Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik-Bilgisayar Bilim Kolu Eğitim Seminerleri Dizisi 6 Mart 8 Mayıs 22 Destekleyen Kuruluşlar: Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü Bilgisayar Mühendisliği Bölümü EMO Trabzon Şubesi Karadeniz Teknik Üniversitesi Elektrik-Elektronik-Bilgisayar Bilim Kolu Eğitim Seminerleri Dizisi 6 Mart 8 Mayıs 22 Ülkemizde Elektrik Enerjisi: Üretimden Tüketime www.altas.org Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü
İÇERİK Genel Enerji Kaynakları Dünyada kullanılan kaynaklar Ülkemizde kullanılan Kaynaklar Türkiye nin Enerji Durumu Genel Elektrik Enerjisi Doğu Karadeniz Bölgesinde Durum Genel Değerlendirmeler ve sonuç NEDEN? Nüfus Artışı Daha iyi yaşama arzusu Sanayileşme Rekabet etme Üstünlük kurma
Kaynak ve Hammaddeler Kömür Odun Ham Petrol Biyokütle Doğal Gaz Güneş Hidrolik Dalga Jeotermal Atıklar Nükleer Rüzgar Elektrik Enerjisi Üretimi Hidroelektrik Santraller Termik Santraller Nükleer Santraller Rüzgar Gülleri Fotovoltaik Paneller
Dünyada Elektrik Enerjisi Üretiminin Kaynaklara Göre Dağılımı Kaynak : International Energy Agency Taş Kömürü üretim tüketim dengesi 14 12 Üretim Tüketim Bin Ton 1 8 6 4 2 199
Linyit üretim tüketim dengesi 7 6 Üretim Tüketim 5 4 3 2 1 199 Bin Ton Doğal gaz üretim tüketim dengesi 14 12 Üretim Tüketim 1 8 6 4 2 199 Milyon m^3
Petrol Üretim Tüketim Dengesi Bin Ton 35 3 25 2 15 1 5 Üretim Tüketim 199 Hidroelektrik üretrim tüketim dengesi 45 Üretim GWh 4 35 3 25 2 15 1 5 199 Tüketim
Elektrik üretimi Isı üretimi Jeotermal üretim tüketim dengesi 18 Elektrik tüketimi 16 Isı tüketimi 14 12 1 8 6 4 2 199 GWh Değişik kaynaklar için enerji üretim tüketim dengesi 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 199 Bin Ton ve Bin TEP Odun üretimi Odun tüketimi Atıklaredan üretim Atıklardan tüketim Güneşten üretim (Bin TEP) Güneşten tüketim (Bin TEP)
Rüzgar enerjisi kullanımı 25 2 15 1 5 199 GWh Toplam üretim tüketim dengesi 9 8 7 Toplam üretim Toplam Tüketim 6 5 4 3 2 1 199 Bin TEP
Tüketimin sektörel dağılımı 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Sektörel enerji tüketimi 199 Bin TEP Konut Sanayi Ulaştırma Tarım Enerji dışı Nihai enerji tüketimi Çevrim tesisleri Toplam enerji tüketimi Üreticiler bazında dağılım TEAŞ TARAFINDAN ÜRETİLEN 9 8 7 Termik Hidrolik Toplam 6 5 4 3 2 1 199 MW
Üreticiler bazında dağılım 35 3 AYRICALIKLI ŞİRKETLERCE ÜRETİLEN Termik Hidrolik Toplam 25 MW 2 15 1 5 199 Üreticiler bazında dağılım OTOPRODÜKTÖRLER TARAFINDAN ÜRETİLEN MW 14 12 1 8 6 4 Termik Hidrolik Rüzgar Toplam 2 199 12.11.26 Elektrik-Elektronik-Bilgisayar Bilim Kolu Eğitim Seminerleri
Türkiye de Elektrik Enerjsi Üretim ve Tüketimi Türkiye genelinde üretim kaynakları Türkiye Geneli MW 14 12 1 8 6 4 2 Termik Hidrolik Rüzgar Toplam 199 Türkiye de Elektrik Enerjsi Üretim ve Tüketimi Dışarıdanm alınan ELEKTRİK İTHALATI 35 3 25 2 15 1 5 199 MW Bulgaristan SSCB Gürcistan İran Azeerbaycan Toplam
