4 Işığın ırılması Testlerinin Çözümleri 1 Test 1 in Çözümleri 1. I ışını P noktasına normal doğrultunda geldiği için kırılmadan geçmiştir. P nin geçişi doğrudur. O noktasında normalden uzaklaşarak kırılmıştır. n 1 > n olduğundan O noktasına gelen ışının geçişi de doğrudur. Işın R noktasına normal doğrultunda geldiği için kırılmadan geçmesi gerekirdi. Böyle olmadığı için R noktasından sonraki geçiş yanlıştır. 4. ışını tam yansımaya uğradığına göre, n 1 > n dir. ışını n 3 ortamından n ortamına geçerken normale yaklaştığına göre, n > n 3 tür. 5. O. 4 n n 3 n 1 Işın n 1 ortamından n ortamına gelirken tam yansımaya uğramıştır. Işın çok yoğun ortamdan az yoğun ortama gelirse tam yansıma yapar. ani n 1 > n dir. Işın n 1 ortamından n 3 ortamına geçerken normale yaklaşmıştır. Işın az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçerken normale yaklaşır. ani n 3 > n 1 dir. 6. Bir kürenin merkezinden kürenin yüzeylerine çizilen bütün çizgiler yüzeye dik olduğundan normal sayılır. O noktası şekildeki kürenin merkezidir. O dan geçecek şekilde gönderilen bütün ışınlar yüzeye diktir. I ışını normal doğrultunda geldiği için kırılmadan ortamına geçer. n > n olduğundan ortamından ortamına geçerken normale yaklaşarak kırılır. ani 4 numaralı yolu izler. ortamından normal doğrultunda geldiği için kırılmadan ortamına çıkar. 3. 5 II I nolu ışınının izlediği yoldan sınır açısının den küçük olduğunu söyleyebiliriz. II numaralı ışın lik açı ile geldiğinden kesinlikle tam yansımaya uğrar. ani 5 numaralı yolu izler. I Işınlar şekildeki yolu takip ederek kutudan çıkar. 7. Işın den e gelirken tam yansımaya uğramıştır. ani n > n dir. I. yargı kesinlikle doğrudur. Bu verilerle ve Z ortamları kıyaslanamaz. II. yargı yanlıştır. Işın den Z ye gelirken tam yansıma yapmıştır. ani n > n Z dir. III. yargı da kesinlikle doğrudur.
Ünite 4 Optik 8. 11. 53 53 V 53 ışını içinde çarptığı bütün yüzeylere lik açıyla, yani sınır açısından büyük bir açıyla gelmiştir. Bu nedenle bütün yüzeylerde tam yansıma yaparak V yolunu izler. 37 53 9. 37 O O 53 Şekil I > Şekil II ışını aynadan yansıdıktan sonra ışını gibi odak noktasından geçer. Buna göre ışını ara kesit yüzeyine sınır açısından büyük bir açıyla gelerek tam yansıma yapar. ışınının gelme açısı 53 olup sınır açısından büyüktür. ışını tam yansıma yapar. ve ışınlarının gelme açıları 37 dir. ani sınır açısından küçüktür. O yüzden normalden uzaklaşarak ortamına çıkarlar. 10. 1 1. 3 Şekildeki gibi ışınların takip ettiği yol çizilirse I 1, I, I 3 ışınlarının kendilerine paralel olarak prizmadan çıktıkları görülür. Işın dan a geçerken aynı ortam olduğu için kırılmaya uğramaz. ani I ışını yolunu izler.
