Günlük Bülten DEĞERLENDİRME

Transkript

1 ABD TÜFE nin beklentileri aşarak 2008 ten bu yana en yüksek seviyeye çıkması sonrası küresel risk iştahının zayıfladığını görüyoruz. Bugün de ABD vadelileri ve Asya borsalarında kısmi düşüş g örüyoruz. Yeni Zelanda Merkez Bankası, tahvil alım programına son veren ilk merkez bankası oldu. ABD TÜFE sonrası Fed Başkanı Powell ın bugünkü sunumunda özellikle enflasyona dair ifadeleri izlenecek. Ayrıca ABD ÜFE, İngiltere TÜFE, Euro Bölgesi sanayi üretimi ve Kanada Merkez Bankası faiz kararı bugünün öne çıkan başlıkları. Mayıs ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, beklentilerin üzerinde yıllık %40,7 arttı. Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, büyümeye ilişkin öncü göstergelerdeki olumlu performansla birlikte yıl sonu %7 civarı büyüme beklediklerini belirtti. Bugün PPK toplantısı izlenecek ve karar metnindeki değişiklere odaklanılacak. Ayrıca Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2 yıl vadeli dolar cinsi devlet tahvili ile kira sertifikasının doğrudan satışını gerçekleştirecek. Duygu Altınsoy dakkoca@ziraatbank.com.tr Gürol Atay gatay@ziraatbank.com.tr Sercan Koyunlu skoyunlu@ziraatbank.com.tr ABD de haziran ay ına ilişkin TÜFE verilerinin beklentileri aşarak yükselişini sürdürmes i ve Fed Baş kanı Jerome Pow ell ın, bugün Tems ilciler Meclisi Finansal Hiz metler Komitesi'nde vereceği mesajlara odaklanılmasının etkisiyle ABD hisse senedi borsalar ı dünü hafif düşüşlerle kapattı. Bugün Bank of Amer ica, Citigroup, Wells Fargo ve BlackRock ikinci çeyrek bilançolar ını aç ıklayacak. Yeni Zelanda Merkez Bankası, ekonomik şartlar ın 2020 y ılı sonundan bu yana öngörülenden daha güçlü olmasıyla tahvil alım programına son veren ilk merkez bankası oldu. İran ile nükleer enerji müzakerelerinin İran ın yeni Cumhurbaş kanı nın kabinesini oluştur ma süreci dolay ıs ıyla ertelenebileceği görülmekte, bu durum ise OPEC+ ın arz artır ımı konusunda anlaş mazlığının devam ettiği bir dönemde İran ın da petrol piyasalar ına dönüşünün gecikebileceğine işaret ediyor. Bu görünümle uyumlu olarak da Brent petrolün varil fiyatı, dün 76,6 USD seviyesine kadar yükseldi ve bugün saat 8.30 c ivarı %0,2 düşüşle 76,3 USD seviyesinde. Dolar endeksi TÜFE verisiyle birlikte dün %0,5 yükselirken, bugün % 0,1 ekside 92,7 lerde seyrediyor. ABD 10 y ıllıklar ın faizi, dün dalgalı bir görünüm izledi, hem TÜFE hem de tahvil ihales i belirleyici oldu. %1,42 seviyesine kadar yükselen 10 yıllıklar, sabah saatlerinde %1,39 larda. Dün enflasyon verisi öncesi 8,58 seviyesine kadar gevşeyen kur, veri ile birlikte yönünü yukarı çevirdi, bugün 8,62 seviyelerinde. 5 yıllık CDS, yatay seyirle 391 baz puanda. ABD de TÜFE h aziran ayında yıllık %5,4 e yükseldi ve 2008 den beri en yüksek seviyeye işaret etti, aylık ise %0,5 olan beklentilerin üzerinde %0,9 arttı. Veriye bakıldığında enflasyonda genele yay ılan bir durum söz konusu. Kısıtlamaların kaldır ılmas ı ve nor malleş me adımlar ıyla artan mobilitenin yanında otomotiv sektöründe yaşanan çip s ıkıntıs ının da etkisiyle ikinc i el araba fiyatlar ı %10,5 arttı, gıda, enerji, uçak bileti ve konaklama fiyatlar ı da keskin şekilde arttı. Geçici fiyat değişimler ini dışlayan çekirdek TÜFE de aylık %0,9 artarken (beklenti:%0,4), y ıllık % 3,8 den %4,5 e yükseldi. Fed enflasyondaki yükselişe neden olan sebeplerin