HZ. MUHAMMED İN HAYATI

Transkript

1 ORTAOKUL - İMAM HATİP ORTAOKULU HZ. MUHAMMED İN HAYATI DERS KİTABI 7 YAZARLAR Yrd. Doç. Dr. Recep Orhan ÖZEL Ekrem KARAARSLAN Zafer SÖĞÜT

2 EDİTÖR Dr. Murat KAYA DİL UZMANI Hüseyin KÜÇÜK GÖRSEL TASARIM Hacı Ahmet YÜCEL PROGRAM GELİŞTİRME UZMANI Hasan TOPAL REHBERLİK UZMANI Yahya Furkan KONYALI ÖLÇME-DEĞERLENDİRME UZMANI Mehmet Akif KARAKUŞ

3 İSTİKLÂL MARŞI Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak. Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı: Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı. Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı: Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı. Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl! Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl. Hakkıdır Hakk a tapan milletimin istiklâl. Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda? Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda! Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Huda, Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda. Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım. Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım! Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarım. Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım. Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli: Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli. Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeliebedî yurdumun üstünde benim inlemeli. Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar, Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar, Medeniyyet dediğin tek dişi kalmış canavar? O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım, Her cerîhamdan İlâhî, boşanıp kanlı yaşım, Fışkırır ruh-ı mücerret gibi yerden na şım; O zaman yükselerek arşa değer belki başım. Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın; Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın. Doğacaktır sana va dettiği günler Hakk ın; Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl! Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl. Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl; Hakkıdır hür yaşamış bayrağımın hürriyyet; Hakkıdır Hakk a tapan milletimin istiklâl! Mehmet Âkif Ersoy

4 ATATÜRK ÜN GENÇLİĞE HİTABESİ Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini, ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir. Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin en kıymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek isteyecek dâhilî ve hâricî bedhahların olacaktır. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atılmak için, içinde bulunacağın vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatanın bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere, memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hıyanet içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini, müstevlîlerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde harap ve bîtap düşmüş olabilir. Ey Türk istikbalinin evlâdı! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen, Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmaktır. Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur. Mustafa Kemal Atatürk

5 MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

6

7 İÇİNDEKİLER ÖĞRENME ALANI: HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİ 1. ÜNİTE: HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİNİ HATIRLAYALIM 1. Hz. Muhammed in (s.a.v.) Doğduğu Çevre Hz. Muhammed in (s.a.v.) Doğumu, Çocukluğu ve Gençliği Hz. Muhammed in (s.a.v.) Peygamber Oluşu ve Mekke Dönemi Hz. Muhammed in (s.a.v.) Medine Dönemi ve Vefatı...34 ÖĞRENME ALANI: GÜNLÜK HAYATTA HZ. MUHAMMED (S.A.V.) 2. ÜNİTE: GİYİM KUŞAM 1. Giyim ve Kuşamda Temizliğin Önemi Giyim ve Kuşamda İsraftan Kaçınmak Giyim ve Kuşamda Sadelik Tertipli ve Uyumlu Giyinmek...54 ÖĞRENME ALANI: EN GÜZEL ÖRNEK 3. ÜNİTE: HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) İBADETLERİ 1. Hz. Muhammed in (s.a.v.) İbadet Anlayışı Farz İbadetler Farz Dışında Yaptığı İbadetler İbadetlere Devamlılığı

8 ÖĞRENME ALANI: SOSYAL HAYATTA HZ. MUHAMMED (S.A.V.) 4. ÜNİTE: KOMŞULUK 1. Komşularla İletişim Komşularla Sevinci ve Üzüntüyü Paylaşmak Komşu Haklarını Gözetmek Hediyeleşmek ÖĞRENME ALANI: HZ. MUHAMMED (S.A.V.) VE AİLE 5. ÜNİTE: AKRABALARLA İLETİŞİM 1. Akrabaları Ziyaret Sevinçleri ve Üzüntüleri Paylaşmak Akrabayı Koruyup Gözetmek Akrabalar Arası Yardımlaşma ÖĞRENME ALANI: HZ. MUHAMMED (S.A.V.) VE TOPLUMSAL İLETİŞİM 6. ÜNİTE: SOSYAL İLETİŞİM 1. Özel Hayata Saygı Dengeli Davranmak Başkalarının Haklarını Korumak İyiliğe Karşılık Beklememek Mütevazı Olmak

9 ORGANİZASYON ŞEMASI ÖĞRENME ALANI 1. ÜNİTE HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİ HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİNİ HATIRLAYALIM HAZIRLIK ÇALIŞMALARI 1. İslam dan önce Arap Yarımadası nı gösteren bir haritayı inceleyiniz. 2. İslam öncesi Arap Yarımadası ndaki hayat şartlarını araştırınız. 3. Peygamber (s.a.v.), tebliğ, emanet ve hicret kavramlarının anlamını araştırıp defterinize yazınız. 4. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) İslam dinini anlatırken ne gibi zorluklarla karşılaşmıştır? Araştırınız. Öğrencileri, ünite ile ilgili araştırmaya, düşünmeye ve gözlem yapmaya yönlendirici hazırlık sorularının yer aldığı bölüm. 9 Düşünelim bölümü öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçirmeyi amaçlayan motivasyon ifadelerinin yer aldığı bölüm. 1. ÜNİTE 1. Hz. Muhammed in (s.a.v.) Doğduğu Çevre Düşünelim! Peygamberimiz in (s.a.v.) doğduğu çevre hakkında önceki yıllarda öğrendiklerinizi hatırlayınız. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), Arap Yarımadası nın Mekke şehrinde doğmuştur. Mekke nin yer aldığı Arap Yarımadası nın üç tarafı denizlerle çevrili olmasına rağmen büyük bir bölümü çöllerle kaplıdır. Sıcak ve kurak bir iklime sahiptir. Kur an-ı Kerim de şehirlerin anası 1 şeklinde ifade edilen Mekke, tarih boyunca dinî ve ekonomik açıdan özel bir konuma sahip olmuştur. Kâbe ve zemzem suyunun burada olmasından dolayı Mekke, pek çok kişiyi kendine çekmiş, önemli bir dinî ve ticari merkez olmuştur. Peygamberimizin (s.a.v.) hayatının şekillenmesinde Arap Yarımadası nın, Mekke ve Medine şehirlerinin önemli bir yeri vardır. Çünkü Peygamberimiz (s.a.v.) Mekke de doğup büyümüş, İslam dinini bu bölgede anlatmış ve Arabistan ın diğer önemli bir şehri Medine de vefat etmiştir. Dolayısıyla Peygamberimizin (s.a.v.) hayatını doğru ve sağlıklı öğrenmek için Arap Yarımadası nı ve orada yaşayan insanların siyasi, sosyal, inanç ve ekonomik durumlarını bilmek gerekir. İslamiyet ten önce Araplar, kabileler hâlinde yaşıyordu. Her kabile, hâkim olduğu bölge ve şehirde ayrı bir devlet şeklinde hüküm sürüyordu. 1.1: İslam'dan önce Arap Yarımadası 1. En am suresi, 92. ayet. 10 9

10 KULLANILAN SEMBOLLER Not Edelim! Öğrenelim! Okuma Parçası Araştıralım! Tartışalım! Etkinlik Düşünelim! Okuyalım, Düşünelim Tarihten Bir Anekdot Bir Hatıra Not Edelim! Hicret, ikinci halife Hz. Ömer (r.a.) zamanında takvim başlangıcı olarak kabul edildi. Bu takvim hicri takvim olarak adlandırıldı. Konuyla ilgili özlü bilgilerin yer aldığı bölüm. Etkinlik Yarım hurma ile de olsa kendinizi cehennem ateşinden koruyun! Bunu da bulamayan, güzel ve hoş sözle korunsun. (Buhârî, Edeb, 34) Yukarıdaki hadis-i şerifi dikkate alarak nafile ibadetlerden olan sadakanın önemini açıklayınız Konuyu daha iyi anlamaya yönelik şiir, hikaye, ayet ve hadis meali örnek olay v.b. etkinlikleri içeren bölüm. 10

11 ÖĞRENME ALANI 1. ÜNİTE HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİ HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİNİ HATIRLAYALIM HAZIRLIK ÇALIŞMALARI 1. İslam dan önce Arap Yarımadası nı gösteren bir haritayı inceleyiniz. 2. İslam öncesi Arap Yarımadası ndaki hayat şartlarını araştırınız. 3. Peygamber (s.a.v.), tebliğ, emanet ve hicret kavramlarının anlamını araştırıp defterinize yazınız. 4. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) İslam dinini anlatırken ne gibi zorluklarla karşılaşmıştır? Araştırınız. 11

