BİYOKİMYA LABORATUVAR TEST REHBERİ

Transkript

1 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 1 / 32 BİYOKİMYA LABORATUVAR TEST REHBERİ HAZIRLAYAN: BİYOKİMYA VE KLİNİK BİYOKİMYA UZMANI KONTROL EDEN: KALİTE YÖNETİM DİREKTÖRÜ ONAYLAYAN: BAŞHEKİM

2 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 2 / 32 İÇİNDEKİLER 1. Giriş 3 2. Genel Laboratuvar Bilgileri Gaziantep Çocuk Hastanesi Laboratuvarı İşleyişi Test Girişi Numunelerin Alınması ve Laboratuvara Transferi Numunelerin Laboratuvara Kabulü, Ayrıştırılması Analiz Sonuç Gönderme ( Raporlama) Biyokimya Laboratuvar Sonuç Verme Süreleri Acil laboratuvarda çalışılan tetkik listesi ve test sonuç verme süreleri Analiz Sonucunu Etkileyen Faktörler Referans Aralığı Kalite Güvenliği Numunelerin Alınması ve Hazırlanması Kan Numunelerinin Alınması İdrar Örneklerinin Toplanması Panik Değerler Laboratuvar Numune Ret Kabul Kriterleri Testlerin Çalışıldığı Laboratuarlar ve Alfabetik Listesi Biyokimya Testleri Allerji Testleri Biyokimya Testleri Hematoloji Testleri Hormon Testleri İdrar Analizi Dış Laboratuvarda Çalışılan Tetkikler Kısaltmalar 31

3 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 3 / GİRİŞ Hastanelerde laboratuvarlar tüm biyolojik örneklerin laboratuvar testlerinin yapılmasını ve raporlandırılmasını sağlayan birimlerdir. Günümüzde laboratuvar çalışmalarında hedef, test isteklerinin yapılmasından sonuçların ilgili yerlere ulaşmasına kadar geçen süreyi kısaltmaktır. Bu sürenin önemli bir bölümü (%55-60) preanalitik evredir. Laboratuvar enformasyon sistemi (LIS) ve Hastane Otomasyon Sistemlerinin (HOS) geliştirilmesiyle bu süreler ideal zamanlara yaklaşmıştır. Laboratuvar akreditasyonu, laboratuvarın yetkili bir kurum tarafından uluslararası kabul görmüş teknik kriterlere göre değerlendirilerek yaptığı tetkiklerin doğru ve güvenilir olduğunun resmen tanınmasıdır. ISO ve standartları bir laboratuvarın akreditasyonu için genel şartları açıklayan standartlardır. Hastanemizde ISO 9001:2000 toplam kalite yönetimi sistemini kurulmasıyla birlikte laboratuvar yönetim ve organizasyonu da standardın mantığına göre revize edilmiştir. Laboratuvarımız ISO a göre akreditasyon için olabilirlik ve kapsam belirleme çalışmalarını sürdürmektedir. Hastanelerde laboratuvar hizmetlerinde yaşanan sorunların önemli bir kısmı laboratuvar işleyişinin hasta ve personel tarafından yeterince bilinmemesi ve iletişim eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Test sonuçlarının eksik çıkması, kaybolması, test öncesi uyulması gereken kurallara uyulmaması, yanlış örnek kabı seçimi, yetersiz örnek alınması, yanlış test ünde hastaneye gelinmesi, eksik test girişi yapılması vb. en çok karşılaşılan sorunlardır. Hem bu tür sorunları azaltabilmek hem de laboratuvar işleyişini başta klinisyenler olmak üzere diğer hastane çalışanlarıyla paylaşabilmek amacıyla laboratuvar rehberi hazırlanmıştır. Bu rehberde Gaziantep Çocuk Hastanesi Laboratuvarları nın işleyişi, test profili, tetkik girişinden sonuçların gönderilmesine kadar olan süreç (LIS / HOS), laboratuvarın analitik kalite çalışmaları, testlerin çalışılma yöntemleri, çalışılma zamanları, teste göre numune türü/ numune kabı seçimi, numunelerin kabul/ret kriterleri, sonuçların raporlanma zamanları, normal değerleri, varsa panik değerleri ve kısaca testlerin klinik yararları hakkında bilgilere yer verildi.

4 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 4 / GENEL LABORATUVAR BİLGİLERİ İdrar bardağı Gaita kabı

