YENİ TÜRK TİCARET KANUNU İŞ HAYATIMIZA GETİRDİĞİ TEMEL YENİLİKLER. Av. Gürsel Özdoğan 27 Haziran 2012

Transkript

1 1 YENİ TÜRK TİCARET KANUNU İŞ HAYATIMIZA GETİRDİĞİ TEMEL YENİLİKLER Av. Gürsel Özdoğan 27 Haziran 2012

2 İLKELER 2 Şeffaflık Hesap verebilirlik Kurumsallaşma Elektronik ortamda hukuki işlem tesis edebilme Pay değerinin artırılması Yatırım ortamının iyileşmesi Yatırımcının korunması Yetki ve sorumluluk bakımından doğru orantı kurulması Kayıtdışılığın önlenmesi

3 Anonim Şirket Limited Şirket Sermaye Şirketleri Kollektif Şirket Komandit Şirket 3 Kooperatif Şirket

4 Anonim Şirket KURULUŞ Limited Şirket Anonim Şirket YÖNETİM Limited Şirket Anonim Şirket GENEL KURUL Limited Şirket 4 Anonim Şirket PAY SAHİPLİĞİ Limited Şirket

5 YENİ TÜRK TİCARET KANUNU 5 SERMAYE ŞİRKETLERİ KURULUŞ Anonim Şirket Limited Şirket YÖNETİM GENEL KURUL PAY SAHİPLİĞİ

6 6 KURULUŞ

7 Anonim Şirketin Kuruluşu 7 Esas sözleşme Kurucular beyanı Değerleme raporu Sermaye ödeme mektubu

8 Anonim Şirket 8 Kuruluş Belgeleri Esas sözleşme Kurucular beyanı Değerleme raporu Sermaye ödeme mektubu

9 Anonim Şirket 9 Tek kişilik anonim şirketler kurulabilecektir. Mevcut şirketler tek kişiliğe dönüştürülebilecektir.

10 Anonim Şirket 10 En az esas sermaye miktarı TL En az kayıtlı sermaye miktarı TL

11 Anonim Şirket 11 Fikri mülkiyet hakları ile mal varlığı unsurları da ayni sermaye olarak şirkete konabilecektir. Ancak hizmet edimleri, kişisel emek, ticari itibar ve vadesi gelmeyen alacaklar sermaye olarak konamayacaktır.

12 Limited Şirket 12 Tek kişilik limited şirketler kurulabilecektir. Bu kişi, gerçek veya tüzel kişi olabilecektir. Mevcut şirketler tek kişiliğe dönüştürülebilecektir. En az sermaye tutarı TL olarak belirlenmiştir.

13 Ortakların Sorumluluğu 13 Ortaklar, şirket borçlarından sorumlu değildir. Taahhüt ettikleri esas sermaye paylarını ödemek ve şirket sözleşmesinde öngörülen ek ödeme ve yan edim yükümlülüklerini yerine getirmekle yükümlü olacaklardır. (YTTK 573)

14 Ek Ödeme 14 Şirketin sermayesinin zararlar dolayısıyla azalması Şirketin ek ödemeler olmadan ticari faaliyetine devam etmesinin mümkün olmaması Özkaynak ihtiyacını doğuran bir halin gerçekleşmesi durumunda Ortaklardan ek ödeme yükümlülüklerini yerine getirmeleri istenebilecektir. (YTTK 603)

15 Ek Ödemenin Geri Verilmesi 15 Ek ödemeye ilişkin tutarın kanuni yedek akçelerden ve diğer serbest fonlardan karşılanabilir olması şart koşulmuştur. (YTTK 605)

16 Limited Şirket 16 Ortaklar sermaye taahhütleriyle şirkete karşı sorumlu olmalarının yanında kamu borçlarından ötürü de 6183 sayılı kanun kapsamında limited şirket ortaklarının payları nispetinde sorumlulukları bulunmaktadır. Ortakların kamu borçlarından sorumluluğunu ortadan kaldıracak herhangi bir düzenleme getirilmemiştir.

17 Tek Kişilik Ortaklıklar 17 Girişimciler bakımından alternatif modellerin oluşması sağlanmıştır. Hakim şirket kendine bağlı grup şirketleri kurarken başka ortaklara ihtiyaç duymayacaktır. Dernek ve vakıf gibi tüzel kişilerin şirket kurabilmek için başka ortaklarla birlikte hareket etmeleri de gerekmeyecektir. Şirketler topluluğu (holding), hakim şirket, bağlı şirket gibi yeni oluşum ve kavramlar getirilmiştir.

