Makroskop. Haftalõk Ekonomi ve Strateji Raporu. Yeni Bir Dünya Kurulur,Türkiye Orada Yerini Alõr

Transkript

1 Kurumsal Bankacõlõk Küresel Piyasalar Ekonomik Araştõrmalar ve Strateji Makroskop Kasõm 2010 Haftalõk Ekonomi ve Strateji Raporu Haluk Bürümcekçi (Yönetici Direktör) Tel: H. Erkin Işõk, CFA (Yönetici) Tel: Nilüfer Sezgin (Yönetici Yrd.) Tel: Tel: Fax: Yeni Bir Dünya Kurulur,Türkiye Orada Yerini Alõr Küresel ekonomiye yönelik endişeler devam ederken, G20 zirvesi Kasõm tarihlerinde son derece yoğun bir gündem ile toplandõ. Zirve öncesi 3 Kasõm toplantõsõnda ABD nin yeni miktarsal gevşeme programõnõn başlamõş olmasõ ise saflarõ daha da sõkõlaştõracağa benziyordu. Türkiye dahil G20 üyesi birçok gelişmekte olan ülkenin bu uygulamadan dolayõ kaygõlarõnõ bu platformda iletmesi bekleniyor. Ne kadar ciddiye alõndõğõnõ bilemiyoruz ama zirve öncesi ses getiren bir diğer açõklama da, Dünya Bankasõ Başkanõ nõn, daha fazla sayõda rezerv para birimi içeren ve altõnõ enflasyon beklentileri ile para birimlerinin gelecekteki değeri açõsõndan referans noktasõ olarak alacak yeni bir küresel para sistemi kurulmasõ önerisiydi. Yani özünde, IMF nin kullandõğõ ABD Dolarõ, Euro, Yen ve Pound dan oluşan sentetik para birimi SDR a Çin para birimi Yuan õn dahil edilmesini içeriyor gibi görünüyor. Önceki toplantõlardan medyaya yansõyan çalõşmalardan ikisi ise biraz daha öne çõkõyor. Birincisi, ABD tarafõndan gündeme getirildiği belirtilen ve ülkelerin cari açõk veya fazlalarõnõ GSYH nõn % 4 ü ile sõnõrlamasõnõ içeren bir plan. IMF nin 2010 yõlõ tahminlerine göre bahsedilen bu alt ve üst sõnõrõ geçen ülkeler arasõnda ABD (-3.2) ve Japonya (+3.1) bulunmuyor. Çin in ise 2008 de % 9 a ulaşan cari fazlasõnõn bu yõl % 4.7 ye gerilemesi beklendiğinden, aslõnda üst sõnõra fazla uzak da değil. Belirgin olarak aşanlar ise, başta Tayvan (+10.0) ve Hong-Kong (+8.3) gibi gelişmiş Asya ülkelerinin yanõ sõra Avrupa nõn lokomotifi Almanya (+6.1). Türkiye de % 5.4 e ulaşmasõnõ beklediğimiz cari açõk ile sõnõrlar dõşõna taşan ülkeler arasõnda görünüyor. Diğer BRIC ülkelerinde durum ise şöyle; Brezilya (-2.6), Hindistan (-3.1) ve Rusya (+4.7). Ekonomisi küçük olan ülkelerde ise bu oran yüksek çift haneli değerlere ulaşabiliyor, ama bu ülkelerin küresel dengesizliğin oluşmasõnda büyük payõ da olduğu söylenemez. Bu yüzden de, G20 nin bir tek nümerik hedef üzerinde anlaşmaktan çok gösterge niteliğinde bazõ ilkeler üzerinde uzlaşmasõ ve sürdürülebilir cari denge seviyelerini belirleme çalõşmasõnõ sürdürmesi bekleniyor. Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkelerde Cari Denge Kaynak: Financial Times, Fortis Ekonomik Araştõrmalar ve Strateji

