İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM TRAFİK VE TRAFİK GÜVENLİĞİ KAVRAMI A. GENEL TANIMLAR B. KARAYOLUNA, KARAYOLU ÜZERİNDE VE KENARINDAKİ TESİSLERE

Transkript

1 İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM TRAFİK VE TRAFİK GÜVENLİĞİ KAVRAMI A. GENEL TANIMLAR B. KARAYOLUNA, KARAYOLU ÜZERİNDE VE KENARINDAKİ TESİSLERE İLİŞKİN TANIMLAR C. ARAÇLARA İLİŞKİN TANIMLAR D. ARAÇ SINIFLARI İKİNCİ BÖLÜM TRAFİK GÜVENLİĞİ A. GENEL OLARAK B. TRAFİK KAZASI NEDENLERİ Sürücü Hataları Yolcu Hataları Yaya Hataları Araç Hataları Yol Hataları C. KARA NOKTA Ç. TRAFİK KAZASI TESPİT TUTANAĞI Genel Olarak Kaza Tespit Tutanağı Kullanım Alanları i- Yargılama Bakımından ii- Sigorta Hukuku Bakımından iii- Bilimsel Araştırma Tutanak Bölümleri...56 KAZA TUTANAĞI KONULU YARGITAY VE MAHKEME KARARLARI Kaza Tespit Tutanağında Yer Alan Diğer Hususlar Birim Telefon numarası Defter sıra no Kaza sonucuna göre kazanın türü Tutanağı tanzim eden trafik görevlisi Kaza zamanı Kaza yeri Kazanın meydana geldiği alan Bölünmüş yol / Bölünmemiş yol Kazanın oluş yeri Kazanın meydana geldiği yerde bulunan cadde, sokak, kavşak isimleri ve en yakın bina veya tesisin adı veya numarası yazılır Karayolları Genel Müdürlüğü, sorumluluk bölgelerindeki yolları, harf ve rakamlarla tespit etmiştir Kaza tespit tutanağında araç sayısına göre kaza türünü gösteren sütun bulunmaktadır Oluşumuna göre kaza türü i- Karşılıklı çarpışma İçindekiler ii- Arkadan çarpma...93 iii- Yandan çarpma veya yandan çarpışma iv- Duran araca çarpma...94 v- Sabit cisme çarpma...94

2 vi- Yayaya çarpma...94 vii- Hayvana çarpma...95 viii-devrilme...96 ix- Yoldan çıkma x- Araçtan düşen insan xi- Araçtan düşen cisim bulunmaktadır Hava ve gün durumu Yol ve Çevre Özellikleri Yoldan kaynaklanan sorunlar Yolun Geometrik Özellikleri Kazaya Karışan Araçlar D. TRAFİK KAZA ALANI İNCELEME Trafik polisi kaza ile ilgili Araçlar Olay Yerinde Değile Kollukça Yapılması Gerekenler Gaz Pedalı Frenler ABS/ALS FREN SİSTEMLERİ ELEKTRONİK FREN KUVVETİ DAĞITIM SİSTEMİ (EBD- Electronic brake-force distribution) FREN DESTEK SİSTEMİ VEYA ACİL FREN DESTEĞİ (BASBrake assist system, EBA, Emergency Brake Assist) YÜKE GÖRE OTOMATİK FREN AYARLAMA SİSTEMİ (LSPVLoad Sensing Proportioning Valve) Fren İzleri aa-) Kazadan önce hızı bilinen aracın fren mesafesi bb-) Fren mesafesi bilinen aracın hızının hesaplanması Fren ve fren izi konulu Yargıtay kararları ABS Sistemleri Havalı Fren sistemi ise beş bileşenden oluşur ABS sistemi ile ilgili Yargıtay Uygulamaları Yangınlar Taşıt Hasarı Yol Üzerindeki İzler Hareli İzler Kayma İzleri E. TRAFİK KAZASI HALİNDE SÜRÜCÜ YÜKÜMLÜLÜKLERİ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TRAFİK SUÇLARI GENEL OLARAK A- ALINDI, SUÇ VEYA CEZA TUTANAĞI DÜZENLEMEYE YETKİ- Lİ GÖREVLİLER Fahri trafik müfettişliği Bazı Trafik Suçları İçindekiler 7 B- PARA CEZALARININ ÖDEME ŞEKLİ C- PARA CEZALARININ ÖDEME SÜRELERİ D- TESCİL PLAKASINA GÖRE TUTANAK DÜZENLEMESİ E- KABAHATLER KANUNU UYGULAMALARI Genel Olarak Kabahat Kavramı KABAHATLER KANUNU TEMEL İLKELER Genel Kanun Niteliği