18 18 YÖNETİM

19 Anonim Şirket 19 Yönetim kurulu tek bir üyeden oluşabilir. Bu üye gerçek veya tüzel kişi olabilir. Üyenin pay sahibi olması şart değildir. YK yönetim yetkilerini bazı YK üyelerine, YK üyesi olmayan icra kurulu üyelerine veya tek bir murahhas müdüre devredebilir.

20 Anonim Şirket 20 basiretli iş adamı tedbirli yönetici

21 Anonim Şirket - Sorumluluk 21 Farklılaştırılmış teselsül sorumluluğu getirilmiştir. Zararın doğumuna kusuru ile sebep olmayan yönetici, zarardan sorumlu olmayacak ya da kusuru nispetinde sorumlu olacaktır. Yönetim yetkisinin devri halinde; YK üyeleri ningözetim sorumluluğu, yetkiyi devralanların ise asli sorumluluğu oluşacaktır.

22 AnonimŞirket 22 Yönetim Kurulu Eski TTK Yeni TTK Üye tamsayısının çoğunluğu ile toplanabilir. Toplantıda hazır bulunanların çoğunluğu ile karar alınabilir.

23 Anonim Şirket 23 Toplantı yeter sayısı: üye tamsayısının çoğunluğu Karar yeter sayısı: toplantıda hazır bulunanların çoğunluğu YK toplantılarının elektronik ortamda yapılmasının önü açılmıştır. Bilgi alma hakkı engellenen YK üyesi mahkemeye başvurabilecektir. (YTTK 390)

24 Limited Şirket 24 Tüm ortakların müdür sıfatına sahip olması ilkesi terk edilmiştir. Şirket sözleşmesi ile bir ya da birden fazla müdür atanacaktır.

25 Limited Şirket 25 Müdürler kurulu toplantısının elektronik ortamda yapılmasına olanak tanınmıştır. Genel Kurul müdürü görevden alabilir, yönetim ve temsil yetkisini sınırlayabilir. Haklı sebeplerin varlığı halinde her ortak, mahkemeden yöneticinin hak ve yetkilerinin kaldırılmasını isteyebilir. Müdürlerin bilgi alma hakkı anonim şirketlerdeki düzenlemeye paralel olarak düzenlenmiştir.

26 26 GENEL KURUL

27 Anonim Şirket 27 Olağan GK toplantısı her faaliyet dönemi sonundan itibaren üç ay içinde yapılacaktır. Olağanüstü genel kurul toplantısı ise her zaman yapılabilir. (YTTK 409) Tek pay sahipli anonim ortaklıklarda, bu pay sahibi GK un tüm yetkilerine sahip olacaktır. Tek pay sahibinin GK sıfatıyla alacağı kararların yazılı olması şart kılınmıştır. (YTTK 408)

28 Anonim Şirket 28 Olağan GK toplantısı Her faaliyet dönemi sonundan itibaren üç ay içinde yapılacaktır. Olağanüstü GK toplantısı Her zaman yapılabilir.

29 Anonim Şirket 29 GK toplantıya, şirketin internet sitesinde ve Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi nde yayımlanan ilanla çağrılacaktır. Bu çağrı, toplantı tarihinden en az iki hafta önce yapılacak, pay sahiplerine de toplantı günü iadeli taahhütlü mektupla bildirilecektir. Bütün payların sahiplerinin hazır bulunması halinde genel kurula katılmaya ilişkin çağrı usulüne uyulması gerekmemektedir.

30 Anonim Şirket 30 Çağrı usulüne uyularak yapılan genel kurul toplantısı, sözleşmede daha ağır bir nisap yoksa sermayenin en az dörtte birini karşılayan payların sahiplerinin katılımıyla yapılabilecektir. İlk toplantıda anılan nisap sağlanamazsa, ikinci toplantıda bu nisap da aranmayacaktır.

31 Anonim Şirket 31 En az bir YK üyesi ile murahhas üyelerin ve bağımsız denetçinin GK da hazır bulunması zorunluluğu getirilmiştir. GK toplantılarına bakanlık komiserinin katılma zorunluluğu gümrük ve ticaret bakanlığından izin alınan anonim şirketler bakımından devam etmekte, diğer şirketler için ise bakanlık komiserinin GK a katılımını gerektiren hallerin çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği bildirilmiştir. (YTTK 407)

32 Anonim Şirket 32 Esas sözleşmede öngörülmek şartıyla genel kurullara elektronik ortamda katılma ve oy verme imkanı da getirilmiştir.

