İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM

Transkript

1 İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM I. KAVRAM 1 II. TARİHİ GELİŞİM 1 A. Tıp Açısından B. Hukuk Açısından III. TIBBİ MÜDAHALE ŞARTLARI 3 A. Tıbbi Müdahalenin, Tıp Mesleğini İcraya Kanunen Yetkili Kişiler Tarafından Gerçekleştirilmesi 3 1. Tıp Fakültesi Mezunu Olmak ve Hekimlik Diplomasına Sahip Olmak 3 2. Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşı Olmak 3 3. Türk Tabibler Birliğine Kayıt Olmak 4 4. Hekimlik Mesleğinin İcrasına Geçici veya Sürekli Bir Engelin Bulunmaması 4 a. Geçici Olarak Hekimlik Mesleğinin İcra Edilememesi 4 b. Sürekli Olarak Hekimlik Mesleğinin İcra Edilememesi 4 B. Tıbbi Müdahalenin Kanunen Öngörülmüş Amaçlara Yönelik Olması 5 1. Teşhis 5 2. Tedavi 5 3. Hastalıktan Korumak 5 4. Nüfus Planlaması 5 C. Tıbbi Müdahalenin, Tıp Büimince Genel Kabul Görmüş İlke ve Kurallara Uygun Olarak Yapılması 6 D. Hastanın Tıbbi Müdahaleye Rıza Göstermesi 6

2 VIII IV. KİŞİLİK HAKKININ TIBBİ YARDIM VE ELATMALARDAKİ YERİ 7 1. Kişilik Hakkının Tanımı 7 2. Kişilik Hakkının Niteliği 7 3. Kişilik Hakkının Kazanılması ve Kaybedilmesi 7 4. Kişilik Hakkının Konusu ve Kişisel Değerler 8 5. Hasta Hakları 9 6. Sözleşme Serbestisi Sözleşmelere Hakim Olan Belli Başlı Prensipler 11 a. Sözleşme Özgürlüğü 11 b. Sözleşmeler Kural Olarak Rızaidir 11 c. Her Sözleşme Kural Olarak Kendi Tarafları İçin Haklar ve Borçlar Doğurur 11 d. Sözleşmeler Sınırlı Sayı Prensibine Tabi Değildir 11 e. Bütün Kişiler Birbirine Eşittir 11 f. Sözleşmelerde Şekilsizlik Asıldır, Şekle Bağlılık İstisnadır 11 İKİNCİ BÖLÜM HUKUKİ SORUMLULUK TÜRLERİ I. KUSUR SORUMLULUĞU 12 II. SEBEP SORUMLULUĞU 13 III. HEKİMİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN SEBEPLERİ 13 A. Hekimin Akdi Sorumluluğu Genel Olarak Akdi Sorumluluğun Şartlan 13 a. Akit 13

3 IX b. Aktin İhlali 13 c. Zarar 13 d. Kusur 14 e. İlliyet Bağı 14 B. Hekimin Akit Dışı Sorumluluğu Genel Olarak Hekimin Akit Dışı Sorumluluğunun Şartları 14 a. Fiil 14 b. Hukuka Aykırılık 14 c. Zarar 15 d. Kusur 15 e. İlliyet Bağı 15 Hekim ile Hasta Arasındaki Hukuki İlişkinin Mahiyeti I. SÖZLEŞME İLİŞKİSİ 15 A. Hizmet Sözleşmesi 16 B. İstisna Sözleşmesi 16 C. Vekalet Sözleşmesi 16 a. Unsurları 17 D. Vekaletin İstisna (Eser) ve Hizmet Sözleşmesinden Farkı 21 a. Vekalet ve İstisna (Eser) 21 b. Vekalet ve Hizmet 24 E. Sonuç 24 F. Özel Durumlar 24 a. Özel Hastanelerde Çalışan Doktor İle Hasta Arasındaki Hukuki İlişki 24

