Beslenme ve Diyet Polikliniği

Transkript

1 SAFRA KESESİ KORUYUCU DİYETİ Sakınılması Gereken Yiyecekler Yumurta ve yumurta içeren her türlü yiyecek Yağlı et, tavuk ve balık ürünleri (tavuğun ve balığın derisi) Çok yağlı yiyecekler ( krema, mayonez, çikolata, kaymak, tahin, tahin helvası vb.) Yağlı börek, kek, pasta ve hamur tatlıları Yağda kızartılmış yiyecekler Kuru yemişler Sosis, sucuk, salam, pastırma ve sakatatlar Gaz yapıcı besinler ( kurubaklagiller, lahana, karnabahar vb.) Salçalı ve baharatlı yiyecekler Alkollü içecekler ve hazır meyve suları Kakao, kahve Öneriler ü Az ve sık beslenmek ü Bol miktarda sıvı almak ü Et ile yapılan yemeklere yağ ilave etmeden pişirmek.

2 REFLÜ DİYETİ Sakınılması Gerekenler Baharatlar Çok soğuk ya da çok sıcak besinler Çok fazla yemek Çok yağlı yiyecekler, kızartmalar Domates, soğan Turunçgiller, ananas Koyu çay, kahve Kolalı içecekler Öneriler ü Az ve sık beslenme ü Öğünlerde sıvı tüketimi azaltılmalı, sıvı öğün aralarında tüketilmeli ü Yemekten hemen sonra yatılmamalı, en az 1 saat beklenmeli ü Yatakların baş kısmı cm (veya 45 lik açı) yüksek olmalı

3 GLUTENSİZ DİYET İçecekler Yiyecek Grubu Yumurta ve Peynir Et, Balık, Kümes Hayvanları ve Sakatatlar Tahıllar Kuru baklagiller( kuru fasülye, mercimek vb.) Sebze ve Meyve Çorbalar Tatlılar Yağlar Çeşni Vericiler Serbest Yiyecekler Süt, çay, meyve çayı, kahve, meyve suları, ayran, limonata, salep, kolalı içecekler Pirinç, pirinç unu ve nişastası ile yapılmış yiyecekler, mısır, mısır unu ile yapılmış yiyecekler Sebze, pirinç, pirinçle yapılmış yayla çorba, mercimek, et ve tavuk suyu ile yapılmış çorbalar Pirinç ve pirinç unu ile yapılmış sütlaç, muhallebi, bal, reçel, pekmez, şeker, lokum, tahin helvası Sirke, limon, turşu, domates suyu, ev salçası, baharatlar, tuz Boza Hiçbiri Yasaklanan Yiyecekler Ekmek içi konulmuş köfteler, bulgur içeren kıymalı yemekler Buğday ve çavdar unu ile yapılmış her türlü yiyecek, makarna, şehriye, erişte, kuskus, irmik, tarhana, bulgur, yarma, bisküvi, börek kek, pasta Hiçbiri Ekmek içi konulmuş köfteler, bulgur içeren kıymalı yemekler Buğday ve çavdar unu ile yapılmış her türlü yiyecek, makarna, şehriye, erişte, kuskıs, irmik, tarhana, bulgur, yarma, bisküvi, börek kek, pasta Hiçbiri Unla yapılmış soslar, hazır çeşni verici yiyecekler, hazır salça, ketçap GLUTENSİZ EKMEK Malzemeler : 1,5 çay bardağı (150 ml ) süt 1 silme yemek kaşığı (10 gr) maya 5 silme yemek kaşığı (50 gr) margarin 1 adet yumurta 15 silme yemek kaşığı (150 gr) pirinç unu GLUTENSİZ TARİFLER Hazırlanışı : Sütü kaynat soğutmaya bırak. Sütün bir kısmıyla mayayı erit, 1 çay kaşığı şeker ekle, mayalanmaya bırak. Karışıma yağ, yumurta ve pirinç unu ekle, iyice karıştır. Yağlanmış kalıplara hamur böl ve mayalanmaya bırak. Kalıpları tepsiye yerleştir ve orta ısıda pişir.