33 Anonim Şirket 33 Önemli miktardaki şirket varlığının toptan satışının yapılabilmesi için GK kararı öngörülmüştür. Önemli şirket varlığının YK tarafından doğrudan satışı için GK kararının alınması gerekecektir. (YTTK 408) Şirket sermayesinin en az onda birini oluşturan pay sahipleri, YK dan GK u toplantıya çağırmasını, gündeme madde konulmasını isteyebileceklerdir. İsteğin YK tarafından yerine getirilmemesi halinde çağrı azınlık pay sahiplerince yerine getirilecektir.

34 Limited Şirket 34 Genel kurul toplantı gününden en az on beş gün önceden toplantıya çağrılır. Anonim şirkete ilişkin hükümlerin kıyas yoluyla limited şirketlerde de uygulanacağı düzenlenmiştir.

35 35 BAĞIMSIZ DENETİM

36 Şeffaflık Hesap verebilirlik Bağımsız Denetçi Güven Dinamizm 36

37 Bağımsız Denetim 37 Denetçi şirket organı olmaktan çıkarılmıştır. Her ölçekteki şirketin denetiminin bağımsız denetleme kuruluşlarına, serbest muhasebeci mali müşavire veya mali müşavire bırakılması öngörülmüştür. (YTKK 400)

38 Bağımsız Denetim 38 Bağımsız Denetim Kapsamı Finansal tablolar Yönetim faaliyet raporu Riskin erken saptanması- küçük limited şirketler hariç

39 Bağımsız Denetim 39 Bağımsız denetim raporu Olumlu görüş Sınırlı olumlu görüş Genel kurul gerekli önlem ve düzeltmeleri yapılması hakkında karar almak zorundadır.. Olumsuz görüş YK dört iş günü içinde GK u toplantıya çağırmak zorundadır. GK ise yeni yönetim kurulu seçmek zorundadır. Yeni YK altı ay içinde kanuna esas sözleşmeye ve standartlara uygun yeni finansal tablolar hazırlayarak denetleme raporu ile birlikte genel kurula sunar.

40 40 PAY SAHİPLİĞİ

41 Pay Sahipliği 41 Pay sahibinin konumu güçlendirilmiştir. Pay değeri yükseltilmiştir. Bilgi alma ve inceleme hakkı (YTTK 437) Özel denetçi atanmasını talep hakkı (YTTK 438) Birleşme, bölünme ve tür değiştirme (YTTK 192 ve 446) Bu işlemler açısından sorumluluk davası (YTTK 193) gibi haklar pay sahibinin konumunu güçlendirmiştir.

42 Pay Sahipliği 42 Pay sahibi dilediği kişiyi temsilci olarak genel kurula göndererek temsilci marifetiyle genel kurulda temsil edilmesini sağlayabilir. Her pay sahibinin en az bir oy hakkına sahiptir.

43 43 Pay Sahiplerinin Şirkete Borçlanma Yasağı Pay sahipleri sermaye taahhüdünde doğan vadesi gelmiş borçlarını ödemedikçe, şirkete borçlanamayacaklardır. (YTTK 358) Şirkete vadesi gelmiş sermaye taahhüdü borcu bulunmayan pay sahiplerinin, şirketten borç para çekmelerine imkan tanınmıştır. Ortaklara kar payı avansı dağıtılabilecektir. Kar payı avansı ortaklara verilen yasal bir borç sayılacaktır. Verilen avans dönem sonunda ortaya çıkabilecek kardan fazla ise şirkete iade edilecektir.

44 44 PAY SENETLERİ/PAY DEVRİ

45 Anonim Şirket 45 Hamiline yazılı pay senetlerinin bastırılması ve ortaklarına dağıtılması zorunlu hale getirildi. Nama yazılı hisse senetlerinin bastırılması zorunlu değildir. Azlığın bu yönde talepte bulunması halinde nama yazılı senetlerin de bastırılması zorunlu kılınmıştır. (YTTK 486) Önceki yasada nama yazılı pay senetlerinin devrinin sınırlandırılması konusunda YK a tanınan geniş takdir hakkı yeni yasayla kısmen sınırlandırılmış ve pay devrinin reddi için yasada öngörülen sebeplerin varlığı aranmıştır. (YTTK 491)

46 Anonim Şirket 46 Pay devrinin sınırlanması ile ilgili esas sözleşmeye hüküm kurulması da önem kazanmıştır. Pay defterinde intifa hakkı sahiplerine de kaydedilmesi esası getirilmiştir. (YTTK499) Anonim şirketlerde klasik pay devir yöntemleri aynen kabul edilmiştir. Anonim şirket pay sahibi veya geçici ilmuhaber bastırmamış ise, hisse devri nedeniyle sağlanacak kazanç değer artışı kazancı olarak gelir vergisine tabi olacaktır.

