I
II
ÝÇÝNDEKÝLER BÝRÝNCÝ BÖLÜM TÜRKÝYE EKONOMÝSÝ Sayfa TÜRKÝYE EKONOMÝSÝNÝN GENEL GÖRÜNÜMÜ... 3 I- EKONOMÝNÝN GENEL DENGESÝ... 9 II- III- MÝLLÝ GELÝR VE SABÝT SERMAYE YATIRIMLARI A. GAYRÝ SAFÝ MÝLLÝ HASILA... 13 1. Gayri Safi Milli Hasýladaki Geliþmeler... 13 2. Harcamalar Yöntemine Göre Gayri Safi Yurtiçi Hasýla... 19 3. Gelir Yöntemine Göre Gayri Safi Yurtiçi Hasýla... 24 4. Kiþi Baþýna Gayri Safi Milli Hasýla... 24 B. SABÝT SERMAYE YATIRIMLARI... 25 C. YATIRIM TEÞVÝK BELGELERÝ... 28 ÜRETÝM A. TARIM... 33 1. Bitkisel Üretim... 34 2. Hayvancýlýk ve Yem Üretimi... 37 3. Su Ürünleri... 38 4. Ormancýlýk... 38 B. SANAYÝ... 38 1. Ýmalat Sanayii... 41 2. Madencilik... 43 C. ENERJÝ... 44 1. Taþkömürü... 46 2. Linyit... 46 3. Hidrolik Enerji ve Elektrik... 46 4. Ham Petrol... 49 5. Diðerleri... 49 D. HÝZMETLER... 50 1. Haberleþme... 50 2. Turizm... 51 3. Ulaþtýrma... 52 a) Hava Ulaþtýrmasý... 53 b) Deniz Yolu Ulaþtýrmasý... 53 c) Demir Yolu Ulaþtýrmasý... 54 d) Kara Yolu Ulaþtýrmasý... 55 4. Ýnþaat... 56 5. Þirketler ve Protesto Edilen Senetler... 59 III
IV- ÝÞGÜCÜ VE ÝSTÝHDAM A. NÜFUS... 63 B. YURT ÝÇÝ ÝSTÝHDAM... 66 C. TÜRKÝYE ÝÞ KURUMU ÇALIÞMALARI... 67 1. Yurt Ýçi Çalýþmalarý... 67 2. Dýþ Ülkelere Giden Ýþgücü... 68 D. TOPLU ÝÞ SÖZLEÞMELERÝ... 69 E. SOSYAL GÜVENLÝK... 69 F. ÝÞSÝZLÝK SÝGORTASI... 71 V- KAMU MALÝYESÝ A. KONSOLÝDE BÜTÇE UYGULAMALARI... 75 1. Genel Durum... 75 2. Konsolide Bütçe Giderleri... 78 3. Konsolide Bütçe Gelirleri... 79 a) Genel Geliþmeler... 79 b) Vergiler... 80 c) Dolaylý ve Dolaysýz Vergiler... 82 d) Tahsilat Oranlarý... 82 4. Konsolide Bütçe Nakit Dengesi... 83 B. KATMA BÜTÇE... 84 C. VERGÝ YÜKÜ VE VERGÝ ESNEKLÝÐÝ... 86 1. Vergi Yükü... 86 a) Vergi Gelirlerine Göre... 86 b) Vergi ve Benzeri Gelirlere Göre... 86 2. OECD Üyesi Ülkelerde Vergi Yükü... 87 3. Vergi Esnekliði... 88 D. ÖZELLEÞTÝRME... 89 VI- VII- DEVLET BORÇLARI A. ÝÇ BORÇLAR... 93 1. Genel Durum... 93 2. Ýç Borç Stoku... 95 3. Ýç Borç Stokunun Türlerine Göre Daðýlýmý ve Yapýsý... 96 4. Ýç Borç Servisi... 97 5. Vade ve Faiz Oranlarý... 98 B. DIÞ BORÇLAR... 100 1. Dýþ Borç Stoku... 100 2. Dýþ Borçlarýn Daðýlýmý... 100 3. Dýþ Borç Servisi... 103 4. Dýþ Borçlarla Ýlgili Göstergeler... 103 5. Taahhüt Bazýnda Saðlanan Krediler... 104 PARA, BANKA VE MALÝ PÝYASALAR A. GENEL DURUM... 107 B. PARA POLÝTÝKALARI... 109 1. Merkez Bankasý Analitik Bilançosu... 109 2. Açýk Piyasa Ýþlemleri (APÝ)... 111 3. Para Arzlarý...113 4. Bankalararasý Para Piyasasý (INTERBANK)... 116 IV