5 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 5 / GAZİANTEP ÇOCUK HASTANESİ BİYOKİMYA LABORATUVARI İŞLEYİŞİ Test Girişleri Test girişleri için hastane otomasyon sisteminde (HOS) hasta sayfasında yer alan tetkik menüsü seçilerek tetkik giriş sayfası açılır. Burada hangi test/testler istenmişse adı, kısaltması veya kodu girilerek istek yapılabilir. Tüm testler açılarak tek tek işaretleme de yapılabilir. Test seçimi tamamlandıktan hastalar poliklinikten laboratuvar kayıt ve kan alma birimine yönlendirilir. Test onayları laboratuvar kayıt biriminde yapılır. Acil biriminde ve Servislerde test girişleri için aynı işlemler yapılır ve hastalardan alınan test materyalleri laboratuvara gönderilir. Tetkik girişleri onaylandıktan test eklenmemelidir. Çünkü onay sı işaretlenen testler laboratuvar enformasyon sistemi (LIS) tarafından görülmeyecektir. Onay sı her yeni test isteği için yeni bir HOS girişi ve LIS kaydı yapılması gerekir Numunelerin alınması ve laboratuvara transferi Polikliniklerden yapılan test isteklerinin LIS e kaydı yapıldıktan kayıt/kan alma biriminde kan örnekleri alınır. İdrar ve gaita testleri için hastalara barkot etiketi yapıştırılmış idrar ve gaita kabı verilip tuvalete yönlendirilir, daha hastalar örneklerini ilgili laboratuvar birimine getirirler. Kan örneği için testlere göre uygun örnek tüpü seçimi yapılır, seçilen tüplere barkot etiketler yapıştırılır ve kan alma işlemi,kimlik doğrulaması yapılarak gerçekleştirilir. Kan alma işlemi tamamlanan hastalara sonuçların ne zaman çıkacağı ve sonuçlarını nereden alabileceği bilgileri verilir. Bebeklerden idrar ve gaita örneği için örnek kapları aileye verilip nasıl örnek toplayacakları hakkında bilgi verilir ve topladıkları örnekleri ilgili laboratuvar birimine getirmeleri söylenir. Servisler ve Acil de hastaların örnekleri kendi birimlerinde alınır. Test istekleri HOS a girildikten testlere göre örnek kabı seçimi yapılır, örnek kaplarına barkot etiketi yapıştırılır. Damar yolu açık hastalarda kan alma için hastanın diğer kolu kullanılır. Kan alma işlemi hemşireler tarafından gerçekleştirilir Alınan örnekler bekletilmeden taşıma kaplarına yerleştirilerek personelle veya pnömatik sistemle ilgili laboratuvar birimine gönderilir. Kan Alma biriminde toplanan örnekler sürekli olarak ilgili laboratuvara transfer edilir. Hem kan alma biriminde hem de acil ve servislerde biyolojik numune alma ve numunelerin transferi işlemleri; numune alma ve transferi talimatı, numune kabul ve ret kriterleri talimatı doğrultusunda gerçekleştirilmelidir.

6 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 6 / Numunelerin laboratuvara kabulü, ayrıştırılması Örnekler laboratuvara gelince önce numune kabul biriminde kabulleri yapılır. Daha numuneler acil laboratuvarına verilir. Kamu Hastaneler Birliği Merkez Laboratuvarında çalışılacak numuneler portör tarafından bir saatlik aralarla transfer kapları içerisinde götürülür. Laboratuvar birimlerinde LIS den yapılan test isteklerine bakılarak örnek kabının uygunluğu, örnek miktarı, pıhtılaşma, kontaminasyon, vb. kontrolü yapılır. Tüp kabulü yapılan örneklerden serum veya plazmada çalışılacak testler için olanlar santrifüj edilir. Santrifüj süresi ve hızı testlere göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak biyokimyasal analizler, hormon analizleri için serum, koagülasyon testleri için plazma eldesinde 3000 rpm 5 dakika santrifüj etmek yeterlidir. Santrifüj sı hemoliz görülen serumlar çalışılmaz. Hastadan tekrar kan alınması için kan alma birimi, acil veya servisler bilgilendirilir. Ayrıca LIS ortamında hasta sonuç sayfasına numune ret sebebi belirtilir Analiz Cihazları kullanarak yapılan analizlerden önce cihazların kontrolü ve internal kalite kontrol çalışmaları gerçekleştirilir. Sonuçlar kabul edilebilir değerlerde ise hasta örnekleri çalışılmaya başlanır. Sonuçlar geçersiz olarak değerlendirilirse çalışma başlatılmaz ve cihaz ile ilgili prosedürler gerçekleştirilir. Cihazlar tamamladığı analizlerin sonuçlarını otomatik olarak LIS e gönderir. LIS de hastaların tüm sonuçları toplanır, bu sonuçlar değerlendirilir, uygun bulunan sonuçlar onaylanır. Uygun olmayan testler, sebebi araştırılarak (numunenin göz ile değerlendirilmesi, vb) yeniden çalışılır. Acil örnekler rutinden ayrı olarak hemen çalışılır ve analiz sonuçları bekletilmeden onaylanır. Panik Değer Listesine ait bir test sonucu bulunursa, analiz süreci gözden geçirilerek test tekrarlanır. Tekrar sonuçları da panik değer listesinde ise, testi isteyen klinisyene bilgi verilir. Test sonucu hastanın kliniği ile örtüşmüyorsa hastadan yeni örnek alınarak analiz tekrarlanır. Üyesi olduğumuz eksternal kalite kontrol programının belirlediği takvim lerinde program dahilinde olan testler için eksternal kalite kontrol serumları hasta testleriyle birlikte çalışılır. Laboratuvarımızda çalışılan testlerin tümü eksternal kalite kontrol programına dahildir Sonuç Gönderme ( Raporlama) Test sonuçları LIS de onaylandığı zaman poliklinik, acil ve servislerdeki bilgisayarlarda hasta sayfasında görülebilir. Test sonuçlarının yazıcı çıktıları da hastanın muayene olduğu birim

7 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 7 / 32 sekreterleri tarafından hastaya verilir Biyokimya Laboratuvar Sonuç Verme Süreleri Kamu Hastaneler Birliği Merkez laboratuvarında çalışılan Biyokimya, Hormon ve Hematoloji testleri: Hafta içi her saat 19 :00 e kadar Merkez laboratuarına ulaştırılan numunelerin sonuçları ortalama 2-3 saat, 19:00 den gelen numunelerin sonuçları ertesi saat 10:00 dan verilir. Acil laboratuarında çalışılan testler ve sonuç verme süreleri aşağıda verilen tablolarda gösterilmiştir. Hafta sonu ve mesai saatleri dışında acil laboratuarında sadece acil testler çalışılmaktadır (Bkz. Tablo 1 ve tablo 2). NOT: Yukarıda belirtilen sonuç verme süreleri olağandışı durumlarda bazen değişebilir (yetersiz ve yanlış numuneler, otomasyon problemleri, vb. ) Acil Laboratuvarda yapılan tetkik listesi ve test sonuç verme süreleri Tablo 1. Acil biyokimya laboratuvarında çalışılan tetkikler BİYOKİMYASAL TETKİKLER Glukoz Ure Kreatinin Na K Cl Ca Magnezyum Fosfor Ürik asit Total protein Albumin Total bilirubin Direk bilirubin AST ALT Amilaz LDH GGT ALP CK ASO CRP Lipaz Neonatal bilirubin Hemogram PTZ / INR APTT Tam idrar tahlili

