FELSEFE GRUBU FELSEFE

Transkript

1 12-A GRUBU Ünite 3 : Varlık Felsefesi 1. Ben kendiliğimden var değilim bu varlığımla; Kendim çıkmış değilim elbet bu karanlık yola; Başka bir varlıktan gelmiş bendeki varlık; Ben dediğin kim ola, nerde, ne zaman var ola? Ömer Hayyam ın bu dörtlüğü aşağıdaki felsefe disiplinlerinden hangisiyle ilişkilendirilebilir? A) Etik B) Estetik C) Ontoloji D) Aksiyoloji E) Epistemoloji TEST İnsan zihninden bağımsız bir gerçekliğin olup olmadığı felsefe için bir tartışma konusu iken nesnel gerçekliğin varlığı bilim yapabilmenin ön koşulunu oluşturmaktadır. Buna göre bilimin önkoşul olarak benimsediği ontolojik görüş aşağıdakilerden hangisidir? A) Nihilizm B) İdealizm C) Septisizm D) Metafizik E) Realizm 2. Kant bir kitabında metafizik için -bu bilim ki, başka her şeyde bilgisiz olan herkes, onda kesin bir yargıda bulunmaya cesaret ediyor, çünkü bu alanda gerçekten de, esaslı olanı boş laftan ayırt edecek kesin bir ölçü yoktur der. Kant, burada metafiziğin hangi özelliğinden bahsetmektedir? A) Objektif bir bilgi dalıdır. B) Nesnel bir ölçüt yoktur. C) Sınırlarını iyi belirlemiştir. D) Evrensel bir ölçüte sahiptir. E) Diğer bilgi dallarından bilimsel olmasıyla ayrılır. 3. Metafizik ile ontolojinin sınırları kesin olarak birbirinden ayrılamasa da metafiziğin inceleme konusu olan varlığın fizikötesi evrene ait varlık olduğunu, ontolojinin ise kendisini sadece varolanla sınırlandırdığını söyleyebiliriz. Buna göre aşağıdakilerden hangisi, metafizik ve ontoloji arasındaki farkı ortaya koymaktadır? A) Ontolojinin incelediği varlık alanı metafiziği de kapsar. B) Ontoloji varlığa şüpheyle yaklaşırken metafizik varlığı kabul eder. C) Ontoloji fizikötesi varlık alanı ile ilgilenirken metafizik sadece fiziksel varlıkları ele alır. D) Ontoloji varlığı var olarak kabul ederken metafizik bu konuda yargı bildirmez. E) Ontoloji sadece varlığın kendisini konu edinirken metafizik nesnel gerçekliğin dışındaki kavramlarla ilgilenir. 5. İdealist filozoflar varlığın düşünsel nitelikte olduğunu ileri sürerken materyalist filozoflar varlığın varoluş formunun madde olduğunu savunmaktadır. Paragraftaki düşüncelerde ontolojinin hangi sorusuna yanıt aranmaktadır? A) Varlık nedir? B) Varlık var mıdır? C) Varlık bilinebilir mi? D) Varlığin niceliği nedir? E) Madde düşünceyi belirler mi? 6. Eski Yunan da doğa filozofları doğada bir çokluk olduğunu gözlemişler ve bu çokluğu bir birliğe bağlı olarak açıklamaya çalışmışlardır. Bu anlamda doğa filozoflarının arke sorunuyla ilgilendiklerini ve varolanların kendisinden meydana geldiği ilk maddeyi belirlemeye çalıştıklarını söyleyebiliriz. Buna göre doğa filozoflarının cevap aradığı soru öncelikle aşağıdakilerden hangisidir? A) Her şeyin kendisinden çıktığı ilk neden nedir? B) Varlığın bir varoluş amacı var mıdır? C) Varlıklar nasıl sınıflandırabilir? D) Varlıkta bir değişim var mıdır? E) İnsan varlığı bilebilir mi? Î

2 TEST 10 GRUBU 12-A Ünite 3 : Varlık Felsefesi 7. Farabi ye göre, Tanrı varlığını kendisinden başka hiç bir şeye borçlu olamayan zorunlu varlıktır. Mümkün varlıkların varlığa gelme nedeni ise zorunlu varlıktır. Mümkün varlıklar Tanrı dan sudur(taşma) eder. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Töz Tanrıdır. B) Tanrı, özü gereği zorunludur. C) Farabi idealizmin temsilcisidir. D) Varlık hem madde hem düşüncedir. E) Mümkün varlıklardaki nedensellik zinciri Tanrı da son bulur. 9. Tüm bilginin deneyden geldiğini söyleyen empirist bir filozofun aşağıdaki ontoloji problemlerinden hangisini kendisine doğrudan konu edinmez? A) İdealar ne türden varlıklardır? B) Varlığın niceliği nedir? C) Varlık değişken midir? D) Varlık ne türdendir? E) Varlık nedir? 8. Herakleitos a göre gerçekte değişmeyen tek şey değişimin kendisidir. Değişmedeki değişmezliği sağlayan şey ise logos (akıl) dır. Buna göre Herakleitos varlığın ne olduğu sorusunu aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ifade eder? A) Oluş B) İdea C) Madde D) Fenomen E) Hem madde hem düşünce 10. Gerçekte var olan, insana bir yararı olandır. İnsana yararı olmayan bir şeyin var olup olmamasının bir önemi de yoktur. Varlıkla ilgili bu görüş hangi felsefi yaklaşımla ilgilidir? A) Varoluşçuluk B) Pragmatizm C) Nihilizm D) Materyalizm E) İdealizm Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

