KÜRESEL-SOSYAL SORUNLAR ARTARKEN... KRĠZ KRĠZ KRĠZ KRĠZ KRĠZ KRĠZ KRĠZ KRĠZ KRĠZ

Transkript

1 KRĠZ KRĠZ KRĠZ KRĠZ KRĠZ KRĠZ KRĠZ KRĠZ KRĠZ

2 KÜRESEL-SOSYAL SORUNLAR ARTARKEN... Nasıl bir dünyada yaşıyoruz? artan çelişkiler-artan karmaşa milliyetçilik-köktencilik-terörizm-savaş artan zenginlik-artan yoksulluk artan göç-artan çeşitlilik-artan düşmanlık hukukun üstünlüğü söylemi-insan hakları ihlalleri demokrasinin erdemi-siyasetin yozlaşması inanılmaz teknolojik gelişmeler- açlık-hastalıkölümler Korkular da eleştiriler de küreselleşiyor.

3

4 1-GÜVENSİZLİK Silahlanma mı yetersiz? Küresel silahlanma harcamaları yılda 1,2 trilyon dolar 1998 den buyana son 10 yılda % 45 artmış Dünya Gayri Safi Hasılasının %2.5-3 ü dolayında kişi başına 202 dolar Worldwatch Organization

5 1-GÜVENSĠZLĠK? 2005 teki harcama artışının % 80 inden ABD sorumlu ve Silah harcamalarının % 45 i ABD ye ait Birleşmiş Milletlerin Beş Daimi Üyesi ABD, İngiltere, Almanya, Fransa, Rusya Silah Harcamalarının % 80 ine sahip Buna Karşın Birleşmiş Milletlerin Bütçesi 20 Milyar Dolar Dünya Silahlanma Harcamalarının Yaklaşık % 1.5 i Worldwatch Organization

6 1 1-GÜVENSĠZLĠK? GÜVENSİZLİK KAYNAKLARI: yılında SİLAHLI ÇATIŞMALARDA kişi öldü -AÇLIK 1990 ortalarından bu yana artıyor ve 800 milyon kişiyi etkiliyor -135 milyon insan TOPRAKLARINDAN ATILMA tehlikesi altında -Bugünkü artış devam ederse 2015 yılında yaklaşık 3 milyar insan ( dünya nüfusunun % 40 ı) SU SORUNU olan ülkelerde yaşayacak -Tüm dünyada çalışanların dörtte üçü EKONOMİK AÇIDAN GÜVENCESİZ koşullarda çalışmakta -200 milyondan fazla genç işsiz veya bir aileye geçindirecek para kazanamıyor. Eğer çatışmaların önlenmesi açısından temel dinamikler ve yapısal nedenler üzerinde durulmazsa, dünya da ya askeri müdahale, ya da hiçbir şey yapamama gibi keskin çözümlerden kaçınamaz Worldwatch Organization

7

8 1-GÜVENSĠZLĠK? GÜVENSİZLİK KAYNAKLARI: Doğal Kaynaklar Tehlikede ve Daha Fazla çatışma Nedeni Toprak, su, ormanlar, yer altı kaynakları Yoksulluk ve Gıda Yetersizliği Artmakta (1,4 milyon insan geçimini sağlayacak yeterli topraktan yoksun) Yetersiz sağlık koşuları Birçok ülkede yaygın hastalıklar toplumun tüm enerjisini gasp etmekte Ekolojik sorunlar artıyor Bundan en çok zararı da gelişmekte olan ülkeler görüyorlar İstihdam yetersizliği ve ekonomik geleceksizlik En başta gençlerde artan güvensizliğin ve ilgisizliğin başlıca nedeni Worldwatch Organization

9 1-GÜVENSĠZLĠK? Mars da hayat olup olmadığını ispat ettiğiniz, ya da koltuğunuzdan kalkmadan tüm işlerinizi elektronik olarak yürütebildiğiniz zaman, eğer geçmişin utanç veren prangalarını hâlâ yanınızda taşıyorsanız, yeni çağ tüm yönleriyle insanlığın gelişmesi anlamında bir yeni çağ olmayacaktır. Nadine Gordimer

