KİŞİLİK VE SOSYAL GELİŞİM ORYANTASYON-UYUM SEMİNERİ

Transkript

1 KİŞİLİK VE SOSYAL GELİŞİM ORYANTASYON-UYUM SEMİNERİ

2

3 KİŞİLİK NEDİR? Kişinin toplumda oynadığı roldür. Bireysel farklılıkları vurgulamak için kullanılır. Geçmişin, mevcut zamanın ve geleceğin oluşturduğu bir bütündür. Yaşam tarzıdır. İnsanın ilgi alanlarını, tutumlarını, yeteneklerini, konuşma tarzını, dış görünüşünü, çevreyle uyum biçimini kapsayan bir kavramdır.

4 KİŞİLİK Kişilik, insanın, konuşma, düşünme, hissetme, olaylara ve insanlara bakış şekilleriyle doğuştan getirdiği ve sonradan kazandığı, onu diğer insanlardan ayıran özelliklerin tümünün oluşturduğu bir bütündür.

5 KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ Doğuştan getirilen + sonradan kazanılan özellikler Sosyal ortam içinde sergilenen davranışların toplamıdır. Bedensel + zihinsel özellikler Davranışların toplamından oluşur ve davranışlara yön verir. Her kişilikte doğuştan getirilen bir mizaç vardır ve bu mizaç kişiliğin vazgeçilmez bir özelliğini oluşturur. Tutarlı ve süreklidir.

6 KİŞİLİKLE İLGİLİ KAVRAMLAR Karakter: İnsanın içinde yaşadığı çevrede geçerli olan değer yargılarını ve ahlak kurallarını kullanış biçimidir. (Allport) Ör: İkiyüzlü, dürüst, nankör, bencil vb. Mizaç (Huy): Bireyin duygusal denge durumunu ifade eden özelliklerin tümüdür. Ör: neşeli mizaç, soğukkanlı mizaç, kızgın mizaç, melankolik mizaç vb. Yetenek: Bireylerin davranışlarını düzenlemede yararlandıkları zihinsel ve bedensel kapasiteleridir.

7

8 ÖZGÜRLÜĞÜNE DÜŞKÜN,ZORLUKLARLA BAŞA ÇIKABİLEN,

9 HOŞGÖRÜLÜ VE UYUMLU, GİTTİKLERİ ORTAMA KOLAYLIKLA AYAK UYDURABİLEN TİPLER

10 TEMKİNLİ, TEHLİKELERİN ÖNCEDEN FARKINA VARAN, DİKKATLİ, TEDBİRİ ELDEN BIRAKMAYAN TİPLER

11 Alışveriş yapmayı seven Özgürlüğüne düşkün, Gezmeyi Seven

12 Özgürlüğüne düşkün,hoşgörülü ve uyumlu, gittikleri ortama kolaylıkla ayak uydurabilen Alışveriş yapmayı seven özgürlüğüne düşkün, gezmeyi seven Özgürlüğüne düşkün Hoşgörülü ve uyumlu, gittikleri ortama kolaylıkla ayak uydurabilen Alışveriş yapmayı seven özgürlüğüne düşkün, gezmeyi seven Özgürlüğüne düşkün Hoşgörülü ve uyumlu, gittikleri ortama kolaylıkla ayak uydurabilen tipler: Alışveriş yapmayı seven özgürlüğüne düşkün, gezmeyi seven Özgürlüğüne düşkün Hoşgörülü ve uyumlu, gittikleri ortama kolaylıkla ayak uydurabilen tipler: Alışveriş yapmayı seven özgürlüğüne düşkün, gezmeyi seven

13 Aciz Hükmeden Korkunç Diktatör Sevgi Kin ve nefret Uçsuz bucaksız mutluluk

14 Erickson un psikososyal gelişim kademeleri Kriz dönemleri İlk yaş Güven-Güvensizlik İkinci yaş Otonomi, Utanç - Şüphe 3-5 yaşları Girişimcilik - Suçluluk 6 yaş- erinlik Çalışkanlık-Aşağılık duygu Ergenlik Kimlik karmaşası -rolünü arama Erken yetişkinlik Yakınlık -Yalıtılmışlık Orta yaşlar Üreticilik - Verimsizlik Yaşlılık Benlik bütünlüğü-umutsuzl İyi geçirilirse Ümit İsteklilik Girişimci faaliyet Beceri ve aletlerle uğraşma Sadakat Sevgi Özen Bilgelik Kötü geçirilirse Gelecek korkusu Konrolsuzluk duygusu Cezalandırılmaktan korkma Yetersizlik ve aşağılık duygusu Kimliğini karıştırma Kaçınma Düşkünlük, can sıkıntısı Yaşamaktan iğrenme

15 Eğitimin ilk basamağını oluşturan okul öncesi eğitim gömleğin ilk düğmesidir ve bunun doğru iliklenmesi gerekir

16 3 yaşına kadar bir çocuğun beyni bir yetişkinden 2,5 kat fazla çalışır, 6 yaşına kadar bir profesörden 2 kat hızlıdır. Yapılan tüm uluslararası araştırmalar ve uygulanan testler göstermektedir ki 0-6 yaş grubunda, gelişim düzeyinde okul öncesi eğitimi almış çocukların; 1. sınıf başarı düzeyleri daha yüksektir ve okuma yazmaya daha hızlı geçmektedirler.