12 1. ÜNİTE 1. Hz. Muhammed in (s.a.v.) Doğduğu Çevre Düşünelim! Peygamberimiz in (s.a.v.) doğduğu çevre hakkında önceki yıllarda öğrendiklerinizi hatırlayınız. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), Arap Yarımadası nın Mekke şehrinde doğmuştur. Mekke nin yer aldığı Arap Yarımadası nın üç tarafı denizlerle çevrili olmasına rağmen büyük bir bölümü çöllerle kaplıdır. Sıcak ve kurak bir iklime sahiptir. Kur an-ı Kerim de şehirlerin anası 1 şeklinde ifade edilen Mekke, tarih boyunca dinî ve ekonomik açıdan özel bir konuma sahip olmuştur. Kâbe ve zemzem suyunun burada olmasından dolayı Mekke, pek çok kişiyi kendine çekmiş, önemli bir dinî ve ticari merkez olmuştur. Peygamberimizin (s.a.v.) hayatının şekillenmesinde Arap Yarımadası nın, Mekke ve Medine şehirlerinin önemli bir yeri vardır. Çünkü Peygamberimiz (s.a.v.) Mekke de doğup büyümüş, İslam dinini bu bölgede anlatmış ve Arabistan ın diğer önemli bir şehri Medine de vefat etmiştir. Dolayısıyla Peygamberimizin (s.a.v.) hayatını doğru ve sağlıklı öğrenmek için Arap Yarımadası nı ve orada yaşayan insanların siyasi, sosyal, inanç ve ekonomik durumlarını bilmek gerekir. İslamiyet ten önce Araplar, kabileler hâlinde yaşıyordu. Her kabile, hâkim olduğu bölge ve şehirde ayrı bir devlet şeklinde hüküm sürüyordu. 1.1: İslam'dan önce Arap Yarımadası 1. En am suresi, 92. ayet. 12

13 Arap Yarımadası nda insanların bir kısmı şehirlerde yerleşik hayata geçmişse de çoğu çöllerde göçebe hâlinde hayat sürerdi. Şehirde yaşayanlar geçimlerini ticaretle sağlar, şartlar elverişliyse tarımla uğraşırlardı. Göçebe hayat sürenler ise kısmen tarımla uğraşır fakat daha çok hayvancılık yaparlardı. Çölde göçebe olarak yaşayanlara bedevi denirdi. Bedevi kabileler arasında genellikle su kaynakları ve otlaklar yüzünden sık sık kavga ve savaşlar çıkardı. İslam öncesinde Araplar, sosyal hayat itibarıyla hür, köle ve mevali olmak üzere üç sınıfa ayrılmaktaydı. Hürler, toplumun geniş haklara sahip fertleriydiler. Köleler, hürlerin sahip olduğu hukuk ve onurdan yoksun olan sınıftı. Bunlar savaşta alınan esirlerdi. Köle ve cariyeler çeşitli hizmetlerde karın tokluğuna çalıştırılırdı. Mevali ise, esirler ile hürler arasında orta bir sınıftı. Genel olarak mevali, özgürlüğüne kavuşmuş köleler veya cariyelerden oluşurdu. HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİNİ HATIRLAYALIM Putperestlik, Arabistan da en yaygın inanç biçimiydi. İnsanlar kendi elleriyle yaptıkları heykel ve nesnelere tanrı diye tapardı. Her kabilenin bir putunun olduğu Arabistan da Lat, Menat, Hubel ve Uzza gibi büyük putlar herkes tarafından tanınırdı. Kâbe de yaklaşık üç yüz altmış put bulunuyordu. Kâbe yi ziyarete gelenler bu putları da ziyaret eder, onlara adak adardı. Yahudi ve Hristiyanların yanı sıra az sayıda Mecusi ve Sabii de vardı. Ayrıca Hz. İbrahim in (a.s.) getirdiği Haniflik dinine inanan, Allah ın (c.c.) varlığını ve birliğini kabul eden az sayıda insan da bulunuyordu. Bu dini benimsemiş, çirkin davranışlardan uzak duran bu inançlı kişilere Hanif denirdi. Not Edelim! Putlara tapanlara putperest veya Allah a (c.c.) ortak koşan anlamında müşrik denir. Öğrenelim! Müşrikler, putlara tapmakla birlikte Allah ın (c.c.) varlığını da kabul ederlerdi. Ancak putların kendilerini Allah a (c.c.) ulaştırdıklarına, kendileri için Allah (c.c.) katında şefaatçi olacaklarına inanırlar ve...biz onlara sadece, bizi Allah a (c.c.) daha çok yaklaştırsınlar diye ibadet ediyoruz... (Zümer suresi, 3. ayet) derlerdi. 13

14 1. ÜNİTE 1.2: Kâbe nin 20. yüzyıl başlarındaki görünümü Hz. İbrahim (a.s.) ve oğlu Hz. İsmail (a.s.) tarafından eski temelleri üzerine yeniden inşaa edilen Kâbe, bütün Araplar tarafından kutsal kabul edilirdi. Mekke yılın belli aylarında hem Kâbe yi ziyaret etmek hem de ticaret yapmak amacıyla gelen insanlarla dolup taşardı. Bu aylarda Mina, Mecenne, Zülmecaz ve Ukaz adında çeşitli panayırlar kurulurdu. Bu panayırları ziyaret edenler, canlı bir alışveriş ve kültürel ortamının oluşmasına katkıda bulunurdu. Araplar arasında okuma yazma bilenlerin sayısı çok azdı. Halkın çoğunun göçebe olduğu ve eğitim kurumlarının olmadığı bir ortamda yazılı edebiyat yerine sözlü edebiyat daha çok gelişmişti. Güzel şiir okumak çok yaygındı ve oldukça ileri düzeydeydi. Belli zamanlarda düzenlenen panayırlarda şiir yarışmaları yapılır, birinci olan şiirler Kâbe nin duvarına asılırdı. İnsanlar atalarının örf ve âdetlerine körü körüne bağlıydı. Can ve mal güvenliği yoktu, kan davaları yüzünden kabileler arasında savaşlar eksik olmazdı. Adaletsizlik, soygunculuk, faizcilik, kumar oynamak gibi kötü alışkanlıklar son derece yaygındı. Güçlü ve zengin kimseler zayıf ve fakirleri ezerdi. Kölelere ve kimsesizlere karşı her türlü kötü davranış sergilenirdi. Kadınlara ve kız çocuklarına da pek değer verilmezdi. Kız çocuğu sahibi olmak utanç verici bir durum olarak kabul edilir, bu sebeple bazı insanlar kız çocuklarını diri diri toprağa gömerdi. Bazen de çocuklarını, fakirlik endişesiyle öldürürlerdi. Araplarda evlatlık alma geleneği yaygındı. Evlat edinilen çocuk, kendisini evlat edinen kişinin çocuklarıyla aynı haklara sahip olurdu. Bu özellikleri sebebiyle, bu döneme Cahiliye Dönemi adı verilmiştir. Cahiliye Dönemi, Hz. Muhammed in (s.a.v.) peygamberliğinden önce, insanların yaşadıkları ve özünde, putlara tapma, soy-sopla övünme, hukuksuzluk, kibir ve zayıfları ezme gibi olumsuzlukları barındıran sosyal ve kültürel ortamı ifade etmektedir. 14