3 12-A GRUBU Ünite 3 : Varlık Felsefesi 1. Aşağıdaki ifadelerden hangisi Töz kavramı hakkında söylenen doğru bir yargı değildir? A) Değişmez gerçekliktir. B) Ontolojik olarak temel varlıktır. C) Epistemolojinin temel kavramlarından biridir. D) Kendi başına var olan ve süregiden varlıktır. E) Kendisinden başka hiç bir şeye ihtiyaç duymayan varlıktır. 2. Platon un Devlet adlı eserinde şöyle bir mağara benzetmesi vardır: Varsayalım ki bir grup insan sırtları mağaranın kapısına dönük olarak başlangıçtan beri mağarada yaşamaktadırlar. Öyle ki, bu insanlar mağaranın dışında ne olup bittiğini göremedikleri gibi başlarını çevirip mağaranın dışını da görememektedirler. Bu insanlar, mağaranın önünden geçen insanların veya diğer canlıların çıkardıkları sesleri duyabiliyorlar, onların sadece gölgeleri mağaranın duvarına yansımaktadır. Bu insanlara göre gerçeklik mağaranın duvarlarında görünen gölgelerden ibarettir. Platon un bu benzetmesinde mağara duvarındaki yansımalarla örneklenen kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Tümeller B) İdealar dünyası C) Episteme bilgisi D) Fenomenler dünyası E) Reel varlık alanı 3. La Mattrie, Descartes in; Düşünüyorum, öyleyse varım. önermesine cevap olarak Ben bedenim, düşünüyorum. demiştir. Buna göre La Mattrie nin varlık anlayışı ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Ruh, bedenimizin Tanrı dan gelen ölümsüz parçasıdır. B) Düşünme ile beden iki farklı tözdür. C) Düşünme bedene bağımlıdır. D) Ruh tinsel bir tözdür. E) Beden düşünmenin aracıdır. TEST Felsefe tarihçileri Berkeley in gerçekliği bireyin zihinsel algısına indirgediğini belirtirler. Berkeley e göre varlık öznenin algısına dayanır. Oysa Hegel deki idealizm, akıl, tin ya da zihin denen insandan bağımsız bir gerçekliğe bağlıdır. Bu gerçeklik Geist tır. Bu parçaya göre aşağıdaki yargılardan önceliklehangisine ulaşılabilir? A) Varoluş özden önce gelir. B) Varolmak algılanmış olmaktır. C) Hegel e göre, varlık zihninin yansımasıdır. D) Berkeley e göre gerçeklik insan zihninden bağımsızdır. E) Berkeley in idealizmi subjektifken Hegel inki objektiftir 5. Fiziki dünyanın gerçek olduğunu savunan Thomas Hobbes, bu dünyanın büyük bir makine ya da mekanizma olarak anlaşılması gerektiğini düşünmüştür. Zihinsel dünya dediğimiz alan bile insanın vücudunda meydana gelen fiziki hareketlenmelerden oluşur. Thomas Hobbes un bu düşünceleri aşağıdaki hangi ontolojik görüşü ifade eder? A) Düalizm B) İdealizm C) Fenomenoloji D) Diyalektik materyalizm E) Mekanik materyalizm 6. Descartes e göre birbirinden farklı iki töz vardır. Ruh un temel özelliği düşünme, bedenin ise yer kaplamadır. Bu iki töz birbirinden tamamen farklıdır ve birbirine indirgenemez. Descartes ın bu görüşleri varlık felsefesinde aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ifade edilir? A) Realizm B) Pluralizm C) Septisizm D) Düalizm E) Monizm Î

4 TEST 11 GRUBU 12-A Ünite 3 : Varlık Felsefesi 7. Şehir uzakta. genç adam ayakta. akıyor şehirden geçen nehir genç adamın ayakları dibinden. genç adam bakıyor akarsuya düşünüyor Heraklit i, düşünüyor büyük hakim Heraklit i genç adam... kim bilir belki böyle bir akşam, böyle bir akşam, Heraklit alnını Yeşil gözlü zeytinliklerde akan suya eğdi ve dedi: Herşey değişip akmada, bu hal beni hayran bırakmada... Nazım Hikmet in bu dizelerinden hareketle Herakleitos un varlık anlayışı ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Evrende rastlantı yoktur. B) Varlık sürekli bir oluş içindedir. C) Maddenin niteliği yer kaplamasıdır. D) Maddedeki niceliksel birikimler niteliksel yapıya dönüşür. E) Gerçek varlık; bölünemez ve fiziksel gerçekliği olan atomlardan oluşur. 8. Her din bir tanrı anlayışı; her tanrı anlayışı da bir varlık anlayışıdır. diyen İonna Kuçuradi nin bu sözlerini destekleyen ifade aşağıdakilerden hangisidir? A) Varlık anlayışına dayanmayan Tanrı anlayışı yoktur. B) Dinden bağımsız bir felsefi düşünce olamaz. C) Her inancın bir felsefi alt yapısı vardır. D) Tanrı olmadan varlık olamaz. E) Varlık tanrının bir yaratımıdır. 9. Hegel e göre her şey bir amaç doğrultusunda varlığa geldi. Bu amacı belirleyen geist tır. Geist başlangıçta soyuttu ama kendini somut olan doğada gerçekleştirdi. Ama doğada geist kendine yabancılaştı. Soyut olan geist artık somuttu. Bu çelişkiden kurtulmak isteyen geist insan aklının ürünü olan devlette, kültürde kendini gerçekleştirerek kendini tanımış olur. Hegel e göre yukarıda yaşanan süreç aşağıdaki kavramların hangisiyle ifade edilir? A) Epistemoloji B) Nihilizm C) Pragmatizm D) Diyalektik E) Ontoloji 10. Demokritos a göre gerçek, cisimsel olan atomlar ve atomların hareketleridir. Algı ve düşünme; bu iki ruh olayı ona göre vücudumuzdaki atomların en hafifi, en düzü olan ateş atomlarının hareketidir. Platon için ise kavramlar birer gerçektir. Bir yanda asıl varlıkların dünyası olan idealar dünyası vardır ve kavramlar bu dünyaya aittir. Öbür yanda ise duyumlanan tek tek nesnelerin dünyası olan görünüşler dünyası vardır. Demokritos ve Platon un görüşlerini ifade eden düşünc akımları sırasıyla aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Materyalizm - Düalizm B) İdealizm - Materyalizm C) Fenomenoloji - idealizm D) Entiüsyonizm - Materyalizm E) Materyalizm - İdealizm Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

5 12-A GRUBU Ünite 3 : Varlık Felsefesi 1. Varlığı genel olarak kendi içinde değişen ve değişmeyen varlıklar olarak ele alabiliriz. Aşağıdakilerden hangisi değişmeyen varlığa bir örnek olabilir? A) İnsan B) Dağ C) 5 sayısı D) Ağaç E) Kelebek TEST Aşağıdaki sorulardan hangisi varlık felsefesine ait değildir? A) Bilimler varlığı nasıl incelemelidir? B) Var olan şeyin öz ü nedir? C) Varlık değişken midir? D) Varlık var mıdır? E) Varlık nedir? 2. Herakleitos varlık vardır der. Ama bu varlık sürekli değişim halindedir. Bu düşüncesini anlatmak için de o ünlü sözünü söyler. Bir nehirde iki defa yıkanılmaz. Bu metine göre Herakleitos un varlık nedir sorusuna vereceği cevap aşağıdakilerden hangisidir? A) Varlık ruh ve maddedir B) Varlık fenomendir C) Varlık maddedir. D) Varlık İdeadır E) Varlık oluştur 3. Varlık bizim zihnimizin dışında vardır. İnsanın var olup olmamasının varlık üzerinde bir etkisi yoktur. Ayrıca bizim düşüncelerimizi şekillendiren de bizden bağımsız olan somut varlıklardır. Bu parçaya göre göre varlık nedir? sorusunun cevabı aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) İdeadır B) Oluştur C) Maddedir D) Fenomendir E) Hem ruh hem maddedir 5. Biyoloji insanı incelerken onun sadece somut bedenine yoğunlaşır. Kimya varlığı incelerken bileşenlerini almaya çalışır. Felsefe ise varlığın olup olmadığı, varlık var ise o varlığın ne olduğu sorularını sorarak varlığın kendisini anlamaya çalışır. Bu metne göre bilimin ve felsefenin varlığa yaklaşımı hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? A) Felsefenin varlığı ele alış şekli kavramsalken bilimin olgusaldır.. B) Felsefenin varlığa bakışı bilim için bir yol göstericidir. C) Felsefenin varlığa yaklaşımı bilime göre daha subjektiftir. D) Bilim varlığın ne olduğunu sorgularken felsefe olduğu gibi kabul eder. E) Bilim varlığı parçalara ayırarak incelerken, felsefe varlığa bir bütün olarak yaklaşır. 6. İnsan sadece bedenden ibaret değildir. İnsanı insan yapan diğer özellik ise bir ruhunun olmasıdır. Bu iki varlık, ruh ve madde bir araya gelerek insanı oluşturur. Bu metin felsefedeki hangi varlık anlayışına göre yazılmıştır? A) İdealizm B) Rasyonalizm C) Düalizm D) Materyalizm E) Fenomenoloji Î