3 2. Kanunilik İlkesi Zaman bakımından Uygulama Yer bakımından uygulama İhmali Davranışla Kabahat Eylemi Tüzel kişi sorumluluğu Manevi Unsur Hata Sorumluluk Teşebbüs İştirak İçtima Yaptırım Türleri Taksitlendirme Mülkiyetin Kamuya Geçirilmesi Diğer Tedbirler Soruşturma Zamanaşımı Yerine Getirme Zamanaşımı Karar Verme Yetkisi Cumhuriyet Savcısı ve Mahkemenin Yetkisi Tutanak Tebliğ Başvuru Yolu Mahkeme İşlemleri Hüküm İtiraz Yolu Vazgeçme ve Kabul Masraflar ve Vekalet Ücreti Kanun Yararına Bozma KANUN YARARINA BOZMA YOLUNA YANSIYAN İTİ- RAZLAR F. TÜRK CEZA KANUNU NDA YER ALAN SUÇLAR TAKSİRLE YARALAMA I. GENEL OLARAK II. SUÇLA KORUNAN HUKUKİ DEĞER III. SUÇUN MADDİ UNSURLARI a- Suçun Mağduru b- Suçun Faili c- Hareket ç- Tipiklik İçindekiler IV- HUKUKA AYKIRILIK V- SUÇUN MANEVİ UNSURU VI- SUÇ VE CEZAYA ETKİ EDEN NEDENLER Birden fazla kişinin yaralanması Netice sebebiyle cezanın ağırlaştırılmasını gerektiren TCK 89/2 maddesinde düzenlenen haller a- Taksirle yaralamanın mağdurun, duyu veya organlarından birinin işlevinin sürekli zayıflamasına neden olması b- Taksirle yaralamanın vücutta kemik kırılmasına neden olması c- Taksirle yaralamanın konuşmada sürekli zorluğu neden

4 olması d- Taksirle yaralanmanın yüzde sabit ize neden olması e- Fiilin, yaşamı tehlikeye sokan bir duruma neden olması f- Gebe kadının çocuğunun vaktinden önce doğmasına neden olma Netice sebebiyle cezanın ağırlaştırılmasını gerektiren TCK 89/3 maddesinde öngörülen haller a- Taksirle yaralanmanın iyileşme olanağı bulunmayan bir hastalığa veya bitkisel hayata girmeye neden olması b- Taksirle Yaralanmanın Duyu veya Organlardan Birinin İşlevinin Yitirilmesine Neden Olması c- Taksirle yaralama sonucu mağdurun konuşma ya da çocuk yapma yeteneklerinin kaybolmasına neden olma d- Taksirle yaralanmanın mağdurun yüzünde sürekli değişikliğe neden olması e- Taksirle yaralanmanın gebe bir kadının çocuğunun düşmesine neden olması Bilinçli Taksir Taksirli Suçlarda Şahsi Cezasızlık Sebebi ve Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep VII. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ a- Teşebbüs b- İştirak c- İçtima ç- Müsadere d- Tekerrür VIII- SORUŞTURMA-KOVUŞTURMA a- Soruşturma ve kovuşturma b- Görevli Mahkeme c- Yaptırım ç- Zamanaşımı IX- YARGITAY KARARLARI X. ÖRNEK MAHKEME KARARLARI TAKSİRLE ÖLÜME NEDEN OLMA I. GENEL OLARAK II. KORUNAN HUKUKİ DEĞER III. SUÇUN KONUSU İçindekiler 9 IV. SUÇUN FAİL VE MAĞDURU V. SUÇUN MADDİ UNSURU VI. SUÇUN MANEVİ UNSURU VII. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ a- Teşebbüs b- İştirak c- İçtima VIII. SUÇA ETKİ EDEN NEDENLER IX. KOVUŞTURMA-GÖREVLİ MAHKEME-SUÇUN YAPTIRIMI VE ZAMANAŞIMI a- Kovuşturma b- Görevli Mahkeme c- Suçun Yaptırımı ç- Zamanaşımı

