11. FELSEFE GRUBU FELSEFE SINIF TEST. Ünite 1: Felsefeye Giriş (Felsefeyle Tanışma)

Transkript

1 11. SINIF GRUBU Ünite 1: Felsefeye Giriş (Felsefeyle Tanışma) 1. Felsefeye yapılacak bir girişte önceden herkesin hemen dayanacağı bir tanım ileri sürülemez, örneğin felsefeye şu ve şu şeylerin bilimidir diye bir şey söylenemez. Halbuki bu, bilimler için söylenebilir. Yukarıdaki paragrafta felsefe ve bilimler arasında hangi bakımdan bir ayrım yapılmaktadır? A) Sonuçları B) Amaçları C) Nesneleri D) Yöntemleri E) Bakış açıları TEST 1 4. Aşağıdakilerden hangisi Evrenin ana maddesi (arkhe) nedir? sorusuna maddesel bir gerekçe ile cevap vermiş düşünürlerden biri değildir? A) Thales B) Demokritos C) Anaximenes D) Herakleitos E) Gorgias 2. Felsefe karanlıkları delmek gibi bir şey, karanlıkların içinden ufacık bir gün ışığı bulup bu ışığı büyük bir ateş topuna dönüştürmek. Felsefe ile ilgili söylenen bu sözlerden, aşağıdaki sonuçlardan hangisi çıkarılamaz? A) Felsefe bilinmeyene doğru sürüklenip gider. B) Felsefe olayları derinlemesine inceler. C) Felsefe küçük ip uçlarını değerlendirir. D) Felsefenin görevi karanlıkları aydınlığa çıkarmaktır. E) Felsefe cevapları henüz bulunmamış soruların üzerine gider. 3. Yunanca da Philosophia sözcüğü ile ifade edilen, felsefenin Türkçedeki karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? 5. Bilimsel ve felsefi düşünme şekli, otoriteye başkaldırma ve eleştiri ile olanaklı hale gelmiştir. diyen bir kişiye göre bilim ve felsefenin ortaya çıkışında aşağıdaki nedenlerden hangisi diğerlerinden daha etkili olmuştur? A) Bilme isteği B) Özgür düşünme ortamı C) Araştırma yeteneği D) Hayret ve şaşma duygusu E) Sentez yapabilme becerisi 6. Türkiye nin en uçtaki iki şehri arasındaki uzaklık kaç kilometredir? ifadesi felsefi bir soru değildir. Ama Mekan nedir? felsefi bir sorudur. Bu durumda bir problemi felsefi kılan özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) Gerçeklik bilgisi B) Bilgelik bilgisi C) Bilginin gerçekliği D) Bilgelik sevgisi E) Maddenin bilgisi A) Öz e ilişkin olması B) Çok sayıda insanı ilgilendirmesi C) Gözlem ve deneye dayanması D) Neden-sonuç ilişkisine dayanması E) Farklı açılardan ele alınması Î

2 TEST 1 Ünite 1: Felsefeye Giriş (Felsefeyle Tanışma) 7. İlk filozoflardan Thales; astronomi, fizik, matematik Anaximandros; astronomi, Pythagoras; matematik, fizik ve antropolojideki çalışmalarıyla tanınıyorlardı. Verilen metinden çıkarılabilecek en doğru yargı aşağıdakilerden hangisidir? A) İlk filozofların bir çoğu aynı zamanda bilim insanıdır. B) Bilim ve felsefe birbirini tamamlayan alanlardır. C) İlk gelişen bilimler, doğa bilimleridir. D) Filozoflar sorularını akla dayanarak soran kişilerdir. E) Felsefe ve bilim ancak özgür düşünme ortamında gelişir. 10. Felsefe; genç dünyanın yeni şafağını haber veren bir horoz gibidir. diyen bir kişi felsefeye aşağıdaki işlevlerden hangisini yüklemektedir? A) Hayata bir anlam katma B) Hoşgörülü olma C) Öngörüde bulunma D) Eleştirel olma E) Davranışlara yön verme 8. Sokrates, Felsefe neleri bilmediğini bilmektir. Epikuros, Felsefe mutlu yaşama yolarını öğrenmektir. I.Kant, Felsefe bilginin nasıl mümkün olabileceğini öğrenme çabasıdır. Yukarıda her düşünürün farklı bir felsefe tanımı yapmasının sebebi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak belirtilmiştir? A) Nesnel bir etkinlik olması. B) Öznel bir etkinlik olması C) Sadece filozofların yapabileceği bir etkinlik olması. D) Sürekli ilerleyen bir bilim olması. E) Yeni koşulların yeni tanımları zorunlu kılması. 9. Herakleitos ta diyalektik, yeni bir şeyin ortaya çıkmasıdır. Bu oluş karşıtların savaşıyla mümkündür. Çatışma yeni birşeylerin meydana gelmesinin sebebidir. Örneğin; gece ve gündüzün savaşı bir günü oluşturur. Verilen paragrafta Herakleitos un diyalektik düşüncesi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine varılamaz? A) Diyalektik yeni bir şeye varmak için kullanılan bir yoldur. B) Karşıtların savaşı yeni bir şeyler oluşturur. C) Gece; tez, gündüz; antitez, bir gün ise; sentezdir. D) Çatışma dönüşümlü olarak sürmektedir. E) Diyalektik evrenin ana maddesidir. 