6 TEST 12 GRUBU 12-A Ünite 3 : Varlık Felsefesi 7. Thales su Anaximenes hava, Anaximandros apeiron kavramları ile aşağıdaki sorulardan hangisine cevap vermişlerdir? A) Varlık maddeden ibaret midir? B) Varlığın ana maddesi nedir? C) Varlık sonsuz mudur? D) Varlık değişken midir? E) Varlık var mıdır? 9. Konusu varlık olan felsefe disiplini aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Epistemoloji B) Nihilizm C) Estetik D) Ontoloji E) Etik 8. Zaman değiştirir özünü her şeyin Bir durumdan bir başka durum çıkar hep; Benzerlik kalmaz biçimden biçime; Doğa zorlar her şeyi başkalaşmaya. Lucretius un bu dörtlüğü varlık felsefesinin hangi sorusuna yanıt niteliğindedir? A) Varlık var mıdır? B) Varlık ne türdendir? C) Varlık ezeli-ebedi midir? D) Varlık tek midir, çok mudur? E) Varlık da değişme var mıdır? 10. Aşağıdaki düşünürlerden hangisinin varlığa bakışı diğerlerine göre farklılık gösterir? A) Aristoteles B) Platon C) Farabi D) Hobbes E) Hegel Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

7 12-A GRUBU Ünite 4 : Ahlak Felsefesi 1. İnsan yaşamı boyunca iradesini kullanarak seçimler yapar ve yaptığı her seçim kendisiyle birlikte çevresinide etkiler. Dolayısıyla yaptığı her seçimin sonuçlarını üstlenmek durumundadır. Bu parça aşağıdaki kavram çiftlerinden hangisiyle ilgilidir? A) İyi-kötü B) Güzel-çirkin C) Ödev-erdem D) Özgürlük-ahlaki sorumluluk E) Ahlaki karar-mutluluk TEST Sartre a göre; insan için varoluş özden önce gelir. O, özünü kendi tercihleriyle ve eylemleriyle gerçekleştirecek, yani varoluşunu şekillendirerek özünü ortaya koyacaktır. Kahraman ya da korkak olmak, insanın kendi yaptıklarıyla ilgili bir sonuçtur. Bu parçada ileri sürülen görüşler aşağıdaki akımlardan hangisine aittir? A) Nihilizm B) Utilitarizm C) Egzistansiyalizm D) Ödev ahlakı E) Hedonizm 2. Olanların olacağı belliydi çoktan, İyiyi kötüyü yazmış kaderi yazan, Ta baştan gereği düşünülmüş her şeyin, Neden boşuna uğraşır, dertlenir insan? Ömer Hayyam ın özgürlükle ilgili yazdığı bu dörtlük aşağıdaki akımlardan hangisinin görüşleriyle ilişkilendirilebilir? A) Determinizm B) İndeterminizm C) Otodetermizm D) Fatalizm E) Liberteryanizm 3. Spinoza ya göre, eğer aşağı doğru akan bir su düşünebilen bir varlık olsaydı, kendi özgür istenci ve iradesiyle neden aşağı doğru aktığını düşünebilirdi. İnsan da kararlarında ve eylemlerinde hep bir zorunluluğun etkisi altında kalmıştır. Bu görüş aşağıdaki düşüncelerden hangisiyle çelişir? A) İnsan, diğer varlıklardan farklı olarak tüm etkilerden bağımsız hareket eder. B) Her varlık gibi insan da nedenselliğe tabidir. C) İnsan, davranışlarının nedenlerinin farkında değilse kendini özgür zanneder. D) Doğada gerçekleşen olaylar yine doğal olan faktörler tarafından belirlenmiştir. E) Psiko-sosyal ve biyolojik etmenler davranışları etkileyebilir. 5. Hobbes a göre her insan doğal olarak kendisi için iyi olana yönelir. İki insanın iyisi çakışırsa bu durumda, bu iki insan arasında çatışma kaçınılmaz olur. Herkes kendi çıkarına yöneldiğinden, koşulsuz olarak bir başkasının iyiliğini düşünmek ahlaki bir ilke olarak ortaya çıkamaz. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Evrensel bir ahlak yasasının mümkün olamayacağına B) İyi ideasına uygun olan davranışın erdemli davranış olduğuna C) Bir eylemi iyi kılanın o eylemin temelinde yatan genel ilke olduğuna D) Erdem bilgiye dayandığından bilgili insanın kötülük yapamayacağına E) Evrensel ahlak yasasının temel ilkesinin bencillik olduğuna 6. I. Kaz gelecek yerden tavuk esirgenmez. II. Benden sonrası tufan. III. Ya hep beraber ya hiçbirimiz. Numaralandırılmış ifadelerden hangisi egoizmin ahlak görüşünü yansıtır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I,II ve III Î

8 TEST 13 GRUBU 12-A Ünite 4 : Ahlak Felsefesi 7. İnsanlığı, kendinde ve başkalarında, bir araç olarak değil de, her zaman bir amaç olarak görecek şekilde davran! Kant ın ileri sürdüğü bu ahlaki ilkeden aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir? A) İnsanın tüm eylemlerinde özgür olduğu B) İnsanın kendinde bir değere sahip olduğu C) Her insanın farklı iyi anlayışlarıyla hareket ettiği D) Evrensel bir ahlak yasasının mümkün olmadığı E) Eylemin değerini eylemin sonucunun belirlediği 9. Aristoteles e göre her eylem bir iyiye yönelir. Fakat insanların farklı farklı iyi anlayışları vardır. Kimi zengin olmak, kimi şan şeref elde etmek, kimisi ise haz peşinden koşmak ister. Fakat tüm bunlar kendi başlarına istenen ya da değerli olan şeyler değildir. Kendi başına istenen ve başka her şeyin kendisi için istendiği tek şey ise mutluluktur. Dolayısıyla insansal eylemin ulaşmak istediği en yüksek iyi mutluluktur. Bu parça, ahlak felsefesinin temel sorularından hangisine bir cevap içermektedir? A) İyi, güzel ve hoş arasında bir ilişki var mıdır? B) Evrensel bir ahlak yasası mümkün müdür? C) Değerler zaman içerisinde değişir mi? D) İnsan eylemlerinde özgür müdür? E) Ahlaki eylemin amacı nedir? 8. Beri gel, daha beri, daha beri. Bu yol vuruculuk nereye dek böyle? Bu hır gür, bu savaş nereye dek? Sen bensin işte, ben senim işte. Mevlana bu dörtlükte ahlak görüşünün temeline aşağıdakilerden hangisini yerleştirmektedir? A) İnsanın değerinin evrenselliği B) İnsanın özgürlüğünü C) İyinin göreceliğini D) Tanrının varlığı E) Bencilliği 10. İnsan mutlu olmak için yaşar. İnsanı mutlu eden şey insana fayda sağlayan eylemlerdir. İnsana yararı olmayan şeyin iyi olduğu söylemek mümkün değildir. Bu paragraf aşağıdaki felsefi düşüncelerden öncelikle hangisine aittir? A) Hedonizm B) Pragmatizm C) Determinizm D) Anarşizm E) Egoizm Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

