Sera Gazı Emisyonlarının Takibi (İzlenmesi, Doğrulanması ve Raporlanması) Hakkında Mevzuat

Transkript

1 Sera Gazı Emisyonlarının Takibi (İzlenmesi, Doğrulanması ve Raporlanması) Hakkında Mevzuat

2 SGE MEVZUAT BİLEŞENLERİ SGE takibi hakkında Yönetmelik İzleme Raporlama Doğrulama SGE İ&R TEBLİĞİ İzleme ve Raporlamanın usul ve esasları SGER Doğrulama ve Doğrulayıcı Kuruluşların yetkilendirilmesi Tebliği Doğrulayıcı Kuruluşların yetkilendirilmesine dair usul ve esaslar

3 SGE nin Takibi Hakkında Yönetmelik Amaç: Sera gazı emisyonlarının izlenmesine, doğrulanmasına ve raporlanmasına dair usul ve esasları düzenlemek. Kapsam: Ø Yönetmeliğin EK 1 listesinde yer alan faaliyetlerden kaynaklanan sera gazı emisyonlarının izlenmesi, doğrulanması ve raporlanması iş ve işlemlerini, Ø Bu iş ve işlemler hakkında yetkili bulunan mercilerin görev ve sorumluluklarını ve Ø Çevre ve Şehircilik Bakanlığı nca yetkilendirilmiş doğrulayıcıların, işletmelerin ve işletmecilerin mükellefiyetlerinin belirlenmesine dair usûl ve esasları kapsar.

4 SGE nin Takibi Hakkında Yönetmelik Yönetmelik kapsamında dikkate alınan Sera Gazları şunlardır (EK-2): Ø Karbon Dioksit (CO 2 ) Ø Metan (CH 4 ) Ø Diazot Oksit (N 2 O) Ø Hidroflorokarbonlar (HFC ler) Ø Perflorokarbonlar (PFC ler) Ø Sülfür Hegzaflorid (SF6)

5 Yönetmelik - Ek-1: Faaliyet Listesi Faaliyetler TAIG 20 MW ve üzeri tesislerde yakıtların yakılması (tehlikeli veya evsel atığın yakılmasına mahsus tesislerdeki hariç) Sera gazları CO 2 Petrol rafinasyonu CO 2 Kok üretimi CO 2 Metal cevheri (sülfür cevheri dâhil) kavrulması, sinterlenmesi veya peletlenmesi CO 2 Kapasitesi 2,5 ton/saat ve üzeri, sürekli döküm de dâhil olmak üzere, pik demir ve çelik CO 2 üretimi (birincil ve ikincil ergitme) TAIG 20 MW ve üzeri yakma üniteleri kullanılarak demir içeren metallerin (demirli CO 2 alaşımlar dâhil) üretimi veya işlenmesi Birincil alüminyum üretimi CO 2 ve PFC TAIG 20 MW ve üzeri yakma üniteleri kullanılarak ikincil alüminyum üretimi CO 2

6 Yönetmelik - Ek-1: Faaliyet Listesi Faaliyetler Toplam anma ısıl gücü (indirgeme maddesi olarak kullanılan yakıtlar dâhil) 20 MW ve üzeri yakma CO 2 üniteleri kullanılarak alaşımların üretimi, rafine edilmesi, dökümhane dökümü, vb. dâhil olmak üzere demir dışı metallerin üretimi veya işletilmesi Günlük kapasitesi 500 ton ve üzeri döner Xrınlarda veya günlük kapasitesi 50 tonu aşan diğer CO 2 ocaklarda klinker üre.mi Günlük kapasitesi 50 ton ve üzeri döner Xrınlarda veya diğer ocaklarda kireç üre.mi veya CO 2 dolomiyn veya magneziyn kalsinasyonu Günlük ergitme kapasitesi 20 ton ve üzeri cam elyax da dâhil olmak üzere cam üre.mi CO 2 Günlük üreym kapasitesi 75 ton ve üzeri, özellikle ça\ kiremitleri, tuğlalar, refrakter tuğlalar, CO 2 karolar, taş ürünler veya porselen olmak üzere, pişirme ile seramik ürünlerin üre.mi Günlük ergitme kapasitesi 20 ton ve üzeri, cam, taş veya cüruf kullanılarak mineral elyaf yalı5m CO 2 malzemesi üre.mi TAIG 20 MW ve üzeri yakma üniteleri kullanılarak alçı taşının kurutulması veya kalsinasyonu veya CO 2 alçı panoların ve diğer alçı taşı ürünlerinin üre.mi Sera gazları

7 Yönetmelik - Ek-1: Faaliyet Listesi Faaliyetler Sera gazları Odundan veya diğer lifli malzemelerden selüloz üre.mi CO 2 Günlük üreym kapasitesi 20 ton ve üzeri, kâğıt, mukavva veya karton üre.mi CO 2 TAIG 20 MW ve üzeri yakma ünitelerinin kullanılarak petrol, katran, kraking ve damıtma CO 2 kalın\ları gibi organik maddelerin karbonizasyonunu da içeren karbon siyahı üre.mi Nitrik asit üre.mi CO 2 ve N 2 O Adipik asit üre.mi CO 2 ve N 2 O Glioksal ve glioksilik asit üre.mi CO 2 ve N 2 O Amonyak üre.mi CO 2 Günlük üreym kapasitesi 100 ton ve üzeri kraking, reforming, kısmî veya tam yükseltgenme CO 2 veya benzeri işlemler ile büyük hacimli organik kimyasal maddelerin üre.mi Günlük üreym kapasitesi 25 ton ve üzeri, reforming veya kısmî yükseltgenme ile hidrojen CO 2 (H 2 ) ve sentez gazının üre.mi Soda külü (Na 2 CO 3 ) ve sodyum bikarbonat (NaHCO 3 ) üre.mi CO 2

8 Yönetmelik En önemli tanımlar İzleme planı Veri toplama ve veri işleme faaliyetlerinin ve bunların doğruluk kontrol sistemi de dahil olmak Ÿzere izleme metodolojisinin detaylı, eksiksiz ve şeffaf olarak belgelendirilmesine dair dokümanı, Sera gazı emisyon raporu Bakanlıkça onaylanmış sera gazı emisyon izleme planı ve Bakanlıkça yayımlanacak olan tebliğler çerçevesinde hazırlanacak olan raporu,