11. Aşağıdaki seçeneklerden hangisinde felsefenin ele aldığı konu doğru ifade edilmiştir? A) Maddesel varlıklar B) Metafizik ögeler C) Canlılar dünyası D) Varolan herşey E) Soyut varlıklar 12. Wittgenstein a göre dil ve dünya arasındaki ilişki çok önemlidir. Ona göre dil, gerçekliğin resmidir. Bu sebeple dil analizi yapmak gerçekliğin ne olduğunu anlamak için çok önemlidir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Dil doğuştan kazanılır. B) Dilsel ifadeler, gerçekliğe bağlıdır. C) Gerçekliğin varlığı dile bağlıdır. D) Farklı diller, farklı dünyalar yaratır. E) Dil ile kültür birbirine sıkı sıkıya bağlıdır. Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

3 11. SINIF GRUBU Ünite 1: Felsefeye Giriş (Felsefeyle Tanışma) 1. Bilimlerin ortaya koyduğu genel-geçer bilgilere dünyanın değişik bölgelerinden filozofların bakış açıları farklı farklıdır. Bu durumun nedeni aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru ifade edilmiştir? A) Filozofların içinde bulunduğu toplumsal koşullardan etkilenmesi B) Filozofların düşüncelerinde tutarlı olması C) Filozofların deney-gözlem yapmaması D) Filozofların bilim adamı olmaması E) Felsefe yapmanın zor olması TEST 2 4. Aşağıdakilerden hangisi felsefenin bireye sağladığı faydalardan biri olamaz? A) Eleştiri yapma becerisini güçlendirir. B) Olaylara farklı açılardan bakabilmeyi sağlar. C) Kişinin dünya görüşünü zenginleştirir. D) Disiplinli düşünme alışkanlığı kazandırır. E) Bireyin deney ve gözlem yapma becerisini geliştirir. 5. Kimi filozoflara göre felsefede sorulara verilen cevaplardan çok bu cevaplara nasıl ulaşıldığı daha önemlidir. Yukarıdaki ifade de felsefenin hangi özelliği üzerinde durulmaktadır? 2. Aşağıdakilerden hangisi felsefenin cevap aradığı sorulardan biri olamaz? A) Evrenin ana maddesi nedir? B) Bilgilerimizin kaynağı nedir? C) İyi ve kötü kavramı nedir? D) Doğa olaylarını nasıl kontrol edebiliriz? E) Varlık kaç tarzda ele alınabilir? 3. Tarih boyunca gördüğümüz filozofların çoğu bilgindir. Bir kısmı topluma yön verici, bir kısmı ahlak öğretici, bir kısmı ise mantıkçı ve matematikçidir. Buna göre filozoflardaki ortak olan nitelik, aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Ortak konuları seçmiş olmaları B) Doğruları sorgularken akılcı bakış açıları C) Ortak bir eğitim almış olmaları D) İlgi alanlarının farklı olması E) Toplumları etkileyebilecek kişilikte olmaları A) Evrensel nitelikte konularla ilgilenmesi B) Konuları öznel bakış açısıyla ele alması C) Birikimli olarak ilerlemesi D) Sonuçlardan çok, sonuca ulaşmada izlenen yola önem verilmesi E) Kendi içinde düşüncelerin tutarlı bir bütün oluşturması 6. Bilimsel faaliyetlerin eski Yunan uygarlığı nda başladığı kabul edilir. İnsanoğlu çağlar boyunca yağmurun yağması ve mevsimlerin oluşması gibi doğa olaylarını mitolojik hikayelerle açıklamıştır. Thales ve eski Yunan düşünürler, doğa üstü güçlere dayalı bu mitolojik açıklamaları reddetmiş ve yerine, doğal olaylara dayalı duyusal verileri esas alan açıklamalar yapmışlardır. Buna göre, bilimsel faaliyetlerin eski Yunan uygarlığında başladığı iddiası aşağıdaki seçeneklerden hangisine dayandırılabilir? A) Doğal olayları birden çok nedene bağlamalarına B) Araştırmalarında sonuçtan çok yönteme önem vermelerine C) Doğa olaylarını, somut verilerden hareketle açıklamalarına D) Genelden özele giden akıl yürütmeler yapmış olmalarına E) Doğal olaylara ilişkin sistemli gözlemler yapmalarına Î