10 1-GÜVENSĠZLĠK? Güvensizliği yeniden tanımlamak ve İnsani Müdahale Şart

11 Terörden ölenler: Amerika yı hedef alanlar Nisan 1983-ABD Konsolosluğu, Beyrut, intihar saldırısı (63 ölü) Ekim 1983-ABD deniz üssü, Beyrut (299 ölü) Aralık 1988-Lockerbie üzerinde PanAm uçağı (270 ölü) Şubat 1993-dünya Ticaret merkezi, NewYork (6 ölü) Nisan 1995-Federasyon Binası, Oklahoma City (168 ölü) Ağustos 1998-ABD konsoloslukları, Kenya ve Tanzanya (224 ölü). 11 Eylül 2001-ABD ye terörist saldırı (6000 ölü).

12 2-KÜRESEL-SOSYAL EġĠTSĠZLĠKLER Dünya nüfusu yaklaşık 6,5 milyar, 2006 yılındaki gayri safi hasıla da (GSH) 48,2 trilyon dolar GSH nın 36,6 trilyonu ( % 76) dünyanın en zengin ülkelerine, yaklaşık 1 milyar insana ait. Düşük gelirli ülkelerin veya 2,4 milyar insanın toplam geliri ise, yalnızca 1,6 trilyon dolar (GSH nın % 3 ü) Orta gelir grubundaki ülkeler, 3 milyar insan GSH nın geri kalan 10 trilyon doları paylaşmakta (GSH nın % 20.7 si) En düşük gelirli ülkelerin (2,4 milyar insan) dünya dış ticaretindeki payı da yalnızca % 2.4 Dünya milyarderlerinin (497 kişi) geliri ise 3,5 trilyon dolar, yani dünyadaki GSH nın % 7 si kadar. Global Issues Organization

13 2-KÜRESEL-SOSYAL EġĠTSĠZLĠKLER dünya nüfusunun yüzde 20 si gelirin yüzde 80 ini alıyor

14 Değişik Yoksulluk Düzeylerinde Yaşayan İnsanların Oranı-2005

15 2-KÜRESEL-SOSYAL EġĠTSĠZLĠKLER YOKSULLUK ZENGĠNLĠK HALLERĠ Dünya nüfusunun EN YOKSUL % 40 ı, dünya gelirinin % 5 ini; EN ZENGİN % 20 ise toplam gelirin DÖRTTE ÜÇÜNÜ almakta Dünyada 2,2 milyar çocuk bulunmakta, bunların 1 milyarı, yani her iki çocuktan biri yoksul UNICEF e göre, her gün 26,500-30,000 çocuk yoksulluk nedeniyle ölmekte Çoğu yeryüzünün en yoksul köylerinde, dünyanın bilgi ve kontrolü dışında; sessizce Dünyada 121 milyon çocuk eğitimden uzak Gelişmekte olan ülkelerde 2005 yılında ilkokul çağındaki 72 milyon çocuk okulda değil; % 57 si de kız çocuğu Yaklaşık bir milyar insan 21. yüzyıla kitap okumadan, kendi ismini yazamadan giriyor Dünyada silahlara harcanan paranın yalnızca % 1 inden azı 2000 yılında her çocuğu okula göndermek için yeterli; ama hâla yapılamamakta. Global Issues Organization

16 2-KÜRESEL-SOSYAL EġĠTSĠZLĠKLER YOKSULLUK ZENGĠNLĠK HALLERĠ Gelişmiş ülkelerde 1,1 milyar insanın suya erişimi çok yetersiz, 2,6 milyarı da en temel sağlık koşullarına sahip değil Buna karşın İngiltere de ortalama olarak günde her insan 150 litre harcıyor. Amerika da ise su kullanımı günde 600 litre ile dünyada en yüksek harcamayı göstermekte Dünyadaki su kaynaklarının % 85 i dünya nüfusunun % 12 si tarafından kullanılıyor ve bu % 12 üçüncü dünyada yaşamıyor Her yıl 1,8 milyar çocuk ishalden ölüyor Gelişmekte olan dünyadaki 1,9 milyar çocuğun 640 milyonunun, yani üç çocuktan birinin yeterli barınağı yok Global Issues Organiztion