2 2 Makroskop Kasõm 2010 Fortis Gündemde öne çõkabilecek ikinci konu ise, G20 nin finansal regülasyon için oluşturduğu çalõşma grubunda ele alõndõğõ belirtilen, sistem açõsõndan önemli olan finansal kuruluşlarõn belirlenmesi ve bu kurumlarõn özel kurallar ve düzenlemelere tabi olmasõ çalõşmasõ gibi görünüyor. Financial Times õn haberine göre, çalõşmalarõn sistem açõsõndan önemli iki ayrõ bankalar listesi ile sonuçlanmasõ bekleniyor. Buna göre ilk liste, batõşõ uluslararasõ finansal sistem açõsõndan risk oluşturacak küresel çapta faaliyet gösteren yaklaşõk 20 bankadan oluşurken, ikinci listenin ülke bazõnda oluşturulacağõ ve ülke açõsõndan önemli ancak dünya açõsõndan bir risk teşkil etmeyen bankalarõ içereceği belirtiliyor. Bu kriterler dikkate alõndõğõnda, sõnõrlar ötesi faaliyetleri düşük olan Japon ve Çin bankalarõnõn ilk listenin dõşõnda kalmasõ olasõ görünüyor. Ancak belki de bu liste çalõşmasõnõn esas amacõ olan, sistemik risk açõsõndan önemli olan bankalara küresel çapta tespit edilecek bir ek sermaye uygulanmasõ konusundaki kararõn ise gecikebileceği bildiriliyor. Başbakan Yardõmcõsõ Ali Babacan da, 22 Ekim de Anadolu Ajansõ na verdiği demeçte, büyük bankalar konusunda belli süre içinde kararõmõzõ verip uygulamaya başlamalõyõz demiş, G20 için iki ayrõ liste hazõrlandõğõnõn ipuçlarõnõ vermişti. Dolayõsõ ile, Türkiye deki büyük ölçekli ve sistemik risk açõsõndan önemli bazõ bankalarõn ikinci listede yer almasõ olasõ görünüyor. Ancak bu listede yer almanõn ne gibi artõlarõ ve eksileri olacağõ henüz tam olarak ortaya çõkmõş değil. Türkiye'de Sõcak Para (milyon dolar, son 12 aylõk kümülatif) Cari Açõğõn Gelişimi (mln $) 36,000 27,000 18,000 9, , Yabancõ Kaynaklõ Yerleşik Kaynaklõ 22,500 15,000 7, ,500-15,000-22,500-30,000-37,500-45,000-52, Cari Denge Mineral Yakõt ve Yağlar Hariç Cari Denge Yabancõ Kaynaklõ: Yurtiçinde Hisse Senedi Alõmlarõ + Yurtiçinde İç Borçlanma Senedi Alõmlarõ + Bankalardaki Mevduatlarõ Yerleşik Kaynaklõ: Bankalarõn Harice Kullandõrdõklarõ Kõsa Vadeli Krediler + Bankalarõn Kullandõğõ Kõsa Vadeli Krediler + Bankacõlõk Dõşõ Özel Sektörün Kullandõğõ Kõsa Vadeli Krediler Kaynak: TCMB, Fortis Ekonomik Araştõrmalar ve Strateji Türkiye açõsõndan bir diğer önemli konu ise, IMF deki temsil durumunun G20 zirvesinde nasõl şekilleneceği olacak. Bilindiği gibi, Uluslararasõ Para Fonu (IMF) İcra Direktörleri Kurulu, 5 Kasõm 2010 tarihinde IMF kota ve yönetim reform paketine ilişkin değişiklikleri ele almõş ve kabul etmişti. Reform paketinin yürürlüğe girmesiyle de, IMF nin toplam kotalarõ iki katõna (476.8 mlr SDR) çõkarõlõrken, İcra Direktörleri Kurulu 24 üye ile çalõşmalarõna devam edecek