15 Tartışalım! Çevrenizde Cahiliye Dönemi ni hatırlatan davranışlar var mı? Arkadaşlarınızla tartışınız. Öğrenelim! Mekke ve Kâbe Yeryüzünde Allah a (c.c.) ibadet için yapılan ilk bina Mekke deki Kâbe dir. 1 Kuran da Hz.İbrahim ve oğlu İsmail in Kâbe nin temellerini yeniden yükseltmesi istenmektedir. 2 Kâbe nin inşası bittikten sonra Allah (c.c.), Hz. İbrahim den insanları Hac için davet etmesini istemiştir. 3 HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİNİ HATIRLAYALIM Mekke şehri Peygamber Efendimiz in büyük dedelerinden Kusayy tarafından, Kâbe nin inşasından çok sonra kurulmuştur. Allah a (c.c.) ibadet amacıyla yapılan Kâbe, Tevhid inancının zamanla unutulmasıyla putlarla doldurulmuştur. Cahiliye Devri nde Mekke putperestliğin merkezi haline gelmiştir. 1. bkz. Ali İmran suresi, 96. ayet. 2. bkz. Bakara suresi, 127. ayet. 3. bkz. Hac suresi, 27. ayet. Öğrenelim! Cahiliye Devri nde kız çocuğu sahibi olmak utanç sebebi sayılırdı. Birinin kızı olduğu zaman öfkesinden yüzü simsiyah kesilirdi. Çünkü onunla alay edilir ve o kişi toplum tarafından dışlanırdı. Kur an-ı Kerim de bu duruma şu ayetlerle işaret edilmiştir: Onlardan birine, Rahman olan Allah a (c.c.) isnat ettikleri bir kız evlat müjdelense, içi öfkeyle dolarak yüzü simsiyah kesilirdi. (Zuhruf suresi, 17. ayet) Diri diri toprağa gömülen kız çocuğunun hangi suçla öldürüldüğü kendisine sorulduğu zaman... (Tekvir suresi, 8-9. ayetler)...ortak koştukları şeyler, müşriklerden çoğuna, çocuklarını öldürmeyi süslü gösterirdi... (En âm suresi, 137. ayet) 15

16 1. ÜNİTE Etkinlik Peygamberimiz in (s.a.v.) doğduğu çevrenin dinî, ekonomik ve sosyal özelliklerini aşağıdaki başlıklar altında sıralayınız. Din ve İnançlar Ekonomik Durum Sosyal Hayat

17 2. Hz. Muhammed in (s.a.v.) Doğumu, Çocukluğu ve Gençliği Düşünelim! Peygamberimiz in (s.a.v.) çocukluğunda ve gençliğinde yaşadığı önemli olaylar nelerdir? HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİNİ HATIRLAYALIM Miladi 571 de Fil Olayı meydana geldi. Yemen Valisi Ebrehe, Sana şehrinde gösterişli bir tapınak yaptırmış ve Arapları burayı ziyarete davet etmişti. Buna rağmen hiç kimse bu gösterişli binayı ziyarete gelmemişti. Bu durumu gururuna yediremeyen Ebrehe, Kâbe yi yıkmak amacıyla içinde fillerin de bulunduğu büyük bir orduyla Mekke yakınlarına kadar geldi. Fakat bu sırada beklenmedik bir olay oldu. Allah ın (c.c.) bir mucize olarak gönderdiği sürü sürü kuşların attıkları küçücük taşlarla kibirli Ebrehe nin ordusu ve kendisi perişan oldu. Yaralı olarak Yemen e dönen Ebrehe burada öldü. Öğrenelim! Kur an-ı Kerim de Fil Olayı hakkında bizlere şu bilgiler verilmektedir: Rabbin fil sahiplerine neler etti, görmedin mi? Onların kötü planlarını boşa çıkarmadı mı? Onların üstüne ebabil kuşlarını gönderdi. O kuşlar, onların üzerlerine pişkin tuğladan yapılmış taşlar atıyordu. Böylece Allah onları yenilip çiğnenmiş ekine çevirdi. (Fil suresi, 1-5. ayetler) Miladi 20 Nisan 571 de Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) Mekke de doğdu. Sevgili Peygamberimiz in (s.a.v.) soyu Hz. İbrahim e (a.s.) dayanır. Peygamberimiz in (s.a.v.) annesi Âmine, Kureyş kabilesinin bir kolu olan Zühreoğullarından Vehb in kızıdır. Babası Abdullah ise Kureyş in Haşimoğulları kolundan Abdülmuttalib in oğludur. Babası, ticaret amacıyla çıktığı bir yolculuk sırasında Medine de hastalanıp vefat etti. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) bu sırada henüz doğmamıştı. Babasının vefatından birkaç ay sonra dünyaya geldi. Annesi Hz. Âmine (r.a.) Peygamberimiz e (s.a.v.) Ahmed adını vermişti. Abdülmuttalib torununun doğumu vesilesiyle büyük bir ziyafet verdi. Kureyş in ileri ge- 17

18 1. ÜNİTE lenlerini bu ziyafete davet etti. Sevgili torununa ne isim verdiğini soranlara, Muhammed ismini verdim. dedi. Onlar, Atalarının arasında bu adı taşıyan yoktur. Neden bu ismi verdin? diye sordular. Abdülmuttalib, Dilerim ki gökte Hak, yeryüzünde halk onu hayırla ansın. 2 cevabını verdi. Not Edelim! Peygamber Efendimiz e (s.a.v.) Muhammed ismi dışında aynı anlama gelen Ahmed, Mahmud ve Mustafa (çokça övülen, yüceltilen ve seçilmiş) isimleri de verilmiştir. Bunlardan Ahmed ismi Kur an-ı Kerim in Saff suresi 6. ayetinde geçmektedir. Not Edelim! Peygamberimiz (s.a.v.) hicri olarak rebiülevvel ayının 12. gecesi sabaha karşı doğmuştur. Peygamberimiz in (s.a.v.) doğduğu bu gece ülkemizde Mevlit Kandili olarak kutlanmaktadır. Peygamber Efendimizin (s.a.v.) doğum tarihi Miladi takvime göre ise 20 Nisan dır. Bundan dolayı Nisan ayının 3. haftası Peygamberimizi konu alan çeşitli etkinliklerle Kutlu Doğum Haftası olarak kutlanmaktadır. 1.3: Hz. Peygamber in (s.a.v.) doğduğu evin yerine yapılan kütüphane 2. İrfan Yücel, Peygamberimizin Hayatı,

19 HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİNİ HATIRLAYALIM 1.4: Muhammed Rasulullah Miladi 571 de Peygamber Efendimiz (s.a.v.) sütannesi Halime ye teslim edildi. Mekke nin havası çok sıcak olduğu için küçük çocuklara ağır geliyordu. Bundan dolayı aileler yeni doğan çocuklarını, havası daha elverişli olan çevre köylerden gelen sütannelere verirlerdi. Böylece çocuklar daha sağlıklı büyürlerdi. Peygamberimiz de (s.a.v.) bu amaçla Halime adında bir sütanneye verildi. Dört yaşına kadar sütannesi Halime nin yanında kaldı. Efendimiz in Şeyma, Abdullah ve Üneyse adlarında üç süt kardeşi vardı. Peygamberimizin (s.a.v.) sütannesinin yanında kaldığı süre içinde Halime nin evinde bolluk ve bereket eksik olmamıştır. Miladi 577 de Peygamberimizin (s.a.v.) annesi Âmine vefat etti. Peygamberimiz (s.a.v.), dört yaşından altı yaşına kadar annesiyle birlikte yaşadı. Altı yaşındayken annesi ve hizmetçileri Ümmü Eymen ile birlikte babasının kabrini ve akrabalarını ziyaret etmek için Medine ye gittiler. Bir müddet orada kaldıktan sonra Mekke ye dönerken annesi Ebva köyünde hastalandı ve vefat etti. Henüz doğmadan babasını kaybeden sevgili Peygamberimiz (s.a.v.) küçük yaşta annesini de yitirdi. Böylece hem yetim hem de öksüz kaldı. Hizmetçileri Ümmü Eymen, onu Mekke ye getirip dedesine teslim etti. Miladi 579 da Peygamberimizin (s.a.v.) dedesi Abdülmuttalib vefat etti. Sekiz yaşına kadar dedesi Abdülmuttalib in yanında kalan Peygamberimiz (s.a.v.), dedesini çok severdi. Abdülmuttalib de bu sevgiyi karşılıksız bırakmaz, hiç kimseye göstermediği şefkat, ilgi ve hoşgörüyü küçük torununa gösterir, yetimlik ve öksüzlüğünü ona hissettirmemek için elinden geleni yapardı. İyice yaşlanan Abdülmuttalib, hastalığı artınca canından çok sevdiği torununu, oğlu Ebu Talib e emanet etti, kısa bir süre sonra da vefat etti. Ebu Talib, yeğeni Muhammed i hiçbir zaman kendi çocuklarından ayırmadı. Hayatı boyunca elinden gelen her türlü desteği ona verdi. Amcasının eşi Fatıma Hanım da Peygamberimize (s.a.v.) öz oğlu gibi davrandı. Peygamberimiz de (s.a.v.) amcasının koyunlarını otlattı ve ev işlerinde amcasına yardımcı oldu. 19