IŞIĞI IRIAI 3 13. tümsek ayna B f A A 15. Az yoğun ortamdaki bir gözlemci çok yoğun ortamdaki bir cisme normale yakın doğrultularda baktığında cismi kendine yaklaşmış olarak görür. Gözlemci çok yoğun ortam içinde ise az yoğun ortamdaki cismi kendinden uzaklaşmış olarak görür. Aynı ortamdaki iki gözlemci birbirini olduğu yerde görür. tümsek ayna B A f Tümsek aynadan f uzaklığında oluşabilmesi için cismin aynanın f kadar önündeki Aʹ noktasında olması gerekir. Cam 3 birim uzaklığı birim gösterdiğine göre, ın kırılma indisi olmalıdır. 3 16. f 1 14. P Z f n 1 n sınır açısından küçük açıyla gelen ışınlar n ortamına geçer. P ve ışınlarının gelme açısı sınır açısından küçüktür. O yüzden bu ışınlar n ortamına geçer. ışınının gelme açısı sınır açısınan büyük olduğu için tam yansıma yapar. f 1,, 3 ışınları tam yansımalı prizmadan çukur aynanın asal eksenine paralel olacak şekilde geçer. Bu ışınlardan ışını kendi üzerinden geri döner. Diğer iki ışın kendi üzerinden geri dönmez. 3
4 Ünite 4 Optik Test nin Çözümleri 3. çukur ayna 1. IV asal eksen V düzlem ayna noktası dan yapılmış yarım kürenin merkezidir. erkezden gelen bir ışın normal doğrultunda geldiği için kırılmadan geçer. ışını dan a girerken normale yaklaşarak kırılır. ani I ve II yolunu izlemez. ormale yaklaşarak kırılan bu ışın dan ya kırılmadan geçer. Havadan noktasına gelen I ışını normale yaklaşarak kırılır. Işık çukur aynaya odak noktasından geldiği için asal eksenine paralel olarak yansır. Bu ışın düzlem aynaya dik düştüğü için kendi üzerinden geri döner. 4. Işın ortamından ortamına geçerken kırılmaya uğramamış. Bunun anlamı, ve ortamlarının kırıcılık indislerinin eşit olmasıdır.. 5. Işın P ortamından ye, den ye dik düştüğü için kırılmaya uğramaz. P,, ortamlarının kırılma indislerinin artırılması ışığın izlediği yolu etkilemez. sıvı nell bağıntısına göre; n sin = n sıvı sin sıvı n sin = n sıvı sin90 n = nsıvı 1 nsıvı n = bulunur. 6. n 1 ortamından n ortamına gelen ışın n > n 1 olduğundan tam yansımaya uğramıştır. Şekil II de n yerine n 3 ortamı konulmuş. n > n 3 olduğundan sanki Şekil I de ikinci ortamın kırılma indisi azaltılmış gibi düşünülebilir. I ışını yine tam yansımaya uğrar.
IŞIĞI IRIAI 5 7. Şekil I Şekil II Cam yüzeyine dik gelen ışını aynanın üzerine kadar kırılmadan gider. ışını çukur aynanın asal eksenine paralel geldiği için odaktan geçecek şekilde aynadan yansır. Bu ışın sınır açısıyla geldiği için Şekil I deki yolu izler. ışını odak noktasına varıncaya kadar ışını ile aynı yolu izler. ışını odak noktasına sınır açısından daha küçük bir açıyla geldiği için normalden uzaklaşarak ya çıkar. 10. Paralel yüzlü levhalarda aradaki ortamlardan biri çıkarılırsa ışının son ortamda izlediği yol değişmez. 11. n ortamının olup olmaması açısını etkilemez. açısı; gelme açısı (), n 1 ve n 3 ün değişmesinden etkilenir. O O 8. 5 50 50 G Şekil I G Şekil II düzlem ayna 75 u- için sınır açısı 48 dir. Şekilde görüldüğü gibi ışın dan ya gelirken gelme açısı 50 olup sınır açısından büyüktür. Bu nedenle ışın içerden tam yansımaya uğrar. O noktası yarım kürenin merkezidir. erkezden küre yüzeyine gelen ışınlar kırılmadan göze geldiği için O noktasındaki cisim kendi yerinde görünür. ve cisimlerinden ışınlar çizildiğinde şekillerde görüldüğü gibi cismi uzaklaşmış de yaklaşmış olarak görülür. 9. n 1 ve n ortamlarının kırıcılık indisleri farklı olduğundan n 1 ortamından n ortamına gelen ışını mutlaka kırılmaya uğrar. ani IV numaralı yolu izleyemez. 1. Işın n 1 ortamından n ortamına dik geldiği için açısı n 1 ortamının kırılma indisine bağlı değildir. açısı n ve n 3 ortamlarının kırıcılık indisine bağlıdır.