4 MISIR EKMEĞİ Malzemeler 1.5 çay bardağı (150 ml) süt 1 çay bardağı (125gr) erimiş tereyağı veya margarin 1/2 çay bardağı (50gr) sıvıyağ 3,5 çay bardağı (350gr) mısır unu 1 silme tatlı kaşığı (5gr) şeker 1 silme tatlı kaşığı (5gr) tuz 2 kibrit kutusu (60gr) peynir Hazırlanışı : Sütü kaynat. Tereyağ veya margarin erit, sıvıyağ ile birlikte süte ilave et, şeker ve tuzunu karıştır. Mısır ununu bu karışıma ekle ve sulu kıvamda hazırla.) peyniri karıştır. Yağlanmış tepsiiye dök. Orta ısıda pişir. MISIR UNLU KEK Malzemeler Hazırlanışı : 3 yumurta 1.5 su bardağı toz şeker 1 su bardağı sıvı yağ 1 su bardağı süt 3 su bardağı mısır unu (elenmiş) 1 paket kabartma tozu Yarım su bardağı kuru üzüm Yarım su bardağı dövülmüş fındık veya ceviz Yumurta ve şekeri çırp, diğer malzemeleri ekle ve karıştır. Hazırlanmış karışımı yağlanmış kalıba boşalt. Önceden ısıtılmış 170 C fırında pişirin PİRİNÇ UNLU KURABİYE Malzemeler Hazırlanışı : 125 gr margarin 1 çay bardağı pudra şekeri 2 tane yumurta 1 paket vanilya Yarım paket kabartma tozu 1 kahve fincanı çekilmiş fındık 1,5 çay bardağı pirinç unu Oda sıcaklığında yumuşamış margarini, yumurta sarılarını, pudra şekerini, kabartma tozunu, vanilyayı ve pirinç ununu karıştırıp yoğurun. Hamurda küçük parçalar alıp yuvarlak şekli verin ve önce yumurta akına ve sonra fındığa batırıp tepsiye dizin ve 175 C fırında pişirin. Diyetisyen

5 GAZ OLUŞUMUNU ÖNLEYİCİ DİYET Gaz oluşumunu engellemek için bu besinleri diyetinizden çıkarmanız gerekmektedir. Kurubaklagiller ( kurufasulye, nohut, bulgur... vb) Lahana, kereviz, pırasa karnabahar, brokoli, patlıcan gibi sebzeler Portakal, greyfurt, karpuz, kavun gibi asitli meyveler Hazır ve taze sıkılmış meyve suları özellikle portakal suyu Çiğ olarak tüketilen sebzeler ( domates, havuç, turp, marul... vb ) Süt ve süt ürünleri, sütlü tatlılar Kepekli ve tam tahıllı undan yapılmış ekmek ve her türlü besin Maya ile yapılmış hamur işleri ( poaça, ekmek,...) ( metobolizmaya göre değişiklik gösterebilir.) Diyeti uygularken yemeklerinizi soğuk olarak tüketmeyiniz