9 Yönetmelik En önemli tanımlar İşletme EK-1 de yer alan tesis ve faaliyetlerin bütününü, Tesis EK-1 deki listede belirylen faaliyetlerin veya bu faaliyetler ile teknik bir bağlan\sı olan, emisyonlar ve kirlilik üzerinde etkiye sahip olabilecek doğrudan ilişkili diğer faaliyetlerden herhangi birinin veya daha fazlasının yürütüldüğü sabit teknik üniteyi,

10 Yönetmelik En önemli tanımlar Kaynak Akışı Kaynak akışı: TükeYmi veya üreymi sonucunda bir veya daha fazla emisyon kaynağında sera gazı emisyonlarına sebep olan veya karbon içeren ve kütle dengesi yöntemi ile sera gazı emisyon hesaplarında kullanılan belli bir tür yakı\, ham maddeyi veya ürünü, Faaliyet verisi Hesaplama temelli yöntemler kapsamında, terajul cinsinden enerji, ton cinsinden kütle veya gazlar için normal metre küp cinsinden hacim şeklinde ifade edilen, bir proses taraxndan tükeylen veya üreylen yakıt veya maddelere ilişkin veriyi,

11 Yönetmelik En önemli tanımlar Fosil karbon Biyokütle olmayan inorganik ve organik karbonu, Fosil karbon oranı Bir yakıt veya malzemenin fosil karbon içeriğinin toplam karbon içeriğine kesirli olarak ifade edilen oranını, Hesaplama faktörleri Net kalorifik değeri, emisyon faktörünü, ön emisyon faktörünü, yükseltgenme faktörünü, dönüştürme faktörünü, karbon içeriğini veya biyokütle oranını,

12 Yönetmelik En önemli tanımlar Biyokütle: Bitkisel ve hayvansal maddeleri içeren tarım ve ormancılık ile balıkçılık ve su kültürü gibi faaliyetlerden kaynaklanan ürün, a\k ve kalın\ların biyolojik olarak ayrışabilen kısımlarını, sanayi ve belediye a\klarının biyolojik olarak ayrışabilen kısımlarını, biyosıvıları ve biyoyakıtları

13 Yönetmelik Kapsam Kavramı Koşullu Toplam anma ısıl gücü 20 MW ve üzeri tesislerde yakıtların yakılması (tehlikeli veya evsel a\kların yakılması hariç) Günlük üreym kapasitesi 20 ton ve üzeri, kâğıt, mukavva veya karton üreymi Koşulsuz Petrol rafinasyonu Nitrik asit üreymi. Adipik asit üreymi. Glioksal ve glioksilik asit üreymi.

14 Yönetmelik Kapsam Belirlenmesi Toplam anma ısıl gücu hesaplanır Kazan, brülör, türbin, ısı\cı, ocak, insineratör, kalsinatör döner Xrın, Xrın, kurutucu, motor, yakıt hücresi, kimyasal döngüsel yakma ünitesi, yakma bacası ve termal veya kataliyk yakma sonrası üniteler 3 MW al\nda olan üniteler ve biyokütle, tehlikeli veya evsel a\k yakılan üniteler hariç tutulur Biyo kütle Hariç

15 Yönetmelik İzleme (Bkz Yönetmelik Ek-3 Karbondioksit Emisyonlarının İzlenmesi Hesaplama Doğrudan Ölçüm Diğer Sera Gazı Emisyonların İzlenmesi Bakanlıkça uygun bulunan ve ilgili tebliğlerde yer alan standart metotlar kullanılmalıdır

16 Yönetmelik Raporlama(Bkz Yönetmelik Ek-3) Onaylamış izleme Planı çerçevesinde 1 Ocak-31 Aralık Dönemini içerecek şekilde Her yıl 30 Nisan tarihine kadar sunulmalıdır Doğrulama Raporlar Bakanlığa sunulmadan doğrulanmalıdır (Bkz Ek-4)

17 SGE Raporlama Döngüsü:

18 Önemli süreler İşletmeye ve izleme planına etki edebilecek değişikliklerin 60 gün içerisinde Bakanlığa bildirilmesi zorunludur İşletmecinin değişmesi durumunda mevcut yükümlülükler üstlenilmiş sayılır ve değişikliğin 30 gün içerisinde Bakanlığa bildirilmesi zorunludur

19 Bilgi ve belge temini ve e-bildirim Bakanlık ve doğrulayıcı kuruluşa bilgi ve belge temini zorunluluğu vardır Tüm bildirimler online yapıldığı halde bakanlık ve doğrulayıcı kuruluş ek belge isteyebilir.

20 Bilgi ve belge temini ve e-bildirim online.cevre.gov.tr İzleme Planı modülü Emisyon Raporu modülü Doğrulama modülü

21 Yürürlülük ve yaptırım Ø Kapsam dahilindeki mevcut tesislerin 1 Ekim 2014 tarihine kadar izleme planlarını hazırlaması ve sunması gerekiyordu Ø İzleme yükümlülüğü 2015 Ø Raporlama yükümlülüğü 2016 Ø Akreditasyon yükümlülüğü 2017 Ø Yap\rımlar Çevre Kanununun ilgili cezai hükümleri çerçevesinde uygulanır

22 TEBLİĞ Sera Gazlarının İzlenmesi ile ilgii Detaylar

23 Tebliğ : BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Madde 1 Madde 4

24 Tebliğ En önemli tanımlar Biyokütle: Bitkisel ve hayvansal maddeleri içeren tarım ve ormancılık ile balıkçılık ve su kültürü gibi faaliyetlerden kaynaklanan ürün, a\k ve kalın\ların biyolojik olarak ayrışabilen kısımlarını, sanayi ve belediye a\klarının biyolojik olarak ayrışabilen kısımlarını, biyosıvıları ve biyoyakıtları Biyokütle Oranı: Bir yakıt veya malzemenin biyokütle kaynaklı karbon içeriğinin toplam karbon içeriğine oranını,

25 Tebliğ En önemli tanımlar Faaliyet verisi Hesaplama temelli yöntemler kapsamında, terajul cinsinden enerji, ton cinsinden kütle veya gazlar için normal metre küp cinsinden hacim şeklinde ifade edilen, bir proses taraxndan tükeylen veya üreylen yakıt veya maddelere ilişkin veriyi, Emisyon faktörü Tam yanmanın ve diğer tüm kimyasal reaksiyonların tamamlandığının varsayıldığı bir kaynak akışındaki faaliyet verisine ait sera gazının ortalama emisyon oranını,