6 Ünite 4 Optik 13. 40 30 16. Işın ortamından ortamın geçerken normalden uzaklaşmıştır. Aynı ışın ortamından Z ortamına geçerken yine normalden uzaklaşmıştır. Buna göre, n > n > n Z dir. Bir ortamdaki ışık hızı ile o ortamın kırıcılık indisi ters orantılı olduğundan v Z > v > v olur. Işın ortamından ortamına girerken normalden uzaklaşmıştır. Işık yolu tersinir olduğu için bu ışın den ye giderken normalden daha fazla uzaklaşmış diyebiliriz. ani nin kırılma indisi en büyüktür. 14. 53 Şekil I 53 37 37 Şekil II Şekil I den sınır açısının 53 olduğu anlaşılır. Şekil II de gelme açısı 37 dir. Bu açı sınır açısından küçük olduğu için ışın numaralı yolu izleyerek ortamına çıkar. 15.
IŞIĞI IRIAI 7 Test 3 ün Çözümleri 1. I ışını ortamından ortamına geçerken normale yaklaşmıştır. Aynı ışın ortamından ortamına geçerken de normale yaklaşmıştır. Işın az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçerken normale yaklaştığına göre n > n > n dır. 4. Tabanların eşit uzaklıkta görülebilmesi için n 3 ün en çok n 1 inde en az yaklaştırması gerekir. Buna göre, kırılma indisleri arasındaki ilişki n 3 > n > n 1 dir. 5. normal. uyu boşaltınca ikinci ortamın kırılma indisi küçülmüş olur. 3. Işın Şekil I de dan ya geçerken sınır açısıyla gelmiştir. Şekil II de ise tam yansımaya uğrar. II Çukur aynanın asal eksenine paralel gelen I ışını aynanın odak noktasından geçecek şekilde yansır. Düz aynayı kaldırarak ışının ışını gibi gönderildiğini düşünebiliriz. Bu ışın dan ya geçerken normale yaklaşarak II numaralı yolu izler. 30 6. avi ışık en fazla kırılır. Bir başka ifadeyle, kırılma indisi en büyüktür. ırılma indisi en büyük olan en yakın görünür. prizma Işının kendi üzerinden geri dönebilmesi için çukur aynanın merkezinden geçerek aynaya gelmesi gerekir. Bunun için de ışın prizmada şekildeki yolu izlemelidir. nell bağıntısından; nprizma sin = n sin 90 3 nprizma = 1 1 nprizma = 3 bulunur. 7. Işık yolu tersinirdir. ani ışınları ortamından ortamına doğru ve Z ortamında ortamına doğru kabul edebiliriz. Işın ortamından ortamına girerken normale daha fazla yaklaştığına göre n ile n arasındaki fark büyüktür.
8 Ünite 4 Optik 8. Z normal 10. Şekil I kırmızı ışın Z 4 Şekil II mavi ışın Şekil I de kırmızı ışık ortamından ortamına gelince tam yansımaya uğramıştır. Aynı ışın ten Z ye gelince sınır açısıyla yoluna devam etmiştir. Ortamın mavi ışığa uyguladığı kırılma indisi en büyüktür. ırılma indisi artınca mavi ışık daha fazla kırılacak, ten Z ye geçerken Şekil II deki gibi tam yansımaya uğrayacaktır. 11. udan çukur aynanın merkezine gelen ışının normalle yaptığı açısının, sınır açısından küçük olduğu verilmiştir. Işın dan ya çıkarken normalden uzaklaşarak çukur aynanın üstüne kadar gider. erkezden gelen her ışın çukur aynaya dik düşer. Bu nedenle ışın kendi üzerinden geri dönerek A seçeneğindeki yolu izler. 1. 9. 30 30 30 ışınının izlediği yol incelendiğinde sınır açısının olduğu görülür. Şekil II de ışını için gelme açısının 30 olduğu görülmektedir. Bu ışın sınır açısından küçük bir açıyla geldiği için normalden uzaklaşarak ortamına çıkar. Cevap B dir A Şekil I > A Şekil II ansımalarda ışığın renginin veya ortamın kırılma indisinin bir önemi yoktur. Asal eksene paralel gelen ışın yansırken odak noktasından geçer. ırmızı ışın için yun kırılma indisi yeşilden daha küçüktür. ani kırmızı ışık yeşilden daha az kırılır. Ve yolunu izleyerek ortamına çıkar.