4 TEST 2 Ünite 1: Felsefeye Giriş (Felsefeyle Tanışma) 7. Aşağıdakilerden hangisi felsefeciden çok bilim adamının ilgilendiği bir konudur? A) Bilimin yöntemlerini sorgulamak B) Doğa olaylarını kontrol altına almak C) Varlık tarzlarını sorgulamak D) İnsanın bilgisinin kaynağını araştırmak E) Evrensel ahlak ilkelerinin varlığını sorgulamak 8. İnsan aklını sadece zor bir durumdan kurtulmak, bir problemi çözmek için kullanmaz. İnsan çevresindeki olayların nedenlerini, yaşadığı evrenin ve kendisinin nereden geldiğini bilmek ve anlamak ister. Bu tür istek ve ihtiyaçlardan da bilim ve felsefe ortaya çıkmıştır. Verilen bilgiye dayanarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Bilim ve felsefe evrensel bir niteliğe sahiptir. B) Bilim ve felsefe sistemli ve tutarlı etkinliklerdir. C) Bilim adamları ve filozoflar bilgi alış verişinde bulunurlar. D) Bilim olgular üzerine, felsefe bilgi üzerine sorgulamalar yapar. E) Bilim ve felsefe insandaki merak ve hayret duygularından kaynaklanmıştır. 9. Daha önceden Yunan filozofları doğayla ilgilenirken M.Ö. 5. yüzyıldan itibaren sofistler, felsefenin merkezine insanı, değerleri, ahlakı ve toplumu koymuşlardır. Çünkü bu yüzyılda Yunan toplumu demokratik bir yönetim şekline kavuşmuştur. Buna dayanarak felsefe hakkında aşağıdaki yargılardan öncelikle hangisine ulaşılabilir? A) Felsefe, yaşanılan çağın olay ve koşullarından etkilenir. B) Felsefe kendi çağının ötesinde bir düşünme biçimine sahiptir. C) Felsefe toplumsal yapıdan etkilenmeyen tutarlı bir düşünme biçimidir. D) Felsefe, içinde yaşanılan toplumun ve çağın olaylarından uzak bir düşünme etkinliğidir. E) Felsefe, doğa olayları ile birlikte toplumsal olaylar üzerine de sorgulama yapar. 10. Büyük filozoflar görüşlerini genellikle felsefi sistemler halinde ortaya koyarlar. Örneğin; Platon, Aristoteles, Kant gibi filozoflar, kendi çağlarının koşulları ve özellikleri doğrultusunda varlık, bilgi, ahlak ve siyaset gibi temel problem alanlarına ilişkin yeni bakış açılarıyla farklı görüşler geliştirmişlerdir. Bu görüş ve fikirlerini de, öğeleri arasındaki bağlantıların açıkça görüldüğü, kendi içinde tutarlı bütünler halinde ortaya koymuşlardır. Verilen metne göre, aşağıdakilerden hangisi felsefi sistemin bir özelliği olamaz? A) Konuya ilişkin her filozofun bakış açısı farklı olabilir. B) Temeli mantıksal tutarlılık üzerine kuruludur. C) Konusu belli bir varlık alanıyla sınırlıdır. D) Yapısal olarak akıl ve mantık ilkelerine uygundur. E) İçinde bulunduğu çağın toplumsal olaylarından etkilenir. 11. Filozof ortaya koyduğu savın doğruluğu konusunda karşısındakileri ikna etmek için dayanaklar sunmak, akılcı ve mantıksal açıklamalar yapmak durumundadır. Bu parçada vurgulanmak istenen, felsefi düşüncenin hangi özelliğidir? A) Temellendirmeye dayanması B) Genel-geçer nitelik taşıması C) Kendi içinde tutarlı olması D) Eleştiriye açık olması E) Öznel olması 12. Düşündüğünü düşünmek Bu ifade felsefi düşüncenin hangi niteliğini açıklamak için söylenmiş olabilir? A) Eleştirelliği B) Akılcılığı C) Öznelliği D) Evrenselliği E) Refleksif olması Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

5 11. SINIF GRUBU Ünite 2: Bilgi Felsefesi 1. Bilgi denildiğinde, en genel anlamda özne ile nesne arasındaki bağdan doğan ürün anlaşılır. Ancak bilgilerimiz bilgi edinilirken izlenen yollar ve hakkında olduğu şeyler açısından farklılıklar gösterir. Bu sebeple, gündelik, felsefi, bilimsel, teknik, sanatsal ve dini bilgi türleri ortaya çıkmıştır. Bu parçada yapılan açıklamalara göre, bir bilginin hangi tür olduğu belirlenirken aşağıdakilerden hangisi esas alınır? A) Kaynağının ne olduğu B) Öznel mi yoksa nesnel mi olduğu C) Genel geçer olup olmadığı D) Nesnesi ve elde ediliş yönteminin ne olduğu E) Duyulara mı yoksa akla mı dayandığı TEST 3 4. Bir bilginin, bir düşüncenin doğruluğunu gösteren gerekçelerin ortaya konulmasıdır. Yukarıda hakkında açıklama yapılmış olan kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Bilgi B) Gerçeklik C) Temellendirme D) Doğruluk E) Tecrübe 2. Gündelik bilgi, sıradan gözlem ve yaşantıların genellenmesiyle elde edilen düzensiz bir bilgi türüdür. Buna göre aşağıdakilerden hangisi gündelik bilginin özelliği olamaz? A) Nesnel değildir. B) Sonuçları evrensel olamaz. C) Genel kabul görmüş bir yöntemi yoktur. D) Kanıtlanmış neden-sonuç ilişkisine dayanmaz. E) Pratik hayatta insanoğluna bir yararı yoktur. 