ARTER KAN GAZI ANALİZİNİN ORGANİZMAYA AİT YANSITTIKLARI; Klinikte AKG ne işe yarar?

Transkript

1 ARTER KAN GAZI ANALİZİNİN ORGANİZMAYA AİT YANSITTIKLARI; Klinikte AKG ne işe yarar?

2 AKCİĞERLERİN PRİMER GÖREVİ GAZ ALIŞVERİŞİNİ SAĞLAMAKTIR.

3 AKG analizi ile Asit Baz dengesi Oksijenizasyon Gaz alışverişi Alveol ventilasyonu

4 AKG ile pao2 paco2 ph direk ölçüm SaO2 HCO3 BE hesaplanan parametreler

5 Pulmoner fonksiyonları etkileyen birçok hastalığın; tanısı şiddetinin belirlenmesi tedavi kararı alınması tedavi yönteminin belirlenmesi tedavi yanıtının izlenmesi prognozun değerlendirilmesi

6 ASİT-BAZ DENGESİ

7 ASİT: Solüsyon haline geldiğinde ortama H + iyonu veren madde BAZ: Solüsyon haline geldiğinde ortamdan H + iyonu alan madde

8 Bir solüsyonun asiditesini o solüsyondaki H + iyonu konsantrasyonu belirler. Arter kanında: 0, mol / lt 0,4 x 10-7 mol / lt 40 nmol / lt H + iyonu bulunur

9 ph SKALASI ph: - log [H + ]

10 HÜCRESEL METABOLİZMA CO2 = mmol / gün

11 CO2 + HO2 H2CO3 H + + HCO3 - CO2 (H2CO3) uçucu bir asittir.

12 Uçucu olmayan (sabit) asitler Fosforik asit Sülfirik asit meq / gün Laktik asit

13 H2CO3 H + HCO3 K = H + x HCO3 H2CO3 K = H + X HCO3 CO2 H + = K CO2 HCO3

14 log H = log K + log CO2 HCO3 -log H = -log K + log HCO3 CO2

15 ph (7.4) = pk (6.1) + log HCO3 (24) 0,03 x paco2 (40) Handerson Hasselbach denklemi

16 Kimyasal Tampon Sistemleri Solumsal Ayarlama Mekanizmaları Renal Ayarlama Mekanizmaları

17 Kimyasal Tampon Sistemler 1. Karbonik asit - Bikarbonat Tampon Sistemi 2. Fosfat Tampon Sistemi 3. Protein Tampon Sistemi

18 HCL + NaHCO3 H2CO3 + NaCl NaOH + H2CO3 NaHCO3 + H2O

19 ph HCO3 paco2 Böbrekler Akciğerler

20 ph = 7.40 Normal Aralık: 7,36-7,44 ph < 7,36 ASİDEMİ ph > 7,44 ALKALEMİ

21 1. Solumsal Asidoz ASİT- BAZ DENGE 2. Solumsal Alkoloz 3. Metabolik Asidoz 4. Metabolik Alkoloz Tek başına BOZUKLUKLARI Kombinasyon halinde ( miks ) Kompanzasyon mekanizmaları ile değiştirilmiş olarak

22 SOLUMSAL ASİDOZ Alveol ventilasyonu üretilen CO2 yi vücuttan uzaklaştırmak konusunda yetersiz kalırsa oluşur. paco2 ph HCO3 (kompanzasyon sonrası )

23 SOLUMSAL ASİDOZ NEDENLERİ Solunum merkezi inhibisyonu Nöromüsküler hastalıklar (polio) Üst havayolu obstrüksiyonu (yabancı cisim) Gaz alışverişini bozan hastalıklar Pnömoni Pulmoner ödem ARDS Astım atağı İAH Göğüs Duvarı patolojileri KOAH

24 SOLUMSAL ASİDOZLAR AKG nin KLİNİK YARARLARI Solumsal asidozun derecesi, buna neden olan hastanın şiddetini gösterir Kompanzasyonu olup olmaması, bu tablonun akut mu kronik mi geliştiğini gösterir. Altta yatan hastalığın tedavi yönteminin belirlenmesinde yardımcı olur