IŞIĞI IRIAI 9 13. Gelen ışın 5 numaralı ışın olsaydı doğrultunu değiştirmeden yoluna devam ederdi. Gelen ışının 3 numaralı ışın olabilmesi için ortamların kırılma indislerinin eşit olması gerekir. Buradan 5 ve 3 numaralı ışınların gelen ışın olmadığı anlaşılır. Diğerleri olabilir. Test 4 (Çıkmış ınav oruları) 1. Işık kaynağı merkezli olduğu için ışınlar göze gelirken kırılmaya uğramaz. Bu nedenle göz cismi aynı yerinde görür. 14. O. n 1 =1,8 n =1, n 1 =1,8 1 üresel yüzeylerde merkez aynı zamanda normal görevi yapar. erkezden gelen veya merkezden geçen ışın yüzeye diktir. erkezden geçen normal çizildiğinde gelen ışın şekildeki gibi normale yaklaşarak kırılır. Bu ışın dan ya geçerken 3 farklı yol izleyebilir. eçeneklerden bir tanesi doğru verilmiştir. I ışını n 1 ortamından n ortamına geçerken normalden uzaklaşır. n den tekrar n 1 çıkarken normale yaklaşır. 15. 3. P P 1 P 3 16. Şekil I de P ışını sınır açısı ile gelmiştir. Şekil II deki R ışını sınır açısından küçük bir açıyla geldiği için normalden uzaklaşarak ortamına çıkar. Şekil II deki ışını sınır açısından daha büyük bir açıyla geldiği için tam yansıma yapar. 4. Işın n 1 ortamından n ortamına geçerken, n den n 3 ortamına geçerken normale yaklaşmıştır. ani n 3 > n > n 1 dir. Dalga modeline göre kırılma indisi yayılma hızları ile ters orantılıdır. Bu nedenle v 1 > v > v 3 olur.
10 Ünite 4 Optik 5. 8. 40 0 0 0 P Işın düz aynadan yansıma kanunlarına uygun olarak yansır. Bu ışın yüzeyine 40 gelme açısıyla gelir. 40 sınır açısından küçük olduğu için ışın ya normalden uzaklaşarak çıkar. noktasından çıkan ışın a geçerken normale yaklaştığı için ʹ noktasından geliyormuş gibi kırılır. Çukur aynada merkezin dışındaki ʹ nün görüntüsü arasında oluşur. 6. II Bu tür sorularda ayna kaldırılıp yerine normal çizgisi çizilir. Daha önce aynaya gönderilen ışının simetriği alınarak yüzeyine gönderilir. Bu ışın ya girerken normale yaklaşarak kırılacağı için II yolunu izler. 9. 7. I ışını yüzeyine dik geldiği için kırılmadan yun içine girer. Bu ışın düzlem aynada açıyla yansıyarak karşı aynaya dik olarak değer. onra kendi üzerinden geri döner. I ışını noktasına değdikten sonra normale yaklaşarak yun içine girer ve çukur aynanın yüzeyine kadar gider. Bu ışın çukur aynanın merkezinden geldiği için çukur aynaya dik düşmüştür. Dik düşen ışık ışını kendi üzerinden geri döner. 10. Şekil I deki gibi verilen,, P, T saydam ortamları birbirine paraleldir. Böyle bir sistemde aradaki levhalardan biri ya da birkaçı aradan çıkarılırsa son çıkan ışının yolu değişmez. ani, P ortamı aradan çıkarılırsa I ışını Şekil II deki 4 numaralı yolu izler.
IŞIĞI IRIAI 11 11. n n n Z 15. ortamından ortamına gelen I 1 ışını tam yansımaya uğradığına göre ortamının kırıcılık indisi ninkinden büyüktür. I ışını az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geldiği için normale yaklaşarak kırılır. 1. I ışını kenarına paralel girip Z ortamına girince yine kenarına paralel olarak yoluna devam etmiştir. Parçalı olarak ışın birleştirildiğinde şekildeki gibi bir yol izlediği görülür. Çizim dikkatlice incelendiğinde ışın ortamından ortamına ve ortamından Z ortamına geçerken normalden uzaklaşmıştır. O hâlde n > n > n Z dir. sin i n v = sin n = i v v sin 53 v = sin 37 v 4 v = bulunur. 3 13. Işık dan a geçerken ortalama hızı azalır. Buna bağlı olarak da dalga boyu küçülür. Ortam değişikliklerinde ışığın frekansı değişmez. 16. Işın ortamından ortamına dik gelip kırılmadan geçmiştir. Dik ışınlar kırılmaya uğramaz. Bu nedenle ve ortamlarının kırıcılık indislerini karşılaştıramayız. I ışını ortamından Z ortamına Z kırılmadan geçtiği için n ile n Z kesinlikle eşittir. 17. Işın ortamından ortamına giderken normale yaklaşmıştır. O hâlde ortamının kırıcılık indisi inkinden büyüktür. I ışını az yoğun ortamından çok yoğun ortamına geçerken ortalama hızı ve dalga boyu küçülür. Ancak ortam değişikliklerinde frekans değişmez. 18. Z v v v Z 14. ışını dik geldiği için kendi üzerinden geri döner. ışını da şekildeki yolu izler. aplardan çıkan iki ışın arasındaki açı 90 dir. I ışını ten ye geçerken normalden uzaklaşmış, den Z ye girerken normale yaklaşmıştır. Buna göre n en küçüktür diyebiliriz. ve Z ortamları arasında ortamı aradan çıkarılarak da işlem yapılabilir. Bu durumda ve Z nin kırıcılık indisleri karşılaştırılabilir. Bu yapıldığında n > n Z olduğu görülür. ırıcılık indisleri ile o ortamdaki ışığın hızı ters orantılı olduğundan v > v Z > v olur.