5. Masa yıpranır ve eskir, kullanılmaz hale gelir. Bu masa artık masa olmaktan çıkmış başka bir şey olmuştur. Fakat masayı masa yapan düşünce, önceden mevcuttur ve sonsuza kadar aynı kalır. Bu düşüncelere sahip olan bir filozof aşağıdaki yargılardan hangisini savunamaz? A) Kesin bilgi görelidir. B) Düşünceler mutlaktır. C) Asıl gerçeklik ideadır. D) Nesnel dünya değişir. E) Kesin bilgi ideadır. 3. Aşağıdaki ifadelerden hangisi bilgi felsefesinde dogmatik düşünce tarzını açıklamaktadır? A) Bilgilerimiz tecrübelerimizden kaynaklanır. B) Akıl yoluyla elde edilen bilgi kesin ve değişmezdir. C) Bizi mutlak bilgiye sadece sezgi götürür. D) Kesin bilgi, eleştirel bakış açısı ile elde edilir. E) Bilgilerimiz duyu verileri ve aklın bir sentezidir. 6. Bazı şüpheci düşünürler, önce duyularımızın bizi yanıltabileceğinden yola çıkar. Örneğin, su dolu bardağın içindeki kaşığı kırık gibi algılarız. Duyularımız bizi ara sıra aldatıyorsa, her zaman aldatıyor olabilir. Bu durumda her şeyden şüphe edilebilir. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) İnsan herşeyin ölçüsüdür. B) Şüphe etmek bir düşünme biçimidir. C) Bilgilerimiz sadece duyu verileriyle elde edilir. D) Sadece şüphe eden bir aklın varlığından şüphe edilemez. E) Algılarımız bizi yanıltıyorsa doğru bilgiye ulaşılamaz. Î

6 TEST 3 Ünite 2: Bilgi Felsefesi 7. Rüzgar üşüyen için soğuk, üşümeyen için sıcaktır. Ölüm, insan için kötü, mezar taşı satan için iyidir. Bu görüşe sahip bir filozof aşağıdakilerden hangisini savunamaz? A) İnsanın her şeyin ölçüsü olduğunu B) Kesin doğruların olamayacağını C) Bilgilerimizin göreceli olduğunu D) Herkesin algılarının farklı olabileceğini E) Her şeyin mutlak olarak bilinebileceğini 10. Kant, bilginin kaynağına ilişkin görüşünü; Görüsüz kavramlar boş, kavramsız görüler kördür. sözüyle açıklar. Buna göre bilgilerimizin kaynağı aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Tecrübe B) Sezgi C) Duyu verileri D) Akıl ve deney E) Sezgi ve akıl 8. Aşağıdakilerden hangisi bilgi felsefesinin sorduğu sorulardan biri değildir? A) Bilginin kaynağı nedir? B) İnsanın bilgisi mutlak mıdır? C) İnsan gerçekliğin doğru bilgisine ulaşabilir mi? D) Bilimsel gelişmelerin toplumlara etkileri nelerdir? E) Gerçeklik ve doğruluk aynı şey midir? 9. Dil in gerçekliğin bilgisini verip vermediğini araştırmıştır. Ona göre biz dışımızdaki gerçekliği dildeki önermelerle ifade ederiz. Dilin mantıksal bir yapısı olduğunu ileri sürer. Bu yapı içinde önermeler, olguları yansıtırlar. O halde dilin mantıksal yapısını çözümlersek, doğru bilgiye, gerçeğin bilgisine ulaşabiliriz. Bu görüşleri savunan filozof aşağıdakilerden hangisidir? 11. Aşağıdaki kavramlardan hangisi bilginin doğruluk ölçütlerinden biri değildir? A) Öznellik B) Tutarlılık C) Apaçıklık D) Yararcılık E) Uygunluk 12. Rasyonalizm sadece bilginin kaynağına ilişkin bir kuram değildir. Bu kuram aynı zamanda bilginin imkanı, sınırları değeri ve doğruluğun ölçütleri gibi temel epistemolojik sorunlara ilişkin de köklü ve iddialı çözümleri içerir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi rasyonalist bilgi kuramının temel tezlerine uygun bir yargı değildir? A) I. Kant B) L. Wittgenstein C) J. Locke D) D. Hume E) E. Husserl A) Doğuştan akıl yoluyla gelen bilgi mutlaktır. B) Bilgilerimiz doğuştan akıl yoluyla getirilir. C) İnsan aklından bağımsız deneysel hakikatler vardır. D) Akıl doğa üstü gerçekliğin bilgisini de elde edebilir. E) Bilginin doğruluğu, kendi içindeki tutarlılığa bağlıdır. Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