4 X b. Kamu Hastanelerinde Çalışan Doktor İle Hasta İlişkisinin Hukuki Niteliği 25 II. SÖZLEŞMENİN KURULMASI 27 A. Genel Olarak 27 B. Hukuka Uygun Sözleşmenin Koşulları Hastanın Rızası 28 a. Rızanın Koşulları 29 aa. Beyan Şekli 29 bb.rızaya Ehliyet 30 cc. Hastanın Aydınlatılması 31 aaa. Genel Olarak 31 bbb. Aydınlatma Yükümlülüğünün Kapsamı 33 dd. Aydınlatma Yükümlülüğünün İstisnaları 35 aaa. Hastanın İstememesi 35 bbb. Tehlike Olasılığının Ender Olarak Gerçekleşmesi 35 ccc. Hastanın Bilgisinin Bulunması 35 ddd. Hastanın Aydınlatılması İle Sağlığı ve Yaşamı Ciddi Bir Tehlikeye Düşecek İse 35 eee. Zorunluluk 36 fff. Tıbbi ve İnsani Nedenlerle Hastanın Aydınlatılmadığı Durumlar 38 cc. Rızanın Konusu 38 dd. Rızanın Kapsamı 39 ee. Rızanın Zamanı 40 ff. Aydınlatma İle Yükümlü Olanlar 40 gg. Aydınlatacak Kişi 41 hh. Aydınlatmanın İspatı 41

5 XI 2. Rızanın Alınmaması veya Aydınlatılmadan Alınmasının Sonuçları 42 III. SÖZLEŞME İÇİNDEKİ DOKTORUN BORÇLARI Sadakat Borcu 43 A. Sır Saklama Borcu Özen Borcu Arşivleme ve Kayıt Tutma Borcu Tedavinin Yürütülmesi Borcu 49 A. Tedavi Borcunun Amacı 50 a. Ötenazi ve Ortanazi 51 b. Estetik Ameliyatları 51 c. Deneysel Çalışmalar 55 d. Cinsel Hayat Üretim Fonksiyonları Üzerinde Tıbbi Elatmalar 55 aa. Gebeliğe Son Verme 55 bb. Cinsiyet Değişikliği 56 cc. Kısırlaştırma 58 dd. Yapay Dölleme 59 ee. Embriyo Nakli 59 f f. Kan Verme 59 gg. Hipnotizma 60 IV. Tibbi Vekalet Aktinin Sona Ermesi 60 A. Genel Olarak 60 B. İfa İle Sona Ermesi 60 C. Tıbbi Vekalet Aktinin Azil ve İstifa İle Sona Ermesi 64 D. Tıbbi Vekalet Aktinin Ölüm ve Ehliyetsizlik veya İflas İle Sona Ermesi 65

6 XII ÜÇÜNCÜ BÖLÜM I. TIBBİ MÜDAHALELERDEN DOĞAN ZARARLAR 65 A. Genel Olarak 65 B. Maddi Zararlar 66 a. Tedavi Giderleri 66 b. Çalışma Gücü Kaybı Zararları 67 c. Destekten Yoksun Kalma Zararı 67 d. Ölüm Nedeniyle Diğer Maddi Zararlar 67 C. Manevi Zarar 68 D. İlliyet Bağı 70 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM I. DOKTORUN KUSURUNUN İNCELENMESİ Kusur A. Unsurları 91 a. Bir Eylem 91 b. Tehlikeli Sonucun Öngörülebilir ve Önlenebilir Olması 92 B. Kusurun Belirlenmesinde Ölçü Doktorun Kusurunun Derecesi 96 A. Kasta Dayalı Kusur 96 B. İhmal 96 C. Hafif Ya Da Ağır Kusur : 98 D Meslek Hataları 99 E. Meslek Hatalarının İspat Edilmesi (iki e şıkkı var) 102 F. Haksız Fiilden Doğan Hukuki İlişki Hukuka Aykırılık 105