25 SOLUMSAL ALKALOZ Solunum ile üretilenden fazla CO2 atılması sonucu oluşur. paco2 ph HCO3 ( kompanzasyon sonrası )

26 SOLUMSAL ALKALOZ NEDENLERİ 1. Hipoksemiye Sekonder pnömoni pulmoner emboli pulmoner ödem yüksek rakımda yaşama İAH 2. Solunum Merkezinin Uyarılması psikojenik serebrovasküler travma, pons tümörleri salisilat zehirlenmesi gebelik

27 METABOLİK ASİDOZ Metabolizma sonucu aşırı miktarda organik asit oluşması Dışarıdan asit alımı Aşırı miktarda baz kaybı Böbreklerden H + atılımının bozulması HCO3 ph paco2 ( kompansazyon sonrası )

28 METABOLİK ALKALOZ Kuvvetli bir asit kaybı (kusma ile HCL) Kuvvetli bir baz artışı HCO3 ph paco2 ( kompansazyon sonrası )

29 OKSİJENİZASYON Tanım: Atmosferdeki O2 nin akciğerler tarafından kana transfer edilmesi işlemidir.

30 P atm O2 = 159 mm Hg P trakea O2 = 149 mm Hg P alv O2 = mm Hg P ven O2 = 40 mm Hg Pa O2 = 95 mm Hg

31 ARTER KANINDA O2 TAŞINMASI 1. Eriyik halde %2 0,3 ml / dl pao2 yi oluşturur 2. Hemoglobine bağlı olarak %98 20 ml / dl

32 SATURASYON Hemoglobinin O2 ile doymuşluk oranıdır. SaO2 =%97 SvO2 =%75

33 Oksi Hb Disosiasyon Eğrisi

34 PaO2 nin 55 mm Hg altına düşmesi dokulara yeterli O2 nin verilemediğini gösterir.

35 HİPOKSEMİ Arter kanında PaO2 nin azalmasıdır. PaO mm Hg hafif mm Hg orta < 40 mm Hg ağır

36 HİPOKSİ Dokulardaki oksijen yetersizliğidir. Hipoksemik Hipoksi Dolaşımsal Hipoksi Anemik Hipoksi Histotoksik Hipoksi

37 HİPOKSEMİK HİPOKSİ 1. Havanın oksijen içeriğinin azalması 2. Alveoler hipoventilasyon 3. Ventilasyon Perfüzyon dengesizliği 4. Sağ - sol şant 5. Diffüzyon defekti

38 PULMONER GAZ ALIŞ VERİŞİ P (A-a) O2 PAO2 = FiO2 x ( Patm PH2O ) P (A-a)O2 = PA02 PaO2 PaCO2 0,8 Normal aralık = 5-15 mm Hg

39 HİPOKSEMİK HİPOKSİ 1. Havanın oksijen içeriğinin azalması 2. Alveoler hipoventilasyon 3. Ventilasyon Perfüzyon dengesizliği 4. Sağ - sol şant 5. Diffüzyon defekti

40 KOAH Astım Pnömoni Pulmoner emboli ARDS Kardiyak ödem İAH

41 HİPOKSEMİK HİPOKSİ 1. Havanın oksijen içeriğinin azalması 2. Alveoler hipoventilasyon 3. Ventilasyon Perfüzyon dengesizliği 4. Sağ - sol şant 5. Diffüzyon defekti

42 ALVEOL VENTİLASYONU

43 VENTİLASYON Solunum havasının akciğerlere giriş çıkışıdır. 6 lt / dk TV = TD + TA

44 AKG de alveol ventilasyonunu gösteren parametre paco2

45 VCO2 PACO2= x 0,863 VA PACO2 = PaCO2

46 Venöz Kanda CO2 3 Formda Taşınır 1. Eriyik halde (%5) 2. Karbamino HB olarak (%10-20) 3. HCO3 şeklinde (%70-80)

47

48 Venöz Kanda CO2 3 Formda Taşınır 1. Eriyik halde (%5) 2. Karbamino HB olarak (%10-20) 3. HCO3 şeklinde (%70-80)

49

50 PaCO2 yi Artıran Hastalıklar Primer Alveoler Hipoventilasyon Hipotiroidizm OSAS Narkotikler Periferik sinir hastalıkları Üst solunum yolu obstrüksiyonu Toraks deformiteleri

51 AKG de PaCO2 Artışı: Beraberinde V/Q denge bozukluğu olsun veya olmasın, alveol ventilasyonu yetersizliğinin göstergesidir