geçici olacağını ve ekonomide nor malleş me adımlar ı atıldıkça fiyat artışlar ının azalacağını ve 2022 de %2 ye yakınsayacağı yönünde yönlendir me yapmakta fakat bazı Fed yetkilerinin konuş malar ında enflasyondaki yüksek seviyelerin beklenenden fazla sürebileceği yönünde aç ıklamalar da bulunmakta. Dün Fed yetkililerinin konuşmaları izlendi. St Louis Fed Baş kanı Bullard önceki gün konuşan New York Fed Başkanı Williams ve Richmond Fed Başkanı Bar kin in aksine teşvik önlemlerinin çekilmesi için doğru zaman olduğunu vurguladı ve varlık alımını azaltmada iyi bir pozisyonda olduklarını düşündüğünü belirtti ve 2022 sonuna kadar faiz artır ımı beklemediğini belirtti. San Francisco Fed Başkanı Daly de yıl sonuna doğru varlık alımı azaltmada doğru pozisyonda olacaklarını ve tartış maya başlamanın şu anda uygun olduğunu belirtti, fakat faiz artır ımını konuş manın erken olduğunu ifade etti. Enflasyondaki yükselişin geçic i olduğunu vurgular ken, salgının hala sona er mediğini ve Delta varyantının ris k olduğunu belirtti. Fed toplantılar ında bu sene için Daly nin oy hakkı bulunurken, Bullard ın oy hakkı bulunmamakta.

2 Yurt içinde mayıs ayında takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksi, beklentilerin üzerinde yıllık %40,7 artarken (Foreks Anketi nde beklenti %38,8), mevsim ve takvim etkisinden arındır ılmış sanayi üretimi ise aylık %1,3 arttı ve y ılın en iyi rakamına işaret etmekte, arındır ılmamış sanayi üretim endeksi ise beklentilerin üzerinde yıllık %39,5 (Foreks Anketi nde beklenti %38,4) arttı. Mayıs ay ındaki kapanma, finansal koşullardaki s ıkılaş ma, imalat PMI ver isindeki daralma ve anket göstergeler indeki düşüş sanayi üretiminde nisan ayında gördüğümüz aylık bazdaki düşüşün devam edebileceğini düşündür müştü, fakat sanayi üretimi aylık %1,3 arttı. Haziran ayında ise imalat PMI tekrar geniş leme bölgesinde, ihracat haziran ayında 19,8 milyar USD ile rekor seviyede, RKGE ve diğer sektörel güven endeksler inde ise aylık artış gördük ve elektrik tüketiminde de artış görülmekte. Bu açıdan haziran ay ında sanayi üretimi aç ıs ından daha olumlu bir görüntü mevcut. Hatırda Kalması Gerekenler: Sanayi üretimini aylık bazdaki katkılara göre incelediğimizde en belirgin katkıy ı ara malı %1,6 ile ver irken, dayanıks ız tüketim malı %0,2 katkı verdi ve ser maye malı % 0,4, dayanıklı tüketim malı ise %0,1 üretimi aşağı çekti. Y ıllık bakıldığında ise baz etkisinin de katkıs ıyla bütün kalemler üretime katkı yaptı. Son 9 aydır olduğu üzere en yüksek katkıyı %20 ile ara malı verdi, dayanıksız tüketim malı ise %8,2 katkı yaparken, yatırımlara ilişkin bir gösterge olan sermaye malı %7,3 ile üretimi desteklemeye devam etti. Kaynak: TÜİK. Elektrik tüketimini ve imalat PMI verisini sanayi üretimindeki görünüme dair fikir ver mesi aç ıs ından takip etmekteyiz. İki veri de haziranda sanayi üretiminin güçlendiğine işaret ediyor. Kaynaklar: YTBS, TÜİK, İSO. Nisan ay ında sanayi üretiminde aylık bazda düşüş gör müştük. May ıs ayı verileri bu durumun geçici olduğunu gösterdi. Aşılama sürecindeki ilerleme ve nor malleş me süreci ile artan iç talep üretimi destekleyecektir fakat BDDK nın uygulamaya koyduğu makro ihtiyati tedbir ler ve finansal sıkılık iç talebin büyümeye katkıs ını sınır layabilir. Net ihracatın ise yılın geri kalanında üretimi destekleyici unsur olmaya devam etmesi beklenebilir.

