GRUP TEKNOLOJİSİ. Yrd. Doç. Dr. Tijen Över Özçelik

Transkript

1 Yrd. Doç. Dr. Tijen Över Özçelik

2 Grup Teknolojisinde Performans Değerlendirme Ölçütleri Hücresel İmalat sistemlerinin tasarımında önemli olan konulardan biri oluşturulan hücrelerin verimliliğinin yani; parça ailesi ve makine hücresi oluşturmak için geliştirilen algoritmaların çözüm kalitesinin ölçülmesidir.

3 GT literatüründe tezgah hücresi ve parça ailesi oluştururken; İstisnai/harici parça sayısı, tezgah kullanım oranı, grup içerisindeki malzeme akışı önemli rol oynamaktadır. Genel olarak Grup Teknolojisi çalışmalarında 3 farklı değerlendirme ölçütü kullanılarak hücre oluşturma probleminin amacına ulaşıp ulaşmadığı test edilmektedir.

4 Grup Teknolojisinde Performans Değerlendirme Ölçütleri Gruplama verimliliği (Grouping Efficiency) Gruplama etkinliği (Grouping efficacy)) Gruplama ölçüsü (Grouping Measure)

5 Gruplama verimliliği (Grouping Efficiency): Bu ölçüt Chandrasekaran ve Rajapopalen (1986) tarafından geliştirilmiştir. Çözüm kalitesi, bir hücre içerisindeki makine kullanımına ve hücreler arası taşınımına bağlıdır. Bu ölçüt, hücre içi parça hareketliliği ve makine faydalılığı gibi etkinliklerin ağırlıklı ortalaması alınarak hesaplanmaktadır. Bu ölçüt iki verimliliğin ortalama toplamına eşittir.

6 Gruplama verimliliği (Grouping Efficiency):

7 Gruplama verimliliği (Grouping Efficiency): Genellikle q = 0,5 olarak alınır. η 1 = Köşegen (diyagonal) bloklardaki 1 lerin sayısının tüm bloklardaki 1 lerin ve 0 ların sayısına oranını temsil eder. η 2 = Köşegen (diyagonal) bloklar dışındaki 0 ların sayısının köşegen blokların dışındaki tüm (0 ve 1)lerin toplam sayısına oranıdır.

8 e d e 0 = köşegen bloklardaki 1 lerin toplam sayısı = köşegen olmayan bloklardaki 1 lerin toplam sayısı k = hücre sayısı m = tezgah sayısı n = parça sayısı M r = r. hücredeki tezgah sayısı N r = r. hücredeki parça sayısı

9

10 G1 (2,1,5) parçalar (A,F) makinelerinde G2 (3,6,7) parçalar (C,E) makinelerinde G3 (4,8) parçalar (B,D) makinelerinde

11 M = 6 makine sayısı N = 8 parça sayısı e d = 15 diyagonal bloklardaki 1 lerin sayısı k = 3 grup sayısı M 1 = 2 M 2 = 2 M 3 = 2 N 1 = 3 N 2 = 3 N 3 = 2 e o = 3 istisnai/kural dışı parça sayısı

12 Gruplama Verimliliği η = q.η 1 + (1-q). η 2 η = 0,5. 0,93 + 0,5. 0,90 = 0,46 + 0,45 = % 91

13 Gruplama etkinliği (Grouping efficacy): Bu ölçüt Kumar ve Chandrasekaran (1990) tarafından geliştirildi. Bu ölçüt gruplama verimliliğinden farklı olarak matrisin boyutlarından etkilenmez.

14 Gruplama etkinliği (Grouping efficacy): Bu ölçüt, oluşturulan çözümlerin, istisnai parça ve darboğaz makine içermeyen mükemmel çözüme ne kadar yakın olduğunu değerlendirmektedir. e = operasyon sayısı e v = boşluk sayısı e o = istisnai operasyon sayısı Bütün 1 lerin köşegen blokların dışında olması durumunda etkinlik sıfır olur. Kural dışı parça ve boşluk (sıfırlı eleman = Voids) olmaması durumunda etkinlik mükemmel olur.

15 Gruplama etkinliği (Grouping efficacy):

16

17

18 18-3/18+1=0.79

19 Gruplama ölçüsü (Grouping Measure): Bu ölçüt Miltenburg ve Zhan (1991) tarafından geliştirildi.

20 Gruplama ölçüsü (Grouping Measure): Gruplama ölçütü, parçaların hücre içinde kullanım ölçüsü ve hücreler arası parça hareketleri ölçüsü gibi iki temel ölçünün birbirinden çıkarılmasıyla oluşmaktadır. Eğer makine faydalılığı yüksek ve istisnai parça sayısı az ise gruplama ölçütü yüksek olmaktadır.

21 η p = η u η m -1 η p 1 η u = η 1 0 η u 1 η m = e o / e d 0 η m 1 η u = parça makine hücresindeki parçaların kullanım ölçüsüdür. Parça ailesindeki her parça, hücre içindeki çoğu makineleri kullanırsa (işlem görürse), büyük değerler oluşur. η m = hücreler arasındaki parça hareketinin ölçüsüdür. η p nin büyük çıkması için η u büyük ve η m ise küçük olmalıdır.

22

23

24 ROC algoritması; algoritmanın çalışma mantığı gereği benzer işlemleri gören parçaları bir araya toplayıp parça aileleri oluşturarak, her parça ailesine uygun makine hücresini oluşturarak; tasarım ve üretim aşamalarını kolaylaştırmak özellikle de malzeme taşıma ve hazırlık zamanlarını minimize etmeyi amaçlamaktadır.

25 Bu amaca ne kadar hizmet edildiğini değerlendirebilmek için de performans değerlendirme ölçütlerinden faydalanılır. Bu sayede; grupların verimliliği, etkinliği ve gruplama ölçüsü hesaplanarak oluşturulan parça aileleri ve makine hücreleri hakkında yorum yapabilmektir.

26 Ödev; Aşağıda görülen ROC çözümünün performansını değerlendiriniz. İkili Ağırlıklandırma Makineler Parçalar Onluk Eşdeğer P1 P4 P6 P3 P2 P5 Derece 2 4 M M M M M Onluk Eşdeğer

27 Yrd.Doç.Dr. Tijen Över Özçelik