1 Ünite 4 Optik 19. ve ortamlarının kırılma indisleri eşit olsaydı dan ye gelen I ışık ışını 3 numaralı yolu izlerdi. Ortamların kırılma indisleri farklı olduğuna göre 3 yolunu izleyemez. 5. 1 β 1 I ışınının numaralı yolu izleyebilmesi için ortamından ortamına dik gelmesi gerekir. Dik gelmediğine göre 1 numaralı yolu da izleyemez. Z > β 0. açısının arttırılması ışığın yüzeyine değme açısını arttırır. Böylece ışın yüzeyinden tam yansıma yapabilir. > 1 olduğuna göre I ışını için sınır açısı daha küçüktür. ınır açısı küçük ise ortamının kırılma indisi daha küçüktür. O hâlde n > n Z > n diyebiliriz. 1. nell bağıntısına göre kırılma açısı ışığın şiddetine bağlı değildir.. 1 P 1 6. I ışını ortamından ortamına dik gelip kırılmadan geçtiği için ve ortamlarının kırıcılık indisleri karşılaştırılamaz. I ışını ortamından Z ortamına gelirken tam yansımaya uğramıştır. Buradan n > n Z olduğu görülür. 7. ortamından Z ortamına gelen ışın tam yansıma yaptığına göre n > n Z dir. Buna göre ışık Z ortamından ortamına geçerken normale yaklaşarak kırılır. Aynı ışık den e geçerken normalden uzaklaşacaktır. 3. I ışını ortamından sıvı ortamına geçerken 1 yolunu izleyebilmesi için sıvı ortamından normalden uzaklaşması gerekir. I ışınının yolunu izleyebilmesi için ortamından sıvı ortamına kırılmadan geçmesi gerekir. I ışınını sıvıya girerken normale yaklaştığına göre 1 ve numaralı yolları izleyemez. 4. Şekil I de I 1 ışını sınır açısıyla gelmiştir. Şekil II de I ışını sınır açısından küçük bir açıyla geldiği için normalden uzaklaşarak ikinci ortama geçer. 8. 1 i normal i > Şekil üzerindeki açısı, sınır açısıdır. i açısı sınır açısından büyük olduğuna göre, I ışını tam yansıma yapar. 5
IŞIĞI IRIAI 13 9. 3. s v 1 i 1 i i 1 i prizmas prizmas Işın ortamına normale yaklaşarak girer. Bu nedenle açısı den küçük, i 1 açısı den büyük olur. i 1 açısı den büyük olduğu için ışın tam yansıma yapar. i açısı den küçük olduğu için ışın normalden uzaklaşarak ortamına çıkar. 33. 1 < olarak verildiğine göre, i 1 < i dir. ırılma açıları eşit olduğundan n < n < n olur. 30. 1 1 prizması prizması s v I ışını sıvı ortamından prizmaya dik geldiği için kırılmadan prizmaya girer. Işın prizmanın karşı yüzünde normale yaklaşarak sıvıya çıktığına göre n sıvı > n prizma dır. 1 < olarak verildiğine göre, > olup I. yargı doğrudur. ınır açılarının büyüklüğü farklı olduğuna göre ve prizmalarının ışığı kırılma indisleri birbirine eşit değildir. II. yargı yanlıştır. I ışını ortamından ortamına kırılmadan geçtiğine göre, III. yargı doğrudur. ıvının kırıcılık indisi küçültülürse; n sıvı = n prizma 34. n sıvı < n prizma durumları oluşabilir. Prizma tam yansımalı olduğundan I ışını 4 numaralı yolu izleyemez. 31. Işın ortamından ortamına da aynı gelme açısıyla gelmiştir. ortamında kırılma açısı 90, ortamında 90 den büyük olarak düşünülebilir. Bu durumda n en küçüktür. sıvı I ışını ortamından sıvı ortamına gelirken tam yansımaya uğramıştır. O hâlde ten sıvıya geçerken sınır açısı den küçüktür. I ışını ortamından sıvıya geçerken yüzeyi yalıyarak geçmiştir. O hâlde ortamından sıvıya geçerken sınır açısı dir. Buna göre n > n > n sıvı dır.