26 Tebliğ En önemli tanımlar Emisyon kaynağı Sera gazı emisyonlarının çık\ğı, bir tesisin ayrı olarak tanımlanabilir parçasını veya tesisin bir prosesini, Fosil karbon Biyokütle olmayan inorganik ve organik karbonu, Fosil karbon oranı Bir yakıt veya malzemenin fosil karbon içeriğinin toplam karbon içeriğine kesirli olarak ifade edilen oranını,

27 Tebliğ En önemli tanımlar Hesaplama faktörleri Net kalorifik değeri, emisyon faktörünü, ön emisyon faktörünü, yükseltgenme faktörünü, dönüştürme faktörünü, karbon içeriğini veya biyokütle oranını,

28 Tebliğ En önemli tanımlar İkame veri İşletmenin, uygulanabilir izleme yönteminde gerekli faaliyet verisini veya hesaplama faktörlerini üretmek mümkün olmadığı zaman tam raporlamanın temin edilmesi amacı ile faaliyet verisinin veya hesaplama faktörlerinin yerine kullandığı, kabul edilmiş kaynaklardan elde edilmiş veya deneysel olarak doğrulanmış verileri,

29 Tebliğ En önemli tanımlar Kademe Faaliyet verilerinin, hesaplama faktörlerinin, yıllık emisyonların ve yıllık ortalama saatlik emisyonların belirlemesine yönelik koşulları, Kaynak Akışı TükeYmi veya üreymi sonucunda bir veya daha fazla emisyon kaynağında sera gazı emisyonlarına sebep olan veya karbon içeren ve kütle dengesi yöntemi ile sera gazı emisyon hesaplarında kullanılan belli bir tür yakı\, ham maddeyi veya ürünü,

30 Tebliğ En önemli tanımlar Ölçüm noktası Sürekli emisyon ölçüm sistemlerinin (SEÖS) emisyon ölçmek için kullanıldığı emisyon kaynağı veya CO 2 akışının sürekli ölçüm sistemleri kullanılarak belirlendiği bir boru has sisteminin kesiyni, Ölçüm sistemi Faaliyet verisi, karbon içeriği, kalorifik değer veya CO 2 emisyonlarının emisyon faktörü gibi değişkenlerin belirlenmesi için kullanılan, ölçüm aletlerinin ve diğer ekipmanların (örnekleme ve veri işleme ekipmanı gibi) bütününü,

31 Tebliğ En önemli tanımlar Proses emisyonları Maden cevherlerinin kimyasal veya elektroliyk indirgenmesi, maddelerin ısıl ayrışması, ürün veya hammadde olarak kullanmak için maddelerin oluşumu da dâhil olmak üzere, maddeler arasındaki reaksiyonlar veya maddelerin dönüşümleri sonucunda oluşan, yanma emisyonları haricindeki sera gazı emisyonlarını, Raporlama dönemi Emisyonların izlenmesi ve raporlanması gereken bir takvim yılını,

32 Tebliğ En önemli tanımlar Standart koşullar Normal metre küp (Nm3) olarak tanımlanan 273,15 Kelvin ( K) sıcaklık ve Pascal (Pa) basınç koşullarını, Ticari standart yakıt Akaryakıt ve LPG dahil olmak üzere, belirlenmiş kalorifik değerinden %95 güven aralığında %1 den fazla sapma göstermeyen uluslararası standart haline gelmiş Ycari yakı\, Veri akış faaliyetleri Birincil kaynak verileri kullanılarak hazırlanacak bir emisyon raporu için gerekli olan verilerin elde edilmesi, işlenmesi ve kullanılması ile ilgili faaliyetleri,

33 Tebliğ : İKİNCİ BÖLÜM Temel Prensipler Madde 6 - Madde 9

34 Raporlama için gereken temel prensipler Eksiksiz Tutarlı, karşılaş5rılabilir ve şeffaf Doğru İ&R yönteminin bütünlüğü Sürekli gelişim

35 Raporlama için gereken temel prensipler Eksiksiz İzleme ve raporlamaya konu faaliyetlere ait bütün emisyon kaynaklarından ve kaynak akışlarından gelen tüm proses ve yanma emisyonlarını ve mükerrer hesabı engelleyerek bu faaliyetler ile ilgili belirylen bütün sera gazlarını kapsar. İşletme, raporlama döneminde veri kaybını engellemek için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.

36 Raporlama için gereken temel prensipler Tutarlı, karşılaş5rılabilir ve şeffaf İzleme ve raporlama her zaman tutarlı ve karşılaş\rılabilir esaslar çerçevesinde oluşturulur. Bu amaçla, işletme, Bakanlık taraxndan onaylanan değişikliklere ve isysnalara bağlı olarak, aynı izleme yöntemini ve veri gruplarını kullanmakla yükümlüdür. İşletme, tahminlerini, referanslarını, faaliyet verisini, emisyon faktörlerini, yükseltgenme faktörlerini ve dönüşüm faktörlerini içeren izleme verilerini doğrulayıcı kuruluş ve Bakanlık taraxndan emisyonların verisinin yeniden üreylmesini mümkün kılacak şeffaflıkta toplar, kaydeder, analiz eder ve belgelendirir.

37 Raporlama için gereken temel prensipler İ&R Yönteminin Bütünlüğü İşletme, raporlanacak emisyon verisinin bütünlüğünü sağlamak için, Tebliğde ortaya konan uygun izleme yöntemlerini kullanarak emisyonları belirler. Raporlanmış emisyon verisi ve ilgili açıklamalar maddi hata içermez, bilgi tarafsız bir şekilde seçilir ve sunulur, tesis emisyonları hakkında güvenilir ve dengeli bir hesaplama sağlanır. Bir izleme yöntemi seçilirken, en yüksek doğruluk hedeflenir.

38 Raporlama için gereken temel prensipler Sürekli gelişim İşletme, izleme ve raporlamada Yönetmeliğin 8 inci maddesi kapsamında hazırlanan doğrulama raporlarında yer alan tavsiyeleri dikkate alır.