3 Büyümenin talep yönünü göstermesi açısından takip ettiğimiz bir gösterge olan perakende satış hac mi y ıllık %27 artış ile güçlü bir artış sergiledi fakat mevsim ve takvim etkisinden ar ındır ılmış endekste aylık %6,1 düşüş var, bu da finansal koşullardaki s ıkılaş manın ve tam kapanmanın may ıs ay ında da tüketim talebinde de etkili olmaya devam ettiğini göstermesi açısından önemli. İç talebe yönelik fikir ver mesi adına perakende satış hac minin yanında, TCMB nin yay ınladığı banka ve kredi kartı harcamalar ı verilerini de iz lemektey iz. Enflasyondan arındırdığımız kredi kartı harcamaları haziran ayında belirgin artış gösterdi. Bu açıdan son iki ayda perakende satış hacminde gördüğümüz aylık düşüş, haziranda yerini artışa bırakabilir. Ciro endekslerinde yıllık bazda artış baz etkisiyle mayısta da devam etmekte. Dikkat çekici olarak kapanmaya rağmen aylık bazda ciro endekslerinde nisan ayına göre belirgin artış var. Sanayi ciro endeksi y ıllık %99, aylık bazda %4,9 yükseldi. Ticaret ciro endeksi y ıllık %69,8 artarken, aylık %2,4 arttı, hiz met sektörü ciro endeks i y ıllık %74,1 arttı aylık ise % 1,5 arttı ve inşaat sektörü ciro endeksi ise y ıllık %50,4 artar ken, konut satışlarındaki düşük seyre rağmen aylık %6 arttı. Kaynak: TCMB, TÜİK, Ziraat Bankası. *Kredi kartı harcamalarının haziran ayı verisi haftalık verilerin enflasyondan arındırılmış halinin ortalamasının endekslenmiş halidir. Kaynak: TÜİK. Öte yandan, yurt içinde dün mayıs ayına ilişkin özel sektörün yurt dışından sağladığı kredi borcu istatistikleri yayınlandı. Özel sektörün uzun vadeli kredi borcu may ısta, aylık 3,84 milyar USD artışla (finans sektörü 0,73 milyar USD azalış ve finans dış ı sektör 4,58 milyar USD artış la) 166 milyar USD seviyesine ve kısa vadeli kredi borcu (ticari krediler hariç) ise aylık 0,03 milyar USD sınırlı artışla (finans sektörü 0,07 milyar USD artış ve finans dış ı sektör 0,04 milyar USD azalışla) 9,6 milyar USD seviyesine yükseldi. Özel sektörün yurt dış ından sağladığı kredi borcuna 2020 yıl sonundan bu yana bakıldığında ise, uzun vadeli kredi borcu may ıs itibarıy la, 2,17 milyar USD artış (finans sektörü 2,66 milyar USD azalış ve finans dış ı sektör 4,83 milyar USD artış) sergiler ken, kısa vadeli kredi borcu (ticari krediler hariç) ise aynı dönemde 0,13 milyar USD sınırlı azalış (finans sektörü 0,10 milyar USD azalış ve finans dış ı sektör 0,03 milyar USD azalış) kaydetti. Ayrıca borcun sektörel dağılımına bakıldığında, 166 milyar USD tutar ındaki uzun vadeli toplam kredi borcunun %41,1 ini finans sektörü borcu ve %58,9 unu ise finans dış ı sektör borcu oluşturdu. 9,6 milyar USD lik kısa vadeli toplam kredi borcunun ise % 84,2 sini finans sektörü borcu ve %15,8 ini ise finans dış ı sektör borcu oluşturdu.