8 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 8 / 32 Tablo 2. Acil biyokimya laboratuvarında çalışılan tetkiklerin sonuçlanma süreleri Tetkik Grubu Sonuçlanma süresi Biyokimya testleri 60 dakika Tam kan sayımı (Hemogram) 30 dakika Koagülasyon tetkikleri 60 dakika Tam idrar tetkiki (Kimyasal ve mikroskobik) 45 dakika 2.2. ANALİZ SONUCUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLER Güvenilir ve tıbbi açıdan değerlendirilebilir sonuç elde edebilmek için sadece doğru transport ve doğru analiz yeterli değildir. Analiz sonuçlarını etkileyen faktörler Tablo 2 de verilmiştir. Değişmeyen faktörler Değişen faktörler Endojen faktörler Ekzojen faktörler Cinsiyet Beslenme Hemoglobinemi Farmakoterapi Irk Alkol Bilirubinemi Antikoagülanlar Kalıtım Vücut ağırlığı Hiperlipemi Bakteriyel kontaminasyon Kas dokusu Aktivite Pozisyon Günlük ritim İlaçlar Gebelik Tablo 2: Analiz sonuçlarını etkileyen faktörler 2.3. REFERANS ARALIĞI Testler için belirtilen referans aralığı sağlıklı bireylerden elde edilen değerlerin %95 ini içeren grubu temsil eder ve test sonucunu değerlendirmek için genel bir baz olusturur. Çeşitli faktörlere bağlı olarak bu değerler hastadan hastaya varyasyonlar gösterebilir. Analiz yönteminin değiştiği durumlarda metoda bağlı olarak referans aralığı da değişebilir.

9 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 9 / KALİTE GÜVENLİĞİ Laboratuvarımız kalite güvenliği için:riqas,eqas, ECAT Foundation gibi uluslar arası düzeyde çok sayıda laboratuvarın katıldığı dış kalite kontrol programlarına katılmaktadır. İç kalite kontrol programı uygulaması ile her en az iki seviyeli kontrol örnekleri çalışılarak lük ve ler arası performans denetlenmektedir. Dış kalite kontrol programı uygulamasında ise, analizi yapılan dış kalite kontrol örnekleri dünyanın her yerinden bu programa katılmış çok sayıda laboratuvarın sonuçları ile karşılaştırılır ve gerçek değere uygunluk denetlenir. Sonuçların Klinik Uyumluluğu Test istem formuna veya LIS ın ilgili bölümüne hasta ile ilgili bilgilerin yazılması bulguların değerlendirilmesi açısından çok değerlidir. Klinik tablo ile uyumsuz olduğu düşünülen sonuçlarda laboratuvar ile mutlaka temasa geçilmelidir. Hasta örnekleri laboratuvarımızda 24 saat saklandığı için gerektiğinde testler aynı örnekte tekrarlanarak sonuç ile yeniden değerlendirme yapmak mümkündür NUMUNELERİN ALINMASI VE HAZIRLANMASI Kan Numunelerinin Alınması Venöz Kan Alımı Açlık gerektiren testler için 8-12 saat açlık gerekir. İlaç tedavisinin sürdüğü durumlarda örneğin alınması sabah ilaç alımından önce yapılmalıdır. Kan alımı esnasında hasta yatar veya oturur pozisyonda olmalıdır. Prognoz izlenmesi için istenen testlerle ilgili kan örnekleri hastadan her zaman aynı pozisyonda alınmalıdır. İğne ucu mümkün olduğu kadar geniş seçilmelidir. Turnike kolda 30 saniyeden fazla sıkılı kalmamalıdır. Turnike iğnenin başarılı bir şekilde damara yerleştirilmesinden çözülmelidir. Enjektör ile kan alımı esnasında kanın tüpe kuvvetli aspirasyonundan kaçınılmalıdır. Kan alımı şu sıra ile yapılmalıdır: Kan kültürü

10 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 10 / 32 Antikoagülansız düz tüpe alınan kan Koagülasyon testleri için antikoagülanlı (sitratlı) mavi kapaklı tüpe alınan tam kan Hematoloji testleri için antikoagülanlı (EDTA lı) mor kapaklı tüpe alınan tam kan Antikoagülan içeren vakumlu tüplere kan alımı sırasında kanın işaretli çizgiye kadar dolmasına özellikle dikkat edilmelidir. Antikoagülan içeren tüplere kan alındıktan tüp 5-6 kez yavaşça alt üst edilerek özenle araştırılmalıdır. Kesinlikle çalkalama yapılmamalıdır. Serum Tüp: Sarı kapaklı, plastik, jelli tüp Tüplerin içinde bulunan jel, santrifüj sında serum ve kan hücreleri arasında fiziksel bir bariyer oluşturmaktadır. Tüp çeperinde bulunan silika partikülleri sayesinde serumun pıhtılaşması hızlanmaktadır. örnekten birden fazla test istenmesi halinde 4-5 ml serum yeterlidir. (Bu miktar yaklaşık 10 ml kan örneğinden sağlanabilir). Jelli tüpler 5 ml kan örneği ile tamamen doldurulmalıdır. Daha az kan örneği ile yeterli serum elde edilemez. Kanın, tüpün çeperindeki silika partikülleri ile iyice temas etmesi için tüp 5-6 kez yavaşça altüst edilmelidir; tüp kesinlikle çalkalanmamalıdır! Hemolizli veya bulanık serumlar birçok tetkik için uygun değildir. Yeniden örnek alınmalıdır!! EDTA'lı tam kan Tüp: Mor kapaklı, jelli, K3EDTA lı tüp 2 ml tam kan mor kapaklı EDTA lı tüplere alınır. Tüplerin içerisinde pıhtı oluşmaması için kan alınır alınmaz tüp 5-6 kez yavaşça alt üst edilerek karıştırılır. Çalkalama işleminden kesinlikle kaçınılmalıdır. Kan alımı esnasında kanın işaretli çizgiye kadar doldurulmasına özellikle dikkat edilmelidir. Kan tam olarak tüp üzerindeki işaretli çizgiye kadar alınmamış veya tüpün içerisinde pıhtı oluşmuş ise yeniden örnek alınmalıdır! Sitratlı tam kan Tüp: Mavi kapaklı, jelli, sitratlı tüp Kan örneği 9:1 oranında sodyum sitrat içeren mavi kapaklı tüplere alınır.