39 Tebliğ : ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İzleme Planına İlişkin Genel ve Teknik Hususlar Madde 10 Madde 16

40 Tebliğ ve İzleme Planı-İÇERİK Ø Tesis hakkında genel bilgiler Ø Uygulanan yönteme ilişkin detaylar Ø Hesaplama temelli Ø Ölçüm temelli Ø Asgari yöntem (kademelere dayanmayan yöntem) kullanılmışsa, izleme yöntemi ve belirsizlik analizinin detaylı tarifi, Ø N2O, PFC emisyonlarının izlendiği, dahili CO2 veya CO2 transferinin olduğu durumlarda, izleme yöntemi ve prosedürlerinin detaylı tarifi

41 Tebliğ ve İzleme Planı-İÇERİK Ø Tesis hakkında genel bilgiler Ø Tesisin adresi Ø Tesis sorumlusu Ø Faaliyet Listesi Ø Her bir faaliyete uygun kaynak akışlarının listesi Ø Emisyon kaynakları, Ø Kaynak akışları, Ø Örnekleme noktaları ve ölçüm ekipmanları Ø Tüm Bunları gösteren bir akış şeması Ø Sorumlu ve sorululukların belirlenmesi ve sorumlu personelin yetkinliğini yönetmeye yönelik prosedürlerin tarifi,

42 Tebliğ ve İzleme Planı-İÇERİK Ø Tesis hakkında genel bilgiler -Devam Ø İzleme planının uygunluğunun düzenli bir şekilde değerlendirilmesi için asgari seviyede; Ø Emisyon kaynaklarının ve kaynak akışlarının listesini kontrol etmek ve emisyon kaynaklarının ve kaynak akışlarının eksiksiz olduğunu ve tesisin yapısındaki ve işleyişindeki değişikliklerin izleme planına dahil edildiğinin temin edilmesi, Ø Faaliyet verisi ve diğer parametreler için belirsizlik eşiklerin uygunluğunun değerlendirmesinin yanı sıra, her bir kaynak akışına ve emisyon kaynağına uygulanan kademeler için belirsizlik eşiklerin uygunluğunun değerlendirilmesi, Ø Uygulanan izleme yönteminin gelişyrilmesi için potansiyel önlemleri değerlendirmek, amacıyla ilgili prosedürlerin tarif edilmesi. Ø 48. v e 49. Maddelere uygun prosedürlerin ve YöneYm sistemlerinden gelebilecek prosedürlerin tarifi, Ø İzleme planının revizyon numarası.

43 Tebliğ ve İzleme Planı-İÇERİK Ø Hesaplama temelli yöntem seçildiyse en az: Ø Giriş verisi ve hesaplama formüllerinin listesi, hesaplama faktörleri için uygulanan kademelerin listesi ve izlenecek her bir kaynak akışına ilişkin hesaplama faktörlerini de içeren detaylı tarifi, Ø Kaynak akışlarının büyük, küçük ve önemsiz kaynak akışları olarak sınıflandırılması, Ø Kullanılan ölçüm sistemlerinin bir tanımı ve ölçüm aralığı, izlenecek kaynak akışlarının her biri için kullanılan ölçüm cihazlarının tam konumu ve belirsizlik değeri, Ø Her bir kaynak akışı için, varsayılan hesaplama faktörleri ile kaynağı, Ø Her bir kaynak akışına ilişkin ilgili tüm hesaplama faktörlerinin belirlenmesi için kullanılacak analiz yöntemlerinin bir listesi ile bu analizler için yazılı prosedürlerin tarifi, Ø Analiz edilecek yakıt ve malzemelerin örneklenmesi için örnekleme planını destekleyecek prosedürün ve örnekleme planının uygunluğunu revize etmek için kullanılan prosedürün tarifi, Ø İlgili analiyk prosedürleri yürüten laboratuvarların listesi.

44 Tebliğ ve İzleme Planı-İÇERİK Ø 20 nci madde uyarınca asgari yöntem kullanıldığında, Ø bütün kaynak akışları veya emisyon kaynakları için uygulanan izleme yönteminin detaylı tarifi ve Ø yürütülecek belirsizlik analizi için kullanılan yazılı prosedürün tarifi.

45 Tebliğ ve İzleme Planı-İÇERİK Ø Ölçüm temelli yöntem seçildiyse en az: Ø Ölçüm yönteminin tarifi: Ø Veri toplamak ve her bir emisyon kaynağının yıllık emisyonunu belirlemek için kullanılan hesaplama formülleri, Ø Her bir parametre için geçerli saatlerin veya daha kısa referans dönemlerinin hesaplanmasını belirlemek için ve 43 üncü madde uyarınca kayıp verinin tamamlanması için uygulanan yöntem, Ø Bakanlık taraxndan talep edildiğinde, proses diyagramı ile desteklenecek şekilde, arıza dönemlerini veya işleyme alma dönemlerini de kapsayan, normal, kesinyli veya geçiş aşamalarında gerçekleşen bütün emisyon noktalarının listesi,

46 Tebliğ ve İzleme Planı-İÇERİK Ø Ölçüm temelli yöntem seçildiyse en az (devamı): Ø Baca gazı debisinin hesaplama ile elde edildiği hallerde, ölçüm temelli yöntem kullanılarak izlenen her bir emisyon kaynağına yönelik bu hesaplama için yazılı prosedürün tarifi, Ø Ölçüm frekansı, işleym aralığı ve belirsizlik bilgilerini içerecek şekilde ilgili bütün ekipmanın listesi, Ø Uygulanmış standartların ve bu standartlardan sapmaların listesi, Ø 44 üncü madde uyarınca yürütülen teyit hesapları için yazılı prosedürün tarifi, Ø Biyokütleden gelen CO 2 nin nasıl belirleneceğine ve biyokütleden gelen CO 2 nin ölçülmüş CO 2 emisyon miktarından nasıl çıkar\lacağına ilişkin yöntemin tarifi ve bu amaç için kullanılan yazılı prosedürün tarifi.

47 Tebliğ ve İzleme Planı-İÇERİK Ø N2O emisyonlarının izlendiği durumlarda: Ø yukarıda listelenen unsurlara ilave olarak, aşağıda yer alan hususları da içerecek şekilde, uygulanan izleme yönteminin ve varsa yazılı prosedürün detaylı tarifi: Ø ÜreYm prosesinde kullanılan malzeme miktarını ve tam kapasitede kullanılan azami malzeme miktarını belirlemek için kullanılan yöntem ve parametreler, Ø Sırasıyla saat başına nitrik asit (%100), adipik asit (%100), kaprolaktam, glioksal ve glioksilik asit olarak ifade edilen ve saatlik çık\ olarak üreylen ürünün miktarını belirlemek için kullanılan yöntem ve parametreler, Ø Her bir emisyon kaynağı için baca gazında bulunan N 2 O konsantrasyonunu, işletme aralığını ve belirsizliğini belirlemek için kullanılan yönteme ve parametrelere ilave olarak konsantrasyonların işletme aralığının dışında kaldığı durumlarda ve bu durumların oluşabileceği hallerde uygulanacak alternayf yöntemin detayları,

