TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI YÖNERGESİ

Transkript

1 T.C. ANKARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ SOSYAL HİZMET BÖLÜMÜ TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI YÖNERGESİ Hazırlayanlar: Prof. Dr. Veli Duyan Doç. Dr. Elif Gökçearslan Çifci Arş. Gör. Tuba Yüceer Kardeş Arş. Gör. Necati Buğra Kuddaş SHU Fahri Kocaoğlu Ankara, 2015 Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 1

2 İÇİNDEKİLER 1. GİRİŞ TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI Tanımlar Uygulama Dersleri Amaçlar SHB 407 TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI Hazırlık Aşaması Uygulamada Planlama Aşaması Uygulama Aşaması Uygulamada Sonlandırma Aşaması TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI. DERSİNDE ÖĞRENCİDEN BEKLENEN BELGE VE RAPORLAR UYGULAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ ÖĞRENCİNİN UYGULAMADAKİ AKADEMİK DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ HAFTALIK DERS İŞLEME PLANI VE KULLANILACAK ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ EKLER KAYNAKÇA Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 2

3 Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 3

4 1. GİRİŞ Sosyal hizmet eğitiminde uygulamalı derslerin özel bir yeri vardır. Uygulamalı dersler, öğrencilerin, eğitim süresince edindikleri bilgi, beceri ve değerlerini uygulamaya aktarmaları ve bütünleştirebilmelerine imkân sağlayan ortam yaratmaktadır. Uygulama deneyimi; öğrenci, eğitsel danışman, kurum danışmanı, müracaatçı sistemi ve kurumu/kuruluşu içeren bir bütünü oluşturur. Bu bütün içinde öğrenciden beklenen, sosyal hizmet eğitiminde aldığı bilgi, beceri ve değerleri uygulama yaptığı alana aktarması, kendine ve mesleki bilgi beceri ve değerlerine ilişkin farkındalığı kazanarak deneyim edinmesidir. Bu süreçte bölümdeki eğitsel danışmanı ve kurum danışmanı öğrenciye süpervizyon sağlar. Ulusal Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği (NASW), sosyal hizmet uygulamasını problem çözme sürecini etkinleştirmek, baş etmek ve insanların gelişimsel kapasitelerini arttırmak; insanları kendilerine kaynak, hizmet ve fırsat sağlayan sistemlerle ilişkilendirmek; insanlara kaynak ve hizmet sağlayan sistemlerin insancıl çalışmaları ve etkinliğini özendirmek; sosyal politikaları geliştirmek ve iyileştirmek ve son olarak insan ve toplum refahını özendirmek gibi belli başlı amaçlarla kavramsallaştırmıştır (Zastrow 2013). Bu yönerge SHB407 Toplumla Sosyal Hizmet Dersinin nasıl yürütüleceği, öğrencinin tutum, davranışları ve sorumluluklarının nasıl olacağıyla ilgili bilgiler içermektedir. Bu bilgiler öğrencilerin mesleki uygulamalarında yol gösterici olup, eğitsel danışmanlarıyla yapılacak görüşmelerde kolaylık sağlayacağı tahmin edilmektedir. 2. TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI Toplumla sosyal hizmet uygulaması, toplumdaki grupların, örgütlerin ve kurumların davranış kalıplarını ya da insanların bu sistemlerle ilişkilerini ve etkileşimlerini değiştirmek için, sosyal hizmetin uygulama becerilerinin yaşama geçirilmesidir. Toplumla sosyal hizmet uygulaması, toplum örgütlenmesi ve toplum kalkınması, sosyal planlama ve sosyal aksiyon ve sosyal yönetim ile bağlantılı becerileri içerir (Duyan 2010). Toplumla sosyal hizmet uygulamasında sosyal hizmet uzmanları bir veya daha fazla sorunun çözülmesi için vatandaşlarının örgütlenmesini teşvik etmek ve harekete geçirmek, sorunun Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 4

