SİRKÜLER 2009 / 12. Katma Değer Vergisinde Güncel Tevkifat Oranları ve Sorumluluk Uygulaması

Transkript

1 KONU SİRKÜLER 2009 / 12 Katma Değer Vergisinde Güncel Tevkifat Oranları ve Sorumluluk Uygulaması Genel Olarak Katma değer vergisinde mükellefleri en fazla tereddüde ve yanılgıya düşüren konulardan birisi, sorumluluk ve kısmi tevkifat uygulamalarıdır. Bunun temel nedeni ise; katma değer vergisinde sorumluluk uygulamasına (özellikle yurt dışı hizmet ithallerine) ilişkin olarak mali idare tarafından yeterli açıklamaların yapılmamış olması, buna karşı ise kısmi tevkifatda uygulamanın çok sık değiştirilmesidir. Aşağıda görüleceği üzere, kısmi tevkifat uygulaması yayınlanan tebliğler ile çok sık aralıklarla değiştirilmektedir. Özellikle kısmi tevkifat uygulamasına ilişkin düzenlemeler birçok katma değer vergisi tebliğine yayılmış olduğu için bölük pörçük bir hale gelmiş durumdadır. Durum öyle bir hale gelmiş haldedir ki, bu mesleğin profesyonelleri dahi konunun içinden çıkamaz hale gelmiştir. Aşağıda görüleceği üzere, sadece hurda teslimlerine ilişkin kısmi tevkifat uygulamasının içinden çıkabilmek için tam on bir ayrı katma değer vergisi tebliğini incelemek ve son derece bölük pörçük durumdaki düzenlemeleri anlayarak uygulama yapmak gerekmektedir. Büromuz bu karmaşıklığı göz önünde bulundurarak sorumluluk ve kısmi tevkifat uygulamasına ilişkin tebliğleri taramak suretiyle, anlaşılır bir özet tablo çıkarmaya çalışmıştır. Bu sirkülerimizde katma değer vergisinde sorumluluk ve kısmi tevkifat uygulamaları tüm yönleriyle ele alınmayacak, sadece Maliye bakanlığı tarafından konuya ilişkin olarak yayımlanmış tebliğler çerçevesinde uygulama konusu işlemlerin özet mahiyetlerine, güncel tevkifat oranlarına ve kısa bazı hatırlatmalara değinilmekle yetinilecektir. 1- Sorumluluk ve Kısmi Tevkifat Uygulamasına Esas Teşkil Eden Yasal Düzenlemeler KDV Kanunu nun Verginin Konusunu Teşkil Eden İşlemler başlıklı 1. maddesinin 1 ve 2. fıkralarına göre, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler ile her türlü mal ve hizmet ithalâtı Türkiye de yapılması şartıyla katma değer vergisinin konusunu teşkil etmektedir.

2 KDV nin konusunu oluşturan bu işlemlerden hizmet Kanun un 4. maddesinin 1 no.lu fıkrasında, Hizmet, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemlerdir. Bu işlemler; bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi, şekillerde gerçekleşebilir. şeklinde tanımlanmıştır. KDV de hizmet yönünden somut maddi olayın yani vergiyi doğuran olayın gerçekleşmesi, işlemin Türkiye de yapılması şartına bağlı olup buna ilişkin hüküm Kanunun 6. maddesinde, İşlemlerin Türkiye de yapılması; hizmetin Türkiye de yapılmasını veya hizmetten Türkiye de faydalanılmasını ifade eder şeklinde tanımlanmıştır. Bu hükümler dolayısıyla sadece Türkiye de yerleşik kurumlar arasında gerçekleşen hizmetler değil, ifa ya da yararlanma yerinin Türkiye de olması kaydıyla hizmet ithali de katma değer vergisinin konusuna girmektedir. Öte yandan, Kanunun Vergi Sorumlusu başlıklı 9. Maddesiyle, yukarıda aktarılan hükümlerinin uygulamasına yönelik olarak ve gerekli görülen diğer hallerde vergi güvenliğini sağlamak amacıyla düzenlemeler yapabilmesi konusunda Maliye Bakanlığı na çok önemli bir yetki verilmiştir. Verilen yetkiye ilişkin madde metninin 1. fıkrası aynen