5. Döviz ve Efektif Piyasasý Ýþlemleri... 117 a. Ýþlem Hacmi... 117 b. Döviz Kurlarý... 118 6. Mevduat... 123 7. Krediler... 124 a. Merkez Bankasý Kredileri... 124 b. Mevduat Bankasý Kredileri... 125 8. Mevduat ve Kredi Faizleri... 128 a. Mevduat Faizleri... 128 b. Ticari Kredi Faiz Oranlarý... 129 9. Türk Lirasý Referans Faiz Oraný (TRLIBOR)... 129 10. Reeskont ve Avans Ýþlemlerinde Faiz Oranlarý... 130 11. Zorunlu Karþýlýk ve Umumi Disponibilite Oranlarý... 130 C. MENKUL KIYMET PÝYASALARI... 132 1. Birinci El Piyasalar... 132 a. Kamu Kesimi Menkul Kýymet Ýhraçlarý... 132 b. Özel Kesim Menkul Kýymet Ýhraçlarý... 133 2. Ýkinci El Piyasalar... 133 a. Hisse Senetleri Piyasasý... 134 b. Tahvil ve Bono Piyasasý... 136 D. ALTIN PÝYASASI... 137 VIII- FÝYATLAR A. FÝYATLARDAKÝ GENEL GÖRÜNÜM... 141 B. TOPTAN EÞYA FÝYATLARI... 142 1. Genel Olarak... 142 2. Sektörel Fiyat Hareketleri... 143 a) Tarým... 143 b) Ýmalat Sanayii... 143 c) Madencilik ve Taþocakçýlýðý... 145 d) Elektrik, Gaz ve Su... 146 C. TÜKETÝCÝ FÝYATLARI... 147 1. Kentsel Yerler Tüketici Fiyatlarý... 147 2. Kýrsal Yerler Tüketici Fiyatlarý... 149 D. ÝÇ TÝCARET HADLERÝ... 150 E. BÝNA ÝNÞAATI MALÝYET ENDEKSÝ... 151 F. ÇÝFTÇÝNÝN ELÝNE GEÇEN FÝYATLAR ENDEKSÝ... 152 G. ALTIN FÝYATLARI... 153 IX- ÖDEMELER DENGESÝ A. DIÞ TÝCARET... 157 1. Ýhracat... 157 2. Ýthalat... 159 3. Dýþ Ticaret Dengesi... 161 4. Dýþ Ticaret Hacmi... 161 5. Ýhracatýn Ýthalatý Karþýlama Oraný... 161 6. Ülkeler Ýtibariyle Dýþ Ticaret... 162 a) Ülkelere Göre Ýhracat... 162 b) Ülkelere Göre Ýthalat... 164 c) Ülke Gruplarýna Göre Dýþ Ticaret Dengesi... 168 V
7. Serbest Bölgeler Dýþ Ticaret Hacmi... 168 8. Dýþ Ticaret Endeksleri... 169 B. ÖDEMELER DENGESÝ... 170 1. Cari Ýþlemler Dengesi... 170 a) Dýþ Ticaret Dengesi... 170 b) Görünmeyen Ýþlemler Dengesi... 173 i. Ýþçi Gelirleri... 173 ii. Turizm ve Dýþ Seyahat Gelir ve Giderleri... 174 iii. Faiz Gelir ve Giderleri... 176 iv. Diðer Görünmeyen Ýþlemler Gelir ve Giderleri... 176 2. Sermaye Hareketleri... 176 a) Doðrudan Yatýrýmlar (Net)... 176 b) Portföy Yatýrýmlarý (Net)... 177 c) Uzun Vadeli Sermaye Hareketleri... 177 d) Kýsa Vadeli Sermaye Hareketleri... 177 3. Rezerv Hareketleri... 178 ÝKÝNCÝ BÖLÜM DÜNYADAKÝ EKONOMÝK GELÝÞMELER DÜNYA EKONOMÝSÝNÝN GENEL GÖRÜNÜMÜ... 183 A. DÜNYA EKONOMÝSÝ... 186 B. DÜNYA TÝCARETÝ... 205 C. CARÝ ÝÞLEMLER DENGESÝ... 210 D. ÖZEL SERMAYE HAREKETLERÝ... 212 E. GELÝÞMEKTE OLAN ÜLKELERDE DIÞ BORÇLAR... 216 AVRUPA BÝRLÝÐÝNDEKÝ GELÝÞMELER VE TÜRKÝYE A. AVRUPA BÝRLÝÐÝNDEKÝ GELÝÞMELER... 221 B. TÜRKÝYE -AVRUPA BÝRLÝÐÝ ÝLÝÞKÝLERÝ... 224 BAÞLICA EKONOMÝK DÜZENLEMELER... 231 VI
SUNUÞ Bu Rapor, Türkiye ve dünya ekonomisi hakkýnda bilgi vermek amacýyla hazýrlanmýþtýr. Raporun birinci bölümünde Türkiye ekonomisine iliþkin geliþmelere, milli gelir, üretim, iþgücü ve istihdam, kamu maliyesi, devlet borçlarý, para, banka, mali piyasalar, fiyatlar ve ödemeler dengesi konularýna yer verilmiþtir. Raporun ikinci bölümünde ise dünyadaki ekonomik geliþmelerle ilgili bilgiler yer almýþtýr. VII
VIII
IX