9 12-A GRUBU Ünite 4 : Ahlak Felsefesi 1. Hipokrat öğrencilerinden şu yemini etmelerini ister: hangi ev olursa olsun gittiğim her eve hastalara yardım etmek için gideceğim. Bilerek haksızlık etmeyecek ve bilerek zarar vermeyeceğim. Özellikle, köle olsun özgür olsun, ne bir erkek ne de bir kadın vücuduna zarar vereceğim. İnsanlarla girdiğim ilişkide görüp duyduklarım başkalarına anlatılamayacak bir şeyse, bunu asla açık etmeyeceğim. Çünkü bu benim için kutsal bir sırdır ( Sofi nin Dünyası) Tarihte Hipokrat yemini olarak geçen bu metin, Kant ın ödev ahlakıyla ilişkilendirildiğinde hangi ilkeye uygun düşer? TEST Evrensel ahlak yasasının varlığını objektif özelliklere dayandıran bir filozof için ahlak yasasının kaynağı aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) İyi ideası B) Tanrı buyrukları C) Sezgisel kavrayış D) Ödev duygusu E) Zorunlu varlık A) Ben sevgisiyle hareket etmek B) İyi ideasına uygun davranışlarda bulunmak C) İnsanı araç olarak değil amaç olarak görmek D) Eylemlerinde hazza yönelmek acıdan kaçınmak E) Olabildiğince çok sayıda insana en fazla mutluluğu sağlamak 2. İnsan çoğu zaman kendisi için neyin iyi neyin kötü olduğunu bilemediği için hatalı davranışlar yapar. Bu yüzden iyinin ne olduğunu araştırmak öncelikle insanın ne olduğunu araştırmakla başlamalıdır. Bu düşünceye göre iyi davranışta bulunmanın ön koşulu aşağıdakilerden hangisi olmalıdır? A) Kendini bilme B) Vicdanlı olma C) Erdemli olma D) İnançlı olma E) Toplumu tanıma 3. Bir yaşındaki bir çocuğun misafir olarak gidilen bir evde ev sahibinin küçük çocuğunun yüzünü tırnaklarıyla çizmesi elbette kötü bir olaydır. Aynı şeyi yetişkin bir kişi yaptığında onun bu davranışını ahlaki açıdan kınarız, fakat çocuğu bu kötü davranışından ötürü kınamak belki de kınanması gereken bir durumdur. Buna göre bir davranışı ahlaki olarak değerlendirmenin koşulu aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Ortak faydayı temel alması B) Toplum içinde gerçekleşiyor olması C) Değer yargılarına uygun olması D) Evrensel nitelikte bir ilke olması E) Bilinçli bir kararın sonucu olması 5. Bir eylemi doğru ve iyi kılan, o eylemin kişiyi arzulanan hedefe ulaştırmasıdır. Bu anlayışa göre, zengin olmayı hedefleyen bir kişi için dürüst olmak, eğer bu amaca hizmet ediyorsa iyi ve doğrudur; fakat tersi durumda dürüst olmanın iyi olduğunu söyleyemeyiz. Bu düşünceyi savunan birine göre, bir eylemin iyi olup olmadığını belirlemek için aşağıdakilerden hangisine bakmak gerekir? A) Eylemin temelindeki niyete B) Eylemin doğurduğu sonuca C) Eylemi gerçekleştiren kişiye D) Eylemden etkilenenlere E) Eylemin kendisine 6. Bilgiye sahip olmakla bilge olunmaz. Tıpkı adaletin ya da cesaretin ne olduğunu bilmekle adil ya da cesur olunamayacağı gibi. Bu, tüm diğer erdemler için de böyledir. Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılabilir? A) Bilge insan aynı zamanda adil ve cesur insandır. B) Bir kişi ölçülü olmadan bilge, adil ve cesur olamaz. C) Erdemli kişi, bildiklerini yaşamına uygulayabilendir. D) Bir şeyi yapmadan önce onu bilmek erdemli insanın özelliğidir. E) Herkes bilgiye sahip olabilir fakat her bilgi doğru değildir. Î

10 TEST 14 GRUBU 12-A Ünite 4 : Ahlak Felsefesi 7. Tehlikelere gözü kara bir şekilde atılmak cesaret değildir. Varını yoğunu savurganca dağıtmakla da cömert olunmaz. Her şeyin bir ortası vardır. Erdemli insan orta yolu bulup ona göre davranan insandır. Bu parçaya göre bir insanı erdemli yapan aşağıdakilerden hangisidir? A) Kendini tanıması B) Duygularını bastırması C) Kötülükten sakınması D) Ölçülü olması E) Vicdanlı olması 9. İnsan sadece etrafındaki kişilere karşı sorumlu değildir. İnsanın içinde yaşadığı doğaya karşı da sorumlulukları vardır. İnsan içinde yaşadığı doğayı bilinçli kullanmalı ve kirletmemelidir. Yani bizlerin eylemleri ahlaki açıdan sadece insanlara karşı değil yaşadığımız doğaya karşı da değerlendirilmelidir. Yukarıdaki metin günümüzdeki hangi ahlaki kavrama dikkat çekmektedir? A) Haz ahlakına B) Çevre etiğine C) Mesleki etiğe D) Hümanizme E) Pragmatik ahlak anlayışına 8. Bir düşünüre göre ahlaki yargılar bireyin duygularından, yaşantısından ve kanılarından bağımsız olarak ortaya çıkmaz. Bu anlamda; Büyüklerine karşı çıkmamak iyidir. gibi bir ahlaki yargı, Su deniz seviyesinde 100 C kaynar. şeklindeki bilimsel yargının sahip olduğu kesinlikten uzaktır. Bu düşünür ahlaki yargıların hangi özelliğine vurgu yapmaktadır? A) Zamanla değişmeme B) Kesinliğe sahip olma C) Yaptırım gücüne sahip olma D) Nesnel kurallara bağlı olmama E) İnsanlar arasındaki ilişkileri düzenleme 10. İnsan özgür seçimler yapabilen iradi bir varlıktır ve onun bu olanağı, içine girdiği yaşam durumları karşısında açığa çıkar. Ben sadece bana verilen görevi yaptım. diyen birinin bu olanağını askıya aldığı düşünülmesin sakın; o sadece yaptığı seçimin yükümlülüğünden kurtulmak istemektedir. O da başkasının iradesine boyun eğmeyi seçmekle bu olanağı kullanmıştır ve her seçim gibi bu seçimin de bir yükümlülüğü vardır. Bu parçada aşağıdaki yargılardan hangisi vurgulanmaktadır? A) İnsan değerini yaptığı seçimlerle ortaya koyar. B) Aklını kullanma cesareti gösteren insan ahlaklıdır. C) Ahlakta önemli olan eylemin sonucu değil onu doğuran niyettir. D) İnsan hangi tercihte bulunursa bulunsun eylemlerinden sorumludur. E) Ahlaki eylemde bulunabilmek için baskı altında olmamak gerekir. Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