şöyledir Mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanunî merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir. Maliye Bakanlığı, KDVK nun 9. maddesinden aldığı bu yetkiye istinaden, aşağıda numaraları gösterilen tebliğler ile katma değer vergisinde sorumluluk ve kısmi tevkifat uygulamaları konusunda birçok düzenleme yapmıştır. Diğer bir ifadeyle aşağıda aktaracağımız sorumluluk ve kısmi tevkifat uygulamasına ilişkin Bakanlık düzenlemeleri yasal dayanağını yukarıda aktardığımız kanuni düzenlemelerden almaktadır. 2 Katma değer vergisinde, özellikle yurt dışından hizmet ithalinde sorumluluk ve kısmi tevkifat uygulamalarında açıklığa kavuşturulmaya ve tartışılmaya muhtaç birçok nokta bulunmakla beraber, bu sirkülerimizde konunun bu yönünden ziyade, bu güne kadar Bakanlık tarafından yapılmış düzenlemelerin bir miktar derlenip toparlanmış özeti verilmeye çalışılmıştır. Aşağıdaki tablolarda verilen bilgiler hakkındaki ayrıntılı Bakanlık açıklamaları için aşağıda numaraları verilen tebliğlere bakılması gereği de hatırlatmakta fayda görmekteyiz.

3 2- Sorumlu Sıfatıyla KDV Ödenecek İşlemler Sorumluluk Uygulamasına Tabi Teslim ve Hizmetler Sorumlu Olanlar Referans KDV Tebliğleri Dar mükellef gerçek kişi ya da kurumlar tarafından Hizmet alanlar KDVK Md. 1, Türkiye de ifa edilen ya da yurt dışında ifa edilmekle (Gerçek Usulde 4, 6, 9 birlikte Türkiye de faydalanılan katma değer vergisi KDV ne tabi GT: 15,91 konusuna giren hizmetlerde (Hizmet İthali) olmayanlar dahil) (yapım, mühendislik, mimarlık, hukuki, mali, danışmanlık, kiralama, yazılım, otele müşteri bulma vb ) Sorumluluk Oranı % 100 Sorumluluk kapsamına girmeyen bazı hizmet örnekleri ise aşağıdaki gibidir. - İhraç edilecek mallar için yurt dışındaki firmalar tarafından yurt dışında verilen gözetmenlik, reklâm ve tanıtım, müşteri bulma ve benzeri hizmetler, - Türkiye'deki otel, hastane, özel okul gibi hizmet işletmeleri için yurt dışında yapılan reklâm ve tanıtım hizmetleri, - Türkiye'deki firmanın yurt dışındaki tazminat davasını yurt dışındaki mahkemelerde takip eden avukatların yaptığı hizmetler GVK nun maddesi kapsamına giren faaliyetleri mutad ve sürekli bir çerçevede sürdürmeleri, teslim ve hizmetlerini münhasıran GVK nun 94. maddesinde sayılanlara yapmaları, gerçek usulde KDV mükellefiyetlerinin münhasıran bu işlerden kaynaklanması ve sorumluluk uygulamasını tercih etmeleri halinde, 18. madde kapsamındaki kişilerin teslim ve hizmetleri üzerinden - GVK nun 18. maddesi kapsamına giren faaliyetlerinin arizi olarak yapılması KDV nin konusuna girmemektedir. - İşlemlerine ait verginin beyan ve ödeme mükellefiyeti sorumlular tarafından yerine getirilen GVK nun 18. maddesinde sayılanlar ayıca KDV beyannamesi vermeyecek ve defter tutmayacaklardır. GVK nun 94. maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar 2 19, 72, GVK GT: 221, 224 % Gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olan işletmelerin, KDV mükellefi olmayanlardan, ticari işletmeye dahil olmayan GVK nun 70. maddesinde sayılan mal ve hakların KİRALAMA İŞLEMLERİ (Gayrimenkuller hariç) Gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olan işletmelerin, gerçek usulde KDV mükellefi olmayan profesyonel veya amatör spor kulüplerine oyuncularının formalarında gösterilmek, şahıslara veya kuruluşlara ait