11 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 11 / 32 Venöz kan alımı esnasında damara ilk seferde zorlamadan girilmeli, turnike çok sıkı olmamalıdır. Eğer kan yavaş ve zorlama ile geliyor ise diğer koldan tekrar doğru kan örneği alınmalıdır. Kan örneğinin sodyum sitrat ile karışabilmesi için tüpler işaretli çizgiye kadar tam olarak doldurulmalı ve 5-6 kez çok yavaşça altüst edilerek kanın antikoagülan ile tam teması sağlanmalıdır. Alınan kan örneği 1500 x g'de 15 dakika oda ısısında santrifüj edilerek trombositten fakir plazma elde edilmelidir. Daha düşük santrifüj hızı ve zamanında trombositler plazmada kalarak F IV'ü plazmaya verirler ve pıhtılaşma analizinin yanlış çıkmasına yol açabilirler. Numune tüpü test çalışılana kadar buzlu kap içerisinde saklanmalıdır. Hemolizli örnek kesinlikle kabul edilmez. Koagülasyon testleri için alınan sitrat plazma örneği en geç 2 saat içerisinde test edilmelidir. Bu nedenle etiket üzerine örnek alınış saati not edilmelidir. Kan Örneklerinin korunması Kan alımı sında numune direk olarak eş ışığı almayacak şekilde pıhtılaşma süreci bitene dek oda ısısında bekletilir. Bu süre genellikle dakika kadardır. Bu süre sı serumun santrifüj ile pıhtıdan ayrılması gerekir. Santrifüj edilmeden bekleyen numunelerde hücrelerin metabolizması devam ettiğinden analitlerin değerlerinin değişmesine neden olurlar. Düz tüpe alınan kan serumu ayrılmadan buzdolabında (+4 C) bekletilirse, Na-K-ATP az enziminin inhibe olması sonucu potasyum hücrelerden serum veya plazmaya geçer ve yüksek değerlerin ölçülmesine neden olur. mekanizma ile sodyum değerleri hatalı düşük olabilir. Serum glukoz düzeyleri ise saatte 10 mg/dl düşer. Numunelerin uzun süre bekletilmesi, örnekteki elektrolit konsantrasyonlarında, enzimlerin aktivitesinde, hematoloji ve pıhtılaşma parametrelerinde çeşitli değişikliklere yol açmaktadır. Bu nedenle kan alındıktan en geç bir saat içerisinde laboratuvara gönderilmesi gerekmektedir İdrar Örneklerinin Toplanması Spot idrar numunesi toplanması Spot idrardan tam idrar tahlili için idrar, numune kabında (idrar bardağında / idrar toplama kabında / pediatrik idrar toplama torbası) toplanmalıdır. İdrar miktarının en az 5 cc olması gerekmektedir. Numunenin 5 cc den az olması durumunda sadece mikroskobik inceleme yapılabilir, kimyasal inceleme için numune yetersiz kalabilir.

12 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 12 / Saatlik İdrar Toplanması Analizi yapılacak parametrelerin stabilizasyonu için gerekli koruyucu maddeler (6N Hidroklorik asit) idrar toplamaya başlamadan önce toplama kabına konulmalıdır. Sabah ilk idrar atılarak mesane boşaltılır. 24 saat süresince idrarın tamamı idrar toplama kabı içine boşaltılır. Bu süre içinde toplama kabı serin bir yerde saklanır. Ertesi sabah ilk idrarda toplama kabına alınarak en kısa zamanda laboratuvara ulaştırılır. İdrar örneklerinin Saklanması İdrar numuneleri bir saat içinde laboratuvara ulaşmış olmalıdır. Ulaştırılamıyorsa 2-8 C de buzdolabında 24 saat bekletilebilir PANİK DEĞERLER Panik değerler listesi, laboratuvarda çalışılan testlerden belirlenen referans aralığı dışında ve kişi için riskli olabilecek değerlerinin belirlenmesi sonucu oluşturulan listedir. Bu listenin amacı hasta güvenliğini tehlikeye atabilecek sonuçlar elde edildiğinde ilgili hekime bildirilmesi sürecinin işletilmesinin sağlanmasıdır. Biyokimya, hematoloji laboratuvarlarına ait panik değerler aşağıdaki tablolarda görülmektedir: Tablo 4. Hematoloji Laboratuvarı Panik Değerler Listesi TEST DÜŞÜK YÜKSEK Hematokrit % 20 % 66 Hemoglobin 6,5 g/dl 22 g/dl WBC 1500 / mm / mm 3 Trombosit sayısı / mm / mm 3 PT - 35 sn APTT sn INR FİBRİNOJEN 75 mg/dl -

