Farmakognozi ABD AÜEF
Vitamin D Sekosterol Yağda Çözünür. Ergokalsiferol : Vitamin D2 (Bitkilerde) Kolekalsiferol : Vitamin D3 (Hayvanlarda)
Vitamin D nin tüm formları antiraşitik etkili
Vitamin D3 Dışarıdan alınmaz. Vücutta sentez edilir. Cildin güneş ışığına maruz kalması sonucu 7-dehidrokolesterolden fotokimyasal reaksiyonlar sonucu oluşur. Coğrafi bölge ve giyinmeye bağlı olarak sentez olayı, dolayısıyla gereksinim farklılık gösterir.
Vitamin D Hormon prekürsörü olarak düşünülür. Hormon aktivitesine sahip değildir ancak karaciğer ve barsaklarda biyotransformasyona uğrayarak etkin şekil olan 1,25 dihidroksikolekalsiferol (1,25 dihidroksi D3 vitamini) ne dönüşür. Sanayide ergosterolün (Vit D2) UV ışınları ile irradyasyonu ile elde edilir.
Vitamin D vücutta kalsiyum düzeyini ayarlar. İskelet gelişimi ve kemik mineralizasyonunda önemi vardır. Ca absorbsiyonunu arttırır. İnce barsaklarda Ca ve fosfat absorbsiyonunda artışa neden olur.
Vitamin D fonksiyonu 1) Vücutta Ca ve fosfat tutulmasını sağlayıp bu minerallerin kan düzeylerini yükseltmek 2) Tutulan bu iyonların kandan kemik matriksine geçmesini sağlamak
Bu fonksiyonları 3 hedef yapıyı etkileyerek yapar 1) Barsakta Ca ve Fosfat absorbsiyonunu arttırır 2) Osteoid dokuda Ca birikimini ve mineralizasyonu arttırır. 3) Böbreklerden Ca ve fosfat itrahını azaltır.
Doğal Kaynaklar: Yağlı balıklar, balık karaciğer yağları, Vit D katkılı yem ile beslenen tavuk yumurtası Gıda suplemanlarında Ergokalsiferol (vit D2) veya Kolekalsiferol (vit D3) olarak yer alır. Ergokalsiferol mantarlardan ve bitkilerden elde edilir. Calsiol olarak da adlandırılır.
Vitamin D farmasötik formları Calsitriol (1,25 dihidroksi kolekalsiferol) Metabolik hastalıklarda Doxercalsiferol Metabolik hastalıklarda Calsipotrien Psoriasis tedavisinde
D avitaminozu Bebek ve çocuklarda...raşitizm Erişkinlerde...Osteomalazi Osteomalazi: kemik yumuşaması Osteoporoz: kemik dokusu içindeki anormal boşluklar Osteoartrit: kemik ve buna yakın eklem iltihabı
Endikasyon 1)Kemik kaybının azaltılmasında: Barsak bozukluğu, böbrek yetmezliği, gastrektomi sonrası ve postmenapozal devrede Vitamin D nin serumdaki miktarı azalmıştır. 800 IU (20 µg Vit D ve Ca suplemanı kemik kaybını önlemede yeterlidir. Osteoporoz osteomalaziye yol açar. Kıkırdak kaybıda Vit D noksanlığına bağlıdır.
2) Antiproliferatif etki: Hücre bölünmesi engellendiğinden psoriasis te kullanılır. Calsipotriol düşük toksisitesi nedeniyle tercih edilir. Bu etki aynı zamanda bazı kanserleride önleyebilir. Vit D analoglarının özellikle kolorektal, böbrek, meme ve prostat kanserlerindeki etkisi kanıtlanmıştır. Lösemi ve retinoblastoma da da etkilidir. (Natural Killer Activity) Etki immunomodülasyon ve Angiogenez inhibisyonuna bağlıdır. İmmunite ile ilgili olarak tuberkulozda da proflaktik etkilidir.
3) Glukoz töleransı Diyabetiklerde önemlidir.
4) Spermatogenezi arttırır. 5) Hafif depresyonda ve MS da
Uyarılar Hamilelik ve laktasyonda 400 IU veya 10 µg ın üzerinde kullanılacaksa hekim kontrolü ve kan Ca düzeylerinin incelenmesi gerekir. Terapötik sınır erişkinler için 2000 IU veya 50 µg dır. Tiyazitlerle beraber hiperkalsemiye neden olur.