bina, arsa, arazi gibi yerlerde duvarlara yazılmak, pano olarak yerleştirilmek, dergi, kitap gibi yazılı eserlerde yayınlanmak ve benzeri şekillerde REKLAM VERME İŞLEMLERİ - Profesyonel futbol şubeleri gerçek usulde KDV mükellefi olduklarından, bunlara yapılan ödemeler Gerçek usulde KDV ne tabi KİRALAYANLAR Gerçek usulde KDV ne tabi REKLAM VERENLER 30,31 % ,55 % GVK Md 18: Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekâr, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyunu gibi eserlerini gazete, dergi, bilgisayar ve internet ortamı, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat 2 Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler

4 sorumluluk kapsamına girmemekte olup, bunların elde ettikleri reklam gelirlerine ilişkin KDV kendileri - tarafından beyan edilecek ve ödenecektir sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununa göre düzenlenen ürün senetlerinin, senedin temsil ettiği ürünü depodan çekecek olanlara teslimine ait katma değer vergisi; Lisanslı depo işleticileri - % Kısmi Tevkifata Tabi İşlemler Ve Güncel Tevkifat Oranları Tevkifat Uygulamasına Tabi Teslim ve Hizmetler Fason olarak yaptırılan tekstil ve hazır giyim işlerinde (boya, apre, baskı, kasarlama, ütüleme, çözgü, hasıl, dikim, kesim, kapitone, traşlama, zımpara, şardon, yakma, ram, nakış vb) fason hizmet bedeli için Tevkifatı Yapacak Olanlar Hizmeti alan tüm Referans KDV Tebliğleri 51, 53, 58, 105, 107 Tevkifat Oranı 1/2 (Deriden mamul çanta ve ayakkabı hariç) KDVK nun 17/4-g maddesindeki istisna hükmünden 18. Madde hükmü çerçevesinde vazgeçerek HURDA 3 Metal 4, Plastik, Kağıt, Cam İle ATIK Kağıt ve Cam teslimlerini KDV uygulayarak yapanlardan yapılan HURDA VE ATIK alımlarında 5 - Katma Değer Vergisi Kanunu'nun maddesinin 1 numaralı fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlar (tarımsal amaçlı kooperatifler hariç), sermayelerinin % 51 veya daha fazlası kamuya ait işletmeler ile özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar tarafından yapılan hurda teslimleri katma değer vergisi tevkifatı dışında bırakılmıştır. - İthal edilen söz konusu hurda veya külçe halindeki metallerin yurt içindeki ilk satış ve teslimleri hariç olmak üzere, sonraki aşamalardaki teslimleri tevkifat yapılmasına engel değildir. Alımı yapan tüm 51, 53, 58, 70, 81, 85, 86, 87, 89, 91, 97 % 90 4 Bakır ve bakır alaşımlarından, çinko ve alaşımlarından, alüminyum ve alaşımlarından mamul; anot, katot, her çeşit takoz (biyet), slab, platina, kütük, granül, filmaşin, levha, boru, prinç çubuk, lama, her türlü tel ( izoleli iletken teller hariç) ve benzerlerinin tesliminde - Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17. maddesinin 1 numaralı fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlar (tarımsal amaçlı Alımı yapan tüm 95, 96, 97, 104, 105 % Seri Numaralı KDV Genel Tebliğine göre HURDA KAVRAMI; her türlü maden, plastik, kağıt ve cam hurdasını, bunların hurda halindeki karışımlarını, aynen veya onarılmak suretiyle üretim amaçlarına uygun olarak kullanılamayacak haldeki metal, plastik, kağıt ve cam karakterli her türlü ham, yarı mamul ve mamul maddeyi ifade etmektedir Seri Numaralı KDV Genel Tebliğine göre; Hurda kavramının işaret edilen genel anlamı çerçevesinde; demir, bakır, alüminyum, pirinç, kurşun, teneke gibi metallerin yanı sıra çelik, çinko, pik, sarı, bronz, nikel, kızıl, lehim, mangan-tutya, antimon ve benzeri her türlü metaller ile bu metallerin alaşım, bileşim ve curufları, imalathane ya da fabrikalarda imalat sırasında elde edilen metal kırpıntı, döküntü ve talaşlar ile standart dışı çıkan metal ürünler, izabe tesislerinden çıkan standart dışı metal hammaddeler, yarı mamuller, hadde bozukları ve benzerleri "HURDA METAL" kabul edilecektir. 