13 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 13 / 32 Tablo 3. Biyokimya Laboratuvarı Panik Değerler Listesi TEST DÜŞÜK YÜKSEK Glukoz 40 mg/dl 400 mg/dl BUN mg/dl Kreatinin - 10 mg/dl Total bilirubin - 15 mg/dl Direk bilirubin - 10 mg/dl Kalsiyum 6 mg/dl 12 mg/dl Sodyum 125 mmol/l 160 mmol/l Potasyum 3 mmol/l 6 mmol/l Klor 75 mmol/l 130 mmol/l Amilaz U/L Fosfor 1 mg/dl 10 mg/dl CK-MB U/L Serbest T4-4,5 ng/dl TSH U/mL 2.7. BİYOKİMYA LABORATUVARI NUMUNE RED KABUL KRITERLERI 1. Hasta adı ve soyadının bulunmadığı, örnek tanımının yapılmadığı, hatalı yapıldığı veya istem formu ile örnek kabındaki bilgilerin uyumsuz olduğu durumlarda numune kabulü yapılmaz. Ayrıca barkodu olmayan numuneler laboratuvara kabul edilmez. Sistem arızası olduğunda, servis sorumlusunun laboratuvarı bilgilendirmesi dahilinde acil testler çalışılır. 2. Uygun tüplere alınmayan numuneler laboratuvara kabul edilmez; servis ve polikliniklerden yeni numune istenir. 3. Hemolizli ve pıhtılı numuneler laboratuara kabul edilmez (Tablo 7). 4. Lipemik numuneler geldiğinde LIS in açıklama kısmında belirtilir (Tablo 7). 5. Barkot tüp üzerine uygun şekilde yapıştırılmamışsa, altında isim olup olmadığı kontrol edilir ve yeni barkot basarak kabul yapılır. 6. Tüp içindeki numune miktarı yeterli değilse numune kabul edilmez. (Kan tüpleri için tüpün üzerindeki işaretli yere kadar kan alınmamışsa, spot idrar için 5 cc idrar toplanmamışsa) 7. Laboratuvara uygun transfer koşullarında gelmeyen örnekler kabul edilmez. 8. Önerilen sürelerin dışında bekletilmiş örnekler laboratuvara kabul edilmez. 9. Kan, BOS ve idrar dışında kalan steril vücut sıvılarına ait aynı tarihli örnekler kabul edilmez. 10. Kırık veya steril olmayan kaplar ile gönderilen örnekler kabul edilmez. 11. Bir başka materyalle kontamine örnekler (idrarın dışkı ile karışmış olması gibi) reddedilir.

14 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 14 / Kırılan, dökülen ve kaybolan numuneler için hastanın doktoruna ve hemşiresine bilgi verilir. Numunelerin tekrar alınarak gönderilmesi istenir. Sorun HBYS sistemine rapor edilir. Test adı Hemoliz Lipemi İkter Fazla/eksik alınmış numune 1 saatten fazla beklemiş numune aptt Fibrinojen PT Albumin ALP ALT AMY AST Pıhtılı numune T.BİL D.BİL Demir UIBC Fosfor Glukoz GGT HbA1c Kalsiyum Klor Kreatinin Kreatin kinaz CK-MB HDL kolesterol LDL kolesterol Total kolesterol LDH Magnezyum Potasyum Sodyum Total protein Trigliserid + ++ Ure Urik asid Işığa maruz kalmış numune Tablo 7. Biyokimya Laboratuvarımızda çalışılan testlerin hemoliz, lipemi ve bilirubinemiden etkilenme dereceleri +++ = En çok etkilenen testlerdir. Kesinlikle çalışılamaz.

15 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 15 / 32 TESTLERİN ÇALIŞILDIĞI LABORATUARLAR ve ALFABETİK LİSTESİ * Hastanemizde acil laboratuarında çalışılan testler Kamu Hastaneler Birliği Merkez Laboratuarında çalışılan testler 3.1. BİYOKİMYA TESTLERİ ALLERJİ TESTLERİ SİMGE TEST Ağaç karışımı (Geç açanlar) ÖRNEK KAP/KAPAK YÖNTEM Serum Sarı CHEM ÇALIŞMA ZAMANI Her SONUÇ VERME TARİHİ 15 Ağaç karışımı 8Erken açanlar)(t7, t8, t11, t12, t14) Serum Sarı CHEM Her 15 Buğday unu Serum Sarı CHEM Her 15 Çikolata Serum Sarı CHEM Her 15 Gıda maddeleri karışımı (f25, f45, f47, f48, f85) Serum Sarı CHEM Her 15 İnhalant Kuruyemiş karışımı Küf karışımı Otlar (erken açanlar) (g3, g4, g5, g6, g8) Serum Sarı CHEM Her 15 Serum Sarı CHEM Her 15 Serum Sarı CHEM Her 15 Serum Sarı CHEM Her 15

16 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 16 / 32 SİMGE TEST ÖRNEK KAP/KAPAK YÖNTEM ÇALIŞMA GÜNÜ SONUÇ TARİHİ Penicilloyl G Serum Sarı CHEM Her 15 Süt Serum Sarı CHEM Her 15 Penicilloyl V Serum Sarı CHEM Her 15 Total Ig E Serum Sarı CHEM Her 15 Yumurta sarısı Serum Sarı CHEM Her 15 Yumurta akı Serum Sarı CHEM Her 15 Allerji Test Sonuçlarının Yorumlanması Allerji test sonuçlarının yorumlanması aşağıdaki tabloya göre yapılmaktadır: Klas sige (ku/l) Sonuç Klas 0 < 0.1 Negatif Klas 0/I Düşük Pozitif Klas I Pozitif Klas II Güçlü Pozitif Klas III Güçlü Pozitif Klas IV Güçlü Pozitif Klas V Güçlü Pozitif Klas VI 100 Güçlü Pozitif