48 Tebliğ ve İzleme Planı-İÇERİK Ø N2O emisyonlarının izlendiği durumlarda: Ø Nitrik asit, adipik asit, kaprolaktam, glioksal ve glioksilik asit üreymindeki periyodik ve sürekli kaynaklardan gelen N 2 O emisyonlarını belirlemek için kullanılan hesaplama yöntemi, Ø Tesisin değişken yüklerle çalışma şekli ve kapasitesi, tesiste işletme yöneyminin nasıl yürütüldüğü, Ø Her bir emisyon kaynağına ilişkin yıllık N 2 O emisyonlarını ve bu emisyonlara karşılık gelen CO 2(eşd) değerlerini belirlemek için kullanılan yöntem ve hesaplama formülleri, Ø Normal işlemlerden sapan proses koşulları hakkında bilgi, bu sapmaların potansiyel sıklık ve süresi, baca gazı arıtma ekipmanı arızası gibi proses koşullarının sapması sonucunda ortaya çıkan N 2 O emisyonlarının hacmi.

49 Tebliğ ve İzleme Planı-İÇERİK Ø Birincil Aluminyum ile ilgili PFC emisyonlarının izlendiği durumlarda: Ø Uygulanan izleme yönteminin ve varsa yazılı prosedürün detaylı tarifi: Ø Tesise özgü emisyon faktörlerinin (Eğim Emisyon Faktörü-EEFCF4, veya Aşırı Gerilim Katsayısı-AGK ve C2F6 Ağırlık Oranı-FC2F6) belirlenmesine yönelik ölçümlerin tarihleri ve bu belirlemenin gelecekteki tekrarları için zaman çizelgesi, Ø En az 72 saat olacak şekilde, ölçülmüş ve ölçülecek değerlerin birbirine yakınlaş\ğını gösterecek şekilde ölçümlerin yeterince uzun bir zamanda gerçekleşyğini gösteren, CF4 ve C2F6 için tesise özgü emisyon faktörlerinin belirlenmesine yönelik kullanılan prosedürü tarif eden protokol, Ø Birincil alüminyum üreymi tesislerinde kaçak emisyonlar için toplama verimliliğini belirlemeye yönelik yöntem, Ø Hücre ve anot Yplerinin tarifi.

50 Tebliğ ve İzleme Planı-İÇERİK Ø 46 ve 47. Maddeler: dâhili CO2 CO2 transferi ile ilgili durumlarda: Ø uygulanan izleme yönteminin ve varsa yazılı prosedürün detaylı tarifi: Ø Taşıma ağında, ısı ve basınç ölçüm ekipmanının konumu, Ø Taşıma ağında sızın\ olaylarını önlemek, tespit etmek ve nitelemek için prosedürler, Taşıma ağında, CO 2 nin, 47 nci madde uyarınca atmosfere verilecek CO 2 nin etkin bir şekilde izlendiği ve hesaplandığı tesislere transfer edildiğini temin eden prosedürler,

51 Tebliğ ve İzleme Planı-İÇERİK Ø 46 ve 47. Maddeler: dâhili CO 2 CO 2 transferi ile ilgili durumlarda-(devam): Ø CO 2 Transfer eden ve edilen tesislerin kimlik bilgileri, Ø 46 veya 47 nci maddeler uyarınca, aralarında CO 2 transfer eden tesislerde CO 2 transfer noktalarında kullanılan sürekli ölçüm sistemlerinin tarifi, Ø 46 veya 47 nci maddeler uyarınca, transfer edilen CO 2 nin biyokütle oranını belirlemek için kullanılan ihyyatlı tahmin yönteminin tarifi.

52 Tebliğ ve İzleme Planı-Bakanlık onayı Ø Madde 11-İşletme İzleme Planını Onaylanmak üzere bakanlığa gönderir Bakanlık izleme planını ve beraberinde gelen Destekleyici Belgeleri: Ø Her bir kaynak akışı ve emisyon kaynağı için, faaliyet verilerinin ve hesaplama faktörlerinin ek-2 de belirylen kademelere uygun olduğuna ilişkin bilgi ve belgeleri, Ø Kontrol için önerilen kontrol faaliyetlerinin ve prosedürlerinin dâhili riskler ve tanımlanmış kontrol riskleri ile tutarlı ve uygun olduğunu belgeleyen risk değerlendirmesi sonuçlarını. İnceler ve ONAY verir

53 Tebliğ ve İzleme Planı-Bakanlık onayı Ø Madde 11-İşletme İzleme Planını Onaylanmak üzere bakanlığa gönderir Bakanlık, düşük emisyonlu bir tesisin basitleş.rilmiş izleme planı hazırlamasına izin verebilir

54 Tebliğ ve İzleme Planı-Değişiklik Ø Madde 13-İşletme,...izleme planının güncel olup olmadığını düzenli olarak kontrol eder. Ø Tesis kategorisinde değişiklikler olması, Ø 45 inci maddenin sekizinci Xkrasına bağlı olmaksızın, tesisin düşük emisyona sahip tesis olarak değerlendirilmesi ile ilgili değişiklikler olması, Ø Mevcut emisyon kaynağında veya kaynaklarında değişiklikler olması, Ø Yeni kaynak akışının veya akışlarının eklenmesi, Ø Kaynak akışlarının büyük, küçük veya önemsiz kaynak akışları olarak sınıflandırılmasında değişiklik olması, Ø Emisyonları tespit etmek için, hesaplama temelli yöntemlerden ölçüm temelli yöntemlere veya tersine bir değişiklik olması, Ø Uygulanan kademe seviyesinde değişiklik olması, Ø İzleme planında yer alan hesaplama faktörü için varsayılan değerde değişiklik olması,

55 Tebliğ ve İzleme Planı-Değişiklik Ø Madde 13-devam Ø Örnekleme, analiz veya kalibrasyon ile bağlan\lı yeni prosedürlerin emisyon verilerinin doğruluğu üzerinde doğrudan bir etkisinin olması, Ø Yürütülen yeni faaliyetlere bağlı olarak veya izleme planına henüz dahil edilmemiş ve toplam emisyon miktarına %5 ten daha yüksek oranda etki eden yeni yakıtların veya malzemelerin kullanımına bağlı olarak yeni emisyonların oluşması, Ø Yeni ölçüm cihaz Yplerinin, örnekleme yöntemlerinin veya analiz yöntemlerinin kullanımına veya emisyonların belirlenmesinde daha yüksek doğruluğu sağlayan diğer sebeplere bağlı olarak elde edilen verilerin değişmesi,

56 Tebliğ ve İzleme Planı-Değişiklik Ø Madde 13-devam Ø Daha önce uygulanmış izleme yönteminin sonucunda elde edilen verinin yanlış olduğunun tespit edilmesi, Ø Raporlanmış verinin doğruluğunun artması, Ø İzleme planının, Yönetmeliğin ve bu Tebliğin gereksinimleri ile uyumlu olmaması nedeniyle Bakanlığın işletmeden izleme planını değişyrmesini talep etmesi, Ø Doğrulama raporunda izleme planının gelişyrilmesine yönelik önerilere bağlı olarak değişiklik gerekmesi.

