KEMAL ATATÜRK OKULLARI. Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bölümü

Transkript

1 KEMAL ATATÜRK OKULLARI Psikolojik Danışma ve Rehberlik Bölümü

2 Nedir? Bağımlılık Bağımlılık kişinin kullandığı bir nesne veya yaptığı bir eylem üzerinde kontrolünü kaybetmesi ve onsuz bir yaşam sürememeye başlamasıdır.

3

4

5 Ne Zararı Var? Teknolojinin insan hayatına sağladığı sayısız yarar var. Ancak kişinin teknolojiyi ölçüsüz ve sınırsız kullanması çok önemli sorunlara yol açabilir.

6 Teknoloji Bağımlılığı Nedir?

7 Teknoloji Bağımlılığı ve Diğer Psikopatolojiler İnternet bağımlılarının %50 sinde görülen ek psikiyatrik bozukluklardan bazılar: Anksiyete bozukluğu %10 Psikotik bozukluk %14 Depresyon ya da distimik bozukluk %25 Duygu durum bozukluğu %33 Madde kullanımı %38

8 Adım Adım Teknoloji Bağımlılığı İlk adım Deneysel kullanım İkinci adım Sosyal kullanım Üçüncü adım Operasyonel (bir amaca dönük) kullanım Dördüncü adım Bağımlı kullanım

9 Süreç Nasıl İlerler Tolerans gelişir. Yoksunluk sendromu yaşanır. Kontrol çabaları başarısız olur. Çok vakit harcanır. Bağımlının hayatı gitgide sıradanlaşır. Kontrol kalkar. Beden zarar görür.

10 Süreç Nasıl İlerler Psikolojik gelişimi yaralar. Çatışma yaşanır. İşlevsellik bozulur. Zihin kilitlenir. Yalanlar söylenir. Duygu durumu bozulur. Uyku düzeni bozulur. Yemek düzeni bozulur. 2

11

12 Kaynaklanabilir? Nelerden Teknoloji bağımlılığı; kişinin dürtülerini kontrol etmekte zorlanmasından, aşırı içe kapanıklıktan, dışlanma korkusundan, beğenilmeme korkusundan, karamsar düşünce yapısından, Bir hedef bulamamasından, öz güven eksikliğinden, hayatı sevmemekten, sosyal ilişki kuramamaktan, kendini tanımamasından, başarıyı sanal dünyada elde etmeye çalışmaktan kaynaklanabilir.

13 Kaynaklanabilir? Nelerden Teknoloji bağımlılığı; bilgi eksikliğinden, bağımlılığın sonuçlarını bilmemekten veya önemsememekten, merak duygusunu kontrol edememekten, bağımlı arkadaş çevresinin içerisinde bulunmaktan, yapacak daha iyi bir şey bulamamaktan, sorunları çözmek yerine teknoloji bağımlılığına yönelmekten kaynaklanabilir.

14 İnternet Bağımlılığı Testi 20 soruluk bu test İnternet bağımlılığının hafif, orta ya da ileri derecede olup olmadığını ölçer. uygulayalım Haydi

15 20-49 puan arası: Ortalama bir İnternet kullanıcısısınız puan arası: İnternet sebebiyle zaman zaman veya sık sık problem yaşıyorsunuz puan arası: İnternet kullanımınız hayatınızda önemli problemlere sebep oluyor.

16

17 Çocukların çevrimiçi ortamda ne kadar zaman geçirdiğini belirleyelim. Yoğun İnternet kullanımı, depresyon, öfke ve özgüven eksikliği gibi sorunların belirtisi olabilir. Kendi çevrimiçi alışkanlıklarımızı inceleyelim. İnternet e ayırdığımız zaman diğer etkinliklerimizle dengeli mi, onu değerlendirelim. Unutmayalım, çocuğumuzun örnek alacağı ilk kişi biziz. İnternet kullanımını yasaklamayalım. İnternet çoğu çocuğun toplumsal yaşamının önemli bir parçasıdır. Bunun yerine, çocuklarımızın çevrimiçi ziyaret edebileceği sitelere ve neler yapabileceklerine yönelik İnternet kullanımıyla ilgili aile kuralları belirleyelim ve bu kurallara uyulmasını sağlayalım.

18 Bilgisayarı çocuğumuzun odasına değil, evin ortak kullanım alanlarından birinde tutmaya özen gösterelim. Çocuğumuzun diğer etkinliklere katılmasını destekleyelim, diğer çocuklarla zaman geçirmesini sağlayalım. Çocuğumuz yalnızca çevrimiçi video oyunlarıyla ilgileniyorsa ona en sevdiği oyunla ilişkili bir etkinlik önerelim. Çocuklarımızı izleyelim. İnternet kullanımını izleyen ve kısıtlayan yazılımları araştıralım. Amacımız çocuklarımızın İnternet'te kendine hakim olma, özdisiplin ve sorumluluk gibi beceriler geliştirmesine yardımcı olmaktır.