11 12-A GRUBU Ünite 4 : Ahlak Felsefesi 1. İnsan dağ başında tek başına değil, sosyal bir ortamda diğer insanlarla beraber yaşar. İnsan içinde yaşadığı sosyal ortamda sadece kendi istekleri doğrultusunda davranamaz. Davranışlarını içinde yaşadığı toplumsal çevreyi de düşünerek düzenlemesi gerekir. Bu parçada vurgulanan içerik hangi felsefi alanın konusudur? TEST Özgürlük diye bir şey yoktur. Çünkü gerçekleştirdiğimiz her davranış bir nedenin zorlamasından kaynaklanır. Kendi irademle yapmadığım davranıştan kim beni sorumlu tutabilir. O yüzden ahlaktan bahsetmeye de gerek yoktur. Diyen bir düşünür ahlak felsefesiyle ilgili hangi yaklaşımı benimsemiş olabilir? A) Bilgi B) Ahlak C) Siyaset D) Varlık E) Sanat A) Erdem B) Vicdan C) Determinizm D) İndeterminizm E) Otodeterminizm 2. I- İyi II- Erdem III- Vicdan IV- Doğru V- Özgürlük Yukarıda verilenlerden hangisi ahlak felsefesinin kavramları arasında yer almaz? A) I B) II C) III D) IV E) V 3. Bir insanı yaptığı davranışından dolayı yargılayabilmemiz için o insanı yaptığından sorumlu tutmamız gerekir. Bir davranışı iyi veya kötü olarak değerlendirebilmemiz için kişinin kendi iradesiyle bu davranışı gerçekleştiriyor olması gerekir. Parçaya göre; insanı yaptığı davranıştan sorumlu tutabilmemiz için öncelikle hangi koşulun yerine gelmesi gerekir? 5. Tabi ki! Bu soruda sorulur mu? Şimdi. Bu kadar insan hapislerde haksız yere mi yatıyor? Örneğin bir işte çalışmayıpta hırsızlık yapan bir insanı toplum kınayarak yanlış mı yapıyor? Çünkü her insan yaptığı davranıştan sorumludur. Yukarıdaki paragraf aşağıdaki hangi soruya verilmiş bir yanıttır? A) Pragmatik ahlak anlayışını doğru buluyor musunuz? B) Ahlaki eylemlerin bir amacı var mıdır? C) İnsan doğru bilgiye ulaşabilir mi? D) İyi ve kötü diye bir şey var mıdır? E) İnsan eylemlerinde özgür müdür? 6. Bir doktor hastasını hayata döndürmek için ameliyata girer. Bütün bilgisini ve becerisini kullanarak hastasını kurtarmak için uğraşır. Ama her zaman sonuç istenilen gibi olmaz. Ne kadar uğraşsa da hastasını kaybedebilir. İ.Kant a göre bu doktorun yaptığı eylemler ahlaki olarak iyidir ve bu doktor iyi bir doktordur. Bu paragrafa göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşabiliriz? A) Özgür olma B) Bilgi sahibi olma C) Erdemli olma D) İman etmiş olma E) Eleştirel olma A) Bizi mutlu eden eylemler iyidir. B) Bize haz veren eylemler iyidir. C) Fayda sağlayan eylem ahlaki bir eylemdir. D) Eylemlerimizin temelinde ödev olmalıdır. E) Yaratıcıya olan sevgimiz bizi iyi eyleme yöneltir. Î

12 TEST 15 GRUBU 12-A Ünite 4 : Ahlak Felsefesi 7. Biz değer verdiğimiz büyüklerimizin ellerini öper alnımıza koyarız. Bu eylemi İngiltere de bir büyüğüme yapsam kim bilir benim hakkımda neler düşünürler. Bu paragrafta anlatılmak istenen aşağıdakilerden hangisidir? A) Gelişmiş ülkelerin ahlak kuralları da gelişmiş olur. B) Davranışlarımıza göre toplum bizi değerlendirir. C) Ahlak kuralları eylemlerimizi şekillendirir. D) Çoğunluğun onayladığı davranış iyidir. E) Ahlaki değerler toplumlara özgüdür. 9. Sokrates çıktığı mahkemede idama mahkum edilir. Öğrencileri; Seni haksız yere idam ediyorlar, seni kurtarmak için geldik. derler. Sokrates öğrencilerinin bu teklifini kabul etmez. Ben eleştirdiğim insanlar gibi davranamam, kaçamam. Fakat onlarında beni öldürmesine izin veremem. diyerek intihar eder. Sokrates in bu tavrını en iyi açıklayan ifade aşağıdakilerden hangisidir? A) Kuralların değişmesi zor olsa da bizim elimizdedir. B) Felsefe pratik hayatta her zaman işe yaramaya bilir. C) Düşüncelerimizi ne pahasına olursa olsun savunmalıyız. D) Bizim doğrularımızla başkalarının doğruları aynı olmayabilir. E) Yaşamımızı çıkarlara göre değil belli ilkelere göre şekillendirmeliyiz. 8. İnsan yaşar ama bir amaç için bir düzen içerisinde yaşar. Böyle yaşayan insanlar yaşamda iyi bir yer edinir ve mutlu olurlar. Peki yaşamın amacı nedir, neye göre yaşamalı insan? Bu amacı nasıl belirleyeceğiz? Filozof lar da bu amaca ulaşmamız için bilgi üretmeye çalışan kişilerdir. Bu metne göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Felsefe pratik hayatımızı kolaylaştır. B) Amacı olmayan insan düşünmeyen insandır. C) Felsefe yaşamın ilkelerini bulmamıza yardımcı olur. D) Felsefe bilmediklerimizi fark etmemize yardımcı olur. E) Filozof diğer insanların uyması gereken kuralları belirleyen kişidir. 10. Devlet, hukuk ve din gibi kurumlar yapay kurumlardır. İnsanın doğal durumunu bu kurumlar sınırlar ve insanı mutsuz eder. Bu nedenle baskı unsuru olan bu kurumların ortadan kaldırılması gerekir. Bu metinde anlatılmak istenen felsefi görüş aşağıdakilerden hangisidir? A) Anarşizm B) Hedonizm C) Pragmatizm D) Determinizm E) Egoizm Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