14 Ünite 4 Optik 35. n = n olarak verildiğine göre ışın ve ortamlarında birbirine paralel hareket etmelidir. P noktasından geçen ve gelen ışına paralel bir ışın çizildiğinde bu ışının O gibi olduğu görülür. 38. normal 36. Şekil I de gelme açısı dir. I ışını tam yansıma yaptığına göre sınır açısı den küçüktür. da her iki yüzeye gelme açısı dir. de açısı den büyüktür. O hâlde ve de ışının izlediği yol doğru çizilmiştir. de ışık ışını dan a geçerken normale yaklaşmalıdır. Böyle olmadığına göre deki yanlış çizilmiştir. P R ortamından ya gelen ışık ışını için gelme açısı dır. Işık ışını noktasına vardıktan sonra ya normalden uzaklaşarak kırılacak ya da bu noktadan tam yansıma yapacaktır. Tam yansımalarda gelme açısı yansıma açısına eşit olur. Bu nedenle yolunu izleyemez. Işık ışını ortamından ortamına geçerken kırılmadığına göre, n = n dir. Şekil üzerinde gösterilen açıları eşit olduğuna göre, ışın numaralı yolu izler. 39. 37. O R T V Z P Hangi ortamlarda ışık ışınları birbirlerine paralel ise o ortamların kırılma indisleri birbirlerine eşittir. Şekil incelendiğinde ve ortamlarında ışınların birbirlerine paralel olduğu görülür. P
IŞIĞI IRIAI 15 40. I ışınının ortamlardan geçerken P noktasına varabilmesi için ilk doğrultundan sağa sapması gerekir. Bunun için de ortamlardan en az birinin kırılma indisi n dan küçük olmalıdır. Bu bilgiye uyan yalnızca E seçeneğidir. 45. Işık ışını, aynı gelme açısıyla ortamından ortamına gelirken çok sapmış, ortamından Z ortamına gelirken az sapmıştır. Buna göre ortamının kırılma indisi en küçük, ortamının kırılma indisi en büyüktür. 41. Işık ışını kırıldığı her iki noktada da normalden uzaklaşmıştır. Buna göre kırılma indisi sürekli küçülmüştür. 4. h = 1 birim oln. uyun kırılma indisi 3 4 olduğuna göre, dan ya bakıldığında 4 birimlik derinlik 3 birim olarak görünür. ani h = 1 birim ise h 1 = 9 birim olur. Benzer şekilde daki 3 birim yükseklik de 4 birim olarak görünür. ani h = 16 birimdir. 46. I ışını den ye geçerken normale yaklaşmıştır. I 1 ışını da dan ye geçerken normale daha fazla yaklaşmıştır. Buradan; n nin en büyük, n nin en küçük olduğunu söyleyebiliriz. ani n > n > n olur. 43. ve ortamlarının ışığı kırma indisleri eşit olarak verildiğinden ve ortamlarındaki ışık ışınları birbirine paralel olmalıdır. Buna göre, P den geçen ve ortamındaki ışık ışınına paralel olan bir ışın çizersek, bu ışın noktasından geçer. 44. Aynı ortamın kırılma indisi için mor ışın daha büyüktür. Başka bir ifadeyle, mor ışık daha fazla kırılır. Buna göre II ve III. düzeneklerdeki çizimler doğru olarak verilmiştir. kırmızı mor beyaz I Işık ışını paralel yüzlü ortamlardan geçerken paralel kaymaya uğrar. Buna göre, soruda I düzenekte verilen çizim yanlıştır. Doğru çizim şekildeki gibidir.