5 doğasını tanımlamak, ilgili grupların çalışmalarını koordine etmek, gerçekleştirilebilir amaçlar formüle etmek, halkla ilişkiler ve toplum eğitimi çalışmalarının içinde olmak, araştırma yürütmek, planlama yapmak, mali kaynakları tanımlamak, bir amaca ulaşmak için stratejiler geliştirmek ve kaynak kişi olmak gibi roller üstlenir (Duyan 2010) Tanımlar Uygulama Koordinatörü: Sosyal hizmet uygulamalarına yönelik derslerin düzenlenmesini sağlamak için bölüm başkanı tarafından bir yıllığına görevlendirilen, bölümde tam gün görevli öğretim elemanıdır Eğitsel Danışman: Öğrencilerin uygulama yaptıkları kurum / kuruluş yönetimleri ve kurum danışmanı ile işbirliği içerisinde olan, öğrencilerin mesleki uygulamalardan en üst düzeyde yararlanmaları ve bilgi -beceri kazanmaları için onlara danışmanlık yapan, öğrenciyi ve uygulama sürecini değerlendiren öğretim elemanıdır Kurum Danışmanı: Öğrencinin kurum / kuruluştaki uygulamalarını izlemek, denetlemek ve değerlendirmek üzere danışmanlık yapan kurum / kuruluşta tam gün görevli tercihen sosyal hizmet uzmanıdır Bölüm: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet 2.2. Uygulama Dersleri Sosyal hizmet bölümü lisans programında yer alan ve bu kılavuz kapsamında ele alınan sosyal hizmet uygulamaları ile ilgili dersler şunlardır: SHB 307 Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması SHB 312 Ailelerle Sosyal Hizmet Uygulaması SHB310 Gruplarla Sosyal Hizmet Uygulaması SHB 407 Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması SHB 409 Sosyal Hizmet Yönetimi Uygulaması SHB 402 Sosyal Hizmette Blok Uygulama SHB 220 Yaz Stajı Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 5

6 2.3. Amaçlar SHB 407 Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması dersini alan öğrencilerin aşağıdaki kazanımları elde etmeleri beklenmektedir: 1. İnsanları bir araya getirme, toplum liderleri ve politika yapıcılarla iletişim kurma bilgisi ve becerisini kazanmaları, 2. Fon oluşturma, toplumsal eylem oluşturma, çözümleri müzakere etme, savunuculuk, sözcülük, aracılık yapma ve konsültasyon verme bilgi ve becerisini edinmeleri, 3. Toplumla sosyal hizmet müdahalesi kuramı ve teknikleri bilgisini edinmeleri, 4. Farklı nüfus grupları ile meslektaşlar ve diğer ekip elemanları ile bütün toplumsal unsurlar arasında çeşitli iletişim tekniklerini kullanabilme becerisi kazanmaları, 5. Toplumla sosyal hizmet uygulamasının dinamiklerini kavramaları. SHB 407 Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması dersini başarıyla tamamlayan öğrencilerin aşağıdaki becerileri kazanmış olmaları beklenmektedir: 1. Farklı müracaatçı gruplarıyla sosyal hizmet uygulaması bilgisi, 2. Her düzeydeki müracaatçılar için benzerlik ve farklılıkları dikkate alarak planlı değişme sürecini (bağlantı kurma, tanı ve değerlendirme, planlama, uygulama, uygulamayı değerlendirme, sonlandırma ve izleme) gerçekleştirme becerisi. 3. Profesyonel sosyal hizmet uygulaması bağlamında eleştirel düşünebilme becerisi, 4. Sosyal hizmet mesleği ve disiplininin etiği ve değerleri doğrultusunda, farklılığın pozitif değerini kabul ederek uygulama yapabilme becerisi, 5. Her düzeyde sosyal hizmet uygulamasına rehberlik eden kavramsal çerçeve ve perspektifleri, kuramsal yaklaşımları ve modelleri kullanır. 6. Her düzeyde müracaatçı sisteminde planlı değişim sürecini kullanır. 3. SHB 407 TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI verilmektedir. Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması dersi dördüncü sınıfın birinci yarıyılında A. Bahar döneminde yapılan bu uygulamada öğrenciler, haftada dört gün mesai saatleri Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 6