19 BİLGİSAYAR KULLANIMIYLA İLGİLİ NE YAPMALIYIZ?

20 BİLGİSAYAR KULLANIMIYLA İLGİLİ NE YAPMALIYIZ? Türkiye Bilişim Şurası raporunda 7-15 yaş grubundaki çocukların %90 ının interneti eğlence ve yararlı olmayan siteleri gezmek için kullandığı, bilgisayar başında zamanlarını gereksizce harcadıklarını belirtiyor. Online oyun kültürüyle iç içe yaşayan bu çocukların doğru internet kullanımı kültürüne gereksinimi olduğunu ifade ediliyor.

21 TV KULLANIMIYLA İLGİLİ NE YAPILMALI? Çocukların, gün boyu televizyon izledikleri her saat, gelecek yaşamlarında dikkat dağınıklığına neden oluyor. American Academy of Pediatrist (AAP): Günde 2 saat televizyon seyreden 2-5 yaşındaki çocuklarda uyku problemleri, dikkat bozukluğu yaşadıkları, saldırgan davranışlar sergiledikleri belirlenmiştir. Medyanın çocuklardaki olumsuz etkilerini anlatmak için öneriler: İzlenecek programlar; dikkatle önceden seçilmeli. 11 yaştan sonra genç adayları, televizyonda her türlü programı izlemek isteyeceklerdir. Seks ve uyuşturucularla ilgili programlar sırasında genç adayına bilgi vermek gerekir.

22 İnternet Bağımlılığının Alt Grupları Çevirimiçi sohbet bağımlılığı Sanal arkadaşlık bağımlılığı Çevirimiçi oyun bağımlılığı Çevirimiçi kumar bağımlılığı Çevirimiçi bilgi bağımlılığı İnternette dolaşma bağımlılığı

23 İnternet Bağımlılığında Ortaya Çıkan Davranışlar Daha az dışarıya çıkmak İnternet kullanımı haricinde daha az zaman geçirme Ev ya da iş ortamında yemek yemeye daha az zaman harcama İnternet i her defasında daha fazla kullanmayı isteme Genellikle bilgisayar başında yemek yeme alışkanlığı kazanma (1/4)

24 İnternet Bağımlılığında Ortaya Çıkan Davranışlar İnternet in başında geçirilen zamanı kontrol etmekte güçlük çekme Sürekli uykusuz ve yorgun görünme İnternet in başında planladığı süreden çok kalma Çevreyle arasındaki ilişkinin zayıflaması ya da kopması İnternet başında harcanan uzun zamanı inkâr etme Bireyin durumundan başkalarının şikâyet eder olması Bir günde birçok kez e-posta adresini kontrol etme İnternet i kullandığında kendini daha iyi ve mutlu hissetme

25 İnternet Bağımlılığında Ortaya Çıkan Davranışlar Yapılması gereken görev ve sorumluluklar olduğu hâlde internet başından ayrılamama Aile üyeleri evde yokken bunu bir rahatlama ve kurtuluş görüp İnternet e girme İnternet i iyi hissedilen tek yer olarak görme Çok fazla İnternet kullanım ücreti ödeme İnternet te geçirilen zamandan ötürü suçluluk duygusu yaşama İnternet teki arkadaşlıkları fiziksel arkadaşlıklara tercih etme İnternet te değilken bile sürekli interneti düşünme

26 Teknoloji Bağımlılığında Riskli Gruplar Çocuklar ve ergenler Ailesinde başka bir bağımlılık türü görünenler Fiziksel veya ruhsal problem yaşayanlar Aile içi sorunların var olduğu kişiler

27 Genç Yaş Gurubunda Görülen Eştanılar Dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu Sosyal fobi Hafif depresyon Ailede bağımlılığa yatkınlık

28 İnternet Bağımlılığının Yol Açtığı Fiziksel Sorunlar Karpal tünel sendromu (median sinir sıkışması) Kuru gözler Baş ağrıları Sırt ağrıları Yeme sorunları Uyku sorunları Kişisel temizlikte eksiklikler İçe dönüklük (çekinme-kaçınma hâli)

29 Teknoloji Bağımlılığından Kurtulmak İçin Ne Yapmalı? Teknoloji kullanımını tam zıt saatlere kaydırın Dış durdurucular kullanın Teknoloji kullanımıyla ilgili kendinize hedefler belirleyin Teknolojinin çok kullandığınız belli işlevlerden uzak durun Hatırlatıcı kartlar kullanın Kişisel defter oluşturun

30 Teknoloji Bağımlılığından Kurtulmak İçin Ne Yapmalı? Aile terapisine başvurun Kendinize hedefler koyun Bağımlı olduğunuz cihazı ailece birlikte kullanın Spor yapın Yardım isteyin Düşüncelerinizi kontrol edin Yeni sosyal beceriler edinin

31