17 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 17 / BİYOKİMYA TESTLERİ SİMGE TEST ÖRNEK KAP/KAPAK YÖNTEM ÇALIŞM A GÜNÜ SONUÇ TARİHİ REFERANS DEĞERLER * AFP Alanin Aminotransfer az (ALT) (SGPT) Sarı kapaklı tüp Serum Sarı ENZ Her * Albumin Serum Sarı PHOT Her 5-45 U/L mg/dl * * * Alkalen fosfataz (ALP) Serum (Örnek aç olarak alınmalıdır.) Amilaz Serum Sarı Amonyak AspartatAmin otransferaz (AST) (SGOT) Anti tiroglobulin antikoru Anti TPO Sarı ENZ Her ENZ Her 0-12 yıl: U/L >12 yıl: U/L 0-1 ay: 5-65 U/L >1 ay: U/L İdrar (24 saatlik) İK ENZ Her U/L Tam kan (EDTA (Numune 30 dakika içerisinde laboratuvara ulaştırılmalıdır) Mor ENZ Her Serum Sarı ENZ Her Serum Serum * ASO Serum Sarı kapaklı tüp Sarı kapaklı tüp Her CHEM Her Sarı kapaklı tüp TUR Her 0-1 ay: U/L 1 ay-2 yıl: U/L 2 yıl-13 yıl erkek: 8-60 U/L 2 yıl-13 yıl kadın: 8-50 U/L >13 yıl: 5-35 U/L * Bilirubinler Total bilirubin Direk bilirubin Serum (Işıktan korunmalıdır) Sarı PHOT Her 0,2-1 mg/dl mg/dl

18 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 18 / 32 SİMGE TEST ÖRNEK KAP/KAPAK YÖNTEM ÇALIŞM A GÜNÜ SONUÇ TARİHİ REFERANS DEĞERLER * Kan Üre Azotu (BUN) Carbamazepine Serum Sarı PHOT Her Serum (Örneğin bir ki doz öncesinde alınması önerilir.) Sarı İMM Hafta içi her CA 125 Serum Sarı CHEM Her Bir 7-26 mg/dl 4-10 μg/ml CA 19-9 Serum Sarı CHEM Her CA 15-3 Serum Sarı CHEM Her CEA Serum Sarı CHEM Her COMPLEMEN T C3 Serum Sarı NEF Her COMPLEMEN T C4 Serum Sarı NEF Her * CRP Serum Sarı TUR Her C peptit Serum Sarı TUR Her Demir Demir Bağlama Kapasitesi serbest Serum (Örnek aç iken alınmalıdır) Serum Sarı Sarı PHOT PHOT Her Her Kadın: µg/dl Erkek: µg/dl μg/dl

19 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 19 / 32 SİMGE TEST ÖRNEK KAP/KAPAK YÖNTEM ÇALIŞM A GÜNÜ SONUÇ TARİHİ REFERANS DEĞERLER Digitoxin Serum Sarı İMM Her Digoxin Serum Sarı İMM Her Ethanol Serum Sarı PHOT Her Fenobarbital Serum (Örneğin dozlar arasında alınması tavsiye edilir.) Sarı PHOT Hafta içi her 1 * Fosfor Serum Sarı PHOT Her μg/ml mg/dl * Gama Glutamil Transpeptidaz (GGT) Serum Sarı ENZ Her 7-49 U/L * * Glukoz HbA1c Serum (Örnek aç alınmalı, bekletilmeden çalışılmalıdır.) BOS (Analiz hemen yapılmayacaksa BOS santrifüj edildikten +4 o C de saklanmalıdır.) Tam kan (EDTA) Sarı ENZ Her mg/dl ST ENZ Her mg/dl Mor PHOT Her % HDL kolesterol Serum (Örnek aç alınmalıdır.) Sarı ENZ Her mg/dl

20 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 20 / 32 SİMGE TEST ÖRNEK KAP/KAPAK YÖNTEM ÇALIŞMA GÜNÜ SONUÇ TARİHİ REFERANS DEĞERLER * * * Kalsiyum Klor Serum Sarı PHOT Her İdrar (Spot veya 24 saatlik) İK PHOT Her Serum Sarı PHOT Her * İdrar (24 saatlik) İK PHOT Her Kolesterol, total * Kreatin Kinaz (CK) * Kreatin kinaz (CK) MB Serum (Örnek 12 saatlik açlık sı alınmalıdır) Sarı ENZ Her Serum Sarı ENZ Her Serum Sarı ENZ Her Kreatinin * İdrar (24 saatlik) İK PHOT Her * Laktat Dehidrogenaz (LDH) Laktik asit(laktat) Serum Sarı PHOT Her Serum Sarı ENZ Her Gri kapaklı tüp (Numune 15 dakika içerisinde laboratuvara ulaştırılmalıdır.) Gri kapak/beyaz kapak ENZ Her 0-10 : 7,6-10,4 mg/dl 2 hafta-2 yıl: 9-11 mg/dl 2 yıl-12 yıl: 8-10,8 mg/dl >12 yıl: mg/dl mg/g 0-1 ay: mmol/l >1 ay : mmol/l mmol/l mg/dl Erkek: U/L Kadın: U/L 0-25 U/L mg/dl mg/g 0-3 yıl: U/L 3-13 yıl: U/L >13 yıl: U/L