7 içerisinde günde sekiz saat uygulama yapmakla yükümlüdür. B. Uygulamalar sosyal hizmet bölümü uygulama koordinatörlüğünce önceden belirlenmiş ve izin alınmış olan sosyal hizmet kurum-kuruluş ortamlarında yerine getirilir. Derse devam koşulu Ankara Üniversitesi Ön Lisans-Lisans Eğitim ve Öğretim Yönetmeliğinin 25. Maddesine göre aşağıdaki gibidir: MADDE 25 (1) Öğrenci derslere, uygulamalara, öğretim elemanlarınca uygun görülen çalışmalara ve sınavlara katılmak zorundadır. Öğrencinin devam durumu ilgili öğretim elemanı tarafından izlenir ve yarıyıl/yılsonu sınavından en az bir hafta önce ilan edilir. (2) Derse devam koşulunu karşıladığı halde sınavda başarısız olan öğrencinin ilgili dersin devamından muaf tutulması için, öğretim yarıyılının başında ilgili öğretim elemanının yazılı onayının alınması gerekir. Notunu yükseltmek amacıyla aynı dersi/dersleri tekrar almak isteyen öğrenci, öğretim yılının başında ilgili öğretim elemanından devam durumuna ilişkin onay alır. (3) Uzaktan öğretim programlarına kayıtlı öğrencilerin derslerdeki devam gerektiren etkinlikleri öğretimi sürdüren ilgili birim kurulları belirler ve dönem başlamadan önce ders izlence sayfalarında duyurulur. Devam durumu öğrencilerin sisteme girişi, sanal sınıflara katılımı ve öğretim materyallerine erişimi ölçüt alınarak belirlenir. (4) Bir dersin öğrenme kazanımlarına ulaşmak amacıyla birden fazla öğretim yönteminin kullanıldığı derslerde her bir etkinlik için ayrı devam koşulu aranabilir. (5) Sağlık raporu ilgili yönetim kurulunca kabul edilse bile, öğrencinin raporlu olduğu süre öğrencinin devamsızlık süresinden sayılır. C. Öğrenciler uygulamalara başlamadan önce bir hazırlık aşamasından geçerler. Bununla ilgili olarak; Bütün uygulama gruplarının ve eğitsel danışmanlarının bir araya geldiği oryantasyon toplantısında, uygulamaların ne şekilde yürütüleceği hakkında genel bir bilgi verilir. Bu toplantıdan sonra, her öğrenci eğitsel danışmanı ile toplanır ve bu toplantıda öğrencilere uygulama yapacakları kuruluşlar ve yapacakları çalışmalar hakkında ayrıntılı bilgi verilir. Uygulama kapsamında hedef kitleye yönelik yapılacak olan çalışmanın planlaması Eğitsel Danışmanlarla yapılır. Eğitsel Danışman, kurum ile yaptığı görüşme ile belirlediği zaman diliminde öğrencinin uygulama yapacağı kuruma/kuruluşa gider ve uygulama kapsamı hakkında görüşür. Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 7

8 Kurum/kuruluş yetkililerine uygulama çalışmaları ile ilgili gereken bilgiler verilir. Öğrenci eğitsel danışmanla belirleyeceği saatlerde en az haftada bir defa olmak üzere toplantısını yapar. Toplantıya, o hafta ile ilgili belgelerini (haftalık devam fişi ve diğer mesleki kayıtlar) hazırlamış olarak getirir. Kayıtların ne zaman teslim edileceği ve getirileceği ile ilgili düzenlemeleri Eğitsel Danışman belirler. Öğrenciler her hafta devam durumu ile ilgili Haftalık Uygulama Devam Fişi ni (EK 1) doldurarak kurumdaki danışmanına onaylattıktan sonra eğitsel danışmanlarına doldurulan devam fişlerini raporları ile birlikte belirtilen günde verir. Uygulamada öğrenciler uygulama yaptıkları kurumun/kuruluşun bir elemanı ve bir sosyal hizmet uzmanı gibi çalışırlar. Kuruluşların yapısına göre, uygulamaların nasıl yapılacağı konusunda bir takım farklılıklar olmakla beraber, uygulama için gerekli olan ortak unsurlar ve aşamalar aşağıda belirtilmiştir. Toplumla sosyal hizmet uygulaması, hedef kitleyi tanıyıp ön değerlendirme yapma, uygulamanın planlaması ve uygulama sürecine geçiş, uygulamayı değerlendirme, sonlandırma ve izleme gibi süreçleri içermektedir. Toplumla çalışmada toplumun güçlü yönlerini ve sorunlarını anlama ve odaklarına göre çalışmanın düzenlenmesi büyük önem teşkil etmektedir. Öncelikli olarak hedef toplum üyelerinin özelliklerinin anlaşılması gerekmektedir. Toplumun özellikleri ortaya konduğunda, toplumun sınırları, sosyal sorunları ve baskın değerleri belirlenmiş olacaktır. Toplumun özelliklerinin belirlenmesi ve anlaşılması toplumdaki farklılıkları ortaya çıkaracak ve bununla birlikte baskının resmi ve örtük mekanizmaları ayrımcılığın ise kanıtları belirlenebilecektir. Tüm bu tespitler hedef toplum ile çalışmanın yapısını inşa etmeyi sağlayacak ve bu yapı belirlenirken izlenilecek yollar planlanabilecektir. Toplumdaki güç unsurlarının yerleri tanınabilecek, kaynak ulaşılabilirliğinde izlenilecek yol tespit edilebilecek ve kaynak denetim ve hizmet sunum biçimleri buna göre oluşacaktır (Duyan, 2012: 387) Hazırlık Aşaması Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 8