20 1. ÜNİTE Miladi 583 te Peygamberimiz (s.a.v.) amcaları ile birlikte ticaret kervanlarına katıldı. Mekkeliler ticaretle uğraşır, ticaret için kervanlarla yaz aylarında Şam a, kış aylarında ise Yemen e giderlerdi. Peygamberimiz de (s.a.v.) on iki yaşından itibaren amcalarıyla ticaret kervanlarına katıldı. İlk yolculuğunu amcası Ebu Talib ile Busra ya yaptı. Birkaç yıl sonra da amcası Zübeyr ile Yemen e gitti. Bu yolculuklar sırasında ticari tecrübeler kazandı. 1.5: Ticaret kervanlarını gösteren temsili bir resim Miladi 591 de Peygamber Efendimiz (s.a.v.) Ficar Harbine katıldı. Araplar arasında sürekli savaşlar olurdu. Ancak muharrem, recep, zilkade ve zilhicce aylarında kan dökmek ve zarar vermek haram sayılırdı. Buna rağmen Kureyş kabilesi ile Hevazin kabilesi arasında bu aylarda savaş yapıldı. Bundan dolayı bu savaşa günahın işlendiği savaş anlamına gelen Ficar Harbi denildi. Bu savaşa amcalarıyla birlikte katılan Peygamber Efendimiz (s.a.v.), bizzat savaşmamış, sadece ok toplamıştır. Okuma Parçası Peygamberimiz ve Rahip Bahîra Ebu Talib ticaret yapmak amacıyla gittiği Şam seyahatlerinden birinde yeğeni Muhammed i de yanında götürdü. Peygamberimiz (s.a.v.) bu sırada on iki yaşındaydı. Şam ın Busra kasabasının yakınlarında Bahîra adında Hristiyan bir rahip yaşıyordu. Rahip Bahîra, Peygamberimiz le (s.a.v.) konuştu, ona çeşitli sorular sordu. Aldığı cevaplardan ve fiziksel özelliklerinden onun Allah ın (c.c.) göndereceği son peygamber olduğunu anladı. Çünkü gelecek son peygamber ve ona ait özellikler Tevrat ta ve İncil de bildirilmişti. Bu nedenle Şam daki Yahudi ve Hristiyan bilginler, Hz. Muhammed i (s.a.v.) tanıyarak kıskançlıklarından dolayı ona zarar verebilirlerdi. Rahip Bahîra bu endişesini Ebu Talib e anlattı ve onu Şam a götürmemesini istedi. Ebu Talib bu uyarıyı dikkate alarak alışverişini orada yaptı ve Peygamberimiz (s.a.v.) ile Mekke ye döndü. (İbn Hişâm, 1/ ) 20

21 Araştıralım! Peygamberimizin (s.a.v.) çocukluk yıllarına ait örnek olaylar araştırınız. Bulduğunuz bu örnek olayları sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız. Not Edelim! Mekke ve çevresinde can ve mal güvenliği kalmamıştı. Özellikle Mekke ye gelen yabancıların malları yağmalanıyordu. Yağma, hırsızlık ve gasp gibi olayları önlemek için Mekkeli birkaç kişi tarafından Hilfu l- Fudûl (Erdemliler Topluluğu) adında bir birlik kuruldu. Peygamberimiz de (s.a.v.) haksızlıkları önlemek amacıyla yirmi yaşındayken bu birliğe katıldı. HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİNİ HATIRLAYALIM Miladi 596 da Peygamber Efendimiz Hz. Hatice ile evlendi. Dürüstlüğü ile tanınan Peygamber Efendimiz (s.a.v.), Mekke nin hem soylu hem de zengin kadınlarından Hz. Hatice nin (r.a.) kervanının başına geçti. Bu ticaret sırasında Hz. Hatice (r.a.), Peygamberimiz i (s.a.v.) daha yakından tanıdı. Ona ticaretteki başarısı ve ahlakının güzelliğinden dolayı evlilik teklifinde bulundu. İffeti ve güzel ahlakıyla bilinen Hz. Hatice nin (r.a.) evlilik teklifini kabul eden Peygamber Efendimiz (s.a.v.) mutlu bir yuva kurdu. Evlendiği sırada Peygamberimiz (s.a.v.) yirmi beş yaşındaydı. Vefakâr bir eş olan Hz. Hatice (r.a.), Peygamber Efendimizi (s.a.v.) gönülden sevmiştir. Hz. Hatice (r.a.) Peygamber Efendimiz in (s.a.v.) İslam a davetini ilk kabul edenlerden olup, tüm mal varlığını İslam için harcamıştır.peygamberimiz de (s.a.v.) aynı şekilde güzel ahlak sahibi, kendisini her şart ve durumda destekleyen eşi Hz. Hatice yi (r.a.) hayırla anmış; onun hakkında şöyle buyurmuştur: İnsanlar bana inanmazken Hatice bana iman etti. Onlar beni yalanlarken, o beni tasdik etti. Herkes benden malını esirgerken, o beni malıyla destekledi. 21

22 1. ÜNİTE Peygamberimizin (s.a.v.) bu evlilikten Kasım, Zeynep, Rukiye, Ümmü Gülsüm, Fatıma ve Abdullah olmak üzere altı çocuğu dünyaya gelmiştir. Bunlardan Hz. Fatıma (r.a.) dışındakiler henüz Peygamberimiz (s.a.v.) hayatta iken vefat etmiş, Hz. Fatıma ise ondan yaklaşık altı ay sonra vefat etmiştir. Peygamberimizin (s.a.v.) daha sonra evlendiği Hz. Mariye den de oğlu İbrahim dünyaya gelmiş, o da çok geçmeden vefat etmiştir. Not Edelim! Mekkeliler, güvenirliği ve dürüstlüğünden dolayı Peygamberimize (s.a.v.) Muhammedü l-emin (Güvenilir Muhammed) lakabını vermişlerdi. Hz. Hatice ye (r.a.) de iffeti ve güzel ahlakı sebebiyle Tahire (Temiz Ahlaklı) ismi verilmişti. Etkinlik Çocukları... Kabilesi Kureyş Kabilesi. Doğum Yeri İlk Eşi Süt Kardeşleri.. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) ve yakın akrabaları ile ilgili bilgilere göre boşlukları doldurunuz. Doğum Tarihi... Babası. Sütannesi Dedesi. Annesi. 22

23 Öğrenelim! Araplar arasında ilk doğan çocuğun adına nispetle babasına künye verme geleneği vardı. Peygamber Efendimiz in (s.a.v.) de doğan ilk çocuğu Kasım olduğu için kendisine Ebu l Kasım (Kasım ın Babası) künyesi verilmişti. Okuma Parçası HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİNİ HATIRLAYALIM Kâbe nin Onarılması ve Hakem Olayı Hz. İbrahim (a.s.) ve Hz. İsmail (a.s.) tarafından yapılan Kâbe, geçen zaman içinde yağmur ve sel suları ile harap olmuş, yeniden yapılması gerekmişti. Mekkeliler, Kâbe duvarlarının yeniden yapılması kararını vererek, işe koyuldular. Kâbe nin duvarları Hacerü l Esved in konulacağı yere kadar yükseltilmişti. Ancak bu mübarek taşı yerine koymada kabileler arasında anlaşmazlık çıktı. Ancak her kabile, taşı yerine koyma şerefinin kendisine ait olmasını istiyordu. Sonunda Kâbe nin avlusuna gelen ilk kişiyi aralarında hakem tayin etmeye karar verdiler. İlk gelen sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) olunca orada bulunanlar buna çok sevindiler, Onun hakemliğine hepimiz razıyız. O Muhammedü l Emin dir. dediler. 1.6: Hacerü l Esved Durum, Peygamber Efendimiz e (s.a.v.) anlatılınca, Peygamberimiz (s.a.v.) yere bir örtü serdi, Hacerü l Esved i o örtünün üzerine koydu. Örtünün uçlarını kabile başkanlarına tutturdu ve taşı konulacağı yere kadar hep birlikte taşıdılar. Peygamberimiz de (s.a.v.) mübarek elleriyle taşı yerine koydu. Bu çözüm orada bulunan herkesi son derece memnun etti. Çünkü her kabile bu işe katılmıştı. Peygamberimiz (s.a.v.) bu sırada otuz beş yaşındaydı ve henüz kendisine peygamberlik görevi verilmemişti. Hakem olayı onun zekâsını ve Mekke de kazandığı sonsuz itibar ve güveni göstermesi bakımından önemlidir. (İbn Hişam, Sîre, c. 1, s ; İbn Sa d, Tabakat, C 1, s ) 23