17 2-KÜRESEL-SOSYAL EġĠTSĠZLĠKLER Dünya nüfusunun yaklaģık yarısı, üç milyardan fazla insan günde 2.5 doların altında gelirle yaģıyor Ġnsanların en az % 80 i günde 10 dolardan daha az gelirle yaģıyor DB nın bugün yoksulluk eģiği olarak kabul ettiği günde 1,25 dolarlık kabul edildiğinde bile 1,4 milyar insanın bu gelirin altında yaģadığı anlaģılmakta.

18 2-KÜRESEL-SOSYAL EŞİTSİZLİKLER YOKSULLUK-ZENGİNLİK HALLERİ en yoksul % 20 nin tüketimdeki payı yalnızca % 1.5 En yoksul % 10 un payı yalnızca % 0.5 olurken, en zengin % 10 un payı % 59 a çıkmakta

19 2-KÜRESEL-SOSYAL EġĠTSĠZLĠKLER YOKSULLUK-ZENGĠNLĠK HALLERĠ Dünyadaki Bazı harcama kalemleri: ABD de kozmetik ürünleri için 8 milyar dolar ABD ve Avrupa da parfüm için 12 milyar dolar Avrupa da sigara için 50 milyar dolar Dünyada uyuşturucu haplar için 400 milyar dolar Dünyada askeri harcamalar için 780 milyar dolar Gelişmekte olan ülkelerdeki bazı ihtiyaçlar dikkate alınsaydı ne kadar gerekirdi?: Herkes için temel eğitim 6 milyar dolar Su ve temel sağlık koşulları için 9 milyar dolar Kadınların yeniden üretim sağlığı 12 milyar dolar Temel sağlık ve beslenme için 13 milyar dolar Global Issues Organiztion

20 2-KÜRESEL-SOSYAL EġĠTSĠZLĠKLER KüreselleĢme ve Gelir Dağılımı Küreselleşmenin gelir dağılımı açısından anlamı! Küresel Düzeyde En zengin % 20 nin en yoksul % 20 ye göre gelir farkı: 1820 de 3 kat 1913 te 11 kat 1950 de 35 kat 1973 te 44 kat 1992 de 72 kat

21 2-KÜRESEL-SOSYAL EġĠTSĠZLĠKLER Ülkeler Düzeyinde Gelir Dağılımı Ülkeler Düzeyinde Gelir Dağılımı En zengin ve en yoksul % 10 un gelirden aldığı pay (%) (2000 başı) En yoksul En zengin İki grup %10 %10 arasındaki fark Norveç kat İsveç Almanya Fransa İtalya İngiltere Portekiz Çek Cum Macaristan Polonya ABD Arjantin Şili Meksika Brezilya Paraguay BM, Human Development Report 2005

22 2-KÜRESEL-SOSYAL EġĠTSĠZLĠKLER Ülkeler Düzeyinde Gelir Dağılımı

23 2-KÜRESEL-SOSYAL EġĠTSĠZLĠKLER Ülkeler Düzeyinde Gelir Dağılımı OECD genelinde ortalama (medyan ) gelir yılda dolar yoksulluk geliri yılda dolar Meksika da yoksulun geliri ortalama dolar, Türkiye de dolar OECD genelinde zenginin geliri yaklaşık yoksulun 10 katı Bu fark; Meksika da 25 Türkiye de 17 ABD de 16 kata çıkmakta OECD, 2008