47 Limited Şirket 47 Eski TTK Yeni TTK Limited şirket sermaye payı için kıymetli evrak niteliğinde senet çıkarılması mümkün değildi. Sermaye payının bir ispat aracına veya nama yazılı kıymetli evraka bağlanması imkanı getirilmiştir. (YTTK 593)

48 Limited Şirket 48 Ayrıca pay, devrinin ana sözleşmeyle tamamen yasaklanabilmesi ve olabildiğince kolaylaştırılması imkanı sağlanmıştır. Limited şirkette pay devrinin geçerli olabilmesi için ortaklar genel kurulunun salt çoğunlukla karar vermesi yeterli kılınmıştır.

49 Limited Şirket 49 Pay devrinin ana sözleşme ile yasaklanması halinde ya da ortaklar kurulunun pay devrini reddetmesi halinde ortağın haklı sebeple şirketten çıkmasına imkan sağlamıştır. Pay devrinin şirket müdürü tarafından ticaret sicile tescil için 1 ay içinde başvurulmaması halinde başvurunun payını devreden ortak tarafından yapılmasının yolu açılmıştır. Limited şirketlerde önceki kanuna paralel olarak pay devrine ilişkin sözleşmenin Noterden yapılması ortaklar kurulu kararı ile kabul edilerek pay devrinin tescil ve ilan edilmesi usulü aynen kabul edilmiştir. Limited şirketlerde pay devri ne zaman gerçekleşirse gerçekleşsin bundan doğan gelir değer artış geliri olarak vergiye tabi olacaktır.

50 50 ORTAKLIKTAN ÇIKMA ÇIKARILMA

51 Ortaklıktan Çıkma Çıkarılma 51 Oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak en az %90 nına sahip olan hakim şirket, pervasızca hareket eden azlığın paylarını borsa değeri veya payının gerçek değerine uygun bir karşılıkla satın alabilecektir. ( YTTK 208) Limited şirketlerde ortaklardan her birine sözleşmedeki hükme dayanarak ortaklıktan çıkma veya sözleşmede hüküm yoksa haklı sebebe dayanarak ortaklıktan çıkma davası açma hakkı tanınmıştır. (YTTK ) Çıkarma kararına karşı ortağın 3 ay içinde iptal davası açma yetkisi vardır.

52 52 Anonim ve Limited Şirketlerin Avantaj ve Dezavantajları Anonim Şirket Limited Şirket 1. Tek kişi ile kurulabilir. 2. En az TL esas sermaye/ TL kayıtlı sermaye ile kurulur. 3. Bağımsız denetime tabidir. 4. Halka açılma imkanı vardır. 5. Hamiline pay senedi bastırabilir. 1. Tek kişi ile kurulabilir. 2. En az TL esas sermaye ile kurulur. 3. Bağımsız denetime tabidir. 4. Halka açılma imkanı yoktur. 5. Hamiline pay senedi bastıramaz. Nama yazılı pay senedi bastırabilir ancak, bunu sadece ortaklığı ispat amacıyla kullanabilir.

53 53 Anonim ve Limited Şirketlerin Avantaj ve Dezavantajları Anonim Şirket Limited Şirket 6. Pay devri kolayca (hamilline yazılı senetlerde zilyetliğin devri ile, nama yazılı senetlerde devir beyanı ve pay defterıne kayıt ile) gerçekleşir. 7. Şirket pay senedinin iki yıl geçtikten sonra satılmasından doğan kazanç tutarı gelir vergisine tabi değildir. 8. Pay devrini sınırlandırma imkanı daraltılmıştır. 6. Pay devri sözleşmesi noter huzurunda yapılır. Şirket onayı, tescil ve ilanla tamamlanır. 7. Pay devri ne zaman yapılırsa yapılsın elde edilen kazanç değer artış kazancı olarak gelir vergisine tabidir. 8. Pay devrini olabildiğince kısıtlamak mümkündür.

54 54 Anonim ve Limited Şirketlerin Avantaj ve Dezavantajları Anonim Şirket 9. Esas sözleşmede pay sahiplerine ek borçlar yüklenemez. 10. Ortakların ve onlara yakın kişilerin şirkete verdiği ve özkaynak yerini tutan ödünçler her zaman iade edilebilir. 11. Şirket sözleşmesi esas sermayenin yarısını temsil eden ortakların kararıyla değişebilir. Limited Şirket 9. Esas sözleşmede pay sahiplerine ek borçlar yüklenebilir. 10. Ortaklar ve onlara yakın kişilerin şirkete verdiği ve özkaynak yerini tutan ödünçler en son sırada yer alan diğer tüm alacaklar dan sonra iade edilir. 11. Şirket sözleşmesi esas sermayenin üçte ikisini temsil eden ortakların kararı ile değişebilir.