17 Çocukta zeka gelişiminin %70 lik kısmı 7 yaşına kadar tamamlanır ve öğrenme becerisi bu yaşta gelişir. Çocuğun grup içi etkinliklere katılması, sağlıklı ilişkiler kurması, kültürel değerlerine sahip çıkması, sosyalleşmesi gibi olgular bu yaşta gelişir.

18 Bu dönemdeki sapma ve olumsuzluklar çocuğun bütün olumsuz yönde etkiler. Farklı kültür ortamlarından ve ailelerden gelen çocuklar ortak bir yetişme ortamına okul öncesi eğitim kurumlarında ulaşır. Çocuk kendine güven duygusunu bu kurumlarda kazanmaya başlar.

19 Dilini doğru, yanlışsız ve güzel konuşma özelliğini bu yaşta öğrenir. Toplumu, çevreyi, evreni ve insan davranışlarını tanımaya başlar. Nesneleri, eşya ve varlıkları, temel bir takım becerileri, davranışları, olumlulukları ve olumsuzlukları öğrenmeye başlama yaşı 4-6 yaşları arasındadır. Aile içi desteğin tek başına yetmediği, çocuğun kendi yaşıtlarıyla birlikte olabileceği, bedensel ve zihinsel gelişmelerini sağlıklı biçimde sürdürebilecekleri bir ortam olduğu için okul öncesi eğitim zorunlu ve gereklidir

20 VELİLERİN BİLMESİ GEREKEN DURUMLAR Okul kuralları ve işleyişi hakkında bilgi edinin. Yönetici ve öğretmenlerin mesleklerinde profesyonel olduklarını unutmayın. Onlarla iyi ilişkiler kurmaya özen gösterin. Okul ve aile iki ayrı kurumdur. Her ikisinin farklı kuralları, anlayışları ve tarzları vardır.

21 Çocuğunuzun okul yaşantısına uyum sağlaması, sizin okula olan saygınızla doğru orantılıdır. Okulu kendi yaşantınıza uydurmak yerine siz okula uyum sağlamaya çabalayın Eğitim, öğrenci-öğretmen-veli üçgeninden oluşan platformdur. Bu birliktelik ne kadar bilinçli ve sağlıklı olursa, çocuklarımızda o oranda sağlam bir kişilik kazanırlar.

22 Öğretmenin saygınlığının düşmesinin en çok çocuğunuza zarar vereceğini unutmayın. Çocuğunuz okulda sadece öğrenmeyecek, aynı zamanda arkadaşlık kuracak, oyun oynayacak, paylaşmayı ve kendini ifade etmeyi öğrenecek. Bunları doğal yolla öğrenmesine izin verin. Bugüne kadar belki de her şeyi siz öğrettiniz. Artık çocuğunuz sizin dışınızda, öğretmeni ve arkadaşlarından da bir şeyler öğrenecek.

23 OKUL FOBİSİ NEDİR? Okul korkusu, anneden ya da evden ayrılma kaygılarıyla genellikle ortaya çıkan okula gitmek istememe ya da sonucunda gitmeme durumudur. Okul korkusu yaşayan çocukların genel olarak hissettikleri sıkıntı, huzursuzluk ve gerginliktir

24 OKUL FOBİSİ Okul korkusu ailenin tüm bireylerinin sorunudur. Ailenin her ferdinin bu problemin çözümünde desteği ve katkısı beklenir. Çocuğa içinde bulunduğu durumu anladığınız ve ona yardımcı olacağınız mesajı verilmelidir. Eleştiren, aşağılayan, korkutan ve sindiren bir yaklaşım başarıya ulaşamaz. Başarıya ulaştı gibi görünse dahi daha sonra oluşacak daha büyük sorunları peşinden sürüklemiş olur.

25 Böyle bir sorunla karşı karşıya kalan ailelerin dikkat etmesi gereken konuları şöyle sıralayabiliriz Kendinizi çocuğunuzun yerine koyun ve duyduğu kaygı ve endişeyi anlamaya çalışın. Çocuğunuzu okula gitmeye direndiği için cezalandırmayın, küçük düşürücü sözlerle aşağılamayın. Çocuğun yaşadığı sıkıntı nedeniyle oluşan belirtileri şımarıklık, ilgi çekme arzusu ya da sizi kızdırmak için yapılan davranışlar olarak yanlış yorumlamaktan kaçının.