13 12-A GRUBU Ünite 4 : Ahlak Felsefesi 1. Kant a göre; Bir satıcının deneyimsiz bir müşteriyi aldatmaması ödeve uygun bir eylemdir. Yoğun alışveriş yapılan bir dükkanda akıllı bir tüccar da böyle bir şey yapmaz; herkes için genel bir fiyat koyar. Öyle ki küçük bir çocuk bile herkes gibi oradan alışveriş yapabilir. Böylece insanlara dürüstçe hizmet edilmiş olur; ama bu, o tüccarın bunu ödevden dolayı ve dürüstlük ilkelerine dayandığı için yaptığına inanmamız için yetmez Buna göre bir eylemin ödeve uygun olmasının ölçütü aşağıdakilerden hangisidir? A) Topluma hizmet etmesi B) Özgürce yapılmış olması C) Kişisel çıkara dayanması D) Temelinde iyi niyetin bulunması E) Herhangi bir karşılığının olmaması 2. Yalan söylemek kötüdür ama öleceği bilinen bir hastaya yalan söylenebilir. Bu görüş aşağıdaki yargılardan hangisiyle örtüşür? A) Ahlaki eylem mutlak doğrulara dayanır. B) Değer yargıları değişmez bir özelliğe sahiptir. C) Mutlu insan bile bile kötülük yapmayan insandır. D) Erdemli olmak her zaman övülecek bir özellik değildir. E) Her durumda iyi olan belirlenmiş genel bir yasa olmayabilir. 3. İşleri iyi giden bir kişi, başka birinin büyük bir sıkıntıda olduğunu görür, ama Bana ne! der. Bir başkası mutluymuş ya da sıkıntıdaymış beni ilgilendirmez. diye düşünür. Kant a göre böyle bir ilke genel bir doğa yasası olarak varlığını sürdürse bile bu yasanın geçerli olmasını istemek imkânsızdır. Parçada sözü edilen kişinin düşünme biçiminin genel bir yasa olarak kabul edilemeyeceği düşüncesi aşağıdakilerden hangisine dayandırılabilir? TEST Victor Hugo nun Sefiller romanının kahramanı olan Jean Valjean sefil bir yaşam sürmektedir ve sürekli hırsızlık yapıp suç işler. Hapisten çıktığı sırada, soğuk bir gece, perişan bir vaziyette kentin rahibinin kapısını çalar ve o gece evinde kalmasına izin vermesini ister. Rahip onu evine alır. Fakat sabaha doğru Jean Valjean rahip uyanmadan onun gümüş takımını çalıp kaçar. Yolda polis yakalar onu ve doğruca rahibin evine götürür. Bunun üzerine rahip Ona gümüşleri ben verdim. diyerek yalan söyler ve yalan söylemek kötüdür. gibi genel bir değer yargısını çiğner. İşte rahibin bu yalanı Jean Valjean ın hayatında bir dönüm noktası olacak ve zamanla kendisi sefilleri koruyan bir insan olacaktır. Bu parçada anlatılan olay, aşağıdaki yargılardan hangisini destekler niteliktedir? A) Erdem doğuştan gelen bir beceri olduğundan öğretilemez. B) Genel kabul gören değer yargıları her insani durumda geçerli olmayabilir. C) Bir durumda kötü sonuç veren bir eylem evrensel yasa olarak kabul edilemez. D) Toplumda çoğunluğun uyduğu ilkeler bize genel-geçer ahlak yasalarını verir. E) İnsan özgür iradesiyle yaptığı eylemlerden her zaman sorumlu değildir. 5. Aristoteles Nikomakhos a Etik adlı eserinde şöyle der: erdemli olmakta, kötülük yapmakta aynı şekilde elimizdedir. Elimizde olan şeyleri yapmakta yapmamak da bizim tercihimizdir. Öyleyse iyi olan şeyleri yapmak elimizdeyse, çirkin olan bir şeyi yapmamak da elimizde; iyi olan bir şeyi yapmamak elimizdeyse çirkin olan bir şeyi yapmak da elimizde Aristoteles in bu görüşünden aşağıdaki yargılardan hangisi çıkarılabilir? A) Toplumsal faydayı esas alması B) Ödeve uygun bir eylemi doğurmaması C) Bireysel çıkara dayanıyor olmaması D) Temelinde iyi niyetin bulunmaması E) Özgür iradeyle ortaya konmuş olması A) İnsan eylemlerinde özgürdür. B) Hiç kimse bilerek kötülük yapmaz. C) İyi ve kötü göreceli kavramlardır. D) İnsan eylemlerinden sorumlu değildir. E) Ahlaki normlar doğuştan edinilir. Î

14 TEST 16 GRUBU 12-A Ünite 4 : Ahlak Felsefesi 6. Nietzsche ye göre özgür insan, içinde yaşadığı toplumun ahlak normlarının, değer yargılarının dışına çıkabilen insandır. O, yaşadığı sürüden kopmuş, kendi yolunu arayan, insanla ilgili her şeyi kendi gözleri ile görmek isteyen insandır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi özgür insanın niteliklerinden biri olamaz? A) Ahlaki normlara eleştirel yaklaşan B) Geleneksel değerlerle hesaplaşan C) Yeni değerlerin peşinde olan D) Aklını bağımsızca kullanabilen E) Yaşadığı çevreye boyun eğen 9. Farabi var olan her şeyin Tanrı nın bir yansıması, ondan zorunlu bir taşmanın sonucu ortaya çıktığını ileri sürer. Tanrı özü itibariyle akıl olduğundan ondan taşan şeyler de akılsaldır. Böyle olduğu içindir ki insan akılla gerek var olanların gerekse de Tanrı nın bilgisine erişebilir. Doğru ve erdemli bir yaşam işte bu bilgiye uygun bir yaşam olacaktır. Buna göre Farabi, erdemli yaşamın ilkelerini aşağıdakilerin hangisinde bulmaktadır? A) İnsansal ilişkilerde B) Metafizik alanda C) Ödev duygusunda D) Doğal koşullarda E) Koşulsuz buyrukta 7. Ksenofon un Sokrates ten Anılar ında şu sözlere rastlıyoruz: Ölçülü olmalıyız çünkü ölçülü olan ölçüsüz olandan daha hoş yaşar. Alçakgönüllü olmalıyız, çünkü övünme zarar ve utanç getirir. Dostlar edinmeye çalışmalıyız, çünkü sadık bir dost en yararlı şeydir. Toplum işlerine karışmaktan kaçınmamalıyız, çünkü bütünün iyiliği tek tek kişilere de iyilik getirir. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin insan hayatındaki önemi vurgulanmıştır? A) Erdemli olmanın B) Özgür olmanın C) İtaatkâr olmanın D) Vicdanlı olmanın E) Adil olmanın 8. Her eylemimizde olabildiğince çok sayıda insanın olabildiğince çok mutluluğunu göz önünde tutarsak, kendi iyiliğimizin de bu eylemle en iyi şekilde sağlanacağına güvenebiliriz. Bu görüş, aşağıdaki akımlardan hangisine uygundur? 10. Sokrates e göre kimse kötü bildiği bir şeyi isteyerek yapmaz. Zaten insanın kötü bildiklerini iyi bildiklerine üstün tutması doğasına aykırıdır. İnsan her zaman iyiyi ister, ancak iyi sandığı aslında çoğu zaman kötüdür, böylece bilmeyerek kötüyü yapmış olur. O halde iyiyi kötüden, doğruyu yanlıştan, korkulacak şeyleri korkulmayacak şeylerden, yapılması gerekeni yapılmaması gerekenden ayırt edebilen bir insan kötülük işlemeyecektir. Sokrates in bu görüşlerinden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Ahlak, iyi ideasına dayanır. B) İyi, kişinin istediğidir. C) En yüksek iyi hazdır. D) Erdem bilgidir. E) İyi, görecelidir. A) Egoizm B) Anarşizm C) Utilitarizm D) Hedonizm E) Egzistansiyalizm Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