24 1. ÜNİTE 3. Hz. Muhammed in (s.a.v.) Peygamber Oluşu ve Mekke Dönemi Miladi 610 da Peygamber Efendimiz e (s.a.v.) ilk vahiy geldi. Peygamberimiz (s.a.v.) otuz beş yaşından itibaren Mekke yakınlarındaki Nur Dağı nda bulunan Hira Mağarası na gidiyordu. Burada inzivaya çekilerek, Allah ın (c.c.) kudret ve büyüklüğünü düşünüyor, tefekkür ediyordu. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) kırk yaşındayken yine Nur Dağı ndaki Hira Mağarası na çekilmişti. Gecenin sessizliğini bozan, yeri ve göğü dolduran bir sesle irkildi. Bu, vahiy meleği Cebrail in sesiydi. 610 yılında Ramazan ayında Efendimiz e ilk vahyi getirmişti. Not Edelim! Sevgili Peygamberimiz e (s.a.v.) ilk vahyin indirildiği gece Kadir Gecesi olarak bilinir. Yüce kitabımız Kur an-ı Kerim e göre Kadir Gecesi bin aydan daha hayırlı bir gecedir. Cebrail, Peygamberimiz e (s.a.v.) Oku! dedi. Hz. Peygamber (s.a.v.), Ben okuma bilmem. karşılığını verdi. Buna rağmen Cebrail aynı emri iki kere daha tekrarladı. Sonra Alak suresinin ilk beş ayetini okudu. Yüce Rabb imiz, Yaratan Rabb inin adıyla oku. O insanı bir kan pıhtısından yarattı. Oku! İnsana bilmediğini kalemle öğreten Rabb in, büyük ikram sahibidir. 3 ayetlerini Peygamberimiz e (s.a.v.) indirdi. Hz. Peygamber (s.a.v.), Allah Tealanın (c.c.) kendisine verdiği görevin büyüklüğü ve sorumluluk duygusunun 1.7: Alak suresi, 1-5. ayetler etkisiyle eve titreyerek döndü. Eşi Hz. Hatice den kendisini örtmesini istedi. Bir müddet uyuduktan sonra başından geçenleri Hz. Hatice ye anlattı. Eşi de Allah ın (c.c.) kendisini yalnız bırakmayacağını söyleyerek onu sakinleştirdi. Hz. Hatice, Peygamber Efendimiz in yaşadıklarının ne anlama geldiğini öğrenmek için onunla (s.a.v.) birlikte amcasının oğlu Varaka b. Nevfel in yanına gitti. Varaka, Tevrat ve İncil i bilen, bilgin bir insandı. Peygamberimiz in (s.a.v.) başından geçenleri dinleyen Varaka, Efendimiz e gelenin vahiy meleği Cebrail olduğunu ifade etti. Onun Allah Teala (c.c.) tarafından peygamberlikle görevlendirildiğini bildirdi. Varaka nın verdiği bilgiler Hz. Hatice yi rahatlatmış, aklındaki sorulara cevap bulmuştu. 3. Alak suresi, 1-5. ayetler. 24

25 Düşünelim! Peygamberimiz (s.a.v.) İslam ı anlatmaya neden yakın çevresinden başlamıştır? Hz. Peygamber (s.a.v.) İslam ı anlatırken ne tür zorluklarla karşılaşmıştır? Miladi 610 da Peygamber Efendimiz (s.a.v.) İslam ı anlatmaya başladı. İlk vahiyden sonra bir süre vahiy gelmedi. Vahyin gelmediği bu zamana fetret-i vahiy denir. Daha sonra Cebrail, Peygamberimiz e (s.a.v.) yeniden göründü. Peygamberimiz (s.a.v.) onu ilk gördüğü andaki gibi endişe ve telaş içinde evine geldi ve uyudu. Allah Teala (c.c.) daha sonra Cebrail ile şu ayetleri bildirerek Peygamberimiz e (s.a.v.) İslam ı anlatmasını emretti: Ey örtüsüne bürünen! Kalk ve insanları uyar. Rabb inin adını yücelt, elbiseni temiz tut. Kötülüklerden uzak dur. 4 Bunun üzerine Peygamber Efendimiz (s.a.v.) yakın çevresi ve arkadaşlarından güvendiği kişilere İslam ı anlatmaya başladı, onları İslam a davet etti. HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİNİ HATIRLAYALIM İlk önce sadık ve fedakâr eşi Hz. Hatice (r.a.) Müslüman oldu. Daha sonra Peygamberimiz in (s.a.v.) evinde kalan ve o sırada on yaşında olan Hz. Ali, İslam ı kabul ederek ilk Müslüman olan çocuk oldu. Hz. Peygamberin (s.a.v.) özgürlüğüne kavuşturduğu hizmetçisi Zeyd b. Harise de İslam ı hemen kabul etti. Bunlarla birlikte en yakın arkadaşı Hz. Ebu Bekir de İslam a ilk girenlerden oldu. Zübeyr b. Avvam, Sa d b. Ebi Vakkas, Abdurrahman b. Avf ve Hz. Osman gibi Mekke nin tanınan kişileri de Hz. Ebu Bekir in daveti üzerine İslâm dinini kabul ettiler. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), İslam ı tebliğle görevlendirildikten sonra her fırsatta yakın çevresinde bulunanları İslam a gizlice davete devam etti. Not Edelim! Peygamberimiz (s.a.v.) ve ilk sahabeler Safa Tepesi nin eteğinde bulunan Erkam ın evinde toplanırdı. Daru l-erkam denilen bu ev güvenlik açısından iyi bir konumdaydı. Burada Peygamber Efendimiz le (s.a.v.) bir araya gelen Müslümanlar Kur an okur, ibadet eder ve çeşitli konularda istişare ederlerdi. Miladi 614 te Peygamber Efendimiz (s.a.v.) üç yıl gizli davetten sonra açıktan davete başladı. Geçen üç yıllık sürede Peygamberimiz (s.a.v.) İslam ı en yakın çevresine gizlice anlattı. Kısa bir süre sonra inen, Sana emrolunan şeyi açıkça ortaya koy, müşriklere aldırma. 5 anlamındaki ayet ile Allah Teala (c.c.) Peygamberimiz den (s.a.v.) İslam ı artık tüm insanlara tebliğ etmesini istedi. 4. Müddessir suresi, 1-5. ayetler. 5. Hicr suresi, 94. ayet. 25