9 Bu aşamada öğrenciler kendi sorumluluklarını öğrenecek ilgili kurum/kuruluş ve kişilerle ilişki kuracaklardır. Bunlar: Sosyal hizmet eğitiminde uygulamaların önemi ve uygulama ile ilgili olarak sahip olunması gereken rol ve işlevler iyi bir şekilde kavramalarıdır. Uygulama yapılan kuruluşun işleyiş ve düzeni, hedef kitlesi/toplumu, yönetmelik ve mevzuatı, içinde yer aldığı toplumun yapısı ve özellikleri hakkında yeterli bilgi edinilmelidir. Uygulama yapılan kuruluşun diğer kurum/kuruluşlarla olan karşılıklı ilişkileri öğrenilmelidir Uygulamada Planlama Aşaması Bu aşamada öğrenciler mesleki çalışmalarını bütün ayrıntıları ile planlayacaklardır. İyi bir planlama yapabilmek için mevcut tüm kayıtlar incelenmeli, kaynak kişilerle (kurum danışmanı, eğitsel danışmanlar, ilgili meslek elemanları, akademisyenler vb.) görüşülmeli, uygulama yapılacak hedef toplum ile ilgili gerekli tüm bilgiler toplanmalıdır Uygulama Aşaması Bu aşamada öğrencilerden uygulama ile ilgili geliştirdikleri planları gerçekleştirmeleri beklenmektedir. Planın uygulamaya aktarılmasında; - Öğrenci, eğitsel danışman ve kurum danışmanı ile işbirliğinin yoğunluk kazandığı bu aşamada öğrenme sorumluluğunun öğrencide olduğunu, kurum ve eğitsel danışmanın bu deneyimi kolaylaştırıcı bir rolü bulunduğunu unutulmamalıdır. Süpervizyon toplantılarına hazırlıklı gelinmeli ve tartışmalara katılmaya çaba gösterilmelidir. - Öğrenciler mesleki çalışmaları ile ilgili düzenli raporlar yazmakla yükümlüdürler. Raporlar eğitsel danışmana zamanında verilmeli, öğrencinin ne yaptığı ve ne şekilde bir yardıma gereksinmesi olduğunu ancak bu raporlardan öğrenileceği unutulmamalıdır. Eğitsel danışmanlar verilen raporların haftada bir öğrencilerle toplanılarak uygulamada yapılacak görev ve sorumlulukların değerlendirmesi yapılmalıdır. - Öğrencilerin düzenli olarak yaptıkları çalışmaların Eğitsel Danışmanlarla yapacakları değerlendirmesi, çalışmanın devamının planlanmasını içerecektir. Hedef toplumla yapılacak olan çalışma sonrası Eğitsel Danışmanlarla yapılacak olan değerlendirmeler, sürecin bir parçasıdır. Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 9

10 3.4. Uygulamada Sonlandırma Aşaması Öğrenciler bu aşamada yaptıkları çalışmaları değerlendirecekler ve uygulama yaptıkları kuruluş ve hedef kitleye uygulama sonuçlarını bildirerek, iyi ilişkiler içinde çalışmalarını bitireceklerdir. Sonlandırma aşaması, hedef kitlenin/toplumun istendik hedef davranışları ya da hedef değişime ulaştıkları takdirde gerçekleştirilmelidir. Öğrencilerden aşağıda ifade edilen şekilde uygulamasını yürütmesi beklenmektedir. 1. Uygulama yapan öğrenciler haftalık devam fişini her hafta düzenli doldurmalı ve kurum danışmanına imzalatmalıdır (EK 1). 2. Eğitsel danışmanların da görüşleri çerçevesinde alan ve kurum tanıtma raporu en kısa zamanda hazırlanmalıdır (EK 2). 3. Toplumla sosyal hizmet uygulamasına ilişkin çalışılacak hedef kitle belirlenmeli ve ön hazırlık olarak yapılacaklar önceden planlanmalıdır. 4. Belirlenen hedef kitleye/topluma ilişkin toplumla sosyal hizmet uygulaması önbilgi formu (Vaka tanıtma raporu) (EK 3) hazırlanmalıdır. 5. Hedef kitleye ilişkin bilgiler, ilgili meslek elemanından edinilmeli ve hedef toplumun profili bu bilgiler doğrultusunda oluşturularak, hedef kitlenin amacına/sorununa ilişkin planlama yapılmalıdır. 6. Hedef kitlenin gereksinimleri ya da sorunlarına ilişkin bir proje tasarlanmalı, eğitsel danışmandan da yardım alınarak proje uygulanmalıdır. (EK6) 7. Toplumla sosyal hizmet uygulaması kapsamında uygulamaya başlamadan hedef toplum üyeleri bilgilendirilmelidir ve sözleşme yapılmalıdır (EK 4). 8. Toplum üyeleri ile ya da kaynak kişilerle yapılacak olan görüşmelere ilişkin toplumla sosyal hizmet uygulaması süreç raporu düzenli olarak hazırlanmalıdır (EK 5). 9. Toplumla sosyal hizmet uygulaması sonlandırılacağı zaman toplumla sosyal hizmet uygulaması hedef toplum üyeleri eğerlendirmesi (EK 7) hazırlanmalıdır. 10. Dönem sonunda öğrenci Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Dersi Dönem Sonu Öğrenci Değerlendirme Raporunu (EK8), CD formatında ve çıktı alınarak hazırlamalı ve final sınavı sırasında staj koordinatörlüğüne teslim edilmelidir. Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 10