7 XIII 2. Kusur Zarar İlliyet Bağı 1 6 G. Hekimin Haksız Fiil Sorumluluğunda Yardıma Personelin Sorumluluğu 106 H. Hekimin Sorumluluktan Kurtulma Şartını Öngörmesi 109 I. Hekimin Seçtiği Yardımcının Kusurundan Sorumluluğu 111 J. Hekimin Vekaletsiz İş Görmesi ve Bundan Doğan Sorumlulukları Doktorun Vekaletsiz İş Gördüğü Durumlar 112 a. Acil Durumlar 112 b. Ameliyata Genişletilmesi Durumu H2 c. Hekimin Vekaletsiz Tibbi Müdahale Sorumluluğu 113 d. Doktorun Umulmayan Halden Sorumluluğu 113 e. Doktorun Tıbbi İhtilat Yada Komplikasyonlardan Sorumluluğu 114 f. Tanı Kusurları 115 g. Tedavi Kusurları 117 aa. Araç ve Metod Seçiminde Kusur 117 bb. Tıp Kurallarının Uygulamasında Kusur 123 cc. Durum ve Koşulların Gerektirdiği Özen Yükümlülüğü Kusurları 123 dd. Beceri Kusurları 133 K. Özel Sorumluluk Durumları Hekimin Kusursuz Sorumluluğu Hekimin İlaç Kullanılmasından Sorumluluğu Hekimin Çalıştırana Karşı Sorumluluğu 155

8 XIV BEŞİNCİ BÖLÜM SAĞLIK KURUMLARININ SORUMLULUĞU I. ÖZEL HASTAHANE SORUMLULUĞU Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesi Bölünmüş Hastaneye Kabul Sözleşmesi Hekimlik Sözleşmesi İlaveli Tam Hastaneye Kabul Sözleşmesi 161 II. KAMU HASTANELERİNDE YAPILAN TIBBİ TEDAVİ VE GİRİŞİMLERDEN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUK 161 III. TIBBİ MÜDAHALE YAPAN EKİP ÇALIŞMASINDA SO RUMLULUK 168 ALTINCI BÖLÜM I. HEKİMİN SORUMLULUĞUNU KALDIRAN VE AZALTAN DURUMLAR Sorumsuzluk Anlaşması Hastanın Rızasının Sorumluluğa Etkisi Çaresizlik Durumu Tazminat Kapsamına Etkili Eylem ve Olgular Tıbbi Eylemlerden Doğan Zararlar İçin Sorumluluk Sigortası 177 II. TAZMİNAT DAVASINDA TARAFLAR Davacı Davalı 178 III. GÖREV VE YETKİ 178 IV. KANITLAR Çeşitleri Kanıtlama Yükü Bilirkişi İncelemesi 202

9 XV V. HUKUKİ SORUMLULUĞUN SONUÇLARI Maddi Tazminat A. Ölüm Halinde Tazminat 2^ a. Destek Kavramı 2^ b. Bakım Gücü c. Bakım İhtiyacı 2^ B. Cismani Zarar Halinde Tazminat 2^ 7 aa. Tedavi Giderleri ab. Çalışma Gücü Kaybı Zararları Manevi Tazminat VI. ZAMANAŞIMI VE HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE KANUNLAR TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI BORÇLAR KANUNU TÜRK MEDENÎ KANUNU SAĞLIK HİZMETLERİ TEMEL KANUNU UMUMİ HIFZISSIHHA KANUNU SITMA VE FRENGİ İLAÇLARI İÇİN KANUN KALITSAL HASTALIKLARLA MÜCADELE KANUNU 3 51 KAN VE KAN ÜRÜNLERİ KANUNU RADİYOLOJİ, RADİYOM VE ELEKTRİKLE TEDAVİ VE DİĞER FİZYOTERAPİ MÜESSESELERİ HAKKINDA KANUN 357 TABABET VE ŞUABATI SANATLARININ TARZI İCRASINA DAİR KANUN TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ KANUNU NÜFUS PLANLAMASI HAKKINDA KANUN 411

10 XVI SAĞLIK HİZMETLERİNİN SOSYALLEŞTİRİLMESİ HAKKINDA KANUN 417 ORGAN VE DOKU ALINMASI, SAKLANMASI, AŞILANMASI VE NAKLİ HAKKINDA KANUN 429 HUSUSİ HASTANELER KANUNU 433 TIPTA UZMANLIK TÜZÜĞÜ 443 HASTA HAKLARI YÖNETMELİĞİ 465 TIBBİ DEONTOLOJİ NİZAMNAMESİ 483 İNSAN HAKLARI. AVRUPA HASTA HAKLARI BİLDİRGESİ 493 KAYNAKLAR 499