5 X. ÖRNEK YARGITAY KARARLARI TRAFİK GÜVENLİĞİNİ TEHLİKEYE SOKMA I. GENEL OLARAK II. SUÇLA KORUNAN HUKUKİ YARAR III. SUÇUN MADDİ UNSURLARI a. Suçun Faili b. Suçun Mağduru c. Hareket i- TCK 179/1, Genel Ulaşım Güvenliğini Tehlikeye Düşürme Suçu ii- TCK 179/2 Trafik Güvenliğini Tehlikeye Düşürme Suçu iii- TCK 179/3 Maddesinde Düzenlenen Suçun Maddi Unsuru IV. SUÇUN MANEVİ UNSURU V. SUÇA ETKİ EDEN NEDENLER VI. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ a- Teşebbüs b- İştirak c- İçtima VII-KOVUŞTURMA, GÖREVLİ MAHKEME SUÇUN YAPTIRIMI VE DAVA ZAMANAŞIMI a- Soruşturma-kovuşturma b- Görevli Mahkeme c- Suçların Yaptırımı d- Zamanaşımı VIII. YARGITAY KARARLARI IX. ÖRNEK MAHKEME KARARLARI SAYILI YASADA YAPILAN DEĞİŞİKLİK SONRASI X- ÖRNEK MAHKEME KARARLARI TRAFİK GÜVENLİĞİNİ TAKSİRLE TEHLİKEYE SOKMA I. GENEL OLARAK II. KORUNAN HUKUKİ DEĞER III. SUÇUN KONUSU IV. SUÇUN MADDİ UNSURU a- Fail İçindekiler b- Mağdur c- Hareket unsuru V. SUÇUN MANEVİ UNSURU VII.SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ a- Teşebbüs b- İştirak c- İçtima VIII. SUÇA ETKİ EDEN NEDENLER IX. KOVUŞTURMA-GÖREVLİ MAHKEME-SUÇUN YAPTIRIMI VE ZAMANAŞIMI a- Kovuşturma b- Görevli Mahkeme c- Suçun Yaptırımı ç- Zamanaşımı X- ÖRNEK YARGITAY KARARLARI RESMİ EVRAKTA SAHTECİLİK SUÇU I- GENEL OLARAK...322

6 II. SUÇLA KORUNAN HUKUKİ YARAR Suçun maddi konusunu oluşturan belgeler, hukuki III. SUÇUN MADDİ UNSURLARI a. Fail ve Mağdur b. Suçun Maddi Konusu Belgenin Unsurları aa- Yazılı Olma bb- Hukuki Değer Taşıyan İçerik Bulunması cc- Düzenleyenin Bilinmesi Belge Türleri aa. Resmi Belgeler i- Resmi belgenin unsurları ii- Resmi Belge Niteliğinde Görülen Belgeler bb. Özel Belgeler Suçun Ortak Unsurları aa. Zarar verme ihtimali bb. Aldatma yeteneği c. Hareket Kamu görevlisi olmayan (Özel) kişinin resmi belgede sahtecilik suçunda TCK 204/1 maddesinde düzenlenen suçta hareket unsuru aa- Resmi belgeyi sahte olarak düzenlemek bb- Resmi belgeyi başkalarını aldatacak şekilde değiştirmek cc- Sahte resmi belgeyi kullanmak Kamu Görevlisi nin Resmi Belgede Sahtecilik Suçu IV. SUÇUN MANEVİ UNSURU V. SUÇA ETKİ EDEN HALLER a- Cezanın Arttırılmasını Gerektiren Haller b- Daha Az Cezayı Gerektiren Haller çindekiler 11 VI. SUÇUN ÖZEL GÖRÜŞÜN HALLERİ a- Teşebbüs b- İştirak c- İçtima VII.KOVUŞTURMA-GÖREVLİ MAHKEME, SUÇUN YAPTIRIMI VE ZAMANAŞIMI a- Kovuşturma b- Görevli Mahkeme c- Suçun Yaptırımı ç- Zamanaşımı TRAFİK HUKUKU İLE İLGİLİ SAHTECİLİK SUÇUNA İLİŞKİN YARGITAY KARARLARI ARAÇ MUAYENE BELGELERİ KAZA TUTANAĞININ SAHTELİĞİ DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SINIFLANDIRILMIŞ YARGITAY KARARLARI A. YARGITAY CEZA DAİRESİ SINIFLANDIILMIŞ KARARLARI PROMİL ALKOL AYDINLATMA BİLİNÇLİ TAKSİR İNEK KÖPEK...416