24 2-KÜRESEL-SOSYAL EġĠTSĠZLĠKLER Ülkeler Düzeyinde Gelir Dağılımı-Çin arasında yılda ortalama % 10.4 büyüme da % 11.6, 2007 de %11.9, 2008 yılında da %9.4. Buna karģın, 1990 da en yoksul yüzde 20 inin gelirdeki payı % 9 iken, 1998 de bu pay % 5.5 e düģmüģ, en zengin yüzde 20 nin payı ise % 38 den % 52.3 e çıkmıģtır arasında değiģim daha da çarpıcı de nüfusun en yoksul yüzde 10 u toplam net gelirin % 2 si, ikinci alt yüzde 10 ise %3.8 ini alırken, 2002 de en alttaki yüzde 10 ların geliri sırasıyla % 0.7 ve % 2.1 e düģmüģ; buna karģın en tepedeki yüzde 10 un geliri % 31 den % 41 e çıkmıģtır. Böylece en alt ve en üst yüzde 10 arasındaki gelir farkı da 1995 de 15:1 iken, 2002 de 59:1 e yükselmekte. Sonuç olarak gelir dağılımı açısından adaletsiz bir ülke tablosu ortaya çıkmaktadır.

25

26

27 3-EMEĞĠN HALLERĠ ĠĢgücü Piyasasının KüreselleĢmesi ĠĢsizlik KayıtdıĢılık Kuralsızlık Esneklik KutuplaĢma SendikasızlaĢtırma Kadın ve çocuk iģçiliği; daha acımasız koģullar

28 3-EMEĞĠN HALLERĠ Büyüme-Ġstihdam ĠliĢkisi 2008 yılında küresel düzeyde gerçekleģen büyüme beklenenden düģük olmuģ ( % 3.8). Ġstihdam artıģı % 1.3 düzeyinde kalmıģtır.geçmiģ dönemlere göre daha da az istihdam yaratılmıģtır. Son krize bağlı olarak, Dünya Bankası nın öngördüğü gibi küresel ekonominin 2009 da ancak % 0.9 büyüyeceğini, dünya ticaretinin 26 yıldır ilk defa % 2.6 (ILO, 2009; 9) oranında azalacağını düģünürsek, önümüzdeki yılların istihdam ve de emek açısından nasıl vahim sonuçlar getireceğini düģünmek zor olmaz.

29 3-EMEĞĠN HALLERĠ (Hindistan) yıllarında Uluslararası ÇalıĢma Örgütü ne göre Hindistan daki toplam iģgücü 376 milyondan fazla. Ancak 28 milyon iģçi formal sektörde. Ġmalat sektöründe çalıģan 28.9 milyonun 7.3 milyonu-yaklaģık yüzde 25 i-formal sektörde. Ticaret ve alıģ-veriģ sektöründe çalıģan iģgücünün yüzde 98 i enformel çalıģmakta. Benzer Ģekilde tarım, balık ve hayvancılık sektöründe çalıģan 191 milyonun yüzde 99 u de enformel. Formal sektör dıģında iģ yasaları uygulanamamakta, toplu pazarlık da yok. Kamu sektörü çalıģanları toplam istihdamın yüzde 5.82 sini, fakat örgütlü sektör çalıģanlarının yüzde 71 ini oluģturmakta

30 3-EMEĞĠN HALLERĠ (Meksika) Yakın zamanda Kuzey Amerika Serbest Ticaret AnlaĢması nın (NAFTA) Meksika da Nafta ya bağlı olarak üretime geçen ve 1500 den fazla çalıģanı olan 26 Amerikan Ģirketi üzerindeki etkilerini araģtıran bir çalıģma yapıldı de bu Ģirketlerdeki CEO lara yapılan ödeme paketi her biri için ortalama 2, Amerikan Doları ve 1993 göre bu pakette ortalama artıģ üçte bir oranında. Buna karģın 1995 baģında Meksika Peso sunun değer kaybetmesini takiben bu Ģirketlerin Meksika fabrikalarında çalıģan iģçilerin asgari ücreti dolar bazında günlük 3,41 dolara eģitlenerek yüzde 40 değer kaybetti.