5 Hurda ve atık metal, plastik, kağıt ve cam teslimleri Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-g maddesi uyarınca katma değer vergisinden istisnadır. Ancak, Katma Değer Vergisi Kanunu nun 18. maddesi uyarınca bu teslimleri yapanlar, istisnadan vazgeçerek teslimlerinde KDV uygulayabilirler. 6 KDVK 17/1 de Sayılan Kurum Ve Kuruluşlar Şunlardır: Genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasî partiler ve sendikalar, kanunla kurulan veya tüzelkişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlı kooperatifler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflar

5 kooperatifler hariç), sermayelerinin % 51 veya daha fazlası kamuya ait işletmeler, özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar ile bu ürünlerin üreticilerinin (cevherden üretim yapanlar) teslimleri tevkifat - Alüminyum profil ve alüminyum levha teslimlerinde KDV tevkifatı; bunları doğrudan slab, billet, külçe gibi ham maddelerden imal edenler tarafından yapılacak ilk teslimleri ile bunları ithal edenler tarafından yapılacak ilk teslimlerinde uygulanacak, profil ve levhanın ilk üreticileri ve ithalatçılarından sonraki safhalardaki teslimleri KDV tevkifatına tabi tutulmayacaktır. Hurda metallerden elde edilen demir, bakır, alüminyum, pirinç, kurşun, teneke gibi metallerden elde edilen KÜLÇE METAL teslimlerinde (alüminyum külçe, alüminyum alaşımlı külçe, deoksidan külçe, yuvarlak ingot (billet) ile külçe halindeki katot ve ramat vb) Alımı yapan tüm 85, 86,97, 110 % 90 Hurda metallerden elde edilenler dışındaki bakır, çinko ve alüminyum külçelerinin tesliminde - Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17 maddesinin 1 numaralı fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlar (tarımsal amaçlı kooperatifler hariç), sermayelerinin % 51 veya daha fazlası kamuya ait işletmeler ile özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar ile bu ürünlerin ilk ithalatçı ve üreticilerinin teslimleri tevkifat Alımı yapan tüm 95, 97, 104 % 90 İthalatçılar, rafineriler, akaryakıt dağıtım firmaları ve bayileri dışındaki mükellefler tarafından, ithalinde katma değer vergisi ödenmeksizin ithal edilen MOTORİN, BENZİN, FUEL OİL teslimlerinde - İthalinde katma değer vergisi ödenmiş olan veya akaryakıt bayilerinden katma değer vergisi ödenerek satın alınan akaryakıt ürünlerinin tesliminde tevkifat uygulanmayacaktır Akaryakıt alımını yapan gerçek usulde katma değer vergisi mükellefleri ile kamu kurum ve kuruluşları 68, 85 % 90 5 Kütlü ve elyaf pamuk, linter pamuk, pamuk lifi döküntüleri, natürel veya tops haldeki tiftik, yün ve yapağı ile Türk Gümrük Tarife Cetvelinin pozisyonundaki sığır ve atların, pozisyonundaki koyun ve kuzuların (astragan veya karakul, persaniye, breitschwanz ve benzerleri, Hint, Çin, Moğolistan ve Tibet kuzuları hariç), pozisyonundaki keçi ve oğlakların (Yemen, Moğolistan ve Tibet keçi ve