26 Sabırlı, tutarlı ve kararlı bir tavır içinde olun. Sorunu görmezden gelmek çözümü zorlaştırır. Okula devam etme konusunda kararlı bir tavır içinde olun. Sabahları yakınmaya ve yavaş hareket etmeye devam etse bile giyinmesine, hazırlanıp servise binmesine yardımcı olun.

27 Çocuğunuz okula gitmek istemediğini söylüyor ve okulda kalamıyorsa öğretmeninden ve rehberlik servisinden yardım alabilirsiniz.

28 HER ŞEYIN BAŞı DOĞRU ANLAYıŞ Anne babalar çocuklarına karşı anlayışlı olmalıdır. Bebek misin sen, kocaman adam oldun, korkacak ne var? gibi bastırıcı yöntemlerden uzak durmalıdır. Bu yaklaşım sorunları çözmez, bastırır. Bastırılan bir sorun da sonradan daha büyük bir şekilde karşımıza tekrar çıkar.

29 Çocuğu asla okulla ya da öğretmenle korkutmayın Hata yaptıklarında onları okul veya öğretmenle korkutursak, çocuğun öğretmenden ve okuldan soğumasına sebep oluruz. Okul ceza verilen bir yer olarak gösterilmemelidir. Benzer bir şekilde özellikle öğretmen hakkında olumsuz yorumlarda bulunmayın. Sizin saygı ve güven duymadığınız kişiye çocuğunuz da asla itibar etmeyecektir.

30 OKUL, ÖĞRENCININ BAŞTAN SAVıLDıĞı BIR YER DEĞILDIR Aileler çocuğa Okullar açılsa da senden kurtulsam dememelidir. Hatta bu düşüncelerinizi başkalarıyla paylaşırken bile çocuğunuz sizi duymamalıdır. Öğretmenleri de her şeye kızan, sürekli ceza veren, hep yargılayan bir kişi olarak değil; öğrencileri çok seven, onları yarınlara hazırlayan bir kişi veya kişiler olarak göstermeliyiz. Çocuklarımız öğretmenlerini çok sevmeli, onlara derin saygı duymalıdır.

31 AILENIN AŞıRı KORUYUCU TAVRı OKUL FOBISINE SEBEP OLUYOR Okul fobisinin temel nedenlerinden korkusudur. biri aileden ayrılma Çocuk aşırı korumacı bir anlayışla yetiştirilmişse, arkadaşlarıyla iletişimi çok az olmuşsa, dışarıya pek çıkmamışsa, kendi ayakları üzerinde duramıyorsa ailesinden uzak kalmak onu çok korkutur. Bu durum pek çok çocukta görülür ve zamanla düzelir. Ancak düzelmeme olasılığı da vardır.

32 VEDALAŞMALARı KıSA TUTUN Vedalaşmaları çabuk ve kısa süreli tutarak, ayrılıkların doğal olduğu hissettirilebilir.

33 ÇOCUĞUNUZU OKULDAN ALMAYA GEÇ KALMAYıN Çocuğunuz okuldan alacağınızda sözleştiğiniz zamanda, sözleştiğiniz yerde olmaya özen gösterin. Özellikle de okula uyum döneminde buna çok daha büyük dikkat gösterilmelidir. Aksi takdirde korkusu daha da artacak, uyumu daha da zorlaşacaktır. Okulun ilk günlerinde kapıdan, sınıf penceresinden bakmak da sizin endişeli olduğunuz ve güven duymadığınız için sürekli izlediğiniz hissi yaratabilir. Bundan da kaçınmanız gerekir.

34 KıYASLAMAYıN Çocuklarınızı başka çocuklarla veya kardeşleri ile özellikle de kendi çocukluğunuz ile mukayese etmeyin. Her insanın sahip olduğu nitelikler farklıdır. Onları olduğu gibi kabul edin. Unutmayın, kıyaslamak reddetmektir.

35 UYKU DÜZENI ARTıK ÇOK DAHA ÖNEMLI Bu yaşlarda çocukların en az 9-10 saat uykuya ihtiyacı vardır. Uykusunu alamayan çocukların önce okula uyum sürecinde, daha sonrasında okul ve ders başarısında da zorlanacağı unutulmamalıdır. unutmayın ki çocuklar yeni şartlara büyüklerden daha kolay ve rahat uyum sağlarlar.

36 Çocuğunuzu Okula Göndermeye siz Hazır mısınız?