11 4. TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI DERSİNDE ÖĞRENCİDEN BEKLENEN BELGE VE RAPORLAR 1. Uygulama devam fişi (EK 1) 2. Kurum tanıtma raporu (EK 2) 3. Alan tanıtma raporu (EK 3) 4. Toplumla sosyal hizmet uygulaması önbilgi ve tanıtım formu (EK 4) 5. Sözleşme (EK 5) 6. Toplumla sosyal hizmet uygulaması süreç raporu (EK 6) 7. Proje Önerisi Taslağı (EK 7) 8. Toplumla sosyal hizmet uygulaması dersi dönem sonu öğrenci değerlendirme raporu (EK8). 5. UYGULAMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ Uygulamada değerlendirme çalışmalarının başladığı günden sona erdiği güne kadar devam eden bir süreç olup öğrenci, kurum danışmanı ve okuldaki eğitsel danışmanın ortak yürüttükleri bir süreçtir. Böyle olmakla birlikte öğrencinin gelişmesi, öğrencinin öğrenme durumu, kuvvetli ve zayıf yönlerinin belirlenmesi ve uygulama notunun belirlenmesinden eğitsel danışman sorumludur. Öğrencinin uygulamadaki akademik değerlendirilme kriterleri: 1- Öğrencinin uygulamayı nasıl yerine getirdiği ve başarısı, 2- Öğrencinin sahip olduğu, beceri tutum ve davranışları, 3- Öğrencinin uygulamadaki mesleki rolünü kavraması, anlaması veya yerine getirmesi, 4- Öğrencinin kişilerarası ve mesleki ilişkilerdeki becerisi, kurum, toplum ve meslektaşları ile ilişki kurma ve sürdürmedeki başarısı, 5- Çalıştığı kurumun yönetim fonksiyonları ve toplum içindeki yeri hakkında görüş geliştirebilmesi, 6- Öğrencinin kaynakları harekete geçirme ve organize etmede ve gelişmeyi değerlendirmede gösterdiği beceri, 7- Öğrencinin kayıt tutma becerisi ve düzenli kayıt tutmadaki başarısı, 8- Öğrencinin girişimi ve önderliği, 9- Öğrencinin sorumluluk duygusu, Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 11

12 10- Öğrencinin işinde gösterdiği çaba ve ilgi, 11- Öğrencinin devamı, 12- Öğrencinin mesleki yönetim (süpervizyon) sürecinden yararlanması, 13- Mesleki etik kurallara uygun davranma konusundaki sorumluluğunu yerine getirmesi, 14- Kurumun gerektirdiği tutum, davranış ve görünüşe sahip olma. 6. ÖĞRENCİNİN UYGULAMADAKİ AKADEMİK DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ 1.Öğrenciler final sınavından aldıkları puanın %40'ı ve Eğitsel Danışmanın vereceği puanın %60 alınarak değerlendirilir. Öğrencilerin final sınavı ile değerlendirilmesinin amacı Sosyal Hizmet teorisi ile uygulamasının paralel yürütülmesi ve alanda teorik ve pratik bilginin bütünleştirilmesinin sağlanmasıdır. 2. Öğrenciler her hafta rapor hazırlamak ve Eğitsel Danışmanlarına teslim etmekle yükümlüdür. Eğitsel Danışmanların bu raporları göz önünde bulundurarak değerlendirmelerini yapmaktadırlar. 3. Kurum Danışmanlarının değerlendirmeleri, uygulama devamlılığı ve kurumdaki performansına göre yapılacaktır. 4. Öğrenciler uygulama esnasında Eğitsel Danışmanları tarafından ayda bir kez ziyaret edilecektir. Uygulama esnasında Eğitsel Danışman ziyaretlerinin amacı, öğrencinin kurumla uyumunu, kurumdaki performansını ve kuruma devamlılığını görmek, takip etmek ve Kurum Danışmanları ile iletişime geçmektir. 5. Yıl sonu final sınavında uygulama raporları ve proje CD formatında ve çıktı halinde staj koordinatörlüğüne teslim edilir. Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 12