31 3-EMEĞĠN HALLERĠ (Çin) İşsizlik de dikkat çekecek kadar arttı. Yalnız kentlerdeki çalışma yaşındakileri kapsayan resmi işsizlik sayıları bile, 2007 de yüzde 4 olan işsizlik oranının 2008 de yüzde 4.3 e, ya da on milyon işçiye çıktığını belirtmekte in ilk yarısında çok sayıda küçük ve orta ölçekli, işletme, artan ham madde ve ulaşım mastrafları karşısında üretimlerini de, çoğu resmi işsizlik istatistiklerinde görülmeyen çalışan sayısını da düşürmeye başladılar. Göçmen-işçi ihraç eden 15 bölgeyle ilgili bir araştırma, 2008 de Çin in 130 milyonu bulan göçmen-işçisinin tahminen 20 milyonunun, yani yüzde 15.3 ünün geçen yılda işini kaybettiği ortaya ortaya koydu. Çin Hükümeti nin dört trilyon yuanı bulan ekonomiyi uyarma paketine karşın, büyüme ve ihracatın düşmesi, buna karşın ücretlerin artışı ve parasal politikaların sıkıştırılmasına bağlı olarak 2009 da da işler üzerindeki baskının artacağı düşünülmekte. [

32 3-Emeğin Halleri (Çin) Resmi istatistiklere göre göçmen iģçilerin üçte biri ayda 500 yuan ve daha az, yüzde 40 ı 800 yuan, üçte birinden azı da 80 yuandan fazla kazanmakta; yapılan bazı araģtırmalar ise aylık ücretlerin daha da düģük olduğunu göstermektedir; örneğin bir araģtırmaya göre göçmen-iģçilerin üçte birinin aylık ücreti yuan arasındadır. Dolar bazında söylersek, kentli imalat iģçisinin ortalama olarak saat baģı 1.06 dolar, küçük kasaba ve kırsal kesimdeki imalat iģçileri ise saatte 45 cent.giydirilmiģ ücretle 64 cent olmakta. Buna bağlı olarak, kent iģçilerinin aylık ücretleri ile göçmeniģçilerin aylıkları arasında en az 4 kat fark olmaktadır.

33 3-EMEĞĠN HALLERĠ ÇalıĢan Yoksullar Tüm dünyada 3 milyar dolayında istihdam, 190 milyon iģsiz var; kiģi de günlük 2 doların altında bir ücretle çalıģmakta. ĠĢsiz sayısı 1998 yılında 165 milyon iken 2008 de 190 milyona çıkmıģ. 2 doların altında ücretle çalıģanlar ise, toplam istihdamda % 54.2 den % 40.6 ya inmiģ. Ancak çalıģan yoksullar Sahra-Altı Afrika da % 82 ye, Güney Asya da % 80 e çıkmakta. Enformel istihdamı içeren korunaksız iģler oranı da dünya genelinde % 56 dolayında. Bu oran Doğu Asya ( % 55), Güneydoğu Asya (% 62), Güney Asya (% 77) gibi hızla büyüyen ülkelerde daha da yükselmekte.

34 3-EMEĞĠN HALLERĠ Göç Bugün uluslararası göç 210 milyon veya dünya nüfusunun % 3 ü dolayında insanı kapsamaktadır; bu sayı her yıl 5 milyon dolayında artıģ göstermektedir. Göç edenlerin yüzde 48 i de kadındır. Türkiye de de 300 bine yakın kaçak iģçi var. 200 bine yakını çalıģıyor. % 80 i Ġstanbul da; büyük çoğunluk kadın. Türkiye ye çalıģma amacıyla gelenlerin küçük bir bölümü çalıģma izni almıģ ( arasında toplam 28 bin kiģiye çalıģma izni verilmiģtir). Buna karģın arasında 600 bin kiģiden fazla kaçak göçmen yakalanmıģtır. Yabancı iģçilerin ülkelerine gönderdikleri paraların her yıl arttığı da görülmektedir. Örneğin 2006 yılında 260 milyar doları olan bu paralar 2008 yılında 328 milyar doları bulmuģtur. ILO tahminlerine göre, insan kaçakçılığı yılda 5-7 milyar doları bulan bir piyasa yaratmıģ durumdadır

35 3-EMEĞĠN HALLERĠ KüreselleĢen iģgücü piyasası:bitmeyen tavizler GeliĢmiĢ ekonomilere de (b)ulaģan esneklik arayıģları nedeniyle; yasalar katı, değiģmeli, ücretler düģmeli, sendikalar taviz vermeli Standart-dıĢı istihdama olanak sağlanmalı deniyor. AB çevresinde bile, esne-güvence (flexicurity) politikası söz konusu Oysa, Türkiye de asgari ücret net 576 Lira. Dört kiģinin açlık sınırı 845, yoksulluk sınırı Lira Latin Amerika da asgari ücret ortalama ücretin % i arasında, Rusya da bu oran % 5 e kadar gerilemekte.