7 11. SINIF GRUBU Ünite 2: Bilgi Felsefesi 1. Öğrenmek, eskiden bilinmiş bir şeyi yeniden hatırlamaktan başka bir şey değildir. Platon un bu görüşüyle anlatmak istediği aşağıdakilerden hangisidir? A) Bilgi elde etmek zihinsel bir süreçtir. B) Bilgilerimizin kaynağı duyu verileridir. C) Bilgi, dış dünyadan edinilen tecrübelerin bütünüdür. D) İnsan zihnindeki bilgiler çelişkilerle doludur. E) İnsan zihninde bilgiler doğuştan mevcuttur. TEST 4 4. Felsefi bilgide, hiçbir şey olduğu gibi kabul edilmez. Felsefi bilginin bu özelliği dinsel bilginin hangi niteliğine ters düşer? A) Bağlanmışlık B) Açıklayıcılık C) Dogmatiklik D) Normatiflik E) Akılcılık 2. Herkes kendi zevkine uygun olanı seçer. Bu sözü söyleyen kişi sanatsal bilginin hangi özelliğini vurgulamaktadır? A) Öznel olma B) Güzelliği konu edinme C) Evrensel olma D) Yaratıcılığa dayanma E) Hayal gücünün ürünü olma 3. Felsefi bilgi, bilimlerin sonuçlarında olduğu gibi genel geçer yasalara ulaşmayı amaçlayan bir bilgi türü değildir. Filozofun ortaya koyduğu bilgi rölatiftir. Burada vurgulanmak istenen felsefi bilginin hangi özelliğidir? A) Yaratıcılık B) Görecelilik C) Kümülatiflik D) Eleştirellik E) Mantıksallık 5. Bilim sadece insanoğlunun merakını giderme çabası değildir, bununla beraber olguları önceden kestirebilme niteliğine de sahiptir. Verilen bilgide anlatılmak istenen kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Yasa B) Öngörü C) Hipotez D) Tez E) Sentez 6. J. Locke a göre; çocuk, tatlının acı olmadığını çelişmezlik ilkesinin zihnindeki varlığından değil, tecrübe ederek öğrenir. Mantığın temelinde yer alan bu genelgeçer ilkeler doğuştan var olsaydı, çocuk tecrübe etmeden önce bu ayrımı yapabilirdi. Locke un bu görüşünden aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşılabilir? A) Bilgilerimizin kaynağı akıldır. B) Bütün bilgilerimiz doğuştan gelir. C) Bilgilerimiz zamanla değişir. D) Bilgilerimiz yaşantılar sonucu öğrenilir. E) Bilgilerimiz sezgisel akıl yoluyla kazanılır. Î

8 TEST 4 Ünite 2: Bilgi Felsefesi 7. Teknik, insanın kendi ihtiyaçlarını karşılayabilmek amacıyla doğada bulunmayan şeyleri elde edebilmek için keşfettiği yol, yöntem ve araç gerecin tamamıdır. Bu metinde teknik bilginin hangi özelliği vurgulanmaktadır? A) Bilime hizmet etmesi B) İnsanın yaşamına yön vermesi C) Bilimsel öngörülerde bulunması D) Doğa olaylarını kontrol etmesi E) İnsanın hayatını kolaylaştırması 8. Akıl, yani kavramsal düşünce, nesnenin ve ruhun derinliğini kavrayacak güçte değildir. Bunu ancak sezgi yoluyla başarabiliriz. Bu görüşten yola çıkarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Sezgi ve nesne aynı özelliklere sahiptir. B) Akıl, nesnenin yapısını tam olarak kavrar. C) Bilgilerimizin kaynağı sezgi ile kavranan ruhtur. D) Nesnenin ve ruhun özü sezgi yoluyla kavranır E) Ruh ve akıl aynı şeydir. 9. Sokrates, diyaloğu, bilginin açığa çıkmasını sağlayan bir tartışma yöntemi olarak kullanmıştır. Bu tartışmada Sokrates karşısındakine sadece sorular sorar ve onun kendi cevaplarından doğan sonuçları görmesini sağlar. Sonuçları akla uygun olmayan cevapları eleyerek, doğru cevaba ulaşmaya çalışır. Böylece kişi düşüncede adım adım ilerleyerek doğruya ulaşacak ya da doğru bildiğinin farkına varacaktır. Buna göre Sokrates in bu yönteminin dayandığı temel varsayım aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Duyu verileri olmadan sezgi yoluyla elde edilir. B) Akıl, bilgiye deneyimlerin sentezi sonucu ulaşır. C) Bilgilerimiz doğuştan akıl yoluyla gelir. D) Bilginin varlığı yarar ilkesine dayanır. E) Bilgilerin doğruluğu kişiden kişiye değişir. 10. Platon a göre sadece ideaların bilgisi kesin ve değişmezdir. Duyusal varlıklar kesin olarak bilinemez. Çünkü onlar bugün, dünden farklı olabilen varlıklardır. Dolayısıyla onlara ilişkin yargılarda her geçen gün değişecektir. Bu türden yargılara bilgi değil, sanı denir. Buna göre Platon için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Kesin bilginin olanaksızlığını ileri sürdüğü B) Gerçek varlığın ideal türden olduğunu kabul ettiği C) Duyular aracılığı ile elde edilen bilgiyi sanıya indirgediği D) Değişen varlıkların bilgisinin kesin olmadığını iddia ettiği E) Nesnel ve ideal dünya hakkında farklı bilgiler elde ettiği 11. Bilgi, bir yanıyla nesneden, bir yanıyla da özneden kaynaklanır. Nesnelere ait duyumlar, bilginin hammaddesidir. Akıl da bu hammaddeyi işleyerek, kavramlar üreten bir makinedir. Duyumlar olmasa, akıl boş bir makine; akıl olmasa duyumlar şekilsiz bir hammadde olarak kalır. Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Bilme eylemi deneyle başlar, deneyle biter. B) Bilgi, kendini düşünen aklın ürünüdür. C) Bilgi, deney ve aklın ortak ürünüdür. D) Bilgi edinme hatırlamaya dayanır. E) Doğru bilgi olanaksızdır. 12. Aşağıdaki seçeneklerden hangisi doğruluk ve gerçeklik kavramları arasındaki farkı ifade eder? A) Doğruluk, bilginin nesnesine uygunluğu; gerçeklik ise zamanda ve mekanda varolmak demektir. B) Doğruluk, bilginin kendisi; gerçeklik ise bilginin kesinliğidir. C) Doğruluk, yalan söylememek; gerçeklik ise bilginin kendisidir. D) Doğruluk, bilginin mümkün olması; gerçeklik, görünenler dünyasıdır. E) Doğruluk, erdemli olmak; gerçeklik, dürüst olmaktır. Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

9 11. SINIF GRUBU Ünite 3: Varlık Felsefesi 1. Tatlı, acı, soğuk, sıcak, renk ancak zihinde vardır. Gerçekte ise boşlukta savrulan ve rastlantı sonucu karşılaştıklarında birleşmeleri zorunlu olan varlıklar vardır. Demokritos un bu görüşüne göre gerçekte var olan aşağıdakilerden hangisidir? A) Düşünce B) Ateş C) Ruh D) Atom E) Töz 2. Çevremizde çeşitli ağaçlar görürüz. Fakat bu ağaçların ortak özelliklerini yansıtan, o ağacı o ağaç yapan şey, yani ağacın asıl varlığı insanın zihninde mevcuttur. Düşüncenin dışında ve ötesinde bir nesnel dünya yoktur. Platon bu görüşüyle aşağıdaki kavramlardan hangisini temele almaktadır? A) İdea B) Oluş C) Fenomen D) Madde E) Madde ve ruh 3. Aşağıdaki ifadelerden hangisi materyalist bir düşünürün görüşlerine ters düşer? A) Varlığın var olduğunu savunmak B) Yer kaplayan her şeyin varlığını kabul etmek C) Ruhun tek gerçek varlık olduğunu iddia etmek D) Düşüncedeki değişimlerin maddeye bağlı olduğunu düşünmek E) Evrenin ilk oluş nedenini somut gerekçelerle açıklamak 4. Yer kaplayan ve maddi olan tek töz vardır. O da maddedir. Varlıklar arasında nitelik farkı değil, nicelik farkı vardır; çünkü hepsi maddi cinstendir. Bu görüşü savunan düşünür aşağıdakilerden hangisidir? A) Descartes B) La Mettrie C) Farabi D) Platon E) Sokrates TEST 5 5. Gerek bilimler, gerekse felsefe; var olanlarla ilgili çeşitli görüşler ileri sürer. Fakat varlığa ilişkin sordukları sorular ve varlık alanıyla ilgili yaklaşımları birbirlerinden farklıdır. Bilimler; var olan şeyleri parçalara bölerek farklı yöntem ve teknikler kullanır. Felsefe; var olanın tümünü konu edinir. Bu parçaya göre bilim ve felsefenin varlığa yaklaşımı ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Varlığı farklı açılardan ele aldıkları B) Varlığı tüm boyutlarıyla ele aldıkları C) Bilimlerin varlığı ele alırken seçici olduğu D) Var olanlara ilişkin açıklamalarda bulundukları E) Her bilimin konu ettiği varlık alanının farklı olduğu 6. Varlık felsefesi aşağıdaki sorulardan hangisini sormaz? A) Doğada hangi tözler vardır? B) Varlık var mıdır? C) Varlık kaç tarzda vardır? D) Varolan değişir mi? E) Ölümden sonra hayat var mıdır? 7. Descartes e göre Ruh un öz niteliği düşünmedir. Maddenin temel niteliği yer kaplamadır. Ruh ile madde birbirinden özce farklı olan ve birbiriyle uzlaşamayan iki cevherdir. Buna göre Descartes in dualizmi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Varlığın ruh ve madde olarak ayrı iki yönü vardır. B) Ruh-madde aynı niteliklere sahiptir. C) Asıl varlık ruhtur. D) Maddenin varlığı ruha bağlıdır. E) Maddenin öz niteliği düşüncedir. Î