21 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 21 / 32 SİMGE TEST ÖRNEK KAP/KA PAK YÖNTEM ÇALIŞMA GÜNÜ SONUÇ TARİHİ REFERANS DEĞERLER LDL kolesterol Serum (Örnek aç iken alınmalıdır.) Sarı ENZ Her * Lipaz Serum Sarı PHOT Her Lityum Serum Sarı ISE Her * Magnezyum(Mg) Serum Sarı PHOT Her İdrar (Spot Mikroprotein veya 24 İK PHOT Her (Mikroalbuminüri) saatlik) Mikroprotein BOS ST PHOT Her Phenobarbital Serum Sarı İMM Her Phentoinytoin Serum Sarı İMM Her * Serum Sarı ISE Her * Potasyum İdrar (24 saatlik) İK ISE Her Prealbumin Serum Sarı TUR Her * * Protein, total Serum Sarı PHOT Her İdrar (24 saatlik) İK PHOT Her * BOS ST PHOT Her * Ponksiyon sıvısı ST PHOT Her mg/dl mg/ mg/dl mmol/l mmol/ 0-1 yıl:5,1-7,3 mg/dl 1-3 yıl: 5,6-7,5 mg/dl >3 yıl: 6-8 mg/dl mg/ mg/dl

22 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 22 / 32 SİMGE TEST ÖRNEK KAP/KAPAK YÖNTEM ÇALIŞMA GÜNÜ SONUÇ TARİHİ REFERANS DEĞERLER * * Sodyum Trigliserit Tiroglobulin Serum Sarı ISE Her İdrar (24 saatlik) Serum (Örnek aç iken alınmalıdır.) mmol/l İK ISE Her mmol/l Sarı ENZ Her Serum Sarı CHEM Her mg/dl Troponin I Serum Sarı CHEM Her * Üre Azotu Serum Sarı PHOT Her mg/dl * * Ürik asit Serum Sarı ENZ Her İdrar (24 saatlik) 0-15 yıl: 2-5,5 mg/dl >15 yıl erkek: 3,5-7,2 mg/dl >15 yıl kadın: mg/dl İK ENZ Her mg/g Valproik Serum Sarı PHOT Hafta içi her Bir ug/ml asit

23 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 23 / HEMATOLOJİ TESTLERİ SİMGE TEST ÖRNEK KAP/KAPAK YÖNTEM Antitrombin- III (AT-III) Plazma (Sitratlı) Mavi COAG ÇALIŞMA GÜNÜ Dört haftada bir SONUÇ TARİHİ Dört hafta * APTT Plazma Mavi COAG Her D-Dimer Plazma (Sitratlı) Faktör VIII Plazma Mavi COAG Faktör II Plazma Mavi COAG Faktör IX Plazma Mavi COAG Faktör IX ANTİKORU Mavi COAG Her Plazma Mavi COAG Faktör V Plazma Mavi COAG Faktör VII Plazma Mavi COAG FaktörVII ANTİJENİ Faktör VIII ANTİKORU Plazma Mavi COAG Plazma Mavi COAG Faktör XI Plazma Mavi COAG Faktör XII Plazma Mavi COAG Dört haftada bir Dört haftada bir Dört haftada bir Dört haftada bir Dört haftada bir Dört haftada bir Dört haftada bir Dört haftada bir Dört haftada bir Dört haftada bir Dört hafta Pazartesi Dört hafta Pazartesi Dört hafta Pazartesi Dört hafta Pazartesi Dört hafta Pazartesi Dört hafta Pazartesi Dört hafta Pazartesi Dört hafta Pazartesi Dört hafta Pazartesi Dört hafta Pazartesi REFERANS DEĞERLER % ,7-31,8 sn %

24 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 24 / 32 TEST ÖRNEK KAP/KAP AK YÖNTEM ÇALIŞMA GÜNÜ SONUÇ TARİHİ REFERANS DEĞERLER Faktör X Plazma Mavi COAG * * * Fibrinojen Plazma Mavi COAG Hemogram (Tam kan sayımı) Hemoglobin Varyant analizi- HPLC ile Protein C Aktivitesi Protein S Aktivitesi Protrombin zamanı (PT) Plasminojen * PT,INR,%actv Tam kan (EDTA) Tam kan (EDTA) İki haftada bir Haftada bir İki hafta Bir ki hafta pazartesi ü Mor Otomatize Her Mor HPLC Plazma Mavi COAG Plazma Mavi COAG Plazma (Örnek 4 saat içinde analiz edilmelidir.) Plazma (Sitratlı) Plazma (Sitratlı) Mavi COAG Haftada bir cuma Dört haftada bir İki haftada bir Her Mavi COAG Dört haftada bir Mavi COAG Her Haftada bir cuma Dört hafta pazartesi İki hafta Dört hafta Pazartesi % mg/dl % % ,8-12,1 sn * Retikülosit Plazma (Sitratlı) Mavi HEM Her Sedimentasyon hızı (ESR) Tam kan (EDTA) Mor veya siyah kapaklı tüp Westergre n Her K: 0-20 mm/saat E: 0-15mm/saat Von Willebrand Faktör antijeni Plazma (Sitratlı) Mavi COAG İki haftada bir İki hafta %

25 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 25 / HORMON TESTLERİ SİMGE TEST Adrenokortikotropik hormon (ACTH) ÖRNEK plazma KAP/KAPA K Mor kapaklı tüp YÖNTEM CHEM ÇALIŞM A GÜNÜ Her SONUÇ TARİHİ Beta HCG (total Sarı Her Serum CHEM HCG) kapaklı tüp Serum Sarı CHEM Her Büyüme hormonu kapaklı tüp Cortisol Serum Sarı Her CHEM kapaklı tüp Dehidroepiandrostero n sülfat (DHEA-SO 4 ) Serum Sarı CHEM Her E 2(estradiol) Serum Sarı CHEM Her ft3 Serum Sarı CHEM Her REFERANS DEĞERLER pg/ml ft4 Serum Sarı CHEM Her ng/dl Ferritin Serum Sarı CHEM Her ng/mL Folik asit Serum Sarı CHEM Her 3-17 ng/ml Follikül Stimülan Hormon (FSH) Serum Sarı CHEM Her Folliküler faz: mIU/mL Ovulasyon: mIU/Ml Lutealfaz: 1.2-9mIU/mL Postmenapoz: mIU/mL Erkek: mIU/mL