ve 2 İcra Direktörlüğü gelişmiş Avrupa ülkelerinden yükselen piyasa ekonomileri ve gelişmekte olan ülkelere devredilecek. Kota payõ % 0.98 e çõkarak, IMF de en yüksek paya sahip 20. ülke konumuna gelen Türkiye nin bu yeni durumdan en fazla fayda görebilecek ülkeler arasõnda olduğu belirtiliyor. Son günlerde gelen sinyaller bu iki koltuktan birinin, mevcut durumda Belçika üzerinden temsil edilen, Türkiye ye verilebileceği yönündeydi. Zirve öncesi güncel gelişmelere baktõğõmõzda ise, gözlerin özellikle Çin ekonomisinden gelen veriler üzerinde olduğunu, Ekim ayõnda verilen yüksek dõş ticaret fazlasõ, enflasyonun % 4.4 ile Merkez Bankasõ nõn % 3 düzeyindeki hedefinin üzerine çõkmasõ ve sanayi üretiminin yõllõk % 13.1 artõşla güçlü seyrini sürdürmesi gibi gelişmelerin, son dönemde ekonomiyi soğutma yönünde alõnan önlemleri (politika faizi ve zorunlu karşõlõk artõşlarõ) haklõ çõkardõğõnõ izlemekteyiz. Enflasyona yönelik bu riskler ve ABD nin ek parasal gevşeme manevrasõ Çin i iyice köşeye sõkõştõrmaya başladõ gibi görünüyor. Ekonomiyi soğutma yönünde bir politika tercihi yapõlmak istenmiyorsa bu durum enflasyonist baskõlarõ azaltmak

3 Fortis Kasõm 2010 Makroskop 3 için Yuan õn daha fazla değerlenmesine izin vermeyi getirebilir. Böylesi bir gelişme, küresel dengesizliklerin daha hõzlõ azalmasõ yönünde etkide bulunabilir. Nitekim, ABD Hazine Bakanõ Geithner, Çin'in Yuan konusunda yukarõ yönlü piyasa baskõsõna karşõ koymaya devam ettikçe, yüksek enflasyon veya artan varlõk fiyatlarõyla yüz yüze kalacağõnõ söyleyerek bu duruma dikkat çekmiştir. Geithner Seul'deki G20 toplantõsõ sõrasõnda,"çin'in güçlü büyüme ve güçlü verimlilik artõşõ elde edeceğine duyulan güvenin yansõmasõndan başka bir şey olmayan piyasa güçlerine karşõ koyarsanõz, o baskõ ortadan kaybolmayacaktõr. Bunun sonu yüksek enflasyon veya yükselen varlõk fiyatlarõ olur ki bu da Çin için iyi olmaz" derken, rakip durumdaki ülkelerin de para birimlerinin değer kazanmasõ durumunda, Çin'in Yuan õn artmasõna daha rahat izin verebileceğini de belirtmiştir. Sonuç olarak, küresel krizde derinden sarsõlan uluslararasõ finans sistemi bugünlere kadar yansõyan sorunlarõ ile çözümsüzlük duygusunun ağõr basmasõna yol açmõş, böylece son dönemde yeni bir küresel düzenin oluşturulmasõ yönündeki öneri ve görüşlerin adeta patlama göstermesine neden olmuştur. G20 nin güçlü ülkeleri sadece konuşarak değil bütün politika araçlarõnõ seferber ederek yeniden bir denge noktasõnõn bulunmasõnõ çabuklaştõrmaya çalõşmaktadõr. Türkiye de zaten bir parçasõ olduğu bu platforma IMF de elde etmesi beklenen yönetim koltuğuyla artõk daha güçlü bir şekilde katõlmanõn geri sayõmõna başlamõştõr.

