TRC3 BÖLGESİ LİSANSLI DEPOCULUK FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI

Transkript

1 TRC3 BÖLGESİ LİSANSLI DEPOCULUK FİZİBİLİTE ÇALIŞMASI

2 SUNU PROGRAMI Lisanslı Depoculuk ve Tarihçesi Lisanslı Depoculuğun Amaçları Dünyada ve Türkiye de Lisanslı Depoculuk

3 SUNU PROGRAMI Projenin amacı ve Kapsamı Projenin Yararları Proje Ortakları Projenin Aşamaları ve Faaliyet Takvimi

4 LİSANSLI DEPOCULUK Lisanslı depo kanun kapsamında ürünlerin sağlıklı koşullarda muhafaza ve ticari amaçla depolanmasını sağlayan tesislerdir.

5 LİSANLI DEPOCULUK Depolamaya uygun tarım ürünlerinin yetkili laboratuvarlar vasıtasıyla kalite ve özellikleri belirlenerek sağlıklı ve modern tesislerde depolanmasını, depolardaki ürünle ilgili ticari işlemlerin lisanslı depo tarafından verilen senetler yardımıyla kolaylaştırılmasını hedefleyen bir sistemdir.

6 LİSANSLI DEPOCULUĞUN TARİHÇESİ Ürdün vadisi civarında yapılan kazılarda günümüzden yıl öncesine ait tahıl depoları bulunmuştur. Tahıl depolama yerleşik hayata geçişte önemli bir etken olarak göze çarpmaktadır. Ayrıca tahıl depolama tüketimden fazlasını saklamayla nüfus artışına olanak vermiştir.

7 DÜNYADA LİSANSLI DEPOCULUK Bu sistemin öncülüğünü ABD yapmaktadır. ABD lisanslı depoculuk ile ilgili ilk kanunu 1916 da çıkarmıştır. Depolama kapasitesinin yaklaşık yarısını lisanslı depolarla sağlamaktadır e yakın lisanslı deposu mevcuttur.

8 DÜNYADA LİSANSLI DEPOCULUK Kanada da ise lisanslı depoculuk ile ilgili çalışmalar 1971 de başlamıştır ve hububata yöneliktir. Kanada depoları amaçları göre 4 kategoriye ayırmıştır.

9 DÜNYADA LİSANSLI DEPOCULUK Kategorilerine yönelik depolar Birincil depolar: Üreticiden alıp depolama veya sevk etme İmalata yönelik depolar: Hububatı işleyecek olanlara aktarmak amacıyla sevk eden veya depolayan birimler Terminal depolar: Resmi muayene, tartma ve temizleme işlemlerinden geçirerek depolayan ve bakımını üstlenen depolar Transfer depolar: Muayene, tartma işlemlerini yapıp başka depolara gönderen birimler

10 TÜRKİYE DE LİSANSLI DEPOCULUK Lisanslı depoculuk sistemi Türkiye de 2005 yılında kabul edilmiştir. Senede bağlı kredi de aynı yıl başlamıştır. İlk lisanslı depo 2010 yılında TMO-TOBB ortaklığıyla kurulmuştur. 16 Kasım 2016 tarihi itibariyle toplam 5 milyon ton kapasiteli 39 depo kurulmuş ve bunlardan 805 bin ton kapasiteye sahip 17 depo lisans almıştır.

11 LİSANSLI DEPOCULUĞUN GENEL AMAÇLARI VE FAYDALARI ÜRETİCİ AÇISINDAN Hasat döneminde arz yığılmasıyla meydana gelen fiyat düşüşleriyle mücadele edebilme Tarım ürünlerinde kalitenin teşvik edilmesi ve güvenli piyasa oluşturulması Finansman sıkıntısı çeken küçük çiftçi ve üreticilerin ürünleri karşılığı alacakları senetler vasıtasıyla banka kredisi sağlanması Üretici açısından pazarlama, muhafaza ve nakliye masraflarını optimum düzeye çekme ve üreticinin gelirini arttırma Tarım ürünleri ticaretinde bölgesel bir güç olma Tarım ürünlerinin örnek gerekmeksizin ürün senetleri veya elektronik senetler aracılığıyla el değiştirmesi

