Prof. Dr. Hilmi Berk Çelikoğlulu Mehmet Ali Silgu. Konu

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Prof. Dr. Hilmi Berk Çelikoğlulu Mehmet Ali Silgu. Konu"

Ayşe Akdağ
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Toprak İşleri ve Demiryolu MühendisliM Güz G z Yarıyılı hendisliği (CRN:13133) Prof. Dr. Hilmi Berk Çelikoğlulu Araş.. Gör. G Vermelding onderdeel organisatie Ders Bilgileri Dönemiçi ders planı Hafta Hafta1 Hafta Hafta3 Hafta4 Hafta5 Hafta6 Hafta7 Hafta8 Hafta9 Hafta10 Hafta11 Hafta1 Hafta13 Hafta14 Hafta15 Tarih Ulaştırma ve Demiryolu Mühendisliğine Giriş Demiryolu Araçlarının Özellikleri, Nadal Kuramı Demiryolu Araçlarının Çekim Mekaniği Demiryolu Araçlarının Çekim Mekaniği Geçki Geometrik Özellikleri (Yatay Kurblar, Dever, Birleştirme EğrilerE rileri) i) Geçki Geometrik Özellikleri (Eğimler) Güzergah-Geçki Araştırması ve Etüd, Trafik, Hat Kapasitesi Demiryolu Üstyapı Elemanları Toprak İşlerine Giriş, Temel Kavramlar, Dönemiçi 1. Sınav Toprak İşlerinde Enkesit Alanları ve Hacimleri Kütleler Diyagramı ve Toprak Dağıtımı Genel Yönteme Göre Toprak Dağıtımı Brückner Yöntemine Göre Toprak Dağıtımı Kazı Yöntemleri ve Kullanılan Mekanik Araçlar Dönemiçi. Sınav Konu Slide 1

2 Demiryolu Geometrik Özellikleri Gerek etüd ve tasarım, gerekse işletilmesi için bilinmesi ve irdelenmesi gereken özellikler: geometrik özellikler Hat genişli liği, i, Yatay geometri Düşey geometri, Enkesitler, Gabariler. Bu özelliklerin belirlenmesinde veri olarak hıza gereksinim duyulur. Slide 3 Hız Geometrik özelliklerin çoğunun belirlenmesi sırasında hız irdelenir. İki farklı hız kavramı: 1. Hat sınır s r hızıh -tasarım ya da proje hızı- h (yatay geometri yönünden): Güzergah özellikleri belirlenirken önemli, gelecekteki olası gelişmelere cevap verebilecek özellikte olmalı. Uygulanabilir en büyük b k hız h (taşıma işlemi için esas hız): Üstyapı, çekim, işletme, vb.. eleman özelliklerinin belirlenmesinde önemli Slide 4

3 Hat Genişlil lilği Dar (<1435mm, Japonya, Mısır..), normal ve geniş (>1435mm, G. Afrika, Rusya, Hindistan..) olmak üzere üç sınıf. Hat genişliği dört yönden oldukça önemli: 1. Hız,. Kapasite, 3. Güvenlik, 4. Ağ içerisine uyumu. Slide 5 Yatay Geometri Yatay geometri düzenlemesinde irdelenmesi gerek üç önemli öge: 1. Yatay kurblar,. Dever, 3. Geçiş eğrileri. Slide 6 3

4 Yatay Geometri: Yatay Kurblar h: ağıa ğırlık k merkezi yüksekliy ksekliği, i, e: hat genişli liği G v : taşı şıt t ağıa ğırlığı m: taşı şıt t kütlesik v: hızh R: kurb eğrilik e yarıçap apı A: dışd ray tepki kuvveti B: içi ray tepki kuvveti Q = A+B n: güvenlik g katsayısı (M m /M d ) A > B ise: Dış ray aşınımı ; Dış ray bağlantıları ; Dış ray altı balast Slide 7 Yatay Geometri: Dever Kurba içerisinde merkezkaç kuvvetinin olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak ya da azaltmak için, yolun doğru kesimlerinde yatay olan yuvarlanma yüzeyine yolun eğri kesimlerinde kurba merkezine doğru verilen eğiklik, dış ray dizisine içtekine göre verilen yükseklik fazlası. F: merkezkaç kuvveti P: F cosα U: G sinα α: : eğiklik e açısıa d: dever Slide 8 4