oğlakları hariç) ham post ve derilerinin tesliminde - Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17 maddesinin 1 numaralı fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlar (tarımsal amaçlı kooperatifler hariç), sermayelerinin % 51 veya daha fazlası kamuya ait işletmeler ile özelleştirme kapsamındaki kuruluşların teslimleri tevkifat - Satıcılar, kendilerinden tevkifat yapılan işlemlere ve alıcılara ait bir listeyi, izleyen ayın 15 i akşamına kadar vergi dairesine vermek zorundadırlar. Alımı yapan tüm 107,108 % 90 Büyük ve küçükbaş hayvanların etlerinin (sakatat ve bağırsak dahil) teslimlerinde - Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 17 maddesinin 1 numaralı fıkrasında sayılan kurum ve kuruluşlar (tarımsal amaçlı kooperatifler hariç), sermayelerinin % 51 veya daha fazlası kamuya ait işletmeler ile özelleştirme kapsamındaki kuruluşların teslimleri tevkifat - Satıcılar, kendilerinden tevkifat yapılan işlemlere ve alıcılara ait bir listeyi, izleyen ayın 15 i akşamına kadar vergi dairesine vermek zorundadırlar. Alımı yapan gerçek usuldeki tüm KDV mükellefleri ile mükellef olmasalar dahi 91 Nolu KDV GT de sayılan kurum ve kuruluşlar 108, 110 1/2 Turizm acentesi, rehber ve benzerleri tarafından turist kafilelerini alışveriş etmeleri için belirli dükkânlara/mağazalara götürme karşılığında bu işletmelerden alınan bedeller (komisyonlar) üzerinden Komisyon ödemesi yapan tüm KDV mükellefleri 110 2/3

6 - Mükellefler, kendilerinden tevkifat yapılan işlemlere ve tevkifat yapanlara ait bir listeyi, izleyen ayın 15 i akşamına kadar vergi dairesine vermek zorundadırlar. Yapım işlerinde (bina, karayolu, demiryolu, otoyol, havalimanı, rıhtım, liman, tersane, köprü, tünel, metro, viyadük, spor tesisi, alt yapı, boru iletim hattı, haberleşme ve enerji nakil hattı, baraj, enerji santrali, rafineri tesisi, sulama tesisi, toprak ıslahı, taşkın koruma ve dekapaj gibi her türlü inşaat işleri ve bu işlerle ilgili tesisat, imalat, ihrazat, nakliye, tamamlama, boya badana dahil her türlü onarım, restorasyon, çevre düzenlemesi, sondaj, yıkma, güçlendirme ve montaj işleri ile benzeri) Yapım işlerine ilişkin ve bu işler ile birlikte ifa edilen mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetlerinde (mimarlık ve mühendislik, etüt ve proje, harita ve kadastro, imar uygulama, her ölçekte imar planı hizmetleri ve benzeri hizmetler) 1) Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve bunların teşkil ettikleri birlikler, 2) Döner sermayeli kuruluşlar 3) Kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları 91, 95, 99 1/6 - İhalesi tarihinden önce tamamlanmış yapım işlerine ilişkin olarak tarihinden sonra düzenlenecek faturalardan tevkifat yapılmayacaktır. - Yüklenicileri tarafından tamamen veya kısmen alt yüklenicilere (taşeronlara) veya daha alt yüklenicilere devredilmiş yapım işlerinde, işi devreden her yüklenicinin, kendisine ifa edilen hizmete ait katma değer vergisi üzerinden tevkifat yapacaktır. - Mühendislik-mimarlık ve etüt-proje hizmetleri yapım işlerinden ayrı olarak danışmanlık ve benzeri hizmetler adı altında verildiği takdirde Danışmanlık ve denetim hizmetleri kapsamında tevkifata konu edilecektir. 4) Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları 5) Üniversiteler (vakıf üniversiteleri hariç) 6) Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları 6 Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetlerinde (Bina temizliği, park ve bahçeler ile bulvar, refüj, göbek, rekreasyon alanları ve havuzların bakımı, bitkilendirilmesi, sulanması, sağlık kuruluşlarının hijyenik temizliği ve hastane atıklarının imhası, çöp toplama ve toplanan çöplerin imhası, park ve bahçeler ile mezarlık alanlarının temizliği ve bakımı, haşere mücadelesi, demiryolu ve kara nakil vasıtalarının temizliği, havlu, çarşaf, elbise, çamaşır vb kuru temizleme hizmetleri ile benzeri işler) Özel güvenlik hizmetlerinde (özel güvenlik sektöründe faaliyet gösteren firmalar tarafından sunulan; sabotaj, yangın, hırsızlık, soygun, yağma, yıkma tehditlerine karşı caydırıcı güvenlik, şirketlere giriş çıkış kontrolü, danışma hizmeti, santral, trafik hizmeti, yangınla mücadele, değerli evrak, nakit, maden gibi kıymetlerin bir yerden başka bir yere taşınması, ikaz-ihbar, ilk yardım, alarm izleme ve koruma hizmetleri) 7) Bankalar ve özel finans kurumları 8) Kamu iktisadi teşebbüsleri 9) Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar 10) Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil bütün borsalar 11) Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına ya da birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler 12) Yapım işleri, temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri, özel güvenlik 91,95 Bahçe ve çevre bakım hizmetlerinde 1/2 Temizlik hizmetlerinde 2/3 91, 95, 104 4/5 Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tadil, bakım ve 91, 95 1/3

7 onarım hizmetlerinde Her türlü yemek servisi hizmetlerinde (personel, öğrenci, hasta, müşteri, misafir, yolcu sıfatı taşıyan kişilerin yemek ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla yapacakları hizmet alımları ile bu kuruluşların kokteyl, davet, toplu yemek vb. hizmet alımları ) - Ticket-karne-bilet hizmeti veren işletmelerin bu hizmetleri tevkifata tabi değildir. Ancak, yemek servis hizmetinin hizmeti alan kuruluşun bünyesinde ve doğrudan yemek çekini satan firma tarafından verilmesi halinde tevkifat yapılacaktır. Danışmanlık ve denetim hizmetlerinde (teknik, ekonomik, mali ve hukuki alanda sunulan danışmanlık, denetim, piyasa etüt- araştırma ve ekspertiz hizmetleri ile bu kuruluşlara yapılan herhangi bir teslim ya da hizmet kapsamında veya bu teslim ya da hizmetin devamı niteliğinde verilen ve bedeli ayrıca belirlenen eğitim hizmetleri, uluslararası gözetim şirketleri tarafından ifa edilen gözetim hizmetleri, yapı denetim kuruluşlarının sunduğu yapı denetim hizmetleri, Avukatların vekalet akdi çerçevesinde (icra vb.) verdikleri hizmetler hariç olmak üzere verdikleri danışmanlık hizmetleri) hizmetleri ve yemek servisi hizmetleri ile sınırlı olmak üzere hisse senetleri İMKB de işlem gören şirketler ile KDV mükellefi olmasalar dahi 1-11 sıradaki kurum ve kuruluşlar 13) Yapı denetim kuruluşlarının verdiği yapı denetim ve özel güvenlik ve işgücü temini hizmetlerinde gerçek usuldeki TÜM KDV mükellefleri ile KDV mükellefi olmasalar dahi 1-11 sıradaki kurum ve kuruluşlar 91,95 1/2 91, 93, 95, 97, 99 1/2 7 İşgücü Hizmetlerinde 96, 97 % 90 İşgücü hizmet temini örnekleri: - Örnek 1: İmalatçı (A) firması, üretim faaliyetinde çalıştırmak üzere (B) firmasından, ürünlerin ambalajlama işlerinde