6 AZ KOLESTROLLÜ, AZ YAĞLI DİYET YENİLMEMESİ GEREKEN YİYECEKLER Sakatatlar: Karaciğer, beyin, böbrek, dil, dalak, yürek, işkembe vb. Yağlı Gıdalar: Kaymak, krema, mayonez, çikolata, pasta, poğaça, açma, kurabiye vb hamur işleri, soslar, tahin, tahin helvası, kuruyemişler, vb. yağlı gıdalar. Yağlar: Kuyruk yağ, margarinler, tereyağ. Yağda Kızartmalar: Et, sebze veya hamur kızartmaları. İçecekler: Alkollü içecekler, meşrubat, kahve, hazır kahve vb. Yağlı Yiyecekler: Yağlı etler, yağlı balıklar, derili tavuk, sucuk, salam, sosis, pastırma, kavurma, kabuklu deniz hayvanları ÖNERİLEN YİYECEKLER 1-2 su bardağı (400gr) süt veya yoğurttan fazlasını tüketmeyiniz. Ayrıca süt ve yoğurdu yarım yağlı tüketmeyi tercih ediniz. 2-2 kibrit kutusu beyaz peynir (60gr) veya 1,5 kibrit kutusu kaşar peynirinden (40gr) fazlasını tüketmeyiniz. 3-3 köfte kadar (90gr) yağsız et, balık (180gr) veya 5 köfte kadar tavuk eti (150gr) fazlasını tüketmeyiniz. 4-8 tatlı kaşığı (40gr) toz şeker veya 4 tatlı kaşığı bal, reçel, marmelattan fazlasını tüketmeyiniz. 5-1 yemek kaşığı zeytinyağı veya fındık yağı veya 10 adet zeytin 1 yemek kaşığı mısırözü yağı veya ayçiçeği yağı veya soya yağı olmak üzere toplam 2 yemek kaşığından (20gr) fazla yağ kullanmayınız. Bazı unlu yemeklerde (pilav, makarna vb.) bir tatlı kaşığı margarinden fazlasını kullanmayınız. 6- En az 4-5 porsiyon pişmiş sebze ve çiğ sebze tüketiniz. 7- Beyaz ekmek yerine kepek, çavdar ya da tam buğday ekmeği tercih ediniz. 8- Kabuklu yenilebilen meyveleri soymayınız. 9- Günde en az 3-4 porsiyon meyve tüketiniz. 10- Önerilen sürelerde kontrollerinizi yaptırınız. 11- Haftada 2 kez bir kibrit kutusu peynir ya da bir köfte kadar et yerine bir tam haşlanmış yumurta tüketebilirsiniz. 12- Haftada en az 2-3 porsiyon kurubaklagil (kurufasulye, nohut, mercimek, barbunya) tüketmeye çalışınız.

7 ÜLSER DİYETİ DİYETİNİZİ İYİ UYGULAYABİLMENİZ İÇİN DİKKAT EDECEĞİNİZ HUSUSLAR Yiyeceklerinizi yavaş yiyiniz, iyi çiğneyiniz. Yiyecek ve içeceklerinizin çok sıcak veya çok soğuk olmamasına dikkat ediniz. Az ve sık (günde 6 öğün) yemek yiyiniz. Sakız çiğnemeyiniz. Et suyu ve et suyu ile pişirilmiş her türlü yemek ve çorbalardan sakınınız. Yeterli ve dengeli beslenebilmek için her yiyecek grubunun serbest olanlarından bir çeşit yemeye özen gösteriniz. Yiyecek Grubu Serbest Yiyecekler Yasaklanan Yiyecekler İçecekler Et, Balık, Kümes Hayvanları,Yumurta ve Peynir, Çorbalar Tahıl ve Kuru Baklagiller Sebze ve Sebze Suları Tatlılar Meyveler Çeşni Vericiler Süt, salep, ıhlamur Haşlanmış, rafadan ve katı pişmiş yumurta süzgeçten geçirilmiş sebze çorbaları, buğday unu, pirinç, mercimek unu, şehriye çorbaları Beyaz ekmek, sade kraker, bisküvi, peksimet, pirinç, makarna, irmik, kuskus, erişte, şehriye Püre şeklinde havuç, taze fasulye, pancar, bezelye, ıspanak, kabak, semiz otu, pazı, patates, havuç Şeker, süzülmüş bal, reçel, sade lokum, sade akide şekeri, muhallebi, sütlaç, krema, komposto, jöleli tatlılar Olgun muz, komposto şeklinde kabuksuz pişirilmiş elma, kayısı, şeftali Un, süt ve tuzdan yapılmış soslar Koyu çay, kahve kakao, neskafe, sütlü kahve, sütlü kakao, limonata, oza, karbonatlı içecekler (gazoz, kola) hazır meyve suları, alkollü içecekler, soda. Bu diyet süresince tüm et ve benzeri besinler yasaktır. Yağda kızartılmış yumurta ve her çeşit peynir Hazır çoralar, et suyu ile yapılmış çorbalar ve serbest çorbaların dışındaki çorbalar yasaktır. Sıcak ekmek, kepekli unda yapılmış, ekmekler, çeşnilendirilmiş kraker ve bisküviler, bütün kuru baklagiller (kurufasulye, nohut, mercimek vb) mısır, bulgur, yarma buğday Diğer bütün sebzeler, yağda kızartılmış sebzeler, cips, patates kızartması Baharat ve yasak olan meyvelerden yapılmış tatlılar, yağda kızartılmış hamur tatlıları, tahin helvası, tahin pekmez, çikolata, çikolatalı tatlılar, kekler ve pastalar Diğer komposto ve diğer çiğ meyveler Bütün baharatlar, etsuyu, salamuralar, turşular, salça, sirke, ketçap, hardal, soğan, sarımsak, çemen, zeytin, kuru yemişler, Hindistan cevizi, limon tuzu, kurutulmuş meyveler