4 4 Makroskop Kasõm 2010 Fortis Önümüzdeki Haftanõn Gündemi Bu hafta yurtiçinde piyasalar bayram tatili nedeniyle Pazartesi günü yarõm gün, diğer günlerde ise tam gün kapalõ olacak. Bu arada, gündemde bütçe verileri yer alacak. Bayram dönüşünde ise Kasõm ayõ üretim performansõna ilişkin ilk göstergeler değerlendirilecek. Salõ günü de Hazine ihaleleri izlenecek. Yurtdõşõnda ise öncü aktivite göstergeleri ve konut verileri ön planda olacak. Türkiye de Açõklanacak Veriler Önem Gösterge Birim Açõklama Tarihi Fortis Tahmin (Konsensus) Yüksek Merkezi Yön. Bütçesi FDF, Ekim TL mln 15 Kas., 10:00 - Orta Tüketici Güven Endeksi, Ekim - 23 Kas., 10:00 - Orta Kapasite Kullanõmõ, Kas. % 24 Kas., 16:30 - Yüksek Reel Kesim Güven Endeksi, Kas Kas., 16:30 - Orta MB Beklenti Anketi, Kas. II Kas., 16:30 - Yurtdõşõnda Açõklanacak Veriler Önem Ülke Gösterge Birim Açõklama Tarihi Konsensus Orta ABD NY Fed İmalat Sanayi Endeksi, Kas Kas., 15: Yüksek ABD Perakende Satõş., top.&oto. hariç, Ekim % aylõk 15 Kas., 15: & 0.4 Orta Almanya ZEW Endeksi, Kas Kas., 12:00 - Orta ABD ÜFE çekirdek ve toplam, Ekim % aylõk 16 Kas., 15: & 0.6 Yüksek ABD Kapasite Kullanõmõ & Sanayi Üret., Ekim % 16 Kas., 16: Yüksek ABD İnşaat İzinleri & Konut Başlangõç., Ekim mln 17 Kas., 15: & 0.6 Yüksek ABD TÜFE çekirdek ve toplam, Ekim % aylõk 17 Kas., 15: & 0.3 Orta ABD Philadelphia Fed Endeksi, Kas Kas., 17: Yüksek Euro Bölgesi Öncü PMI Endeksleri, Kas Kas., 10:58 - Yüksek ABD GSYH (ilk revizyon) 3.Ç % çeyrek 23 Kas., 16:30 - Yüksek ABD İkinci El Konut Satõşlarõ, Ekim mln 23 Kas., 17:00 - Orta Almanya İfo İş Ortamõ Endeksi, Kas Kas., 11:00 - Yüksek ABD Çekirdek PCE, Ekim % aylõk 24 Kas., 15:30 - Yüksek ABD Dayanõklõ Tüketim Malõ Sip., Ekim % aylõk 24 Kas., 15:30 - Orta ABD Michigan Tüketici Güven End., Kas Kas., 16:55 - Yüksek ABD Yeni Konut Satõşlarõ, Ekim mln 24 Kas., 17:00 - Makro ve Finansal Gösterge Tahminleri Makro Ekonomik Görünüm t 2011t 2012t GSYİH (Mlr TL) , , ,366.8 GSYİH (Mlr US$) GSYİH büyümesi ÜFE ( yõllõk %) TÜFE ( yõllõk %) Dõş Ticaret Dengesi (Mlr US$) İhracat (FOB, Bavul hariç) İthalat (CIF, Altõn dahil) Cari İşlemler Dengesi (Mlr US$) Cari İşlemler Dengesi / GSYİH (%) Finansal Göstergelere İlişkin Tahminler 12 Kasõm 1Ay 3Ay 6Ay 12Ay USD/TL EUR/TL Döviz Sepeti EUR/USD Politika Faizi 7.00% 7.00% 7.00% 7.00% 7.50% 7.00% 8.00% Gösterge Tahvil 7.80% 7.80% 7.90% 8.20% 8.80% 7.80% 9.00%