55 55 Anonim ve Limited Şirketlerin Avantaj ve Dezavantajları Anonim Şirket Limited Şirket 12. Ortağın (YK üyesi olmayan) kamu borçlarından (vergi ve SGK prim borcu) sorumluluğu yoktur. 12. Ortağın (müdür olmayan) kamu borçlarından (vergi ve SGK prim borcu) payı nispetinde sorumluluğu vardır.

56 56 SERMAYE ŞİRKETLERİNİN FAALİYET KONULARINDAKİ ESNEKLİK

57 57 SERMAYE ŞİRKETLERİNİN FAALİYET KONULARINDAKİ ESNEKLİK Sermaye şirketlerinin işletme konuları dışında işlem yapma yasağı kaldırılmıştır. Şirketler, ana faaliyet konuları arasında yer almayan iş ve işlemleri de yapabilecektir. Limited şirketlerin sigortacılık yapamayacağına ilişkin hüküm kaldırılmıştır.

58 58 İNTERNET SİTESİ BİLGİLENDİRME YÜKÜMLÜLÜKLERİ

59 59 İNTERNET SİTESİ BİLGİLENDİRME YÜKÜMLÜLÜKLERİ Denetime tabi olan sermaye şirketleri, kuruluşunun ticaret siciline tescil tarihinden itibaren 3 ay içinde bir internet sitesi oluşturmak ve şirketçe kanunen yapılması gereken ilanları yayımlamak zorundadır. (YTTK 1524) (Denetime tabi olacak şirketler Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenecektir.) İnternet sitesinde yayımlanacak içerik de Bakanlık tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecektir. İnternet sitesinde yayımlanacak içerikler, işlemin veya olgunun gerçekleştiği tarihten, tescil veya ilana bağlı ise bunun yapıldığı tarihten itibaren en geç 5 gün içinde siteye konulacaktır. Aksi takdirde kararların iptal edilmesi sonucu doğacaktır. Kusuru bulunan yöneticiler hakkında cezai hükümlerin uygulanacaktır. İnternet sitesine konulan içerik, üzerinde bulunan tarihten itibaren en 6 ay müddetle internet sitesinde kalacaktır. Aksi halde içerik siteye konulmamış sayılacaktır.

60 60 TİCARİ İŞLETME

61 TİCARİ İŞLETME 61 Cari hesap sözleşmelerinde ve ticari nitelik taşıyan ödünç sözleşmelerinde bileşik faiz uygulaması korunmuştur. Ancak her iki tarafın tacir olmaması halinde ve her iki taraf için ticari iş sayılmayan hallerde bileşik faiz uygulanamayacağı benimsenmiştir. (YTTK 8) Ticari sayılan işlerde kefil hakkında temerrüt faizi istenebilmesi için ödemenin yapılmadığı hususunun kefile ayrıca ihbar edilmesi şart koşulmuştur. (YTTK 7)

62 62 Fatura ve teyit mektubunu alan kişinin itiraz etme süresi 8 gündür. (YTTK 21) Tacirler arasında diğer tarafı temerrüde düşürmek, sözleşmeyi fesh etmek, sözleşmeden dönmek maksadıyla yapılacak ihbar ve ihtarların Noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla ve güvenlik elektrik imza kullanılarak elektronik posta ile yapılması mümkün kılınmıştır. (YTTK 18) Tacirler işletmesiyle ilgili olarak düzenlediği ticari mektuplarda ve ticari defterlere yapılan kayıtların dayandığı belgelere ticaret sicil numarasını, ticaret ünvanını, merkezini, internet sitesi oluşturma yükümlülüğüne tabi ise internet sitesi adresini göstermek yükümlülüğünde olduğu bildirilmiştir. (YTTK 39 değişik) Tacirlerin zorunlu olarak tutacakları defterleri Kamu Gözetimi, Muhasebe Ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yayımlanan Türkiye muhasebe standartlarına göre tutulma zorunluluğu getirilmiştir. (YTTK 88 değişik)

63 63 FATURALAMA SÜREÇLERİ/VADE/TEMERRÜT

64 64

65 65 TEŞEKKÜR EDERİM. Av.Gürsel Özdoğan