8 KOLONOSKOPİ HAZIRLIĞI Kolonoskopik incelemenin güvenli ve eksiksiz olarak yapılabilmesi için kılan bağırsağın tam olarak temizlenmesi şarttır. Bu nedenle işlemden en az 3-4 gün önce başlayan bir diyet uygulanmalıdır. Bu diyetle lifli gıdaların kesilmesi ve posasız besinlerin tüketilmesi gerekmektedir. Ayrıca diyet süresince bol su içmeye özen gösterilmelidir. KOLONOSKOPİ HAZIRLIK DİYETİ Yiyecek Grubu Serbest Yiyecekler Yasaklanan Yiyecekler İçecekler Açık çay, bitki çayları, ıhlamur, soda, limonata, komposto Kahve, süt-yoğurt-ayran, gazlı içecekler, hazır meyve suları, alkollü içecekler Tahıl ve Türevleri Et, Yumurta ve Peynir Kurubaklagiller Beyaz ekmek, sade pirinç pilavı, sade makarna, şehriye, erişte, un çorbası, pirinç çorbası, şehriye çorbası, sade bisküvi, sade kek Tavuk eti, balık, beyaz-kaşar peynir, haşlanmış yumurta Kepekli ekmek, kepekli bisküvi, bulgur, yulaf ekmeği, taneli tahıllar, kek, pasta, börek Kırmızı et, sosis, sucuk, salam, pastırma, sakatatlar yasak Sebze ve Meyveler Tatlılar Diğer Bal, tanesiz reçel, pekmez, akide şekeri, lokum yasak Marmelat, taneli reçel, sütlü ve hamur işi tatlılar Salça veya sos ilaveli yiyecekler, kuru meyveler, kuru yemişler, zeytin, turşu Örnek Menü Sabah: Öğle- Akşam: Aralarda: Açık çay veya ıhlamur Beyaz peynir veya yumurta Bal veya tanesiz reçel Beyaz ekmek Çorba (un, şehriye, pirinç) Tavuk eti veya ızgara veya haşlanmış et Sade makarna veya pilav Beyaz ekmek Komposto veya limonata Sade kek

9 SPASTİK KOLON DİYETİ (Konstipasyon varsa) Yiyecek Grubu İçecekler Yumurta ve Peynir Et, Balık ve Kümes Hayvanları Tahıllar ve Ürünleri Çorbalar Sebze ve Sebze suları Meyve ve Meyve Suları Tatlılar Serbest Yiyecekler Süt, salep, ıhlamur, adaçayı, açıkçay, muzlu süt, yoğurt, komposto Haşlanmış yumurta, beyaz peynir, kaşar peyniri, dil peyniri, gravyer peyniri Haşlanmış, ızgara, veya fırında pişirilmiş tavuk, balık, hindi, dana, sığır, koyun Kepek ekmeği, çavdar ekmeği, kraker, sade bisküvi, börek, kuru pasta, bulgur, buğday, kurubaklagiller, börülce, kuru bakla, barbunya Yasaklar dışındaki hepsi Şeker, bal, reçel, lokum, akide şekeri, kastırd, muhallebi, sütlaç, jöleli tatlılar, dondurma, tavuk göğsü, krema Yasaklanan Yiyecekler Koyu çay, kahve, boza, sütlü kahve, kolalı içecekler, kakao, alkollü içecekler Yağda yumurta ve diğer peynir çeşileri Yağda kızartılmış etler, sosis, sucuk, salam, pastırma, kavurma etler, salamura balık Beyaz ekmek, çeşnilendirilmiş kraker ve bisküviler, kuskus, makarna, erişte, şehriye, irmik Hiçbiri Yağda kızartılmış sebzeler, patates Elma, muz, şeftali Baharatlı ve meyveli tatlılar, yağda kızartılmış hamur tatlıları, tahin pekmez, çikolata, kek ve pastalar Yağlar Hiçbiri Çeşni Vericiler Un, süt ve yağdan yapılmış soslar Bütün baharatlar, zeytin, turşu, kuru yemişler, kuru meyveler, hardal, ketçap, hindistan cevizi, salça, sirke çemen, sarımsak, pestil, limon tuzu