37 Okula hazır ailenin özellikleri aşağıdaki gibi ifade edilir; Çocukların gelişim özellikleri hakkında bilgi sahibi olan, Çocukların toplumsal uyumu ve akademik başarısı için eğitim kurumlarının öneminin farkında olan, Çocukların gelişim alanlarını desteklemeye yönelik zengin uyarıcı cevre sunan, Çocukların eğitim surecinde eğitim kurumlarıyla iş birliği halinde ve bu kurumlara destek olan, Çocuğa öz güveninin artacağı ve özerklik duygusunun gelişeceği demokratik ortamlar sunan ve çocuğun her yönden gelişimini sağlayan ailedir.

38 Çocuğunuzun okulun ilk Haftalarda yaşayabileceği en önemli kaygı, sürekli okulda kalacağı, eve dönmeyeceği ya da gününün tamamını okulda geçireceği ile ilgilidir. Oryantasyon programının ilk haftasında çocuğunuza, okula geliş-gidiş saatleri hakkında bilgi vermeniz onu biraz olsun rahatlatacaktır. Sizlerin de çocuğunuzu öğretmenine teslim ettikten sonra onu merak etmeniz doğaldır. Ancak, bu meraktan dolayı yanına gidip neler yapıyor diye bakmak istemeniz yaşadığınız endişenin çocuğunuza yansımasına neden olur ve ona kaygılanmakta haklı olduğu mesajını verir. Bu tür bir davranış aynı zamanda çocuğunuzun bağımsızlaşma sürecini de olumsuz etkiler.

39 Öğretmenlere bakış açısı, çocuğunuzun uzun yıllarını geçireceği okula bakış açısının temellerini oluşturur. Daha ilk günlerden şunu yapmazsan öğretmenine söylerim ifadeleri öğretmenleri ile kuracağı güven ve sevgi ilişkisini olumsuz yönde etkiler.

40 Servis kullanımı konusunda ise, oryantasyon programının ikinci gününden itibaren çocuğunuzla evde vedalaşmanız uyum sürecini daha da hızlandıracaktır. Sabahları evden sakin, huzurlu ve mutlu ayrılmasına özen gösterin. Her çocuğun uyum süresinin birbirinden farklı olduğunu gözönüne alırsak, elbette bu süreçte bazı öğrencilerimizin grubun geneline kıyasla biraz daha zorlanması normaldir. Olası sorun durumunda yapılması gerekenlerle ilgili sizlere destek olacağız.

41 Çocuğunuz sabah okula gelmeniz konusunda ısrar ediyorsa, ona herkesin sorumlulukları olduğunu hatırlatarak, kendi sorumluluklarınızdan bahsedebilir, onunkinin de okula gitmek olduğunu belirtebilirsiniz. Kullanacağınız ifadelerin kısa ve net olması; ayrıca söz ve davranışlarınızın tutarlı olması çok önemlidir.

42 Çocuğunuz okuldan eve geldiğinde gününü nasıl geçirdiği ile ilgili sohbet etmeniz onun okul deneyimlerini sizinle paylaşarak rahatlamasını sağladığı gibi okula uyum sürecini de hızlandırır. Bir takvim üzerinde, okulda bulunacağı günleri ve tatil günlerini işaretlemek, okul günlerinde öğretmenleri ve arkadaşları ile yapacağı güzel şeyleri anlatmak da onu rahatlatacaktır

43 Normal bir uyum sürecinde dahi, psikolojik nedenlere bağlı olarak; karın ağrısı, mide bulantısı, kusma, yüksek ateş v.b. rahatsızlıklar yaşanabileceği unutulmamalıdır. Böyle bir durumla karşılaştığınızda telaşa kapılmadan tutarlı soğukkanlı ve kararlı bir şekilde sorunu çözmeye çalışmanız uygun bir yaklaşım olur.

44 Çocuğunuz, herhangi bir sağlık şikayeti ile okula gitmek istemiyorsa, öncelikle onu yargılamadan ve eleştirmeden dinlemelisiniz. Eğer rahatsız olmadığından eminseniz, ona, okula yakın sağlık ocağı olduğu, hastalık durumunda Sağlık ocağı doktorunun kendisiyle ilgileneceği, sizin hemen haberdar edilip okula gelebileceğinizi uygun bir dille açıklamalı ve okula gitmesi konusunda onu ikna etmelisiniz. Daha sonra bu olaydan sınıf öğretmeni ve psikolojik danışmanını haberdar etmelisiniz.

45 Bütün bunların yanı sıra çocuğunuzun tüm yaşantısının okul olmasına izin vermeyin. Mutlaka ilgi duyduğu bir alanda uğraşı olmasını sağlayın (spor, müzik v.b.). Ayrıca, çocuğunuzun akademik başarısı kadar sosyal becerilerinin de önemli olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle arkadaşlarını birlikte karar vereceğiniz zamanlarda eve davet etmesine izin verin. Doğum günleri gibi birlikte olabilecekleri organizasyonları kaçırmamaya özen gösterin.