15 12-A GRUBU Ünite 5 : Sanat Felsefesi 1. Sanat öyle bir şeydir ki bir ressam aynı gülün resmini defalarca yapsa bile ortaya çıkan eserlerin hiçbiri diğerinin aynısı olamaz. Aynı şekilde bir ses sanatçısı defalarca aynı şarkıyı söylese bile her seferinde esere farklı bir duygu katar. Her seferinde farklı bir ses tonu ortaya çıkar. Kısacası hiçbir deneme birbirinin aynısı olamaz. Bu parçadan yola çıkarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Sanat eseri somuttur. B) Sanat eseri biriciktir. C) Müzik, resime göre daha öznel bir etkinliktir D) Bazı sanatçılar çoğu zaman tekrara düşmektedirler. E) Sanat eserine bakış açısı toplumdan topluma farklılık gösterir. TEST Duygu sahibi olmayan insan yoktur. Ama her insan bir Van Gogh olamaz.sanatçı duygularını ses, boya ve taş gibi unsurlarla somutlaştırabilen onlara duygu katabilen bir beceriye sahiptir. Aşağıdakilerden hangisi bu metinden çıkarılabilecek en doğru yargıdır? A) Duygu sahibi olmayan insan yoktur. B) Her insan farklı duygulara sahip olabilir. C) İnsan duygularını somutlaştırmak ister. D) Sanatçı olmak özel bir yetenek gerektirir. E) Her insan sanatçı olabilir. 2. Bir Türk, Afrika da oynanan kabile dansını çok anlamsız bulabilir. İngiliz, Makedon halk oyunlarını beğenmeyebilir. Aynı şekilde bizim folklorümüzde bir Brezilyalı ya çok anlamlı gelmeyebilir. Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Güzellik anlayışı özneldir. B) Sanatın evrensel bir yanı vardır. C) Sanat farklı toplumsal etkilere açıktır. D) Sanat eserinin ortaya çıkmasında toplumsal değerler etkilidir. E) Türk halk oyunları diğer kültürlerin halk oyunlarını etkilemiştir. 3. Aşağıdakilerden hangisi sanat felsefesinin temel kavramlarından biri değildir? A) Estetik B) Güzel C) Doğru D) Hoş E) Çirkin 5. Sanatçı, sanat eseriyle ortaya yeni bir varlık koymaz. Zaten doğada var olan bir varlığın kötü bir kopyasını yaparak o varlığı gerçeğinden uzaklaştırır. Bu nedenle sanatın iyi bir şey olduğunu söylemek mümkün değildir. Bu paragrafa göre aşağıdakilerden hangisine ulaşabiliriz? A) Sanat oyundur. B) Sanat taklittir. C) Sanat faydacıdır. D) Sanat yaratmadır. E) Sanatın kaynağı duygudur. 6. İnsan sanat aracılığıyla günlük sıkıntılardan uzaklaşır. Bir çocuğun oyuncaklarıyla uğraştığı gibi sanatçıda notalarla, renklerle uğraşır ve ruhunu dinginleştirir. Bu görüş aşağıdaki sanat anlayışlarından hangisine aittir? A) Taklit kuramı B) Oyun kuramı C) Pragmatik kuram D) Yaratma kuramın E) Güzellik anlayışı Î

16 TEST 17 GRUBU 12-A Ünite 5 : Sanat Felsefesi 7. Sanat nedir? sorusuna Grombich Sanat diye bir şey yoktur; yalnızca sanatçı vardır. der. Grombich in bu sözünden hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Sanat, sanatçının sanat adına ürettiği her şeydir. B) Sanat, insanda haz uyandıran her türlü güzel üründür. C) Sanat, alımlayıcıda beğeni duygusu oluşturan şeydir. D) Sanat, güzelin toplumsal nitelik kazanmasıyla oluşur. E) Sanat, insana faydalı olan, yarar sağlayan her türlü etkinliktir. 9. Bir tablonun karşısına onlarca insan geçip dakikalarca bakabilir. Kimi olağanüstü bir eser derken, kimisi çok da güzel değil renkleri karıştırıp sürmüşler diye bilir. Bazıları ise anlamsız bir eser olduğunu söyleyebilir. Yukarıdaki paragraftan yola çıkarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşabiliriz? A) Güzelin kaynağı eserin kendisidir. B) Sanatçının duyguları eserine de yansır. C) Sanat eserine bakış açısı kişiden kişiye değişebilir. D) Güzellik anlayışının gelişmesi için bireyin iyi bir eğitim alması gerekir. E) Resim sanatı diğer sanat türlerine göre anlaşılması daha zor bir sanattır. 8. Sanatçının ortaya koyduğu eserlerin evrende bir başka örneği yoktur. Aynı varlığın resmi defalarca yapılsa bile hiçbiri diğerinin aynısı olmadığı için ortaya çıkan her ürün yeni bir varlıktır. Bu paragrafa göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Sanat eseri biricik ve somuttur. B) Ortaya konan eserler varlığın bir taklididir. C) Sanat esrinde amaç güzele ulaşmaktır. D) Sanat eseri duyguların somutlaşmış halidir. E) Sanat eseri insanı yaşamın sıkıntılarından uzak tutar. 10. Ressam çok beğendiği bir evin karşısına geçip boyalarını tuale sürmeye başlar. Resim bitince resmi evin sahibine gösterir. Evin sahibi gözlerine inanamaz Çok güzel olmuş, bu benim evim mi? der. Bu metne göre estetik suje aşağıdakilerden hangisidir? A) Ev B) Resim C) Boyalar D) Ressam E) Beğeni Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