10 TONSİL DİYETİ Bu diyette amaç operasyondan sonra herhangi bir kanamaya neden olmamak ve bu süreçte kişinin enerji ihtiyacını karşılamaktır. Ameliyattan sonra anestezinin etkisi tam olarak geçene kadar (3-4 saat) herhangi bir şey tüketmeyiniz. Ne zaman ağızdan gıda alabileceğiniz konusunda bilgilendirilecektir. OPERASYONDAN 3-4 SAAT SONRA ; Ağızdan sıvı gıdalar almaya başlanabilir. İlk olarak seçeceğiniz besinler su, soğuk süt, sade dondurma, komposto suyu, buzlu çay gibi tanesiz ve soğuk besinler olmalıdır. Az ve sık aralıklarla tercih ediniz. OPERASYONUN 2. GÜNÜNDEN İTİBAREN ; Bunlara ilave olarak oda sıcaklığında tanesiz baharatsız çorba, yoğurt, muhallebi, keşkül, puding ve sütlaç gibi sıvı-yumuşak besinler olabilir. OPERASYONUN 3. GÜNÜNDEN İTİBAREN ; Sebze ve meyve püreleri, haşlanmış yumurta, krem ya da labne peynir, süt veya meyve suyu ile yumuşatılmış bisküvi, çorba ya da yoğurda eklenmiş ekmek gibi daha kıvamlı besinlere geçilebilir. Miktarları tercihen arttırınız. OPERASYONUN 4. GÜNÜNDEN İTİBAREN ; Köfte (acısız), sebze yemekleri, asitsiz yumuşa meyveler (muz, kavun vs.) yumuşak tavuk, peynir gibi biraz daha sert besinlere geçilebilir. Aklınızda Bulunsun Ameliyattan sonraki ilk 7 gün ; Sıcak ve asitli ürünlerden kaçınız (Örn: Portakal veya limon suyu, kola) Çikolata ve çikolatalı ürünler yemeyiniz, Bol sıvı alınız (su, süt vb), Kırmızı renkte gıda ve içeceklerden kaçınınız, Acı ve baharatlı gıdalardan kaçınınız, Yutarken ameliyat yerini çizebilecek ekmek kenarı, galeta gibi sert ve katı gıdalardan kaçınınız ve iyice çiğnedikten sonra yutunuz.