4 Özel sektörün uzun vadeli kredi borcu, en yüksek seviyeyi 220,1 milyar USD seviyesiyle 2017 yılında gör müştü, o dönemden bu yana uzun vadeli kredi borcunun 54,1 milyar USD azaldığı görülüyor. Özel sektörün kısa vadeli kredi borcu ise en yüksek seviyeye 44,1 milyar USD seviyesiyle 2014 y ılında ulaş mıştı, ilgili dönemden bu yana düşüş 34,5 milyar USD yi bulmuş durumda. Bugünkü veri takvimine bakıldığında, Kaynak: TCMB. TSİ 19 da Pow ell ın, Fed in politikasına ve ekonomiye yönelik yarıyıl gözden geçirmesi sunumu izlenecek. Bugün Pow ell'ın Kongre'de sunacağı Fed Yarıyıl Para Politikası Raporu geçen hafta önceden yayınlanmıştı. Raporda, bu yılın ilk yarıs ında aşılamadaki ilerlemenin ekonominin yeniden nor malleş mesine ve destekleyici para ve maliye politikas ıyla güç lü bir ekonomik büyümeye neden olduğu, buna karş ın istihdamın salgın öncesi seviyelerin oldukça altında kaldığı ifade edildi. Salgının etkilerinin ABD ekonomisinde hissedilmeye devam edildiği ve yakın vadede enflasyon görünümüne ilişkin yukarı yönlü risklerin arttığı belirtildi. Özellikle, tedarik zincir i darboğazlarından etkilenen ürünlerin fiyatlar ının uzayan ancak halen geçici olan enflasyon üzerinde yukar ı yönlü baskı oluşturduğu belirtildi. Ayrıca TSİ da ABD de haziran ayına ilişkin ÜFE verileri açıklanacak. May ısta üretici fiyatlar ı tarafında y ıllık ÜFE %6,2 den %6,6 ya yükselmiş ve 2009 sonras ı en yüksek seviyeyi gör müştü. Çekirdek ÜFE de y ıllık %4,1 den %4,8 e yükselmişti. Haziranda ise ÜFE nin yıllık bazda yükselişini sürdürerek %6,6 dan %6,8 seviyesine yükselmes i beklenirken, çekirdek ÜFE nin ise %4,8 den %5,1 seviyesine yükselmes i bekleniyor. TSİ 21 de Fed in 12 adet bölge başkanlıklar ından gelen ekonomik verilerle oluşturulan Bej Kitap raporu yayınlanacak. Raporda, ABD de ilgili bölgelerdeki ekonomik topar lanmanın seyrine ve gelecek dönem beklentilerine yönelik değerlendir meler izlenecek. Diğer yandan, TSİ da Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari'nin konuşması takip edilecek. TSİ 12 de Euro Bölgesi nde mayıs ayına ilişkin sanayi üretimi verisi açıklanacak. Ayrıca TSİ 9 da İngiltere de haziran ayına ilişkin TÜFE verisi açıklanacak. May ıs ay ına ilişkin TÜFE, hızlanan aş ılamalar ın ve ekonominin açılmas ının etkis iyle aylık bazda %0,3 oranında artmas ı beklenirken %0,6 oranında artışla beklentileri aşarken, y ıllık bazda ise baz etkisinin belirginleş mes iyle % 2,1 seviyesine yükselerek Temmuz 2009 dan bu yana en yüksek seviyeye ulaş mıştı. TÜFE nin haziranda ise aylık bazda % 0,2 oranında artmas ı beklenirken, yıllık bazda ise %2,2 seviyesinde gerçekleş mesi bekleniyor. Bunun yanında, ECB nin yeni enflasyon hedefi belirlemesi sonrası TSİ te ECB Yönetim