13 7. HAFTALIK DERS İŞLEME PLANI VE KULLANILACAK ÖĞRETİM YÖNTEM VE TEKNİKLERİ Hafta Konu Kullanılan Yöntem ve Teknik 1. Uygulama yapılacak toplumu tanıma Küçük grup çalışması, alan uygulaması 2. Uygulama yapılacak toplumu tanıma Küçük grup çalışması, alan uygulaması 3. Toplumla sosyal hizmet uygulaması için hazırlık yapma Küçük grup çalışması, alan uygulaması 4. İşlevsel ya da coğrafi toplumu belirleme Küçük grup çalışması, alan uygulaması 5. Toplum liderleri ve toplum üyeleri ile tanışma Küçük grup çalışması, alan uygulaması 6. Toplumu değerlendirme Küçük grup çalışması, alan uygulaması 7. Toplumla sosyal hizmet uygulamasını planlama Küçük grup çalışması, alan uygulaması 8. Toplumla sosyal hizmet uygulaması I Küçük grup çalışması, alan uygulaması 9. Toplumla sosyal hizmet uygulaması II Küçük grup çalışması, alan uygulaması 10. Toplumla sosyal hizmet uygulaması III Küçük grup çalışması, alan uygulaması 11. Toplumla sosyal hizmet uygulaması IV Küçük grup çalışması, alan uygulaması 12. Toplumla sosyal hizmet uygulamasını değerledirme Küçük grup çalışması, alan uygulaması 13. Toplumla sosyal hizmet uygulamasını sonlandırma Küçük grup çalışması, alan uygulaması 14. Toplumla sosyal hizmet uygulamasının etkililiğini izleme Küçük grup çalışması, alan uygulaması Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 13

14 EKLER EK-1: UYGULAMA DEVAM FİŞİ UYGULAMA DEVAM FİŞİ Adı Soyadı :.... Sınıfı / Numarası :.... Uygulama Yapılan Kurum:.... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :... Uygulama Dönemi :.. 1. Hafta 2. Hafta 3. Hafta 4. Hafta 5. Hafta Tarih:... Tarih:.. Tarih:. Tarih:.. Tarih:. Öğrenci İmza Kur.Dan. İmzası Öğrenci İmza Kur.Dan. İmzası Öğrenci İmza Kur.Dan. İmzası Öğrenci İmza Kur.Dan. İmzası Öğrenci İmza Kur.Dan. İmzası Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe Cuma Kurum Danışmanı Adı Soyadı: :.... İmza, Kaşe Mühür Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 14

15 EK-2: KURUM TANITIM RAPORU KURUM TANITIM RAPORU Adı Soyadı :.... Sınıfı / Numarası :.... Uygulama Yapılan Kurum:.... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :... Uygulama Dönemi :.. 1. Kurumun tarihçesi, 2. Kurumun kuruluş amacı, sağladığı hizmetler, 3. Kurumun amaç ve hizmetlerinin sosyal hizmetle ilgisi, a. Kurumun fiziksel özellikleri, b. Kurumda yerleşmiş bir sosyal hizmet uygulamasının mevcut olup olmadığı, c. Kurumun olanakları, d. Kurum hizmetlerinin ne şekilde desteklendiği, maddi olanakları; e. Kurumun toplum ve paydaş kuruluşlarla yaptığı çalışmalar, f. Kurumun kayıt tutuma ve dosyalama sistemi, g. Kurumun yürüttüğü çalışmalarla ilgili istatistikleri, raporlar vb. 4. Kurumun yönetim yapısı, 5. Kurumun personel yapısı, a. Kurumda meslek sahibi personel ve diğer personelin, varsa gönüllülerin sayısı, özellikleri, b. Personelin birbiriyle ilişkileri, hiyerarşik düzen, ekip çalışmaları, 6- Kurumun müracaatçıları a. Kurumdan hizmet alan müracaatçılara ilişkin istatistikler (sayısı, niteliği vb) b. Müracaatçıların ihtiyaç ve sorunları, c. Müracaatçıların sorunlarını giderilmesinde karşılaşılan güçlükler Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 15