57 Tebliğ ve İzleme Planı-Değişikliklerde Bakanlık onayı Ø Onaydan Önce İşletme, orijinal izleme planına uygun, izlemenin eksik emisyon verisine sebep olacağı hallerde değişyrilmiş izleme planını kullanarak izleme ve raporlama yapar İşletme bütün izleme ve raporlamayı, hem güncellenmiş hem de orijinal planı kullanarak, gerekli tüm bilgi ve belgelerle beraber eş zamanlı yürütür. Ø.

58 Tebliğ ve İzleme Planı- Değişikliklerde Bakanlık onayı Ø Onaydan Sonra işletme sadece değişyrilmiş izleme planı ile ilgili veriyi kullanır ve güncel izleme planını kullanarak bütün izlemeyi ve raporlamayı yürütür. İşletme izleme planında yapılan bütün değişikliklerin kayıtlarını tutar. Her bir değişikliğe ilişkin kayı{a aşağıda yer alan hususlar belirylir: Ø Değişikliğin detaylı tanımı, Ø Değişikliğin gerekçesi, Ø Değişikliğin Bakanlığa bildirilme tarihi, Ø 14 üncü madde kapsamındaki bildirimin Bakanlıkça onay tarihi, Ø İkinci Xkraya uygun olarak, değişyrilmiş izleme planının uygulanmaya başlandığı tarih.

59 Tebliğ : Teknik Uygulanabilirlik (Madde 16) Ø İşletme, izleme yönteminin teknik olarak uygulanmasının mümkün olmadığı durumlarda, alternayf bir yöntem teklifi ile onay için Bakanlığa başvurur. Ø Bakanlık işletmenin başvurusunu; teknik olarak uygulanabilirliğini, işletmenin teklif edilen yöntemin gereksinimlerini karşılayacak kapasiteye sahip olup olmadığını, teklif edilen yöntemin Tebliğ hükümleri kapsamında zamanında uygulanıp uygulanamayacağını ve teklif edilen yöntem için gerekli tekniklerin ve teknolojilerin uygunluğuna göre değerlendirir. Ø Teklif edilen alternayf yöntem Bakanlığın uygun görüşü alındıktan sonra işletme taraxndan uygulanır.

60 Tebliğ : DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Emisyonlarının İzlenmesine Dair Usul ve Esaslar Tesislerin ve kaynak akışlarının sınıflandırılması Madde 17 Madde 21

61 Tebliğ : TESİS KATEGORİLERİ Biyokütleden kaynaklanan CO 2 hariç, transfer edilen CO 2 dahil, doğrulanmış yıllık emisyon Tesis Kategorisi miktarı: ton CO 2(eşd) ye eşit veya daha az olan tesis. Kategori A: ton CO 2(eşd) den fazla ve ton Kategori B: CO 2(eşd) ye eşit veya daha az olan tesis ton CO 2(eşd) den fazla olan tesis Kategori C Düşük Emisyonlu ton CO 2(eşd) den az tesis

62 Tebliğ : KAYNAK KATEGORİLERİ Yıllık Emisyon Miktarı (Biyokütleden kaynaklanan CO2 hariç, transfer edilen CO2 dahil) ton fosil CO2 den daha düşük veya yılda ton toplam fosil CO2 i aşmamak kaydıyla toplam emisyonların %10 undan daha düşük olması durumunda ton fosil CO2 den daha düşük veya yılda ton toplam fosil CO2 i aşmamak kaydıyla toplam emisyonların %2 sinden daha düşük olması durumunda, Yukarıdaki limiteri aşan diger tüm kaynak akışları Kaynak Akışı Kategorisi Küçük Kaynak Akışı: Önemsiz Kaynak Akışı: Büyük Kaynak Akışı:

63 Tebliğ : İzleme Sınırları (Madde 18) İşletme, tesisinin izleme sınırlarını tanımlar Ø İşletme, tesiste yürütülen ve yönetmeliğin Ek-1 inde listelenen faaliyetlere ait emisyon kaynakları ve kaynak akışlarının sebep olduğu ilgili sera gazlarını izleme sınırına dahil eder Ø Ayrıca, raporlama dönemi süresince olağan faaliyetler ile birlikte devreye alma devre dışı bırakma ve acil durumları içeren olağan dışı durumlardan kaynaklanan emisyonları da izleme sınırına dâhil eder Ø Taşıma amaçlı kullanılan hareketli makinalardan kaynaklanan emisyonlar hariç tutulur

64 Tebliğ : İzleme yöntemlerinin seçimi (Madde 19) İzleme Yöntemi Hesaplama Ölçme AlternaYf yöntem Standart Kütle- Denge N2O Transfer edilen CO2

65 Tebliğ : Asgari yöntem (Madde 20) Asgari yöntem:...işletme, aşağıdaki bütün koşulların karşılanması şari ile seçilmiş kaynak akışları veya emisyon kaynakları için kademelere dayanmayan bir izleme yöntemi olan asgari yöntemi de kullanabilir. : Ø Büyük veya küçük kaynak akışı için en az kademe 1 in teknik olarak uygulanamadığı Ø Standartlara uygun olarak emisyonlara ilişkin parametrelerin belirsizliklerinin her yıl değerlendirildiği Ø Asgari yöntemle belirsizlik eğişinin A %7,5, B %5, C %2,5 aşılmadığı

66 Tebliğ : İzleme yöntemine ilişkin geçici değişiklikler (Madde 21) Ø Bakanlık taraxndan onaylanmış izleme planında yer alan, yakıt veya madde akışına ilişkin faaliyet verisi veya hesaplama faktörü için belirylen kademenin uygulanmasının teknik sebepler nedeniyle geçici olarak uygun olmadığı durumda, Ø işletme izleme planında onaylanmış kademenin uygulanmasına yönelik olarak koşullar düzelene kadar erişilebilir en yüksek kademeyi uygular. İşletme, Bakanlığın onayladığı izleme planında belirylen kademenin acil olarak yeniden uygulanması için gerekli bütün önlemleri alır.