26 1. ÜNİTE Peygamber Efendimiz (s.a.v.); Yakın akrabanı uyar. Sana uyan müminlere kol kanat ger. 6 ayeti gereğince açıktan tebliğe önce akrabalarından başladı. Haşimoğullarına bir yemek verdi ve onları İslam a girmeye davet etti. Akrabalarından bazıları Peygamber Efendimiz in (s.a.v.) çağrısını kabul edip imanla şereflendi. Ancak amcası Ebu Leheb gibi kişiler her seferinde itiraz ederek şiddetli bir şekilde İslam a karşı çıktı. Amcası Ebu Talib ise İslâm a girmemesine rağmen ömrünün sonuna kadar Peygamberimiz i (s.a.v.) korudu. Efendimiz (s.a.v.) yakın akrabalarını İslam a davetten sonra artık herkese İslam ı tebliğe başladı. Kâbe ye gidip kendisine inen ayetleri açıktan okudu ve insanları Allah a (c.c.) iman etmeye çağırdı. Kâbe de yüzlerce put bulunuyordu ve Mekke her gün bu putları ziyarete gelenlerle dolup taşıyordu. Bu sayede Mekkeliler Arabistan da büyük saygınlık kazanıyor ve ticaret yoluyla zengin oluyorlardı. Mekke de İslam yayılırsa bu imkânlar ellerinden gidecekti. Ayrıca İslam herkesi eşit sayıyor; insanlar arasında soy, asillik, zenginlik, fakirlik farkı gözetmiyordu. Bu nedenle Mekke nin ileri gelenleri İslam ı kendi çıkarları için tehlikeli gördü ve İslam ın yayılmasını önlemek için her yola başvurdular. Müşrikler, Peygamberimiz in (s.a.v.) çağrısına ilk önce olumsuz karşılık verdiler. Atalarının ve kendilerinin taptıkları putları reddettikleri için Peygamber Efendimiz i (s.a.v.) ve sahabeleri alaya alıp küçümsediler. Yaptıklarının işe yaramadığını, Müslümanların sayısının her geçen gün arttığını gördükçe, güçlerinin yettiklerine zulüm ve işkence yapmaya başladılar. Zulme uğrayan ve işkence edilenlerin başında köleler ve kimsesi olmayan zayıf Müslümanlar geliyordu. Safvân b. Ümeyye nin kölesi olan Ebu Fukeyhe, efendisi tarafından her gün ayağına ip bağlanarak kızgın kumlar üzerinde sürükleniyordu. Ümeyye b. Halef, kölesi Bilal-i Habeşi yi her gün kızgın kumlara yatırıyor, güneşin altında saatlerce susuz bırakıyordu. Göğsüne kocaman bir taş koyarak onu İslam ı inkâra, putlara tapmaya zorluyordu. Bilal ise imanından aldığı güçle Allah birdir! diyerek yapılan işkencelere rağmen putlara tapmayı reddediyordu. Aynı şekilde Habbab b. Eret in gördüğü işkencelerden dolayı vücudunda izler meydana gelmişti. Zulüm ve işkenceler artık bütün Müslümanlara yapılıyordu. Peygamber Efendimiz e (s.a.v.) de hakaret, işkence ve her türlü kötülüğü yapmaya başladılar. Geçeceği yollara dikenler döktüler, namaz kılarken üzerine deve işkembesi attılar. Ancak Hz. Peygamber (s.a.v.) tüm bunlara davası uğruna göğüs gerdi ve sabırla tebliğe devam etti. Baskı ve işkencelerin işe yaramadığını gören Mekkeli müşrikler, Hz. Peygamber in (s.a.v.) amcası Ebu Talib e başvurarak ondan Peygamberimiz i (s.a.v.) korumayı bırakmasını istediler. Ebu Talib müşriklerin isteğini Peygamberimiz e (s.a.v.) anlatınca Hz. Peygamber (s.a.v.) amcasına: Ey amcacığım! Allah a (c.c.) yemin ederim ki onlar sağ elime Güneş i, sol elime de Ay ı koysalar, ben yine de davamdan vazgeçmem. 7 diyerek kararlılığını ortaya koydu. Baskı ve tehditlerden sonuç alamayan müşrikler Peygamberimiz (s.a.v.) ile uzlaşma yoluna gitmeye çalıştılar. Peygamber Efendimiz e (s.a.v.) mal, mülk ve makam vermeyi vaat ettiler. Fakat Efendimiz (s.a.v.) bütün bu teklifleri reddederek İslam ı anlatmaya devam etti. 6. Şuarâ suresi, ayetler. 7. İbn Hişâm, 1/

27 Öğrenelim! Sen Hiç Yalan Söylemezsin! Hicr suresi nin 94. ayeti ile İslam a açıkça davet emri geldikten sonra Peygamber Efendimiz (s.a.v.), bir gün Safa Tepesi ne çıkarak Mekkelilere: - Ey Kureyşliler, şu dağın arkasında size saldırmak üzere bir düşman ordusunun hazır beklediğini söylesem, bana inanır mısınız? sordu. Hepsi bir ağızdan: - Evet, inanırız. Çünkü senden hiç yalan duymadık, sen yalan söylemezsin, dediler. Bunun üzerine Resulullah (s.a.v.): - O hâlde ben, Allah ın (c.c.) size ve bütün insanlara gönderdiği Peygamberiyim, diyerek onları İslam a davet etti. (Târih-i Din-i İslâm, 2/151) HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİNİ HATIRLAYALIM Öğrenelim! Helak Olan Ebu Leheb Peygamber Efendimiz in (s.a.v.) amcası olan Ebu Leheb, Efendimiz e (s.a.v.) bizzat sıkıntı verir, eziyet eder, onu rahatsız edecek her türlü çirkin davranışı sergilerdi. Peygamberimizin (s.a.v.) kapısının önüne onu rahatsız etmek için deve işkembesi koyardı. Eşi Ümmü Cemil de topladığı dikenleri Efendimiz in (s.a.v.) geçeceği yollara atardı. Bunun üzerine inen Tebbet suresinde onların bu kötülüklerinin karşılıksız kalmayacağı bildirilmiştir: Ebû Leheb kahrolsun. Kahroldu da. Serveti ve kazancı ona fayda vermedi. O, alevli bir ateşte yanacak. Karısı da boynunda hurma lifinden bükülmüş bir ip olduğu halde laf taşıyıcı olarak (ateşe girecek). (Tebbet suresi, 1-5. ayetler) 27

28 1. ÜNİTE Not Edelim! İslam ın İlk Şehitleri Ammar b. Yasir, annesi Sümeyye ve babası Yasir de Mekkeli müşriklerin zulümlerine uğruyordu. Onların bu hâlini gördükçe Hz. Peygamber in (s.a.v.) içi parçalanıyor ve onlara sabrı tavsiye ederek cenneti müjdeliyordu. Yapılan tüm eziyet ve işkencelere rağmen Hz. Sümeyye ve eşi Yasir, İslam ı inkâr etmedi, putlara tapmayı da kabul etmediler. Sonunda öldürüldüler ve İslam ın ilk şehitleri olma şerefini kazandılar. Miladi 615 te Müslümanlar Habeşistan a hicret etti. Müşriklerin ağır baskıları ve işkenceleri üzerine başkanlığını Hz. Osman ın (r.a.) yaptığı on altı kişiden oluşan Müslüman kafilesi Habeşistan a hicret etti. 8 Peygamberimiz in (s.a.v.) kızı ve Hz. Osman ın (r.a.) eşi Rukiyye de hicret edenler arasındaydı. İslam da yapılan ilk hicret budur. Bir yıl sonra da Ebu Talib in oğlu Cafer-i Tayyar başkanlığında oluşan Müslüman kafilesi Kızıldeniz yoluyla Habeşistan a hicret etti. İkinci hicrette, seksenden fazla erkeğin, on sekiz kadar kadının hicret ettiği rivayet ediliyor. 9 Habeşistan kralı Necaşi, Müslümanlara çok iyi davrandı ve onları, Mekke ye geri götürmek için gelen elçilere teslim etmedi. Miladi 616 da Hz. Hamza (r.a.) ve Hz. Ömer (r.a.) Müslüman oldu. Peygamberliğin başlangıcından altı yıl geçmişti. Ebu Cehil peygamberimize (s.a.v.) ağza alınmayacak sözlerle hakaret ediyordu. Allah Resulü (s.a.v.) susuyor ve sabrediyordu. Daha sonra bu hakaret ve haksızlıkları öğrenen Peygamberimiz in (s.a.v.) amcası Hz. Hamza (r.a.), Ebu Cehil in üzerine yürüdü ve yayıyla onun başına vurduktan sonra Müslüman oldu. Hz Ömer (r.a.) başlangıçta koyu bir İslam düşmanı idi. Peygamberimiz (s.a.v.) onun Müslüman olması için Allah a (c.c.) dua ediyordu. Hz Ömer (r.a.) ise, Peygamberimiz i (s.a.v.) öldürmek üzere yola çıkmıştı. Yolda karşısına çıkan bir kimse kız kardeşinin Müslüman olduğunu kendisine söyleyince kız kardeşinin evine yöneldi. Evden yükselen Kur an sesini duydu bundan etkilenen Hz. Ömer (r.a.) Müslüman oldu. Mekke nin iki güçlü insanının İslam ı kabul etmesi Müslümanlar için büyük bir moral kaynağı oldu. Müslümanlar ilk defa Kâbe de açıktan namaz kıldılar. Miladi 616 da Müslümanlara karşı boykot uygulandı. İslam ın yayılmasını engellemek için her türlü yola başvuran ancak tüm çabaları sonuçsuz kalan Mekkeli müşrikler bir sözleşme imzalayıp Kâbe nin duvarına astılar. Bu sözleşmeye göre bundan sonra Müslümanlar ve onlara destek çıkanlarla hiç kimse görüşmeyecek, kız alıp vermeyecek, onlarla alışveriş yapmayacaktı. Boykot üç yıl devam etti. Müslümanlar bu üç yıl içerisinde çok büyük zorluklar çekti. 8. İbn Hişâm, 2/ İbn-i Hacer, Fethu l-bârî, VII/