Dışarıdan alınan ve dışarıya verilen Toplam İthalat ve İhracat 35 3 İthalat İhracat 25 2 15 1 5 199 MW Dışarıdan alınan ve dışarıya verilen Toplam İthalat, İhracat ve Arz MW 14 12 1 8 6 4 2 İthalat İhracat 199 Toplam Arz
Türkiye toplamı: Kurulu güç 3 25 2 Termik Hidrolik Rüzgar Toplam Türkiye Kurulu Güç Toplamı 15 1 5 199 MW Termik ve Hidrolik Kaynaklara Dağılım Termik ve Hidroliğin Üretimdeki Payları Milyar kwh 12 1 8 6 4 2 Termik 2 21 22 Hidrolik
Yenilenebilir (alternatif) kaynaklar) Rüzgara Bağlı Üretim Milyar kwh,7,6,5,4,3,2,1 2 21 22 Termik ve Hidrolik Kaynakların kullanım payları Üretimdeki Termik-Hidrolik Payının son 1 Yıldaki Gelişimi % Pay 9 8 7 6 5 4 3 2 1 %59 Termik Hidrolik %41 %7 %3 %81 199 21 %19
Üretim-Tüketim dengesi MW 12 1 8 6 4 2 Net üretim İthal Şebeke kaybı İhraç Net Tüketim Üretim ve tüketimin yıllara göre dağılımı 198 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 199 Şebeke kayıplarının tüketimdeki payı Net üretime göre şebeke kayıpları 25, Net üretimin % si 2, 15, 1, 5,, 198 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 199
Kişi başına elektrik enerjisi tüketimi Kişi Başına Tüketim 16 14 12 1 8 6 4 2 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 199 kwh Dünyada Hidrolik Kaynaklar ve kullanımı Hidrolik kaynakların teorik olarak kullanılabilir kısmı Genel 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % ABD Almanya Austurya Çin Finlandiya Fransa İngiltere İspanya İsveç İsviçre İtalya Japonya Kanada Norveç Portekiz Romanya Türkiye Ukrayna Yunanistan
Dünyada Hidrolik Kaynaklar ve kullanımı Ekonomik olan Hidrolik kaynakların ekonomik olarak kullanılabilir kısmı 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % ABD Almanya Austurya Çin Finlandiya Fransa İngiltere İspanya İsveç İsviçre İtalya Japonya Kanada Norveç Portekiz Romanya Türkiye Ukrayna Yunanistan Dünyada Hidrolik Kaynaklar ve kullanımı Ekonomik olan kısmın kullanılan oranı Hidrolik kaynakların ekonomik olarak kullanılabilir kısmının işletimde olanı 12% 1% 8% 6% 4% 2% % ABD Almanya Austurya Çin Finlandiya Fransa İngiltere İspanya İsveç İsviçre İtalya Japonya Kanada Norveç Portekiz Romanya Türkiye Ukrayna Yunanistan
Doğu Karadeniz Bölgesi Doğu Karadeniz Bölgesi Doğu Karadeniz Bölgesi Hidrolik Durumu (Toplam Hidrolik Kapasitenin % si olarak) 35 3 25 2 15 1 5 Etüd programında yer alan Planlama ve kesin projesi tamamlanan İnşa halinde olan 2 yılı yatırım programında olan İşletimde olan
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME Enerji satın alan bir ülkeyiz EE üretiminde daha çok termik kaynakları kullanıyoruz Termik kaynakların çok büyük bir bölümünü satın alıyoruz EE üretiminde doğal gaz kullanımı hızla artıyor Doğal gazı dışardan alıyoruz Hidrolik kaynaklarımızı yeterince kullanmıyoruz Hidrolik kaynaklar kendi malımız. Doğu karadeniz bölgesinde hidrolik potansiyelin sadece %3 ü kullanılıyor. TEŞEKKÜRLER...