67 Tebliğ : İzleme yöntemine ilişkin geçici değişiklikler (Madde 21) İşletme, aşağıda verilen bilgi ve belgeleri de içerecek şekilde yapılacak izleme yöntemindeki geçici değişiklikleri ivedilikle Bakanlığa bildirir: Ø Kademeden sapmanın sebepleri, Ø İzleme planında yer alan kademenin uygulanması için koşullar düzelene kadar emisyonların belirlenmesinde kullanılan geçici izleme yöntemine ilişkin detayları, Ø Bakanlık taraxndan onaylanan izleme planında yer alan kademenin uygulanmasına yönelik koşulların düzelylmesi için alınan önlemleri, Ø Bakanlık taraxndan onaylanan kademenin tekrar uygulanmasına ne zaman başlanacağına dair öngörülen zamanı. Ø İzleme yöntemine ilişkin geçici değişiklikler Ø Kademelerin uygulanmasının geçici olarak mümkün olmadığı durumlar

68 Tebliğ : İzleme yöntemlerinin seçimi (Madde 19) Ø Hesaplama temelli yöntem (Ek-3) Ø Standart yöntem Ø Kütle-denge yöntemi Ø Ölçüm temelli yöntem (Ek-7) Diazot oksit (N 2 O) emisyonları ve transfer edilmiş CO 2 nin miktarını belirlemek için zorunlu Ø AlternaYf yöntem Tebliğde yer alan yöntemlerin teknik elverişli olmadığı durumlarda veya daha yüksek doğruluğa ulaşılan durumlarda -Bakanlık onayıyla

69 Tebliğ : BEŞİNCİ BÖLÜM Hesaplama Temelli Yöntem Madde 22 - Madde 37

70 Madde 22 Standart Yöntem Emisyonlar = Girdi Emisyon Faktörü Yakıtlar Proses Girdileri Daha başka faktörler için hesaplanan ürünler ve a\k

71 Madde 22 Standart Yöntem Faaliyet Verisi Emisyon Faktörü Yükseltg enme Faktörü Emisyon Miktarı Kademe 1 veya kademe 2 emisyon faktörü, tamamlanmamış kimyasal reaksiyonların etkisini içerdiği durumlarda, yükseltgenme faktörü veya dönüşüm faktörü 1 kabul edilir.

72 Madde 22 Kütle denge yöntemi (Bakınız Ek-2 Bölüm 3) Emisyonlar = f (Σ C girdi - Σ C çık\ ) Σ

73 Kaynak akışları

74 Emisyon Kaynağı

75 Kademeler Ø EK-2 TESİSLER İLE İLGİLİ HESAPLAMA TEMELLİ YÖNTEMLER İÇİN KADEME EŞİKLERİ Ø EK-3 TESİSLER İLE İLGİLİ FAALİYETE ÖZGÜ İZLEME YÖNTEMLERİ Ø EK-4 KATEGORİ A TESİSLERİNDE HESAPLAMA TEMELLİ YÖNTEMLERE VE KATEGORİ B VE C TESİSLERİ TARAFINDAN KULLANILAN TİCARİ STANDART YAKITLAR İÇİN HESAPLAMA FAKTÖRLERİNE İLİŞKİN ASGARİ KADEME GEREKSİNİMLERİ

76 Kademeler Faaliyet Verisi Net Kalorifik Değer Emisyon Faktörü Yükseltgenme Faktörü Kademe 4 Kademe 3 Kademe 2 Kademe 1 Kademe 3 Kademe 2a/ 2b Kademe 1 Kademe 3 Kademe 2a/ 2b Kademe 1 Kademe 3 Kademe 2 Kademe 1

77 Madde 24 Uygulanabilir Kademeler Ø Kategori A tesisleri için ve kaynak akışının Ycari standart yakıt olması halinde veya bir hesaplama faktörünün gerekli olduğu durumlarda ek-4 te listelenen en düşük, Ø Diğer tüm durumlarda tanımlanan en yüksek Ø Ancak, işletme uygulanması gereken kademenin teknik olarak uygun olmadığını Bakanlığa belgelemesi durumda, en düşük kademe 1 olmak koşuluyla, Ø kategori C tesisleri için gerekenden bir seviye daha düşük kademeyi, Ø kategori A ve B tesisleri için ise gerekenden en fazla iki seviye daha düşük kademeyi uygulayabilir.

78 Madde 24 Uygulanabilir Kademeler Ø Küçük kaynak akışı için en düşük kademe 1 Ø Önemsiz kaynak akışı için (ilave çaba olmadan herhangi bir kademeye ulaşılamıyorsa) ihyyatlı tahmin (kademe yok) Ø Yükseltgenme faktörü ve dönüşüm faktörü için asgari olarak, ek-2 de listelenen en düşük kademeler uygulanabilir. Ø GEÇİCİ MADDE 1 (1) Yönetmelik hükümleri uyarınca ilk raporlama dönemi olan 2016 yılından iybaren 2017 ve 2018 yıllarını da kapsayacak şekilde ilk üç yıl için işletmeler uygulayabildikleri en yüksek kademeye göre hesaplamalarını yaparlar. Ø (2) 2018 yılı emisyonlarının izlenerek raporlanacağı 2019 yılı iybari ile ise bu Tebliğ uyarınca belirlenen kademeler geçerli olur.