7 6. SİNEK KAZA TUTANAĞI LASTİK MİNİBÜS BUZLU KARLI KAYGAN MUCUR REFÜJ HATALI SOLLAMA YAYA OTOBÜS ZİNCİR SÜRÜCÜ BELGESİZ LEVHA TRAKTÖR KASİS YOL GENİŞLİĞİ ZORUNLULUK FAR MEKANİK STABİLİZE TAKİP MESAFESİ GÖRÜŞ MESAFESİ İçindekiler 30. DURMA MESAFESİ FREN İNTİKAL MESAFESİ VİRAJ MOTOSİKLET KAMYON SANIK YAYA KAMYON KUSUR İZAFE EDİLEMEYECEĞİ NEDENSELLİK SİNYAL RÖMORK REFLEKTÖR OLAYIN ŞOKU MOBESE ALKOLMETREYİ ÜFLEMEME ŞERİT İHLALİ B. YARGITAY HUKUK DAİRESİ SINIFLANDIRILMIŞ KARARLARI /8 KUSUR /8 KUSUR /8 KUSUR ALKOL BİLİNÇLİ TAKSİR BUZLU EŞİT KUSUR FREN LASTİK MOTOSİKLET

8 11. MÜTERAFİK OTOBÜS SÜRÜCÜ BELGESİ ŞERİT İHLALİ YAYA KUSURSUZ İÇ İLİŞKİ TESPİT DAVASI BEŞİNCİ BÖLÜM KUSUR SORUMLULUĞU HAKSIZ FİİL SORUMLULUĞU A. GENEL OLARAK B. HAKSIZ FİİL UNSURLARI Hukuka Aykırı Fiil a- Fiil b- Hukuka Aykırılık c- Hukuka Uygunluk Sebepleri ç- Özel hukuka uygunluk nedenleri İçindekiler Zarar a- Genel Olarak b- Zararın ispatı c- Zararın Türleri aa- Maddi ve manevi zarar bb- Mal varlığı zararı şahıs varlığı zararı cc- Manevi zarar çç- Fiili zarar- Yoksun Kalınan Kâr-Normatif Zarar dd- Diğer kişisel varlık zararları ee- Doğrudan doğruya zarar ff- Yansıma Yoluyla Zarar Nedeniyle Tazminat İlliyet Bağı a- Genel Olarak b- Uygun İlliyet Bağı Teorisi a- Mücbir sebep b- Zarar görenin ağır kusuru c- Üçüncü kişinin ağır kusuru Kusur a- Kasıt b- Ağır ihmal c- Hafif ihmal ç- Kusurun derecesi ve önemi i- Asli kusur sayılan haller ii- Yaya Kusurları iii- Yolcu kusurları iv- Araç Kusurları v- Yol Kusurları C. HAKSIZ FİİLİN HÜKÜM VE SONUÇLARI Zarar ve Miktarı Tazminatın Hesaplanması a- Saldırının ağırlığı b- Kusurun ağırlığı ALTINCI BÖLÜM

9 DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI A. GENEL OLARAK B. DESTEKTEN YOKSUN KALMA TAZMİNATI C. VERİLERİN BELİRLENMESİ Sabit Gelirliler Meslek Edinmemiş Kişiler D. ÇALIŞMA VE YARDIM SÜRELERİNİN BELİRLENMESİ Yaşam Süresi İş Görebilirlik Süresi İhtiyaç Süresi Çocuklar Yönünden Destekten Yoksun Kalma Tazminatı i- Varsayımsal desteklik ii- Çocukların çalışarak aile bütçesine katkı sağlamaları İçindekiler iii- Yetiştirme giderleri iv- Yetişkin Çocuklar yönünden Ana ve Babaya Desteklik Evlenme Şansı Yaşlı ve emekliler yönünden destekten yoksun kalma tazminatı Evlenmemiş çocuklar yönünden Kardeşler yönünden E. TAZMİNAT İNDİRİM NEDENLERİ Rıza Ortak kusur Tazminata hükmedilmesinin faili zor duruma düşürmüş olması F. FAİZ G. ZAMANAŞIMI Kısa zamanaşımı (Normal zamanaşımı) Uzun zamanaşımı (Azami zamanaşımı) Ceza zamanaşımı süresi (İstisnai zamanaşımı) H. SORUMSUZLUK ANLAŞMASI YEDİNCİ BÖLÜM KUSURSUZ SORUMLULUK A. GENEL OLARAK B. İŞLETEN C. MOTORLU ARACI GERÇEK İŞLETENLER Motorlu Araç Sahibi Motorlu Aracı Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Satın Alan Motorlu Aracı, Ariyet, Rehin Alan ve Uzun Süreli Kiracısı D. FARAZİ İŞLETENLER Motorlu Araçla İlgili Mesleki Faaliyette Bulunan Kişiler Yarış Düzenleyicileri Motorlu Aracı Çalan veya Gasp Eden Kişiler Devlet ve Diğer Kamu Tüzel Kişiliklerinin İşleten Sorumluluğu E. DİĞER SORUMLULUK HALLERİ İşletilme Halinde Olmayan Motorlu Araçların Neden Olduğu Zararlardan Sorumluluk Meydana Gelen Trafik Kazası Sonrası Yardım Çalışmalarından Dolayı Yardım Edenlerin Maruz Kaldığı Zararlardan Sorumluluk Meydana Gelen Trafik Kazası Sonrası Araç Sürücüsü veya Yardımcı Kişilerin Kusurlarından Dolayı Araç İşletenin Sorumluluğu Birden Çok İşletenin Birbirlerine Verdikleri Zararlardan Dolayı Sorumlulukları