Kontendikasyon Yüksek dozda ve uzun süre kullnım sonucu Hiperkalsemi meydana gelir. D-vit duyarlı kimselerde ve malabsorbsiyon sendromunda kullanılmaz.
Yan etki: 2400 IU veya 600 µg üzerinde hiperkalsemi görülür. Erken fazda, bulantı, kusma, zayıflama, baş ağrısı, uyku hali, ağız kuruluğu, kabızlık, metalik tat, kas ve kemik ağrıları Geç fazda; poliüri, anorexia, kilo kaybı, noktüri, konjoktivit, fotofobi, hipertermi, libido kaybı, albuminüri, kolesterol, SGPT, SGOT artışı, hipertansiyon ve kardiyak aritmi.
Etkileşim Cholestyramin, colestipol, ketoconazole, mineral yağlar, orlistat, fenobarbital, phenybin Gıda suplemanlarında Ca ile birlikte alındığında daha iyi emilir.
Dozaj Günlük Doz: 200-400 IU (5-10 µg) 50000 IU (1250 µg) malabsorbsiyon sendromu, KC ve böbrek yetmezliğinde) Bebek ve çocuklarda 5 µg /200 IU 9-18 yaş 5 µg /200 IU 51-70 yaş 10 µg /400 IU Gebelik 5 µg /200 IU Laktasyon 5 µg /200 IU Kapsul: 400 IU, 1000 IU Tablet: 400 IU
Badem yağı ürünleri
Kozmetikte kullanılan lipit yapısındaki doğal ürünler Kabak çekirdeği yağı (Cucurbita pepo) Cildi düzgünleştirir, yumuşatır, yaşlanmasını yavaşlatır Curbilene (Indena-İtalya) Kozmetik kullanım için tohumlardan hazırlanan standardize ekstre Soya yağı (Soja hispida, syn. Glycine max) Yüksek oranda lesitin ve A vitamini içermesi nedeniyle cilt bakımında kullanılmaktadır.
Zeytinyağı (Olea europea) Klasik bir kozmetik katkısıdır. Cilde derinlemesine işler.cildi yumuşatıcı ve temizleyici olarak kullanılmaktadır. Kozmetikte kullanılan ve lipit içeren doğal ürünler
Ol. Olivae taşıyan kozmetik ürünler
Kozmetikte kullanılan ve lipit içeren doğal ürünler Evening Primrose Yağı (Oenethera biennis) Antioksidan özelliği ile saç folikülünün serbest oksijen radikallerine bağlı dejenerasyonuna mani olur OENOTHEROL (Impag Cosmetics) Günlük cilt bakımı ve güneşten korunma için Kollajen kırıcı enzim MMM-9 inhibitörü
Evening primrose oil ürünleri
Kozmetikte kullanılan lipit yapısındaki doğal ürünler Jojoba yağı Kuzey Amerika ya özgü bir çöl bitkisi olan Simmondsia chinensis in meyvalarından e.e. İnsan cildindeki sebum a çok benzer Penetrasyon özelliği mükemmel bir nemlendirici Cilt üzerinde yağlı bir tabaka bırakmaz
Simmondsia chinensis Jojoba, Goatnut, Coffee bush (Buxaceae)
Jojoba oil
Kozmetikte kullanılan lipit yapısındaki doğal ürünler Persea gratissima (avokado) yağı Persea gratissima (avokado) meyve ekstresi Trigliserit ve vitamin E oranı çok yüksek Cilde ipeksi bir görünüm verir Cildin dehidrate olmasını önler
Kozmetikte kullanılan ve lipit içeren doğal ürünler Hindistan cevizi yağı (Coconut oil) Cocos nucifera (Arecaceae) Filipinler in en önemli ihraç ürünü %90 doymuş yağ asitleri % 44.6 laurik asit, % 16.8 miristik asit ve % 8.2 palmitik asit
Kozmetikte kullanılan ve lipit içeren doğal ürünler Kuşburnu yağı (Rose hip oil) Rosa canina (Rosaceae) bitkisinin tohumlarından elde edilen sabit yağ Özellikle ciltteki yara ve yanık izlerini geçirmede etkili Ekzemada Kırışıklık gidermede Trans-retinoik asit (Vit.A) ve esansiyel yağ asitleri