5 Fortis Bank S.A./N.V. Montagne du Parc 3 B-1000 Brussels Belçika Tel: Fortis Bank Avusturya Euro Plaza/D Wienbergstrasse Vienna Avusturya Tel: Fortis Bank Almanya Christophstrasse Cologne Almanya Tel: Fortis Bank Çek Cumhuriyeti Myslbek Building Ovocny Trh Prague 1 Çek Cumhuriyeti Tel: Fortis Bank Yunanistan Sygrou Ave Athens Yunanistan Tel: BGL 50, avenue J.F. Kennedy L-2951 Luxemburg Luxemburg Tel: Fortis Bank Danimarka Gothersgade Copenhagen Danimarka Tel: Fortis Bank, Fransa 30, quai de Dion Bouton F Puteaux Cedex Fransa Tel: Fortis Bank Hong Kong 27/F, Fortis Bank Tower Gloucester Road Hong Kong Tel: Fortis Bank Macaristan Deak Ferenc Budapest Macaristan Tel: Fortis Bank İtalya Via Comaggia 10 I Milano İtalya Tel: Fortis Bank Norveç Haakon VII's gate Oslo Norveç Tel: Fortis Bank Polska S.A. P.O. Box Warszawa Polonya Tel: Fortiis Bank Romanya Tipografilor Bucharest Romanya Tel: Fortis Bank Portekiz Rua Alexandre Herculano 50-6 Andar Lisboa Portekiz Tel: Fortis Bank İsveç Birger Jarlsgatan Stockholm İsveç Tel: Fortis Bank ABD 520 Madison Avenue, 3 rd Floor New York, NY ABD Tel: Fortis Bank Singapur 63 Market Street #21-01 Singapur Tel: Fortis Bank İsviçre Rennweg Zurich İsviçre Tel: Fortis Bank İspanya Serrano Madrid İspanya Tel: Fortis Bank Türkiye Yõldõz Posta Caddesi, No: 54, Gayrettepe, 34353, Istanbul, Türkiye Tel: Fortis Bank İngiltere 5 Aldemanbury Square EC2V 7HR London İngiltere Tel: Bu bültende yer alan bilgiler ve yorumlar, kamuya açõk, güvenilir olduğuna inanõlan kaynaklardan derlenmiştir. Bununla beraber, gerek bu bültendeki gerekse bu bültende kullanõlan kaynaklardaki hata ve eksikliklerden olduğu gibi bu yayõndaki bilgilerin kullanõlmasõ sonucunda yatõrõmcõlarõn uğrayabilecekleri doğrudan ve/veya dolaylõ zararlardan, kar yoksunluğundan, manevi zararlardan ve üçüncü kişilerin uğrayabileceği zararlardan, velhasõl her ne surette olursa olsun kullanõmõ olumsuz etkileyecek her türlü sonuçtan dolayõ Fortis Bank AŞ veya Fortis Yatõrõm Menkul Değerler AŞ'nin ve ayrõca her ne nam altõnda olursa olsun her ne akitle bağlõ olursa olsun her türlü çalõşanõ hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Bu bülten yatõrõmcõlarõ bilgilendirmek amacõyla hazõrlanmiş olup, hiçbir şekilde menkul kõymetlerin alõmõ veya satõmõ konusunda tavsiye olarak yorumlanmamalõdõr, fonlarõn portföylerinin geçmiş döneme ilişkin getirileri gelecek dönemlerin göstergesi olamaz. Katõlma Paylarõnõn değeri menkul kõymet piyasalarõndaki şartlara göre her zaman iniş ve çõkõşlar (dalgalanmalar) gösterebilir. Fevkalade değişken ve profesyonel bir piyasada oluşan işbu bilgiler, hiçbir surette gönderenleri ilzam etmez ve/veya sorumlu kõlmaz. Kullanan ancak kendi bilgi, insiyatif ve değerlendirmesi ile hareket edecektir.