16 EK-3: ALAN TANITIM RAPORU ALAN TANITIM RAPORU Adı Soyadı :... Sınıfı / Numarası :.... Uygulama Yapılan Kurum:.... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :... Uygulama Dönemi :.. 1. Alanına ilişkin literatür bilgisi, 2. Alanda kullanılan mesleki yaklaşım ve teknikler, 3. Alanın sosyal hizmet uygulamasındaki yeri, 4. Alanda faaliyet gösteren kurumlar ve bunların yetki ve sorumlulukları, 5. Alana ilişkin yürütülen ulusal politika ve stratejiler, Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 16

17 EK-4: TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI ÖNBİLGİ VE TANITIM FORMU TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI TOPLUMU VE ÜYELERİNİN ÖNBİLGİ VE TANITIM FORMU Adı Soyadı : Sınıfı / Numarası :.... Uygulama Yapılan Kurum:.... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :... Uygulama Dönemi :.. Kurum Danışmanı: Eğitsel Danışman:.. I) HEDEF KİTLE TANITIM RAPORU 1- KONU- Hedef kitle hakkında kısa açıklama 2- AMAÇ- Amacın kısa tanımı 3- KURUM KAYNAKLARI- Kurumun, toplum için kullanılabilecek kaynakları 4- ÜYELER- Hedef kitle üyeleri kimlerdir? Genel olarak neden bu hedef kitlenin seçildiği 5- YAPI- Hedef kitlenin, toplumla uygulama kapsamına alınma kriterleri 6- PLAN- Uygulamanın zamanı, süresi, sıklığı, yeri 7- FİZİKİ ÇEVRE (Uygulama Yapılan Kurum)- Fiziki ortam düzenleme (mekân, alan materyal, mali kaynaklar ve özel düzenlemeler ) Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 17

18 II) PROJENİN HEDEF KİTLESİNE YÖNELİK TANITIM RAPORU 1- Hedef kitlenin genel olarak tanımı a) İçinde bulunduğu sosyal, kültürel ve ekonomik durumu b) Çevre ile ilişkileri 2- Hedef kitlenin hangi ihtiyaç ve/veya sorunu nedeniyle çalışmaya alındığı; bu ihtiyaç ve/veya sorunların tanımlanması 3-Toplumla çalışmanın, kişinin ihtiyaç ve sorunlarının giderilmesinde ne oranda ve hangi yönlerden yardımcı olabileceği 4- Çalışmanın hedef kitle gelişimine ne şekilde katkıda bulunabileceği Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 18

19 EK-5: SÖZLEŞME ÖRNEĞİ SÖZLEŞME ÖRNEĞİ Toplumla sosyal hizmet uygulaması sürecinde hedef kitlenin ihtiyaç ve sorunlarına ilişkin yapılan değerlendirme sonucunda grup üyelerinizle nasıl bir sosyal hizmet müdahalesi yapılacağı ve içeriği konusunda anlaşma yapılabilir. Bu anlaşmanın içeriği şu başlıklardan oluşturulabilir. Çalışmanın içeriği ve amacı Çalışma takvimi (toplantı saatler, süresi, yeri vb.) Uygulayıcı (SHU) rolleri ve grup üyelerinin rol ve sorumlulukları Çalışmada beklenen sonuçlar (Bu başlıklar artırılabilir) Öğrencinin Adı ve Soyadı : Grup Üyesinin Adı ve Soyadı:.... İmza :. İmza :. Tarih :. Tarih :. Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 19

20 EK-6: TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI SÜREÇ RAPORU TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI SÜREÇ RAPORU * Adı Soyadı :.... Sınıfı / Numarası :.... Uygulama Yapılan Kurum:.... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :... Uygulama Dönemi :.. Toplantı Tarihi : Toplantı Süresi :.... Toplantı Sırası (Kaçıncı Görüşme Olduğu) : Toplantıya Katılanların Adı ve Soyadı (Kısaltmalar Kullanılacaktır):. Toplantı Öncesi Ön Bilgi/Ön Çalışma:.. Toplantının Amacı :... Süreç: (Ayrıntısıyla yazılır)... Değerlendirme : (Süreç raporu değerlendirmesi, yapılan süreç içerisindeki görüşmenin değerlendirmesini kapsamaktadır. Genel değerlendirme formu ayrıca doldurulacaktır)... Gelecek Toplantı İçin Planlama :.. *Grup ile yapılan her toplantı sonrasında doldurulacaktır. Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 20