11 PÜRİNDEN KISITLI DİYET Yiyecek Grubu İçecekler Yumurta ve Peynir Tahıllar ve Ürünleri Et, Balık ve Kümes Hayvanları Sebze Meyve Yağlar Tatlılar Çorbalar Çeşni vericiler ve diğer besinler Serbest Yiyecekler 3 su bardağı kadar az yağlı ya da yağsız süt veya yoğurt Açık çay, kahve Taze sıkılmış meyve suları, Taze sıkılmış sebze suları 2 kibrit kutusu kadar yağsız beyaz peynir Haftada bir, bir adet haşlanmış veya rafadan yumurta Beyaz peynir, Makarna, Erişte, Şehriye, Pirinç, Mısır ekmeği 2 köfte kadar (60gr) dana, sığır, kuzu, tavuk, hindi eti ve büyük balıklar Ispanak(200 gr) Karnabahar(200 gr) Bezelye(60 gr) Mantar(50 gr) Diğer sebzeler istenildiği kadar Günde 3 yemek kaşığı kadar sıvı yağ (soya yağı, zeytinyağı, mısır özü yağı) Sütlü tatlılar (muhallebi, sütlaç..vb.) Meyveli jöle 8 kesme kaşığı şeker ya da 4 tatlı kaşığı bal veya reçel tüketiniz. Kaymağı alınmış süt ve serbest sebzelerden yapılmış çorbalar Tuz, Baharatlar Yasaklanan Yiyecekler Alkollü içecekler, hazır meyve suları Yağlı süt veya yoğurt Karbonatlı içecekler Yağda pişmiş yumurta Tam yağlı peynir, Kaşar peyniri Çavdar ve kepekli ekmek Yulaf ekmeği, Kepekli bisküvi, Müsli, Kepek Patates kızartması, patates cipsi Karaciğer, beyin, böbrek, dalak, işkembe, yürek, salam, sosis, sucuk, pastırma, sardalye, ördek eti, havyar, küçük balık (hamsi, istavrit gibi) Ispanak, bezelye, karnabahar, mantar yanında belirtilen miktardan fazla Kızartılarak veya kavrularak yapılan tüm sebzeler Hiçbiri Katı yağ, Tereyağ, Margarin Yağlı et suları Belirtilen miktarda daha fazla sıvı yağ Hamur işi tatlılar, Çok yağlı tatlılar Krema, kaymak, çikolata Et suyu ve etle yapılmış çorbalar Kuruyemiş Yağlı tohumlar (fındık, ceviz, fıstık...vb.) Çok yağlı olabilecek besinler Not: Aşağıdaki yazılı olan besinlerden günde sadece bir tanesini yanındaki miktar kadar yiyebilirsiniz. Et(Balık, tavuk, dana, sığır, kuzu, hindi, koyun) 60gr (2 köfte kadar), Nohut 60 gr. (Yaklaşık 8 yemek kaşığı kadar), Kuru fasulye 60 gr ( Yaklaşık 8 yemek kaşığı kadar), Mercimek 60 gr ( Yaklaşık 8 yemek kaşığı kadar ), Bezelye 60 gr ( Yaklaşık 8 yemek kaşığı kadar), Bulgur 60 gr ( Yaklaşık 8 yemek kaşığı kadar ), Karnabahar 200 gr ( Yaklaşık 5 yemek kaşığı kadar ), Ispanak 200 gr ( Yaklaşık 5 yemek kaşığı kadar ), Mantar 50 gr.

12 DUMPİNG SENDROMU DİYETİ DİYET ÖNERİLERİ : Yemekleri azar azar ve sık olarak (6-8 öğün) şeklinde tüketiniz. Yemekleri yavaş yiyiniz ve çok iyi çiğneyiniz. Yemeklerden 45 dakika önce ve sonra hiç sıvı almayınız. 1 günde mümkün olduğu kadar az sıvı alınız. Çok soğuk ve sıcak besinler tüketmeyiniz. Şeker, şekerli tatlılar, hazır meyve suları, bal, reçel, marmelat, şurup, pekmez, pasta, kek, kurabiye, çikolata, tahin helvası, vb. tatlıları tüketmeyiniz. Yemeklerinizi hafif yatar pozisyonda yiyiniz. ( Yatakla 45 derece olacak şekilde ) Sebze ve meyveleri pişmiş veya püre şeklinde alınız. Yemekten önce ve sonra dinleniniz. Meyveleri tek başına tüketmeyiniz. Yanında süt, yoğurt veya peynir gibi proteinli bir besinle birlikte tüketmeye çalışınız. Bir gün içinde bütün besi gruplarından almaya çalışınız. Yemekler pişirilirken yağın yanmasına dikkat ediniz ve tüm yiyecekleri çiğden koyunuz, kavurmayınız. YENİLMESİ SAKINCALI YİYECELLER: Kan şekerini hızı yükselten şeker ve şekerli besinler Bal, reçel, pekmez, marmelat Alkollü içecekler, likör, hazır meyve suları ve kolalı içecekler Kızartma ve kavurmalar İşlenmiş et ürünleri ( Sucuk, salam, sosis, jambon, pastırma) Sakatatlar ( Karaciğer, böbrek, dalak, beyin, dil) Tereyağı, kuyrukyağı, içyağı, margarin Sütün yoğurdun kaymağı.