79 Madde Faaliyet Verisinin Belirlenmesi Ø Sürekli ölçüm (Örneğin çimento Fabrikasında Farini besleyen Kantar gibi) Ø Stok değişimi (Örneğin tesise giren nakliye kamyonlarının tar\lıp hammaddenin stoklanması-yıllık stok devrine dikkat) Ø İşletmenin kontrolü al\ndaki ölçüm sistemleri (işletmeye ait sayaç ve kantarlar gibi) (Madde 26) Ø İşletmenin kontrolü dışındaki ölçüm sistemleri (Örneğin tedarikçiye ait doğalgaz sayacı gibi) (Madde 27)

80 Madde Hesaplama faktörlerinin belirlenmesi Varsayılan Değerler Ek-5 değerleri Ulusal Envanter değerleri Tedarikçi değerleri (%95 ga, ΔC <%1) Geçmiş analizler (temsil ediyorsa) Analize Dayalı Değerler Örnekleme Planı (Bakanlık onayı gerekir-madde 31) Analiz Sıklığı

81 Madde 32 Laboratuar kullanımı Analizler Bakanlığa yap\rılır Veya Bakanlıktan yeterlik almış laboratuvarlara yap\rılır Yeterlik almış labrotatuvarların kullanılmasının teknik olarak elverişli olmadığı durumlarda Bakanlığın onayıyla TS EN sağlayan bilr laboratuvar kullanılabilir. Bu durumda yılda en az bir kere Bakanlık laboratuvarı ile karşılaş\rma yap\rılarak sonuçlar belgelendirilir.

82 Diğer kaynak akışları Biyokütle EF sıxr kabul edilir Karışık yakıt veya malzeme Fosil karbon ve biyokütle oranı belirlenir

83 Tebliğ : ALTINCI BÖLÜM Ölçüm Temelli Yöntem Madde 38 - Madde 44

84 Madde 38 Ölçüm temelli yöntem

85 Madde 38 Ölçüm temelli yöntem Kademe gereksinimleri 5000 ton CO2(eşd) yüksek veya toplam emisyonun %10 undan fazla olan Emisyon Kaynakları için Ek-7 deki en yüksek Diğerleri için Ek-7 deki en yüksek kademeden en az bir kademe daha düşük İşleYlmesinde Sürekli Emisyon Ölçüm Sistemleri Tebliği hükümleri uygulanır

86 Emisyon noktası kavramı

87 Tebliğ : YEDİNCİ BÖLÜM Özel Hükümler Madde 45 - Madde 47

88 Madde 45 Düşük Emisyonlu Tesisler BasitleşYrilmiş izleme planı sunabilir (N 2 O hariç) Destekleyici belgelerin sunulmasından mua ır İyileşYrme raporunun sunulmasından mua ır Bütün kaynak akışları için kademe 1 uygulayabilir

89 Dahili CO 2 vs Transfer edilen CO 2 (Madde 46-47) Ürün/malzeme/yakıt içinde bulunan karbon, Yönetmelik kapsamında bulunan bir tesise transfer ediliyorsa gi ği yerde, Yönetmelik kapsamında olmayan bir tesise transfer ediliyorsa çık\ğı yerde emisyon olarak değerlendirilir.

90 Dikkate Alınması gereken Belirsizlikler Ölçüm aletlerinden kaynaklı belirsizlik Analizlerden kaynaklanan belirsizlikler Kalibrasyondan kaynaklı belirsizlikler (kalibrasyon aralığı) Ölçüm aletlerinin praykteki kullanımının neden olduğu belirsizlikler, kullanım talima\ndan farklı bir ortamda kullanılması, debiye bağlı belirsizlikler

91 Tebliğ : SEKİZİNCİ BÖLÜM SEKİZİNCİ BÖLÜM Veri Yönetimi ve Kontrolü Madde 48 Madde 57

92 Madde 48 Veri Akış Faaliyetleri İşletme, veri yöneymi ve kontrolu kapsamında aşağıdaki hususlara yönelik prosedürleri oluşturur ve uygular Emisyonların izlenmesi ve raporlanmasını sağlayacak veri akış faaliyetleri Risk değerlendirmeleri ve kontrol faaliyetleri Doğrulama raporu ve iç tetkik bulguları Kalite güvencesi kapsamında aşağıdakiler sağlanır: Ölçüm ekipmanlarının düzenli kalibrasyonu, ayarlanması ve tetkiki Varsa kullanılan bilgi teknolojileri sistemlerinin kontrolu ve bakımı, yedekleme kontrolu ve güvenliği

93 Madde 48 Veri Akış Faaliyetleri İşletme, veri yöneymi ve kontrolu kapsamında aşağıdaki hususlara yönelik prosedürleri oluşturur ve uygular Emisyonların izlenmesi ve raporlanmasını sağlayacak veri akış faaliyetleri Risk değerlendirmeleri ve kontrol faaliyetleri Doğrulama raporu ve iç tetkik bulguları Kalite güvencesi kapsamında aşağıdakiler sağlanır: Ölçüm ekipmanlarının düzenli kalibrasyonu, ayarlanması ve tetkiki Varsa kullanılan bilgi teknolojileri sistemlerinin kontrolu ve bakımı, yedekleme kontrolu ve güvenliği

94 Madde 48 Veri Akış Faaliyetleri Her bir veri akış ve kontrol faaliyey için bir sorumlu atanır. Sa\n alınan/dış kaynaklı veri akış ve kontrol faaliyetlerinin yönetmelik şartlarına uygun olması sağlanır. Tüm veri ve bilgiler en az 10 yıl saklanır.

95 Tebliğ : DOKUZUNCU BÖLÜM Raporlama Koşulları Madde 58 Madde 60

96 Madde 58 Raporlama Koşulları İşletme taraxndan bir tesis için hazırlanacak yıllık emisyon raporu, asgari düzeyde Ek-9 da yer alan bilgileri içerir. Yıllık emisyonları kapsayan ve doğrulanan emisyon raporu her yıl 30 Nisan tarihine kadar Bakanlığa sunulur. İşletmeler izleme yönteminin nasıl iyileşyrilebileceğini düzenli olarak kontrol eder.

97 Madde 59 İyileştirme İşletme, teknik olarak elverişsiz hallerde, olması gerekenden daha düşük kademeli yöntem ya da asgari yöntem uyguluyorsa bunlara ilişkin bilgi ve belgeleri, veya bu durum değişyyse yani bu durumlar ortadan kalk\ysa iyileşyrme raporunu Bakanlığa sunar: Kategori A tesisler: her 4 yılda bir 30 Haziran Kategori B tesisler: her 2 yılda bir 30 Haziran Kategori C tesisler: yılda bir 30 Haziran

98 Tebliğ : ONUNCU BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Geçici Madde 1 Madde 61 Madde 62

99 Geçici Madde 1-Geçiş dönemi 2016, 2017 ve 2018 yıllarını da kapsayacak şekilde ilk üç yıl için işletmeler uygulayabildikleri en yüksek kademeye göre hesaplamalarını yaparlar yılı iybari ile ise Tebliğ uyarınca belirlenen kademeler geçerli olur.

100 Teşekkürler Sorular için 10 dakika ayrılmıştır