çalıştırmak üzere (C) firmasından eleman temin etmiştir. (B) ve (C) firmalarından yapılan bu eleman tedariki işgücü hizmet alımı mahiyetinde olduğundan tevkifata tabi olacaktır. - Örnek 2: (A) firması, ürünlerinin pazarlama ve tanıtımını, müşteri ile birebir temas kuran elemanlar aracılığıyla yapmaktadır. Firma bu işi; kendisiyle ücret akdi bulunan, kişisel başvuruları üzerine anlaşmaya varılan elamanlar yanında (B) firmasından temin edilen elemanlar aracılığıyla yürütmektedir. (B) firmasından yapılan eleman temini işgücü hizmet alımı mahiyetinde olduğundan yani elemanların sevk, idare ve kontrolü fiilen (A) firmasında bulunduğundan tevkifat kapsamında işlem yapılacaktır. - Örnek 3: (A) firması, işyeri merkezinin farklı bir binaya taşınması için (B) firması ile anlaşma yapmış, (B) firması taşıma işini 6 eleman kullanarak sözleşme şartlarına uygun olarak yerine getirmiştir. Bu işlemde işgücü temin hizmeti değil taşıma hizmeti alınması söz konusu olduğundan tevkifat uygulanmayacaktır. Ancak (B) firması, taşıma işinde kullanacağı elemanları (C) firmasından temin etmişse, taşıma işinde kullanılacak elemanların sevk ve idaresi (B) firmasında olduğundan söz konusu elemanların (C) firmasından temini tevkifata tabi olacaktır. - Örnek 4: (A) bankası ile mali müşavirlik hizmeti sunmak üzere

8 anlaşması bulunan (B) mali müşavirlik işletmesinin bazı elemanları, belirli dönemlerde kayıtlarını tutmak üzere (A) bankasının mekânlarında çalışmaktadır. Eleman tahsisi şeklindeki bu hizmet, mali müşavirlik hizmetinin tamamlayıcısı olarak sunuluyor ve bedeli de mali müşavirlik bedeli içinde tahsil ediliyorsa tevkifata tabi olmayacaktır. Ancak muhasebe kayıtlarının tutulması işini yapan elemanlar, 3568 sayılı Kanunun 2. maddesinde belirtilen meslekî hizmetlere ilişkin anlaşma bulunmayan herhangi bir firmadan temin ediliyorsa tevkifat uygulanacaktır. 4- Tevkifat Uygulamasına İlişkin Bazı Hatırlatmalar Tevkifat Uygulamasında Sınır: Tevkifat kapsamına giren her bir işlemin bedeli Vergi Usul Kanunu'na göre o yıl için geçerli fatura düzenleme sınırını aşmadığı takdirde hesaplanan katma değer vergisi tevkifata tabi tutulmayacaktır. Fatura düzenleme sınırı 2009 yılı için katma değer vergisi dahil 670,- TL olduğundan, bu yılın sonuna kadar katma değer vergisi ile birlikte 670,- Lirayı geçmeyen işlemler için tevkifat uygulanması söz konusu değildir. Ancak, tespit edilen tutarı aşan işlemlere ait katma değer vergisinin tevkifat zorunluluğundan kaçınmak amacıyla bedel parçalara ayrılmayacak, aynı işleme ait bedellerin toplamı üzerinden tevkifat yapılacaktır. Belge Düzeni: Tevkifat kapsamına giren hizmetleri ifa eden mükellefler düzenleyecekleri faturada işlem bedelini, hesaplanan katma değer vergisini, tevkifat miktarını ve tahsil edilecek toplam meblağı göstereceklerdir. Örneğin 100 liralık tevkifata tabi bir iş için tevkifat oranının 1/6 olduğu da dikkate alınırsa, fatura aşağıdaki şekilde düzenlenecektir; İşlem Bedeli : 100,- TL Hesaplanan KDV : 18,- TL Toplam : 118,- TL (-) Tevkif Edilen KDV : - 3,- TL Tahsil Edilecek Toplam Tutar : 115,- TL 8 Muhasabe: Yukarıdaki örnek esas alınarak tevkifat kapsamına giren işlemlerin satıcı ve alıcı tarafından aşağıdaki şekilde kayıtlara alınması mümkündür. Satıcı Kaydı: / 120 Alıcılar 115,- 391 Hesaplanan KDV 3, Yurtiçi Satışlar 100, Hesaplanan KDV 18,- / Ya da / 120 Alıcılar 115, Yurtiçi Satışlar 100, Hesaplanan KDV 15,-