12 LİSANSLI DEPOCULUĞUN GENEL AMAÇLARI ve FAYDALARI DEVLET AÇISINDAN Tarım ürünlerinde ticaretin kayıt altına alınması Tarım reformunun başarılması ve tarım ürünleri ticaretine özel sektör katılımının sağlanması Serbest piyasa ve fiyatın müdahale gerektirmeden oluşumunu sağlayarak devletin yükünü hafifletmek Döviz, altın, hisse senedi, faiz gibi yatırım araçlarına alternatif bir yatırım seçeneği sunulması Tüccar ve sanayicilere kalitesi bilimsel kriterlere göre belirlenmiş ve fiyat istikrarı sağlanmış ürün temini sağlama Kalite ve standardı belirlenmiş ürün ve lisanslı depoculuk sistemi ile tarım ürünlerinde vadeli işlem ve opsiyon piyasasına geçilmesi Depolama, bankacılık ve sigorta sektörlerinde istihdam oluşturması

13 PROJENİN AMACI TRC3 Bölgesinin tarım ürünlerinin büyük kısmı standardize edilebilen ve depolanabilen ürünlerden oluşmaktadır. Batman, Siirt, Mardin ve Şırnak illerindeki tarımsal faaliyetlerin çok büyük bir kısmını, uzun süre depolanabilen ve standardize edilebilen ürünler oluşturmaktadır. Bu avantajın ülke ve dünya pazarlarında bölgemizin rekabet gücünü arttıracak şekilde kullanılması gerekmektedir. Ancak uygun olmayan depolama koşulları ve bölgemizde lisanslı deponun olmaması ürünlerde kalite kayıplarına ve saklama sürelerinin kısalmasına, ürünlerin ülke içi satışı ve ihracatında sorunlar yaşanmasına, üreticinin ürününün sigortalı olmadığı için riske girmesine neden olmaktadır. Bu bağlamda genel amaçlara ek olarak bölgemizin ve ülkemizin tarımsal rekabet gücünü arttırmak amacıyla Batman İli Hububat Lisanslı depoculuk Projesine başvuru öncesindeki teknik süreçleri, LD hakkında ihtiyaç tespiti, pazar analizi, teknik analizi ve finansal analizi içeren bir ön fizibilite raporu ile IPA-II proje çağrısına kadar geçen süreyi düzenleyecek bir eylem planı hazırlamaktır.

14 FAALİYET TAKVİMİ Proje ekibinin oluşturulması Proje tanıtım toplantısı TRC3 bölgesinin depolama imkan ve potansiyel durum analizi PROJE SÜRESİ ÜÇ AYDIR. Saha çalışmaları, mülakat, anket ve kurum ziyaretleri Üreticiler için anketler; işletmeler, tüccarlar ve ihracatçılar için detaylı mülakat formları hazırlanacak ve örnekleme yöntemiyle görüşmeler gerçekleştirilecektir. Sahadan elde edilen verilerin toparlanacak ve değerlendirilecektir. Türkiye deki lisanslı depo örneklerinin yerinde incelenecektir. Proje sonunda Batman Lisanslı Depoculuk Ön Fizibilite Raporu Batman İli Hububat Lisanslı Depo Mimari Projesinin Çizimi TRC3 Bölgesi İlleri Stratejik Tarım Ürünlerinde Lisanslı Depoculuk Raporu IPA-II Proje Programına kadar geçen süreyi düzenleyecek bir Eylem Planı hazırlanması planlanmaktadır. Proje sonuç raporunun hazırlanması ve sunulması

15 ORTAKLAR BATMAN ÜNİVERSİTESİ BATMAN TİCARET BORSASI BATMAN TİCARET VE SANAYİ ODASI KIZILTEPE TİCARET BORSASI ŞIRNAK ÜNİVERSİTESİ ŞIRNAK ve CİZRE TİCARET VE SANAYİ ODALARI

16 PROJE EKİBİ Proje Yürütücüsü: Arş. Gör. Dr. Gökhan Karhan (Batman Üniversitesi) Proje Ekibi: Doç. Dr. Ahmet Uğur (İnönü Üniversitesi) Doç. Dr. Sertaç Dokuzlu (Uludağ Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Sadullah Özel (Batman Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Behzat Ekinci (Mardin Artuklu Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Murat Silinir (Batman Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr. Yunus Açcı (Şırnak Üniversitesi) Arş. Gör. Dr. Yavuz Elitok (Batman Üniversitesi) Öğr. Gör. Ferhat Şirin Sökmen (Şırnak Üniversitesi) Arş. Gör. Mücahit Çayın (Batman Üniversitesi) Arş. Gör. Esat Atalay (Batman Üniversitesi) Arş. Gör. Uyum Elitok (Batman Üniversitesi) Arş. Gör. Sidar Atalay Şimşek (Batman Üniversitesi)

17 PROJENİN FİNANSMANI: PROJEMİZ DİCLE KALKINMA AJANSI TARAFINDAN DOĞRUDAN FAALİYET DESTEĞİ KAPSAMINDA DESTEKLENMİŞTİR.

18 Teşekkür ederim