17 12-A GRUBU Ünite 5 : Sanat Felsefesi 1. Sanatçı da diğer insanlar gibi yaşadığı toplumdan etkilenir. Bu durum, ortaya çıkan eserlere de yansır. İster bir meyve sepeti, isterse arabaların yoğun olduğu bir cadde, isterse de bir vahşet olayını anlatsın. Her ne kadar kendi sübjektif yorumu olsa da sanatçı ortaya çıkan bu eserlerle, yaşadığı toplum ve dönemi hakkında ayna görevi görür. Bu parçada sanat eserinin ayna görevi yapması aşağıdakilerden hangisini ifade etmektedir? A) Subjektif olma B) Doğayı taklit etmesi C) Özgür bir oyun olması D) Hayal gücüne dayanması E) Toplum hakkında bilgi vermesi TEST Mimarın eserini ortaya koyarken bir amacı vardır. Örneğin, Mimar Sinan Sultan Süleyman İmareti ni tasarlarken, içerisinde yoksullara yiyecek, giyecek ve sağlık yardımı yapılan bir mekân inşa etmek istemiş olabilir. Fakat onu izleyenler eğer estetik bir tavır içerisindeyseler eserin bu işlevini çok dikkate almazlar. Onları ilgilendiren eserin güzelliğinin kendilerinde uyandırdığı haz duygusudur. Bu parçadan hareketle estetik tavır ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Eserin bilgisine yöneldiği B) Herkese ait bir tutum olduğu C) Yapay güzelliğe ilişkin olduğu D) Nesnelere estetik bir değer kattığı E) Kullanım amacından bağımsız olduğu 2. Güzelliğin on par etmez Bu bendeki aşk olmasa Eğlenecek yer bulaman Gönlümdeki köşk olmasa Âşık Veysel in bu dörtlüğünden güzellik le ilgili aşağıdakilerden hangisi çıkarılabilir? A) Nesneyi yansıttığı B) Sadece doğada bulunduğu C) Özneye bağlı olduğu D) Taklit ürünü olduğu E) Aşk a dayandığı 3. Sanatçı doğada hazır bulunan malzemeyi duyguları, düşünceleri ve hayalleriyle yeniden oluşturur. Evrene yeni bir anlam katar. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Sanat, yaratmadır. B) Sanat, doğayı resmeder. C) Sanat, evrensel bir etkinliktir. D) Sanat, toplumsal bir amaca hizmet eder. E) Sanat, sanatçının duygu ve düşüncelerinden bağımsızdır. 5. Issız bir adada kendi başına kalmış bir insan, ne kulübesi için ne de kendisi için özenip bezenecek, ne de kendini süslemek için çiçekler arayacak ya da onları yetiştirecektir. Yalnızca insan değil, kendi türüne göre incelikli bir insan olmak ancak toplumda aklına gelecektir; çünkü hazzını başkalarına iletmeye hem eğilimli hem de yetenekli olan ve bir nesneden başkalarıyla ortak bir hoşlanma duygusu alamayan onda doyum bulamayan birini böyle yargılarız. Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisine ilişkin bir tartışma söz konusudur? A) Sanat, sanat için midir toplum için midir? B) İyi ile güzel arasında nasıl bir ilişki vardır? C) Ortak estetik yargılar var mıdır? D) Sanat eseri nasıl oluşur? E) Sanatın işlevi nedir? 6. Büyük Rus ressamı Brullof, bir defasında öğrencilerinden birinin eserinde düzeltme yapmıştı. Öğrenci bu düzeltmeden sonra büsbütün değişen levhaya hayretle bakmış ve Siz bir tek noktaya dokundunuz; fakat eser ne kadar değişti? demiş. Brullof da şu cevabı vermiştir: Sanat o küçük noktanın olduğu yerde başlar. Brullof un öğrencisiyle arasında geçen bu diyalog, sanatla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisini destekler niteliktedir? A) Sanat eseri sanatçıdan bağımsızdır. B) Sanatsal etkinlikte pratik yarar gözetilir. C) Estetik beğeni eğitimle gelişir. D) Sanat bir yaratma edimidir. E) Sanat taklidin taklididir. Î

18 TEST 18 GRUBU 12-A Ünite 5 : Sanat Felsefesi 7. Kant, Bir doğa güzelliği güzel bir şeydir; sanat güzelliği ise bir şey hakkında güzel bir tasarımıdır. der. (Kant, Yargı Yetisinin Eleştirisi) Kant, bu görüşüyle aşağıdakilerden hangisini vurgulamaktadır? A) Doğa güzelliğiyle sanatsal güzelliğin birbiriyle çeliştiğini B) Sanatsal güzelliğin doğa güzelliğinin bir taklidi olduğunu C) Doğada güzel olan bir şeyin sanatta da güzel olacağını D) Hem doğadaki hem de sanattaki güzelin yaratıcı bir edimin ürünü olduğunu E) Doğal güzelliğin var olan; sanat güzelliğinin ise oluşturulan bir şey olduğunu 9. Bilim tarihi incelendiğinde birbirinden ayrı zaman ve mekânlarda yaşamış düşünürlerin, yine birbirlerinden habersiz bir şekilde, aynı problemlerin çözümünde aynı sonuçlara ulaşmış oldukları görülmektedir. Fakat bu sanat için böyle midir? Mesela Yaşar Kemal in İnce Memed adlı eserinin aynısı daha önce yazılmış mıdır ya da gelecekte bu eseri hiç bilmeyecek olan biri tarafından yazılabilecek midir? Bu soruya olumlu yanıt vermek sanatın ruhuna aykırı olurdu. Bu parçada sanatın hangi özelliği vurgulanmaktadır? A) Yaratıcılık gerektirdiği B) Güzel i konu edindiği C) Tek ve biricik olduğu D) Evrensel olduğu E) Bilgi verdiği 8. Oscar Wilde 1891 tarihli bir makalesinde şöyle der; Bir sanat eseri, sanatçının mizacının biricik sonucudur. Güzelliği, yaratıcısının kendi gibi olmasından gelir. Diğer insanların istekleriyle hiç işi olmaz. Sanatçı, diğerlerinin isteklerini dikkate alıp talebe cevap vermeye çalıştığı an, sanatçılığı son bulur. Sıkıcı ya da gülünç bir zanaatkâra, dürüst ya da sahtekâr bir tüccara dönüşür. Artık sanatçı olduğunu iddia edemez. Bu parçada savunulan görüşe göre, sanatçının ayırt edici özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Taklitten sakınması B) Kişiliğini ön plana çıkarması C) Toplumsal faydayı gözetmesi D) Sanatında toplumsal öğelere yer vermesi E) Eserlerini ortaya koyarken bağımsız olması 10. Aşık Veysel in Uzun ince bir yoldayım adlı eseri Aşık Veysel olmasaydı varlığa gelemezdi. Yukarıdaki bilgiden yola çıkarak aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir? A) Sanat eseri biriciktir. B) Sanat eseri özneldir. C) Sanat eseri onu ortaya koyandan izler taşır. D) Farklı yaşantılar farklı eserleri ortaya çıkarır. E) İnsanlık ortak bir estetik kaygıya sahiptir. Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...