10 TEST 5 Ünite 3: Varlık Felsefesi 8. Metafizik; Tanrı, ruh, ölümsüzlük gibi doğaüstü varlıkları; ontoloji ise; hiçbir türünü dışarıda bırakmaksızın, yani en genel anlamıyla varlığı, onun var olup olmadığını, varsa niçin var olduğunu konu edinir. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Ontoloji ve metafizik varlığı farklı boyutlarıyla ele alır. B) Metafizik soyut, ontoloji somut varlıkları ele alır. C) Metafiziğin konusu gerçek varlıklardır. D) Ontoloji bir bilim, metafizik ise felsefedir. E) Ontolojinin alanı metafiziği de kapsar. 11. Platon a göre, maddi şeylerin bağımsız bir varlığı yoktur. Onlar ideal varlıklar evrenindeki mükemmel biçimlerin geçici birer yansımasıdır. Aristoteles ise; maddesiz biçimin ve biçimsiz maddenin olamayacağını ileri sürer. Ona göre her varlığın, aynı zamanda varoluş amacı, kendi mükemmel öz ünü yine kendi içinde taşımaktır. Buna göre Aristoteles i Platon dan ayıran temel nokta aşağıdakilerden hangisidir? A) Varlığın yapısının bilenemeyeceğini düşünmesi B) İdeal varlıkların mükemmel olduğunu düşünmesi C) Asıl gerçekliğin maddenin içindeki öz de saklı olduğunu düşünmesi D) Varlığın salt biçimden oluştuğunu savunması E) Biçimin maddeden ibaret olduğu görüşünü ileri sürmesi 9. Varlık felsefesi, olgusal ya da zihinsel tüm varlıkları, daha doğrusu bir bütün olarak varlık ı inceler. Varlığından ya da yokluğundan, niçin ve nasıl varolduğundan ve varolanın ne olduğundan emin olmaya çalışır. Buna göre varlık felsefesi için aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Varlığın belli bir tarzıyla sınırlı olmadığı B) Varlığın var olduğundan kuşku duymadığı C) Varoluşun kaynağı hakkında düşündüğü D) Varlığın kendisini konu edindiği E) Varlığın yapısını anlamaya çalıştığı 10. Değişme; hem var olma ve yok olma, hem de zamana ve mekana bağlı olarak içerik ve biçim bakımından farklılaşma anlamına gelir. Gerçekten varolan her şey, kesintisiz bir değişme halindedir. Ve madem ki her şey değişmektedir, öyleyse değişme her şeydir. Bu yaklaşıma göre varlık aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ifade edilebilir? 12. Atomlar evrendeki boşlukta hareket etmektedir. Benzer atomlar rastlantı sonucu karşılaştıklarında birleşmeleri zorunludur. Demokritos a göre, evrendeki her nesne bu şekilde oluşmaktadır. Tüm varlıklar, maddi tözler olan atomların birleşmesiyle oluşur. Ayrışmasıyla da yok olur. Demokritos un bu yaklaşımı, aşağıdaki öğretilerden hangisine bir örnek oluşturur? A) Nihilizm B) Materyalizm C) Panteizm D) İdealizm E) Düalizm A) Düşünce B) Madde C) Oluş D) idea E) Fenomen Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...

11 11. SINIF GRUBU Ünite 3: Varlık Felsefesi 1. Varolan her şey tek bir gerçeklikten doğmuştur. Bu görüşü savunan bir düşünür varlığa hangi yaklaşım açısından bakmaktadır? A) Monizm B) Düalizm C) Plüralizm D) Nihilizm E) Realizm 2. Hobbes a göre her varlık cisimdir ve cisimdeki her olay bir harekettir. Ruh da bir cisim olduğuna göre, algılarımızın, duygularımızın ve düşüncelerimizin temelinde maddi hareketler vardır. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi Hobbes un varlık görüşüyle bağdaşmaz? A) Ruhsal ve cisimsel varlıklar mekanik hareket kanunlarına bağlıdır. B) Varolan duyusal yoldan algılanabilendir. C) Cisimler varolanların temelini oluşturur. D) Ruhsal olayların temelinde madde bulunur. E) Varolan her şeyin öz ü ruhtur. 3. Varlığın ruh ve madde olarak ikili bir yönü olduğunu; ruhun temel eyleminin düşünme, madde nin temel eyleminin de yer kaplama olduğunu öne süren görüş aşağıdakilerden hangisidir? A) Rasyonalizm B) Realizm C) Materyalizm D) Düalizm E) İdealizm 4. Hartmann a göre; ontolojinin problemleri metafiziğin problemleriyle aynı değildir. Ontoloji sadece varlık konusuyla ilgilenir. Metafiziğin problemlerinden farklı olarak, ontolojinin bazı problemleri zamanla çözülebilir hale gelmiş ve felsefenin alanından çıkarak bilimin konusu olmuştur. Buna göre metafiziği ontolojiden ayıran temel fark aşağıdakilerden hangisidir? A) Bazı sorunlara çözüm üretmesi B) Varlığın var olup olmadığını sorgulaması C) Varlığı reel gerçekliği içinde ele alması D) Varlığa yönelik bilimsel bakış açılarını sorgulaması E) Bilimsel olarak çözümlenemeyen önermelerle uğraşması TEST 6 5. Sartre a göre; İnsanda varoluş özden önce gelir. İnsan özgür olmaya mahkumdur. Nasıl yaşayacağına özgür iradesiyle karar verir. Buna göre insanla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) Evrensel yasalara uyduğu sürece vardır. B) Yaptığı her eylemin belirleyicisidir. C) Önce var olur sonra özünü gerçekleştirir. D) Eylemlerini belirleyebildiği sürece özgürdür. E) Nasıl yaşayacağına kendisi karar verir. 