Kurulu Üyesi Isabel Schnabel'in konuşması takip edilecek. Ayrıca TSİ 17 de Kanada Merkez Bankası nın toplantısı takip edilecek. Varlık alım programı önceki toplantıdaki 1 milyar Kanada dolarlık azaltımın ardından son toplantıda haftalık 3 milyar Kanada dolarlık hedef hızda tutulmuştu. Bankanın bugünkü toplantıs ında faiz oranını sabit tutmas ı bekleniyor, varlık alımlar ına ilişkin yönlendir mesi ise dikkatle takip edilecek. Yurt içi tarafta ise, TSİ 14 te TCM B nin PPK toplantısı takip edilecek. Foreks Anketi'ne göre TCMB'nin bu toplantısında değişiklik yapması beklenmemekte. (21 ekonomistin tamamı sabit bırakılacağını tahmin etmekte). Son Piyasa Katılımc ıları Anketi ne göre de bu toplantıda TCMB den herhangi bir faiz değiş ikliği beklenmemekte. Cuma günü açıklanan ankette artan enflasyonist baskılarla faiz indirim beklentilerinin azaldığını görmüştük. Son ankette TCMB den faiz indirim beklentisinin gelecek 3 ay içerisinde ortalama 28 baz puana, gelecek 6 ay içerisinde ise politika faizinin 189 baz puana gerilediğini gördük.

5 HAFTALIK VERİ TAKVİMİ Tarih Ülke Bayrak Saat (TSİ) Veri Gerçekleşme Beklenti Önceki 12 Tem Türkiye 10:00 Konut Satışları (Adet, Aylık, Haziran) :00 Konut Satışları (Yıllık Değişim, Haziran) -29,1% 16,2% 10:00 İşsizlik Oranı (Mayıs) 12,4% 12,9% Japonya 02:50 ÜFE (Yıllık Değişim, Haziran) 5,0% 4,8% 5,1% Euro Bölgesi 16:00 Euro Bölgesi Maliye Bakanları Toplantısı (Eurogroup) 12:00 ECB Başkan Yardımcısı Luis de Guindos'un Konuşması ABD 16:30 New York Fed Başkanı John Williams'ın Konuşması 19:00 Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari'nin Konuşması 13 Tem Türkiye 10:00 Sanayi Üretimi (Aylık, Mayıs) 1,3% -0,8% 10:00 Sanayi Üretimi (Takvim Etkisinden Arındırılmış,Yıllık, Mayıs) 40,7% 38,8% 66,3% 10:00 Perakende Satış Endeksleri (Mayıs) 10:00 Özel Sektörün Yurt Dışından Sağladığı Kredi Borcu (Milyar Dolar, Mayıs) Çin 06:00 İhracat (Milyar Dolar, Yıllık Değişim, Haziran) 32,2% 23,1% 27,9% 06:00 İthalat (Milyar Dolar, Yıllık Değişim, Haziran) 36,7% 30,0% 51,1% Almanya 15:00 TÜFE (Nihai Veri, Yıllık Değişim, Haziran) 2,3% 2,3% 2,5% ABD 15:30 TÜFE (Yıllık Değişim, Haziran) 5,4% 4,9% 5,0% 15:30 Çekirdek TÜFE (Yıllık Değişim, Haziran) 4,5% 4,0% 3,8% 19:00 Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic'in ve Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari'nin Konuşması 21:50 Boston Fed Başkanı Eric Rosengren'in Konuşması IEA 11:00 Uluslararası Enerji Ajansı'nın (IEA) Aylık Raporu'nu Yayınlaması 14 Tem Türkiye 14:00 TCMB Faiz Kararı (PPK Toplantısı) 19,00% 19,00% Yeni Zelanda 05:00 Merkez Bankası Faiz Kararı 0,25% 0,25% 0,25% Japonya 02:50 Sanayi Üretimi (Nihai Veri, Yıllık, Mayıs) 21,1% 15,8% İngiltere 09:00 TÜFE (Yıllık