5 Yatay Geometri: Pratik Dever V h < V < V eb P > U V ek < V < V h P < U Yukarıdaki iki durumunun ayrı ayrı söz konusu olmasından kaynaklanacak sakıncaların kabul edilebilir olması için: Güvenlik, Konfor ivmesi, Dever sınır s r koşullar ulları, Eş ray aşıa şınımının n (olağansa) ansa) sağlanması gerekir. Slide 9 Yatay Geometri: Konfor İvmesi İki durumunun ayrı ayrı söz konusu olmasından kaynaklanacak sakıncaların kabul edilebilir olması için: K: dengelenmemiş yanal kuvvet, k: K/G (konfor katsayısı), γ: : konfor ivmesi P > U ve γ eb, V eb, R ek için d ek ek : P > U ve γ eb, V eb, d eb için R ek ek : P > U ve γ eb, d ek, R ek için V eb eb : V d eb ek = γeb R 11.8 V eb R ek = 153 γeb + deb Veb = R ( 153 γ + d ) eb 11.8 ek P < U için i in V ek ve d eb hesabı... Slide 10 5

6 Yatay Geometri: Pratik Dever için i in HızH En hızlı ve en yavaş geçişlerde yok edilemeyen merkezcil kuvvetlerin kabul edilebilir sınırlar içerisinde kalması gerekir. V En yüksek y hızlh zlı katar için: i in: eb V 1.96 R ort = γ < γeb En düşük d k hızlh zlı katar için: i in: Vort Vek = γ < γeb 1.96 R Hattan geçen tüm trenlerin dengelenemeyen merkezcil kuvvetlerinin cebrik toplamının 0 olması (eş ray aşınımı): d ( G V ) ( G) = 0 1 K = R 1500 d = 11.8 ( ) G V ( G) Slide 11 Yatay Geometri: Pratik Dever için i in GüvenlikG Gereken güvenlik koşulları: Taşıt raydan çıkmamalı (X k 1.5 P t ) Yol şekil değiltirmemeli (H k 1 + (P/3)) Yolun bozulmaksızın dayanabileceği en büyük yanal kuvvet (F d ) eb : ( F ) = ( a + b P) 1 + c log( 1 T) d eb + Slide 1 6

7 Yatay Geometri: Pratik Dever için i in Teknik Koşul Gereken teknik koşullar: 1. Kurb geçişinde inde dışd ray yükseltmesi, y sanat yapısı dikkate alınarak yapılmal lmalı. Kurba içerisinde i durmak gerekirse, kurba dışıd ışındaki yan kapı güvenli hizmeti sunabilmeli (d eb = 10mm). d eb : 110mm(HU), 10mm(NL, SWE), 130mm(PL), 160mm(D), 180mm(FR). Slide 13 Yatay Geometri: Dever Uygulaması Üç farklı biçimde: 1. İç ray kotu sabit: DışD ray d, d, eksen kotu d/. Dış ray kotu sabit: İç ray d, d, eksen kotu d/ 3. Eksen kotu sabit: DışD ray d/,, içi ray d/ Slide 14 7

8 Yatay Geometri: Geçiş Eğrisi Özellikleri Geçiş eğrisine ilişkin: 1. Kübik parabol GE Bağı ğıntısı: y = x 3 /(6 C). Geçiş eğri rampa çıkışı: γ t < 0.05m/sn 3. Yanal (konfor) ivme: γ y = k g, ϕ = (d γ y )/dt 0.5m/sn 3 4. En küçük üçük k geçiş eğrisi boyu: (l b ) ek = (γ y V) / ( ) Slide 15 8

Benzer belgeler

Toprak İşleri ve Demiryolu Mühendisliği M hendisliği (CRN:13133) Güz G z Yarıyılı

Toprak İşleri ve Demiryolu Mühendisliği M hendisliği (CRN:13133) (CRN:13133) Güz arıyılı 2015-2016 2016 Güz G z arıyılı Prof. Dr. Hilmi Berk Çelikoğlu Araş. Gör. Vermelding onderdeel organisatie Ders Bilgileri