10 F. KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU AÇISINDAN KUSURSUZ SORUMLULUK ŞARTLARI Zarar İlliyet Bağı G. ARAÇ SAHİBİNİN SORUMLULUKTAN KURTULMASI Kusursuzluk Araçtan kaynaklanan kusur İçindekiler 15 H. KURTULUŞ KANITI Mücbir Sebep Zarar görenin ağır kusuru Üçüncü kişinin ağır kusuru I. TRAFİK KAZALARI NEDENİYLE GENEL HÜKÜMLERE GÖRE İŞLETEN DIŞINDAKİ KİŞİLERİN SORUMLULUKLARI İşleten olmayan sürücünün sorumluluğu Yaya sorumluluğu Araç imalatçısının sorumluluğu Nakliyeci sorumluluğu Acente sorumluluğu J. ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞU K. HAYVAN SAHİBİNİN SORUMLULUĞU SEKİZİNCİ BÖLÜM KAZA VE SİGORTA A. GENEL OLARAK B. ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI (Trafik Sigortası) Zorunlu Trafik Sigortası Kapsamı Kazalarda İstenilen Belgeler a- Yaralamalı Kazalarda İstenen Belgeler b- Ölümlü Kazalarda İstenilen Belgeler c- Hasarlı Kaza Halinde İstenilen Belgeler d- ZMMS nda Sigorta Ettirenin Sözleşme Yapıldığı Sırada Beyan Yükümlülüğü e- Sigorta Ettirenin Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlüğü ve Sonuçları f- İşletenin Değişmesi g- Tebliğ ve İhbarlar h- Sır Saklama Yükümlülüğü C. KASKO SİGORTASI Genel Şartlar D. SİGORTALI YÜKÜMLÜLÜKLERİ E. FERDİ KAZA SİGORTASI F. KOLTUK SİGORTASI Kaza Yolcu G. YEŞİLKART SİGORTASI (Green Card System) H. AB MOTORLU TAŞIT MALİ SORUMLULUK SİGORTASI (AB Tek Sigorta) DOKUZUNCU BÖLÜM RÜCU DAVALARI GÜVENCE HESABI İBRA

11 A. RÜCU DAVALARI sayılı Borçlar Kanunu 62/2 fıkrasına göre İçindekiler Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu na Göre ZMMS na göre rücu Sigortacının Halefiyeti B. GÜVENCE HESABI Genel Olarak Güvence Kapsamı Güvence Hesabıyla Karşılanmayan Zararlar Zararın Fazla Olması Hali Güvence Hesabına Başvuru Şekli, Süresi ve Gerekli Belgeler Güvence Hesabı Tarafından Ödemenin Yapılması Hak Sahiplerinin Güvence Hesabı Aleyhine Dava Açmaları Diğer Sorumlulara Dava Açılması Güvence Hesabı Rücu Hakkı Zamanaşımı C. GÜVENCE HESABI ÖRNEK YARGITAY KARARLARI HUKUK DAİRESİ NİN GÜVENCE HESABI KONULU KARARLARI D. İBRA A. Genel Olarak B. Hukuki Nitelik C. Sınıflandırma Türlerine Göre Kapsamına Göre İbra ONUNCU BÖLÜM HUKUK VE CEZA MAHKEMESİ KARARLARININ BİRBİRİNE ETKİSİ A. GENEL OLARAK B. KONULARA GÖRE Ceza Mahkemesi Beraat Kararı Kusur, Yaş, Temyiz Gücü Zamanaşımı Delil Değerlendirmesi İspat Yükü Hukuk Mahkemesi Yaş Düzeltme Kararı Hukuk Mahkemesi Sahtelik Davası Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Yargılamanın Yenilenmesi ve İadesi Bekletici Mesele Uzlaşma C. ÖRNEK YARGITAY KARARLARI KAYNAKÇA