6. İnsan aklı, olguları, varlıkları sınıflandırmadan yanadır. Olgular, olaylar, varlıklar, nesneler arasında genellikle benzerlik ilkesine dayalı olarak kurulan ilişkiler, bağlantılar, başka deyişle varolanı mantıkla anlaşılır kılma, dünyanın karmaşık yapısını yalına dönüştürmede çok işe yarar. E. Cassirer in bu görüşü aşağıdaki yaklaşımlardan hangisi ile ilişkilendirilebilir? A) Bütüncülük B) İndirgemecilik C) Mantıkçılık D) Faydacılık E) Akılcılık 7. Herakleitos, evrendeki sürekli değişmeyi, oluşu, görmekte ve kabul etmektedir. Ancak bu değişmenin altına değişmeyen, hep aynı kalan varlığı yerleştirmek istemektedir. Buna olanak var mıdır? Her şeyin değiştiğini söylemek, değişmenin her şey olduğunu söylemek değil midir? Eğer her şey değişmekte ise kalıcı olan hiçbir şey yok mudur? Bu parçada Herakleitos un öncelikle anlatmak istediği aşağıdakilerden hangisidir? A) Bilgi kişiden kişiye değişir. B) Değişimin nedeni varlıktır. C) Dış dünya insanı yanıltır. D) Değişmeyen tek şey değişimdir. E) Değişmedeki değişmezliği logos sağlar. Î

12 TEST 6 Ünite 3: Varlık Felsefesi 8. Biz bir şeyi düşünsek de düşünmesek de o şey vardır. Gerçek, sadece düşünce ile kavranamaz; onda bir parça akıldışılık olmalıdır. Bu görüşlere sahip bir filozof aşağıdaki ifadelerden hangisini savunamaz? A) Nesnelerin varlığı düşünceye bağlı değildir. B) Düşünceden bağımsız bir varoluş söz konusu değildir. C) Varolmak sadece algılanmış olmaya bağlı değildir. D) Algılamadan bağımsız bir gerçek dünya düşünülebilir. E) Nesneler sadece zihindeki tasarımlarla doğrulanamaz. 11. Descartes e göre var olmasaydık şüphe edemezdik. Bu bizim edinmiş olduğumuz ilk doğru bilgidir. Öyle ki şüphe etmek düşünmeye, düşünmek ise var olmaya yeter bir kanıttır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi Descartes ın varlıkların var olabileceği düşüncesine ulaşmasını sağlayan çıkarımın nedenidir? A) Araştırmalarını bilimsel verilerle desteklemesi B) Düşünmeye dayalı ispat ve akla dayalı kanıt tarzı C) Elde ettiği verileri doğa üstü güçlere dayandırması D) Bilinen akıl yürütme yöntemlerini kullanması E) Düşünme yetisi ile duyu verilerini yorumlaması 9. Felsefede gerçek ve düşünsel varlık ayrımı yapılmaktadır. Ağrı Dağı, çam ağacı ve Ege Denizi gerçek varlıklardır. Kaf Dağı, peri, deniz kızı sadece düşünülen varlıklardır. Bu ayrımı yapan ve bu kavamlar üzerinde düşünce üreten felsefe alanı aşağıdakilerden hangisidir? A) Ontoloji B) Epistemoloji C) Etik D) Estetik E) Teoloji 10. Aşağıdakilerden hangisi Aristoteles e göre varlığın oluşumuna yol açan nedenlerden biri değildir? 12. Karl Marx a göre, evrenin yapısı maddedir. Madde bilinçten bağımsız olarak vardır. Maddenin varoluş biçimi de harekettir. Hareket olmadan madde olamaz; madde olmadan da hareket düşünülemez. Evren diyalektik bir şekilde ilerler. Olmuş bitmiş bir şey değildir. Olaylar arasındaki bağlantılar zorunludur. Karl Marx bu görüşü ile aşağıdakilerden hangisini savunmaktadır? A) Evrenin yapısının durağan olduğunu B) Maddenin düşüncenin bir ürünü olduğunu C) Maddenin evrende rastlantı sonucu oluştuğunu D) Evrenin hareket sonucunda oluşmuş maddeden ibaret olduğunu E) Evrenin tek bir seferde meydana gelen bir değişimin ürünü olduğunu A) Formel neden B) Yapıcı neden C) Durağan neden D) Ereksel neden E) Maddi neden Adı :... Soyadı :... Sınıf :... NO : Puan :...