29 Miladi 619 da Peygamberimiz in (s.a.v.) eşi Hz. Hatice (r.a.) ile amcası Ebu Talib vefat etti. Boykotun sona erdirilmesinden kısa bir süre sonra Hz. Peygamber (s.a.v.) iki büyük acıyı birlikte yaşadı. Çocukluğundan beri kendisini büyüten, koruyup gözeten amcası Ebu Talib vefat etti. Evlendiği günden itibaren kendisi için her türlü fedakârlıkta bulunan vefakâr eşi Hz. Hatice (r.a.) de çok geçmeden vefat etti. En büyük destekçileri olan sevdiği iki insanı art arda kaybeden Peygamber Efendimiz (s.a.v.) çok üzüldü. Bu sebeple bu yıla Senetü l- Hüzn (Hüzün Yılı) ismi verildi. Onun sahipsiz kaldığını düşünen müşrikler baskılarını daha da artırdılar. HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİNİ HATIRLAYALIM 1.8: Cennetul Mualla Mezarlığı (Hz. Hatice nin defnedildiği yer) Etkinlik Peygamber Efendimiz (s.a.v.), İslam ı anlatırken çeşitli sıkıntılarla karşılaşmış ve davasından asla vazgeçmemiştir. Zorluklarla karşılaştığımızda onu örnek alarak nasıl hareket etmeliyiz? Düşüncelerinizi aşağıya yazınız Araştıralım! Hz. Ömer (r.a.) ve Hz. Hamza nın (r.a.) nasıl Müslüman olduklarını araştırınız. Öğrendiklerinizi sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız. 29

30 1. ÜNİTE Okuma Parçası Rahmet Peygamberi Taif te zengin müşrikler yaşıyordu. Resulullah (s.a.v.) onları İslam a davet etmek ve annesinin amcaları olan akrabalarından destek ve yardım almak için 620 yılında Zeyd b. Harise ile Taif e gitti. Resulullah (s.a.v.) burada Taifliler tarafından taş yağmuruna tutuldu. Vücudunu Hz. Peygamber e (s.a.v.) siper eden Zeyd b. Harise yaralanmış, Resulullahın (s.a.v.) mübarek ayakları kanlar içinde kalmıştı. O, hayatı boyunca karşılaştığı en büyük sıkıntılardan birini o gün yaşamıştı. Sonunda bir bağa sığındı ve hâlini dua ederek Rabb ine anlattı. Peygamber Efendimiz in (s.a.v.) bu talebine karşılık Cebrail aracılığı ile Rabb imiz, Ya Muhammed, dilersen şu iki dağı bu şehrin üzerine geçireyim. dedi. Peygamber Efendimiz se, Hayır, onların yok olmalarını değil, Rabb imin bunlardan, O na hiçbir şeyi ortak koşmayan ve sadece Allah a (c.c.) ibadet eden bir nesil meydana getirmesini istiyorum. dedi. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) bu bağda durup dinlendiği sırada kendisine üzüm getiren Hristiyan bir köle olan Addâs a İslam ı anlattı. Addâs da kelime-i şehâdet getirerek İslam ı kabul etti. Köle Addas ın Müslüman olması Peygamber Efendimiz (s.a.v.) için büyük bir moral kaynağı oldu. Görüldüğü gibi o, en zor ve en sıkıntılı anlarında bile İslam ı tebliğe devam etmiş, insanların kendisine yaptığı bütün kötülüklere rağmen hiç kimseye beddua etmemiş, kin gütmemiştir. (İbn-Hişam, 2/62) Miladi 620 de Peygamberimiz (s.a.v.) İslam a davet için Taif e gitti. Taif te, Kureyşlilerle akrabalık ilişkileri olan zengin müşrikler yaşıyordu. Hz. Peygamber (s.a.v.) onları İslam a davet için 620 yılında Zeyd b. Harise ile Taif e gitti. Efendimiz (s.a.v.), burada çok kötü karşılandı. Ağır hakaretlere uğradı, taşlandı ve ayakları kanlar içinde kaldı. Buna rağmen yılmadı, İslam ı anlatmaktan vazgeçmedi. Miladi 620 de Hz. Peygamber (s.a.v.) kabileleri İslam a davet etti. Peygamberimiz (s.a.v.) Taif ten döndüğünde Araplar arasında Eşhuru l Hurum denilen ve kan dökülmesi yasak aylardan olan zilkâde girmiş, hac mevsimi başlamıştı. Resulullah (s.a.v.) hac mevsiminde Mekke yakınlarında kurulan Ukaz, Mecenne, Zülmecâz gibi panayırlara gidiyor, oralarda toplanan diğer Arap kabileleriyle görüşüyordu. Kur an-ı Kerim den deliller getirerek onları İslam a davet ediyordu. Bu sırada Mekke ye Kâbe yi ziyarete gelen Medineli altı kişi Akabe bölgesinde Peygamberimiz le (s.a.v.) görüşerek Müslüman oldu. Miladi 621 de İsrâ ve Miraç olayı gerçekleşti. Sevgili Peygamberimiz e (s.a.v.) büyük bir manevi destek olan İsrâ (gece yolculuğu) ve Miraç olayı gerçekleşti. Peygamberimiz (s.a.v.) geceleyin Cebrail tarafından önce Kudüs te bulunan Mescid-i Aksa ya götürüldü. Oradan da Allah ın (c.c.) katına yükseltildi. Miraç 30

31 Gecesi nde beş vakit namaz farz kılındı. Ayrıca Peygamberimiz e (s.a.v.), Bakara suresinin son iki ayeti (Âmenerrasulü) indirildi. Allah a (c.c.) inanıp Peygamberi tasdik eden kişinin cennetle müjdeleneceğini bildirildi. Daha önce Kudüs ü hiç görmemiş olan Hz. Peygamber (s.a.v.), İsrâ ve Miraç olayını inkâr eden müşriklere, Mescid-i Aksa hakkında tam ve doğru bilgi vererek bu olayın bir mucize olarak gerçekliğini göstermiştir. Miladi 621 de Peygamberimiz (s.a.v.) Medineli Müslümanlarla I. Akabe Biatı nı, Miladi 622 yılında da II. Akabe Biatı nı yaptı. Bir sene sonra hac mevsiminde Medine den gelen on iki kişi Akabe adı verilen yerde Resulullah Efendimiz le (s.a.v.) görüştüler. Allah a (c.c.) ortak koşmayacaklarına, hırsızlık yapmayacaklarına, çocuklarını öldürmeyeceklerine dair Peygamber Efendimiz e (s.a.v.) söz verdiler. Bu görüşmeye Birinci Akabe Biatı denir. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) Medinelilere Kur an ı öğretmesi ve onları İslam a davet etmesi için Musab b. Umeyr i görevlendirdi. Musab b. Umeyr bu sırada yirmili yaşlardadır. Kur an-ı Kerim i iyi bildiği, yumuşak huylu ve insani ilişkileri çok iyi olduğu için Efendimiz bu görevi ona vermiştir. HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİNİ HATIRLAYALIM Bu görüşmeden bir süre sonra Medineli Müslümanlardan yetmiş beş kişilik bir kafile Mekke ye gelerek Efendimiz le (s.a.v.) görüştü. 10 Buna İkinci Akabe Biatı denir. Bu görüşme sırasında Medineli Müslümanlar, Peygamberimiz Hz. Muhammed i (s.a.v.) canları ve malları pahasına koruyacaklarına dair söz verdiler ve kendisini Medine ye davet ettiler. Tartışalım! Allah Teala (c.c.) tarafından hicret izni verilen Peygamberimiz (s.a.v.), Hz. Ebu Bekir (r.a.) ile Mekke nin güneyindeki Sevr Mağarası na gitmiştir. Mekke nin kuzeyinde yer alan Medine ye gidecek olan Peygamberimiz (s.a.v.) neden kuzeye değil de güneye, Sevr Mağarası na gitmiştir? Miladi 622 de Peygamberimiz (s.a.v.) sadık dostu Hz. Ebu Bekir le Medine ye hicret etti. İkinci Akabe Biatından sonra Allah (c.c.) tarafından Medine ye hicrete izin verilmesiyle Müslümanlar bütün varlıklarını Mekke de bırakarak inançlarını yaşamak için Medine ye göç ettiler. İslam tarihinde bu olaya hicret denir. Hicretten sonra Mekke de Peygamber Efendimiz (s.a.v.), Hz. Ebu Bekir (r.a.) ve Hz. Ali (r.a.) gibi bazı sahabeler dışında hiçbir Müslüman kalmadı. Mekke li müşrikler Hz. Peygamber i (s.a.v.) öldürme kararı almışlardı. Hz. Peygamber (s.a.v.) de bu durumdan haberdardı. Allah (c.c.) tarafından Medine ye hicret izni verilen Peygamberimiz (s.a.v.), yakın arkadaşı Hz. Ebu Bekir (r.a.) ile hicret için hazırlık yaptılar. Arap geleneğinde bir adamı evinin içinde öldürmek korkaklığın en adisi sayılıyordu. Bu nedenle müşrikler, Hz. Peygamberi (s.a.v.) dışarı çıkınca hep birlikte vurmak için evini kuşatıp beklemeye başladılar. Hz. Peygamber (s.a.v.) kavminin en güvenilir kişisiydi. Ebu Cehil, Ebu Leheb gibi can düşmanları dahi O nun güvenilirliğinden asla şüphe etmezlerdi. Mü min ve müşriklerden pek çok kimse değerli eşyalarını Peygamberimiz e (s.a.v.) koruması için emanet ederlerdi. Hz. Peygamber (s.a.v.) Hz. Ali yi (r.a.) yanına çağırarak 10. İrfan Yücel, Peygamberimizin Hayatı,