21 EK-7: PROJE ÖNERİSİ TASLAĞI TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI PROJE ÖNERİSİ TASLAĞI 1. Kapak Sayfası 2.Özet 3.A) Problem Tanımı B) Çalışmanın Amacı C) Araştırma Sorusu 4. Projede Kullanılan Yöntem Ve Metodlar 5. Proje İş-Zaman Planı 6. Proje Çıktıları 7. Sonuç 8. Kaynaklar Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 21

22 EK-8: DÖNEM SONU ÖĞRENCİ DEĞERLENDİRME RAPORU ANKARA ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ SOSYAL HİZMET BÖLÜMÜ EĞİTSEL/KURUM DANIŞMANLARI İÇİN ÖĞRENCİ DEĞERLENDİRME FORMU ÖĞRENCİNİN Adı ve Soyadı : Sınıfı : Numarası : Uygulama Yapılan Kurum :... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :.. Uygulama Dönemi : Danışmanlığını yaptığınız öğrencinin performansını aşağıdaki çizelgede belirtilen kriterler doğrultusunda belirtiniz. Teşekkür ederiz. No Konu İş disiplini (devam durumu, çalışma saatlerine riayet etmesi, devamsızlık durumpunda izin 1 isteyip istemediği) 2 Etkili çalışma ve zamanı verimli kullanabilme 3 Uygulamadaki motivasyonu ve gayreti 4 Kendini ifade edebilme becerisi 5 Sorumluluk alabilme ve yerine getirme 6 İnisiyatif kullanabilme 7 Analitik ve eleştirel düşünme yeteneği 8 Güçlü ve zayıf yönlerinin farkına varabilme ve bunları geliştirebilme yeteneği 9 Kişiler arası ilişkilerdeki yeteneği, meslektaşları ile ilişki kurabilme ve sürdürme becerisi 10 Uygulama yapılan kurumun giyim standartlarına uyma 11 Uygulama yaptığı kurum ve alana ilişkin politika, mevzuat ve sunulan hizmet bilgisi Mesleki uygulamaları müracaatçının gereksinimlerine göre başlatma, sürdürme, sorun çözme ve sonlandırma becerisi Mesleki kavramları anlama ve kullanabilme becerisi 14 Mesleki değerlere ve etik ilkelere uygun davranma becerisi 15 Kaynakları harekete geçirebilme becerisi 16 Ekip çalışmasına uygunluğu ve sorumluluklarını yerine getirebilme becerisi Uygulama yapılan kurumdaki meslek elemanları ve yönetim ile etkili iletişim kurabilme becerisi Kayıt tutma, rapor yazma becerisi 19 Kuramsal yaklaşımları uygulamaya aktarabilme becerisi 20 Mesleki gelişim potansiyeli TOPLAM GENEL TOPLAM Çok Çok Yeterli Orta Yetersiz Yeterli Yetersiz 5 Puan 4 Puan 3 Puan 2 Puan 1 Puan Not: Her maddenin değerlendirilmesinde Çok İyi 5 Puan; Yeterli 4 Puan; Orta 3 Puan; Yeterli 2 Puan ve Çok Yetersiz 1 Puandır. Verilen puanların Genel Toplamı Öğrencinin Uygulama Puanıdır. Değerlendirmeyi Yapan Eğitsel/Kurum Danışmanının Adı Soyadı :. Ünvanı :. İmza, Mühür ve Kaşe Tarih Bireylerle Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 22

23 EK- 9: TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI ÇALIŞMA RAPORU Adı Soyadı :.. Sınıfı / Numarası :.. Uygulama Yapılan Kurum:... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :... Uygulama Dönemi : H A F T A 1.Gün 2.Gün... H A F T A 1.Gün 2.Gün *Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması (4. Sınıf 1. Dönem) İçindir. Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 23

24 EK- 10: TOPLUMLA SOSYAL HİZMET UYGULAMASI ÇALIŞMA RAPORU Adı Soyadı :... Sınıfı / Numarası :... Uygulama Yapılan Kurum:... Uygulama Dersi (Ders Kodu ve Adı) :... Uygulama Dönemi : Gün 1.Gün H A F T A 5.Gün 4.Gün 3.Gün *Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması (4. Sınıf 2. Dönem) İçindir.

25 8. Kaynakça Baykara Acar, Y., Acar, H., & Atamtürk, E. (2013). Sosyal Hizmet Uygulaması 1 Dersi SHB 403 Yönergesi. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi. Duyan, V. (2010). Sosyal Hizmet Temelleri, Yaklaşımları, Müdahale Yöntemleri. Ankara: Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği. Zastrow, C. (2013). Sosyal Hizmete Giriş. Ankara: Nika.

26 Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 2

27 Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 3

28 Toplumla Sosyal Hizmet Uygulaması Yönergesi Sayfa 4