9 / Alıcı Kaydı: / İlgili borçlu hesap (150,153, 740, 770 gibi) 100,- 191 İndirilecek KDV 18, Satıcılar 115, Sorumlu Sıfatıyla Ödenecek KDV 3,- / Vergilerin E-Beyanı: Teslim ya da hizmetlerinden tevkifat yapılan mükellefler tevkifat uygulanan işlem bedelinin tamamını ilgili dönem katma değer vergisi beyannamesinde KISMİ TEVKİFAT UYGULANAN İŞLEMLER bölümüne dahil edeceklerdir. "Tevkifat Oranı" sütunundan işleme ilişkin tevkifat oranını seçeceklerdir. Buna göre, vergi sütununda, hizmet bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin tevkifata tabi tutulmayan kısmı yer alacaktır. Tevkifat yapan mükellefler ise, tevkifat uygulanan işlem bedelinin tamamını ilgili dönem 2 Nolu Katma Değer Vergisi Beyannamesinde, tevkifat oranlarına göre ayrıştırmak suretiyle KISMİ TEVKİFAT UYGULANAN İŞLEMLERE AİT BİLDİRİM bölümüne dahil edecekler ve ayrıca Katma Değer Vergisi Kesintisi Yapılan Mükelleflere Ait Bildirim i dolduracaklardır. İlgili ay içinde sorumlu sıfatıyla ya da kısmi tevkifat kapsamında yapılan bir işlem bulunmaması halinde 2 Nolu KDV beyannamesine gerek bulunmamaktadır. 9 İndirim: Tevkifata ait alış ve giderler dolayısıyla yüklenilen vergilerin harcamaların yapıldığı dönemlerde genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılabileceği tabiidir. İade: Tevkifata tabi hizmetleri ifa eden mükellefler iade talep etmeleri halinde hizmetin yapıldığı dönem beyannamesinin İSTİSNALAR-DİĞER İADE HAKKI DOĞURAN İŞLEMLER kulakçığı altındaki DİĞER İADE HAKKI DOĞURAN İŞLEMLER kısmını dolduracaklardır. İadeye Konu KDV sütununa ise "sorumlular tarafından tevkif edilen katma değer vergisi tutarını" yazacaklardır. Bu sütuna işlemin bünyesine giren verginin yazılması söz konusu değildir. İade olarak talep edilecek tutar işlemin bünyesine giren vergi değil, tevkif edilen vergi esas alınarak belirlenecektir. Dolayısıyla iadesi istenilecek katma değer vergisi hiçbir surette tevkif edilen vergiden fazla olmayacaktır. Ayrıca iade talep eden mükelleflerden istenecek olan "yüklenilen vergiler listesi" iadenin tevkif edilen vergi tutarına göre belirlenmesine engel değildir. Öte yandan, yukarıda belirtilen tevkifat kapsamına alınan işlemlerle ilgili olarak doğan katma değer vergisinin nakden veya mahsuben iadesi miktarına bakılmaksızın sadece banka teminat mektubu veya inceleme raporu karşılığında yerine getirilecek, teminat mektupları vergi inceleme raporunun düzenlenmesinden sonra çözülecektir. (Münhasıran yapım işlerinde teminat mektubunun YMM raporu ile de çözülmesi mümkündür )

10 İade talebinde bulunan mükelleflerin, dilekçelerine tevkifat uygulanan işleme ait faturaların aslına uygunluğunu belirten bir şerh taşıyan örneklerini veya bu faturaların dökümünü ihtiva eden bir liste ile yüklenilen vergilerin listesini de eklemeleri gerekmektedir Saygılarımızla. ÖNER BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş ÖNER BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş. 10 Sedef Sokak Ataşehir Residence (B) Blok Kat: 13 Daire: Ataşehir-İstanbul Tel : (0216) (pbx) Fax : (0216) e-posta : oner@onerymm.com.tr Sorumlu Ortaklarımız: YMM-Temel ÖNER toner@onerymm.com.tr YMM-Salih ÇEÇEN scecen@onerymm.com.tr YMM- İrfan SARIKAYA isarikaya@onerymm.com.tr