36 3-EMEĞĠN HALLERĠ KüreselleĢen iģgücü piyasası:bitmeyen tavizler Büyüme istihdam yaratmıyor Ġleri teknoloji, yüksek verimlilik sağlıyor Buna karģın, OECD genelinde 1950 ile 2000 arasında istihdam edilen baģına yıllık çalıģma süresi ortalama olarak 2,147 saatten 1,626 saate düģtü; %26 azalma 1980 sonrasındaki azalma ise, % 7 oranında. Niye? küreselleģmenin getirdiği avantajlar değil mi? Milyarlarca iģgücü, 50 cent-1 dolar arası saat ücretleri Bir örnek: Nike a iģ yapan 569 üretici firmanın üçte birinde (Çin de % 93 ünde) fazla mesai ödenmeden haftada 60 saatten fazla çalıģma normal.

37 3-EMEĞĠN HALLERĠ TartıĢmalar-Seçenekler? Ekonomik liberalizmin kapanı Refah devletinin esne-güvencesi Refah devletinde radikalizm temel gelir Marksizmin devrimi Postmarksizmin toplumsal emeği????

38 4- KÜRESEL ADALETSĠZLĠK? Ekonomik açıdan az geliģmiģlik Sosyo-kültürel yetersizlik Demokratik sorunlar Ya da/ Ve de Küresel sistem?

39 4-KÜRESEL ADALETSĠZLĠK? DönüĢüm? Küresel sistemi dönüģtürmek? Ulusal Devleti DönüĢtürmek? Demokrasiyi DönüĢtürmek? Teknolojiyi DönüĢtürmek? Ġnsanı DönüĢtürmek? BaĢka Bir Dünya Hayali Kurmak?

40 4-KÜRESEL ADALETSĠZLĠK? DönüĢüm? Yoksulla sesleniyoruz; tarlalarınızı geliģtirmek, sularınızın temiz akmasını sağlamak, açlıktan kırılan bedenler bakmak ve aç zihinlerini beslemek için birlikte çalıģma sözü veriyoruz. Bizim gibi kısmen bolluk içinde yaģayan uluslara diyoruz ki, sınırlarımız dıģındaki acılara daha fazla ilgisiz kalamayız ya da sonuçlarını dikkate almadan dünyanın kaynaklarını daha fazla tüketemeyiz. Barack Obama

41 4-KÜRESEL ADALETSĠZLĠK? DönüĢüm? Farklı GörüĢler 1-Ġlkesel anlamda küreselleģmeye karģı değil, fakat kötü yönetildiği görüģünde. Buna göre, ulus devletlere de, toplumlara da epeyce zarar veren bir küreselleģme yaģanıyor. Bunun dönüģtürülmesi için, öncelikle uluslararası kuruluģların insancıllaģtırılması ve demokratikleģtirilmesi gerek. 2- BirleĢmiĢ Milletler in güçlendirilmesi, BM aracılığıyla sosyo-ekonomik hakların denetime kavuģturulması, küresel-sosyal fon kurulması yönünde tartıģmalar var. 3- Tobin Vergisi gibi küresel düzeyde sermaye hareketlerinden vergi alınması yolunda değiģiklikler de istenmekte. 4- Bugünkü küreselleģme küresel, bölgesel, toplumsal düzeyde eģitsizlikleri arttırmakta ve sorun kötü yönetim değil diyenler var. Sorun, küreselleģmenin eksik kalmasından, tek boyutlu olmasından kaynaklanıyor. Ekonomi küreselleģirken siyaset ve hukuk ulusal düzeyde kalıyor. Küresel düzeyde bir anayasaya, siyaset ve demokrasiye ihtiyaç var.

