20

21 Güncel inceleme konuları Ar-Ge indiriminin aktifleştirilmesi gerektiği yönünde eleştiriler getirilmektedir. (Önceki yıllar) 21

22 Muktezalar (Vergi Bültenleri 2011/51 ve 2011/69 Vergiportali.com Serbest bölgeden dağıtılan kar stopaja tabidir. Şirket elde ediyorsa yapılmaz. Serbest bölge ruhsat süresi uzatılırsa gelir vergisi istisnasından ilk ruhsat süresince yararlanılır. Uzatılan kısım için yararlanılmaz. Devrolunan şirkete ait yatırım indiriminden yararlanan kazanç dağıtılırken ayrıca stopaj yapılmaz. Nev i değişikliği halinde hisse senetlerinin iktisap tarihi bu hisselerin ilk edinim tarihidir. 22

23 Seçme muktezalar Serbest bölgede gelir vergisi istisnasından yararlanabilmek için zamanında (Aralık muhtasar beyanıyla birlikte) bildirim zorunludur. Şubat 15 e kadar da YMM raporu verilecek. Bayi çalışanlarına performansa bağlı verilen primler ciro primidir. Bayi fatura düzenlemeli ve çalışanlarının bordrosuna dahil etmelidir. 23

24 Seçme muktezalar Şirket fiilen taşınmaz ticareti yapmasa da şirketin ana sözleşmesinde iştigal konusu arasında taşınmaz ticareti varsa istisnadan yararlanamaz. Yıllara sari inşaat işine ilişkin olarak aynı firmaya ek sözleşme ile yapılan ödemeler üzerinden stopaj yapılması gerekir. 24

25 Seçme muktezalar Sipariş avansı daha sonra icra veya dava yoluyla takip ediliyorsa şüpheli alacak karşılığı ayrılabilecektir. Finansal kiralama işlemlerinde ilk yıl faiz ve kur farklarının iktisadi kıymetin maliyetine eklenmesi zorunludur. 25

26 Seçme muktezalar Sermaye azaltımı halinde, sermayeye daha önce ilave edilmiş olan enflasyon fark hesapları işletmeden çekilmiş sayılacağından vergilenmesi gerekecektir. 26

27 Seçme muktezalar Yurtdışında takibe geçilen alacaklar ve bunların kur farkları için şüpheli alacak karşılığı ayrılabilecektir. Ba/Bs formlarında belgelerin düzenlenme tarihi esas alınmalıdır. 27

28 Seçme muktezalar Yabancı para cinsinden alınan/verilen avansların da değerlenmesi gerekmektedir. Bu değerleme farkları gelir/gider olarak dikkate alınabilecektir. 28

29 Seçme muktezalar İhracatta teslim şekline bağlı olarak gelir tahakkuk etmiş olacaktır. Teslim iş yerinde yapılacaksa teslim anında, diğer durumlarda fiili ihraç tarihinde geliri tahakkuk eder. 29

30 Seçme muktezalar Ciro primleri genel KDV oranına tabidir. Teminat mektubu masraf ve komisyonları aynen faturalanıyorsa KDV ye tabi tutulamaz. 30

31 Seçme muktezalar 1999 yılında verilen bir mukteza ve 2003 tarihli Dan. 4. Daire kararında yabancı faturalarla ilgili kur farklarının KDV ve stopaja tabi olmadığı belirtilmiştir. 31

32 Anayasa Mahkemesi Kararları Yatırım indiriminin kazancın %25 i ile sınırlanmasına ilişkin düzenlemenin anayasaya aykırı olduğu iddiası Anayasa mahkemesinde görülüyor. Turizm sektöründe amortismana tabi iktisadi kıymetler nedeniyle yüklenilen KDV nin, indirimli orana tabi işlemler nedeniyle yapılacak iade hesabında dikkate alınmasını sınırlayan düzenlemeye imkan veren hüküm iptal edildi. 32

33 Anayasa Mahkemesi Kararları Limited şirketlerde ortakların yeni kanun öncesi doğan borçlardan da sorumlu tutulmalarına imkan veren geçici 1. madde iptal edildi öncesi borçlardan yeni ortaklar sorumlu tutulamayacaklar. 33

34 Anayasa Mahkemesi Kararları İade faizinde farklılık ve faizin hesabını 3 aydan sonra başlatan düzenleme iptal edildi. Ödeme emirlerine ilişkin dava açma süresinin (7 gün) anayasaya aykırı olmadığı kararı verildi. 34

35 Anayasa Mahkemesi Kararları Haksız çıkma tazminatının (%10) anayasaya aykırı olmadığı kararı verildi. 35

36 Sorularınız? İletişim bilgilerim: Zeki Gündüz, Türkiye Vergi ve Mali Hukuk Hizmetleri Lideri Tel: e-posta: [2011] Türkiye. Tüm hakları saklıdır. Bu belgede ibaresi, her bir üye şirketinin ayrı birer tüzel kişilik olduğu PricewaterhouseCoopers International Limited in bir üye şirketi olan Türkiye yi ifade etmektedir. Türkiye, Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş., Başaran Nas Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. ve PricewaterhouseCoopers Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. ticari unvanları ile Türkiye'de kurulmuş tüzel kişiliklerden oluşan Türkiye organizasyonunu ifade ve temsil etmektedir.