32 1. ÜNİTE ona hicret etme kararını bildirdi. Hz. Peygamber (s.a.v.) kendisine emanet edilmiş olan malları sahiplerine iade etmesi için Hz. Ali ye (r.a.) teslim etti. Hicret akşamı Hz. Peygamber (s.a.v.) müşrikleri şaşırtmak için kendi yatağına Hz. Ali yi (r.a.) yatırdıktan sonra evden çıkıp gitti. O nun evden çıkmasını bekleyen suikastçılar kör gibi baktılar fakat onu çıkarken göremediler. Karşıdan Hz. peygamber in (s.a.v.) yatağında birinin yattığını gören düşmanlar Muhammed i bekliyoruz sanıyorlardı. Hz. Peygamber (s.a.v.) Mekke den ayrılırken; Ey Mekke, bütün dünyada en çok sevdiğim yer, senin topraklarındır. Fakat senin evlatların, beni senin duvarların arasında huzur içinde bırakmıyorlar diye buyurdu. Düşmanları şaşırtmak için gece yarısı Peygamberimiz (s.a.v.) ve Hz. Ebu Bekir (r.a.) Medine ye ters istikamette olan Sevr Mağarası na gittiler. Hz. Peygamber i (s.a.v.) öldürmek için her yerde arayan müşrikler mağaranın kapısına kadar geldiler fakat mağaranın önüne bir güvercinin yuva yaptığını, örümceğin ağ ördüğünü görünce mağarada gizlenmesinin mümkün olmadığını düşündüler. Elleri boş olarak geri döndüler. Böylece Allah ın (c.c.) koruması sayesinde iki şerefli yolcuyu göremediler Siz ona yardım etmezseniz, Allah (c.c.) o peygamberine yardım eder. Bakınız ona nasıl yardım etti, kafirler onu yurdundan çıkardıkları zaman ikisi o mağarada bulundukları sırada, o lahzada arkadaşına; üzülme, mahzun olma, Allah (c.c.) bizimle beraberdir, diyordu. Allah (c.c.) da derhal ona güven verdi. Onu görmediğiniz orduyla destekledi. Kafirlerin sözünü alçalttı, yere çaldı. Allah ın (c.c.) kelimesi ise en yücedir. 12 Peygamberimiz (s.a.v.) ve Hz. Ebu Bekir (r.a.) ortalık yatışınca Mekkelilerin kendilerini takip etmelerini engellemek için farklı bir yol takip ederek Medine ye hicret etti. Zorlu bir yolculuktan sonra Medine yakınlarındaki Kuba ya vardılar. 1.9: Kuba Mescidi nin günümüzdeki görünümü Miladi 622 de Peygamberimiz (s.a.v.) Kuba Mescidi ni yaptırdı. Hicret sırasında Peygamber Efendimiz (s.a.v.) Kuba da konakladı. Burada kaldığı sürede İslam ın ilk mescidi olan Kuba Mescidi ni sahabeyle birlikte çalışarak yaptı. Ranuna Vadisi ne geldiklerinde burada ilk cuma namazı kıldırdı. 11. ALİ Himmet BERKİ ve Osman KESKİOĞLU, Hz. Muhammed ve Hayatı, DİB Yay. Ankara 2014, 29. Baskı, ss Tevbe Suresi 40. ayet. 32

33 HZ. MUHAMMED İN (S.A.V.) HAYAT HİKÂYESİNİ HATIRLAYALIM 1.10: Sevr Mağarası Okuma Parçası Korkma, Allah Bizimledir! Hicret sırasında Peygamber Efendimiz (s.a.v.) ve Hz. Ebu Bekir i (r.a.) arayan müşriklerden bir grup, iz sürerek Sevr Mağarası nın ağzına kadar geldiler. Onların ayak sesleri ve konuşmaları içeriden duyuluyordu. Hz. Ebu Bekir (r.a.) dışarı bakınca onların ayaklarını görmüş ve canından çok sevdiği Hz. Peygamber e (s.a.v.) zarar gelir endişesiyle: Ya Resulullah (s.a.v.) eğilip baksalar bizi görecekler, demişti. Bunun üzerine Efendimiz (s.a.v.): Korkma, Allah ın (c.c.) yardımı bizimledir. (Tevbe suresi, 40. ayet) ayetini okuyarak Hz. Ebu Bekir i şu sözlerle teselli etti: İki yoldaş ki onların üçüncüsü Allah tır (c.c.). Hiç endişe edilir mi? (Tecrid Tercemesi, 10/19, Hadis No: 1557) Mekkeli müşrikler mağaraya vardıklarında bir örümcek mağaranın ağzına ağ örmüş, bir çift güvercin yuva yapıp yumurtlamıştı. Örümcek ağının bozulmadığını, güvercinlerin de uçmadığını gören müşrikler buraya uzun süre kimsenin gelmediğine karar verdiler ve içeri bakmadan gittiler. Allah (c.c.) böylece Peygamber ini korudu. (Mahmud Esad Efendi, Târih-i Din-i İslâm 2/330) 33

34 1. ÜNİTE 4. Hz. Muhammed in (s.a.v.) Medine Dönemi ve Vefatı Düşünelim! Yaşadığı yerden yabancı bir yere göç eden bir kişi hangi endişeleri taşır? Peygamber Efendimiz (s.a.v.) hicret yeri olarak niçin Medine yi seçmiştir? Miladi 622 de Peygamber Efendimiz (s.a.v.) Medine ye geldi. Kuba dan yola çıkan Hz. Peygamber (s.a.v.), Medine ye vardığında büyük bir coşkuyla karşılandı. Böylece on yıllık Medine Dönemi başladı. Peygamberimiz (s.a.v.) Medine de Ebu Eyyûb Hâlid bin Zeyd el-ensarî nin (r.a.) evinde yedi ay misafir kaldı. Peygamber Efendimiz in (s.a.v.) ilk işi, Medine de Müslümanların ibadet edeceği ve bir araya gelebileceği bir mescit inşa etmek oldu. Şehre girerken Peygamberimiz in (s.a.v.) devesinin çöktüğü arsa satın alındı. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) başta olmak üzere bütün sahabeler birlikte çalışarak bir mescit inşa ettiler. Bu mescide, Peygamber Mescidi anlamına gelen Mescid-i Nebi adı verildi. Mescid in bitişiğine de Peygamberimiz (s.a.v.) ve ailesinin kalacağı küçük odalar yapıldı. Mescid-i Nebi nin inşası bittikten sonra Müslümanlara namaz vakitlerinin nasıl bildirileceği meselesi ortaya çıktı. Sahabeden Abdullah Bin Zeyd in rüyasında görüp Hz. Peygambere (s.a.v.) anlattığı ezan, Peygamberimiz ce de (s.a.v.) onaylanınca bu sorun çözüldü. Peygamberimiz (s.a.v.) Bilal-i Habeşi yi ilk müezzin olarak görevlendirdi. Öğrenelim! Ebu Eyyub el-ensarî, İstanbul un fethi için miladi 668 de düzenlenen sefere, ilerlemiş yaşına rağmen, katıldı. Hz. Peygamber in (s.a.v.) bayraktarı ve ev sahibi olan Hz. Ebu Eyyub el-ensari bu kuşatma sırasında şehit düştü ve surların dibinde toprağa verildi. Osmanlı nın İstanbul u fethinden sonra bu büyük sahabenin hatırına Eyüp Camii yapılmış; türbesinin bulunduğu semte de Eyüp adı verilmiştir. (TDV İslâm Ansiklopedisi, Ebu Eyyub El-Ensari md.) 34