26 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 26 / 32 TEST ÖRNEK KAP/KAPAK YÖNTEM ÇALIŞMA GÜNÜ SONUÇ TARİHİ REFERANS DEĞERLER İnsülin Serum Sarı CHEM Her Luteinizan Hormon (LH) Tiroid Stimülan Hormon (TSH) Parathormon (PTH) Serum Sarı CHEM Her Serum Sarı CHEM Her Serum Sarı CHEM Her Folliküler faz: mIU/mL Ovulasyon:17-77mIU/mL Luteal faz:0-14.7miu/ml Postmenapoz: mIU/mL Erkek: mIU/mL miu/ml Progesteron Serum Sarı CHEM Her Prolaktin (PRL) Serum Sarı CHEM Her Total testosteron Transferrin VİT B 12 VİT D Serum Sarı CHEM Her Serum Sarı CHEM Her Serum Sarı CHEM Her Serum Sarı CHEM Her

27 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 27 / İDRAR ANALİZİ SİMGE * TEST ÖRNEK KAP/ KAPAK YÖNTEM Tam İdrar Tetkiki (TİT) İdrar İdrar kabı Kimyasal Mikroskobik ÇALIŞMA SONUÇ NUMUNE GÜNÜ TARİHİ MİKTARI Her 5mL İdrar Biyokimyası Referans Değerler Ürobilinojen Glukoz Bilirubin Keton Protein Nitrit Normal Negatif Negatif Negatif Negatif Negatif Dansite ph 5-8,5 Eritrosit Lökosit Negatif Negatif

28 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 28 / KAMU HASTANELER BİRLİĞİ MERKEZ LABORATUARINDA ÇALIŞILAN TESTLER TEST NUMUNE TÜRÜ NUMUNE KABUL ZAMANI SONUÇ VERME ZAMANI Adacık hücre antikoru (ICA) Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Aldosteron Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Alfa-1 antitripsin Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Anti diüretik hormon (ADH) Mor kapaklı tüp (Numune 30 dakika içerisinde laboratuvara ulaştırılmalıdır.) Hafta içi her 3 hafta Anti double stranded DNA (Anti ds DNA) Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Anti-GAD antikoru Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Anti insulin antikoru Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Anti Nötrofil sitoplazmik Antikor (ANCA) profil Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Anti Nükleer antikor (ANA) Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Beta-2 mikroglobulin (serum,idrar) Sarı kapaklı tüp/24 saatlik idrar (örnek soğuk ortamda saklanmalıdır) Hafta içi her 3 hafta

29 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 29 / 32 TEST NUMUNE TÜRÜ NUMUNE KABUL ZAMANI SONUÇ VERME ZAMANI Dehidrotestosteron Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta 1,4-Delta androstenedion Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta 11-Deoksikortizol Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta 1,25 Dihidroksi Kolekalsiferol Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Doku Transglutaminaz IgA Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 1 hafta ENA antikorları (6 lı panel) (RNP/Sm, Sm, SS-A, SS-B, Scl-70, Jo-1) Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Glukoz-6-fosfat dehidrogenaz (G6PD) Mor kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta 17-Hidroksiprogesteron Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta İnsulin like growth factor binding protein-3 (IGF-BP3) Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta İyot (idrarda) Spot idrar Hafta içi her 3 hafta Karnitin Özel kağıda emdirilmiş kan Hafta içi her 3 hafta

30 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 30 / 32 TEST NUMUNE TÜRÜ NUMUNE KABUL SONUÇ VERME Myoglobin ZAMANI ZAMANI Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Organik asid analizi (idrarda) İdrar Hafta içi her 2 hafta Ozmolarite Ozmotik frajilite testi Renin Serbest kortizol (idrar) Serbest testosteron Seruloplazmin Serum Amiloid A SHBG (Seks Hormon Bağlayıcı Globulin) Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Mor kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Mor kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta 24 saatlik idrar Hafta içi her 3 hafta Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Sistatin-C Somatomedin-C (IGF-1) Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta TSH reseptör bloke edici antikor (TRab) Sarı kapaklı tüp Hafta içi her 3 hafta

31 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 31 / 32 4.KISALTMALAR Ab: Antikor ACTH: Adrenokortikotropik hormon AFP: Alfa fetoprotein Ag: Antijen ANA: Anti Nükleer antikor ANCA: Anti Nötrofil sitoplazmik Antikor CEA: Carcino embryonic antigen CHEM: Chemiluminescence COAG: Koagülasyon DHEA-SO 4: Dehidroepiandrosteron sülfat ENA: Extractable Nuclear Antigen ENZ: Enzimatik ELISA: Enzyme-Linked ImmunoSorbent Assay GAD: Glutamik Asit Dekarboksilaz G6PD: Glukoz 6-fosfat dehidrogenaz HCG: Human chorionic gonadotropin HPLC: High Performance Liquid Chromatography ICA: Islet Cell Antibody IGF-1: Insulin like growth factor-1 IGF-BP3: İnsulin like growth factor binding protein-3 ISE: İyon Selektif Elektrod İK: İdrar Kabı MEIA: Microparticle Enzyme Immunoassay NEPH: Nephelometric PCR: Polymerase Chain Reaction PHOT: Photometric PRL: Prolaktin

32 KOD:BİY.RH.02 YAYIN TRH:EYLÜL 2009 REV TRH:ŞUBAT 2015 REV NO:4 Sayfa 32 / 32 PTH: Parathormon SK: Steril kap ST: Steril Tüp TPO: Tiroid peroksidaz TRab: Thyroid stimulating hormone receptor antibody VZV: Varicella zoster virus WB: Western Blot