Değişim, Haziran) 2,2% 2,1% Euro Bölgesi 12:00 Sanayi Üretimi (Yıllık, Mayıs) 22,2% 39,3% 15:45 ECB Yönetim Kurulu Üyesi Isabel Schnabel'in Konuşması ABD 15:30 ÜFE (Yıllık Değişim, Haziran) 6,8% 6,6% 15:30 Çekirdek ÜFE (Yıllık Değişim, Haziran) 5,1% 4,8% 19:00 Fed Başkanı Jerome Powell'ın, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi'nde Sunumu 21:00 Fed'in Bej Kitap Raporu'nu Yayınlaması 20:30 Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari'nin Konuşması Kanada 17:00 Merkez Bankası Faiz Kararı 0,25% 0,25% 15 Tem Güney Kore 04:00 Merkez Bankası Faiz Kararı 0,50% 0,50% Çin 10:00 Sanayi Üretimi (Yıllık, Haziran) 8,0% 8,8% 10:00 Perakende Satışlar (Yıllık, Haziran) 10,9% 12,4% 10:00 Sabit Sermaye Yatırımları (Yıllık, Haziran) 12,0% 15,4% 10:00 İşsizlik Oranı (Haziran) 5,2% 05:00 GSYH Büyümesi (Çeyreklik, 2. Çeyrek) 1,0% 0,6% 05:00 GSYH Büyümesi (Yıllık, 2. Çeyrek) 8,0% 18,3% ABD 15:30 İhracat Fiyat Endeksi (Aylık, Haziran) 1,3% 2,2% 15:30 İthalat Fiyat Endeksi (Aylık, Haziran) 1,1% 1,1% 15:30 New York Fed Empire State İmalat Sanayi Endeksi (Temmuz) 19,0 17,4 15:30 Philadelphia Fed İş Dünyası Endeksi (Temmuz) 27,5 30,7 16:15 Sanayi Üretimi (Aylık, Haziran) 0,6% 0,8% 16:15 Kapasite Kullanım Oranı (Haziran) 75,6% 75,2% 15:30 Yeni İşsizlik Başvuruları (Bin Kişi, 10 Temmuz) :00 Chicago Fed Başkanı Charles Evans'ın Konuşması 16:30 Fed Başkanı Jerome Powell'ın, Senato Bankacılık Komitesi'nde Sunumu OPEC 14:30 Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün (OPEC) Aylık Petrol Piyasası Raporu'nun Yayınlanması 16 Tem Türkiye 10:00 TOBB Kurulan ve Kapanan Şirketler İstatistikleri (Haziran) 10:00 Uluslararası Yatırım Pozisyonu (Mayıs) 11:00 Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi (Milyar TL, Haziran) -13,4 14:30 Konut Fiyat Endeksi (Yıllık, Mayıs) 32,39% Japonya 06:00 BOJ Faiz Kararı -0,10% -0,10% 09:30 BOJ Başkanı Haruhiko Kuroda'nın Konuşması Euro Bölgesi 12:00 TÜFE (Nihai Veri, Yıllık Değişim, Haziran) 1,9% 2,0% 12:00 Çekirdek TÜFE (Nihai Veri, Yıllık Değişim, Haziran) 0,9% 1,0% 12:00 Dış Ticaret Dengesi (Milyar Euro, Mayıs) 10,9 ABD 15:30 Perakende Satışlar (Aylık, Haziran) -0,6% -1,3% 16:00 New York Başkanı John Williams'ın Konuşması 17:00 Michigan Üniversitesi Tüketici Güven Endeksi (Öncü Veri, Temmuz) 86,5 85,5 UYARI: Bu bülten Ziraat Bankası taraf ından, kamuya ilan edilen v eriler kullanılarak hazırlanmış olup; sadece Bankamız müşterilerini bilgilendirme amacını taşımaktadır. Bültende yer alan veriler ve değerlendirmeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Bülten sayfalarında yer alan y azı, tablo ve grafikler Bankamızın izni olmaksızın kısmen v eya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz ya da yayınlanamaz.