42 4-KÜRESEL ADALETSĠZLĠK? DönüĢüm? Güç sorunu? Kim sorunu? Ġdeoloji-politika sorunu? BuluĢma-uzlaĢma sorunu? Ve kapitalizmin sosyo-kültürel gerçekliği ÇÖZÜM KRĠZLERĠN DEVAMINDA MI? Küresel Sol ve DayanıĢma da mı? Ulusal Sol ve?

43 Sosyal Devlet ve Sosyal Politika? -Ekonomi karģısında sosyal devlet? -Sermaye karģısında emek? -Piyasa karģısında siyaset? VatandaĢlık Hakları: Temel hak ve özgürlükler-sivil öge Demokratik haklar-siyasal öge Sosyo-ekonomik haklar-sosyal öge nerede?

44 Sosyal Devlet ve Sosyal Politika? GeliĢmekte Olan Ülkelerde DüzenlenmemiĢ (VahĢi) Kapitalizm Popülist Politikalar Sadaka Devleti Seçmen-MüĢteri Süreçsel Demokrasi Haktan himmete doğru

45 Siyaset ve Demokrasiyi DönüĢtürmek? Siyasetin araçsallığı Ġnsan haklarının bütünselliği Demokrasinin demokratikleģtirilmesi Temsil Kaygıları Ġlkesel Kaygılar EĢitlik ve Özgürlüklerin Yeniden Tanımlanması

46 Avrupa Toplum Modeli? Avrupa Toplum Modeli veya Ortak Değerler: Müzakereci Demokrasi, Bütünlükçü insan hakları, sosyal piyasa ekonomisi; Çok düzeyli karar-organları, sosyal ortaklık ve sosyal diyalog, serbest toplu pazarlık, fırsat eģitliği, sosyal refah ve dayanıģma liberal-sosyal sentez Üç yapısal özellik: müzakereci demokrasi, sosyal piyasa ekonomisi, sosyal refah devleti Üç iģlevsel özellik: siyasetin araçsallığı; temel çıkarların ortaklığı, demokratik korporatist iliģkilerin kurumsallaģması

47 Avrupa Toplum Modeli? Ekonomi Piyasa Özgürlük Negatif haklar Temel Hak ve Özgürlükler Verimlilik Rekabet Siyaset Refah Devleti EĢitlik Pozitif Haklar Sosyal Ekonomik Haklar Güvence DayanıĢma

48 Liberal Model- Artıkçı Model (Yoksulluğun hafifletilmesi, koģullara bağlı yardımlar; Ġng. Ġrlanda) Muhafazakar Model- (Sosyal Güvenlik öne çıkmakta; Kıta Avrupa sı) Sosyal Demokrat Model (Sosyal eģitlik ve adaletçi model; Ġskandinav ülkeleri) Akdeniz Modeli (Muhafazakar Modelin Versiyonu; ailenin, kilisenin öne çıktığı model).

49

50 Ülkelere göre farklı sosyal harcamalar 1984 ve 1997 KÜRESEL-SOSYAL SORUNLAR ARTARKEN...

51 1980 den 1990 ortalarına kadar gelir gruplarındaki farklılık

52 Sosyal gruplara göre yeniden bölüģtürücü devlete iliģkin destek Sosyal gruplara göre piyasanın eģitsizliklerinin giderilmesine iliģkin destek

53 Yoksulluk Riskine Karşı Sosyal Transferlerin Etkisi Ülkeler Trf. Sonrası Trf. Öncesi AB (25) % 16 % 41 Ġsveç % 11 % 43 Dan. % 11 % 39 Alm. % 16 % 36 Fransa % 14 % 44 Ġtalya % 19 % 45 Ġng. % 18 % 43 Port. % 21 % 42 (Medyan gelirin % 60 ından daha az geliri olanlar)

54 Dünyanın Geleceğinde Avrupa nın Rolü: Liderlik Değil, Modellik mi? 10-Avrupa toplum modeli ve sentez arayıģları Avrupa kamuoyunun % 90 ı, refah devletinin sağlık, eğitim, konut, yaģlık, hastalık ve istihdam gibi temel hizmetlerini devletin sorumluluğunda görmekte

55 Tehditler: Ġstemler ve arayıģlar: Küresel Bir Aktör Olarak Avrupa Birliği: